Quaestio 2

⁋ Distinctionis. XXIII. Questio. I SEcundo quero vtrum aliqua relatio sit entitas ab omni ente absoluto distincta.

Et arguitur quod sic. quia quelibet relatio a qualibet re absoluta distinguitur. predicamentaliter. ergo quelibet relatio a qualibet entistate absoluta distinguitur genere: et per consequens specie ac etiam numero. ergo est entitas ab omni entitate absoluta distincta.

Ad oppositum si aliqua est distincta entitas. ergo et quelibet: et per consequens quelibet componit cum fundamento. et sic album simile esset compositius quam album tantum: quod non videtur verum.

Respondeo quia multorum hoc tempore imaginatio est. quod quemadmodum quale est quale per qualitatem sibi formaliter inherentem. vt album per albedinem et dulce per dulcedinem sic etiam relatiuum est relatiuum per aliquam entitatem sibi formaliter inherentem a se et quaelibet entitate absoluta: ac omnibus entitatibus absolutis distinctam: et que non est aliquid ad se: sed pe rus respectus ad aliud: ita quod secundum se praecise sumpta non est nisi vt sic liceat loqui aliquiditas qua formaliter fundamentum in quo est: est ad aliud. verbi gratia. paternitas est aliqui ditas ad filium qua formaliter homo est pater: et sic suo modo de ceteris: que quidem imaginatio mihi non vide¬ tur rationabilis neque vera: ideo pono in proposito quinque con clusiones. Prima est quod omnis entitas est absoluta. 2a quod omnis entitas est relatiua. 3a quod non quodlibet relatiuum est relatiuum formaliter per aliquam entitatem sibi inherentem. 4. quod aliquod relatiuum est per entitatem sibi inherentem formaliter relatiuum. 5a quod nullum relatiuum est formaliter relatiuum per aliquam entitatem sibi inherentem a qualibet vel quibuslibet entitatibus absolutis distinctam. ex quibus euidenter patebit quod nulla relatio est entitas ab omni absoluta entitate et ab omnibus entitatibus absolutis distincta. pro probationibus autem harum conclusionum premitto quid intelligo per entitatem absolutam et per entitatem relatiuam: et iuxta antiquiorem modum loquendi absolutum. Dico quod per entitatem absolutam: entitatem intelligo quamlibet quae est seu dicitur aliquid ad se: idest non ad alterum relatiue. vbi gratia quae dicitur homo vel lapis aut albedo vel dulcedo: aut aliquid aliud eorum qua ad se seu non ad alterum praedicantur. Per entitatem vero relatiuam intelligo quamlibet entitatem quae dicitur aliquid ad alterum relatiue. vbi gratia quae dicitur pater vel filius: duplum aut dimidium aut aliquid aliud eorum quae secundum se relatiue ad alterum praedicantur. Uel iuxta moderniorem modum loquendi entitas absoluta voca tur omnis de qua seu de termino supponente pro ea praedicatur vel praedicari potest in recto aliquis terminus absolutus. Relatiua quoque entitas est omnis illa de qua seu de termino supponente pro ea potest in recto praedicari terminus per se relatiuus: quod adhuc breuius posset dici: vt tangebatur in. quod praecedenti. valet. quod omnis entitas dicitur absoluta pro qua potest in propositione significatiue supponere terminus absolutus: et quaelibet debitur relatiua pro qua terminus relatiuus potest significati: ue supponere. Qui omnes modi explicandi quid importent ter mini praedicti scilicet entitas absoluta et entitas relatia sententialiter divino conueniunt. vtar tamen pro nunc priori modo eo quod bre uior et vsitatior sit secundum scinus.

⁋ hoc praemisso primam conclusionem probo sic. si non omnis entitas est entitas absoluta: aliqua entitas omne quod ipsa est: est ad aliud: seu omne quod ipsa dicitur: dicitur illud ad aliud relatiue. consequentia patet: quia si nulla omne quod ipsa est est ad aliud. ergo quaelibet est aliquid ad se: et per consequens est entitas absoluta quod repugnat antecedenti. Sed falsitatem consequentis probo. Primo auctoritate Aug. 7o de tri. vbi inquirens an pater sit sapiens per sapientiam quam genuit deducit tamquam ad impossibile ad illud consequens quod pater non esset aliquid ad seipum: et non solum quod pater est: sed omnino quod est relatiue ad filium diceretur. quod sicut de patre ipse reputat hoc impossibile: ita et de qualibet alia re sicut ex allegandis patebit.

⁋ Deinde probo falsitatem consequentis per rationem. Et primo quidem inductiue. Si enim aliqua res relatiue dicitur dupla illa dicitur ad se bicubita vel tricubita seu quanta. Si aliquid sit relatiue pater ipsum est ad se homo vel deus aut animal: et sic de singulis inducendo patebit quod quaelibet entitas quae dicitur aliquid relatiue dicitur etiam aliquid ad se et absolute. in his vero quae dicuntur ad se non oportet inducere quod patet: et per consequens nulla entitas omne quod ipsa est est ad alterum.

⁋ hanc probationem ibidem ponit Aug. dicens huc accedit: quia omnis essentia qui relatius dicitur est etiam aliquid excepto relatiuo id est de ea dicitur aliquid praeter relatiuum: quod idem est vt si diceretur non solum est aliquid ad altirum: sed etiam est aliquid ad se: quod immediate declarat subdens: sicut huiusmodi dominus et homo secuus et equus iumentu et mulus arra. homo et equus et mulus ad se dicuntur et subiecte sunt vel essentie. dominus vero et secuus et iumentum et arra: et ad aliquid relatime dicuntur et idem patet in singulis.

⁋ 2o idem aliter probatur ratione. Nam de qualibet entitate contingit enunciare quid vel quae entitas ipsa est secundum se: et istud non contin git fieri per aliquod quod de ipsa dicatur relatiue ad alterum. ergo per aliquod quod de ipsa dicitur ad se. Ex quo sequitur quod quaelibet entitas est aliquid ad se: et nulla omne quod est est ad aliud: aut si ali qua omne quod est: est ad aliud: de illa non contingit enuncia re quid vel que entitas est secundum se. Ex quo vltra sequitur: quod ipsa non est aliqua entitas: et sic aliqua entitas non est entitas: quod implicat contradictionem. consequentie omnes patentes sunt. Prima pars antecedentis est certa est: et secunda probatur: eo quod nullum praedicatum relatiuum indicat quid est ipsum de quo praedicatur: seu illud pro quo stat subiectum de quo dicitur: quapropter de nulla re interroganti ea demonstrata quid est hoc: contingit conuenienter responderi quod duplum vel dimidium: seu pater vel filius: aut aliquid aliud eorum que secundum se ad alterum praedicantur. Unde sicut demonstrata re que est pater interroganti quid est hoc: non conuenienter respondetur quod habent filium aut quod genuit: sic nec conuenien ter respondetur quod est pater: cum hoc sit esse patrem quod habere filium: vel genuisse: et idem significetur cum aliquis dicitur pater secundum quod pater est nomen relationis praecise: et cum dicitur quod genuit filium: et similiter cum quis dicitur dominus idem si gnificatur quod cum dicitur: quod habet potestatem dirigendi et coercendi alium: et ita de singulis patet inspicienti. propter quod Aug. indifferenter loquitur. 7. de tri. quod relatiue pronunciat. non in dicat subiectam id est quid est illud de quo pronunciatur.

⁋ hanc quoque probatione quam reputo efficace ponit: vbi supra Aug. 7 de tri. dicens quomodo cum dicitur dominus non essentia indicetur: sed relatiuum quo refertur ad secuum. cum autem homo dicitur vel aliquid tale: quod ad se non ad aliud dicitur: tunc indicatur essentia: et est sensus quod cum dominus dicitur de aliquo id de quo dicitur non significatur esse aliqua essentia: sed quod potestatem habet alium coercendi quod sit complexe significatu vocat relatiuum quo refertur ad seruum. iuxta 2m modum accipiendi relatiuum vel relationem in praecedenti articulo positum. sed cum homo vel aliquid absolutum praedicatur: tunc illud indicatur ese essentia quaedam.

⁋ Conformiter ad hoc loqui tur idem super illud psalis. Infixus sum in li. pro et non est substam tia. cum ait. Quicquid est pater quod deus est hoc filius hoc est spiritus sanctus. Cum autem pater non est illud quod est. priter enim non ad se sed ad filium dicitur: ad se autem deus dicitur id est cum praiter dicitur esse pliter: non dicitur esse illud quod est siue illa essentia qua ipse est. Ratio est: quia pater non ad se: sed ad filium dicitur: et mox dicit quod dicitur non est nomen subiecte: sed refertur ad filium id est non praedicat subiectam seu quid illud est de quo dicitur: sed refertur ad filium. Deus autem dicitur ad se: et ideo praedicat de patre subiectam seu illud quod ipse est: quamuis ergo entitas quae relatiue dicitur aliquid ad alterum sit aliqua essentia secundum se: et ex aliqua praedicatione relatiua possit inferri id de quo relatiuum praedicatum esse aliquam essentiam secundum se: nunquam tamen praedicatio relatiua secundum se significat id de quo dicitur praedicatum esse hanc vel illam: aut omnino esse aliquam essentiam: et hoc est quod magister di. 7. huius primo lib. vult dicere cum ait. quod esse patrem non est esse aliud id est di cere aliquem esse patrem non est dicere illum esse aliquid id est aliquam essentiam vel entitatem: et tamen pater est aliqua essentia.

⁋ 3o ad idem sic. de qualibet entitate dicitur aliquid esse non relatiue ad alterum. ergo nulla enti tas dicitur ad aliud omne quod dicitur consequentia nota est: et similiter prima pars antecedentis. Nam omnis entitas est quadam essentia. 2a vero pars probatur: quia summo secundum exempla Aug. praemissa) entitatem quae est dominus illa vtique est essen tia: non autem dicitur essentia relatiue ad alterum. Si enim dicteretur videretur magis quod ad secuum: sed constat quod non: quia dominus non est essentia seui: et ita etiam nullius alterius est essentia. Et ita vniversaliter nulla essentia est alterius essentiea essentia: quamuis possit esse pars alterius: sed quaelibet est essentia suimet tantum. intransitiue loquendo: quia quaelibet est ipsamet: et illud quod est non distin guitur ab eo cuius est. Unde communiter cum dicimus subiecta vel essentia lapidis: vel essentia dei: exponitur intransitiue id est essentia quae est lapis: et essentia quae est deus. huic est concordat philosophus. 7. meta. vbi probat quod nullum ens per se est aliud a suimet subiecta: et quod quicquid erat esse et vnuquodque idem. Si ergo nulla essentia est alterius essentia. ergo habendi entitas non debter relatiue essentia. Et eadem ratione nec paiter nec secuus aut aliqua entitas relatiua ad alterum debitur relatiue essentia. Et pari ratione nulla entitas relatiua sed ab¬ soluta debitur relatiue essentia. Et ex opposito si aliqua debitur relatiue essentia. aliqua entitas non est essentia: et sic essentia non est essentia

⁋ hanc quoque argumentationem breuiter ponit Aug. vbi. supra mo de tri. Nam cum deduxisset ad illud consequens quod pater non solum quod pater dicitur sed omnino quicquid dicitur diceretur relatiue ad filium: statim etiam concludit quod filius etiam quicquid dicitur diceretur relatiue ad patrem: et sic filius diceretur relatiue essentia. ait ergo sic concluden do. Restat ergo vt etiam essentia filius relatiue dicatur ad patrem: exquo conficit inopinatissimus sensus: vt ipsa essentia non sit essentia: vel certe cum dicitur essentia: non sit essentia sed relatiuum iudicetur. Et paulo post repetens ait. hoc autem vnde agimus: si essentia ipsa relatiue dicitur essentia: essentia ipsa non est essentia Nec valet si ad praedicta diceretur quod procedut de relatiuis: non autem de relationibus in abstracto. Nam vniversaliter de qualibet entitate procedunt. Unde si tales relationes ponantur adhuc de talibus est quaerere an sit aliquid ad aliud vel non: et si non omne quod illa est illud: est illud ad aliud: immo nihil quod ipsa est ad aliud illa est: et sic magis dicenda est entitas absoluta quam ipsum relatiuum. Si autem est aliquid ad aliud: adhuc procedunt rationes probam tes quod non omne quod ipsa est ipsa est illud ad aliud. Nam et de ipsa contingit dicere quid vel que essentia est: et non per alidudm nomen quod praedicetur relatiue ad alterum: vt probatum est. Item nulla est esentia ad aliud. Unde paternitas si sit aliqua enti tas (qualem fingunt) non est essentia ad aliud. non enim paternitas est essentia filii: nec filiatio: nec in aliqua habitudine casuali praedicatur essentia de paternitate relatiue ad filium vel ad patrem aut aliquod aliud: cum nullius alterius paternitatis sit essentia: et ita de ceteris relationibus.

⁋ 2am conclusionem probo primo sic. omnis entitas est ab aliqua entitate distincta. ergo omnis entitas est relatiua. consequentia tenet. ex dictis ad primam conclusionem praecedentis. q. et antecedens planum est: alioquin non essent plures en titates in vniuerso: sed vna tantum.

⁋ 2o omnis entitas est causa vel causata conseruans vel conseruata. ergo omnis entitas est relatiua. Antecedens certum est secundum omnes: et consequentia patet vt praecedens.

⁋ Contra. P. 4o meta. dicit quod non omnia sunt ad aliquid: sed quedam sunt et ipsa secundum se. ergo non omnis entitas est relatiua.

⁋ 2o Aug. 7o de tri. omnis essentia que relatiue dicitur: est aliquid excepto relatiuo. ergo praeter relatiuum est aliqua entitas non relatiua.

⁋ Ad primum dicendum: quod non est intentio philosophi negare omnem en titatem esse relatiuam: cum idem expresse dicat in 10 non. quod diuersum aut idem omne dicitur quaocumque dicuntur: vt vnum et ens. Constat autem quod idem et diuersum sunt relatiua: vt patet per eundem in 5o stem idem 3o phy. ait. quod omnia aut sunt principia aut ex principiis id est principiata. Et in primo eiusdem ait. quod principium est cuiusdam aut quorumdam: ita quod relatiue dicitur principium ad principiatum. et econuerso: sed est intentio eius quod non omnia sunt ad aliquid omne quod sunt: ita quod omne quod de eis dicitur: dicatur relatiue de ipsis: ideo vt dictu est in praecedenti conclusione nulla entitas est ad aliquid omne quod est: sed quelibet est aliquid ad se. Unde illud quod est dominus ad aliquid est homo vel deus ad se: et sic de aliis. Qui vero omnia ponebant esse secundum apparentiam habebant dicere quod nulla res esset homo vel deus: nisi inquantum appareret homo vel deus et sic idem erat apud eos esse hominem et apparere hominem: et sic de ceteris: propter quod sequebatur quod nulla res esset aliquid ad se: sed quelibet omne quod est esset ad aliud aliquid: et omne quod de aliquo dicitur: diceretur de illo ad aliquid relatiue: ita quod nullum esset praedicatum absolutum: quod vtique falsum est: vt iam est probatum.

⁋ Ad 2m patet responsio in praecedenti concclusione.

⁋ 3am oclastionem probo primo sic. non omnis praedicatio relatiua significat aliquam entitatem formaliter inherere ei pro quo subiectum eius supponit. ergo non omne relatiuum est relatiuum per aliquam entitatem sibi formaliter inherentem. consequentiam patet. Nam quia album est album formaliter per albedinem sibi formaliter inherentem. ideo cum dicitur de aliquo quod ipsum est album significatur quod albedo ei formaliter insit. Unde vt dicitur 5o menta. capitulo de ente. Et expries¬ sius patet litteram commenti non differt dicere. iste est sanus: et iste est in sanitate: vel proprius loquendo in isto est sanitas. Patet etiam consequentia per simile modum arguendi philosophi 10 meta. vbi probat vnum non differre ab ente: quia praedicatio vnius de ente (verbi gratia. ens est vnum vel homo est vnus) non praedicatur aliquod diuersum ab en te vel homine. Antecedens vero patet. Nam constat cum dicit sortes est distinctus a platone non denotatr quod aliqua entitas inhereat sortes sed tantum modo quod tam sortes quam plato est ens: et sortes non est plato. Unde sortes esse distin ctum a platone nihil est aliud quam sortes esse ens et platonis etiam esse ens et sortes non esse platonis. Et ideo sicut per istam copulatiuam sortes est ens et pluro est ens: et sortes non est plaro. non denotatur quod aliqua entitas imhereat sorti: ita nec per istam cathegoricam equiualentem illi sortes est distinctus a platone: denotatur aliquam entitatem sorti for maliter inherere. Eodem mo est de ista. sortes est pater: cum per hanc nihil aliud significetur quam per istam: sortes habet filium: cum nihil aliud sit esse pater quam habere filium: sed cum dicitur quod habet filium non significatur quod aliquam entitatem habeat sibi formaliter inherentem. ergo nec cum dicitur quod est pater. Unde Aug. 5o de tri. ait. pater non dicitur pater nisi ex eo quod est ei filius. Et filius non dicitur nisi ex eo quod habet pa trem. Ita est de plurimis aliis praedicationibus relatiuis: quod facile est cognoscere conspiciendo ad quid nominis terminorum relatiuorum.

⁋ Confirmatur. quia cum dicit: deus est distinctus a crea tura: vel deus est dominus creaturarum. denotatur quod aliqua entitas aut qui cqum omnino reale vel rationis inhereat ipsi deo: alioquin propositio esset falsa. hanc rationem virtualiter ponit Boetius ad hanc etiam conclusionem in libro de tri.

⁋ 2o sic. si omne relatiuum esset relatiuum per entitatem aliquam sibi formaliter inherentem sequitur quod in qualibet re sint actu infinite res: quarum qualibet alicui illarum inheret. consequens reputatur ab omnibus falsum. consequentia proba tur: quia omnis entitas est relatiua: vt patet ex praecedenti conclu sione.

⁋ 3o tunc deo aliqua entitas inhereret: quod est impossibile. consequentia patet: quia persone diuine sunt adinuicem relatiue: et similiter deus relatiue ad creaturam dicitur dominus et creator.

⁋ 4o sequitur quod quandocumque aliquid incipit vel desinit esse relatiuum ad aliquid aliud determinate: ipsum vel aliquid eius est in se mutatum per acquisitionem alicuius entitatis quam prius immediate non habuit: vel deperditionem alicuius quam prius immediate habuit. Et patet consequentia secundum dicta aduersariorum: sed falsitas consequentis patet tam in deo quam in creaturis: sicut declarat Aug. 5o de trini. "Nummus inquit cum dicitur precium: relatiue dicitur nec tamen mutatus est cum esse cepit precium: neque cum dicitur pignus: et si qua sunt similia. si ergo nummus potest nulla sui mutatione multotiens relatiue dici vt neque cum incipit dici: neque cum desinit aliquid in eius natura vel forma qua nummus est mutationis fiet: quanto facilius de illa incommutabili dei substantia debemus accipere: vt ita dicatur aliquid relatiue ad creaturam: vt quanuis temporaliter incipiat dies: non tamen ipsi substantie dei aliquid accidisse intelligitur: sed illi creature ad quam dicitur." quatem Ansel. moogion. "Constat inquit: quia homini post annum osentem nascituro: nec maior: nec minor: nec equales: nec omnes aut has relationes vtique cum natus fuerit sine omni mei puta mutatione ad ipsum habere potero: et amittere secundum quod crescet vel per qualitates diuersas mutabitur". Item philosophus 5o physico. inquit. In ad aliquid non est motus: conuenit et enim altero mutante ea mutato verum esse alterum nihil mutatum et xiuo metaph. Est enim altero permutato verificari alterum nihil permutatum. Patet etiam eius falsitas ratione. Nam sequitur quod ad generationem cuiuscunque minime entitatis in ualibet re mundi et in qualibet parte rei: noua entitas generaretur et sic ad subitam gneationem imaginationis vel cogitationis cuiuscunque: totus mundus et quelibet eius pars mutaretur. Quod concedat qui vult. mihi autem omnino videtur absurdum. Et patet consequentia quoniam ab entitate nouiter genita quaelibet entitas alia mundi distinguitur: et sic in qualibet noua distinctiogenerabit. Et certe nec ipse deus ab huiusmodi mutatione erit alienus: cum verissime nulla anima ipsum considerante ille sit distinctus a quali bet re creata. Quod dico propter fugam quorumdam dicentium quod non refertur ad creaturam reali relatione.

⁋ Praeterea multum esset mirabile quod imaginatio mea mutaret realiter totum mundum et causaret veras res extra animam. Item quod quodlibet agens quantumcumque debi le ageret in quaslibet mundi res: et in quantacumque distantia: que omnia sequerentur. nec valet dicere quod non agit per se in quamlibet: sed per accidens: quia non potest in aliquo causare per accidens: nisi in illo causaret aliquid per se: omnis enim effectus per accidens coniunctus est effectui per se: sicut et causa per accidens causae per se. 2o phy.

⁋ 5o arguo in speciali de relatiuis primi modi.

⁋ Et primo de eodem et arguo sic. nulla res est secundum se numeraliter: aut cum aliqua alia specie vel genere vna essentialiter per aliquam entitatem sibi formaliter inherentem. ergo nulla res est alicui eadem per aliquam entitatem sibi formaliter inherentem. Antecedens patet quantum ad primam partem. supra distinctionem 24. q. primo. Et quantum ad 2am etiam non est dubium. Nam sicut sortes seipso est homo: sic seipo est vnum speciem cum pla tone qui etiam est homo. consequentia vero patet statim. Nam quaelibet res eo est sibi numeraliter vel alteri secundum speciem eadem esentialiter quo sibi vel alteri seu cum alia est vna essentialiter. Unde vt dicit philosophus 5o meta. c. de eodem. eadem secundum se dicuntur quemadmodum et vnum. Et postea subdit. palam quod identitas vnitatis quadam est aut plurium essendi etc. Et rursus in capitulo ad aliquid. Eadem dicuntur quorum subiecta vna etc. Unde aliud non est esse aliqua eadem specie quam ipsa esse vnum speciem: et sic de aliis modis vnitatis et identitatis.

⁋ 2o per nullum magis diuersum a platone quam est sortes est sortes idem plato sed quodlibet acci dens sortes est magis diuersum a platone: quam ipsemet sortes ergo per nul lum accidens sortes est sortes ipse idem plato et vltra. ergo identitas sortes siue illud quo sortes est idem plato non est aliquod accidens vel entitas in herens sortes et omnes assumpte sunt euidentes: et consequentie similiter.

⁋ 3o ad idem arguo sic arguunt plures doctores sic. si sortes est idem plato entitate sibi inherente qua vocatur ab aliis identitas: et similiter plato alia identitate sibi inherente est idem sortes sit a. identitas sortis et b. sit identitas platonis. Constat quod a. et b. sunt eedem specie. ergo aliis entitatibus eis inherentibus: et sic in infinitum: quod est impossibile secundum aduersarios.

⁋ Ad hoc respondent quidam doctores quod non proceditur in infinitum sed est status in primis identitatibus. Nam ille sunt eedem identitatibus. quae sunt eedem cum ipsis: ita quod identitas sortis et platonis est eadem: identitati platonis. ad sortem seipsa non alia identitate supaddita: quod vt clarius pateat sit a. identitas sortis et b. identitas platonis et identitas quae a. est idem ipsi b. sit c. et identitas quae econverso b. est idem a. sit d. dicunt ergo quod a. distinguitur a sorte. quia sortes. potest esse sine a. quia potest esse sine termino eius. a. tamen non differt a c. sed est idem sibi: quia a. non potest esse sine b. cum sint simul nam: et per consequens est contradictio a. esse nisi tam fundamento ipsius c. quam etiam terminus eius sint: sed termi no et fundamento ipsius c. existentibus necessario est c. ergo contradictio est a. esse sine c. et c. est formaliter a. quia a. dicitur idem ipsa eadem identi tate quae est c. ergo c. est idem ipsi a. et per consequens ibi erit status.

⁋ Contra. primo b. non est necesse esse nec est idem numero cum a. nec de essen tia eius nec est aliqua modo per se eius causa nec econverso ergo sine contradictione aliqua potest esse a. sine b. Antecedens totum est notum et consequentia similiter: et patebit satis cito ex dictis illius doctoris.

⁋ Confirmatur quia acci dens potest esse sine subiecto in quo est et quod est eius per se causa saltem materialis in qua: et similiter effectus numeraliter dependens in esse a sua 2a causa conseruante: vt lumen a sole potest virtute dei absque contradictione esse sine tali causa ergo multo magis a. sine b. et est valde mirabile quod deus non possit sortem existentem parisius et omnem entitatem quae est in eo subiectiue conseruare destructo platone existente rome cum omni entitate in eo subiective existente et maxime cum nulla talis dependentia intrinseca vel extrinseca sit inter aliquid sortis et ali quid platonis non plusquam inter sortem et platonem. Quia vero assumitur ad probationem: quia a. et b. sunt simul natura dico quod si a. et b. sumuntur significatiue hoc est magis falsum quam illud: ad cuius probationem accipitur: quoniam idem est dictu quod diceretur. a. non potest esse per aliquam potentiam sine b. nec b. sine a. quod non solum non est verum de a. et b. sed nec de aliquibus creaturis seu creatis entitatibus. et ideo nulle due entitates causate sunt simul nam. Cuius proba tio est: quia nulle due entitates sunt in mundo causate quarum neutra sine altera esse non potest sine contradictione et per potentiam diuinam. Si autem a. et b. sumantur materialiter pro terminis scilicet relatiuis concretis vel abstractis et sumentur simul esse natura vt verificentur de terminis: propositio esset vera: sed non probat propositum. Nam hoc modo isti termini pater et filius sunt simul natura. Nam inter eos significatiue sumptos conuertitur subsistendi consequentia nec esse existere potest de altero verificari: quin verificari simul possit de reliquo: et tamen non sequitur. pa ter et filius sunt simul natura. ergo pater non potest esse sine filio. Nam consequens est falsum: et antecedens verum in sensu proxime premisso. Et ita est in proposito de a. et b. Et posset contra eos argui quod pater non refertur ad filium relatione ad se distincta per hunc modum arguendi sic. pater non potest esse sine filio. ergo nec sine relatione sui ad filium scilicet paternitate.

⁋ 2o si a. et b. sunt seipsis eadem. eadem ratione sortes et plato quod probat: quia non minus sunt essentialiter vnum speciem sortis et platonis quam a. et b. ergo non minus essentialiter et seipsis idem nec magis accidentaliter siue per accidentia inherentia sunt idem quam a. et b.

⁋ 6o idem probo de opposita relatione que dicitur distinctio. Et arguo sic: per nullam entitatem sibi inherentem aliqua res est id quod illa essentialiter est. Licet aliqua per aliam sibi inherentem sit talis vel talis: non tamen est hoc vel illud siue illud quod ipsa est. Et per nullam etiam sibi inherentem: aliqua res non est ea res que ipsa non est. Uerbi gratia per nullam rem sibi inherentem sortes non est plato. destructa enim qualibet re inherente sorte non minus sortes non esset plato. ergo per nullam rem sibi inherentem aliqua res est distincta esentialiter ab alia re. Patet consequentia quia ad hoc quod hec res sit disticta ab illa. Sufficit quod tam hec quam illa sit: et hec non sit illa: nec est aliqua superaddita opportuna.

⁋ 2o si sortes est distinctus a platone per aliquam rem sibi inherentem que sit distinctio. iuxta dictum aliorum. Constat quod ipse est distinctus ab illa distinctione: aut ergo seipso: et eadem ratione est distinctus seipso a platone et a quoli bet alio: et non omne relatiuum est relatiuum per entitatem vel relationem sibi inherentem: aut est distinctus ab illa distinctione per aliam distinctionem: et sic in infin.

⁋ 3o sicut aliqui arguunt sic: si sortes non seipso sed distictione superaddita est distin guatur a platone ergo et illa distinctio distiguitur a distinctione platonis a sorte. et similiter ab ipso sorte per aliam distinctionem: et sic processus erit in infinitum.

⁋ Sed huic idem doctor respondet. dicens quod distinctio illa distiguitur a fundamento seipsa: et seipsa refertur ad illud. ratio est qui ipsa non potest esse absque fundamento vel sine se: absque contradictione: ipsa autem existente in fundamento ambo simul sunt extrema vnius relationis que est eius ad fundamentum. ergo ipsa non potest esse absque contradictione siue relatione sui ad fundamentum: et illa relatio qua refertur ad fundamentum est eadem sibi sortes aut distinguitur a platone distinctione media que non est sibi eadem: quia potest esse sine ea: quoniam potest esse sine termino qui est plato.

⁋ Contra. primo sequi tur quod sortes sit distinctus a distinctione sui et a platone per distin ctionem mediam: et ab illa per aliam in infinitum: quod iste doctor reputat inconueniens. Et istud ex dictis sic responden tis clare probatur: quia vt euidentius fiat distinctio qua sortes di stinguitur a platone sit a. et distinctio qua sortes distinguitur ab a. vocetur b. platone ergo est terminus ipsius a. et a. est terminus ipsius b. tunc arguo. sortes potest esse sine a. ergo potest esse sine b. Antecedens probatur. quia sortes potest esse sine platone. igitur potest esse sine a. Consequentia tenet secundum eos: sicut et hec per quam probatur antecedens: et eodem modo probatur quod sortes distinguitur a b. per aliam distinctionem. verbi gratia. c. qui sortes potest esse sine b. ergo et sine c. cuius terminus est b. et sic de qualibet semper: quia semper posterior est terminus prioris distin ctionis.

⁋ Praeterea capio distinctionem sortis et platonis et sit a. et distin¬ ctionem tulii a catone et si cilici constat quod a. distiguitur ab siuri. et a potest esse sine ecilic. quia potest esse sine tulio et catone. ergo a. distingutur ab scilicd per aliam distinctionem additam sibi. et illa sit g. distin guitur ergo a. a grg. Et quia potest esse sine gti cum possit esse sine ecilic. igitur distinguitur in infin.

⁋ Praeterea ex eo quod dicunt illam distinctione non pos se esse sine fundamento absque contradictione. sequitur propositum valet quod ipsa non sit aliqua entitas inherens fundamento sine sortes Na omnis entitas potest a deo conseruari in esse. nullo praeter deum quod non est eius pars intrinseca existente. nunc autem constat quod sortes non est intrinseca pars alicuius entis sibi inherentis.

⁋ hoc etiam ex dictis eiusdem alibi confirmatur euidenter. probat enim ipse quod quodli bet accidens absoium deus potest seperare a subiecto per hoc quod subiectum non est pars intrinseca accidentis absoluti. nulla et accidentis talis ad subiectum est dependentia simpliciter necessaria tanquam ad causam extri secam: quia ad nullam causam extrinsecam praeter simpliciter primam quae deus est. est dependentia simpliciter necessaria: quando causalitatem cuiuscumque cause extrinsece respectum cuiuscumque causati potest supplere causa prima. Patet autem quod hec ratio eque concludit de accidente respectiuo si sit distincta res et inherens absoluto seu fundamento: cum secundum hanviam absolutum non sit intrinseca pars respectiui nec eius prima causa siue deus: nec aliqua solutio potest rationabilius hic dari quam ibi

⁋ Deinde probo quod similitudo non sit aliqua entitas inherens qua litati sicut isti imaginantur: et primo quia alias sequitur quod esset impossibile sortem album alicui albo esse simile sine tali entitate: sicut impossibile est ipsum esse album sine albedine. patet consequentia et conceditur.

⁋ Sed probo falsitatem consequentis. Nam possibile est sorte albo existente pa risius aliud album generari rome nulla entitate noua generata in sorte: aut aliquo eius. ergo possibile est ipsum esse alteri albo simile sine tali entitate. consequentia est nota. probo antecedens: quia si ad generationem albi rome necessario generaretur aliqua entitas in sortes parisius vel generaretur a deo vel ab aliqua creatura non a deo: quia nihils ipse agit ad extra necessario: sed mere contingenter et voluntarie: et per consequens quicquid agit potest non agere. Nec a creatura: quia cuiuslibet creature quamcumque actionem potest suspendere: Nec valet dicere quod ipsa est sequela naturaliter consequens tales albedines: quia ali bedo sortis praeexistens fuit sine tali entitate: et sic non necessario consequitur illam.

⁋ Item albedo nouiter rome genita potest se et potuisset generari: esto quod illa entitas non fuisset genita in sorte. Nam potuisset albedo sortis destrui: et tunc ista rome generari: quo posito illa entitas non fuisset genita in sorte: et per consequens neutrius albedinis huiusmodi entitas est sequela necessaria: et per consequens nec ambarum. cum ipse sint eiusdem rationis: nec quicquam magis consequitur vnam alia existente quam si illa non esset in mundo.

⁋ Praeterea quia deus potest quaslibet res facere et conseruare sine suis naturalibus sequalis sicut et ipsa accidentia naturaliter consequentia sine suis subiectis: quibus tamen naturaliter sint posteriora.

⁋ Praeterea adem probo de vnione materie ad formam et partium continui adinuicem. Et arguo sic: aut materia est vnita forme sue substantiali per aliquam vnionem a se distinctam et ei inherentem aut non. si non habetur propositum. Si sic sit illa vnio a. constat quod illi materia est vnita sicut forme informam ti ipsam. Nam sibi inheret vt dicitur aut ergo est sibi vnita per aliam vnionem: aut per seipam sine alia vnione. Si detur 2m adhuc habetur propositum: aliquid enim erit relatiuum ad aliquid sine enti tate distincta illi superaddita. Et vlterius certe eadem: immo maiori ratione materia erit vnita prime forme de qua primo facta est quaesti per seipsam. cum magis faciat per se vnum cum forma substantiali quam cum accidentali: et per consequens magis debeat illi vniri sine medioSi detur quod per aliam vnionem. sit illa b. et tunc aut materia vnitur b per seipsam: et tunc habetur propositum. et iterum eadem ratione per se ipsam vnitur ipsi a. aut forme substantiali: aut adhuc per aliam vnionem. et sic proceditur in infin: et ponuntur infinite vniones in materia essentialiter ordinate sic quod nulli materia vnitur nisi mediante alia priore: immo infinitis prioribus causaliter mediantibus. Nam vni per aliam priorem vnitur. ex quo vlterius. iuxta demonstrationem philosophi 2o meta. probantem esse statum in causis (que alibi suo scilicet loce poterit declarari) sequitur quod materia non sit vnita alicui vnioni: vel etiam forme substantiali mediantibus infinitis vnionibus essentialiter quantum ad hoc ordinatis vnitur: quod implicat contradictionem.

⁋ Tertio ad idem sumatur vnum continuum quatuor palmorum: cuius due medietates sint a. et b. et vnio ipsius a. ad b. sit c. et vnio ipsius b. ad a. sit d. Tunc aut c. est enti tas penitus inextensa aut aliqualiter extensa. si primum: vel est tota in qualibet parte ipsius a. subiectiue vel determinate in aliquo indiuisibili eius. Primum non est dicendum. de sola enim anima intel lectiua hoc tenetur inter omnes formas materiam informantes. Nec 2m propter tria. tum quia non est dare rationem: quare potius sit in vno quam in alio: tum quia eadem ratione d. erit in aliquo indiuisi bili illius b. et non in alio quam in propinquo sibi indiuisibili illius in quo est c. et sic in continuo erunt puncta immediata: tum quia cum a. sit extensum et habens partes extra partes: et similiter etiam b. et partes a. diuisibiles et extense sint vnite partibus b. sequitur quod erunt vnite sine vnione media: et cum hoc sequitur quod frustra in illo puncto ponitur vnio: exquo residuum a. non minus vnitur residuo b. sine vnione addita quam illud punctum ali teri puncto in b. Et idem sequitur si vnio b. sit subiectiue in aliquo indiuisibili eius distanti ab indiuisibili in quo est c. non ergo c. est entitas penitus inextensa. Nec potest dici quod sit ali qualiter extensa: quoniam aut esset extensa secundum longitudinem tan tum siue secundum vnam dimensionem: et tunc erit subiectiue in linea et similiter d. et sequitur sicut prius de punctis quod in continuo erit immediata linesse et residuum erit vnitum sine vnione: aut c est entitas extensa secundum duas dimensiones tantum: et tunc erit subiectiue in superficie: et similiter d. et erunt due superficies immediate: aut est entitas extensa secundum omnem dimensionem et tunc aut ic totum a. aut per aliquas partes eius solum: et cum nulla possit esse ratio quod per aliquas tantum: et non per alias: erit extensa per omnes: et similiter d. erit extensum per totum b. totius ergo c. erit vna vnio que tota erit in toto a. et partes eius in partibus: et ita etiam erit de d. in b. et cum eodem modo se habeant a. et b. ad totum continuum quatuor palmorum primo sumptum: sic medietas illius a. ad ipsum a. et sicut medietas b. ad b. sequitur etiam quod totius illius continui sit vna vnio totalis ei inherens: cuius partes sunt c. et d. ergo totum illud continuum cathegoredodo sumendo totum est per illam vnionem vnitum: sed hoc est falsum: quia vel est vnitum sibi ipsi toti vel alicui sue parti vel alicui quod nec est ipsum nec pars eius. Prima duo sut impossibilia quia quacumque vniuntur per modum continuationis vt nunc de vnione continuorum est serunmo distinguuntur essentialiter vt vnum est extra aliud secundum situm. Nec 3m potest dici. sam ponitur illud continuum esse quoddam totum secundum se nulli alteri continuatum. Relinquitur ergo quod illud non sit alicui vnitum: et per consequens non sit vnitum. et ex alia parte: cum omne informatum vnione sit vnitum si ponitur vnio quedam forma vt illi ponunt sicut omne informatum albedi ne est album. ergo ipsum est vnitum: et sic contradictio vera fit.

⁋ Praetere si illa vnio sit extensa per totum pono quod illud continuum diuidatur vnica diuisione. Et verbi gratia. in eius medio. et constat quod etiam illa vnio diuidetur: sicut et quaelibet forma extensa existens in illo: et quod sicut vtraque medietas continui tota sinca thegoremdaoe remanebit post diuisionem: sic estam vtraque pars vnionis: ita quod in a. erit totum c. quod est vnio eius ad b. et in b. erit. totum d. quod est eius vnio ad a. ex quo sequitur quod a. et b. simul erunt vnita et diuisa. Nec potest secundum illam opinionem dici quod et si vnio que ante diuisionem est vnio a. ad b. erit post diuisio nem: non tamen erit tunc vnio ad b. et per consequens nec a. et b. erunt vnita. Quoniam secundum eos relatio quaelibet est essentialiter habitudo vnius ad aliud vel alicuius ad aliquid: nec sine contradictione per aliquam potentiam potest fieri: quin sit talium habitudo. ergo sicut ante diuisionem c. est habitudo a. ad b. ita si remanebit erit habitudo a. ad b. Et constat non alia quam vnio. alias vnio non remaneret sed transmutaretur in aliam habitudinem: quare sequitur quod erunt vnita.

⁋ Praeterea cum post diuisionem. partes vnionis non sint in toto inuicem vnite vel continue: et ante diuisionem sunt vnite et continue: sicut et partes aliarum formarum extensa rum in illo continuo: Querendum est per quam vnionem sunt ante diuisionem vnite: et non potest dici secundum illam opinionem quod seipitur. quia vtraque potest esse sine vnione sui ad reliquam: sicut patet quia possunt esse non vnite. ergo per alias vniones sunt vnite. et tunc de illis queratur in quo sunt subiectiue etc. sicut de aliis est quesitum et erit processus in infinitum.

⁋ Consequenter idem probo de distam tia quam constat esse relationem: quoniam si sit quedam entitas informans rem distantem: sequitur secundum istorum imaginationem quod distam tia et contiguitas corporis ad corpus sunt forme incompossibiles in eodem respectum eiusdem: et possibiles sibi successiue in eodem respectum eiusdem. Nam idem corpus impossibile est esse simul contiguum et distans alteri corpori demonstrato: et potest prius esse contiguum et postea distans: et sic idem corpus potest transmutari de forma con tiguitatis in formam quae est distantia. Ponatur ergo sic esse: et sit illud corpus a. ergo aut a. transmutabitur a contiguitate in distantiam in tempore vel in instanti. Si in tempore. ergo postquam perdiderit partem contiguitatis adhuc habebit partem eius: et per consequens postquam erit. localiter separatum a corpore cui est contiguum adhuc habebit partem contiguitatis: et per consequens erit contiguum illi. cum quaelibet pars contiguitatis sit contiguitas: conitur loquendo ad illam imaginatione: vel habebit contiguitatem et non erit cotiguum. vtrumque autem est impossibile. Si vero transmutatur corpus a. a contiguitate sua in distantiam in instanti: sit illud instans c. tunc aut c. est instans in quoo incepit moueri a. aut aliud. si illud: cum illud fuerit vel timum sue quietis: et per consequens in quo vltimo: fuit contiguitas eius: sequitur quod in eodem instanti est et non est sua contiguitas: et similiter quod est tunc sua distantia. Quia omne quod transmutatur est in eo ad quod primo transmutatum est. 6o phy. in per autem instanti ponitur a. primo transmutatum ad distantiam. quare etc. Item sequitur quod tunc non est sua distantia: quia tunc est contiguum illi: et sic etiam contradictoria sequuntur. Si vero c. sit aliud instans: vel est immediatum instanti in quo incepit motus: et illud est impossibile 6o phy. vel est mediatum: et tunc sequitur quod per totum tempus medium quo mouebatur fuit distans sine distantia: et cum hoc semper fuit contiguum cor pori a quo mouebatur: que sunt impossibilia: et cum hoc etiam sequitur quod erit dare primam partem spacii acquisitam per motum localem sicut erit dare primum instans in quo distabat a corpore quiescente: cui est contiguum: quod est etiam impossibile: vt ibidem probatur.

⁋ Deinde arguo de relatiuis primi modi secundum numerum vt duplum et dimidium et huiusmodi Et suppono ex dictis in. 2o. dictine 5. q. 2. quod numer non sit aliqua res addita rebus numeratis.

⁋ 2o suppono. ex 5o meta. quod vnus numerus est duplus ad alium. vbi gratia. quaternarius ad binarium. Sumatur ergo quaternarius hominum vel angelorum existentium in quatuor angulis mundi. iste vtique duplus est ac pinarium duorum vel ex ipsis: vel duorum hic parisius existentium. sed non est duplus per aliquam entitate illi inherentem que sit dupleitas. iuxta modum loquendi aliorum. Quod probatur: quia vel illa entitas si est: est simplex: et tunc oportebit quod sit tota in quoli bet illorum quatuor. cum non sit ratio propter quam sit in vno potius quam in aliis. Et sic idem accidens numero secundum se totum est simul in diuer sis subiectis maxime distantibus: quod impossibile est per naturam. Unde Aug. 9. de tri. dicit quod nullum accidens excedit subiectum in quo est non enim color vnius corporis potest esse et alterius corporis.

⁋ Praetere si dupleitas ista est in quolibet illorum quatuor quilibet erit duplus ad binarium datum: et sic quilibet illorum hominum vel angelorum est quatuor homines vel angeli: quod absurdum est: vel illa entitas est habens partes: et tunc vel partes eiusdem rationis cum suo toto id est quarum qualibet est dupleitas: et tunc sequitur hoc inconueniens 2m sicut primo: vel partes diuersarum rationum a toto: et tunc vel omnes simul erunt in quolibet. et idem sequitur sicut prius: vel vna erit in vno et alia in alio. Constat autem quod ille partes non sunt entitater absolute secundum opinionem. sunt ergo respectus et non nisi ad eundem¬ terminum ad quem est dupleitas cuius sunt partes. vnius autem ad duo est respectus subdupleitatis. Ex quo sequitur quod ipsa du pleitas non est aliud quam subdupleitas: et sic non est secundum se aliqua vna entitas vel respectus alterius rationis a subdupleit ate: quin immo cum tales subdupleitates sint inter se loco dista notes nec adinuicem continue vel contigue: sequitur quod ipsa dupl eitas nec est aliqua modo per se vna entitas numero non plusquam illi quatuor homines vel angeli: et hec omnia repugnant imaginationi opinionis. Simili modo potest argui de continuo. vbi gratia. quadrupe dali quod est duplum ad continuum bipedale: quando talis dupleitas vel erit tota in qualibet parte: et sic quelibet pars erit dupla ad illud bipedale. vel pars erit in parte et si sint eiusdem rationis cum toto scilicet subdupleitate idem sequitur. Si vero sint alterius rationis. sequitur quod dupleitas nihil aliud erit quam equalitas et subdu pleitas: et alii respectus diuersarum rationum quibus alie partes proportionales referuntur ad illud continuum bipedale: et cum hoc etiam quod ipsa dupleitas non erit aliqua per se vna entitas. et eodem modo potest probari quod equalitas numeri ad numerum vel magnitudinis ad magnitudinem non est res superaddita numero vel magnitudini.

⁋ Consequenter idem probo de domino et seruo que a multis dicunt relatiua secundi modi siue sit bene dictum siue non: de quo non curo: quia non est vtilis concertatio. arguo autem sic. possibile est aliquod de non domino fieri dominundum: et aliquod de non seruo seruum. nullo penitus quicquam in altero illorum agente. ergo possibile est aliquid esse dominundum sine aliqua tali entitate sibi inherente: quae sit dominium et similiter seruum sine seruitute inheren te. Consequentia clara est cum sit impossibile aliquam entitatem de nouo esse in aliquo et illi inherere nisi aliquid agat in illo illam entitatem: alioquin aliquid esset postquam non fuit scilicet entitas illa: et nihil tamen esset efficiens ipsum. Antecedens probo. Nam possibile est quod fieret vna lex a deo vel etiam per aliquem alium qui facere potest quod qui cumque iniuste proximum vulneraret si sponte infra decenium ei non satisfaceret pro offensa: ex tunc esset secuus eius qui lesus fuisset: qua lege facta si quis sic vulnerauerit: et infra decen nium non satisfaceret. completo decenio nulla re mundi agen te quicquam in lesum vel ledentem: lesus esset dominus et ledens secuus. non enim potest assignari quicquam quod vel per se vel per accidens aliquam entitatem causaret in alterum: vel vtrumque eorum nec etiam ipsi in seipos: quia non naturaliter. Nam et ante totum decursum decenii non minus causassent: nec libere: quia tunc possent non causare: et sic hic potest non esse seruus tunc posito casu: et ille non esse domi nus: quod est falsum. Simili modo posset probari. quod nulla actione interueniente solo temporis lapsu actuali: vel etiam potentiali: aliquis fieret de non possessore possessor et de non precio precium: et similiter de multis aliis.

⁋ Praeterea omnis entitas que non est deus realiter refertur ad dominum sicut causatum ad suam causam producentem vel conseruantem. ergo aliqua entitas est relatiua non per aliquam entitatem sibi linherentem. Consequentia patet: quia ex opposito consequentis sequitur. quod sit actualis infinitas in relationibus creature ad deum se informantibus: quod non dicitur. vel quod erit aliqua relatio et aliqua entitas que non refertur ad dominum vt ad causantem nec vt ad conseruantem: quod repugnat antecedenti. Antecedens autem patet per fidem et per apostolum ad Ronen. dicentem quod ex ipso et per ipsum et in ipso sunt omnia.

⁋ Praeterea sicut per alios arguitur omne agens in agendo pateret: quia in se fieret enti tas aliqua que non erat: et certe quicquid proteruiter posset dici nunquam realiter vitabitur: quin in deo dum nouiter causat. aliqua entitas nouiter fieret: cum ipse realiter et vere absque omni intellectus nostri actione creet et sit creator. et constat quod non ad se sed ad creaturam. Similiter secundum philosophum. 5. metaphy. calefactiuum dicitur ad calefactibile: quia potest ipsum calefacere: et pari ratione productiuum ad producibile: et vniuersaliter omne potens ad suum possibile: et sic tot relationes erunt in quolibet productiuo simul actu: quot sunt ab ipso producibilia: et tot simul erunt in materia quot forme succes siue sutt in ipsa generabiles. Nam et illud est simul potens producere: quamuis forte non possit omnia producere simul. Et materialibet non possit omnes formas simul recipere: simul tamen est in potenta ad omnes. Et vide ne vtrobique sequatur actualis infinitas re lationum in eodem simul existentium: quod non placet.

⁋ Praeterea non video quin deus per suam omnipotentiam possit conseruare: sicut supra tangebatur: sortes qui nunc est pater et omnem entita tem existentem in eo: et simul annihilare platonis qui nunc est eius filius: et omnem entitatem ei inherentem: et tunc erit sortes pater: quia tunc in eo erit paternitas sicut nunc: et nullus erit filius eius: quod implicat contradictionem: et similiter paternitatem que dicitur esse in sortes posset ponere: subiectiue in platone et filiationem platonis in sortes cum vterque sit susceptibilis talis forme secundum speciem: et tunc sequitur quod platoe erit pater sortis a quo fuit genitus. et sortes erit filius platonis quem tamen genuit: nec ab eo ipse fuit genitus: quod non minus implicat contradictionem.

⁋ Quartam conclusionem valet quod aliquod relatiuum est formaliter relatiuum per aliquam entitatem ei for maliter inherentem probo: quoniam sciens est sciens formaliter scientia et amans est amans amore et sentiens est sentiens sensatione. ergo etc. Antecedens est notum et consequentia quoniam in nobis scientia amor et sensatio sunt qualitates formaliter scienti amanti et sentienti inherentes: et quodlibet horum inquantum huiusmodi est relatiuum.

⁋ Item patet de simile quod vtique est simile per qualitates ei formaliter inherentes.

⁋ Confirmatur conclusio ista et etiam praecedens ex intentione Augustini. 5. de tri. vbi vult quod quedam relatiua incipiunt et desinunt esse taliter relatiua sine sui mutatione: sicut nummus fit precium: vt. supra allegatum est: quedam vero cum sui mutatione sicut amicus. Nam non incipit esse quis amicus: nisi cum amare ceperit: fit ergo aliqua mutatio voluntratis vt amicus dicatur: vt ibi ait. et ami cum accipit communiter pro amante: sicut et philosophus primo ethi. cum ait. quod vnicuique delectabile est ad quod amicus dicitur vt equus quidem aman ti equum etc. Cum quis autem incipit amare nouam entitantem in se habet que est amior.

⁋ huic concordat Ansel. mondogion. vbi dicit quod quedam relationes numllam faciunt mutationem accedendo vel recedendo circa ea de quibus dicuntur. Non autem dicit omnes relationes: sed quedam: innuens quod aliqua faciunt mutationem in his de quibus dicuntur: hoc est: non possunt significatiue tales termini relatiui de aliquibus verificari et negari successiue sine mutatione rerum pro quibus subiecta supponunt. Quidam autem termini relationum possuntr: et hoc non est propter aliud nisi quia quedam relatiua sunt relatiua per res ei inherentes: et quedam non.

⁋ Quinta conclusio probatur ex prima sic. omnis entitas est absoluta. ergo nullum relatiuum est relatiuum formaliter per aliquam entitatem sibi inherentem ab omni et omnibus absolutis et entitatibus distin ctam.

⁋ Ex eadem prima conclusione patet quod nulla relatio est entitas ab omni et omnibus entitatibus absolutis distincta: sed quelibet (si est entitas) est aliqua entitas absoluta.

⁋ Contra praedicta multipliciter arguitur et a multis: recitabo tamen potiores ar gumentationes: et eas quarum solutionibus patebit solulo ceterarum.

⁋ Arguitur ergo primo sic. possibile est relationem alicuius ad aliud desinere esse manesente quolibet eius absoluto. ergo eius relatio est entitas distincta ab omni absoluto eiusdem. consequentia patet: quoniam impossibile est aliquam entitatem desinere manente eo quod est sibi idem: alioquin idem posset simul esse et non esse. Antecedens probatur. nam similitudo sortes ad platone potest desinere transmutato plato secundum qualitatem secundum quam est sibi similis sortes manente et quolibet absoluto illius sorte. Similiter dominium potest desinere per solum defectum seruorum in domino. nullo absoluto desinentem: et ita de pluribus relationibus: immo de omnibus quarum fundamenta possunt existere sine termins earundem.

⁋ 2o relatio potest aumgeri dum nullum absolutum relatiui augetur. ergo relatio est alia res a quolibet eius absoluto. consequentia patet. alioquinu eadem res simul augeretur et non augeretur. Antecedens declaratur. Nam si sortes sit albus in. x. gradibus: et plato in. 6. tantum: et intendatur albedo platonis vsque ad. 2. gra dum nullo absoluto sortis intenso: intenderetur similitudo sortis ad platone. Simili modo sequaeretur quod idem intenderetur simul et remitteretur. Nam positis albedinibus in sortes et plato si albedo sortes remittitur per. 4. gradus: et albedo platonis nec intendatur nec remittatur: tunc in sorte remittetur albedo a intendetur pariter similitudo. Nam cum eius albedo erit praecise. 6. graduum maior erit similitudo inter ipsum et platonis quam dum eius albendo excedebat albe dinem plato in. 4. gradibus.

⁋ 3o impossibile est eandem rem numero realiter multiplicari: et non realitur multiplicari: sed relatio multipli catur. verbi gratia. similitudo non multiplicato absoluto vel fundamento. Nam non multiplicata albedine in sortes. potest sortes pluribus albis esse similis: et per consequens in eo multiplicari similitudo

⁋ 4o si relatio non esset res distincta ab absolutis. sequitur quod opposita essent eadem res: quod est impossibile. consequentia patet: quia per eanedem. albedinem sortes albus est similis platonis albo. et dissimilis ciceroni nigro. si ergo similitudo eius non est aliqua alia entitas ab albe dine: et eadem ratione: nec dissimilitudo: sequitur quod similitudo et dissimilitudo sunt vna entitas numerom.

⁋ 5o sequitur quod in quocumque esset perfectius absolutum seu fundamntum relationis esset perfectior relatio. consequens est falsum: quia non omne albius est similius.

⁋ 6o aliqua relationes fundate super rebus diuersarum spe cierum et generum minus dtent ea magis conumeniunt quibusdam fun damentis super rebus eiusdem speciei specialissime. ergo relationes huiusmodi sunt entitates ab illis fundamentis distincte. consequentia patet: quia res draisentes specie et genere magis dtent his quae sunt eiusdem spe ciei. antecedens declarat nam similitudo fundata super qualitate. et equalitas fundata super quantitate. magis conueniunt quam similitudo et re latio potentie actiue quae possunt fundari super eundem calorem numero respectum eiusdem. etiam assumptum patet: quia due prime pertinent ad primum modum relatiuorum: duarum vero aliarum vna ad primum: al tera ad 2m modum pertinet relatiuorum.

⁋ 7omodo sequitur quod inter eadem extrema non possunt esse relationes diuerse secundum speciem. consequens est falsum. Nam inter calorem producentem et inter calorem productum: fun datur relato modo numeri. vbi gratia. similitudo et relato modo potentie scilicet productiui ad productum.

⁋ 8o sequitur quod sicut aliqua fundamenta sunt in grieserie subiecte aliqua in praedicamento quantitatis et aliqua qualitatis. sic est aliqua relationes essent in praedicamento subiecte: et aliqua in praedicamento qualitatis: et aliqua in praedicamento quantitatis: et sic per consequens praedicamentum relatiuorum non esset distinctum predicamentu ab illis tribus.

⁋ 6o impossibile est eandem rem esse ad se et non esse ad se: sed absoium est ad set: relatio autem non est ad se. ergo etc.

⁋ Confirmatur quia impossibile est quod opposite drastentie conueniant eidem: sed esse ad se et esse ad aliud: sunt differentie opposite immediate diuidentes ipsum ens. quare etc.

⁋ io o plus distinguuntur primo diuidentia ens quam diuidentia 2o sed ens diuiditur primo in absoum et respectiuum. et deinde absonium diuiditur in subiectam et quantitatem et qualitatem. ergo plus didnt absolutum et respectiuum quam subiecta et qualitas: sed ille distinguuntur sicut due res. igitur.

⁋ xiuo impossibile est quod de eisdem rebus praecise habeantur con ceptus alterius rationis: sed si nullum absoium esset in mundo praeter tres albedines. anima adhuc posset habere conceptum albedinis et conceptum similitudinis. ergo aliqua alia entitas esset ibi praeter absolutas.

⁋ 12o ad relationem non est per se motus. 5. phy. ad fundaium relationis est mo tus per se. ergo etc.

⁋ 13o nulla res est fundaium sui ipsius aut alicuius quod est sibi idem: sed absorum est fundaium relationis. ergo etc.

⁋ 14o si nulla relatio esset entitas distincta ab absolutis: tollitur omnis cau salitas secundarum causarum. Nam quicquid causatur a diuersis causis secum Sudis praexigit in eis debitam proportionem et approximationem ad vl hoc quod causatur ab eis. Sed si ista propormieo et approximatio nihil sit nisi absonum ergo illa ita sunt realiter causatiuam illius effectus: quando non sunt approximata sicut quando sunt: et si non possunt quando non sunt aprproximata: ita nec quando sunt. nulla enim alia realise posita non potest ab eis aliquid causari quod primo non potuit.

⁋ 15o secundum hoc tollitur separatio accium a subiecto in sactro altaris. Nam si inherentia quantitatis panis ni hil aliud est quam ipsamet quantitas. ergo ita post contrasecrationem quantitas inheret sicut ante. et eodem modo potest argui de aliis accidentibus si qua ponantur ibi sine subiecto.

⁋ ido idem probatur de compositione seu vnione componentium in composito: quoniam si non sit aliqua alia entitas ab absolutis componentibus. ergo illis separatis abinuicem adhuc componerent: et si seperata non componunit vtique nec commiuncta. nulla enim alia realitate posita non possunt modo aliquod componere quod prius non potuerunt.

⁋ Eodem modo modo potest argui de vnione partium continui: quoniam si non sit res alia preter partes ipsas: sequitur quod partes discrete essent continue. Nam possibile est quod ita sint sibi proxime discrete sicut continue. vbi gratia. est de con tiguis. ergo si aliqua non sunt continue et postea sunt: aliqua entitas est in eis quando sunt continue: que non est quando non sunt continue. et con stat quod non entitas absoluta. quare etc.

⁋ i o specialiter de vnione humane nature ad verbum in persona christi. Si enim illa non esset entitas alia ab illa humana natura: sequitur quod si verbum nun quam assumpsisset naturam humanam: Et tamen fecisset illam absolutam eadem illa equae fuisset realiter vnita verbo sicut modo est: et si nunc dimitteret naturam assumptam. manente illa realiter in se adhuc esset vnita verbo: et assumpta: quod est siultum.

⁋ 18o quidam alius doctor arguit sic simul de vnione naturae humane ad verbum: et de vnione materie et forme in composito: et accidentis ad subiectum: et partium continui adinuicem sic. Impossibile est contradictoria successiue verificari de eodem: nisi propter motum localem alicuius vel propter transitionem temporis: vel propter productionem vel destructionem alicuius entitatis. ista patent: quia etiam secundum scons. impossibile esset quod deus primo non esset creans: et postea esset creans nisi saltem creatura haberet post non esse esse. Eodem modo impossibile esset quod deus modo non esset annihilans: et postea esset annihilans nisi creatura post esse haberet non esse: et ita est in omnibus: sed possibile est naturam primo non esse vnitam: et postea vnitam: vel econuerso: sine omni motu locali. ergo oportet quod ibi sit productio alicuius noui vel destructio: cum transitio temporis non sufficiat: sed manifestum est quod nullum absonum oportet produci vel corrumpi. ergo etc.

⁋ Eodem modo posset deus facere quod vna forma praesens esset materie: et primo non informaret materiam: et postea informaret: sicut facit duo corpora esse in eodem loco: et per consequens forma vnius materie ita est praesens materie alterius: sicut materie proprie: et tamen tunc informat vnam: et aliam non. Eodem modo modo potest argui de subiecto et accidente: et similiter de partibus continui.

⁋ i1o idem alibi quantum ad vnionem nature ad vebum arguit sic. Quandocumque aliqua denominatio ponitur que nihil dicit vltra denominabilia nisi existentiam extremorum: quicquid conue nit alicui respectum vnius indiuidui: conuenit etiam sibi respectu omnium indiuiduorum eiusdem rationis: nisi aliquid conueniat vni indiuiduo: propter quod conuenit illa denominatio respectum illius et non respectum alterius. Exemplum primi. si creatio nihil dicit vltra deum creantem et rem creatam: si deus dicitur creator respectu vnius rei: diebitur etiam creator respectum omnium eiusdem rationis. Similiter quia similitu do nihil dicit vltra alba: sicut duo alba sunt similia et omnia alia Exemplum secundi. paternitas in creaturis: nihil dicit vltra ex trema absoluta denomninata istis denominationibus pater et filius. Si tamen dicitur quis pater et respectum vnius homnis quod non respectum cuiuscumque. hoc est: quia aliquid couenit patri respectum vnius in diuidui: quod non respectum alterius: et hoc est sibi proprium. puta actio conuenit sibi respectum socratis: que non potest competere sibi respectum ioanis. salte de facto non conuenit sibi: et propter illud sic proprium dicitur ille homo pater sortes et non ionenis. patet ergo ma ior. Sed si vnio in proposito sit quedam denominatio nihil dicens vltra extrema vnita: et nulla actio vel aliquod proprium co uenit verbo respectum vnius naturae et non alterius. ergo equaliter est vna natura vnita sicut alia: hoc autem est scutum: et contra fidem.

⁋ Si dicas quod habuit aliquam actionem primam respectu naturae assumpte quam non habuit respectum alterius: quia mediante spum second egit quod nasceretur de vrgine et formauit corpus sine semine.

⁋ Rsponsio omnem actionem primam quam habuit respectu nature assumpte potest non habere respectum non assumpte: potest enim facere quod alius nascatur de vergine: et tamen quod non vniat sibi in vnitate persone.

⁋ 2o ad idem arguit idem sic: quando denominans non dicit aliquid vltra de nominabilia: ipsis extremis non vnitis: nec secundum formam nec secundu locum si semel denominat semper denominatur. Exemplum de similitudine duorum alborum: sed natam assumpta a verbo potest dimitti sine aliqua mutatione facta in ipsa secundum formam vel locum. ergo natura dimissa adhuc dicetur vnita: quod secultum est. ergo vnio naturae ad verbum dicit aliquid vltra extrema vnita. Auctoritatibus quoque probatur quod relatio sit res ab absolutis distincta: et prima est hyll. 12. de trivbi loquens de natiuitate filum dei ait. nasci quod erat iam non tantum nasci est: sed seipsum demutare nascendo: et ita nasci dicit relationem nouam.

⁋ 2a est Ambrosu primo de tri. Si prius imquit erat deus et postea pater: generationis accessione mutatus est. Auertat deus hanc dementiam. ergo per solam accessionem relationis fieret mutatio in persona divina: quod non esset: nisi relatio esset res distincta a fundamento: quia fundamentum preexistit.

⁋ 3a est Augustini 5o de tri. In rebus creatis atque mutabilibus quod non secundum subiectam debitur restat vt secundum accidens dicatur. vbi expresse videtur velle quod relatio illa saltem que amitti potest: manente fundamento sit accidens in creatura.

⁋ Item infra. quod relatiue pronunciatur non indicat esse subsiectam. ergo relationon est subiecta: sed accidens.

⁋ Item libro 7o omnis essentia quae rela tiue dicitur est etiam aliquid excepto relatiuo: et prius immediate dicit quod si essentia illa relatiue diceretur essentia: ipsa non esset essentia. vbi expresse videtur velle quod essentia que dicitur re latiue: sit entitas distincta ab illa relatione.

⁋ Ad idem est auctoritas philosophi in praedicamentis. Ad aliquid sunt quecumque hoc ipsum quod sunt aliorum dicuntur. Constat autem quod fundamentum non est ad aliud hoc ipsum quod est.

⁋ Ad hoc etiam videtur esse Commentatoris. et primo quidem primo phy. vbi ex intentione probat quod potentia materie quae est rela tio distinguitur a subiecta materie. ait enim quod accidit subiecte eius scilicet ma terie: vt sit in potentia omnis forme. non quod potentia sit in subiecta eius: ita quod sit pars distinctionis: quoniam si potentia esset in subiecta eius: tunc eius essentia destrueretur per ablationem potentie et praesentiam forme in actu. si forme ad quam habebat potentiam vt reciperet eam: et universaliter si potentia esset in subiecta eius: tunc subiecta eius corrumperetur apud generationem: et esset in praedicamento ad aliquid et non in praedicamento subiecte. vbi apparet expresse quod loquitur de po tentia quae est relatio: et illam dicit non esse subiectam eius.

⁋ Item 5o meta. dicit quod relatio accidit quantitati et ceteris praedicamentis. ergo est entitas distincta ab illis.

⁋ Ad primam quamuis absolute posset negari antecedens: eo quod in sua proprietate sit falsum. Rudioribus tamen subueniendo distinguo duplici sensum qui potest haberi de ipso. vnus est. quod possibile est qualibet entitate absoluta alicuius. verbi gra. sortis. manente: entitatem que est relatio et qua est talis. verbi gratia. similitu do eius ad platonem desinere esse: et hic est sensus quem habet antecedens secundum suam propriam significationem. Alius sensus est. quod possibile est qualibet entitate absoluta sortis ma nente: sortes desinere esse similem platoni: siue hanc posse esse veram: sortes non est similis platonos in primo sensu consequentia est neces saria: sed antecedens est falsum. Et ad probationem dico quod transmutato platone secundum qualitatem etcetera) entitas que nunc est similitudo non desinit esse: sed manet. veruntamen ipsa desinit esse similitudo sicut etiam ipsa desinit esse eiusdem speciei cum platonis qualitate. propterea quia nulla tunc est qualitas platonis: cui ista (esto quod sit) sit eadem specie: sicut etiam sortes desinit esse similis platones quia desinit esse talis qua lis est platonis et hoc non est propter desitionem alicuius enti tatis in sortes sed propter desitionem entitatis in platone qua non existente: sortes non est talis qualis est plato: et per consequens neque similis ei.

⁋ Ex quo patet consequenter quod in isto sensu 2oa antecedens est verum. sed consequentia non valet. nec sequitur quod sit possibile eandem entitatem simul esse et non esse: cum non ponam aliquam en titatem desinere esse: sed bene sequitur: quod simul eadem entitas que nunc est similitudo: tunc sit: et ipsa non sit similitudo: quod nul¬ latenus repugnat.

⁋ Exemplum omnium praedictorum. Constat enim quod praescientia dei de antichristo. non est entitas distincta a deitate: nec entitas quae est praescientia: potest desinere esse manente divinita te: sed bene potest desinere esse praescientia. Nam si antichristus esset aut non esset futurus: quorum vtrumque est possibile ipsa vtique desine ret esse praescientia cum nulla possit esse praescientia nisi futuri: nec tamen entitas quae est praescientia: aut aliqua quae sit in deo desineret esse.

⁋ Sic espondere nos docet hug. de sacramenis libr primo vbi dicit quod scientia et praescientia dicuntur ad aliquid. Scientia enim est eorum quae sunt: praescientia vero futurorum. Et quia potest ex hoc argui quod futura possunt non esse futura. ergo praescientia potest non esse praescientia: aut idem est quod dei esentia.

⁋ Ad hoc respondent sic: et fuisset quidem scientia eorum quae essent: praescientia autem non fuisset eorum quae futura non essent: nec idcirco minus aliquid in crea tore fuisset: si praescientia eorum que non essent futura non fuisset: quia ipsa que praescientia est scientia: fuisset etiam si praescientia non fuisset: quoniam futurum aliquid non fuisset. Ecce secundum eum quod si nihil fuisset futurum non fuisset praescientia. Et tamen nihil minus fuisset in deo: sed quod nunc est praescientia non fuisset praescientia. eodem modo si nunc nihil esset fu turum: quod fuit praescientia non esset praescientia: et desineret esse praescientia: et tamen nihil minus esset in deo: nec aliqua entitas dei desineret esse. Similiter dicendum est in proposito. Nam et simile argumentum posset formari ad probandum quod praescientia esset entitas distincta a deo. similiter quod deus et creans distinguuntur realiter: et multa alia falsa: sed ad omnia patet per praedicta modus respondendi.

⁋ Ad 2am dicitur quod duplex sen sus potest haberi ex antecedente. Unus et proprius est: quod entitas quae est relatio vel similitudo sortes. potest augeri secundum se: quemadmodum dicimus aliquas formas augeri dum nulla absoluta entitas sortes auget illo modo: et sic antecedens est falsum. Alius sensus est: quod possibile est quod per similitudinem sorte ipse sortes denominetur magis similis: et tamen nulla entitas eius absoluta augeatur illo mo: et sic est verum antecedens: quamuis iste sensus sit sibi improprius: nec ille in isto 2o sensu infert seipsum in primo. In hoc autem 2o sensu consequentia non valet. quoniam non est inconueniens idem augeri 2o modo: et non auge ri primo modo. Et vlterius quantum ad 2m casum dico quod non est inconueniens idem remitti primo modo et augeri 2o modo.

⁋ Probatio vero antecedentis non procedit: quoniam in primo casu similitudo non intenditur primo modo sicut nec albedo: sed 2o modo tantum: et eodem modo etiam intenditur albedo: similiter sicut remittitur albedo remittitur similitudo: et sicut intenditur vel augetur similitudo sic et albedo in 2o casu.

⁋ Posset aliter responderi sic: quod si augeri et non augeri sumantur oppo site. antecedens est siualtum. si vero disprate antecedens est verum: sed consequentia non valet: tunc ad probationem antecedentis dico: quod cum non sit aliud augeri vel intendi vt in proposito loquimur quam fieri maius: et maius sit adiectiuum: cui addendum est substantiuum: vt propositio sit intelli gibilis: cum in proposito dicitur quod similitudo auget et non albedo: vel intelligitur quod similitudo sit maior similitudo vel quod sit maiori albedo.

⁋ Si primo modo concedo. si 2o modo nego. Et eodem modo cum dicitur quod albedo non augetur si intellecter quod albedo non fit maior similitudo nego. Si vero intelligitur quod non fit maior albedo concedo: sed tunc non sumuntur opposite augeri et non augeri: quoniam fieri maiorem albedinem et non fieri maiorem similitudinem vel econtra. non sunt opposita: quin immo vere compossibilia circa idem: et ex hoc patet quod non tet consequentia. si antecedens sumatur 2o modo.

⁋ Eodem m mo quantum ad 2 casum dico quod sicut albedo remittitur id est fit minor albedo: sic est similitudo fit minor albedo: et sicut est similitudo fit maior similitudo sic etiam albedo fit maior similitudo. Ideo autem dicitur fieri maior similitudo: quoniam subiectum fit per illam formaliter magis simile. et hec responsio in sententia vel nullatenus vel modicum differt a prima.

⁋ Ad 3m nego minorem. Et ad probationem dico quod sortes quibuscumque et quotcumque est similis per vnicam albedinem est etiam similis per vnicam similitudinem. Nam eius similitudo nihil est aliud quam eius albedo per quam est similis.

⁋ Ad 4m nego consequentiam

⁋ Ad probationem dico quod similitudo ea dissimilitudo non sunt op posite. non enim opponuntur relatiue cum non dicantur relatiue adinuicem. Non enim similitudo dicitur similitudo dissimilitudinis: nec simile dicitur dissimili simile: nec econverso Quecumque autem opposita sunt tanquam ad aliquid id est relatiue ipsum quod sunt aliorum dicuntur: aut quaocumque modo adinuicem id est quacumque casuali habitudinie: vt dicit philosophus in capitulo de oppositis in postpraedicamentis.

⁋ Item non sunt op posita contrarie: quia aliquid idem numero potest esse simile et dissimile respectu diuersorum: quod non contingeret si similitudo eta dissimilitu do essent res contrarie: aut isti termini simile et dissimile forent conm trarii. sicut patet per philosophum in praedicamentis in capitulo de quantitate. qui per hoc probat quod magnum et paruum non sunt contraria. Unde illud argumentu est contra arguentes: quia si similitudo ea dissimilitudo sint res abin uicem et fundamento distincte et sunt contrarie: non possunt eidem simul inesse: nec idem posset esse simile et dissimile: cuius oppositum dicunt.

⁋ Aduerte tamen quod quaemuis dictum sit quod omnia opposita relatiue dicantur adinuicem: non tamen econverso onia quae dicuntur adinuicem sunt opposi ta relatiue: sed ea tantum quae de eodem respectum eiusdem verificari non possunt.

⁋ Ad 5m concedo quod in quocumque est perfectius absolutum: in eodem relatio quae est eadem illi absoluto est perfectior: et cuiuscumque albedo est perfectior eius similitudo quae est albedo est perfectior: nec tamen sequitur quod omne quod est albius est similius. nec sicut sequitur albedo sortes est perfectior. ergo sortes est albior: sic sequitur similitudo so. est perfectior. ergo socrates est similior. Et est ratio quoniam sicut ad hoc quod albedo sit similitudo requiritur quaedam alia quali tas eiusdem specie id est alia albedo: quae tamen non requiritur ad hoc quod ipsa sit albedo: et similiter ad hoc quod album sit simile requiritur aliud co album: quod tamen non requiritur ad hoc quod ipsum sit album: sicut ad hoc quod ipsum sit similius non sufficit quod ipsum sit albius: sed requiritur quod eius albedo minus excedat vel excedatur ab albedine alterius: et quia aliquid potest esse albius et magis excedere aliud secundum albedinem. ideo non sequitur: si aliquid est albius quod et ipsum sit similius.

⁋ Posset etiam responderi secundum 2am responsionem datam ad 2am rationem. valet quod sicut albedo est perfectior albedo: sic similitudo sibi eadem est perfectior albedo: esto quod non sit perfectior similitudo: quia nec ipsa albedo est perfectior similitudo: nunc autem non sequitur: similitudo huius est perfectior albedo. ergo hoc est similius. sequitur autem similitudo huius est perfectior similitudo. ergo hoc est similius.

⁋ Ad 6um dico quod aliud est aliqua esse diuersorum generum vel sperum: et aliud est aliqua differre genere vel specie. Nam aliqua duo dicuntur differre genere: quorum neutrum est eiusdem generis cum altero ea vtrumque est in genere. Sed illa dicuntur esse diuersorum generum quae sunt in pluribus generibus: et ista multum drtunt: quamuis vtrumque aliquando pro altero improprie accipiatur. Nam vna res potest esse in pluribus generibus: et tamen non potest a seipsa differre genere primo modo: alioquin ipsa esset in aliquo genere in quo ipsa non esset: quod implicat contradictio nem. Tunc ad rationem cum dicitur quod alique relationes fundate su per rebus diuersorum generum magis conueniunt quibusdam fundatis super rebus eiusdem speciei specialissime: non faciendo pro nunc vim in eo quod dicitur relationem fundari in tali vel tali absoluto: de quo habetur argumentum sequens. dico quod si res ille dicantur diuersorum generum id est genere drasentes: sicut probatio consequentie videtur accipere: Antecedens illud est falsum.

⁋ Ad probationem dico supposito quod nulla quantitas sit qualitas: quelibet equalitas quantitatis magis differt a qualibet similitudinie qualitatis: quam similitudo caloris productiui ab actiuitate vel potentia. eiusdem. vocetur autem actiuitas vel potentia relatio illa quae dicitur relatio potentie: quin immo ista similitudo et ista potentia nullo modo dunt: sed sunt idem numero: et in quocumque genere vel specie est hec similitudo est ista potentia: et econverso et vtor hic terminis significatiue. Si autem quaelitas esset quantitas non esset propatio ad propositum. Si vero in antecedente dicantur res diuersorumtenerum id est existentes in pluribus generibus: quia antecedens est propositio indefinita potest concedi. Sed consequentia tunc non valet: nec probatio tendit ad hunc sensum.

⁋ Ad 7m cum dicitur quod inter eadem extrema ert non possunt esse relationes diuerse secundum speciem si intelligitur proprie concedo illud consequens.

⁋ Ad probationem falsitatis dico: quod relato caloris inquantum est productiuus: et relatio eiusdem caloris inquantum est similitudo eius in quo est ad aliud calidum: non sunt diuerse secundum speciem. quinimmo in quacumque specie est similitudo est relatio illius: inquantum est productiuus siue productiuitas: vt sic loquar et econverso. Si vero intelligitur consequens improprie. sic. valet non possent esse relactiones que essent in pluribus speciebus praedicamenti relatio nis. tunc nego consequentiam. Nam idem calor numero est in pluribus speciebus relationis: est enim similitudo. et secundum hoc est in vna specie relationis. et est dissimilitudo respectu frigidi: et vt sic est in specie aliqua alia et est potentia productiua: et vt sic est in alia specie relactionis: et est effectus dei: et sic est in alia: et sic posset ostendi quod esset in valde multis speciebus relaitionis patet aliam et aliam rationem: sicut etiam idem calor secundum aliam et aliam rationem est in diuersis speciebus qualitatis scilicet primo et 3a: vt patet per philosophum in praedicamentis. Et aduerten dum quod cum in praecedentibus dixi similitudinem caloris vel qualitatis vel equalitatis quantitatis: et sic de aliis intransitiue locutus sum: vt sit sensus: similitudo quae est qualitas: et equalitas que est quantitas et sic eodem modo de aliis.

⁋ Ad 8m concedo aliquas relotones esse in praedicamento subiecte: et aliquas in praedicamento qualitatis: et aliquas quantitatis: non tamen inquantum relationes sunt: sed ex hoc non sequitur quod praedicamentum relationis non sit distinctum praedicamentum ab aliis: quando cum distinctione praedicamentorum stat quod vna res sit in pluribus praedicamentis: vt magis patebit in 2o libro.

⁋ Ad ooium nego minorem. ratione illius partis. relanon est ad se. si sumatur significatiue. Nam licet reliactio non omne quod ipsa est ipsa sit ad se: quaelibet tamen relatio est aliquid ad se: vt supra probatum est. Ad confirmationem dico quod esse ad se et esse ad aliud si sumatur secundum idem sunt opposita: non autem si secundum diuersa. verbi gratia. esse hominem ad se: et esse hominem ad aliud sunt opposita. sed esse hominem ad se et esse dominunum ad aliud: non sunt opposita. et primo modo secundum bonum intellectum concedi potest quod sunt differentie diuidentes ens: et quod non possunt eidem conuenire. 2o autem modo non sunt differentie entis: et possunt eidem vtique conuenire: immo cuilibet conueniunt: vt supra probatum est.

⁋ Ad xitum dico primo quod mainor ad bonum intellectum non veritatem habet quando diuisio non est per simpliciter opposita. Instantia. si diuidatur ens in causam et causatum. licem omne ens vel causa sit vel causatum. aliquid tamen et est causa et causatum: sicut quedam causa secunda: et per consequens aliqua causa: et aliquod causatum minus distinguitur quam due cause vel duo causata inter se. Similiter bonum (vt patet primo ethicorum) diuiditur in vtile delectabile et honestum: et quodlibet horum potest diuidi: et tamen bonum honestum est delectabile vt ibidem dicitur: et per consequens aliquod honestum et aliquod delectabile minus distinguuntur: quam duo honesta inter se: vel duo delectabilia. Ad propositum diui sio entis in absolutum et respectiuum non est per opposita: quia omne respectiuum est absolutum et econverso 2o dico ad minorem quod licet hec propositio sit vera. omne ens est absolutum aut respectiuum: propri tamen non diuiditur ens in absolutum et respectiuum. Nec proprie di citur ens aliud absolutum aliud respectiuum. non plusquam si dice retur homo alius risibilis alius susceptibilis discipline. Ex oro patet quod minor est falsa. diuisio ergo per absolutum et respectiuum non est diuisio rerum: sed potius praedicabilium: quorum quedan sunt absoluta. id est praedicantur ad se: quedam vero respectiua. id est qua praedicantur ad aliud. sicut est diuisio praedicationum alie sun absolute alie respectiue vel relatiue id est alie sunt quibus ali qua dicuntur esse ad se: alie quibus dicuntur esse aliquid ad aliud.

⁋ Ad ximium dico quod de eisdem rebus possunt haberi plure conceptus alterius rationis. quorum aliquis vel aliqui non sunt quid tatiui. qualis est omnis conceptus relatiuus vel connotatiuus potest enim quelibet res considerari secundum se: et in comparatione ad aliud et tales considerationes sunt vtique alterius et alterius rationis

⁋ Ad i12m dico quod nunquam est motus vel mutatio ad ren absolutam quin simul sit mutatio ad rem que est relatio. Unde si aliquid fiat album per sui mutationem et preexistat aliud coalbum fit etiam simile per suam mutationem: et sicut istud mu tatur ad rem que est albedo: sic etiam mutatur ad rem que est similitudo. Dicitur tamen quod ad albedinem est per se motus: et non ad relationem: quia impossibile est quod aliquod de non albo fiat album sine sui mutatione. sed vtique de non simili potest aliquid fieri simile sine vlla sui mutatione: per solam mutationem factam in aliquo coalbo. quapropter per accidens est quod aliquid mutatur: cum de non relatiuo fit relatiuum. per se aut quod mutatur. cum de non albo fit album: et sic de huiusmodi: et hec est ratio quam in proposito reddit philosophus 5o physi. et xi. meta. vt supra allegatum est.

⁋ Ad i3m posset dici ad hominem primo quod concessis praemis sis adhuc non sequitur quod absolutum non sit relatio: sed solum quod non est relatio cuius est fundamentum. non autem vlterius sequitur. absolutum non est relatio cuius est fundamentum. ergo absolutum non est relatio. Sed arguitur ab inferiori ad superius negati ue a parte praedicati. Dico tamen aliter quod si volumus inniti proprietati sermonis: nulla relatio est suum fundamentum: sed quaeli bet que habet fundamentum distinguitur ab eo. Et isto modo albedo non est fundamentum similitudinis potius quam econuerso: sed si aliquid est fundamentum similitudinis est fundamentu albedinis. nec video quod sic loquendo: aliud sit fundamentum quam subiectum. non sic autem puto intellexisse antiquos doctores dicetes: quod relatio et fundamentum sunt idem: nec arbitror aliquem sane mentis sic illos intellexisse putare. Dico ergo iuxta verum sensum quod relatio et fundamentum non supponunt pro veris rebus extra animam: cum dicitur relatio et fundamentum sunt idem. sed proipsis terminis vel conceptibus relatio et absoluto eiusdem rei: quorum absolutus dicitur fundamentum relatiui: non quia sit eius subiectum sed quia est prior eo a praesupponitur ei respectu rei correspondentis vtrique. Est autem prior causalitate secundum quod talem prioritatem attribuimus terminis. Nam quamuis idem sit album et simile et albedo et similitudo. tamen non quia aliquid est simile alicui albo. ideo ipsum est album: sed econuerso. quia ipsum est album. ideo ipsum est simile alterialbo. nec quia aliquid est similitudo ad album: ideo est albedo: sed econuerso. et ideo iste terminus album est hoc modo prior isto termino simile. et iste terminus albedo est prior isto termino similitudo respectu eiusdem rei pro qua supponunt. Item est prior prioritate consequentie. Nam sequitur consequentia simplici aliquid est simile albo. ergo ipsum est album. et non sequitur econuerso. aliquid est album. ergo est simile albo. quia si ipsum solum esset album. antecedens esset verum: et consequens falsum. et propter istam prioritatem per quandam similitudine ad fun damentu domus. quod est prima pars eius. et ceteris supponitur et ei nulla. similiter iste coceptus absolutus vocatur fundamen tum relatiui. et quia isti conceptus supponunt pro eodem et verificantur pro eodem: ideo dicitur (vtendo actu exercito pro significatori quod idem est. Unde cum dicitur fundamentum et relatio sunt ide. sensus est. relatio et fundamentum supponunt pro eodem. vel de relatiuo et fundamento verificatur esse idem. quia actus sic significatus debet exerceri: sumendo terminos absolutum et respectiuum supponentes pro eodem. vbi gratia albedo ea similitudo: sic. albedo ea similitudo sunt idem in quo actu exercito termini supponunt significatiue: quamuis cum dicitur albedo est fundamentum similitudinis supponunt materialiter vel simpliciter. et est iste modus loquendi similis ei quo dicimus. Passio et subiectum sunt idem. Per quod recte sentientes intelligunt hunc actum significatum de passione et subiecto verificari esse idem. qui sic exercetur. homo et risibile sunt idem. vel aliquid simile. sumendo gratia exepli. in quo actu exet cito termini stant significatiue: quauis cum dicitur. homo est subiectum et risibile est passio. et ho et risibile stant materialiter vel simpliciter: secundum hunc sensum puto illos fuisse locutos. Et ego ipse sic intelligi si alibi vtor isto modo loquendi.

⁋ Ad i14 nego consequentia: et con cedo tales causas non agere nisi approximatis passis. nec tamen approximatio est aliqui entitas distincta ab absoluta eni titate approximati. et cum arguitur quod tunc agerent etiam non approximata. nego. Ad probationem cum dicitur quod nulla aliqu entitate posita etc. Dico quod falsum est. quinimmo eadem entitas precisa dum distat: nec est sufficienter propinqua: non agit: et si fiat propinqua agit. Et si dicatur quod propinquitas non est alia res ab ipsa: non plus ipsa erit propinqua quando agit quam quando non agit. Dico quod falsum est: quia res vna non est remota ab alia prio aliquam rem informantem eam que sit remotior. Sed ideo dicit remota quia inter ipsam et aliam interiacet spacium vel distantia media. vel interiacere potest ipsis localiter non mutatis. sic non dicitur propinqua vel proxima propter aliquam talem rem: sed quia inter eam et aliam nullum interiacet spacium.

⁋ Ad i15m nego consequentiam. et similiter aliam consequentiam que fit ad probationem prime. Nam quamuis dum accidentia panis inherent subiecte eius ipsa inheren tia non sit aliud quam ipsum accidens inherens: et ipsum accidens est ipsa inherentia. quando tamen ablatum est subiectum. tunc entitas que prius fuit inherentia non est inherentia: sicut nec accidens quod prius inhesit subiecto: tunc inheret subiecto: et ideo tunc non est in sub iecto.

⁋ Ad idam nego etiam consequentiam. Nam quamuis vnio vel con positio non sit alia entitas ab vnitatibus et compositionibus diuisim et comniunctim. non qualitercumque tamen existetia componunt sed solum quando vnum est forma et actus alterius. et aliud est potentia et materia eius ad quod nulla entitas praeter illa media ligans vel comnniungens requiritur: vt patet 8o meta. et 2o de anima. Ad id quod annectitur de partibus continui. dico quod non sufficit ad continuitatem propinquitas secundum situm: sed requiritur quod ipse partes propinquam constituant vnum hoc aliquid: quod non contingit in contiguis.

⁋ Ad i 7m nego consequentiam: et reduco argumentum contra arguen tem. Nam constat quod non solum natura est vnita verbo: sed econ uerso. verbum est vnitum nature. et ita realiter et absque operatione anime: sicut econuerso. licet alio modo: et tamen non est vnitum per aliquamentitatem de nouo ei inherentem. nec etiam per vnionem nature ad ipsum. quia secundum modum loquendi sic arguentium. verbum non est fundamentum illius vnionis nec subiectum: sed terminus tantum. et ide ipsum non est alicui per illam vnitum. sed potius aliud sibi consequenter loquendo ad dicta illorum. vel ergo adhuc verbum non est vnitum humanitati: quod est hereticum: vel est vnitum sine tali media vnione: quod est propositum. Ad consequentiam ergo illam dico quod non aliud intelligo cum dico naturam humanam esse vnitam verbo et econtra: quam illam esse ab eo ad vnitatem per se: seu: quod idem est ipsum verbum et humanitatem esse vnam personam ad quod nec requiritur. nec prodest aliqua alia entitas a verbo et humanitate: sed sicut anima rationalis et caro sine tali media entitate vnus est homo: ita deus et homo absque vlla alia entitate ligante vnus est christus: sed quaiter sit puto omni viatori fore naturaliter incomprehesibile: et propterea nego consequentiam illam.

⁋ Ad igium dico primo quod maior est falsa et multiplicem habet instantiam: sicut patet supra. dicens i1d. Secudo potest negari minor. Nam cum natura humana et verbum sint vnus christus: qui non minus est vna res per se quam sortes vel plat. aut aliquis homo singularis: quamuis natura et verbum non sic se habeant ad inuicem: sicut materia et forma platonis. sed alio modo ineffabili iuxta illud sicut anima rationalis et caro vnus est homo: ita deus et homo vnus est christus in symbolo. Cum inquam ita sit: dico quod si natura primo non esset vnita verbo eo modo quo nunc est: et postea esset: vna res esset que primo non erat scilicet christus. et si naura seperaretur est verbo: aliqua res desineret esse scilicet christus secundum quod christus est nomen constituti ex vtraque natura. Eodem modo modo si anima sortes non esset vnita materie: et postea esset sortes. qui primo non erat: sicut modo de facto iudas non est: et in resurrectioneccum eius anima corpo ri vnietur) erit iudas: et cum anima sortes nunc viuentis separabitur a corpore desinet esse sortes simili modo potest dici de continuo.

⁋ Ad ideinum dico quod maior est falsa. et potest dari instantia salte posito casu possibili. et primo quidem. Nam possibile est secundum veritatem et secundum istum doctorem vt ante dictum est quod. scilicet detur homini esto quod nullum eius donum detur: aut aliqua entitas de nouo crearetur. ponatur ergo quod.s scilicet detur hoc modo sortes et non detur platoni. tunc.s scilicet ve re denominabitur datus: et denominatio illa nihil dicit vltra existentiam extremorum: et sortis et platonis sunt eiusdem rationis: et tamen sic spitus secus dicitur datus sortes quod non plato nec aliquid aliud con uenit vni eorum plusquam alteri. propter quod spitus scunus sic denominetur respectu sortes et non respectum plato.

⁋ Praeterea posset deus facere duo corpora eiusdem rationis et omnino similia in eodem loco: et si sit vnio materie ad formam alia entitas a materia erunt ibi due vniones eiusdem rationis. Nam secundum istos in eadem. q. vnio nes multiplicantur secundum fundamenta: et tamen constat quod vna materia illarum erit sic informata per vnam illarum vnionum quod non per aliam. nec tamen talis denominatio dicit aliquid vltra materiam informantem et vnionem informantem: etiam secundum istum doctore: nec etiam aliquid est in vna vnione plusquam in alia propter quod vna materia magis debeat denominari informata respectu vnius quam alterius. Eodem mo modo potest dici quod denominatio qua ista mate ria denominatur vnita sue vnioni: nihil aliud ponit praeter ipsam. et illam vnionem: cum materia non sit vnita sue vnioni per aliam vnionem praeuiam. Et tamen ita dicitur vnita sue vnioni quod non vnionialterius materie.

⁋ Ad 2onum dicendum quod si maior fiat vniversalis est falsa. sicut dictum est ad maiorem rationis. igitur. Ad auctoritas hyla. dico quod hyla. vult dicere quod si aliquid nasceretur postquam erat demutaretur nascendo. non quia acquireret aliquam relationem ab omni absoluta entitate distinctam: sicut argumentum intendit concludere: sed quia fieret ea mutaretur in aliquam substantiam et essentiam: cum natiuitas sit subiectalis graedenatio. Unde si filius dei (quod ibi vult hyla. negare fuisset antequam nasceretur) naceret postquam fuisset: cum ipse nihil habeat nisi natum: vt dicit ibidem hyla. et ideo non tantum habet nascendo vt sit filius: sed vt sit subiecta e omnino vt sit: vt dicit Augu. 5o de tri. sequitur quod ipse non nasceretur: sed demutaretur secundum suam subiectam et essentiam na scendo: et cum eadem esentia sit pater quo filius: etiam pater mutaretur: mutata per nouam filii griesenationem subiecta eius: et sic etiam patet ad auctoritas Ambro.

⁋ Ad primam auctoritas Aug. dicendum quod Aug. illud appellat dici secundum accidens quod dicitur contingenter: et non necessari de eo de quo dicitur: quod patet: quia statim ex hoc concludit in sequenti capitulo quod deus non dicitur pater secundum accidens: nec etiam filius: quia esse patre est illi incommutabile et eternum. et isto modo relatio seu terminus relatiuus dicitur secundum accidens de creatura: quia contin genter potest dici: et non dici de ea. Et puto quod mens Aug. fuerit: quod omne quod in rebus creatis non dicitur secundum subiectam: siue dicatur ad se siue relatiue ad aliam creaturam dicitur isto modo secundum accidens. Sed ex hoc non concluditur quod relatio in re extra sit accidens ad modum quo entitas alicui inherens: et per ipsius mutationem potens adesse et abesse dicitur accidens illius: quo in prin illius capituli loquitur Aug. de accidente: et sicut etiam isti inten dunt concludere. veruntmon in fine illius libri Aug. strictius loquitur de dici secundum accidens. cum dicit quod illud proprie dicitur secundum accidens quod non incipit dici sine mutatione eius de quo dicitur: sicut quedam relatiua in creaturis: non tamen omnia. vt ibi decla rat de precio et arra. et sicut Ansel. de equalitate ea inequa litate et similitudine et huiusmodi in monolis et habetur supra. Ex quo manifeste colligitur secundum intentionem vtriusque quod non omnia talia relatiua que contingenter praedicantur in creaturis significant res distinctas inherentes pro quibus subiecta praedicationum supponunt: quod est propositum nostrm: ac per hoc patet quod Aug. in verbis praeallegatis non intellexit dici secundum accidens illo modo. alioquin quaelibet relatiua inciperent dici cum mutatione eorum de quibus diceretur: et sic sibi contradicit Aug.

⁋ Ad alias omnes auctoritas eius patet quid dicendum ex habitis in prima conclusione vbi manifeste patet quod auctoritas ille sunt contra sic arguentes.

⁋ Ad auctoritas philosophi dicendum quod accipiendo fundamentum pro re ipsa quam significat terminus abso lutus: quod proprie dicitur fundamentum: sicut sumere isti videntur ipsum vtique inquantum est illud quod significatur esse per nomen absolutum non est id quod est ad aliud: sed inquantum ipsum est id quod signi ficatur esse per nomen relatiuum est id ipsum seu illud quod est ad aliud. verbi gratia licet res que est pater non sit homo ad aliud: est tamen pater ad aliud: et sic intendit philosophus: sicut patet in primo articulo conclusione prima.

⁋ Ad primam auctoritas. Commenta. dico quod si diligenter inspiciat mens eius. ipse prorsus fauet principali proposito. et istud magis patet ex tractatu de subiecta orbis. vbi exquisitius tractat de natura materie: et probat quod ipsa non est aliqua subiecta in actu simplex vel composita: sed potentia pura: propter quod concludendo dicit: vnde natura huius subiecti recipientis formas subiectales scilicet prime materie: necesse est esse naturam eiusdem potentie scilicet quod potentia est eius differentia substantialis. ideo autem dicit quod est eius differentia substantialis: quia per hoc quod ipsa est natura poten tie substantialiter differt ab aliis: quod non esset si potentia esset aliquod accidens eius. Ex quo patet quod hoc nomen potentia non significat aliquam entitatem inherente materie: cum de ipsa materia praedicatur: libet connotet formam possibilem recipi in materia. est enim nomen relatiuum quod de materia vel de termino stante pro ea praedicatur ad aliud. propter quod ipsa materia non est potentia ad se: sed ad aliquid relatiue. et ideo ipsa essentia materiae est potentia ad aliud. et hoc est quod Commenta. nullo interposito subdit: et ideo inquit. nullam habet formam propriam et naturam existentem in actu: sed eius subiecta est in posse: et ex hoc materia recipit omnes formas: sed posse quo subiectatur. hoc subiectum differt a natura subiecti quod subieantar re hoc posse in hoc: quod posse dicitur in respectu forme. hoc aut subiectum est vnum entium existentium per se quorum subiecta est in poten tia. hec Commenta. Ex his patet quod illud posse vel illa potentia. que subiectatur id est est subiecta at natura illius subiecti est illud idem quod dicitur posse vel potentia forme. et per consequens ipsa eadem esentia materie que secundum se est vnum entium existentium est potentia ad formam quam potest recipere propter quod si ponatur vnum nomen absolutum ipsi materie. verbi gra a. potentia et a. entitatem eandem significant: secundum aliam tamen et aliam rationem: quando potentia aliquid connotat quod non connotat a. cum sit mere absolutum.

⁋ Ex his ad auctoritatem ex primo physi. dico quod Commenta. non negat absolute quod potentia sit subiecta materie: sed dicit quod potentia non est in subiecta eius: ita quod sit pars diffinitionis: et hoc est: non quia potentia sit alia entitas ab ea. sed quia ad hoc quod materia sit potentia requiritur quod aliqua forma sit possibilis in ea recipi. propter quod ipsa non est quiditatiue et in potentia primo modo: ac per hoc nomen potentia non responderet ad quaestionem factam per quid est hoc demostrata entitate materie. nec in eius essentiali diffinitione sine additamento si aliquam talem haberet poneretur: et isto modo negat Commnmaen tator potentiam esse in subiecta materie: cum secundum hoc procedant sue rationes: quoniam si materia inquantum materia est (supponamus quod hoc nomen materia sit mere absolutum significans praecise illam essentiam sine connotatione) si inquam huiusmodi esset potentia ad hanc formam possibilem. vbi gratia b. sit. si forma aliqua singularis receptibilis in materia. tunc posito b. in actu destrueretur essen tia materie. quia tunc ipsa non esset potentia ad b. Nam non est nec dicitur illa potentia ad b. nisi dum non habet b. Unde potentia vt ibi loquitur Commenta. de potentia non connotat formam qualitercumque sed formam non actu existentem. possibilem tamen existere in materia: et siul tunc mnodo esset potentia. sic nec esset materia et id quod est. Item si materia inquantum huiusmodi siue quiditatiue in primo modo esset potentia: cum potentia inquantum potentia sit ad aliquid: materia quiditatime esset ad aliquid: quod est falsum: et est hec intentio Commentatoris. Ex quo finaliter colligitur quod materia et potentia sunt vna entitas: hec tamen non est quiditatiua et in primo modo. materia est potentia. Et si dicatur quod Commenta. dicit quod potentia tollitur per praesentiam forme in actu et non tollitur essentia materie. Unde ait. quod tunc esse eius destrueretur per ablationem potentie: et praesentiam forme in actu. dicendum quod Commentator non intendit quod potentia tollitur: quia scilicet entitas illa que est pos desinat esse vel corrumpatur: sed quia illa entitas que erat po antequam forma esset actu desinit esse potentia ad illam.

⁋ Ad aliam auctoritas eiusdem 5o meta. dicendum quod non vult aliud dicere: nisi quod quodlibet quod recipit praedicationem alicuius termini relatiui: est aliquo modo relatiuum. Unde loquitur ibi de magno et paruo: et dicit quod cum accipiuntur secundum quod sunt dispositiones ma¬ gnitudinis essentialiter dicuntur esse passiones et accidentia quantitatis: et cum recipiuntur vnum in respectum alterius videntur collocari in capriteo: relationis. relatio enim accidit quantitati et ceteris praedica metis. Ex quo patet quod sumit accidere pro praedicari vel conuenire: Ad argumentum principale cum dicitur quod relatio a qualibet re absoluta distinguitur praedicamentaliter. nego. primo dico quod nulla sin gularis huius vniversalis est vera quoniam nulla relatio est qui sit in aliquo pedicamento in quo non sit aliqua res absoluta. Nam in quocumque praedicamento est aliqua relatis. in eodem est res absoluta quae est ipsa relatio: et econverso in quocumque est illa res absoluta est et illa relatio: et per consequens non distinguuntur praedicamentaliter: quamuis eadem ipsa res sit in pluribus praedicamentis: sicut dicimus res extra quae non sunt signa in praedicamentis existere.

⁋ Sed arguet quis contra sic. quaecumque sunt plura graese. sunt plura specie et nume ro: et per consequens plures res: patet 5o meta. sed quaecumque sunt in pluri bus praedicamentis sunt plura gnaenie. ergo etc.

⁋ Respondeo quod aliqua possut dici esse plura graesenie. vel praecise: quia sunt in pluribus generibus: vel quia cum hoc quod sunt in pluribus generibus vnum est in aliquo graederie in quo non est aliud. et econverso. Si maior sumatur in primo sensu nego eam. Si in 2o concedo ipsam et in eodem sensu concedo minorem. Ad probationem dico quod philosophus numquam vbi allegatur. scripsit illam: sed ait. capitio: 6o in fine semper itaque posteriora praecedentia sequuntur vt quaecumque numero vnum. specie vnum. sed quaecumque pecie. non omnia numero. sed gnaesene omnia vnum: quecumque et specie: quecumque vero genere non omnia specie. Ex istis autem verbis licem possit a destructione consequentis inferri quod quecumque non sunt vnum gene re non sunt vnum specie neque numero: non tamen potest inferri quod quecumque sunt in pluribus generibus non sunt vnum numero vel quod sunt plura nuero: et ideo. P. non potest adduci ad probationem maioris nisi in 2o sensu in quo est concessa.