Quaestio 1

⁋ Item nec filius nec natiuitas est proprietas patris secundum transi tivam locutionem: vt nunc est sermo. Cum ergo dicitur quod proprietas patris est quod vnum genuit filium: aut quod filius nascitur ex eo: non denotatur quod aliqua entitas ex animam existens sit propria ipsi patri: sed tantummodquod ille solus genuit filium: et quod idem est. quod ex eo tantum nascitur fili

⁋ 2a distinctio est quod personas distingui ab iuicem per aliqua potest a intelligi. Uno modo quod distinguant per illa tamquam per ea quae sunt rationes vel principia mutue distictionis. Alio mod quamuis improprie potest dici quod distinguantur per ea velut per illa ex quibus potest cognosci et inferri mutua earum distinctio. Exemplum Adam et Abel distinguebantur adinuicem primo modo per suas animas et per sua corpora. Secundo aut modo per hoc quod Adam non erat ex viro et femina natus. Abel aut sic. Item quia Adam genuit abel. Abel aut genitus est ab Adam. non enim quod Adam non fuit natus ex viro et ex femia: aut qui genuit Abel: erat principium distinctionis eius ab Abel. Ex his tamen poterat inferri et cognosci quod Adam esset alius ab Abel: qui erat natus ex femina et viro: et genitus ab Adam: cum impossibile sit quod idem sit: et non sit natus ex femina et viro: et quod aliquis sit is a quo est genitus:

⁋ his premissis pono ad quaestionem absque assertione tamen et sine praeiudicio melioris sententiae quatuor conclusiones prima est quod nullis proprietatibus qualitercumque sumantur proprietates persone diuie constituuntur. 2a quod persone diuine distinguuntur personaliter suis proprietatibus primo mo acceptis proprietatibus id est seipsis. 3a. quod diuine persone non distinguuntur personaliter aliquibus proprietatibus 2oa modo acceptis. 4a. quod distinguuntur proprietatibus 3o modo acceptis: intelligedo tamen eas distingui per illas proprietates 2o modo praemisso li. quod ex illis proprietatibus potest concludi et cognosci quod ipse perso ne ab inuicem distincte sunt: non autem distinguuntur per eas per mod id est tamquam per rationes vel principio distinctiua.

⁋ Primam conclusionem probo primo sic. quaelibe persona divina est simplex omnino. ergo nulla persona divina per aliquod in suo esse constituitur: antecedens est determinatum ex fide. probatur consequentia. quia si aliqua constitueretur per aliquid: sumatur illud praecise secundum se: et quaeratur de ipso an ipsum sic praecise acceptum est ipsa persona constituta per ipsum: aut non sed est aliquid eius. Non potest dici primpum. Tum quia nulla persona consti tuit seipam omne enim constituens causa est aliqua modo constituti per ipsum. Tum quia si illud constituens est persona: et constat quod constituens non constin tuat per aliquid. ergo nec persona: aut si persona. ergo et ipsum etiam constituitur per aliud: et sic in infinitum Si autem illud constituens non est ipsa persona consti tuta: sed aliquid eius: aut illud habet esse per operationem anime tantum: et tunc constat quod non constituit personam eternam quae summa res est: aut est aliquid extra animam: et quicquid ipsum sit siue res siue formalitas vel modalitas: aut quouis alio nomine appellare velis: ex quo ipsum non est persona: sed aliquid eius: et non possit intelligi quod sit eius extrinse ce: sicut forma materie: sed intrinsece: sicut pars est aliquid totius: sequitur quod persona non sit omnino simplex.

⁋ 2o non minus est simplex per ona diuina quam est essentia divina aut aliqua proprietas personalis quaecumque sit illa si quae sit: ergo non magis ipsa constituitur ex aliquibus vel per aliqua quam ipsa essentia vel proprietas: sed nec essentia nec proprietas constituitur per aliqua: vt omnes concedunt: et per consequens nec per aliquid: quia impossibile est esse vnum solum constitutiuum eiusdem rei intrinse cum. Nam de tali est sermo: non de extriseco: sic producens potest dici constituere in esse ipsum productum. ergo nec ipsa persona per aliquid constituitur.

⁋ 3o (et sequitur ex eo quod iam tactum est) si persona constituere tur per proprietate aliquam: constitueretur est per essentiam: et essentia con stitueret personam. vbi gratia. patrem: et per consequens essentia non esset piter: quod est contra determinationem eclarie in capitulo bamnamus.

⁋ 4o sequeretur quod paiter esset aliqua modo causatus et principiatus. Nam quodlibet constitutiuum est quodammo causa et principium sui constituti. Sed consequens est falsum. Sic enim paiter non esset prima causa et sine principio et sine causa: cuius oppositum ex presse ponit Dantmens libro primo. Et ideo sicut est supra. distint iso dicebatur nullatenus estimandum est esse in deo aliquid realiter constitutum per aliquod formale vel materiale constitutiuum: sed omne quod ibi est seipso formaliter et non per aliquid sui transitiue loquendo est omne quod est: quamuis ibi sit vere producens et qui producitur: et productus a producente habet esse: propter quod huiusmodi vocabula constitutiuum constitutio et constitutum et similia in sensu praemisso non conuenienter (vt videtur) assumuntur ad di uina: et melius esset non vti eis in materia ista: et pro certo nullibi inuenio Augu. aut alium aliquem illius temporis sanctorum: vbi locuti sunt de distictione divinarum personarum: talibus vsum fuisse vocabulis

⁋ 2am conclusionem probo et per auctoritas hieron. in expositione fidei catho lice: et allegatur a magistro vbi supra. loquens: si quidem de patre et filio ac spuescon ait: itaque subiecta vnum sunt: sed personis ac nominibus distinguuntur: quorum virtute verborum etiam magr infra. dis. 3 dicit quod persone seipis dicent.

⁋ Item Aug. in sermdone de fide et symbolo qui incipit. Credimus in vnum deum verum. ait credimus hanc trinitatem personis distinctam subiecta vnitam etc. Et infra in symbolo si quod docetur ac discitur et vnitas est trinitatis: et trinitas distincta personis et opulentia creatoris: trinitas autem non nisi tres persone: trinitas vero est distincta personis: ac per hoc ipse persone sunt distincte personis: et quod non aliis patet. ergo seipsis.

⁋ Ratione quoque probatur ista conclusio quoniam persone sunt summe et omnino simplices: ita quod nec essentia simplicior est personis: nec aliqua proprietas est cogitabilis in persona simplicior quam ipsa persona: et per consequens nulla aliquo modo inter se distincta includit ipsa persona. ergo quaelibet persona a quocumque distinguitur seipsa: et non aliquo sui primo: transitiue loquendo distinguitur.

⁋ Contra istam conclusionem quam et antiqui doctores posuerunt ac etiam nunc aliqui moderni defendunt: multipliciter est argutum. Pri mo quidem aliqui sic: sicut quaerentibus quo pater et filius et spusscuns sunt vnum: respondemus quod essentia vel diuinitate sunt vnum. Ita quaerentibus quo distinguuntur oportet respondere per aliqua nomina abstracta quibus proprietates in abstracto designantur. vt paternitas vel filiatio.

⁋ 2o sic. paiter non eadem relatione refertur ad filium et spectum scuntum: sed alia et alia. ergo non eadem relatione distiguitur ab vtroque. Ex quo vltra sequitur quod non seipso distiguitur ab vtroque: sed aliqua relatione ab vno et alia ab alio: cum sola relatio multiplicet trinitatem secundum Boetium. Antecedens probatur: quia si dicatur quod eadem relatione. ergo filius et spunsscuns est vna et eadem relatione referuntur ad patrem: quia impossibile est quod duabus relationibus secundum speciem correspondeat ex opposito vna tantum secundum speciem relatio: sed consequens est falsum. Nam spiritus scus non refertur per filiationem: alioquin esset filius: nec filius per spirationem refertur ad patrem: quia sic esset donum.

⁋ 3o sic arguitur per alios. quaecumque non sunt primo diuersa aliquo sui distinguutur (si enim non sunt primo diuersa: sed aliquid idem entia: tunc non eo distinguuntur quo sunt idem: sed aliqua sui quae non sunt idem) persone aut divine non sunt primo diuerse: qui sunt eiusdem esentie. ergo aliqua sui primo distinguuntur.

⁋ 4o in patre sunt plures proprietates: sicut innascibilitas et genertio actio: et hoc distinguuntur secundum Aug. 5. de tri. vbi vult: quod si piter non esset ingenitus posset tamen esse pater et econverso ergo si per impossibile vna non distingueret prem ab alio: posset alia distinguere. ergo est quaerere quo pater distiguitur a filio.

⁋ 5o per alios sic. quando aliqua sic se habent quod aliquid omnino indistictum est in vtroque: et tamen aliquid est in vno quod non est in alio: illa non seipsis distinguuntur: sed in patre et filio est essentia divina quae est omnino indisticta: et praeternitas est in patre quae non est in filio: ergo pater et filius non seipsis primo distinguuntur. maior probatur: quia quando aliqua seipsis primo distinguuntur: non est aliquid in vno quae non distinguatur ab alio: sicut nihil est in sorte quaoe non distinguatur a platone sed quando est aliquid omnino idem in vtroque: tunc neutrum illorum illo omnino eodem in vtroque distiguitur ab altero.

⁋ Ex hoc (vt dicunt) patet solutio ad rationem factam pro ista conclusione secunda. quia simplex non constitutum ex aliquo communi sibi et alii: et aliqua proprio sibi seipso distinguitur a quaecumque distinguitur: sed non sic est de personis divinis vt dictum est.

⁋ Ad primam dico quod taliter quaerentibus optine potest responderi secundum viam hanc quam sequor. Et docuit nos respondere hieron. dicens vt supra allegatum est quod subiecta vnum sunt et personis di stinguuntur. Et sic est conformiter docuit Augu. dicens sententialiter quod sunt vna subiecta et distincte persone. sed sicut seipis et non aliquao sui transitiue sunt vna subiecta: sic seipis: et non aliquao sui sunt distincte persone.

⁋ Quia aut additur de abstractione illorum nominum patrnitas et filiatio. Dico quod tripliciter potest quis vti talibus abstractis: cum de distinctione loquitur personarum. Uno modo ad significandum quod persona nullo alio quam seipsa praecise et primo distinguitur ab alia: et illud magis ex presse significatur per abstractum nominis sui. et tunc dicendo pater distinguitur paternitate: ly paternitate supponit pro ypostasi patris. Alio modo ad denotandum persone proprietatem 3o modo sumptam quae prohibet vnam personam esse aliam. et tunc est sensus. pater distinguitur a filio paternitate. id est quia ipse genuit filium: et tunc paternitate equiualet in significando illi complexo: nec pro aliquo supponit sicut nec complexum illud. 3o modo potest fieri talis abstractio ad designandum aliquod intrinsecum per se quo ab alia distinguatur et pro quo supponit illud abstractum in propositione affirmante personam ab alia distingui: et tunc dico quod talis abstra ctio inconueniens est et ficticia. nec sic ea vtuntur qui recte intel ligunt: sed alterum duorum primorum modorum.

⁋ Ad 2m dico quod pater refertur ad filium et spiritum sanctum vna relatione tantum secundum rem quae tamen est in pluribus speciebus relationis seu cui conueniunt rationes plurium spe cierum relationis: quapropter optime potest correspondere distinctis specie cooppositis. exemplum sortes eadem relatione est similis platoni albo et dis similis ciceroni nigro. Nam eadem albedo sortes est similtudo ad platonem et dissimilitudo ad ciceronem: cum nec similitudo nec dissimilitudo sit res superaddita qualitati: sicut infra probabitur: et sicut est sic arguentes opinantur: et hec vna relatuio secundum rem correspondet similitudini et dissimilitudini oppositis quae sunt in platone et cicerone. Sic in proposito eadem entitas simplicissima quae est pater est spiratio et paternitas et correspondet filiationi in filio a spirationi coopposite in spiritu sancto.

⁋ Ad 3m si ly aliquo sui capiatur secundum transitiuam con structionem vt accipit arguens. maior est falsa: et habet instantiam de duobus angelis et de duabus animabus supposito quod sint essentiae simplices. sic enim nec angelus nec anima distinguuntur aliqua sui: qui nec aliquid est sui in hoc sensu et non sunt duo angeli primo diuersi cum sint eiusdem genris et forte eiusdem speciei: nec est due anime sunt primo diuersa cum sint eiusdem speciei. Et per consequens ad intellectum philosophi dicuntur. aliquid idem entes: aut quia aliquid idem de eis esentialiter praedicatur: vt aliqui exponunt verbum philosophi. 5o meta. scriptum: aut accipien do actum exercitum pro actu signato: quia de eis verificatur quod sunt aliqua modo idem scilicet specie: et similiter de his de quibus verificatur esse idem nuoa aut genere vel proportione ibi dicit philosophus. Ad probationem dico quod eodem modo aliquid est idem alicui vno modo: et distinguitur ab eodem alio modo: sicut vna anima seipsa est eadem specie alteri anime et disticta numeraliter ab eadem.

⁋ Ad 4m dico quod aliquid potest dici esse alicuius vel in aliquo dupliciter vno modo proprie vt constructio sit transitiua: et omne quod sic est alicuius vel in aliquo est distinctum ab eo: isto modo dicitur equus esse sortis et anima dicitur esse homins et in homine. et forma in materia et locatum in loco: et sic de aliis modis quibus aliquid proprie dicitur esse in aliquo. Alio modo improprie vt constructio sit intransitiua: et illud consueuit ab aliquibus voca ri esse in aliquo per identitatem: quia scilicet quod sic dicitur esse alicuius vel in aliquo non distinguitur ab illo sed est ipsum: isto modo loquimur cum dicimus essentia angeli vel essentia dei id est qua est angelus et essentias quae est deus et econverso. Nunc ad rationem si innascibilitas supponat pro aliqua entitate a generatione actiua sumatur pro relatione patris ad filium: sic oportet si argumentum debeat: procedere contra conclusionem positam: dico quod sunt in patre intransitiue loquen do. et eodem dicuntur proprietates patris id est qua sunt pater. non autem vere dicuntur esse patris vel in patre transitiue: nec etiam adinuicem distinguuntur. nec probatio ex dicto Aug. valet. Non enim sequitur: si pater non esset ingenitus pos set esse pater. ergo innatiuitas et paternitas in patre distinguuntur. Sicut non sequitur: si deus non esset dominus adhuc posset esse deus. ergo deus et dominium dei distinguuntur. Et sicut non sequitur: si sortes non esset similis adhuc posset esse albus ergo eius albedo et similitudo distinguuntur.

⁋ Ad 5m dico quod siesse in. sumatur intransitiue. maior est falsa. et similiter probatio eius in eodem sensu nec per illud exemplum sufficienter probatur assumptum. quoniam licet nihil sit sortes quod non distinguatur a platone. aliquid tamen est pater quod non distinguitur a filio scilicet essentia divina. Si autem esse in. sumatur transitive sic maior est vera et minor falsa quantum ad vtramque partem: quantum ad primam quidem: quoniam essentia divina proprie loquendo et in hoc sensu non est in patre et filio: sed pater et filius sunt ipsa essentia: et propterea Damascenus libro primo cum dixisset. cum respexerimus ad ea in quibus est divinitas loquens de personis: immediate ostendens hoc esse improprie dictum addit: vel quod deinde certius dicamus quae sunt divinitas hoc est ad tres ypostases etc. vbi dat nobis doctrinam vt vbique in sacris scripturis inuenimus dictum quod divinitas est in personis. illud sit intelligendum secundum intransitivam constructionem id est quod divinitas est parsone: vel quod persone sunt deitas. eodem modo in eodem sensu falsa est reliqua pars mi noris scilicet quod paternitas est in patre: sed paternitas est pater: et pater est paterni tas.

⁋ Sed ex dictis istius doctoris potest contra sic argui. pater aliquo sui non distinguitur a filio: et aliquo sui distinguitur a filio. ergo non seipso primo distinguitur a filio. consequentia patet. Antecedens probatur. quoniam pater divinitate non distinguitur a filio. et paternitate distinguitur ab eo.

⁋ Responsio patrem a filio distingui aut aliquid ab aliquo seipso primo potest intelligi dupliciter vno modo seipso primo id est quolibet sui. Alio modo: id est nullo alio seu quod non est ipsum: et tunc ista: pater distinguitur a filio seipso primo exponitur per istas: pater distinguitur a filio et per nihil quod non est pater: pater distinguitur a filio: et in hoc sensu dixi supra: quod persone seipsis distinguuntur. primo quia scilicet distinguitur vtique et non per aliquae quae non sunt ipse: sed sint ipsarum sicut aliqui imaginantur et multo ma gis nec per aliquae quae non sunt ipse nec ipsarum.

⁋ Tunc ad rationem factam dico: quod si ly sui in antecedente teneatur transitiue: antecedens est falsum: nec probatio valet. quia supponit quod deitas sit aliquid patris et non pater. et similiter de paternitate: quorum vtrumque falsum est. Si vero teneatur intransitiue: nego consequentiam. non enim sequitur. pater aliquo quod est ipse non distinguitur a filio. et aliquo quod est ipse distinguitur a filio. ergo pater aliquo quod non est ipse distinguitur a filio: et per consequens etiam non sequitur. ergo pater non seipso primo distinguitur a filio secundum sensum datum

⁋ Quod vero idem doctor addit soluendo rationem pro illa conclusione. quia simplex non constitutum etc. nihil valet: quoniam omne simplex est huiusmodi et nullum constitutum ex communi et proprio est simplex.

⁋ 3a conclusio probatur. ex eo quod non est dare aliquas tales entitates proprias personarum: quod apparet: quia vel tales entitates si quae forent essent extrinsece ipsis personis vel intrinsece incluse in eis. Non potest dici primum: quoniam vel ipse essent per se subsistentes: et per consequens essent persone. ex quo vltra sequitur quod in divinis essent ad minus sex persone scilicet pater et filius et spiritus sanctus. et tres alie earum proprietates quod est erroneum: vel essent personis inherentes vel insistentes. sicut forme materiis quod etiam est impossibile in deo: qui nulli subsistere potest. vt dicit Aug. 7o de tri. Sed nec potest dici quod sint tales alique entitates intrinsece incluse in perso nis secundum quem modum imaginari videntur. quicumque tales proprie tates ponunt in personis: hoc autem esse impossibile potest probari multipliciter.

primo quidem per expressam determinationem ecclesie extra. de summa tri. et fi. ca. capitulo damnamus. sic dicentis. "pater ab eter no filium generando suam substantiam ei dedit. iuxta quod ipse testatur: pater quod dedit mihi maius est omnibus at dici non potest quod partem substantie illi dederit et partem ipse sibi retinuerit: cum substantia patris indiuisibilis sit. vtpote simplex omnino: sed nec dici potest quod pater in filium transtulerit suam substantiam generando quasi sic dederit eamfilio: quod non retinuerit ipsam sibi: alioquin desinisset esse substantia".

⁋ patet ergo quod sine vlla diminutione filius nascendo substantiam patris accepit. et ita pater et filius habent eandem subiectam: et sic eadem res est pater et filius nec non spiritus sanctus ab vtroque procedens. cum ergo vt profitetur ecclesia. filius totam substantiam patris sine diminutione accepit. Manifeste patet quod nullam entitatem in se habet sibi propriam pater quam filio generando non dederit. Nec potest dici quod quamuis totam sine diminutione patris substantiam filius generando acceperit: non tamen accepit omnem entitatem patris: quoniam non illam propriam quam vltra communem essentiam pater includit: tum quia non minus est indiuisibilis et omnino simplex persona patris quam sit essentia illa communis: et per consequens iuxta argumentationem ecclesie impossibile est quod partem sui scilicet communem essentiam filio dederit et partem aliam sibi retinuerit. ergo sine diminutione filius totam entitatem patris accepit. nulla ergo entitas est in patre quae non sit in filio. tum quia stultissimum est imaginari quod in patre sit aliqua entitas que non sit substantia vel de substantia eius: sic enim esset accidentalis vel ei extranea. ergo si totam patris subiectam accepit filius: omnem enti¬ tatem patris habet filius.

⁋ 2o si essent in personis tales proprie entitates: tunc non eadem res esset pater et filius et spiritus scus vt dicit ecclesia. consequentia patet. quoniam illo posito non solum esentia communis est pa ter: sed ipsa simul cum illa propria entitate patris quae non est in filio: et per consequens non eadem res que est pater est filius.

⁋ 3o sequitur quod essentia divina non est pater nec econverso cuius oppositum etiam tradit ecclesia: vbi supra dicit quod vna quedam suntia res est. incomprehensbilis quidem et ineffabilis quae veraciter est pater et filius et spiritus secuns scilicet res simul persone ac sigillatim quelibet earumdem: et ideo solummonest trinitas non quaternitas: sed quelibet trium personarum est illeres. valet. subiecta essentia seu natura divina. consequentia probatur ex hoc quod nullum includens plura est aliquid illorum: et similiter nullum illorum est ipsum: sed ipsius est transitiue loquendo: et illud includens est ex eo: sicut anima non est homo: sed hominis: nec homo est anima sed ex anima. Simili modo probari potest quod essentia non esset filius vel spiritus scus nec econvers

⁋ 4o si quelibet persona habet aliquam propriam entitatem praeter communem entitatem quai est deitas sequitur quod quaelibet persona praeter diuinitatem communem habet etiam propriam divinitatem: et sic in trinitate erunt quatuor divinitates: vna communis: et tres proprie et vna persona erit alius deus ab alia propter illam propriam entitatem scilicet divinitate quam sola includit. hec autem omnia sunt erronea. consequentia probatur. ex eo quod impossibile est esse in deo aliquam entitatem que non sit deus: alioquin sequitur quod persona non esset deus. sed eius pars esset deus.

⁋ Item omnis enti tas quae non est deus vtique est creatura. iuxta illud Aug. primo de tri "Omnis subiecta que deus non est: creatura est. et quae creatura non est: deus est." et constat quod subiectam pro essentia vel entitate ponit: sicut dicimus quod subiecta albedinis est alia a subiecta nigredinis: alioquin non suf ficienter probaret intentum scilicet quod filius est deus. hoc etiam modo idem Aug. super illud praes. "Infixus sum in limo profundi et non est substantia" pro entitate substantiam accipit. Unde ait. "omnia enim subiecte sunt eo ipso quod sunt. Nam que nulla sunt in subiecta omnino nihil sunt". Si ergo aliqua entitas esset in persona quae non esset deus: iam persona composita esset ex deo et creatura: quod blasphemum est dicere.

⁋ Item hugo de sacramentis libo primo "Omne quod in deo est aliud quam deus esse non potest": sed si illa entitas propria est deitas: et per positionem non est illa divinitas communis ergo est alia divinitas propria. et patet consequentia. Si vero diceretur quod illa enti tas propria non est entitas distincta modo aliquo a deitate communi: s est ipsa: tunc sequitur quod nulla pluralitas entitatum est in perso na: et per consequens non est in ea aliquid quo conuenit cum alia persona et aliquid aliud quo distinguitur ab ea.

Item quod nulla propetas est in persona vel est persone: transitiue loquendo qua distinguatur. ab alia persona: sed ipsamet persona nulla plura quoquo modo includens seipsa primo: iuxta sensum supra positum distiguitur ab alia: et sic habentur propositum quantum ad vtramque conclusionem.

⁋ 5o secundum hanc viam sequitur quod nulla persona sit summe simplex quod est erroneum. consequentia probat qui secundum hoc qualibet persona habet in se aliquid quod ipsa non est nec econverso secd est aliquid eius: simplex autem nihil quod ipsum non sit habet in se: sicut supra dicens 8. declaratum est. Unde propter hanc causam magiter dete rmiseinat quod proprietates persone est ipsa persona. distincti 2. li. primo.

⁋ Et aduertem est quod omnes praemisse rationes procedunt contra quamlibet opinionem ponentem aliquam propetatem in persona 2o mo distinctionis supraposite. siue illam propreie tatem vocent rem siue formalitatem vel quiditatem seu modalitatem aut alio quolibet nomine: dummodo aliqua pluralitas est distinctio ponatur intra personam divinam quae omnia nomine entitatis intellit go significari.

Pro hac conclusione sunt sanconrum auctoritas ait enim hyla. 3. de tri. propeie finem. "Audis: ego et paiter vnum sumus: vnum sunt scilicet is qui est nihil habens quod non sit etiam in eo a quo est quae verba aliis verbis eiusdem interponit magister libr primo diens i. et caua et inde est".

Item idem 7o de tri. Iudico quid sunt scilicet pater et filius cum vnum ex vno est. quia neque vnus vni aliud per generationem quam quod suum est dedit: neque vnab vno per natiuitatem obtinet quam quod vnius. Et est intentio eius quod nihil ddit pater filio ipsum gnando quod non sit in se: ne que filius aliquid accepit nascendo quod non sit et in patre.

Item Isi. de sum. bo. libro primo ait. "Io vnum sunt pater et filius. quia nihi huiusmod bet pater quod non habeat filius". Insuper Augu. 15. de tri. loquens de verbo consubstectali dei. "et ideo verbum inquit hec veritas est: quoniam quicquid est in ea scientia de qua genitum est: etiam in ipso est". Scientia aut de qua est genitum est pliter: vt ibi patet. quicquid ergo est in patre est in eius verbo. Ex qubus omnibus patet quod nihil onino autm entitas aliqua est in patre que non sit in filio: nec econverso quod est huiusmodi filiui verba confirmant Ioan. i1de dicentis. "Omnia quecumque habet pater mea sunt". et proinde cantat ecclesia in patre totus filius: et totus in verbo pater: non ergo in personis divinis praeter communem essentiam sunt aliqua speciales et proprie entitates excogitande: vt est ex dictis ostensum. Cui quoque consonat dictumhugo. ibro primo de sacramentis dicentis tres personas "nihil aliud esse quam essentiam vnam confitemur".

⁋ Contra istam conclusionem potest argui per illud verbum praefationis. in personis proprietas et in essentia vnitas et in maiestate adoretur equalitas. Ex quo patet quod proprietas est aliqua entitas. alioquin non esset in personis: et non est entitas quae est persona: quia nihil est in seipso. ergo est entitas persone.

⁋ 2o si proprietas persone non sit aliqua entitas propria et partialis persone non esset vna proprietas seu notio communis patriet filio: cuius oppositum dicit magiur. distinctio n. libr primo et patet consequentia quia nulla persona communis est patri et filio.

Alie rationes possent fieri contra ean dem conclusionem: sed ille adducentur idnis inictine 3 cum inquiretur de identi tate et distinctione relationis divine ab essentia.

⁋ Ad primum horum dico: quod illa auctoritas in sententia nullo modo est contra propositum: quod patet: quia non plus ex tali modo locutionis potest concludi quod proprietas sit aliqua entitas partialis persone quam quod vnitas sit aliqua entitas partialis essentie: vel ab ea distincta: quod non solum in deo: sed in qualibet essentia falsum est. vt probatum est distinctione. 2 4. q. prima: nec est plus quam quod equalitas sit entitas disticta a maiestate. quod etiam constat esse falsissimum. Et patet assumptum. quia sicut dicit. in personis proprei ¬ tas: ita dicit. in essentia vnitas: et in maiestate equalitas. non ergo sumenda sunt verba illa in sua proprietate: sed secundum impropria significationem: sicut dixerunt aliqui venerabiles doctores antiqui vt per illa insinuaretur et personarum distinctio ea vnitas essentie. e vnde exposuerunt in personis proprietas. id est distinctio quae non est aliua quam persone a se distincte: et est sensus secundum ipsos. adorentur persone distincte et essentia vna. 2o potest dici iuxta intellectum aliquorum doctorum modernorum quod proprietas dicitur in personis intransitiue: et tunc ponitur singularis numerus pro plurali. valet propri tas pro proprietates adoretur. ergo propri tas in personis. id est proprietates quae sunt persone. 3o posset dici quod proprietas accipitur ibi 3o modo superposito in prima. dicens secundum quem modum erit serumo de proprietatibus in conclusione sequenti. et tunc erit sensus auctoritatis adoretur in personis proprietas. id est adorentur persone quae suas habent proprietates: et quamlibet istarum expositionum puto conuenientem esse auctoritati quae non aliud intedit quam nobis exprimere pluralitatem personarum et essentia vni tatem: magis tamen placent prima et 3a.

⁋ Ad 2m dico quod consequentia non valet: quia pari modo probaretur quod essentia cum sit communis personis esset partialis entitas ipsarum: quod est falsum: vt supra est probatum. sicut ergo essentia est pater et filius et spitus scunus. sic illa communis notio si ponatur est pater et filius: et non aliqua partialis entitas ipsorum: et hoc intelligo si loquamur de notione prout est aliquid incomplexe signi ficabile modo supra dicto. Si vero de communi notione loquamur vt est aliquid significabile complexem tantum: tunc non valet consequentia quia notio sic sumpta non est aliqua entitas existens in persona: immo nec aliqua entitas omnino.

⁋ 4 conclusio est quod persone divine distinguuntur proprie tatibus 3o modo acceptis intelligendo quod per eas distinguantur 2omo quia scilicet ex talibus proprie tatibus potest cognosci et necessario concludi quod ipse persone sunt inter se distincte. Et quantum ad hec duo probatur conclusio pr Augu. de fide ad petrus vbi ait. In illa scaum trinitate vnus est piter qui solus essentialiter de seipso vnum filium genuit: et vnus filius qui de vno patre solus est essentialiter natus: et vnus spiritus secus qui essentialiter so lus de patre filioque procedit. hoc autem totum vna persona non posset scilicet gignere se: nasci de se: et procedere de se. Quia ergo aliud est genuisse quam natum esse. aliudque procedere quam genuisse vel natum esse manifestum est: quoniam alius est pater alius filius alius spiritus scuns. in quibus verbis primo exprimuntur proprietates complexe tantum: vel equivalenter significabiles: sicut superius est declaratum. Deinde additur quod ex talibus manifeste fit earum distinctio: cum ait. hoc autem totum non posset vna prima etc. Simili modo ponit proprie tates personarum hyla. 12. de tri. et allegatur in distinctio e6. cum ait. Si semper patri proprium est quod pater semper pater est. necesse est filio semper proprium esse quod semper est filius. Quod exponens magister in dis. 2 7. dicit proprium est patris quod semper pater est id est proprietas pris est qua semper pater est. Semper vero pater est. quia semper genuit filium: ita et proprium filii quod filius est. id est proprietas filii est qua semper est filius. filius vero semper est: quia semper est genitus. ergo propri tas qua pater est: est quia semper genuit. Et sequitur: et proprie: tas filii est: quia semper genitus est a patre: et sic easdem propri tates vt ante praemisit magr: Aug. et hyeul. denotant. Cum ergo dicitur proprium est pa tris genuisse: non aliud intelligitur quam si dicatur: proprium est patris quod filium genuit: et proprium est filii ipsum natum esse id est quod de patre natus est. Simili modo etiam Ansel. vt supra allegatum est proprei tates personarum complexe monstrauit. Constat autem vt ibi dicebatur quod hoc to tum. pater genuit. vel filius de patre natus est. significatiue. sum ptum pro nulla entitate supponit. Et ita propri tates iste sic significate non sunt entitates aliqua sicut in sequenti. q. probabitur: ac per hoc non sunt persone vel in personis: nihilominus tamen verissime et eternaliter pater et solus ipse filium genuit: et ideo hoc est sibi proprium: et proprietas eius: et filius solus a patre genitus est. et spis scuns ab vtroque processit: ex quo necessario sequitur quod vere fuerunt distincte persone ab eterno. Ex quo etiam vlterius sequitur quod huiusmodi proprietates non tantum sunt nomina: vel relatie appellationes: quin immo ante omne nomen et appellationem relatiuam eternaliter et vere acrealiter id est sine omni oporitione anime pater genuit filium: et filius a poatre genitus est. et ab vtroque spitus secunus processit: et ipse nunc relatiuis nominibus et appellationibus significantur.

⁋ Notandum aut quod quamuis proprie huiusmodi proprietates non nisi complexe valeant significari: aliquando tamen inuenimus eas significatas fore in scripturis in comple xis nominibus: et abstractis: sed tunc talia nomina equivalerent in signi ficando praedictis complexis et orationibus. hoc patet per magtrm. 2o o. dicens vbi dicit quod proprietas patris est: quia semper genuit: et hec dicitur patnitas vel generatio: et proprietas filii est: quia semper est genitus a pa tre: et hec eadem dicitur filiatiso vel genitura vel natiuitas veorigo vel nascibilitas: sic est propetas qua spunsscuns est spunsscuns vel donum est: quia procedit ab vtroque: et hec eadem dicitur processio. Et concludit magister: in praemissis ergo locutionibus eedem significate sunt proprietates. Eedem quoque proprietates aliquando notiones vocantur: hoc ideo quia per eas distinctio personarum cognoscit. Uocantur est relationes: et hoc quia non nisi relatiue possunt designari. Unde Ansel. in liuo de proces. scilicet cum posuisset ea in quibus de veritate trinitatis greci nobiscum conueniunt: et inter cetera dixisset. nec putant scilice greci alium esse deum qui nascitur quam de quo nascitur: et qui procedit quamuis secundum nomina significantia: quia est de quo aliquis nascit: et est qui de aliquo nascitur: et est qui de aliqui procedit: pluralitatem admittat secundum quam plures et alii sunt abinuicem pater et filius et spunsscuns Nam cum deus dicitur esse pater: significatur esse de quo aliquis nascitur. etiam infra scribit. hec itaque sola causa pluralitatis est in deo: vt pater et filius et spiritus secus non possunt dici de inuicem: sed alii sin abinuicem: quia praedictis duobus modis est deus de deo: quod totum potest dici relato. Ex quibus patet primo quod quaedam nomina praedicata de deo significant: quia est de quo aliquis et quidem qui de aliqua etc. et sic equivualent in significando complexis. Item patet quod talia significata etiam vocantur relitiones. hoc etiam patet per magiscundum vbi supra. vbi dicit quod nomina relatiua personarum quandoque significant yvpostasim: quandoque vero relationem: et hoc 2o modo non verificantur de esentia. Unde ait: ideoque dicimus quod patris nomen non relationem tantum modo notat: sed etiam ypostasim et subsistentiam significat: ita et filius et spiritus scuns: relationem vero vocabula scilicet paternitas filiatuio et processio: vel gignere gigni et procedere ipsas tantum relationes non ypostases significant: siue habere filium et habere patrem: ita quod secundum magistrum prnitas non significat ypostasim et multo minus essentiam communem: et per consequens nullam entita tem pro qua possit supponere: sed significat habere filium: quod quidem habere nulla entitas est: quamuis et qui habet et habentur filius vera res sit.

⁋ Circa hoc tamen sciendum est quod quamuis magister dicat talia vocabula relictionum non significare ypostases non est intelligendum dictum eius quasi nullibi ypostases significant: cum frequenter hyl. hoc vocabulo natiuitas pro yvpostasi filii vtatur: sicut cum 7o de tri. super illo. priter omne iudicium ddit filio: ait. natiuitas non potest aliquid habere nisi datum sit. Item infra super illo. non potest filius a se facere quicquam: ait. a se enim non potest posse natiuitas. Item infra. divina natiuitas omne opus suum sub ministerio assumpti hominis exequitur. et post. natiuitas namque eam in se habent vnde subsistit. Item libro 9. dispesatio inquit magni et pii sacterni natiuitatis divine: patrem insuper et conditionis assum pte deum fecit: dum qui in forma dei erat repartus est in forma serui: in quibus omnibus locis hoc vocabulum natiuitas pro solo filio ponitur. Et similiter in eo quod sequitur post vltima allegata. de quidem pater natiuitas est vnigeniti dei: et est constructio in transitiua: vt sit sensus: est priter natiuitatis quae est vnigenitus deus. Intelligendum est ergo dictum magitri: quia tunc frequentius et apud plures pro illis proprietatibus huiusmodi vocabula sumebantur: nunc aut satis communiter talibus vocabulis vtuntur doctores aliquando pro ypostasibus ipsis seu personis: aliquando pro earum proprieta tibus 3o modo acceptis. Unde est ego primo modo vsus sum in superiori bus cum dixi quod pater est paternitas: filius est filiatio et generatio: acetiam spiratio: et ideo diligenter oportet in pluribus locis attendere qualiter dicta nomina accipiantur: quod autem persone non distinguuntur huiusmod proprietatibus sic acceptis tamquam rationibus et principiis distincti uis: vt supra dicebatur in conclusione 4a: patet: quia ipse secundum se non sunt alique entitates. Item: quia si eis taliter distinguerentur perso ne oporteret quod ipse essent persone vel aliqua entitates personis intrinsece: quorum neutrum est verum: et ideo quando inuenitur a sanctis quod proprietates sunt essentie vel persone: intelligende sunt proprietates primo et quando inuenitur dictum ab eisdem quod vna persona est alia ab alia per hoc quod vna est ab alia: vel simile: per quod proprie tates 3o modo dicte significantur: intelligendum est dictum illud de distinctione secundo modo sumpta.

Ad argumentum quaestionis respondeo quod decretalis accipit proprietates primo scil st pro personis et est sensus: quod hec sctam trinitas est vna ero essentia et distincte persone: vel et in idem redit est indiuidua secundum essentiam et secundum personas vel personis distincta. Conformiter di cto Augu. supra in conclusione 2a adducto: posset etiam intelligi de proprietatibus 3o modo dictis: et tunc esset sensus quod trinitas. id est tres persone sunt distincte per proprietates: quia scilicet impossibile est illas proprietates eidem conuenire persone: vt supra dicit Aug.

⁋ Ad illud vero quod vlterius additur in argumento scilicet quod vnuquodque eo constituitur quo distinguitur ab aliis. dicendum hoc non esse vniversaliter verum: quoniam non in his quae nullo constituuntur quale est omne sim plex: in his autem quae ex aliquibus constituuntur habet veritatem: quoniam sua constitutiua sunt etiam per que illud ab aliis est distinctum.