Text List

Table of Contents

Only show available transcriptions

Logica

Praefatio

Dialectica

Pars 1

Articulus 1 : De operatione in communi et praecipue de simplici apprehensione

Articulus 2 : De termino

Articulus 3 : De signo

Articulus 4 : De terminorum divisione

Articulus 5 : De variis terminorum affectionibus

Articulus 6 : De primo modo sciendi, nempe de definitione

Articulus 7 : De divisione

Articulus 8 : De singularibus et universalibus

Articulus 9 : De genere

Articulus 10 : De differentia, proprio et accidente

Articulus 11 : De categoriis

Articulus 12 : De substantia

Articulus 13 : De accidente et quantitate

Articulus 14 : De qualitate

Articulus 15 : De relatione

Articulus 16 : De reliquis praedicamentis

Articulus 17 : De oppositis et modis prioris et posterioris

Pars 2

Articulus 1 : De judicio et enuntiatione vocali

Articulus 2 : De divisionibus enuntiationis

Articulus 3 : De oppositione absolutarum enuntiationum

Articulus 4 : De aequipollentia et conversione propositionum

Articulus 5 : De modalibus propositionibus

Pars 3

Articulus 1 : De discursu et consequentia

Articulus 2 : De speciebus argumentationis, praecipue de syllogismo

Articulus 3 : De materia et forma syllogismi

Articulus 4 : De regulis communibus omnibus figuris

Articulus 5 : De reductione ostensiva syllogismorum

Articulus 6 : De reductione ad impossibilem

Articulus 7 : De inventione medii termini

Articulus 8 : De syllogismo expositorio, modali et conjuncto

Articulus 9 : De locis topicis, et primum de genere et specie

Articulus 10 : De loco definitionis, divisionis et totius

Articulus 11 : De loco subjecti proprii et accidentis

Articulus 12 : De causis et effectibus

Articulus 13 : De notatione, conjugatis, similibus et aliis

Articulus 14 : De syllogismo sophistico

Logica

Tractatus 1

Capitulum 1 : An dentur entia rationis

Capitulum 2 : Quid sit ens rationis

Capitulum 3 : De divisione entis rationis

Capitulum 4 : De alia divisione entis rationis

Capitulum 5 : An entia rationis logica in solis denominationibus, an vero in esse objectivo fictitio consistant

Capitulum 6 : De causa efficiente entis rationis

Capitulum 7 : Per quam operationem intellectus fiat ens rationis

Capitulum 8 : An Deus cognoscat et faciat ens rationis

Tractatus 2

Capitulum 1

Capitulum 2 : An objectum logicae sint voces, an vero res

Capitulum 3 : An conceptus objectivus vel formalis sit objectum logicae materiale

Capitulum 4 : An objectum logicae formale sit ens rationis

Capitulum 5 : An ens rationis sit directivum operationum

Capitulum 6 : Quomodo operationibus veritas aut falsitas convenit

Capitulum 7 : Neque demonstratio, neque modus sciendi, neque syllogismus sunt objectum attributionis logicae

Tractatus 3

Capitulum 1 : De unitate et distinctione in communi

Capitulum 2 : De divisione distinctionis realis et rationis

Capitulum 3 : In quo de distinctione scotistica quaeritur

Capitulum 4 : De distinctione virtuali

Capitulum 5 : In quo distinctio scotistica probatur

Capitulum 6

Capitulum 7 : In quo probatur distinctio virtualis

Capitulum 8 : In quo concluditur distinctio virtualis et scotistica

Capitulum 9 : De praecisionibus objectivis

Tractatus 4

Capitulum 1 : An dentur universalia a parte rei

Capitulum 2 : Utrum natura universalis distinguatur a singularibus

Capitulum 3 : De unitate formali

Capitulum 4 : An sit a parte rei universale formaliter et an sit aptum inesse multis

Capitulum 5 : De abstractione naturae a singularibus

Capitulum 6 : Per quem actum sit universale formaliter

Capitulum 7 : An universalia sunt aeterna, et quomodo universales propositiones aeternae sint veritatis

Capitulum 8 : Utrum divisio universalis in quinque sit adaequata

Capitulum 9 : An universale sit genus ad quinque universalia

Capitulum 10 : An definitio porfiriana generis sit bona et conveniens

Capitulum 11 : Quid nam sit definitum generis

Capitulum 12 : An genus aptum sit praedicari ut pars, an ut totum

Capitulum 13 : Quomodo genus requirat plures species

Capitulum 14 : Quomodo genus praedicetur de speciebus et individuis

Capitulum 15 : De specie

Capitulum 16 : De individuo

Capitulum 17 : An ab omnibus individuis possit abstrahi aliqua ratio omnibus communis

Capitulum 18 : De individuo secundo intentionali et individuo vago

Capitulum 19 : Quid sit differentia et quotuplexf

Capitulum 20 : De proprio

Capitulum 21 : De accidente

Capitulum 22 : De praedicatione universalium

Tractatus 5

Capitulum 1 : De univocis et aequivocis

Capitulum 2 : De analogis

Capitulum 3 : De conditionibus analogicorum

Capitulum 4 : Quae requiruntur ad analogia proportionalitatis

Capitulum 5 : Utrum in analogis detur unus conceptus ab inferioribus praecisus

Capitulum 6 : An ens sit analogum respectu substantiae et accidentis

Capitulum 7 : Quot sunt praedicamenta, quot habeant conditiones et quomodo distinguantur

Tractatus 6

Capitulum 1 : De essentia substantiae

Capitulum 2 : De primis et secundis substantiis

Capitulum 3 : De proprietatibus substantiae

Capitulum 4 : De accidente

Capitulum 5 : De quantitate

Capitulum 6 : De divisione quantitatis

Capitulum 7 : De divisione quantitatis continuae in permanentem et successivam

Capitulum 8 : De essentia et proprietatibus qualitatis

Capitulum 9 : De speciebus qualitatis

Tractatus 7

Capitulum 1 : An et quid et quotuplex sit relatio

Capitulum 2 : De requisitis ad relationem realem praedicamentalem

Capitulum 3 : Utrum dentur relationes reales distinctae ab extremis

Capitulum 4 : In quo argumenta adversarium resolvuntur

Capitulum 5 : An relatio terminetur ad absolutum, an ad relativum terminum

Capitulum 6 : Unde relatio desumit suam speciem

Capitulum 7 : An multiplicatur relatio per multiplicitatem terminorum

Capitulum 8 : De speciebus relationis

Capitulum 9 : De proprietatibus relationis

Capitulum 10 : De accione et passione

Capitulum 11 : De reliquis quatuor praedicamentis

Capitulum 12 : De postpraedicamentis

Tractatus 8

Capitulum 1 : An voces significant immediate conceptus, an vero res

Capitulum 2 : An voces significant res naturaliter, an ex placito

Capitulum 3 : Quid sit secunda operatio, seu judicium

Capitulum 4 : Utrum enunciatio sit una simplex qualitas

Capitulum 5 : De speciebus enunciationis

Capitulum 6 : De veritate et falsitate enunсiationum et utrum possit de vera mutari in falsam enunciationem

Capitulum 7 : Utrum ex propositionibus contradictoriis de futuro contingenti altera sit determinate vera, altera falsa

Tractatus 9

Capitulum 1 : De discursu

Capitulum 2 : Utrum assensus praemissarum necessitat intellectum ad assentiendum conclusioni

Capitulum 3 : De syllogismo

Capitulum 4 : An conclusio semper sequitur debiliorem partem

Capitulum 5 : De praecognitionibus ex praecognitis demonstrationis

Capitulum 6 : Quid sit demonstratio

Capitulum 7 : De divisione demonstrationis

Capitulum 8 : An omnis demonstratio necessario debet constare ex veris praemissis, et an sit necessarium praemissas esse veriores, quam sit conclusio

Capitulum 9 : Quomodo praemissae debeant esse causae conclusionis

Capitulum 10 : Debeantne praemissae esse necessariae

Capitulum 11 : De circulo et regressu inter demonstrationes

Tractatus 10

Capitulum 1 : An datur scientia

Capitulum 2 : Quid sit scientia

Capitulum 3 : De objecto scientiae

Capitulum 4 : Utrum certitudo et evidentia sint de essentia scientiae

Capitulum 5 : Quid sit fides et opinio

Capitulum 6 : Utrum scientia actualis possit esse simul cum opinione et fide de eodem objecto et in eodem intellectu

Capitulum 7 : An possit scientia simul consistere cum errore

Capitulum 8 : An dentur habitus scientiae et in quo consistunt

Capitulum 9 : De divisione habitus

Capitulum 10 : An scientia totalis sit una et simplex qualitas

Capitulum 11 : De scientia subalternante et subalternata

Capitulum 12 : Quid sit scientia speculativa et practica

Capitulum 13 : De unitate et distinctione scientiarum

Capitulum 14 : An logica sit scientia

Capitulum 15 : An logica sit scientia speculativa, an vero practica

Capitulum 16 : An logica sit necessaria ad acquirendas scientias

Capitulum 17 : De divisione logicae in utente et docente

Prev

How to Cite

Next

Articulus 8

1

ARTICVLVS VIII De singularibus et vniversalibus

2

Vnumquodque est aut singulare aut vniversale Vniversale dicitur vulgo quatuor modis.

3

Primo vniversale in causando: Est causa multarum rerum praesertim specie diversarum ut Deus et sol

4

2ndosecundo vniversale in repraesentando est id quod repraesentat multa tale est speculum

5

Tertio vniversale in significando est id quod multa significat ita tamen ut ea non repraesentet, ut haec vox exercitus Vniversale denique in essendo et repraesentando et id est natura quodam modo una quae apta est inesse multis et praedicari de multis ut homo dicitur de Ioanne Iacobo etc. Substantia de Angelis de corporibus.

6

Singulare est natura, quae non communicatur pluribus non dividitur in plura, seu non habet inferiora, de quibus possit univoce praedicari ideo v.g. Petrus est singulare seu individuum. Universalia non sunt re ipsa a singularibus separata, sed sunt in ipsis singularibus inclusa per considerationem tamen intellectus a singularibus abstrahuntur. Quidquid ergo est, est singulare, attamen in ipsis singularibus consideratur natura, quae potest esse universalis et ita universale dicitur fieri per intellectum. Fit autem hoc modo, cum pleraque inveniantur inter se convenientia et similia, v.g. Petrus, Paulus et alii quoque homines sunt similes inter se in natura, hinc intellectus concipit absolute naturam humanam, in qua conveniunt, et quae denotatur hoc termino homo, et hic conceptus est aeque communis omnibus et singulis hominibus. Concipitur nam natura posse determinari et contrahi ad singulos quosque homines dicendo hic homo, ille homo. Concipitur posse vere praedicari et affirma-ri de Petro, Paulo et aliis huiusmodi, ergo conceptus hominis sic sumptus est universalis et praedicabilis de pluribus. Et hoc modo dantur universalia et singularia non quasi a se separa-ta, sed quia omnes res sunt singulares, per cogitationem vero intellectus possunt sumi in universali. Itaque universale dicit naturam, dicit unita-tem et dicit aptitudinem inesse multis. Natura est realis et per se supponitur nec fit ab intellectu. Unitas vero fit ab intellectu abstrahente naturam eamque concipiente sine differentiis seu condicionibus eam determinantibus ad hoc vel illud singulare. Aptitudo etiam fit per rationem, dum cogitatur aptitudo quasi superveniens naturae uni, tanquam potentia quaedam et capacitas, qua ipsa natura possit dividi in plura.

7

Iam vero singulare seu individuum dicit naturam suam et differentiam propriam, qua intelligitur constitui haec natura ipsumque singulare cum sua determinata natura, intelligitur distingui ab omnibus aliis singularibus fierique incommunicabile pluribus; unde in omnibus singularibus haec differentia reperitur vocaturque haecceitas.

8

Caeterum apte universale dividitur in quinque universalia seu predicabilia nam cuiusque rei cognitionem dum inquirimus aut consideramus essentiam eius, aut circumstantias, si essentiam aut quatenus est ei rei communis cum aliis et hoc est generis et speciei, ut quatenus ipsi peculiaris et hoc est differentiae. Si circumstantias, aut eas quae sunt ipsi rei peculiares et ab ea inseparabiles, et hoc est proprii, aut eas quae sunt communes est separabiles, et hoc est accidentis.

PrevBack to TopNext

On this page

Articulus 8