Quaestio 2

Trum fruitio beatifica Usit qualitas distincta ab ipsa anima

quod non quia ad hoc quod aliquis fruatur deo sui ficit quod obiectum beatificum scilicet deus sit ponens anime igitur

⁋ Ad oppositum fruitio est actus elicitus igitur.

⁋ Conclusio ad questionem quod nec in via nec in patrit est anima fruitio dei probatur fruitio libere causatur ab anima

⁋ Item cognitio est res distincta ab anima igitur et amor antecedens patet per articulum. Se qui est quod scnitia intelligentie non differat a substantia intelligentie et ror

⁋ Item. 40. arm quod in substantiis separatis nulla est possibilis transmutatio error.

⁋ Item 3 auurm quod semper habens meliora naturalia est magis beatus error sed hec videntur fi anima sit ipsa dilectio vel cognitio.

⁋ Preterea tunc angelus et anima beata beatificarentur per essentias suas quod dannatur in Cle. de hereticis ad neum.

⁋ Item tunc ni hil nouum haberet anima beata nec aliquid plus in se quam hic in via eo quod essentia diuina est esse hec anime ponens.

⁋ Item tunc non essent in anima aliqua in quibus saluaretur ymago trinitatis quia nulla tunc poneretur distinctio inter partes ymaginis.

⁋ Item dilectio potest intendi et remitti et anima non.

⁋ Item tunc anima eque esset odium dei sicut dilectio.

⁋ Item amor habituatlur puta charitas distingitur ab anima vt patet extra de summa trinitate et fi. Ca. capitulo

⁋ Credimus igitur etiam amor actualis.

⁋ Item tunc anima sine omni dono posset implere preceptum de dilectione dei et proximi et vitare omnia peccata quia ipsa esset substantialiter illud velle quod exigere tur quo posito vellet facienda et nollet omittenda.

⁋ Item quomodo posset tunc demon vel ala at fligi penis et tormentis.

⁋ Item tunc animam simul esset odium dei et dilectio quin sicut vnum odit et alium diligit similiter scintia et error quia errat citra vnam conclusio nem et scit aliam similiter heresis et fides Item philosophus tertio de anima videtur sentire quod anima intelligit se et alia per intellectionem additam.

⁋ Item articuli parisienses et experientia dicunt quod homo potest libstantdaidem nol le et velle vel non velle omnibus aliis vniformiter concurrentibus hoc non si anima esset velle per denomina tionem extrinsecam ad quam oporteret recurrem tenendo oppositam viam.

⁋ Ad ista proteruus diceret quod ista argumenta eque concluderent de diuina noticia et volitione nam deus mane non sciuit me hic sedere et tamen modo scit me esse hic sedere.

⁋ Etiam omnibus aliis concurrentibus vniformiter se ha bentibus potest aliquem libere acceptare et non ad ceptare ad vitam eternam Item quosdam diligit et quosdam odit et idem est odium sibi et dilectio acceptatio et re probatio et si deo non repugnat errare si cut sibi non repugnat nescire vel non scire quedam qua sciuntur

⁋ Idem sequeretur de scintia et errore. Et si atem ego me experior modo scire aliquid quod non prius igitur aliquod nouum est in anima mea. Responderet proteruus quod similiter modo deus experitur sescire modo se sedere quod prius nesciuit ita quod fides su stinet quod idem penitus respectu eiusdem esset velle et nol le scire et nescire propter diuersa consignificata et quare non eque in proposito diceret etiam quod articuli non cogunt quia bene concedicitur quod anima non est absolute non scilnintia sed relatiue scilicet dum actualiter vel habi tualiter cognoscit et ideo anima vel intelligentia non est nec essario scilintia sicut semper est substantia Ad secundum articulum.

⁋ Ad secundum articulum diceret quod intellectus esset mo bilis localiter et trasmutabilis ad aliqua acciden tia linherentia puta lumen glorie gratiam et huiusmodi sed ad actum cogendi vel amandi non. Ad tertium diceret quod anima non est beatitudo absolute ad se et ita poneret perfectius lumen in vno quam in alio vel per alitet requisita in quibus esset deformitas euaderet quod ex articulo mecd sequetur contra eum.

⁋ Ad illuo de vmagine diceret quod anima ipsa prius est cognitio quam volitio et non potest esse volitio nisi sit cognitio et per istum modum poneret partes ymaginis.

⁋ Ad alia sae tis patet quomodo diceret.

⁋ Contra conclusionem in principio positam Arguitur tunc anima posset diligere deu et lapidemn aut igitur eodem actu et tunc tantum diligent deum sicut lapidem vel alio modo et alio et tunc posset intendi dilectio lapidis quod tantum diligeret lapidem sicut deum.

⁋ Secundo sic tuntatl dilectio libere causaretur igitur oportuit quod prae cognosceretur et cum illa precognitio libere causatur oportet illam precognosci et sic in infinitum.

⁋ Tertio praesententur voluntati duo eque diligibilia quaro quo preeliget vnum alteri non ex hoc quod vnum obiectum cau sat cognitionem sui et non aliud quia tunc non essent pa ria respectu voluntatis quodem contra positum opigitur quod voluntas imparet intellectui quod plus cogno scat vnum quam aliud et tunc sequitur quod illam cognitionem precognoscat et velit et idem de illa precognitioni et sic in infinitum

⁋ Quarto ad hoc quod intellectus educatur de potentia essentiali ad potentiam accidentalem opor tet donem aliquid aliud ab actibus et habitibus puta spem ergo si amor distinguitur ab anima oportet pari re tione ponere in voluntate aliquam formam aliam ab ha bitibus et actibus quod est falsum.

⁋ Quinto si sic diligit libere tunc quodlibet diligibile potest intensius et magis diligere quam diligit et ita non posset implere pri mumn preceptum.

⁋ Sexto omnia argumenta eque prbarent distinctionem inter amonem dim et substantiam dei.

⁋ Septimo sic dato quod sicut dicit commentator quod intellectus sit forma separata in essendo licet communium gatur nobis in operando tunc non patitur a re materiali quia est immaterialis.

⁋ Ideo aristo. dicit tertio de anima quod intelligen non sit pati quia immateriale non pater materiale et primo de generatione dicitur quod nulla nata sunt agere et pati adinuicem nisi que con muincant in materia diceretur quod hoc intelligitur oe pas sione corporali non spirituali maxime que non est abiectio sed salus et protectio.

⁋ Contra octauo phisicor vieltr probatur quod primus motor non est passibilis quod non est forma in materia igitur.

⁋ Item tertio de anima textu commenti. 14 soluit philosophus quaestionem oe passione intellectus quod non patitur ab intelligibili sicut alia patiuntur sed habet secundum commentatonem bidem de intensione passionis receptionem tantum sine transmutatione et hoc non est vt videtur nisi pati vel recipere obiectiue.

⁋ Item secundum philosophum vna intelligentia non patitur ab alia subiectiue cum intelligere aliam sed peessentiam intelligit eam id est non per formam inherentem additam substantie sue igitur similiter de intellectu possibili.

⁋ Item quomodo indiuisibile patitur a diuisibili cum omnis actio sit per contactum per com mentatortem secundo de anima.

⁋ Item idem est formam non extenmdi in materia et non esse in materia per hoc enim pro bat pohsophus primum motonem non esse in materia igitur

⁋ Item tunc intellectus pus forte intelligibile minus intelligeret debile sicut est de sensu quia spiritalitas non tollit quin intentio formaliter impediat debile.

⁋ Item pohophus ponit exemplum intellectus de rasa tabula quae pigitur sed in pictura non educitur color oe poten tia tabule nec recipitur subiectiue in tabula sed corpus coloratum applicatur tabule igitur nec cogni tio recipitur subiectiue in intellectu

⁋ Item tertio de anima commento septimo dicitur quod priuatio transmutationis in intellectu est pura priuatio sic quod sipostioli est intransmutabilis non solum substantialiter sed est su br iectiue quod probat per hoc quod dictum est quod pus forte intelligibile.

⁋ Item causa secundum eum est quia sensus transmutatur igitur. Item tunc intentio verlis hominis recepta in intellectu meo et in intellectu tuo essent due singulares res in essendo igitur ab eis posset abstrahi aliquis conceptus communis et sic esset processus in infinitum in praedicatis essentialibus et inquo¬d vel stabitur ad aliquam supremam qualitatem recepti bilem in intellectu que respectu sui ipsius erit inferiet superius et genus et indiuiduum.

⁋ Item auctori tates que ponunt mouere fantasmata intellectum et ipsum esse patientem et receptiuum glosant alii de mo uem obiectiue et non subiectiue.

⁋ Ad primum concedo quod potest tantum diligen lapidem sicut deum sed non teantum appreciabitur

⁋ Item stante precise eadem cognitione non possum intendem actum diligendi sed proportionaliter sicut augetur cognitio qua res apparet magis di ligibilis sic augetur dilectio et aliter non.

⁋ Est enim cognitio vel simplex vel complexa vel vtraque partialis causa dilectionis.

⁋ Et licet sit in potestate voluntatis posita cognitione elicem actum diligendi et non elicere tamen non est in ptante sua qualem auuta quantum eliciat nisi secundum exigentiam cognitionis.

⁋ Ita quod est dare maximum in quem potest libere mediante tali cognitione

⁋ Ista tamen cognitione stante ir et ceteris praeter voluntatem vniformiter se habentibus ipsa potest minorem elicere et maionem remittem et mino rem intendem et hoc mediante iudicio practico quo vides illud esse plus vel minus diligendum ex tali cau sa.

⁋ Contra frequenter accidit quod duo homines respectu alicuius amabilis sunt parres in cognitio ne et tamen sunt dispares in amore intantum quod non est inli in bera ptente vnius tantum diligere illud sicut facit alius.

⁋ Item aliquis vellet frequenter minus diligere aliquid amabile quam diligit vel plus et tanim non potest libere illud quod velset bene vnde apostolus velle mihi adiacet.

⁋ Item amor intrat vbi i cognitio foris stat igitur hoc potest diligere vltra exigentiam cognitionis.

⁋ Ad primum dico quod assumptum est falsum si cetera sint paria puta complexio et habituatio et omnia taliatmam ratione passionis sensual dominantis in vno vel ratione complexionis est conueniens et magis delectabsle vni quam alteri et ideo potest plus diligere illud quam alius qui est per in co gnitione licet raro diu stat illa paritas quia amor facit aduenire et offerre rationes diligenter et for tius figit cognitionem in contemplationem dilecti

⁋ Ad secundum dico quod procedit de amore sensuali ideft naturaliter causato ad transmutationem corporalem alicuius ogani vel partis corporis.

⁋ Et hoc loquendo oe posse immediato quia mediante yma ginatione forti et consideratione competenti potest homo tales actus augere et remittere tamen de amore intemsiuo libere causabili ab anima non est verum quin homo tantum possit diligere a quantum sufficit talis cognitio causare in ipso benem tamen potest velle dili gere plus mediante perfectiori cognitione quam possit diligere quia nec potest libere istam perfectiorem cognitionem habere.

⁋ Ad tertium dico quod intrat per modum meriti quia magis acceptatur et plura bona procurat.

⁋ Ad secundum principale dico quod ad eliciendum aliquem actum libere circa aliquod obiectum sufficit apprehensio incomplexa illius obiecti

⁋ Et si presupponatur dictamen practicum tunc opet saltem in vieli quod precognoscatur actus talis cuius dictatur executio prioritate nature et non oportet quod talis precognitio sit preuolita nec oportet quod ta lis actus precognitus sit preuolitus.

⁋ Ad tertium dico quod voluntans determinat se ad vnum per imperium et non oportet quod precognoscatur illud inperium.

⁋ Ad quartum dico quod voluntas sufficienter reducitur ad potentiam accidentalem per cognitionem quam pono causam partialem actiue respectu volitiones causande.

⁋ Ad quintum dico quod est dare actum intensissimum quem voluntas potest causare mediante ista cognitione respectu talis obiecti illum autem potest remittere vel omnino non cauare loquendo de congnitione in via mediante saltem cognitione complexa

⁋ Ad sextum dicitur quod non est simile de deo quia euidens est quod non est possibile quin deus diligat se et quin dilectio dei sit deus sed hoc non est euidens de intellectu nio. etc

⁋ Ad argumenta phlhica dicitur ad primum quod stante ypostest eorum adhuc intellectus niter et intellectiue sunt diuncte cum materiis ad quas sunt determinate licet non in hereant sic autem non est de motore primo

⁋ Ad secundem illa auctoritas intelligitur de substantiali trans mutatione.

⁋ Ad tertium sufficit cum contactus virtualis.

⁋ Ad quartum est negandus philosophus Ad aliud non est simile de sensu et intellectu quia excellens intelligibile non indisponit intellectum.

⁋ Ad aliud dicitur quod non est omnino simile igitur sicut tabula recipit colorem absque hoc quod transmutetur sic intellectus re cipiendo intellectionem non transmutatur substantia liter

⁋ Ad aliud dicitur quod respectu intellectus dicitur puta pri uatio transmutationis quia nullo modo transmutatur in substantia sed organum sensus transmutatur et corrumpitur ideo quo ad hoc non est pura priuatio transmutatio.

⁋ Ad aliud oe processu in infinitum de conceptibus conceditur tamen isti non erunt conmuniores quam ens.

⁋ Ad argumentum principale dicitur quod necessitas est ponere actum distinctum ab anima.

⁋ Contra tunc non oporteret ponere locutionem ange lorum quia vnus angelus posset videm istas intellectiones in alio angelo et statim intelligere quid ipse conciperet et intelligeret.

⁋ Resposidetur licet vnus angelus videat intellectiones alterius non per hoc nouint quarum rerum iste intellectiones sunt signa et propter hoc loc utiones iste non sunt ne cessarie.

⁋ Primum dubium vtrum intellectus per impressionem speciei fortis intelligibilis non im pediatur in cognitione intelligibisis debiliorum etc.

⁋ Nespondentur quod organum sensus per speciem fortis sensibilis inficitur sic non est de intellectu.

⁋ Secundum dubium videtur quod cognitio non sit res distincta ab anima quia secundum augustinum nonodem trinitate capitulo quinto. et sexto. amor et no ticia existunt in anima substantialiter vel vt ita dicam essentialiter non tamquam in subiecto vt color in corpo re aut vlla alia quantitas aut qualitas quicquid enim tale non excedit subiectum in quo est non enim color ille aut figura huius corporis potest esse et alterius mens aut amore quo se amat potest ama re aliquid preter se et ita est de cognitione quae mens cognoscit se et alia.

⁋ Item in fi. sexti de ciuitate itaque modo tria ista scilicet mens et amor et noti cia inseparata sunt a semetipsis et tamen eorum sigulum quedam substantia est et simul omnia vna substantia vel essentia hec ille.

⁋ Respondetur quod augustinus non loquitur ibi de actibus sed de potentiis que sunt principia actuum vnde vult quod potentie iste intellectiva volitiva et memoratiua non distinguntur realiter ab anima sicut erat opinio antiqua.

⁋ Et tunc ratio augustini potest sic deduci dicte potentie sunt qualitates anime igitur sicut per eas potest intelligere et frui ita seipsa potest formare tales actus venenta cum obiecto quia alias separabiliter ab anima maneret cognitio et fruitio in eis et non in anima et sic essent nobiliores quam anima.

⁋ Teneo igitur quod augustinus loquitur de amore et noticia potentiali ac virtuali qiue est in ipsa anima non autem de habituali vel actuali quia actualis cognitio secundum eum est res distincta nam libro lexto. capitulo sexto. vt recitat magister sexta distinctione primi probat in ipsa anima non esse vnam simplicem essentiam cum enim aliud sit artificiosum esse in habere aliud acu tum aliud memorem aliud cupiditas aliud timor aliud leticia aliud tristicia ponit quae hec et alia innu merabilia in anime natura inueniuntur et alia sine illis et alia magis et minus manifestum est enim non simplicem etc.

⁋ Item magister ibidem ca. 7 et est ex. 6 ca. 8 deo est hoc esse quod fortem esse vel sapientem vel iustum esse humnano autem omnino non est hoc esse quod fortem esse aut prudentem aut iustum potest enim esse aliter cuius et nullam istarum habere virtutem

⁋ Item magister capitulo 6 et fruuntur a libro nono de ciuitate ca. 10. propter hoc ista natura diuina scilicet dicitur simplex quod non est aliud hunano et aliud illud quod habet sicut in ceteris rebus est non enim habens liquorem liquor est nec corpus color est nec anima sapina est hec ille.

⁋ Nec est difficultas nisi ad glosandum auctoritatem augustinus que mirabilis est tamen potest dici quod vocat subiectum indifferenter illud quod est vere subie ctum receptiuum et illud quod est obiectum eo modo quae solet dici in communi modo dicendi quod est subiecetum istius vel illius sciline et tamen ibi intendicitur de obiecto.

⁋ Et tunc glosabitur ratio nullum accidens potest ex cedere suum subiectum nec receptiuum nec obiectiuum quia nec potest fieri naturaliter in alio subiecto pri mo et immediate quam sit nec esse alterius obiecti per se quam est cum signa naturalia non possint significare nisi illud quod signant.

⁋ Sed potentia intellectiua et vo litiam potest ee et sui aliorum obiective respectu quorum potest esse igitur nec hec potentia nec ista est acci dens.

⁋ Tertium dubium est istud creet deus vnam creaturam que intelligat tunc per essentiam suam tunc ista posset beatificari et tristicia vel dolore per essentiam suam igitur simile potest esse de anima. Responde tur admittendo casum et concedendo quod illa creatu ra esset substantialiter cognitio et fruitio dei et cognitio sui et amor et etiam aliorum multoram sicunt de facto ponit aureolus de angelo respectu sui et anima ratio sui sed simul cum hoc staret quod multarum cognitionum et volitionum esset receptiua quia conclu sionem includit quod esset aliqua creatura quae cuiuslibet rei possibilis et simul omnium et singularum esset distincta cognitio hoc enim repugnat noticie perfe ctionis limitate et soli diuine proprium est etc.