Text List

Table of Contents

Only show available transcriptions

Collectiones catholicae et canonicae scripturae

Prologus

Distinctio 1

Distinctio 2

Distinctio 3

Distinctio 4

Distinctio 5

Tabula de signis (Depreciated; to be deleted)

Epilogus

Prev

How to Cite

Next

Distinctio 4

1

VARPA DISTINGPIGNE. Ad qprubpter ea, quae dicta sunt de simulationibus Pseudo-Prarelicatorum, & Penetrantium domos, & aliorum. Hypocritaruu si possent veri Praedicacore; Christis ac veli Religiosi (quocl; absit) in aliquoenisnilarm suspicionem ad duci; praefertin; adliim dii dactores praedicti vranssigurantes se in Apostelus Clr istisae; Corineh. VI. simulent se mistos esse a Deo, ad pirocurandudm sal lutem animarum, & supplerdums fiegligentiauis, vel impotcntium, vel ignorantiam Praelatorurss, vt dictum est suprat diste 3.

2

§. Sic eigo patet, quod Pselido; idcireo assighari oportet alique signa Diuinae & Canonieae Scripturae, per quae; seu per quiorum collectionem possint Pseudo -Apostolis seu Pseudo- Praedicutures a vveris Apostolis, sdu veris Praedicatoribus compoleritetr discerni; vt in quibus sieta Apostoloruim, vebliguu catratia veris Aipostolis apparebulit ssaltem si de iptorum Apostolati, seu canoniea mislsibure nori constiterity Pseudos Apostoli; aut Pseuedo Praedicarores certsum possint inculligis vellaltetus vt ceaieatur abieis, suspecti habeti;;¬

3

§. Notandum autem, quod licet tres modos taiustum pslsignaderituus; quibus aliquis Praedicator Pseiido dici pocest crideli¬ cet, si praedicet; non missus, vel non canonice missus; Item, si praedicet contra, vel praeter authoritatem Diuinae Scripturae, vel dolose taceat veritatem; Item, si praedicet veritatem in dolo subditis alienis, ad alliciendum eos sibi, & auertendum a consiliis Praelatorum suorum, & a doctrina Doctorum veracium, vt ostensum est supra dist. I1. §. Quoniam igitur futura, & Paragraphis sequentibus, vsque ad illum §. Notandum vero) tamen, non illa tria tantum signa sunt cognoscendi Pseudo- Praedicatores, sed & alia; videlicet, si habeant, etiam in aliis, mores contrarios veris Apostolis; vel si omittant illud, ad quod veri Praedicatores tenentur; vel si habeant mores similes Pseudo-Apostolis, & de ipsorum Apostolatu, vel canonica missione non constet. Quod ideo dicimus; quia, licet multi sint mali Praelati, habentes mores contrarios veris Apostolis; vel omittentes, quae pertinent ad veros Apostolos; tamen, quoniam de ipsorum Apostolatu, vel canonica missione, seu vocatione constat; ideo non sunt inter Pseudo computandi; dum tamen falsa contra doctrinam Ecclesiae scienter non praedicent, vel errores.

4

§. Tria ergo praedicta, quae faciunt Praedicatorem esse Pseudo, pro tribus signis ponentes; Dicimus, quod Primum Signum potest esse ad cognoscendum Pseudo, Si praedicet quis non missus, vel non canonice missus, vt ostensum est supra dist. 1. §. Quoniam igitur futura, &c. Talis enim Praedicator non est, idoneus, sed praesumptor a & reprobus, vt dicit Glossa super illud 2. Corinth. 19. Non enim, qui seipsum commendat, &c. Qui autem sint recte missi, aut recte ad praedicandum vocati, dictum est supra dist. 1. §. Eorum autem a Deo, & §. Missi autem a Deo, & §. Quoniam igitur, vt dictum est.

5

§. Secundum Signum potest esse, Si praedicet quis falsa Diuinae Scripturae contraria; vel, si quis, vt sic fauorem popularem acquirat, praedicet quaedam falsa populo placentia; nec in Scripturis contenta, nec Scripturis contraria; vel praedicet praeter authoritatem Scripturae quaedam falsa ad suum honorem pertinentia, sub eo praetextu, quod ad laudem Deipertinere videantur; vel in dolo taceat, quod docendum est, vvt ostensum est supra dist. 1. §. Item eorum, & §. Praeter voritatem, & supra in Prologo §. Fideles igitur serui Christi.

6

§. Tertium Signum potest esse, Si praedicet quis veritatem in dolo, od faliendum ee seducendum suboosto t qlie ioir insei ciendo seilicat eos sibi; & I Praelatis ntopris que tunice, vi ostensum est supra dist. 1. §. Quidam autoi Sanoniulis

7

§. Quartum Signum potest esse, Quod veri Praelitatores non penetrent domos, rimando seilitet proepticet iua,tu nniscientias hominum, ad eorum regintes inlipeturse ssiiut rut per hoc eos redigant ins suam potestatem, quasi va priuus Hloeenim reprobat Apostolus, tamquam Ecclesiae pericolos itum 3I. Timoth. 3. vt ostensum est supra dist. I. §. Post hecuutam llicenuas dum. Marime, si postquam rimati fuerint hominunl septera, reuelent aliis, quae occultanda nouerunt iict si enim eliquorum fecreta nouerint veri Apostoli, non tamen reuelaptea hominibus, qui obesse valeant, non prodesse. Iuxta illiid Ecclese ag Qui denudat arcana Amici, fidem perdit. Et in enu. capi Deniduire Amici mosteria, des peratio est anima infaelicis. Pseudo vere, per quos instabunt tempora periculosa, reuelant aliorum secreta Vnde 2. Timoth. 3. appellat eos Apostolus Proditores; Glossas. secretorum alterius; dum reuelant inimicis piorum; quae eccultandia nouerunt. Si qui ergo Praedicatores (de quorum canonicamissione, seu vocatione non constet) talia, non semel, vel raros sed frequenter, & quasi exmore faciant; non videntur esse verri Apostoli, sed Pseudo, I¬¬ E

8

§. Quintum Signum potest esse; Quod Pseudo, cum segitimam potestatem; seu authoritatem praedicandi vel animarum; regimen exercendi non habeant, eo quod missi canonice noni existant; vt tamen dominari valeant plebibus alienis, dictam potestatem in subditos alienos sibi vsurpant. Et vt magis eis credatur, nomen sibi authenticum arrogantes, nomini suo verm dicant authoritatem (orsan appellantes se Praedicatores s seli opitulationes. Ecclesie generales) vt authoritatem praedicari; di, vel aliter animarum regimen oxercendi, videantur haberes cum tamen Praedicator nomen sit actus non dignitatis, vel potestatis; Apostolus autem nomen sit dignitatis, vel potestatis; vt dicit Glossa super illud I. Timoth. 2. In quos positus sum ago Praedicator, & Apostolus. Opitulationes vero sum, non qutac ferendum opem Praelatis Ecclesiarum se ingerunt; seeiqui per ordinationem. Ecclesiae, vt Archidiaconi; aut per delegationem Maiorum ad ferendum opem Maioribus canonice ordis nati existunt, vt ostensum est supra dist. 1. §. Quoniam igitur; ve dictum est. Hoch autem non faciunt, id est potestatem non sibi vsurpant veri Apostoli. Vnde super illud 2. Corinth. 10. Non enim audemus nos inserere, aut comparare quibusdam, qui serpsos commendant, dicit Glossa. Quia non sumus sicut Pseudo, vt potestatem vsorpemus, sed a Domino electi accepimus, nihil vltra concessum praesumentes. Illi autem non accepta potestate, sed vsurpata dominari volunt, nomini suo vendicantes authoritatem. Veri ergo Apostoli, non nisi in Domino gloriari volentes, iuxta illud 2. Corinth. 19. Qui gloriatur, in Domino glorietur, Gloss. Qui patestatem vult exercere, exerceat eam in mensura sibi a Deo data; mensuram sibi a Deo datam non excedunt, sed diligenter obseruant; non exercentes scilicet potestatem in subditos alienos. Vnde 2. Corinth. 10. vt ostendat Apostolus differentiam verorum Apostolorum ad Pseudo dicit. Nos autem non gloriabimur in immensum. Glos. Id est non exercebimus potestatem vltra mensuram nostram; SED gloriabimur secundum mersuram regula, qua mensus est nobis Deus. Gloss. Id est secundum mensuratum mihi a Deo populum, cuius ego sum regula ad dirigendum. Et 2. Corinh. 10. dicit Apostolus. Non habentes spem gloriari in aliena regula. Id est Non Speramus exercere potestatem in illis, qui sunt de regimine alieno. Vnde Glossa ibi. Nec illi, qui vltra vos sunt, de alieno regimine sunt. Vnde regulam alienam appellat illos, qui de alterius regime sunt. Sequitur in Glossa. Deinde exponit, qui dixerit IN ALIENA RECVLA; scilicet In hus quae praeparata sunt. Glossa. Ab aliis Praedicatoribis; quia his praedicabat Apostolus, quibus non erat annunciatum, vt gloriam, scilicet aeternam, suo labore quaereret. Regulam ergo alienam appellat Apostolus illos, qui erant de alterius regimine. Si qui ergo Praedicatores (de quorum canonica missione, seu vocatione non constet) ex more nomini suo, vendicent authoritatem Ct si forte Praedicatores, vel opitulationes Ecctrsie se appellent, vt dictum est) & ex eo potestatem praedicandi; vel aliud animarum regimen exercendi sibi vsurpent in lubditos alienos; non videntur esse verr Apostoli; sed suspectipotius huberi possunt; ne sint Pseudo¬

9

§. Sextum Signum potest esse; Quod veri Praedicatores, priusquam potestatem Ecclesiasticam sibi aliquo modo commissam exerceant, an sint a Deo, vel ab Ecclesia recte missi; seu recte vocati, diligenter attendunt; quo considerato, terminos potestatis suae non excedunt, aliud quam quod iniunctum est vsurpando. Pseudo vero praedicta minime attendentes si qua certa potestas eis, forte etiam minus canonice, dommissa fud rit cverbi gratia praedicandi) vtrum canonmce commissa fuerit, non attendunt; & non illa potestate contenti, terminos sune transgrediuntur; remissiones forte, seu indulgentias, acidi essent Episcopi, faciendo, suspendendo, vel excommunirando, vel absoluendo subditos alienos, vel cum iis disperisandes vel potestatem aliam Ecclesiasticam exereendo. Vnde d. Gorinth. 10. ad disterentiam verorum Apostolorum a Pseudo dicit Apostolus. Sed ipsi in nobis nosnetipsos merientes; Glossa. An a Deo missi simus, diligenter attendiinus; & non ialiud quasi quod nobis iniunctum est, vsurpamus; Tanta enins potestate vtrinur, quanta nobis concessa est ab Authore; nec mensurans, pro modum egredimur. Nota quod dicit nec mensuram, nec modum egredlienus. Mdensuram dicit, contra excessum in populo non comse iissis, de quo excessu dictum est in praecedenti signo. Moduni velis, contra excessum in potestate non commissa. Item in eou. eogpo Nois enum superextendimus nos. Glofssa. Superu rendo est vltra exrendi, quam conceditur. Si qui erpir Praedicatores (de qllorum canonica missione, seu vocatione son constet) modo praedicto, vel alio, ex more mensuram, vel modum ex cedant, non videntur esse veri Apostoli; sed potius suspecti haberi possunt, ne sine Pseudo.

10

§. Septimum Signum potest esse, Quia veri Praedicatores praecipue quibus non sunt certae Ecclesiae, vel certae Prouinciae assignarae, prout assiguata fuerunt omilibus Afostelis ;i Pliselo duentaxar excepto, vt ostensum; est supra dist. dgotrom cersum est) dum vident imnensam multitudinemi lifidelium nondum ad fidem Christi conuersam, libentius vadunt ob eoae conuertendos, quam ad illos, qui iam conuersi proprios habent Apostolos, id est proprios Episcopos & Presbyteros; eorum regimini specialiter deputaros; ne videantur velle super alignum. sundamentum aedificare, seu gloriari in laboribus alienis; ;& etiam, vt exinde maiorem quaerant gloriam apud Deum; nisiforte ab Ecclesia ob causas necessitatis, vel vtilitatis, ad iati conuersos confirmandos specialiter destinentur; sicut Boannel destinatus fuit ad Ephesios consirmandos; vel nisi, vellut consirmare a seipsis conuersos; sicut fecerunt Paulus & Bar¬ nabas Act. Is. dicentes. Reuertentes visitemus Fratres per vniuersas ciuitates, in quibus praedicauimus, quomodo se habeant. Vnde Rom. Is. dicit Apostolus. Sic autem praedicaui Evangelium, non vbi nominatus est Christus. Glos. Ab aliis Apostolis. Sequitur. Ne super alienum fundamentum aedificarem. Gloss. Id est. Ne praedicaremiam per alios conuersis; malebam enim iacere sundamentum vbi non erat, quam super aliorum praedicationem. Quasi diceret. Illud reputabam vtilius, quam istud. Item 2. Corinth. 10. dicit Apostolus. Non sumus in immensum gloriantes, Id est potestatem exercentes (sic enim exponitur, gloriari, paulo ante) In alienis laboribus. Gloss. Vbi alius fundamentum fidei posuisset; quod esset vltra mensuram gloriari; supple Nisi ad hoc ob causas praedictas essemus Specialiter destinati. Sequitur. Spem autem habentes secundum regulam nostram. Glos. Id est, secundum regimen nostrum. ETIAM in illa, quae vltra vos sunt, Evangelixare, non in aliena regula; Id est Non in alieno regimine; scilicet in his quae praeparata sunt. Glos. Ab aliis Praedicatoribus. Quia his praedicabat Apostolus, quibus non erat annunciatum, vt gloriam, scilicet aeternam, labore suo quaereret, vt dictum est supra ead. dist. 5. signo. Nota, quod Apostolus, licet haberet generalem legationem in Gentibus vniuersis, vt ostensum est supra dist. 1. §. Item, certum est; tamen potius eligebat praedicare infidelibus conuertendis, quam fidelibus per alios iam conuersis, & habentibus alios Praedicatores sibi specialiter deputatos. Et hoc, vt ex eo mereretur gloriam apud Deum; & ne videretur gloriari. Vnde Augustinus reprehendit quosdam Monachos Carthaginenses, qui quasi missi essent a Deo, vel ab Ecclesia, praedicabant; non infidelibus conuertendis; sed Christianis iam conuersis, eorum regimini non commissis, sed proprios Praelatos habentibus; gloriantes & dicentes, se in hoc plurimum occupatos; & sub hoc praetextu volebant victum habere de Euangelio ab Auditoribus suis, manibus otiosis. Et cum eis obijceretur, Anostolum, non de sua praedicatione, sed de labore suo corporali vixisse; replicabant dicentes. Quo tempore operabatur Apostolus corporaliter, cum fere quotidie praedicaret? Et appellat eos Augustinus otiosos in libro De opere Monach. cap. 14. sic dicens. Isti autem, qui tamquam multum negotiosi & occupati, de tempere operationis Apostoli inquirunt, quid agunt? Numquid ipsi ab Ierusatem per circuitum vsque ad Illyricum mare, terras Evangelio repleuerunt? Aut quiequid Gentium Parbararum remansit eibue obeuindum & implendum; Quasi diceret. Cuiusmodi terras, & Gentes, ad fidem Christi conierterunt; ex quo non habent certas Christianorum Prouincias, aut certas Ecclesias sibi ad regendum commissas? Et infra iNo uimus eos in quamdam sanctam societatem otiosistime congregatos. Quasi diceret. Si missi per Diuinam Inspirationem, vel per Angelum, vel per Ecclesiam, praedicarent Infidelibus; conuertendo illos ad fidem; tunc non essent otiosi. Sicut fecit B. Benedictus, qui per Diuinam Inspirationem missus, conuertit ad fidem Christi Idololatras Montis Cassini; vel sicut Equitius Monachus, qui ad praedicandum missus fuit per Angelum; vt dicit Gregorius in Dialogo; vel sicut illi, qui mittuntur a Summo Pontifice, vel Minoribus eo Praelatis, vt dictum est supra dist. I. §. Istorum autem. Sed praedicando Christianis, eorum regimini non commissis, ex hoc viuere volentes manibus otiosis, sine canonica missione, debent otiosissimi reputari.

11

§. Sed forte obijciet Pseudo-Praedicator dicens. Nonne licet Praedicatori praedicare iam per alios conuersis, ad consirimandum eos in fide, & moribus Christianis; Sic enim faciebat Narcissus Presbyter in Ecclesia primitiua. Vnde Rom, I9. super illud, Salutate eos, qui sunt de Narcissi domo, dicit Glossa. Narcissus iste fuisse Presbyter dicitur, qui sicut legitur in aliis codicibus, peregrinando confirmabat Sanctos Fratres. IItem super verbo praedicto Rom. I9. Sich autem praedicaui Evangelium, non vbi nominatus est Christus, dicit Glossa praedicta. Ne praedicarem iam per alios conuersis. Et addit. Non quod hoc non facerem, si contigisset; sed malebam iacere fundamentum fidei, vbi non erat, quam super aliorum praedicationem, vt dictum est supra eodem signo Ergo verus Praedicator licite potest praedicare iam per alios conuersis; licet multos adhuc inueniat confierten dos.

12

§. Ad quod dicendum est, quod veri Praedicatores, habentes etiam generalem legationem, prout habebat Paulus; etsi licite valeant praedicare iam per alios conuersis, ad confirmandum eos in fide & moribus; tamen, nisi specialiter destinati sint ad eos confirmandos, vt ostensum est paulo antes magis semper eligunt tamquam vtilius, praedicare conuestendis, quam conuersis proprios Praedicatores habentibus, vt ostenium est paulo ante. Vnde postquam dixit Glossa praedicta Non quod hoc non facerem, si contigisset, statim subiungit, Sed malebam iacere sundamentum fidei, vbi non erat, quam super aliorum praedicationem. Quasi diceret. Hoc reputabam vtilius, quam illud. Et hoc rationibus supradictis paulo ante.

13

§. De Narcisso autem Presbytero, non dicit Glossa, Quod peregrinando publice praedicaret, tamquam habens Apostolicam potestatem; sed quod Sanctos Fratres confirmabat; quod esse poterat per priuatas exhortationes. Vel potest dici, quod quia Presbyter erat & nullam Prouinciam sibi ad instar Apostolorum specialiter assignatam habebat forsan commissum erat ei ab Ecclesia, vt peregrinando confirmaret Sanctos Fratres, etiam publice praedicando. Sicut commissum suit Ioanni Ephesios consirmare ab alio conuersos. Sicut etiam mittebant Apostoli Discipulos suos ad illos, quos ipsi conuerterant, confirmandos; quoniam ipsi ad eos conuenire personaliter non valebant, vt ostensum est supra dist. 1. §. Sed iterum dicet. Potest etiam dici, quod Narcissus, etiam publice praedicando in diuersis Prouinciis, nulli Praelato iniuriam saciebat, cum nondum distincta essent officia; ex qua distinctio ne hodie alii Praelati, alii vero Subditi appellantur; vt ostensum est supra dist. 1. §. Sed iterum dicet aliquis. Quae distinctio postea facta fuit ad pacem Ecclesiae perpetuo conseruandam, vt ostensum est supradist. I. §. Item in hoc consistit; quoniam pacem turbant, qui officia Praelatorum sibi assumunt absque canonica missione, vt ostensum est supra dist. I. §. Cum igitur vt dictum est.

14

§. Si qui ergo -Praedicatores (de quorum Canonica missione, sen vocatione non constet) non habentes generalem legationem, ad instar Pauli; vel saltem certas Ecclesias vel certas Prouincias sibi ad instar aliorum Apostolorum specialiter & canonice assignatas, omissa multitudine immensa infidelium, quae adhuc remanet conuertenda, sine canonica missione se ex more ingerant ad praedicandum fidelibus iam conuersis, habentibus proprios Apostolos, vt dictum est supra; & ex hoc etiam glorientur se plurimum occupatos in militia Christi; videntur velle gloriari in plebibus alienis; & ideo non videntur esse veri Apostoli; sed potius suspecti haberi possunt, ne sint Pseudo.

15

§. Octauum Signum potest esse, Quod veri Praedicatores, quando in legationem mittuntur, vadunt in suam legationem, non in alienam; Sicut Paulus missus ad Gentiles, non infudeam sed in Gentilitatem profectus est; licet quande que praedicaue rit. Iudaeis commorantibus inter Gentiles, vt legitur fct. 1s. & i4. Vnde super illud Act. I3. Segregate mihi Saulum & Barnabam in opus, ad quod assumpsi eos, dicit Gloss. Iuxta condictum tacobi, cephae, & Ioannis, ad magisterium Gentium profectus est. Certum est autem, quod illos Praedicatores, quos statuit Dominus supra pedes suos (in qua specie situs minus tangitur terra; Id est illos Praedicatores, qui nec proprias vel communes habent, vt dicunt, posfessiones terrenas (propter quod magis idonei sunt ad proficiscendum quocumque missi fuerint; cum non habeant certum victum eos alicubi detinentem; quam illi, qui poffessionibus immobilibus coutuntur) Vel illos Praedicatores, quos statuit Dominus supra pedes suos; Id est illos Praedicatores, Qui secundùm quod dicit Glossa magis dominantur sibi & affectibus suis & magis eriguntur a terrenis, quam alii; Illos, inquam, misit Dominus ad praedicandum, nonforthodoxis, sed infidelibus; qui, vel quorum Patres, a fide fpostatarunt. Vnde Exechiel. 2. postquam Statuit Spiritus DominiExechielem supra pedes suos, dixit ei. Pili hominis, ecce imittote ad Gent es Apostatrices. Glossa a fide. Quae recesserunt a me. Glos. Id est a bona operatione. Quorum Patres praeuaricati sunt pactum meum. Igitur, cum istud non fuerit dictum Exechieli propter ipsum solum (suit enim Prophetia futurorum )Restat quod illi Praedicatores, qui modo praedicto secundum suam professionem & assertionem statuti sunt supraspedes suos; Id est, qui asserunt iuxta suam professionem se non debere habere posfessiones terrenas; asserunt etiam se prae caeteris dominari sibi & suis affectibus, & prae cateris erigia terrenis. Illi, inquam, si se a Deo per inspirationem missos asterant, non per Ecclesiae canonicam missionem; videtur, quod missi existant, non ad Fideles Christianos, sed ad Haeretieos, vel Iudaeos, vel Paganos conuertendos; qui vel in se, vel in Patribus suis apor statauerunt a Lege Domini, vel a fide recta.

16

§. Si qui ergo Praedicatores, tales, & taliter, & ad tales. missi, non ad illos conuertendes proficisci velint, sed ex more potius ad Catholicos Christianos (praesertim, si de ipsorum canonica missione ad Christianos canonice non constet videtur; quod non in suam, sed potius m alienam eant legatip nem & ideo non videntur esse veri Apostoli sed Pseudo. Et probabiliter timeri potest, ne per tales periclitetur Ecclesia, nisi ei ciantur de illa, donec vadant in legationemsuam Quemadmodum contigit de Iona Propheta; qui, cum a Domino missus fuisset in Niniuen ad praedicandum, noluit eo ire sed fugere voluit a facie Domim in Tharsis; & ideo nauis, quam ascenderat, vt transfretaret in Tharsis, periclitabatur, donec inde eiectus est ipse Ionas, vt legitur Iona I. &a Eodem enim modo potest dici Cvt videtur) de illis, qui missi sunt a Domino ad praedicandum, in Niniuen; quae interpretatur Spatiosa) Id est ad praedicandum Iudaeis, Paganis, & Haereticis supradictis, qui ambulant in via spatiosa, quae ducit ad, erditionem Matth T. quoniam, si non vadant ad illos, iuxta praeceptum Domini sed aliorsum conuertantur, fugientes a facie Domini in Tharsis (quae interpr tatur Exploratio gaudi siue laetiuae) Id est, ingerant se ad praedicandum fidelibus Christianis, explorando apud quos laetantius raecipiantur, & cum maiori gaudio procurentur; probabiliter timeri potest de talibus, ne nauis, in qua sunt (ld est Ecclesia) dum tales sunt in ea, periclitertur per illos, nisi eiiciantur de illa; donec sic coacti vadant ad suam legationem. Quod tamen, quoniam per figuram & interpretationem dictum est (sicut & alia in diuinis literis minus plene expressaPrelinquimus iudicio superioris.

17

§. Nonum Signum potest esse, Quod veri Praedicatores vanam gloriam non quaerunt, iuxta exemplum Apostoli I. Thess. 2. dicentis N, que sumus ab hominibus quaerentes eloriam. Item iuxta doctrinam eiusdem Galat. 5. dicentis. Non efficiamur inanis gloriae cupidi. Cum igitur vana gloria sit, velle vincere, vti non est praemium, vt dicit Glossa ibidem; Restat, quod veri Apostoli non quaerunt vincere, siue in iudicio, siue in disqutatione, vbi nullum sit praemium apud Deum; & ideo non amant disputationes contentiosas, & altercationes iuxta illud 2. Timot. 2. Seruum Domini non oportet litigare. Gloss. Id est etempus l tibus expendere; Satis enim obstrepunt contradicentes, id est Infideles NE ERCo Serui Domini obstrepant, studio altercandi, vel contendendi, vt dicit Gloss. iltercationes enim ad nihil vtiles sunt, nisi ad subu rsionem Audientium. Et ideo veri Apostoli potius amant Scripturarum collationes Catholicas (quae solae debent esse inter Seruos Dei) quam altercationes, vt ostendsum est supra in Prologo§. Siquis vero. Pseude vernininiter eloiriantes amant diputationes contentiosas; contes illula poistoli Philipp. 2. Nihil per contestionem, neque per nanemgloriai. Quod ex eo patet, quoniam impnobi sunt dispurando, & nisisE rectum existimant, quod ab eorum; sensibus sit diuersum, itostensum est supra ibidem.

18

§. Item, veri Apostoli, cum vanam gloriam non quaeranti non praedicant ad gloriam suam sed ad gloriam Deia Vnde a. Corinth. 4. dicit Apostolus. Non praedicamus noseripsos. Glos. Praedicati nostra non tendit ad gloriam nostram, sed ad goriam Dei. TVnC enim bene bonum dicitur, cumuso qui dicit, soltes, d quo accepit, per id appetit placere, quod dicit, vt dicit Gregi lib. s. Moralium super illud Iob vit. Dedit eis Pater sum haereditatem inter Fratres earum. Ioar.. Qui quaerit gloriam eius, qui misit illum, hic verax est. Pseudo vero Praedicatores praeditant ad gloriam suam. Quod ex eo patet, quod quandoque praedicant a semetipsis, cum non habeant a Domino potestatem, vtpote absque canonica missione. Iuxta illud Ioan. g. Quia semetigso loquitur, gloriam suam querit. Et super illud 2. Corinth, inoQui gloriatur, scilicet praedicando, in Domino glorietur; dicit Gloss. Id est, Deo attribuat gloriam suam. Quod non potest, qui non habet a Domino potestatem) quia gloriam suam quaerit.

19

§. Item, ex eo quod quidam Praedicatores, populum in se vitae nouitate conuertere cupientes, praeter morem ficclesiae quasdam nouitates superstitiosas inducunt speciem sanctitatis habentes; patet, quod ipsi vanam gloriam quaerunt; Nam sispocrisis, & vanitatum praesumptiones, ex vanagloria priuntur, vt dicit Gregorius lib. 31. Moralium super illud Iob 39. Proculodoratur bellum, &c. Tales videntur esse illi Praedicatores, qui quae dam noua & insueta opera poenitentiae, vt a multis creditur; simulata; nec non quasdam traditiones nouas, & infuetas, &e superstitiosa, faciunt, contra Diuinas Scripturas, & confra canonica instituta, & contra morem Ecclesie; ac publice osten tant, & ostentari docent, vt plenius ostendetur infra in Io. si gno. §. Norandum tamen, cum sequentibus tribus Paragraphis & infra ead. dist. in I. & I2. signis.

20

§. Si qui ergo Praedicatores (de quorum; canoniea missione, siue vocatione non constet) praecipus Rogulares squi prae caeteris dicunt se mundi gloriam abdicasse; ex more quaerant & ament, tam in iudiciis, quamin disputationibus victores esse; vel absque missione canonicapublice praedicare; vel nouitates superstitiosas inducere; videntur vanam gloriam huius mundi desiderare; & ideo non videntur esse veri Apostoli; sed potius suspecti haberi possunt, ne sint Pseudo,

21

§. Decimum Signum potest esse, Quod veri Praedicatores, etsi per opera sua bona commendabiles sereddant ad conscientias hominum non ad oculos tantum; non tamen verbis propriis, vel aptis, vel artificiose compositis, aut operibus simulatis commendant seipsos, ad aures hominum, vel ad oculos tantum. Vnde 2. Corinth. 4. dicit Apostolus. Commendantes nosmetipsos ad omnem conscientiam hominum. Glos. Non ad oculos tantum. Iuxta illud Prouerb. 29. Laudet se alienus, & non os tuum. Et 2. Corinth. 3. dicit Apostolus. Incipimus nosmetipsos iterum commendare. Glos. Absit, vt hoc faciamus. Pseudo vero, quoniam Hypocritae sunt, quando desunt, qui eos commendent, facta sua speciem sanctitatis habentia (que faciunt, vt ab hominibus videantur) ad sui commendationem referunt, & etiam aliquando mentiendo adiungunt. Vnde super illud Iob 8. Et in ortu tuo germen eius egredietur, dicit Gregorius in lib. 8. Moral. Hypocritae factis suis Arbitros inquirunt; si vero eorum operi testes deesse contingat, narrant ipsi, quae gesserunt; cumque efferri fauoribus cceperint, suis operibus (quae egisse se referunt) mentiendo aliud adiungunt. Item Pseudo indirecte & artificiose commendant seipsos propter laudem humanam. Vnde 2. Corinth. 19. super illud, Non enim audemus nos inserere aut comparare quibusdam, qui seipsos commendant, dicit Glos. Sicut Pseudo, qui seipsos commendant quibusdam artibus non Deus eos. Artificiose namque seipsos commendant aliqui; si forte suas traditiones superstitiosas, id est superfluas, & super statuta Ecclesie, vt religiosipres appareant, a se inuentas, ac specialiter obseruatas, super aliorum traditiones, vel super instituta Ecclesie commendent vt sic corda simplicium sibi alliciant. Vnde Rom, vlt; super illud, Per dulces sermones, & benedictiones, seducunt corda Innocentium, dicit Glossa loquens de Pseudo Apostolis. Compositis verbis traditiones suas commendant, quibus simplicium corda decipiunt. Presertim si dictas traditiones suas opus maxime perfectionis appellent. Sic enim seipsos illarum Inuentores, & eas, vt asserunt, obseruantes, per conse¬ quentiam maxime perfectionis insintando, artificiose commendant, in depressionem etiam aliorum; quod non est licitum Christiano, vt ostendetur infra, proximo signo. §. Sed forte. Item Praedicatores, de quoruim canonica missione non constat, non propter salutem animarum, sed ad sui commendationem praedicare videntur. Vnde super illud 2. Corinth. 1o. Non enim qui seipsum commendat &c. dicit Glos. Seipsum commendat, qui praedicat non missus. Item serpsum commendat, qui facta sua commendat, quod est peccatum maximum. Vnde super illud Iob 31. Si osculatus sum manuum meam ore meo, quae est iniquitas maxima, dicit Glos. Manum suam osculatur oraec suo, qui laudat quae facit,

22

§. Sed forsan dicet Pseudo-Praedicator. Nonne Apostostolus commendauit seipsum 2. Corinth II. dicens. Ministri Christi sunt, & ego, in laboribus plurimis, &c. & 2. Corinthr2. Ioquens de seipso dicit. Quoniam raptus est vsque ad pertium ccelum, & qudiuit areana, quae non licet homini loqui; & multas tam ibi, quam alibi dicit ad commendationem sui. Similiter deatus Iob cap. 29. commendauit seipsum dicens. Oculus fui caeco, pes claudo; & multa talia dicit ad sui commendationem. Cum igitur Apostoli, & alii Sancti Viri seipsos commendent; Relinquitur, quod commendare seipsum non est signum, per quod aliquis Praedicator Psuudo debeat reputari.

23

§. Ad quod dicendum est, quod Viri Iusti, non nisi progis morum vtilitate inducti, vel nimia, necessitare coacti, commendant seipsos. Vnde Gregorius in 9. Homil. 2e part, super Exechiel. dicit. De Iustis sciendum esti, quod numquam sud honae deregunt, nisi eos proximorum vtilitas, aAuE, ceire, nomiae neressitas cogat. Vnde Paulus, cum virtutes suas, enumerassete subiunxit, Factus sum insipiens, vos me coegistus; quod sumprum est 2. Corinth. 12. Quod ergo Apostolus commendauit seipsum, hac necessitate coactus fecit; quia Corinthii occasione Pseudo- Apostolorum, minus sentiebant de ipso; & quoniam praeferebant Pseudo- Apostolos veris causa accurati sermonis, vt ostensum est supra dist. 1. §. Ex hae autem seductione, & eVt igitur Corint hii non deciperentur a Pseudo (quos praeserebant Paulo, & aliis veris Apostolis) ad hoc impediendum cogebatur commendare seipsum. Vnde 2. Corinth. 3. superillud, Incipimus nosmetipsos iterum commendare, dicit Gloss. Noe, vtique vane commendantes hoc dicimus; sed, ne ab aliis decipiamini, id cogimur memorare. Sic ergo patet, quod Apostolus necessitate coactus se commendabat. Vnde 2. Corinth. II. cum se commendasset dicens, Ministri Christi sunt, & ego, statim subiunxit. Vt minus sapiens dico, plus Ego. Glossa. Vt minus sapiens, quam esse deberem; quia non est hominis sapientis se laudare. PER ROC AVTEM ostendit se coactum in laudem suam prorupisse, vt dicit Gloss. Quasi diceret Apostolus. In verbis praemissis videor in laudem meam temere prorupisse; & in hoc minus sapienter egisse, quod verum esset, vt praedictum est, nisi necessitate coactus hoc fecisset. Illi ergo, qui ad instar Apostoli iniunctum habent officium praedicandi, si probabiliter arbitrentur praedicationem suam despici, eo quod eorum conuersatio ignoretur; tunc propter Auditorum suorum vtilitatem possunt commendare seipsos. Vnde super illud Iob 29. Oculus fui caeco, &c. dicit Gregorius lib. 19. Moral. Bonae nostra occultentur studio, necessitate publicentur; vt eorum occultatio sit custodia propria, eorumque publicatio sit vtilitas aliena. Et infra. Sancti, dum sancta praedicant, eorum praedicatio forte despicitur, quia eorum vita nescitur. Compelluntur ergo vitam suam dicere, vt Auditorum suorum valeant vitam mutare; & facta sua reserunt, vt venerationi sint; venerari appetunt vt reuerenter audiantur. Et infra. Hinc est ergo, quod Praedicatores boni, & honorem propter elationem fugiunt; & honorari tantum propter imitationem volunt. Sic ergo patet, quod Sancti Praedicatores aliquando propter salutem proximorum coguntur commendare seipsos. Hoc autem intellige de illis Praedicatoribus tantum, de quorum constat canonica missione; aliter enim sua commendatio magis indicaret eos Pseudo esse, vt ostensum est supra eodem ligno.

24

§. Aliquando etiam coguntut Sancti commendare seipsos, propter propriam salutem; vt cum in tribulationibus positi coguntur bona sua reuocarean memoriam, ne propter tribulationes desperent. In quo casu Iob commendauit seipsum Iob 39. dicens. Oculus fui caeco, &c. Vnde super illud verbum dicit Greg. in lib. 19. Moral. Iob inter tot dolores vulneris & verba desperationis, cum bona quae fecitnarrat, quasi collapsum verbis & verberibus ad spem animum resormat. Dicat ergo bona quae fecit, vt non cogatur inter mala dese desperare quae audit. Item in lib. 1. Moralium dicit Gregorius. Iob nequaquam in ariogantis vitium incidit, quia contra internum desperationis impulsumper exteriora praeconiorum suorum verba pugnauit; vt, cum bonasquae fece rat, diceret, nequaquam de bono, quod quaesierat, des peraret.

25

§. Aliquando etiam Sancti Viri in mortis articulo constituti; cum iam eos fauor humanus titillare non potest, vt maiorem apud Deum confidentiam habeant, in oratione computi inireferuni Deo, non hominibus, bona, que in hac vita fecerunt; neut fecit Exechias 4. Reg. 10. Vnde super illud Iob 1s. Quid itumet contra Deum spiritus tuus; dicit Gregorius in lib. 12. Moralium. Exechias Rex, cum molestia corporis afflictus ad extremitatem pere nenisset vitae, in oratione compunctus dixit. OBSECRO DONINE, MEMENTO, QuOMODO AMBVLAVERIM CORAM TPE INIVERI¬¬ TATE, ET COADE PERTECTO. Nec tamen Deus hanc confestionem perfectionis eius despexit, quem mox in suu praecibus exaudiuit. Item super illud Iob3 I. Si letatus sum super multis diuitiis meli, dicit Gregorius lib. 22. Moral. Sicut, dum viuimus, debemus bona nostra a memoria repellere, ne extollant; its apropinquante exita plaerumque ea ad memoriam iuste reuocamus; vt videlicet fiduciam praebeant, & desperatum timorem premant. Sic ergo commendant se Viri Sancti, aut proximorum utilitate inducti, vel necessitare coacti, vel ne desperent in angnstia tribulationis. Maxime autem commendant se Deo, non hominibus, in articulo mortis, cum iam eos fauor humanus titillare non potest; vt per hoc maiorem fiduciam habeant apud Deum.

26

§. Notandum tamen, quod illi soli in casibus praedictis se commendare, vel bona sua referre, vel ostendere possunt, qui per mentis firmitatem, & perfectam humilitatem, omnem sanie dem humanam contemnere, & calcare nouerunt. Vnde siit per illud Iob 8. Et in ortu suo germen eius egredietum dicit Grea gorius in lib. 8. Moral. Valde perfectorum est, sic ostenso opere Aue thoris gloriam quaerere vt de illata laude, priuata nesciant exultas tione gaudere. Ideoque tunc solum innoxie hominibus laudabile opus ostenditur, cum per despectum mentis veraciter laus impensa caleaetur. Quam quia infirmi quique perfecte contemnendo non superant. restat necesse est, vt bona, quae operantur, abscondant. Abseondere ergo debent infirmi opera sua bona, propter periculum vanae laudis, vt dictum est; quia, sicut dicit Gregorius Iib. 343. Moral. Bona, quae innotescunt hominibus, sine periculortias esse possunt

27

§. Item abscondere debent opera bona, quoniam abscondita magis placent Deo. Vnde Matth. 9. super illud Et Pater tuus, qui videt in abscondito, reddet tibi, dicit Gloss. Videre Dei, est approbare. Illa vero tantum approbat, quae sunt abscondita. Quae extra sunt, non placent ei, nec approbat. Supple Si hoc ex industria fiat. Orans igitur nec voce coram populo clamare, nec manus expandere, nec oculos ad caelum leuare, nec ad altare magis quam cateri appropinquare, nec quidquam nouum sacere debet, quo notabilis inter alios fiat, vel quasi per hoc magis a Deo valeat exaudiri. Vnde super illud Matth. Sporantes autem nolite multum loqui, &c. dicit Chrysostomus. Orans nihil nouum faciat, nec voce clamet, nec manus expandat, nec impudenter oculos tollat ad caelum vt notabilis fiat. De hoc dicit Seneea Ad Lucilium Epist. 30. Non sunt ad caelum eleuandae manus, nec exorandus Adituus, vt ad aurem Simulacri, quasi magis exaudiri possimus, admittat; prope est tibi Deus; tecum est; intus est.

28

§. Non tamen negamus, quin manuum extensio, vel genussexio, vel totius corporis, prostratio aliquando facienda sint in Ecclesia, secundum morem Ecclesiae, vel etiam in priuato, ad excitandam deuptionem orandi. Vnde August. in libro De Cura pro mortuis agenda. Orantes quandoque genua figunt, extendunt manuss vel etiam prosternuntur; quamuis eorum inuisibilis voluntas, & intentio, Deo nota sit. Sed hinc magis seipsum excitat homo ad orandum, gemendumque humilius atque teruentius. Et nescio, quo modo, his motibus exterius visibiliter factis, ille interior animi motus inuisibilis, qui eos secit, augetur. Si autem aliquis de membris suistalia facere nequeat, nihilominus tamen in corde efficaciter orat. Vnde Augustinus subiungit ibidem. Verumtamen, si eo modo quisque tenentur vt haec de suis membris facere nequeat, non ideo non erat interior homo, & ante oculos Dei in secretissimo cubili, vbi compungitur, sternitur.

29

§. Sed sunt aliqui Hypocritae, qui fingunt se velle facere bona sua in abscondito, vt inde magis laudentur; vnde quandoque simulant se abscondere orationem suam, & tamen eam modo aliquo manifestant. Vnde super illud Matt. 6. Amant in angulis platearum stantes orare dicit Glossa. In angulis, quasiabsconsores precum; & tamen in plateis, vt videantur; & ex hocamplior gloria. dtem ibidem Chrysostomus. Tingunt se abscon¬ dere orationem, vt dupliciter laudentur; & quid orant; & quia absconse. Aliquando enim abscondunt corpora sua; sed voce manifestant seipsos. Vnde super illud Mart. 6. Qra Patrem tum in abscondito, dicit Glossa. IQuidam corpore occult ato per vocem omnibus manifestos se faciunt. Sed non voce clamosa pulsandus est Deiis, sed conscientia recta placandus; quia non est vocis, sed cordis Auditor. Nota, quod dicit Non est; Deus volis, sed cordis Auditor. De hoc dicit Augustinus Ad Probam Deorando Deo. Orationis negotium plus gemitibus, quam sermonibus agitur; plus fleto, quam affatu. Ponit autem lacrymas nostras in conspectu suo, qui omnia per verbum condidit, & humana verba non quaerit. Item super illud Matt. 6. Orantes autem, nolite multum loqui, dicit Glos. Non enim apud Deum agendum est verbis; sed res; bus, intentione cordis, affectu simplici. Item ibidem Glossa. Verbo tenus, sine affectione vacuas aures Dei adimplere malum est, quasi in hoc audiamur. Item super illud Iob 41. Non parcam ei, & verbis potentibus, & ad deprecandum compositis, dicit Gregorius lib. 33. Moral. Veraciter orare, est amaros in compunctione gemitus, & non composita verba resonare. Aliquando etiam simulant Hypocritae abscondere eleemosynam; & tamen eam, etsi non voce, sed aliqua alia actione, vel etiam simulata absconsione manifestant. Vnde super illud Matt. 6. Cum facis eleempsonam, noli ante te tuba canere, dicit Chrysostomus. Tuba est omnis actio, per quam operis iactantia demonstratur. Vnde aliquando aipsa absconsio, id est absconsionis simulatio, tuba est. Similiter Hypocrita ieiunans, licet forte singat se velle occultare suum Teiunium; tamen illud aliquando ostentat, vel per tristitiam vultus, vel alio aliquo signo exteriori; cum magis deberet exhibere se laetum, iuxta doctrinam Domini Matt. 6. dicentis. ITu autem, cum ieiunas, vnge caput tuum, & faciem tuam laua. Glos. Palestinis mos erat in festis caput vngere. Ergo, caput vnge, rd est festiuum & hilarem te exhibe. Item Augustinus super Iocum istum. Vngere caput, ad laetitiam pertinpet; lauare faciem, ad munditiam. Item dicit Chrysostomus super locum istum. Hoc dicit, vt cum omni diligentia studeamns abscondere passionem hanc; Id est Ieiunium. Christus enim ieiunans non vnctus, non los tus est; sed tamen haec omnia expleuit, id est abscondit ieiunium suum; hoc est non ostentauit. Qui bona opera ostentat, non solum priuatur mercede; sed etiam per simulationem, & irrisios nem peccat grauiter contra Deum. Vnde Matt. 6. super illud Receperunt mercedem suam, dicit Glossa. In his omnibus, non solum vera merces praua intentione euacuatur; sed vitium simulationis & irrisionis contra Deum augetur. SIMVLAT A enim aeluitas, non est aequitas, sed duplicatumpeccatum, in quo est iniquitas, & imulatio, vt dicit Glossa super illud Coloss. 3. Quodcumque seceritis, operamini ex animo.

30

§. Sed forsan dicet aliquis, quod bona opera non sunt manifestanda malis hominibus, qui parati sunt reprehendere, & non imitari.

31

§. Sed contra hos dicit Chrysostomus super illud Matt. 6. Vt sit eleemosona tua in abscondito, dicens. Non, vt opinantur quidam, ab iniustis tantum hominibus mi ericordiae opus voluit abscondi; cunctis enim hoc iussit omnino calari. Item Chivsostom. Si tu vis homines tuas videre directiones, absconde eas nuncSi studieris nunc latere, tunc te Deus famose praedicabitu orbe terrarum praesente; scilicet in die iudicii. Item ibidem. Impossibile est, vt bonum opus dimittat in abscondito Deus; quia gloria Dei est.

32

§. Sed videtur, quod bona opera facienda sunt coram hominibus; cum dicat Dominus Matt. 5. Sicluceat lux vestra coram hominibus, vt videant opera vestra Eona.

33

§. Respondeo. Loquitur ibi Discipulis aquorum personas gerunt Praelati, vt dicit Glossa Euc. 10. vnde in principio illius Sermonis Matt. 5. Iegitur. Videns Iesus turbas ascendit in montem, & accesserunt ad eum Discipuli eius. Glossa. Quasi multitudinem vitans, vt solis Discipulis loqueretur. Et quia Praelatorum officium est docere; ideo praecipit, vt Praelatorum bona opera sint manifesta ad confirmandum doctrinam eorum. Vnde Glossa ibi. Opera requiro, vt videantur; & sic doctrina confirmetur. Opera enim consirmant doctrinam. Vnde Glossa ibidem. Vere docet, qui facit quod docet; aliter seipsum eondemnat. Vult ergo Deus bona opera Prelatorum esse manifesta, vt per ea illorum confirmetur doctrina; & hoc non ad gloriam Praelatorum, sed ad gloriam Dei. Vnde sequitur ibi. Vt glorificent Glossa, in vobis. Patrem vestrum, qui in caelis est. Quasi diceret. Non vt glorificent vos, sed Deum. Vnde Glossa. Ita agite, vt non finem boni operis vestri in laudibus hominum constituatis; Et hoc nec in toto, nec in parte. Sunt enim aliqui, qui fauorem quae¬ runt cum aliqua mercede aterna, vt dicit Glossa super illueiMdate,

34

§. Te autem faciente eleemosonam. Contra quos sequitur ibi Nesciat sinistra tua, quid faciat dexira tua. Glossa. I Non seiinise ceat laudis appetitus, vel vitium aliquod; cum praeceptum Dei im. plere contendis.

35

§. Si qui ergo Praedicatores (de quorum canonica missione, seu vacatione non constet) nulla dictarum necessitate coacti, nec in humilitate tam firmi, vt omnem laudem humanam desspicere, & calcare valeant; nihilominus tamen ex morecoram hominibus seipsos viuentes commendent, referentes hominia bus bona. quae fecerunt, vel etiam mentientes, quod non fecerunt, vel etiam opera sua, quae bona esse videntur, coramshomisnibus verbo, vel facto, vel aliquo signo exteriori, vel etiam absconsione simulata, vel qualitercumque, contra, vel praeter mores Ecclesiae, impudenter ostentent, vel alios contra Christi doctrinam ostentare doceant, vel approbent ostentari; videntur esse vanae gloriae Sectatores, & Simulatores Hypocritae; & ideo non videntur esse veri Praedicatores, sed Pseudo¬

36

§. Vndecimum Signum potest esse, Quod veri Praedicatores, volentes potius alios honorare, quam ab aliis honorari, Iuxta villud Rom. 12. Honore inuicem praeuenientes, non praeferunt se aliis hominibus; hoc enim esset contrarium charitati, Iuxta illud I. Cor. IM Charitas non est ambitiosa. Glossa. Id est, non vult aliis praeponi; quia, vt dicit Gregorius Iib. 32. Moral. Sancti viri, quo apud Deum altius virtutum dignitata proficiunt, eo subtilius indignos se esse deprehendunt. Item super illud Iob 42. Nune oculus meus videt te, dicit Gregorius Iib. 35. Moral. Quantoquisque maioris gratiae lumen accipit, tanto amplius se repraehensibilem esse cognose cit. Item Gregorius Iib. 23. Morol. Sanctae vniuersalis Ecclesiae spiritalis quisque Praedicator, in cunctis, quae dicit, solerti cure se inspicit; ne in eo quod recta praedicat, vitio elationis se extollat. Et infra. Indignum se in omnibus indicat, etiam cum dignius cunctis viuat. Scit enim, quod bona, quae innotescunt hominibus, sine pericule vix esse possunt Enquoniam per humilitatem indignos sereputant Sancti Viri, idcirco alios sibi praeferunt, & Reputant die gniores; non ficte, fecex vero corde, Iuxta doctrinam Apoc stoli Philipp. 2. dicentis. In humilitate superiores sibi inuicem arbitrantes, Glossa. Alter alterum reputet digniorem. Nec ita hoc aestimare singamus, sed vere aestimemus posse aliquid esse occultum in aliquo, quo nobis; superior sit, etiamsi bonum nostrum, quo illo videmur superiores, non sit occultum. Meliora enim de alio, quam de seipso aestimare, signum est sanctitatis. Vnde super illud Iobao. Quorum virtus manuum erat mihi pro nihilo, dicit Gregotius lib. 20. Moral. Probatio quippe sanctitatis, non est signa facere; sed vnumquemque diligere. De Deo autem vera cognoscere; deproximo vero meliora, quam de seipso sentire. Item super illud Gal. 6. opus autem suum probet vnusquisque, &c. dicit Glos. Qui vere iustus est, alterum sibi praeponit; quia plus sua mala scit, quam alterius. Et ideo Sancti Apostoli, non suas, sed aliorum virtutes mirantur. Vnde super illud 2. Petri vlt. Sicut charissimus. Frater noster Paulus secundum datam sibi a Deo sapientiam scripsit vobis, dicit Glos. Primus Apostolorum oblitus sui prioratus, & datarum sibi claulum; datam Paulo miratur sapientiam; quia mos est electorum, vtimagis aliorum, quam suas mirentur virtutes. Item super illud Iob 39. Ne multitudo donorum inclinet te, dicit Greg. lib. 20. Moral. Sancti viri, aliena opera, & parua mirantur; sua vero & magna despiciunt. Item Cassiodorus in lib. De Anima cap. II. Vir purus, innocuus omnes laudat, se semper accusat; & cum placeat vniuersis, sibi displicet. Nimia enim magnitudo est, suam intelligere paruitatem. Item Beatus Franciscus in Regula sua cap. 2. Moneo Fratres & exhortor, ne despiciant, neque iudicent homines, quos viderint mollibus vestimentis & coloratis indutos, vti cibis & potibus delicatis; sed magis vnusquisque iudicet, & despiciat semetipsum, vt dictum est supra dist. 3. §. Et ne vilitas. Qua enim fronte praeponat se homo alteri, si ad cor suum redeat, & secreta sua consideret; quoniam multa scilicet optauerit, aut fecerit, quae etiam fateri puderet. Vnde Seneca De officiis Iib. 8. Denique se quisque consulat, & in secretum pectoris sui redeat, & inspiciat, quid tacitus optauerit. Quam multa sunt vota, quae etiam fateri puderet; quam pauca, quaefacere coram teste possumus.

37

§. Item, veri Apostoli, non solum non ipraeferunt se aliis iustis & bonis; sed etiam nec Pseudo -Apostolis, nisi necessitate coacti se comparare praesumunt. Vnde super illud 2. Corint. 4. Commendantes nosmetipsos ad omnem, conscientiam hominum, dicit Gloss. Commendabiles nos facientes sine comparatione Aduersariorum, id est Pseudo Apostolorum. Ideo dicit Beatus Ber¬ nardus. Noli te comparare maioribus, noli minoribus, neli aliquibus, noli vel vni; te nemini, non dico praeponas; sed non comparare praesum as.

38

§. Pseudo vero, quoniam Hypocritae sunt, & ideo lvauae gloriae Sectatores, & Arrogantes, & Superbi, irreuerenter aliis se praeponunt, arbitrantes se omnibus sapientiores, & meritis, digniores; contrafllud Ecclesiast. 39. Non te iustifices ante Deui Gloss. Nulla praesumprio perniciosior, quam depropria iustitia, aut scientia superbires Per hoc autem cognosci possunt dicti Pseudo esse Discipuli Antichristi; qui similiter; vt magis decipere, & tamdem saeuire valeat in fideles Christi, sanctitatem simul & sapientiam ostentabit. Vnde Apoc. 13. dicit Ioannes de illoEt vidi aliaut bestiam ascendentem de tetra, & habebat cornna duo te dissimilia igni, & loquebatur vt Draco. Quod exponens Graegorius Iib. 33. Moralium aic. Duo habet cornua Antichristus similia Agni; quia per hypocrisim, eaus, quam in se Dominus veraciter habuit, singulauiter sibi inesse, & sapientiam mentietur, & vitoomo. Vnde assumit Agnis peciem, vt Draconis exerceat operum. Simili ter faciunt illi, qui sanctitatem & sapientiam sibi singulariter inesse ostentant; alios verotamquam minus doctos, & minusdignos reprehendunt, ac dedignantur. Vnde supes illud Iob3I. Fratus est aduersus Iob, &c. dicit Gregorius Iib. 22. Moralcuncti vanae gloriae Sectatores, dum se omnibus slbuferunr; ullios qui¬¬ dem de satuis sensibus, alios autem de indignis imerigi, repreliendintaPer hoc autem, quod alios de fatuis sensibus reprehendunit, repurantes se sapientiores, procul dubio incurrunt maledictionem Isalae cap. 5. dicentis. Va, qui sapientes estis ioculis ve¬¬ stris. Item per hoc pater; qud non est Deus cum eis; naec confortati sunt Spiritu Sanctueriblamuvir, cum quo est Deus, &¬ qui Deo secum morante confortatus est, ait. Stultissimus sum; virorum, & sapientia hominum non est mecum Prouerb. 5o. Gloss. Quisquis spiritu Dei confortatus est, humili corde dicit. STVETISSIMVS SVM VIRORVM, &c. Per hoc ergo, quod alios; etiam peccatores dedignantur, reputantes se meritis digniores, patet, quod non habent veram iustitiam, sed falsam. Nam; vera iustitia compassionem habet, falsa vero dedignationem; vt ostensum est supra dist. 3. §. Item, ex. eo. Item super illud Iol; 36. Nec multitudo donorum inclinet te, dicit Giregorius lib. 2di. Mdloral. Arrogantes aliena, etiant magna despiciunt; sua, veli quae parua sunt, admirantur; & plaerumque de suis malis bona aestimant, de alienis vero bonis mala sentire non cessant. Item super illud Iob 41. Ipse est Rex super omnes filios superbiae, dicit Gregorius Iib. 34. Moral. Superbis cuncta, quae ab aliis vel bene geruntur, displicent; & sola eis, quae ipsi vel praue egerunt, placent. Superbus semper aliena opera despicit, semper miratur quae facit; quia & quidquid egerit, egisse se singulariter credit. Per hoc autem, quod Superbus Hypocrita semper miratur quod facit, & aliena opera despicit, manifeste apud sapientes fatuum se ostendit. Nam, vt dicit Gregorius lib. 10. Moralium super illud Iob 12. Ergo vos soli estis homines? IPSA FATVITAS miratur sua, & despicit aliena.

39

§. Et nota, quod superbia signum est infallibile cognoscendi Reprobos, quantumcumque simulent speciem sanctitatis. Vnde super illud Iob 41. Ipse est Rex super omnes filios superbiae, dicit Gregorius Iib. 34. Moral. Euidentissimum signum Reproborum superbia est; at contra humilitas Electorum. Cum ergo, quam quisque habeat, cognoscitur, sub quo Rege militet, inuenitur. Et quoniam quaeri posset, quomodo poterit cognosci superbia Reproborum Hypocritarum, cum eam semper occultare nitantur; ideo subiungit idem Gregorius ibidem dicens. Et si aliquando Reprobi fictam Speciem humilitatis ostendant, semetipsos tamen celare in omnibus nequaquam possunt; quia eorum superbia diu latere non sustinet; & cum ex alia tegitur, ex alia actione denudatur, vt dictum est supra dist. 3. §. Per huiusmnodi. Sequitur. Qui vero sub Rege humilitatis militant, semper pauidi, atque ex omni latere circumspecti, aduersus iacula elationis pugnant. Sic ergo patet, quod veri Apostoli se aliis non praeferunt, nec praeferendo comparare praesumunt; Pseudo vero contrarium saciunt.

40

§. Sed forte obijciet Superbus Hypocrita dicens. Etsi homo personam suam alii personae comparare non debeat praeserendo; tamen statum suum perfectiorem potest statui minus perfecto comparando praeferre; sicut Apostolus statum Doctorum (de quorum numero erat) aliis statibus praeferebat I. Timoth. 5. dicens. Qui hene praesunt Presbyteri, duplici honore digni habentur; maxime autem, qui laborant in verbo & doctrina. Dicet ergo forte aliquis Regularis, commendans statum, vel ordinem suum, ex eiusdem ordinis traditionibus hoc modo¬ cum voluntaria paupertas habita propter Christum statum perfectionis faciat, iuxta illud Matt. 19. Si vis perfectus esse; va de, & vende omnia quae habes, & da pauperibus; & maior sit paupertas, nihil habere in proprio, neque in communi; quim habere aliquid in communi, licet non in proprio; Si ille; qui est de primo statu, velOrdine, qui secundum traditiones suas non potest habere proprium, nec commune, statum suum, vel Ordinem, tamquam perfectiorem commendet, praeferendo eum illistatui, vel Ordini, qui habet communes poffessiones, tamquam minus perfecto, vt ad statum suum perfectiorem, quoscumque potest, inuitet; Videtur, quod in hoc nihil delinquat, sed potius mereatur,

41

§. Ad quod dicendum est, quod Beatus Paulus statum Doctorum, seu Praedicatorum, vel, quod verius est, Praelatorum, non ex suis, vel aliorum Apostolorum traditionibus; vel inuentionibus commendauit, praeferendo eum alteri statui perfectionis. Sed, vtapud fideles Christi Praelati eorum, maxime praedicationi vacantes, recommendati haberentur propter laborem regiminis; ac eis animarum regimini, & maxime praedicationi vacantibus, ab eorum subditis vitae necessaria offerrentur; ideo officium Praelatorum in regimine subditorum saborantium, apud eosdem subditos commendauit; ostendens, non per traditiones humanas, sed per authoritates Noui & Veteris Testamenti, sumptus Praelatis, & praecipue officio praedicationis vacantibus, ab Auditoribus & Subiectis suis deberi. Vnde postquam dixit, Qui hene praesunt Presbyteri, duplici honore digni habeantur, statim ad probandum sumptus Praedicatoribus Praelatis deberi subiunxit. Non alligabis os boui tritaranti. Deut. 26. Item Dignus est operarius mercede sua. Eue. 1o. Hocautem non propter se fecit, cum ipse ab Auditoribus suis sumptus non raeciperet, vt ostensum est supra dist. 2. §. Hoc autem faciebat Apostolus; sed propter alios Praedicatores; videlicet, ne propter indigentiam sumptuum contristentur; nec propter vilitatem inopiae, eorum instantia & authoritas in aliquo remittantur. Vnde super illud, Qui hene praesunt Presbyteri, &c. dicit Glossa. Boni Dispensatores & fideles, non solum honore sublimi praeueniri debent, sed & terreno; vt non contristentur indigentia sumptuum, & gaudeant obedientia spiritualium. Instan tior enim fit Praedicator, si non humilietur, id est, si ne vilificetur inopia; & crescit in eo authoritas, cum videt se in praesenti etiam laboris sui fructum percipere; non vt abundet, sed vt non deficiat. Patet igitur, quod in authoritate praedicta, Qui hene praesunt Presbyteri, &c. non intendit Apostolus statum suum tamquam perfectiorem, alteri statui perfectionis tamquam minus perfecto, ex suis, vel Coapostolorum suorum traditionibus comparando praeferre. Illi namque, qui statum suum perfectionis, vel Ordinem, ex traditionibus eiusdem Ordinis praesert alteri statui perfectionis, vel Ordini easdem traditiones non habenti, tamquam inferiori, vel minus perfecto; per consequentiam prae fert seipsum illas traditiones seruantem Fratribus aliorumOrdinum dictas traditiones non habentium, tamquam inferioribus, vel minus perfectis; quod non est licitum Christiano, nedum Viro Perfecto. Nam secundum Ambrosium in libro De ossictis, Veritatis ea regula est, vt nihil facias commendandi tui causa, quo alius minor fiat. Et habetur 21. 4. 3. cap. Si quis vero non obediat. Item Pelagius. Absit a Christi fidelibus; hoc sibi velle quemquam arripere, vnde honorem Fratrum suorum imminuere ex aliquantula parte videatur. dist. 93. ean. Nullus Patriarcharum.

42

§. Ad illud autem, quod gratia exempli obiectum est de illis Christi pauperibus, qui dicuntur nihil habere in proprio, neque in communi; quoniam praeferendi sunt illis, qui habent communes posfessiones, eo quod magis pauperes esse, & ideo maiorem perfectionem habere videntur. Dicendum est, quod relinquere omnia non facit perfectum esse, sed Dominum imitari perfectum facit. Vnde cum dixisset Dominus, si vis perfectas esse vende omnia quae habes, & da pauperibus, statim subiunxit, Et veni, & sequere me. Glossa. Non sufficit relinquere omnia, nisi sequatur Dominum, id est imitetur. Et infra super illud, Vos, qui secuti estis me sedebitis, &c. dicit Gregorius in Homil. Non dixit, Gui RELIGVISTIS OMNIA, Hoc enim & Socrates fecit Philosophus, & multi alii diuitias contempserunt; sed, Qui SECVTI ESTISME, quod proprie Apostolorum est, atque credentium. Et paulo ante dicit Gregorius. Quia non sufficit tantum relinquere omnia, iungit quod persectum est dicens. Et SECVTI SVMVS TE¬

43

§. Si vero dicatur, quod relinquere omnia propter Christum, & eum imitari, perfectionis est; & quod illi, qui ita redinquunt omnia propter Christum, quod nihil postea possi¬ dent in proprio, neque in communi, magis pauperes sunt, & magis Dominum imitantur, & ideo in paupertate perfectiores sunt, quam illi, qui relinquentes omnia propter Christum postea coutuntur communibus poffessionibus Ecclesie, velMos nasterii sii. Responderi potest, quod ille, qui reliquit omnia propter Christum, si factus fuerit Regularis, seuMonachus, nibil postea debet habere proprium, vel commune; quod dici valeat suum esse. Sed Ecclesia, vel Monasterium, cui se dedicauit, vel vbi se Deo dedicauit; licite potest, & debet habere commune, id est communes posfessiones, ad Fratrum suorum, vel aliorum Christi pauperum sustentationem; ad instar Ecclesiae primitiuae, in qua nec aliquis eorum, quae possidebat, aliqisidisuum esse dicebat; sed erant illis omnia conimunia, id est ad communi. tatem credentium pertinentia, quorum erat cor vnum, & anima vna, Act. 4. Et hoc adhuc videmus in omnibus Ecclesiis, seu Monasteriis collegiatis; tale namque pauperum Christi collegium, quod nihil habeat proprium, vel commune, nec dum vidimus, nec videmus. Nisi forte quis ridiculose dieat; hortos vberes, & spatiosos; pomaria spatiosa; & fertilia, inue amcena; domos amplas, & altas, spatiosus; sumptuosas, pretiosas, & amoenas; horrea plena tritico; cellaria plena vino; & si non in domibus suis, saltem in domibus alienis; armaria plena libris; arcas refertas pecuniis, tam exlargitione viuorum, quam ex legatis defunctorum, & si non manibus propriis, tamen manibus alienis per quaestus varios congregatis; non esse possessiones; vt de ornamentis Ecclesiasticis, sericio &s pretinsis, deauratis & praetonsis; nec non de vasis Ecclesiasticis inpeis & argenteis taceamus ad praesens. Quae omnia supradiciilstrum poffessiones dici valeant, iudicet qui iudicare potest. Tiles quidam aliud agentes, aliud profitentes, fuerunt olim Romae Manichaei Simulatores; qui dicebant se non habere, nec habere dei bere, iuxta documentum Euangelii, aes in gonis; quos tamen comperit Constantius ciuis Romanus habere aurum & argentum, & si non in conis, tamen in facculis, vt refert Augustinus Contra Faustum lib. 5.

44

§. Sed dicent forte Aliqui praedictorum, quod licet res praedictas possideant; non tamen sibi possident, sed Summo Porinfici; qui rerum illarum dominium, seu proprietatem sibi retinens, solum vsum earum eis concessit.

45

§. Sed non attendunt, quod Donatores reru ilarum, proprietatem earum, seu dominium, non in Sum. am Pontisicem (de quo nec consenserunt, nec cogitauerunt, ed magis in praedictos pauperes seu in eorum collegium, destinatione animi secundum luris exigentiam transtulerunt. Nec attendunt etiam, quod illarum rerum, quae vsu consumunturcvt sunt alimenta, & vestimenta quotidiana, & pecunia numerata) vsus absque proprietate concedi non potest, tamquam impossibile secundum Iura; cum eis vtendo non possit rerum substantia salua fore; quod est contra naturam vsusfructus. st. De vsufructu 2. I. Nam hae res non naturali ratione, neque ciuili, recipiunt vsum fructum. Institut. De vsufructu. 5. Constituitur. Item, ex eo quod ad seruandam suam perfectionem, vt asferunt, rerum sibi donatarum solum vsumfructum absque dominio habere volunt, earum autem dominium Summo Pontifici infructuosum relinquunt; manifeste innuunt, quod ipso Sumo Pontifice perfectiores existunt; quod quam iniuriosum sit Summo Pontifici, forsitan non attendunt. Quamquam etiam Summus Pontisex, & alii Ecclesiarum Praelati, rerum Ecclesiasticarum, non Domini, sed Procuratores existant Vnde Augustinus Ad Bonifacium. Non sunt, inquit, illa bonaii. S; sed pauperum; quorum procurationem quodammodo gerimus, non nobis proprietatem vsurpatione damnabili vendicamus. 12. q. I. cap. vlt. Falso ergo asserunt huiusmodi homines, rerum sibi propter Christum donatarum dominium penes Summum Pontificem remanere; cum nequeat illarum rerum esse Dominus, sed tantummodo Procurator; nec estintentio donantium, vt rerum ab eis donatarum dominium in Summisn Pontficem transferatur.

46

§. Si vero dicant, rerum sibi datarum dominium penes dantes (eo quod ipsi non sunt capaces proprietatis, siue dominii) remanere; solum autem vsum ad eos absque dominio pertinere; Ergo necesse habent res illas, vel certe earum aestimationem aliquando reddere. Institut. De vsufructu, §. Constituitur. Quod quia non faciunt, Restat, quod res alienas iniuste consumunt, & cum conscientia rei alienae decedunt; quod quam sit periculosum, mirum est, si non aduertunt. Nisi forte ridiculose velint asterere, quod tunc demum transteratur in eos terum sibi donatarum dominium, cum illis consumptis iam nullum habere incipiant inrerum natura locum.

47

§. Item, cum vsus ille, de quo absque rerum dominiei senproprietate, se dicunt viuere, sit aliquid temporales omne que tem temporale, quod in vsu est hominum; siuproprium; vel commune; quomodo audent dicere, vel suum eolleqium nliiishabere proprium, vel communonii

48

§. Item, cum omnibus, qui Deo militare irr orehensibiliter cupiunt, & vitam Apostolorum, eorumque Discipulorum imitari glent, necessaria sit vita communis, vt dicit Clemens in Epistoia 4. & iiucetur 12. 4. I. cap. Dilectissimis, in principio; Communis autem vita sit, in qua omnia necessaria huic vitae communicantur ad inuicem vtlegitur ibidem; Quomodo audent Viri Regulares, communem se vitam ducere asserentes, & victum communem saltem ex mendicatione habentes; dicere se niliil habere commune; cum ex eo dicatur vita communis, vt ostensum est; quod victui necessaria communicantur eNumquid volunt dicere, quod ille vsus rerum, quem absque proprietate se habere dicunt, & de quo communiter viuunt, sit nihit; & ita de nihilo viuunt? Nonne contra conscientias suas impudenter loquuntur; Nisi forte impudentius velint asserere, licitum eis esse, ad victum quotidianum habere commune; non de possessionibus Ecclesiae; non de corporali labore; sed tantummodo de mendicatione. Quod quantum sit insaniae, & superstitionis ab Apostolo, & aliis Sanctis Patribus reprobatae, satis liquere potest per ea, quae dicta sunt supra dist. 2.

49

§. Item, si Ordines sacros, & Ecclesias habeant, & in Monasteriis viuant; Quomodo illam suam traditionemcvidelicet, quod eorum Collegia, seu illorum Ecclesiae, nihil commune habeant) coram Sapientibus impudenter ostentant, & iactant; Cum non dubitent Sapientes; eam sacris canonibus esse coni trariam, quibus cauetur, Quod Clerici non debent absque titulis, quibus sestentari valeant, ordinari Gnec Ecclesiae absque dotibus ad sustentationem Ministrorum in eis seruientium sufficientibus dedicari; neoplures Monachi, vel Clerici, quam quibus Ecclesiae facultates sufficere possunt, in Monasteriis recipi, vt ostensum est supra dist. 2. §. Ad euitandum.

50

§. Sed esto, quod sit aliquod pauperum Christi Collegium reperire, quod nihil habeat proprium, vel commune; Nimi quid propter hoc isti erunt perfectiores illis; quorum Colsegium habet poffessiones communes; Absit; Iam enim esfene perfectiores Sanctis Patribus, Augustino, Hilario, Paulino, & aliis Sanctis multis, qui relictis suis omnibus propter Christum, postea facti Episcopi, communes posfessiones Ecclesie laudabiliter ministrarunt dispensarunt, & augmentarunt, 12. q. I. ea. Expedit. Perfectiores etiam estent B. Syluestro Pontifice, qui vrbemRomam nomine RomaneEcclesie ab Imperatore Costantino sibi donatam non recusauit; memor forte existens illius promissionis Domini Marc. 10. dicentis. Nemo est, qui reliquerit domum, aut agros propter me, & propter Evangelium, qui non accipiat centies tantum; nunc in tempore hoc domos & agros; & in saeculo futuro vitam aeternam. Perfectiores etiam essent B. Paulo, qui dicit se abundare, & repletum esse pecuniis sibi missis a Philippensibus per Epaphroditum. Philipp. vlt. Qui etiam ad supplendum defectus suos recipiebat pecuniam, quam sibi mittebant Fratres de Macedonia. 2. Corinth. II. Et constat, quod illam pecuniam habebat, vel vt propriam vel vt communem. Perfectiores etiam essent omnibus Apostolis, qui pretia domorum, & agrorum venditorum, ante pedes illorum posita, primo per seipsos, vt legitur Act. 4. deinde per septem Diaconos ad hoc electos, vt legitur. Act. 6. dispensabant singulis pauperibus (de quorum numero erant) ita quod Nullus egebat inter illos, sed erant illis omnia commnia Act. 4. Perfectiores etiam essent ipso Domino lesu Christo, Qui loculos habuit, a fidelibus oblata conseruans, & ex illis, tam suis Discipulis, quam aliis pauperibus communem vitam duceniibus (de quorum numero erat & ipse) necessaria eribuebat, vt dicit Augustinus super Ioannem cap. 12. & habetur 12. 4. 2. cap. Habebat Dominus loculos.

51

§. Si vero dicatur, Dominum loculos habuisse, condescendendo Infirmis, vt dicit Glossa ibidem his verbis. Qui Angeli ministrabant, loculos habet in sumptus pauperum, condescendendo Infirmis. Et ideo non est trahendum ad consequentiam a Persectis. Respondendum est, quod loquitur Glossa de infirmitate naturali hominum animalium rid est alimonia indigentium; quibus indigentibus necessariis huius vitae Angeli non ministrant; sed necesse habent, vt eis, vela seipsis, vel ab aliis habentibus, necessaria ministrentur; quales erant Apostoli adhuc corpus terrenum portantes. Vnde super illud Psalmi ro3. Vt educas panem de terra, dicit Glossa. Id est de Apostolis, & caeteris Dispensatoribus veritatis, adhuc corpus terrenum portantibus. Ec¬ ceipsirmitas, de qualoquitur Glossi praedicta, cum dicit Toniei patiendo Infirmis. Quae infirmitas non est contralii persostiue. ni; alioquin ipsi Apostoli fuiftent imperfecti, pro quibus ige aliis pauperibus dicitur Christus Ioculos habuisse; vt osteris isis est paulo ante. Et iidem Apostoli minus perfecti fuissent quando de Ioculis Domini vixerunt; quam fuerant ante quando fine pera & sacculo ad praedicandum missi fuerunt, vt legitur Euca 16. Et sic in charitate non profecerunt, sed defece runt; cum scriptum sit. Charitas aut proficit, aut deficit. Si aui tem Apostoli, electi a Domino, fuerunt imperfecti; qui modernorum poterunt dici perfectis Licet enim omnes Regulares sint in statu perfectionis, quem si omnino seruarent, perfecti essent; pauci tamen, aut nulli hodie propter fragilitateni no stri temporis creduntur esse Apostolica perfectione perfectis; cum temporibus Apostolorum, etiam minimi Christiani perfectiores essent, quam modo sint Viri apud nos perfectissimi Religiosi, vt dicit Hieronymus in libro De illustribus Viris, Vel verius potest dici, quod illa Glossa praedicta, quae dicit, &ui Angeli ministrabant, loculos habet in sumptus pauperum, consi ceniendo infirmis, Infirmos appellat, non omnes homines, sedi tantum corpore imbecilles; qui propter corporis infirmitatem, aut naturalem, aut consuetudinalem, vt distinctum est supra dist. 3. §. Infirmitas non possunt corporaliter laborare; & qui necesse habent, si egeant, de Ioculis Domini viuere; qualis erat Timotheus, vt ostensum est supra dist. 3. §. Item, si humilius, Quae infirmitas perfectioni nihil adimit; sed magis addit,ivt patet in ipso Timptheo; qui, etsi corporis infirmitatem habuit, mente tamen perfectus fuit. Vel adhuc verius potest dici; quod Glossa praedicta, Infirmos appellat; non illos, qui de Ioculis Domini viuunt; sedi illos, qui exin de scandaliaantur; putantes scilicet, imperfectionis, vel minoris perfectionis esse, de Ioculis Domini viuere. Talibus enim Infirmis condescendens, seu compatiens Dominus, ne forte scandaliarentur, ac minori perfectioni adscriberent, si viderent Seruos Dei loculos communes habere & de illis viue re; ideo loculos habere voluit, vt esset aliis in exemplum, vt legitur 12. qi. cap. Exemplum accipite Vnde Aug. in lib 2. De sermone Domini in monte. Hoch autem vehementer cauendum est, ne forte cum viderimus Seruum Dei aliquando prqouidere, ne istanec essa¬ ria desint sibi, vel iis, quorum cura sibi commissa est, iudicemus eum de crastino sollicitum esse. Nam & ipse Dominus, cui Angeli minstrabant, tamen propter exemplum, ne quis postea scandalum pateretur, cum aliquos Seruorum eius animaduertisset ista necessaria procurare, loculos habere dignatus est, quibus portabatur pecunia, de qua vsibus necessariis quidquid opus fuisset praeberetur. Sicut Paulus Apostolus de crastino potest videri cogitasse, cum dicit I. Cor. 19. De COLLECTIS AVTEM ORAE FIVNT IN SANeroS, SIcVT ORDINAVIECCLESTES GALATIAE, ITAET VoS FACITE. Nec ad vnum tantum diem videtur victus iste procuratus. Et infra. His & aliis huiusmodi Scripturarum locis satis apparet, Dominum nostrum non probare, si quis humano more ista procuret; sed si quis propter ista Deo militet, vt in operibus suis non regnum Dei, sed istorum acquisitionem intueatur.

52

§. Item, si Christus, qui fuit perfectissimus, habendo communes loculos, compatiendo Infirmis, nihil suae perfectioni detraxit (alioquin minus perfectus fuisset passioni appropinquans, Ioculos habendo Ioan. 12. quam in deferto existens, sine loculis ieiunando Matth. 4. Ilgitur perfectus imitator Christi, habendo communes Ioculos, compatiendo Infirmis, nihil perfectionis amittit; praesertim, cum tota Christi vita in terris secundum hominem, quem assumpsit, morum fuerit disciplina, vt dicit Augustinus in libro De Vera Religione.

53

§. Notandum autem, quod Quidam praefatam superstitiosam traditionem ponentes, non tamen eam seruantes, in quibusdam libellis ab eis editis scribere praesumpferunt; nihil habere propter Christum, proprium, vel commune, summae perfectionis esse; nihil vero habere proprium propter Christum, habere autem commune, etsi quidem alicuius perfectionis existat, non tamen summae; cum haberi possit huius vitae sufficientia de communi. Quam quidem sufficientiam dicunt omnino abijciendam esse propter vitam aeternam, vt asferunt Augustinum dicere in Epistola Ad Probam De orando Deo. Non intelligentes, vel non intelligere simulantes Augustinum loqui in eo casu, quando necesse est, aut sufficientiam abijci, aut vitam aeternam amitti. In quo casu, non solum sufficientia, verum etiam incolumitas, siue vita propria, vel Amicorum, est abijcienda, vel contemnenda; Quoniam animus nullo modo sanus aestimandus est, qui non temporalibus aterna praeponit, vt dicit August. ibidem. Item Aligust. De ciuitate Dei libi &e rapi 4. Stoici & Peripatetici, malle se dicunt illa amitures quitus ve lire corporis salua& Incolumis habetur; quam illa amiltere, quitur tustitia violatur. Quae tamen incolumitas corporis abi que dicti necessitate, non solum non est abijcienda, sed disigenter feruanda, iuxta documentum Apostoli dicentis. Nemo viquam carnem suam odio habuit, sed fouet eam; & nutrit. Epheses De hoc Seneca Ad Eucilium Epist. 13. Agatur corporis diligentissinie cura; ita tamen, vt cum exigit ratio, cum dignitas; cunm filts, nistendum sit in ignes. Nihilominis, quantum possumis seuitemus pe ricula, & incommoda quaeque, & in tutum nos redocamus; Quod autem fufficientia non sit abijcienda, sed potius optanda ostensum est supra dist. I1. §. Ideo sapientissimus. Ex eo autem; quod asserunt; nihil habere propter Christum, proprium, vel commune, summae est perfectionis; habere autem commune; non est summae perfe ctionis; manifeste innuunt, non solum Poimanam, verum etiam vniuersam Ecclesiam, a tempore; quo caepit habere communes poffessiones; a perfectionis culmine miferabiliter cecidisse, & se solos in illo gulmine permane re. Quod dicere, quam sit praesumptuosum, quam superbum, quamque generali Ecclesiae, & eius Rectori Summo Pontifict intolerabiliter iniuriosum, videat & iudicet Deus vitionum.

54

§. Oigitur Sancta Romana Ecclesia, omnium Ecclesiarum Domino disponente, Mater pariter, & Magistra; tot & tantorum consiliis Sapientum sustulta; Aperi oculos tuos, & vide quod iam fere nulli possibile est ignorare. Alioquin; audi hobiurgationem Apostoli 2. Corinth. II. sic dicentis. Libenter suse fertis insipientes, cum sitis ipsi sapientes. Sustinetis enim, si quis deuorat; si quis accipit; si quis extollitur; si quis in faciem vos cadit. Nota, quod dicit, Sustinetis, si quis deuorat. Gloss. Id est, si quis de potestate praesumens, consumit vestra. Nonne de petistati praesumentes, consumunt vestra, qui sub praetextis pubdice praecandi, confessiones, fidelium audiendi, poenitentias iniungendi, vel alterius animarum regiminis exercendi; eiusdem gegiminis potestatem statui suo avel Ordini annexam esse dicentes (prout in quibusdam libellis suis feribere praesumpserunt) bona filiorum vestrorum Christi fidelium; continque cet & ipsi asserunt ymendicando, importuine ac impudenter perunt, & indiscrete; ac etiam indifferenter recipiunt; Sequitur Si quis accipit. Gloss. Sustinetis, si quis decipit blande, vt deuoret. Nonne, vt deuorent, blande decipiunt, qui suas traditiones, ac sanctitatem, immoderate, & inuerecunde laudantes, aegrotantibus vsurariis, vel aliis peccatoribus opulentis, suorum conscientia peccatorum, imminente morte, turbatis, virtute orationum, & aliorum suffragiorum suorum spiritualium, salutem aeternam impudenter promittunt, si apud eos suas elegerint sepulturas, vel aliter eis fecerint donationes immensas P De quibus dicetur plenius infra eadem dist. in 43. signo. Sequitur. Si quis extollitur. Gloss. Sustinetis, si quis de nobilitate se tactat, vt Iudaei de genere Abrabae circumcisi, se incircumcisis Gentibus praeferebant. Nonne similiter de nobilitate, vel sublimitate se iactant; qui Religionem suam, quasi a rebus mundanis penitus circumcisam, aliis Religionibus quasi minus circumcisis, excellentiorem afferere non formidant? Sequitur. Si quis in factem vos caedit. Gloss. In faciem caeditur, in cuias os iniuria irrogatur. Nonne in os vestrum patenter intolerabilem vobis, & caeteris ab eis Religiosis iniuriam irrogant, qui vt populum in se vitae nouitate conuertant, vt ostensum est supra dist. 3. §. Et ne vilitas, se solos propter Christum nihil habere in proprio, vel communi fingentes, vos & omnes Christianos vestros, Saeculares & Regulares, praeteritos & praesentes, qui aut de propriis, aut de communibus Ecclesiae bonis, iuxta Sanctorum traditiones, absque mendicatione vixerunt, & adhuc viuunt, in vitae perfectione praecedere irreuerenter ostentant; Quam sint igitur ista periculosa, iudicet, si placet, discretio vestra; Quia si in viridi ligno haec fiebant, in arido quid fiet? Euc. 23. Hoc est. Si per Pseudo-Praedicatores & Ponetrantes domos, tot & tanta mala, quanta in Epistolis suis narrat Apostclus, fiebant in Ecclesia primitiua; quanta putatis contingere in praesenti Ecclesia, vel futura; cum eo magis sint praedicti Seductores multiplicandi, quo magis acceditur ad finem mundi, vt ostensum est supra dist. I. §. Inter istos autem, & §. Apostolus autem. Sed haec hactenus.

55

§. Item vide, quod Monasterium, vel Ecclesiam habere communes res, vel posfessiones, in nullo diminuit Monachorum, vel aliorum Regularium perfectionem; cum proprie loquendo, non possint dici communes illis singulis, sicut nec propriae; vt per hoc scilicet intelligantur habere singuli dominium illarum communiter, id est pro indiuiso; quemadmo¬ dum socii, vel cohaeredes, habent dominium Pelum ceri nnud nium pro indiuiso, antequam idiuidantur; alioquinm poflenesinguli Regulares agere ad diuisionem rerum Ecclesiasum suarum; cum nemo cogatur in communione detiner; inuitus. & communi diuidundo. 1. vlt. Possent etiam singuli Regulares vendere ius, siue dominium, si quod haberent singulr in corms munibus posfessionibus Ecclesiarum suarum; cumcomnis Dominus, quod hubet, si vult, vendere possit, vt legitur I. tur. cap. Eos qui; quod est absurdum; & Sanctorum Patrum canonibus inimicum. Dicuntur ergo res Ecclesiasticae communes Monachis, vel Clericis, impropries quasi ad communitatem, siue acVniuersitatem eorum communiter pertinentes; quemadmodum alibi cum dicitur Rerum vniuersitatis dominium pertinere ad ciues. Institut. De rerum diuisione §. Vniuersitatis; appellatione ciuium, non singuli ciues, sed ciuitas, idest ciuium vniuersitas continetur Proprie autem loquendo, dicuntur res Ecclesiasticae esse Christi, vel Ecclesiae, siue vniuersitatis. Vnde Stephanus Papa. Qui Chuisti pecunias Ecclesiae ausert, vt homicida in conspectu iudicis deputabitur. 12. 4. 2. cap. Qui Christi pecunias. Ecce quod pecuria Eeclesiae dicitur esse Christi. Item Innocentius Papa loquens de rebus Ecclesiasticis, ita dicit. Ecclesiae, cuius est ius retentionis, id est posfessio, sit aternum dominiumP16. 6. 3. cap. Inter memoratos. Ecce quod Ecclesia dicitur habere poffessionem, & dominium rerum Ecclesiasticarum; quemadmodum Haereditas dis citur domina rerum haereditariarum. I. De acquirendo rerum dominio. 2. Haereditas. Veri ergo Regulares, qui reliquerunt omnia propter iChristum; licet eorum Ecclesiae communes habeant posfessiones; nihilominus tamen singuli perfecte pauperes sunt; cum nullius rei dominium, vel inre, vel in spe habeant, vel habere debeant, siue in proprio gsiue in communia Item, cum pauper sit, qui sibi non sufficit, vt dicit Glossa super illud Psal mi 39. Ego autem mendicus sum & pauper. Singuli autem Viri Regulares aeque sibi non sufficiant; cum nullius rei propriae; vel communis, Domini existant; sed potius res vniuersitatis eis omnem sufficientiam praebeapt. Restat, quod omnes vtri Regulares aeque pauperes dici queant, & quoad paupertas tem aeque perfecti existant; praesertim, cum perfecto paupericvidelicet, qui propter Deum nihil habet, nec habere vult, quod dici valeat suum esse) nihil vlterius voluntariae pau¬ pertatis possit accedere; & ideo nemo pauperior, seu in paupertate perfectior possipesse; iuxta verbum Senecae Ad Eucilium Epistola 56. dicentis. Quid accedere perfecto potest? nihil; Aut persectum non erat, cui accessit. Item Isidorus lib. 10. Etymolog. Persectus est, cui iam nihil adiici potest. Huic nomini apud Grammaticos non adiicitur comparatio; quia si dixeris ille perfectior est, iste persectus non erit. Item Prosper in libro De vita contemplatiua. Nemo perfectius erogauit eo, qui nihitsibi ex proprio, perfectionis intentione reliquit. Hoch autem faciunt omnes veri Regulares. Omnes igitur verr Regulares, quoad statum paupertatis Euangelicae, aeque perfecti existunt. Nisi forte falso dicatur, quod habere sustentationem de rebus Ecclesiae, quae debentur Christi pauperibus; vel eorum administrationem habere, perfectionem minuat paupertatis. Quod si verum esset, minus perfecti fuissent Apostoli, qui de benis communibus Ecclesiae primitiuesscilicet de pretiis agrorum a Christi fidelius venditorum sibi oblatis vt praedictum est) vixerunt; quam sint illi Regulares moderni, qui vitam mendicantium elegerunt. Minus etiam perfecti essent Episcopi, vel Abbates, Ecclesiasticarum rerum administrationem gerentes, caeteris Clericorum, vel Monachorum; quod dicere est ridiculosum, & sententiae Prosperi omnino aduersum dicentis. Expedit facultates Ecclesiae possideri, & proprias perfectionis amore contemni. Et infra. Denique Sanctus Paulinus ingentia praedia, quae fuerunt sua, vendita pauperibus errogauit; sed cum factus fuisset Episcopus, non contempsit Ecclesiae facultates, sed eas fidelissime dispensauit. Quo facto satis ostenditur, & propria proptemperfectionem debere contemni, & sine impedimento perfectionis posse Ecclesiae facultates, quae profecto communes sunt, possideri. Quid Sanctus Hilarius? nonne & ipse omnia sua, aut parentibus reliquit, aut vendita pauperibus erogauit? Is tamen, cum merito suae persectionis factus fuisset Ecclesiae Arelatensis Episcopus, quae illa tunc habebat Ecclesia, non solum possedit, sed acceptis etiam fidelium numerosis haereditatibus ampliauit. Itaque homines tam saecularium, quam diuinarum literarum sine amb guitate doctissimi, si scirent res Ecclesiae debere contemni, nun quam eas debuerant recipere, qui omnia reliquerant. 12. 4. I. cap. Expedit. Ecce quod, licet possessiones proprie debeant amore perfectionis contemni & relinqui, tamen communes posfessiones Ecclesiae non debent contemni; & sine impedimento perfectionis possunt haberi.

56

§. Adhuc opponunt Aduersarii Veritatis illud Mate. 1o. Nolite postidere aurum, neque argentum, neque pecuniam in xonis vestris. Dicunt igitur quod Viris perfectis, & paupertatem Euangelicam profitentibus, non licet haec habere in proprio, nec in communi.

57

§. Ad quod dicendum est, quod verbum illud non fuit dictum quibustibet perfectis, sed solum Apostolis, & Apostolicis Viris; id est Praelatis, qui habent potestatem viuendi de Euangelio. Vnde sequitur. Dignus est operarius cibo suo. Item dicendum est, quod ibi prohibetur Apostolis possidere sibi, non possidere aliis; Id est posfessio propria, non communis, quae cum contemptu temporalium potest esse. Nam; vt dicit Prosper, Hoc est possidendo contemnere non sibi, sed aliis possidere; alioquiri peccassent Apostoli, quibus erant omnia communia. Act. Aoitem dicendum ost, quod non fuit illud praeceprum a Domino, sed permissum; quod notari potest exeo quod sequitur. Dignus est enim Operarius cibo suo. Qnasi diceret. Permistovobis pergere in praedicatione Evangelii, sine auro, & argento, Quu pecunia; quia recipere potestis victum & vestitum ab Audit oribue vestris, tamquam illorum Operarii a Domino constituti. Et sic exponit Augustirus in lib. 2. De mendacio dicens. Cum dixit Dominis Apostolis, NINIL TVLERITIS ENIVIA, continuo subiecit, DIGNVS EST ENIM OPERARTVS erno SVO. Vnde sutis ostendiu permissum hoc esse, non praeceptum. Et similiter exponit hocidem Augustinus Contra Adimantum Mdanichaei Discipolum cap. 29. & in lib. De opere Monach. cap. 6. & Rabattus supen Mdatthaeum cap. 1O. c Si autem dicatur fuisse praeceptum, eo quod legatur Mare. 6. Praecepit eis, ne quid rollerent in vii, nisi virgam Tcitiem. Glossa. Id est nisi potestatem viuendi de Evangelio. Respondemus quod per hoc non praecepit Dominus Apostolis, abstinere ab vtili, & moderata necessariorum prouidentia; sedia nimia illius sollicitudine & cura, per quam impediretur ecrum ossicium praedicandi erquria. Vnde Glossa ibi. Ne duom sibi prouiderent tempor ilia, minus auis prouiderent aeterna. Vnde exponendo verbum praedictiim sequitur in textu Euangelii. NGN peram, Glos. Id est curam saeculi. NoN panem. Glossu Id est delicias. NON in xona aes. Glossa. Id est occultam sapientiam. Patet igitur manifeste per Glossam, quod Dominus prohibuit Apostolis de licias, & curam temporalis prouidentiae nimiam; non prouidentiam moderatam. Vnde Luc. 12. super illud Nolite solliciti esse, quid manducetis, dicit Glossa. Non prouidentiam prohibet, per quam in sudore vultus panis praeparatur; sed sollicitudinem vetat, quae mentem perturbat, & ab aeternis reuocat. Illiergo Praedicatores, qui propter carentiam posfessionum Ecclesiae, assumunt sibi curam populi propter victum quaerendum, vagantes propter quaestum victus continuum hac & illac; qui etiam de quaestu continuo, & intolerabiliter importuno, copiosius & delicatius vitam agunt, quam illi, qui communibus poffessionibus Ecclesiae coutuntur; videntur ferre in via peram, & panem, contra prohibitionem Domini supradictam; qua prohibuit suis Discipulis, Ne quid toclerent in via, non peram, non panem, &c. Vnde tales Praedicatores magis videntur esse Pseudo, quam veri Apostoli, nisi canonice de ipsorum constiterit potestate.

58

§. Item, cum voluntaria paupertas ideo sit laudabilis, & meritoria, quia habet duo magna bona sibi annexa (videlicet, priuationem sollicitudinum huius mundi, quae mentem perturbant, & ab aeternis reuocant; & priuationem deliciarum, quae carnem contra spiritum eleuant, & concupiscentiam carnis inflammant) videtur; quod illorum paupertas non sit laudabilis, nec meritoria, qui propter victum sollicitudinibus huius saeculi se immergunt, & de quaestu suo continuo vitam deliciosam ducunt.

59

§. Item, obijciunt illud Augustini Ad Nebuliam. Si vis esse perfecta, vende omnia, quae habes, & da pauperibus, & nudam solamque crucem nuda sequaris. Ergo, inquiunt, qui vult esse perfectus debet sequi solam crucem nudus. Sed qui habet in communi non est omnino nudus. Ergo qui vult esse perfectus, nihil debet habere in proprio, vel communi.

60

§. Sed hoc soluit Hieronymus Ad Nopotianum dicens. Si non accipio inter cateras tribus, sed quasi Sacerdos & Leuita viuo de decimis, & altari seruiens de altaris sustentor oblatione; habens victum & vestimentum, his contentus ero; & nudam crucem nudus sequar. Et habetur 12. 4. I. cap. Clericus. Videtur ergo, quod etiam Clerici viuentes de altari, si victu, vel vestis tu sint propter Deum contenti, nudam crucem sequuntnr nu di.

61

§. Item, opponitur illud Augustini in libro De Catechi tandis rudibus. Omnia bona terrena contempsit Christus vt contemnenda monstraret. Ergo & propria, & communia; viro perfecto sunt contemnenda.

62

§. Respondeo. Eoquitur hic Augustinus de contempru rerum mundi, quae in proprio possidentur; non de communis; bus bonis Ecclesiae, quae non suntrres mundi, sed Dei. VndeProsper De vita contemplatiua. Possessiones; quas oblatas a populo suscipiunt Sacerdotes iam non sunt res mundi credendae, sed Dei.

63

§. Rursus obijciunt illud Hierohymi in 3. Epistola Ad Heliodorum. Rersectus seruus Christi nihil habet praeter Christum;. aut si aliud praeter Christum habet, persectus non est. Ergo siquid habet in communi; perfectus non est.¬

64

§. Sed hoc soluit idem Hieronymus Ad Nepotianum dicens. Qui tantum Ecclesiae bonis vtitur nihil habet praeter Christum. Item Prosper. Qui tantum de bonis Christi, contemnendo omnem proprietatem viuit, nihil in hoc sa eulo habere quaerit; quia hoc est possidendo contemnere, non sibi, sed aliis possidere¬

65

§. Adhuc non cessant Validi Mendicantes, otium corporale fouere volentes, aliena negotia, & ad statum suum ime pertinentia, curiose agere cupientes vagandi hae & illac occasionem quaerentes, solitudinem claustri, & quietem fileni tii sub pietatis specie fugientes; & vt sub praetexn suae mendis cationis continue probabiliter possint huc & illud iliscurvere & tam sub eodem praetextu mendicitatis, quam etiam animasrum, non sibi, sed aliis commissarum vsurpati regiminis; sine gulorum domos valeant penetrare; idcirco communitatem Ecclesiae poffessionum (quas si haberent, oporteret eosa fuas mendicatione, & suo discursu, quandocumque quiescere ymoc dis omnibus, quibus possunt, disputando impugnare contendunt. Et cum eam per authoritates canonicas, aut per rationes iinconcussas cum effectu improbare nequeunt, ad rationes frieuolas manum mittunt, dicentes. Si Ecclesia debet habere bo; na communia; Ergo sunt aequaliter omnibus Personis Ecclesiasticis communicanda; Ergo tantum de illis debet habero vnus Canonicus, quantum Episcopus, vel Decanus; & tantum debet habere vnus canonicus in alterius praebenda, quantum habet in sua. Quae cum non ita siant, Restat, quod communes Ecclesiae posfessiones magis cedunt ad animarum periculum, quam ad earum profectum.

66

§. Ad quod, licet ex abundanti, potest facile responderi, quod licet in Ecclesia primitiua essent omnia bona communia; non tamen omnia erant aequaliter distributa, sed prout vnicuique opus erat; videlicet, plus adolescenti, quam paruo; minus adolescenti, quam viro; plus habenti familiam maiorem, minus habenti minorem; ita quod Nullus egebat inter illos, vt legitur Act. 4. Ad cuius instar sequentes Sancti Patres ditata Ecclesia censuerunt, bona Ecclesiae diuidenda iuxta qualitatem differentem, & maiorem, vel minorem vtilitatem Personarum Ecclesiasticarum, & secundum maioritatem & minoritatem officiorum & graduum in Ecclesia diuinitus distinctorum. Ita vt, sicut legitur Exod. 16. & recitatur ab Apostolo2. Corinth. 6. de Manna collecto a filiis Ifrael in deferto. Qui multum, scilicet collegit, non abundauit; & qui moditum non minorauit. Hoc est. Vnusquisque tantum habuit, & non amplius, quantum sibi susfecit. Eodem modo in Ecclesia Christi, qui plus habet secundum dignitatem suam & officium de bonis Ecclesiae, non potest dici vltra debitum abundare; quia plures oportet eum Ministros habere, & egenis pluribus subuenire. Similiter, qui minus habet iuxta suum minus officium, non potest diciminorari vltra debitum; quoniam scit, vel scire debet, se paucioribus Ministris esse contentum, & ad pauciores eleemosynas obligatum. De hoc Augustinus in Regula Clericorum loquens ad ipsos Clericos, sic ait. Sint vobis omnia communia, & distribuatur vnicuique vestrum victus & vestimentum; non aqualiter omnibus, quia non aqualiter praeualetis omnes; sed potius vnicuique, sicut cuique opus fuerit. Sicenim legistis in actibus Apostolorum. QVIA ERANT EIS OMNIA COMMVNIA, ET DISTRIBVEBANTVR VNICVIONVE, PROVT CVIONE OPVS ERAT. Hoc est, Quantum eius officium, vel familia requirebat; aut etiam salus corporis, aut conueniens habitus eorum, cum quibus honeste officieseque viuendum est, vt dicit Augustinus Ad Probam De orando Deo. Item in Concilio Agathensi legitur. Clerici omnes, qui Ecclesiae fideliter vigilanterque deseruiunt, stipendia sanctis laboribus de¬ bita secundum seruitii sui meritum, vel ordinem canonum a Sacerdotibus consequantur. 1. 4. 2. cap. Clerici,

67

§. Si forte dicatur, quod Clerici deberent vti bonis Ecclesie communibus, non in domibus propriis, sed in domo communi, sicut faciunt Regulares Viri; Dicendum est, quod ad hoc praeter alias canonicas sanctiones, habent authoritatem Prosperi in libro 2. De vita contemplatiua dicentis. Clerici quoque (quos pauperes, aut voluntas, aut natiuitas fecit) cum perfectione virtutis vitae necessaria, siue in domibus suis, siue in congregatione viuentes; accipiant; quia ad ea accipienda, non eos habendi cupaditas ducit, sed cogit viuendi necessitas. Et habetur 1. d. 2. cap. Sacerdos.,

68

§. Isti autem, qui non tantum se, vel sua Collegia nihil habere proprium, vel commune, dicunt, vel singunt; sed etiam nihil tale se debere habere asserunt; s& in hoc apitem, seu culmeri perfectionis specialiter sibi ascribunt, &aad hoc probandum Scripturarum restimonia peruerse inducunt; caueant sibi, ne incidant in heresim Manichaei; qui non est reputatus Haereticus, eo quod nec aurum, nec argenrum, nec in gona &es, se velle habere dicebat; sed quia hoc perfecte Christianum non debere habere falso intellectis Euangelicis testimoniis asserebat. Contra quam haeresim dispurando, & eam veraciter improbando laborauit diutius Augustinus Contra Taustum Haereticum lib. 5. & in plaerisque aliis libris suis. Restat igitur, quod status illorum Regularium, quorum vniuersitas communes habet posfessiones non est minus perfectus, quoad hoc; quam status illorum quorum vniuersitas nullas hubet possessiones,

69

§. Item, si vniuersitas illa (cui secundum traditiones suas non licet habere communes posfessiones immobiles) mobilium poffessiones retineat, nec non immobiles, si offerantur; laetanter recipiat; postea vero distrabat & pretium earum congreget, & ad sui sustentationem conseruet; quid amplius habet perfectionis illa vniuersitate, quae habet immobiles posfessiones; Nonne in rebus mobilibus potest esse abusus & peccatum, sicut in rebus immobilibus;

70

§. Sed forsan respondebit huius traditionis Defensor, quod Apostoli in Ecclesia primitiua, non praedia, rsed eorum pretia raecipiebant; de quibus sibi, & suis, communiter vitae necessaria prouide ant Act. 4. Vnde, qui in hoc Apostolos imitantur, in statu perfectiori esse videntur.

71

§. Ad quod dicimus confidenter, quod cum Apostolitunc essent in Iudaea, non praedia, sed eorum pretia ad sustentationem pauperum recipiebant; quia Ecclesiam non dilatandam apud Iudaeos, sed futuram in Gentiles praeuidebant. Vnde Meichiades Papa. Luturam in Gentibus Ecclesiam Apostoli praeuidebant; idcirco praedia in Iudaea minime sunt adepti; sed pretia tantummodo, ad fouendum egenos. 12. q. I. cap. Futuram. Tempore vero procedente, cum iam Ecclesia dilatata esset in Gentibus, videntes Summi Sacerdotes, & reliqui fideles, quod vtilius erat Ecclesiae praedia retinere, & de fructibus eorum annuis perpetuo pauperibus prouidere; decreuerunt, quod deinceps non venderentur, sed ad pauperum sustentationem perpetuam seruarentur; excommunicantes nihilominus omnes illos, qui haec auellere niterentur. Vnde Vrbanus Papa. Videntes Summi Pontifices, & reliqui fideles, plus vtilitatis posse conserre, si haereditates & agros, quos vendebant, Ecclesus, quibus Episcopi praesidebant, traderent ceo quod ex fructibus eorum tam praesenti, quam futuris temporibus, plura & elegantiora possent ministrare fidelibus communem vitam ducentibus, quam ex pretio ipsorumi caeperunt praedia & agros, quos vendere solebant, Matricibus Ecclesus tradere, & ex sumptibus eorum viuere. Et infra. Ideo si quis extiterit modernis, aut futuris temporibus, qui haec auellere nitatur, iam dicta damnatione feriatur. Istud legitur 12. 4. I. cap. Videntes. Quam sententiam timere possunt illi, qui per quamdam obseruantiam a seipsis inuentam contra faciunt, & tradunt; recipientes scilicet, non tamen retinentes, sed vt perfectiores aliis videantur, vendentes poffessiones immobiles, quae illis, seu illorum Ecclesiis, a Christi fidelibus pietatis intuitu conferuntur; & eamdem obseruantiam suam Religionem appellant.

72

§. Sed adhuc obiciiet huius traditionis Defensor dicens, statum illum perfectiorem esse, in quo immobiles possessiones non habentur, quam in quo habentur; eo quod possessiones immobiles multas sollicitudines ingerunt, & ob hoc impediunt animi libertatem ad contemplandum diuina.

73

§. Ad quod dicimus, quod contrarium est verum. Sicut enim victum habere de laboribus corporis, non impedit, sed potius expedit animi libertatem ad contemplandum Deum; amouendo scilicet so llicitudinem de victi quaerendo, & de engitando in erastinum, vt ostensum est supra dist. Ei §i Sed certiiIta victum habere de communibus posfessionibus Ecclesiae; aut de decimis, vel primitiis, vel aliis obuentionibus Ecclesiasticis, non impedit, sed potius expedit animi libertatem ad contemplandum Deum; amouendo scilicet sollicitudines de victu quaerendo, quas necesse est illum habere, qui cum indigeat, nec de communibus bonis Ecclesiae, nec de corporalilabore, sed tantum de alterius largitate & deuotione, quae in certa est, victum semper expectat. Vnde Prosper De vite contemplatiua lib. 2. Ideo decimas, atque praemitias frugum, primogenita, & sacrificia pro peccatis, vel vota, quae sibi Deus iussit offerri, Sacerdotibus ac Ministris distribui debere constituit; vt deuotissimo populo ministrante necessaria, ipsi Creatori, ac Pastori suo, liberis mentibus ministrarent, atque in eius culti sine vlla sollicitudine corporali proficerent. Victum igitur habere de communibus bonis Ecclesiae expedit animum ad contemplandum diuinas amouendo scilicet sollicitudinem de victu quaerendo. Mendicare vero impedit animi libertatem ad contemplandum, prop ter sollicitudinem victus, & cogitandi de crastino; sicut e contrario securitas cibi facit, vt melius vacari possit aeternis, vt ostensum est supra dist. 2. §. Sed certe videri potest. Aufert etiam mendicitas animi libertatem, quam debet habere Christianus ad non peccandum propter necessitatem victus; compellit enim quandoque cadere in in varia genera peccatorum, vt ostensum est supra dist. 2. §. Si vero dicatur.

74

§. Et quod dicuntur immobiles posfessiones inducere multas sollicitudines; Idem dici potest de mobilibus; nisi quia tanto securius, quanto secretius, possidentur; nec illae sollicitudines tangunt singulos Fratres, siue Claustrales; sed illos tantum, qui praesunt Ecclesiis, vel Monasteriis; vt vno, videlicet praesidente sollicitudinem gerente pro cunctis Fratribus, libere possint illi Fratres spirituali quiete potiri. Vnde Prosper De vita contemplatiua. Expedit facultates Ecclesiae possideri; non sexplendis voluptatibus, aut fouendis; sed congregandis Fratribus, & alendis; vt vno sollicitudinem omnium in sua societate viuentium sustinente, omnes, qui sub eo sunt, fructuosa vacatione spiritaliquiete potiantur. Nec sunt illae sollicitudines suffocantes animilibertatem (cum non ex cupiditate priuatae rei prouenianta vel prouenire debeant) sed potius ex prouidentia & charitate; videlicet, vt fideliter conseruentur communes posfessiones Ecclesiae, ad vsum & sustentationem Ministrorum Ecclesiae, & pauperum Christi; scilicet Monachorum, qui omnia reliquerunt propter Christum, & aliorum egentium, qui debent de bonis Ecclesiae sustentari.

75

§. Si vero obijcias illud Gregorii lib. 1. Moralium dicentis. Neque enim terrena dispensatio, quamuis aeternae vtilitati deseruiat, ine perturbatione mentis valet exhiberi. Et ideo melius est, nihil habere in proprio, vel communi; quam habere rerum communium dispensationem. Respondemus verum esse, quando talis administratio peruerso amore appetitur; alioquin non est verum. Vnde Gregorius lib. 19. Moral. Exteriores curae, si pers uerso amore non appetuntur; non consuso, sed ordinato animo ministrar. queunt. Et post. Quisquis vero talis est; quilibet tumultus versentur exterius, numquam ad eius interna perueniunt. Praeterea dispensatio bonorum Ecclesiae, si debito modo fiat, non potest vere & proprie dici terrena; quia, vt dicit Prosper, Iam non sunt saeculi dicenda, quae ad vsum pauperum Domino sunt dicata. Si enim sollicitudines, quas habent Rectores Ecclesiarum, & Monasteriorum, non ex prouidentia & charitate, sed ex cupiditate procederent; omnes Praelati in statu, siue in casu damnationis essent (Tales enim sollicitudines mentem perturbant, & ab aternis reuocant, vt dicit Glossa Luc. 12. super illud. Nolite solliciti esse, quid manducetis) quod est absurdum dicere de Praelatis; cum dicat Gregorius In Pastorali lib. 1. cap. 12. Quod tanto debet actionem populi actio praecedere Praesulis, quantum distare solet a grege vita Pastoris; alioquin nomen vilesceret Praelatorum, & sic vniuersa Ecclesia turbaretur. Nam, vt dicit Damasus Papa, Si vilescat nomen Pontificum, omnis status Ecclesiae perturbatur, vt dictum est supra dist. 1. §. Item certum est.

76

§. Item, Qua fronte iactare audent Quidam Regulares Mendici, quod propter suam mendicationem, vel quidquam aliud, sit status eorum perfectior, aut beatior statu Praelarorum; nisi ab ipsis Praelatis perfunctorie res agatur; cum dicat Augustinus in Epistola Ad Valerium. Episcopi, aut. Pres.¬ byteri officio nihil beattus; si eo modo militetur, quo Imperator noster iubet; & habetur dist. 40. ean. Ante omnia. Item Ber¬ nardus in Epistolis. Si rebus charitas pretium facit;; nihil in Ecclesia pretiosius vel oprabilius, bono vtilique PastoreItem Hieronymus Ad Heliodorum. Si Monachus ceciderit, Sacerdos orabit pro eo; sed pro Sacerdotis lapsu, quis rogaturus est? Ex quo videtur, quod sanctior & perfectior sit status Sacerdotum, siue Episcoporum; quam Monachorum.

77

§. Nec dicant Episcopos minus perfectos, eo quod possident Ecclesiae facultates, quae profecto Dei sunt, vt ostendsum est supra ead. dist. §. Item vide; cum illae sine impedimento perfectionis valeant possideri, vt ostensum est supra ibidem.

78

§. Nec dicendum est etiam, quod propriae facultates (quae dona Dei sunt) causentur imperfectionem; si poffessor illis non inhaereat per amorem, ac eas dispenset secundùm Dei voluntatem; vt patet in Antiquis Patribus, Abraham, Isaac, & facob, & Iob, & Dauid, & aliis plurimis, qui multas diuitias habuerunt; & tamen, teste Scriptura, cum illis diuitiis persectissimi extiterunt. De perfectione Noc expresse legitur Genes. 6. vbi dicitur. Moe vir iustus, atque perfectus fuit in generaitionibus suis. Gloss. Persectus viator, sed non comprehensor. Nec suit Iob perfectior amissis diuitiis, quam fuerat ante, illis posfessis; cum de illo adhuc diuite dicat Deus. Numquid considerasti Seruum neunm Iob, quod non sit similis ei in terra; homo simiplex, & rectus, actimens Deum, & recedens a malo? Iob I. Quales si essent homines huius temporis, non eos relinquere oporteret diuitias propter bonum perfectionis. Vnde Augustinus. in libro De moribus Ecclesiae, In veteri quidem Testamelto amiserunt multi diuitias, & facti sunt repente pauperuimi; tam tamen inconcussum tenuerunt auimum insixum Deo, vt satis demonstrarent, non illas sibi fuisse magnas, sed se illis, sibi autem Deum. Quo animo si esse possent nostri temporis homines, non magnopere in Nouo Testamento ab istorum poffessione prohiberemur, vt perfecti essemus. Multo enim est mirabilius, non inhiaerere istis, quamuis possideas; quam omnino ea non possidere. Paupertas enim illa, quae facit hominem perfectum, magis attenditur in humilitate, quam in carentia pecuniae. Vnde Augustirius De duodecim Abusiuis ait. Etenim humiles, qui bene possessas diuitias habent, possunt pauperes spiritius appellaris. Quis magis spene in Deo posuerat, quam Sanctus Dauid, qui dit. SPES MEA DOME¬ NE, AIVVENTVTEMEA? Et tamen multis diuitiis fulgebat, se tamen frequenter pauperem clamans; quia in eis cor per amorem non habebat. Item idem Dauid ait. Ego sum mendicus & pauper. Gloss. Vt Publicanus, qui non audebat oculos adicaelum leuare, cum quo dico, PROPITIVS ESTO MINI DOMINE PECCATORI. NON SVM DIVES, QuiAa NON SVM SVPERBVS, vT PHARISAEVS, Qui DicEBAT. NON SVM SICVT CAETENI NOMINVM, &c.

79

§. Quod autem dicit Prosper in secundo libro De Vita contemplatiua. Quamdiu aliquis sua non reliquit; Mundo, cuius bona rctinet, seruit; intelligendum est, de illo, qui retinet animo; inhaerendo scilicet eis per amorem, & volens inde suam, non Dei facere voluntatem, vt ostensum est paulo ante.

80

§. Item, cum Viris Regularibus communem vitam ducentibus vtilius sit, communes posfessiones Ecclesiae reseruare, & de fructibus illarum viuere; quam eas vendere, & pretium illarum in victu suo consumere, vt ostensum est per Beatum Vrbanum supra eodem signo. §. Sed forsan respondebit; Et multo fortius sit eis vtilius, quam alienis donis & muneribus, contra praeceptum Apostoli inhiare; Quod autem vtilius est, illud & honestius est; cum idem sit vtile, & honestum; vt dicit Ambrosius in lib. De officiis; & quod honestius esti, illud & persectius esse videtur; Reliquum esse plurimis videtur, quod Viris Regularibus communem vitam dducentibus perfectius sit, de communibus Ecclesiae possessionibus viuere; quam eis abiectis, vel contemptis; perpetuo mendicare; praecipue, cum dicat Paschalis Papa Quod corppralis Ecclesia, vt Episcopus, aut Abbas, aut tale aliquid Cvt est Collegium Clericorum, vel Monachorumisine rebus temporalibus in nullo proficit; icut nec anima sine corpore corporaliter viuit. 1. §. 3. cap. Si quis obdecerit. Ex quo videtur sequi, quod eorum Ecclesia in nullo proficit, quae res temporales ad vsum communem non habendas, sed abijciendas dicit. Et Philosophus in Etlicis Impossibile est bona operari indigentem. Videtur etiam, quod qui res temporales abijciunt contemnendo, earum Creatori iniuriam saciunt. Vnde Augustinus Ad Marcianum De amicitia. Nec plus rebus temporalibus tribuamus, quam modus earum iustissime postulet; nec eas in aliquo contemptu abijciendo, creatori earum Domino rerum caelestium, atque terrestium, iniuriam faciamus. Haec autem, sicut & alia, dicimus sine praeiudicio sententie melioris. Ille autem de hoc, &. de omnibus, quae in hoc libello dicuntur, iudicet, qui de vita omnium Christianorum in hooc saeculo iudicare potest.

81

§. Item Anscimus in libro De Similitudinibus distinguit Ordinem Christianae Religionis in duo generas videlie cet, in naturalem, & factitium, ita dicens. Duo sunt Ordinis gepera Viro Religioso conuenientia. Vnum exterius, quo Religiosus videtur; aliud vero interius, quo Religiosus habetur, Et illud quidem exterius factitii, hoc vero interius naturalis Ordinis est. Factitius quippe Ordo, factitia sunt consuetudines, quas homines inuenerunt, & quibusdam causis vationalibus seruandas insiituerunt, vt patet in Ordine Monachorum. Naturalis vero Ordinis naturales sunt virtotres, vt humilitas, charitas, & aliae plures, quas Deiis natoraliter indidit homini, suaeque cama salutis seruandas mandauit. Tit infra. Ille itaque factitius Ordo, sine isto naturali nihil homini prodest; Iste naturalis, sine illo etiam saluare homigeom. potest, 3rg rauen saluari valeat, valde est vtilis illes. Et exempluim huius vtilitatis ponidibidem Anselmus in sotulari; & eius Gouerigis, dicens. Vorrigia colligata pedi non est in munimentum sibio iuomo potius in dedecus; sorularis vero pedem msonit, fatisque decenme ter conuenit illi. Ne tamoen cadat, vel portus fiat, necesse est sibi corrigia. Sic, inquit, factitius Grdo, licet nibilisolus prosit, sed magis dedeceat; naturalis vero sine illo, & prosit, & deceat; ve tamen ille firmius teneatur, necessarius iste sibi habetur. Cum igitur naturalis Ordo solus, & prosit, & proficere possit Ct patet in Apostolis, Martyribus, & multis Confefsoribus, qui sine Ordine factitio procul dubio fuerunt Viri perfocti) Ordo vero facritius solus, nec prosit, & ideo nec proficere possit; patet, quod essentia perfectionis, non in Ordine factitini; sed in praedine naturali consistit. Praesumptuosum ergo estioe; alisurdum, quod homo propter factitium. Ordinem, quon. prositetur, se in perfectione praeferat alteri hominie;qui ubsque Ordine factitio, vel cum illo perfectus est, vescesse potest in Ordine naturali. Igitur tales homines factitiuipmCrdinem exterius obseruantes; & de obseruantiis factiri; Ordinis gloriantes, naturalem autem Ordinem plurimum interius relinquentes; similes sunt Hypocritis Pharisaeis, contra quos inughitur Dominus Matt. 23. dicens. Vae vobis, Scribe, & Pharisaes Hypocrirae, qui decimatis didensham; & Mnethum, & Co¬ minum; & relinquitis, quae grauiora sunt, Legis Misericordiam, & Iudicium. Et infra Excolantes culicem, camelum autem glutientes.

82

§. Item, cum Ordo naturalis, vt dictum est, sit a Deos factitius vero ab hominibus, videtur, quod qui gloriatur deOrdine factitio, glorietur in homine, non in Deo; contra illud Apostoli 2. Corinth. 19. Qui gloriatur, in Domino glorietur. Item, cum multae sint differentiae Ordinis factitii (vt sordo Benedicti, Basilii, Augustini, Francisci, & caeterorum Ordines, si dici liceat, infiniti) si qui de vno illorum prae aliis glorientur, & de illius maiori perfectione contendant; conantes ostendere, per rationes Sophisticas, aut per authoritates extortas, Ordinem suum esse perfectiorem; similes sunt illis carnalibus Corinthiorum, qui de suis Praedicatoribus, & Baptistis, inaniter gloriantes, inuicem inuidebant, & de suorum baptismatum maiori perfectione inuicem contendebant dicentes. Ego quidem sum Pauli; Alius autem, Ego sum Apollo; Hoc est, Ego sum baptixatus baptismo Pauli; Ego autem baptismo Apollo. Contra quos inuehitur Apostolus I. Corinth. 3. dicens. Cum sint inter vos xelos & contentio, nonne carnales estis, & secundum hominem ambulatis? Item, similes sunt Discipulis Christi adhuc carnalibus, Qui disputauerant in via, quis eorum esset maior. Marc. 9. quorum tumiditatem repressit Dominus dicens. Si quis vult inter vos primus esse, erit omnium nouissimus. Marc. 9. Item, similes sunt Diabolo, qui noluit esse similis aliis Angelis, sed magis Deo. De hoc Gregorius in Pastorali. Apostatae Angelo similis efficitur, dum homo homini esse similis dedignatur. Item, Nonne magna praesumptio est, iudicare se hominem apud Deum alio homine meliorem, aut perfectiorem; cum dicat Augustinus in libro de Virginitate. Quemadmodum inter se, vel coaequentur, vel distinguantur homines in accipiendis aeternis honoribus, quis hominum audeat iudicare? Nam, vt in eodem libro dicitur. Aliquando alter fructuosus est donis paucioribus; alter inferioribus, sed pluribus.

83

§. Item, Qua fronte viros perfectos iactanter se dicunt, qui se mundum, & omnia mundana pro Christo reliquisse dicentes, nihilominus tamen pro necessariis huius vitae, vel forte superfluis, per totum orbem incessanter discurrunt, & ab omnibus importune petunt, & indifferenter accipiunt; non hominum frequentiam & conuersationem corporaliter fugientes, & mundi solitudines, aut deferta petentes; sed frequentiae hiominum, & maxime saecularium se ingerentes; & quitates, & alia Ioca populosa continue frequentantes; & de nomo in domum (uae vita Requam est) contra Sapientis copsilium hospitantes; & non minus in alienis, quam in suis domibus conuersantese Cum e contrario dicat Ambrosius super Eucam libiI. Vir perfectus ille dicatur, qui careat errore pueritiae; & lubricum adolescentiae animi maturitate non sentiat. Sicut illi Patres antiqui, qui mundana omnia contemnentes, hominum frequentiam & conuersationem corporaliter fugientes, fide fulti, spe, & charitate, AEgypti deserta, & mundi solitudines petierunt.

84

§. His, igitur Mendicantibus, se humiles falso dicentibus, statum autem suum supra statum Praelatorum, vel aliorum Regularium, in vitae perfectione extollentibus, dicendum esset aChristi Vicario Summo Pontifice, quod dixit Christus Discipulis suis Luc. 12. Nolite in sublime tolli. Et quod dixit Apostolus quibusdam Romanis Iudaeis ad fidem conuersis extollentibus se supra Gentiles conuersos Rom. II. dicens. Noli altum sapere, sed time. Et Rom. II. Non alta sapientes, sed humilibus consentientes. Vbi dicit Rymo. Humilibus consentit, qui cum humilibus se humiliat; non praeserens se illis, sed socians. Immo reprimendi essent, & obiurgandi ab eo; quemadmodum Leuitae, se contra Moysem & Aaron eleuantes, obiurgati sunt; & repressi a Movse dicente Num. 16. Nimis erigimini filii Leui. Et quemadmodum Christus Dominus Pharisaeos obiurgando repressit Iuc. 10. dicens. Vos estis, qui iustificatis vog coram hominibus; Deus autem nouit corda vestra; quia quod hominibus altum est, abominatio est ante Deum.

85

§. Quoniam autem de hac abusiua, & temeraria comparatione status Regularium Mendicantium, ad statum Praelatorum Ecclesiae, satis disputatum est inter Sapientes Parisius; idcirco timore prolixitatis, hac ad praesens dimissa, ad comparationem status Regularium Mendicorum ad statum Regula rium communes posfessiones habentium, de qua supra tracta tum est, redeamus.

86

§. Patet igitur ex ante dictis, quod Ecclesiam, vel Mona sterium habere posfessiones communes, non impedit persectionem Personarum Ecclesiasticarum, quae non habent proprium, nec habere possunt, nec volunt. Nec propter hoc, est sta tus Regularium perpetuo mendicantium, & communet posfessiones, si eis offerantur; vendentium, statui Regularium communes posfessiones habentium praeponendus. Sed iuxta doctrinam Apostolicam, & Sanctorum Patrum eos sequentium sententiam, vitam Validorum Mendicorum detestantem; & iuxta sententiam Sanctorum Canonum, Clericos absque titulis ordinari, Ecclesias absque dotibus dedicari, Monachos, vel Monachas, vltra quam sufficere valeant facultates Ecclesiae, in Monasteriis recipi prohibentem; nec non iuxta Vrbani Pape Canonem, venditores posfessionum Ecclesiis collatarum excommunicationis sententia perdellentem; videtur, quod status ille sit periculosus, & non modicum formidandiis

87

§. Si vero dicatur esse per Sedem Apostolicam confirmatus; non hoc verisimilo est, saltem quoad traditiones praemissas; propter rationes multiplices superius assignatas.

88

§. Sed dicet Aliquis. Nonne Beatus Franciscus dicit in Regula sua cap. 4. Praecipio fi miter Fratribus vniuersis, vt nullo modo denarios, vel pecuniam, recipiant, per se vel per interpositam Personam. Et infra cap. 6. Fratres nihil sibi approprient, nec domum, nec locum, nec aliquam rem. Constat autem, quod hoc non intelligitur de singulis tantum, cum satis sufficiat semel dictum fuisse supra cap. I. eiusdem Regule, Quod sine proprio viuere debent. Sed intelligitur de vniuersitate illorum; videlicet, quod nec Fratres singuli, nec Fratrum illorum vniuersitas; sibi aliquid approprient, nec domum, nec locum, nec aliquamrem. Ergo dicti Fratres, seu illorum Ecclesiae, nihil habere possunt in proprio, nec in communi. Cum igitur dicta Regula per Sedem Apostolicam extiterit confirmata; Restat, vt videtur, quod status illorum, qui nihil habent, nec in proprio, nec in communi; siue status illorum, quorum vniuersitas nihil habere potest proprium, vel commune, sibi appropriatum; non est aliquatenuus formidandus; sed potius amplectendus. Item, cum dicatur in Regula supradicta cap. 8. Fratres nostri, in paupertate & humilitate Domino famulantes, vadant pro eleemosqna confidenter; videtur quod status Pauperum Chr isti Mendicantium sit amplectendus.

89

§. Ad quorum primum dicimus, quonstatus illorum, quorum vniuersitas poffessiones non habet ccum absque possessio¬ nibus, saltem immobilibus, multis modis vitam istam sine peecato transigere valeant; videlicet corporaliter operando; veli si canonice missi extiterint, de praedicatione viuendo sfornis dandus non est; dum tamen de sola mendicatione non viuant nisi in casibus licitis assignatis supra dist. 2. §. Sunt autem quidam casus, cum sequentibus septem Paragraphis; nec posfessiones nomine Ecclesiarum suarum raecipiant, vt postmodum eas ven dant enisi forte incasibus aiure concessis, qui solent notari raq. 2. In Summa Quaestionis) haet enim prohibita sunt; vt ostens ium est supra eod. signo. §. Sediforsan. Per hoc autem; quod Beatus Franciscus praecaepit, Fratres suos (id est vniuersitatenm Fratrum suorum) nec domos, nec loca; nec vllas poffessiones mobiles possidere, sine quibus hominum congregatio; lseu conuentus, diu viuere non potest, in vno certo loco; inisi vel corporaliter operando (quod facere nolunt ipsi vel continue mendicando (quod esset contra doctrinam Apostoli, vt ostensum est supra dist. 2. )satis apparet; vt videturs quod non fue¬i rit intentionis eius, vt Fratres sui absque opere corporali viuerent, & tamquam Coenobitae per certos conuentus in propriis domibus, seu in propriis Monasteriis permaneren§. Hoc enim esse non posset, nisi aliquid haberent commune, vel de bonis Ecclesiae, vel de corporali labore; nisi vellent perpetuo contra doctrinam Apostoli mendicare. Sed potius fuit esus intentio vt videtur, quod Fratres sui (quibus daret Deus gratibm labo randi) vitae necessaria labore corporali quaerentes vt dicitur cap. 5. eiusaem Regulae; vel si forte ad praedicandum tanoniet, mitterentur, de ipso Euangelio iuxta ordinationem Domini vi uentes. I. Cor. S. alioqui eleemosinas mendicantes, vt dicitil in capis eiusdem Regulaeitamquam aduenae perpgrinarentur per orbem, nullam propriam mansionem habentes; quatenus inq gis & magis se, & non alios despicientes, vt dicitur in capi a1 eiusdem Regulae, partim manibus operando, partim peregrinando; sua corpora macerarent; & apud plures sine Psfioire filis miliarent seiplos; quo pluribils postent proficere per sus i illis tatis exemplumsi Vride in capi &. viusdem iltapulae, pest oeltiti dis xit, Fratres sibi nihilapproprient; nec domum, neclacum, ner aliquam; rem, consequenter subiunxit. Sed tamquam peregrini & adieni in hocsaeculo; in paupertati & humilitata Domino famulantes, vadanti pro celteinsona confidenter. IDogulam igitr Beiti Ttine cisci (cum sit per Sedem Apostolicam consirmata) nullatenus reprobantes; Dicimus, quod status Virorum illorum Ecclesiasticorum, qui communes posfessiones plaerumque recipiunt; & quia iuxta eamdem Regulam posfessiones habere non possunt, idcirco in casibus non concessis postmodum eas vendunt; quoniam per hoc damnationem Canonis Vrbani Papae incurrunt, est merito formidandus. Nec tenent in hac parte Regulam supradictam, licet forsan eam vocaliter profiteantur; cum dicta Regula firmiter prohibeat, Fratres pecuniam, vel quidquam aliud, praeter quam cibum necessarium & vestitum, recipere; siue per se, siue per interpositam Personam, vt ostensum est supra; nedum posfessiones recipere ad venden¬¬ dum.

90

§. Ad secundum vero dicimus, quod illud capitulum praedictum Fratres vadant pro eleemosona confidenter videtur intelligendum esse de illis, qui laborare non possunt propter impotentiam corporalem, vel propter alia legitima impedimenta posita & assignata supra dist. 1. §. Sunt autem quidam casus, & duobus Paragraphis sequentibus, & §. Tertius casus. Vel quibus laborantibus quantum possunt, non sufficit labor suus, vel Fratrum suorum laborare potentium, vt ostensum est supra dist. 2. §. Item videtur, & §. Ex praemissis.

91

§. Patet igitur ex premissis, quod veri Apostoli non praeserunt se aliis hominibus; & quod status Regularium in conpregatione, seu conuentu viuentium, & absque vllo impedimento legitimo, corporaliter operari potentium; nihilominus iuxta traditiones suas, vt asserunt, perpetuo mendicantium; statui Regularium communes posfessiones habentium, nequaquam est quoad hoc praeferendus; sed propter praedicta pericula formidandus.

92

§. Si qui ergo Praedcatores (de quorum canonica missione, seu vocatione non constet) ex more se comparando, aliis hominibus Personas suas in perfectione praeferre praesumant; vel propter traditiones suas praedictas; vol alias superstitiosus, statum suum tamquam perfectiorem; aliis statibus, saltem perfectionis, praeferant; non videntur esse veri Praedicatores, sed Pseudo.

93

§. Duodecimum Signum potest esse, Quod Pseudo quandoque, vt populum in se vite nouitate conuertant, contra ils¬ i lid Senecae Ad Eucilium Epist. Id. Non conturbabit Sapient publicos mores; nec populum in se vitae nouitate conuertee, vt dictum est supra dist. 3. §. Et ne vilitas; nobas, & infuetas, ao super stietiosas traditiones sibi faciunt, per quas se humiles esse volupia tes contemnere, de humanis Fonoribus non curare; & omnino perfectiores & Religiosiores esse supra modum aliorum Relit giosorum simulant & ostentant; & tales traditiones Religionem appellant. Quae, cum sint praecepta & doctrinae hominum, & non Dei; verius Superstitiones, vel Sacrilegium; quam Vnri Religio dici possunt; vt pote contra Authorem verae Religioinis (id est contra Deum, & eius doctrinam) sacgilega mente inuentae. Quemadmodum de quibusdam Preudot & eorum traditionibus dicit Apostolus Coloss. 2. Secundum praeceptis,, & doctrinas hominum. Gloss. Et non Dei. QuaEe sunt habentia rationem sapientiae in superstitione & humilitate, & non ad parcendum corpori non in honore aliquo. Glos. Quasi dicereniiPer hoc habent illa praecepta speciem sapientiae; quia sunt in Religione, quae supra modum est; & quia se humiles ostendunti, qui illa seruant; & quia se dicunt non parcere corpori, nec curare do honore numano Item Glossa ibideme Putant se habere rationem sapientiae; qui illa praecepta tradunt; ideoquia talis eraditio est in simulata Religio ne; quia traditioni humanae nomen Religionis applicant; DrReligio appelletur, cum sit Sacrilegium; quia quod cantra Authonem est, sacrilegi mente inuentum est. Simulata est ereo Religiei quia videntur vera esse, quae falsa sunt. Item superiillud Cantie. 2. capite nobis vulpeculas paruulas, dicit Bernardus. naphcrita Superstitionis INPIETATEM nomine REAACIONEg Iinfietulant.

94

§. vt autem talium traditionum aliqua exenmulor ponamu Dicimus, quod talis superstitiosa truditio viderpresse; si forig aliqui Regulares collegiatis, omnem pecuniumio & oriiue rri mobilem substantiam, quae possunt possideri; fecretius rocipientes, ac possidentes, quemadmodum alii Regulares; vtramen prae caeteris Regularibus videantur mundum eentemnetionem sibi faciant; quod posfessiones immobiles; & nommunes, prout habent alii Regulares, nonihabeant; sed, si eis osetantur, recipiant; vt postea illas vendant, & Peaetiui sibireti; neant; ac propter immobilium poffessionum earentiam, quas semper inopes, mendicando assidue victum quaerant; & tali traditioni nomen Religionis imponant; cum tamen sit contraria Sanctorum Patrum Canonicis institutis, que prohibent Ecclesias absque dote terrenarum possescionum, vnde Ministri earum sustentari valeant, consecrari. Similiter & Clericos absque titulis ad eorum sustentationem sufficientibus ordinari. Similiter, non plures in Monasteriis Monachorum, aut Clericorum, aut Monialium raecipi, quam quot de bonis Ecclesiae se regere absque penuria possint, vt ostensum est supra dist. 2. §. Ad euitandum igitur. Item, contraria est illa traditio (secundùm quam posfessiones Ecclesiae non reseruantur, sed venduntur) Vrbani Papae Decreto 12. d. I. cap. Videntes per excommunicationis sententiam reborato, vt ostensum est supra ead. dist. in Ii. signo §. Sed forsan respondebit. Viri ergo Regulares, immobilia retinere nolentes, mobilia vero omnia indifterenter a quibuscumque recipientes, & im.¬ portune quaerentes, ac incessanter sub praetextu inopiae congregantes; videntur esse de illis, de quibus dicit Augustinus in lib. De moaibus Ecclesiae. Noui multos esse, qui renuntiauerunt verbis huic saeculo, etsi se omnibus huius saeculi mobilibus opprimi velint, oppressosqne laetentur.

95

§. Item, superstitiosa traditio videtur esse, si forte aliqui Monachi, seu Regulares Viri, iuxta traditiones suas non habentes possessiones immobiles, vnde viuant; vt prae caeteris Regularibus videantur spirituales essie, & ad instar auium(quae neque seminant, neque metunt, neque operantur corporaliter Vnde viuant) videantur praecaeteris iuxta Evangelicam doctrinam de crastino non cogitare; traditiones sibi faciant, vt absque opere corporali solis spiritualibus semper intendant; licet ad operandum corporaliter sint validi; nec illis spiritualibus operibus aden sint districti, vel eis per Ecclesiae ordinationem adstricti; quominus, vel omnes, vel saltem eorum aliqui, pro victu suo, & Fratrum suorum, valeant corporaliter operari; & nomen Religionis imponant illi traditioni s, cumtamen ex illa traditione inguitabiliter consaquatur, vt cum nec de posfessionibus, quas non habent, nec de opere corporali, quod non exercent, valeant viuere; egestate cogantur res alienas victui suo necessarias desideraro, & assidue mendicando rogare; contra praeceptum Apostoli IAThess. 4. dicentis. Operemini, maoibus vestris, ficut praecapimus vobis, vt nullius aliquid desideretis. Glossa. Nedum rogetis, vel tollatis. Et 2. Thest 3. Qui non olt operari, nec manducet. Glos. Vult Apostolus Seruos Den eptrari corporaliter, vnde viuant; vt non cogantur egestate necessaria perere, secundùm quod ostensum est plenius supra dist rgi cirea principium §. Sunt igitur otiosi. Contra istam traditionem. habes multa dist. 2. maxime in illo §. Dicet autem adhuci

96

§. Item, superstitiosa traditio videtur esse; si forte aliqui Monachi, seu Regulares Viri, iuxta traditiones suas Parochias non hubentes, sub praetextu geli animarum traditiones sibi sat ciant, vt in subditis alienis etiam non vocati, vel non canonis ce missi a Praelatis illorum, regimen animarum, publice praedicando, & poenitentias iniungendo, quasi ex officio suosexerceant; & huic traditioni, sicut & praecedentibus, nomen Relis gionis imponant; cum tamen verius Sacrilegium; quam verq Religio dici possit; vt pote laedens, ac confundens sacram Ecli clesiasticam Hierarchiam, vt ostensum est supra ead. dist. I. § Sed dato, & Paragraphis sequentibus, vsque ad illum §. Verum si Hierarchis. Cum enim Ecclesiastica Hierarchia, ad instar Hierarchiae Angelicae, iuxta exemplar monstratum Moysiin monte Sina, diuine extiterit ordinata, vt dicit Dionysius in Ecclesiastica Hierarchia cap. 5. In hac autem Hierarchia duo sint tantum Ordines; videlicet Ordo Proficientium, sine Perafectiuorum, hoc est, Ordo Praelatorum curam anifmaru habentium, qui est Ordo Superior; & Ordo-Perficiendorum siue Subiectorum, hoc est Ordo Monachorum, & Ealeoruliis qui est Ordo inferior, vt dicit Dionysius in eodem capitulcs Nnllus autem inferioris Ordinis debeat sibi assumere officiim superioris; sicut nec Angelus inferioris Ordinis assumit sibiosui cium superioris; quia illicitum est & superioribubs qui perfi ciunt, & inferioribus, qui ab eis per ficiuntur; alitiuid operaripreter quam ordinatum est a Deo Principe perfectionis, vt dicit Dionysius in Angelica Hierarchia cap. 3. Angeli vero superiores super suos inferiores habeant praecipuam purgatipnem. & illuminationem, & perfectionem; nec quidquam ltitis ab iis percipiunt; sed de sua plenitudine eis induunt; & sutiimiter eisdem praesunt, vt sefitir in eodem capitilo Restari quod si aliqui de Ordine inferiori (in quo Ordine sunt Reculares Viri, qui Graece Monachr appellantur; vt ostensum est supra dist. 1. §. Sed dai) eradsuones sibi faciant, ptr quas praedict, officia Praelatorum sibi assumant; procul dubio sacram Hierarchiam praedictam, quantum in eis est, laedunt, consundunt, turbant, deordinant, & reuersant. Nec potest talis traditio esse vera Religio; sed magis Superstitio; Id est superflua Religio, & superstatuta Ecclesiae obseruatio; sic enim exponitur Superstitio secundùm Isidorum lib. 8. Etymologiarum cap. 3.

97

§. Si vero dicant aliqui Regulares, praedicta officia exercentes; quod illa non sibrassumunt, sed Praelati Ecclesiarum eis canonice committunt. Huic responsioni, si vera sit, non duximus resistendum; dum tamen officia illa Praelatorum sibi committi non postulent, nec procurent. Qui enim hoc faciunt, Hierarchiam Angelicam non imitantur; sed ei potius, quantum in eis est, aduersantur. Nusquam enim legitur, Angelos inferiorum Ordinum postulasse, vel procurasse, sibi committi officia superiorum, vt ostensum est supra dist. 1. §. Nota, quod dicitur, & §. Non solum.

98

§. Illi ergo, qui subspeciepietatis, vel Religionis, tales vel similes traditiones faciunt, contrarias Diuinis & Apostolicis documentis, & Sanctorum Patrum statutis; similes sunt Pharisaeis Hypocritis; qui tempore praedicationis Christi, propter suas traditiones speciem pretatis habentes, transgredieabantur, & transgredi faciebant praecepta Dei; docentes homines, vt quod daturi erant Parentibus suis indigentibus, vouerent Deo, & osterrent in Templo; contra illud praeceptum Donini Exod. 20. Honora Patrem, & Matrem, &c. Et si de hoc forte conquererentur Parentes, docebant eos respondere Paren tibus in hunc modum. Pater, si munus, quod offero Deo, darem tibi; numquid prodesset tibi? Quasi diceret. Non; Immo sacrilegus esses recipiendo. Vel sic secundum aliam Glossam. Pater munus, quod offero Deo, proderit etiam tibii; si; propter quod non debes inde offendi. Et sic Parentes afficiebantur inedia, propter traditiones Pharisaeorum Hypocritarum. Et ideo contra eos grauiter inuehitur Dominus Matth. 19. dicens. Quare vos transgredimini mandata Dei, propter traditionem vestram? Nam Deus dixit. Honora patrem tuum, & Matrem. Glos. Dando necessaria. VoS AVTEM dicitis. Quicumque dixerit Patri& Matri; Munus quodcumque est ex me, tibi proderit. Glos. Vestra autem traditio contraria est. Hoc enim filios dicere parentibus compellitis. Si quod Deo oblaturus eram, in tuos consumo cibos, tibi pro¬ derit, o Pater ?. Quasi diceret. Non; Immo sacrilequs esses, fireciperes. Vt sic timerent Parentes Deo consecrata comederes; Pel sic secundum aliam Glossam. Munus quodcumque est ex mes tibi proderit. Hoc est. Quod Deo offero, tibi ipsi prodest, & Pater. Sequitur. Et ita non honorificauerit Patrem, & aditrem. Glos. Nihilominus dignus erit vita aterna. Haec erat traditio Pharisaeorum. Hanc literam Euangelii sic exponit Beda Marci p. In Glossa dicens. Consulens Dominus imbecillitati, vel aetati, vel penuriae Parentum, praecepit, vt Tilii honorarene Parentes Setiam in necessariis huius vitae. Hans legem Scribae & Pharisat subuertentes, vt impietatem sub nomine pietatis inducerent, doquerunt Tilios suos, vt si quis ea, quae Parentibus offerenda sunt, Deo vouere voluerit (qui verus Pater est) oblatio Domini praeponatur. Quod & faciunt hodie Multi Pharisaei; hoc est, Multi per priuatam iustitiam a populo diuisi (sic enim exponitur Pharisaeus in Glossa super illud Matt. 3. Videns autem multos Pharisaeorum, &c. Idocentes scilicet, & asterentes, salubrius esse offerri, sibi (quos appellant Nuntios Dei) quam Parentibus subueniri. Docent etiam salubrius esse Parochianis alienis, sibi eleemosgnas suas dare, cum sint egentes; quam propriis eorum Sacerdotibus, eis in Diuinis Gfficiis deseruientibus, quos ipsi asserunt Iocupletes. Vnde in Testamentis Desunctorum procurant per confessiones, quibus se ingerunt, immensa sibi legata relinquis & Ecclesias Parochiales debitis sepulturis fraudari; contra illudaHIugonis De Sancto Victore lib. 2. Sententiarum suarum capvlt. Non bene, inquit, sustentat egentem, qui fraudat sesuientem. Et ideo de talibus dici potest, quod dicit Dominus de Pharisaeis Hypocritis paulo post Matth. 15. dicens. Hypocuitae; rbene prophetauit de vobis Isaias Propheta dicens. Populus hic leliis me honorat, cor autem corum longe est a me. Et subiunatit; sie causa colunt me, docentes doctrinas, & mandates hominuli. Gloss. Non habituri mercedem cum veris Cultoribus. Sic. ergo patet, quod illi Viri, qui sub pretoxtu Religionis tales traditiones saiciunt, contrarias Dominicis & Apostolicis documentisi, vel Sanctorum Patrum staturis; similes sunc Hypocritis Pharisatis; & quod eorum traditiones, non Religio; sed magis Sectae, & Superstitio dici possunt.

99

§. Quod autem tales traditiones Superstitio dici possunt, ex go videtur; quod nec a Domino lesu Christo; nec ab eius A¬ postolis, nes a Sanctis Conciliis, nec ab Antiquis Sanctis, nec a Sci ipturis Sanctorum Doctorum Canonicis sunt nobis relictae; sed a Quibusdam Recentioribus ex eorum arbitrio, praeter vel contra Sanctorum authoritates canonicas, vt praeostensum est, sunt inductae; contra illud Isidori lib. 8. Etymologiarum cap. 3. sic dicentis. Nobis vero, nihil ex nostro arbitrio inducere licet; sed nec eligere, quod aliquis ex arbitrio suo elegerit. Apostolos Dei habemus Authores, qui nec sibi quidquam ex suo arbitrio, quod inducerent, elegerunt; sed acceptam a Christo disciplinam sideliter nationibus assignarunt. Itaque si etiam Angelus de caelo aliter Evangeligauerit, anathema vocabitur. Ideoque in eodem cabitulo dicit Isidorus. Superstitio est superflua, & superinstituta Ecclesiae obseruatio.¬

100

§. Quod etiam tales traditiones Secta, vel Secta valeant appellari, ex eo videtur; quoniam illas tradent S, ex habitu animorum suorum, in Religionis cultu longe aliter quam caeteri, opnantur, vt ostensum est supra. Vnde Isidorus in eodem capitulo dicit. Secta a sequendo & tenendo est nominata. Nam sectas dicimus habitus animorum, acinstituta cirea disciplinam & propositum, quod tenendo sequuntur; Ionge alia in Religionis culta opinantes, quam cateri. Ista autem tradentes, videntur inniti prudentiae suce, contra illud Prouerb. 3. Habe fiduciam in Domino ex toto corde tuo, & ne innitaris prudentiae tuae; nam, sicut dicit Hieronymus super illo verbo. Prudentiae suae innititur, qui ea, quae sibi agenda, vel dicenda videntur, decretis Sanctorum Patrum praeponit. Vnde a talibus traditionibus videtur cauendum esse omnibus Christianis, iuxta doctrinam Domini Matth. 16. dicentis. Cauete a fermento Pharisaeorum. Gloss. Id est, a superstitiosa Doctrina, quae more sermenti, veri panis, id est verae doctrinae, simulat se habere substantiam. Item alia Glossa. Id est. Cauete a variis traditionibus, quibus videntur quae non sunt.

101

§. Huiusmodi nouas, & superstitiosas traditiones, seu sectas, maxime introducunt Pseudo-Praedicatores, vt populum in se vitae nouitate conuertant, vt dictum est supra eodem, signo. Vnde de Pseudo dicit Beatus Petrus 2. Petri 2. Sectas non metuunt introducere. I Istas autem traditiones, seu sectas introducunt, non causa Religionis, sed causa lucri. Vnde 2. Petri 2. dicitur de illis Magistris mendacibus, qui in fine temporum exurgent de nobis. Sectas introducent perditionis. Et paulo post dicitur. Et in auaritia fictis verbis de vobis negoriabuntur Glorse Non causa Religionis, sed auaritiae. Vt aliquidluerenturs fins ine nouas doctrinas; nec vos emunt Deo; sed de vobis sibraliquideunt modi acquirunt. Licet autem huiusmodi Deceptores doctrinse suae multas veritates admisceant; tamen simplices vitos & fereminas, multis modis a veritate abducunt. Propter quod diecit Apostolus Heb. 13. Doctrinis variis & pereorinis, Gloss. quae diuersa sunt a nostris & extraneae; NOLITE abduci. Gloss. Nulla porro falsa doctrina est, quae non aliqua vera intermisceat Talium Superstitionum Inuentores astuti; super se prouocant iram Dei. Vnde Psal. Ios. FIrritauerunt Deum in adinuentionibus suis. Et Osce §. Exosos habui eos propter malitiam adinuentio num eorum; de domo mea eiiciam eos; non adiiciam; Dedeligam eos.

102

§. Illud autem apud multos non modicam adnirationem inducit, quod Sacrosancta Romanae Ecclesia, quae tot & tantorum Sapientum consiliis est suffulta, tot Mendicantium Religiones diuersas, a tempore Concilii generalis inuentas, velit aequanimiter sustinere; cum in illo Concilio, de vniuersisPraelatis omnium Ecclesiarum, quae sub caelo sunt, per longatem. pora conuocato & congregato, & sub Domino Innocentio Papa; nulli Successorum suorum secundo, in Lateranensi Pariarchio celebrato, Spiritu Sancto, vt credendum est; inspirante, firmiter prohibitum fuerit; Vt, ne nimia Religionum diuersitas grauem in Ecclesia Dei confusionem induceret, nemo nquam Religionem deinceps inueniret; sed qui conuerti vellet; vnam de approbatis assumeret. Similiter, qui domum Religiosam de nouo fundare vellet, non nouam Regulam, vel institutionem faceret; sed vnam de approbatis acciperet, vt legitur Extra De Religiosis domibus, vt Episcopo sint subiectae. cap. vlt. Nisi forte dicatur, quos absit, illud generale Concilium in hac constitutione errasse; Quod non est verisimile; cum illa donstitutio diuina confirinia. ri possit authoritate Ierem. 6. dicentis. Interrogate de seniis tis antiquis, quae sit via bona, & ambulate in ea; & inuenietis refrigerium animabus vestris. Quamuis autem multorum noua Religiones audierimus esse per Sedem Apostolieam cenfir matas, non tamen omnes eorum traditiones, vel confuerudis nes, ab eadem Sede credimus approbatas. Multas enim illarum traditionum, vel confuetudinum, videmus magis super¬ stitiosas, quam Religiosas, sicut ostensum est; & Apostolorum, ac eos sequentium Sanctorum Patrum traditionibus inimicas,

103

§. Si qui ergo Praedicatores (de quorum canonica vocatione, seu missione non constet) ex more, sub Ipecie pietatis tales superstiosas traditiones, vel eis similes facientes, eas Religionem appellent; nihilominus autem se Apostolos, id est a Deo missos, esse dicant; non videntur esse veri Apostoli, sed Pseudo¬

104

§. Tertiumdecimum Signum potest esse, Quod veri Praedicatores, veram charitatem habentes, plus diligunt legem Christi, quam proprium commodum, vel honorem; iuxta illud Prouerb.. Serua legem meam, quasi pupillam oculi tui; liga eam in digitis tuis, & scribe eam in tabulis cordis tui. Et super illud Psal. I19. Bonum mihi lex oris tui, super millia auri & argenti, dicit Gloss. Charitas plus diligit legem Dei, quam cupiditas millia auri & argenti.

105

§. Si qui ergo -Praedicatores (de quorum canonica missione, seu vocatione non constet) per illam doctrinam, quam appellant Evangelium Aternum; vel per illam, quae docet homines infirmos opera poenitentiae contra doctrinam Euangelicam ostentare, vt ostensum est supra 1o. Signo. §. Notandum, cum tribus sequentibus Paragraphis; vel per aliam peruersam doctrinam legem Christi videant impugnari, vel eidem aliquatenus derogari; tamen eas impugnare negligant; vel forian dissimulando eis consentiant; vel, quod peius est, eas praedicent, ac viam salutis appellent; pro honore tamen suo, vel commodo temporali conseruando, vel quaerendo, ex more lites suscitare, & scandala incurrere non horrescant; quia quod Dei sunt negligunt, & sua tuentur; plus videntur amare se, quam Deum, & legem Dei. Nam super illud Iob 39. Quae dereliquit oua sua in terra, dicit Gregorius in Iib. 31. Moral. Plus Deo se amare conuincitur, qui neglectis iis, quae Dei sunt, propria tuetur. Si ergo praedicti Praedicatores, modo praedicto neglectis quae Dei sunt, ex more propria tueantur; videntur amare se, & honorem suum, plusquam Deum, & legem Christi; & ideo non videntur esse veri Apostoli, sed Pseudo.

106

§. Quartumdecimum Signum esse potest, Quod veri Praedicatores, non ex industria ornant suam praedicationem splen¬ dore verborum; hoc enim non indiget Religie sbristiani. Vnde I. Corinth. I. super illud, Non in sapientia versis diciti Gloss. Non in lepore & ornatu verborum; quia Religio Christiane. non indiget pompa & cultis sermonis? Item Augustinus in prima Epistola Ad Volusianum loquens de Sacra Scriptura sic. dicit, Sincera & solida res est, nec fucatis eloquiis ambit ad anitmuim, nec vllo linguae tectorio inane aliquid, aut pendulum crepitat. Item Senece Ad Lucilium Epist. 40. Oratio, quae veritati dat operam, incomposita debet esse & simplex. Verba enim Sanctorum Praedicatorum, non ab ingenio, vel arte procedunt; sed a spiritus Sancti gratia, vt ostensum est supra dist. 2. §. Rursum dicunt. Pseudo vero Apostoli composittoni & ornatui verborum student, vt veris Praedicatoribus minus ornate loquentibus praeferantur. Vnde 2. Corinth. 21. super illud, Nam st imperitus sermone, dicit Glossa. Non erant eloquentes Apostoli, sed Pseudo perba componebane. Item ibidem alia Glossa. Corinthii praeferebant Pseudo voris Apostolis, cauuli Aaccupati sermonis, Credic enim vulgus quandoque illum- Praedicatorem sanctiorem esse, qui linguam habet in praedicando eruditam, & eloquentiam elegantem; cum tamen ista non faciant sanctitatem, sed plaerumque operentur peccatum. Vnde Hieronymus Ad Nepotianum. Nec Rusticus & simplex Frater ideo se sanctum putet, si nilul nouerit; nec peritus, neceloquens, in lingua existimes sanctitatem; multoque melius est ex duobus imperfectis, vustocitatem habere sanctam, quam eloquentiam peccatricem. Confra tales eloquaentiam ostentantes, dicit Seneca Ad Eucilium Epist. 63. Sic essectum est, vt diligentius loqui sciatur, quam viuere. Idecr Apostolus magis intendebat vera & simplici praedicationi, quam combositae. Vnde I. Corinth. 2. dicit. Apostolus, Non in doctis humanae sapientiae verbis. Gloss. Sicut faciebant Pseudo Malebat enim Apostolus verba sua sola puritate velitatis ostendere, quam eloquii tinctione fucare; Facere enim docet Philosophia, non dicere, vt dicit Seneca Ad Eucilium Epist. 20.

107

§. Sed forte obijciet Pseudo-Praedicator eloquentiae Ostenrator dicens. Nonne Apostolus, & alii Authores nostriloquebantur ornate, & etiam aliquandoRhetoricis coloribus vrebantur, prout ostendit Augustinus in lib. 4. De Doctrina Christiana; Per hoc ergo non possunt Pseudo a veris Apostolis discerni.

108

§. Ad quod dicendum est secundum eumdem Augustinum in eodem libro; quod Authores nostri, quando loquebantur ornate, non hoc ex industria, sed ex quadam consuetudine faciebant; ita quod non facile cognosci poterat, eos eloquentia vti. Si vero aliquando cognosceretur; non ad hoc intende bant, vt suam eloquentiam ostentarent; sed magis eam, tamquam famulam sequentem eorum sapientiam tamquam suam dominam euitare nolebant, ne per hoc eam reprobare viderentur. Vnde Augustinus in eodemlibro dicit. Illud autem magis admiror & stupeo, quod ista nostra eloquentia ita vsi sunt Authores nostri per alteram quamdam eloquentiam; vt nec dcesset eis, nec emineret eis, quia eam nec iniprobari ab illis, nec ostentari oportebat; quorum alterum fieret, si vitaretur; alterum putari posset, si facile agnosceretur; & in quibus forte locis agnoscitur a doctis. Tales res dicuntur, vt verba, quibus dicuntur, non a dicente adhibita, sed ipsis rebus velut sponte subiuncta videantur; quasi sapientiam de domo sua, id est de pectore Sapientis procedere intelligas, & tamquam inseparabilem famulam, etiam non vocatam sequi eloquentiam. Patet igitur, quod veri Apostoliita plaerumque eloquentia vtebantur, vt non de facili, & non nisi a doctis agnosceretur; nec vt eam aliquatenus ostentarent; sed magis, ne ipsam quasi reprobabilem euitarent. Pseudo vero ad hoc eloquentia vtuntur, vt magis eorum scientia, quam doctrina Dominica per eos praedicata commendetur. Vnde super illud I. Corinth. I. Non in sapientia verbi, &c. dicit Gloss. Qui Christi doctrinam verbis exorn are vult, obscurat eam splendore verborum, vt non illa, sed ipse laudetur. Et super illud I. Thess. 2. Neque quaerentes ab hominibus gloriam, dicit Gloss. Tamquam Pseudo, qui se potius, quam Dei doctrinam commendari volebant. Apostolus autem qui non ad praesens, sed in futuro gloriam quaerebat) se humilem faciebat, vt Dei praedicatio exaltaretur.

109

§. Si qui ergo Praedicatores (de quorum canonica vocatione, seu missione non constet) in suis praedicationibus, vel aliis colloquiis suis, eloquentiam suam ex more adeo ostentent, quod facile, non solum a doctis, verum etiam ab indoctis, & ar minoribus eorum ostentatio cognoscatur; videtur, quod se magis, quam Dei doctrinam commendari velint; & ideo non videntur esse veri Praedicatores, sed Pseudo,

110

§. Quintumdecimum Signum potest esse, Quod veri Prae¬ dicatores, non quaerentes gloriamlhuius mundi, praedicatioa nem suam Eogicis rationibus, aut Ihilose plicis specelaricnls bus non confirmant; ne videantur in huiusmodi Plilose plicis gloriari, aut per hoc velle a anundanis hominibus, contra Deum laudari. Vnde I. Corinth. 2. dicit Apostolus. Veni ad vos, non in sublimitate sermonis, aut sapientiae. Gloss. Vt rationibus Logicis, aut Philosophicis speculationibus illud consirmarem; quae duo laudatis in Pseudo contra Deum. Non enim quaerunt veri Apostoli per humanam sapientiam persuadere hominibus, sicur faciunt Pseudo. Vnde in eodem cap. dicit Apostolus. Sermo meus. Gloss. Qui priuatim fiebat. ET praedicatio mea. Gloss. Qua fiebat in oommuni. NON TVIT in persuasibilibus humana sapientia verbis. Gloss. Quia etsi persuasibilia fuerunt verba mea; non tamen per humanam sapientiam, vt verba Pseudo. Et super illud I. Cor. I. Perdam sapientiam Sapiontum, &c. dicit Gloss. Sapientiam & prudentiam humanam eliminabo a Praedicatoribus Evangelii; nec tales Sapientes inter Praedicatores meos recipiam. Plus enim plaei rumque proficit simplex praedicatio Sancti Viri modice literati, facta per scientiam sibi a Deo infusam; quam multorum Magistrorum Philosophice prouectorum, facta per scientiam Philosophice & studio acquisitam. Vnde Ecclesiast. 39. Anima Sancti Viri enuntiat aliquando vera, quam septem circumspectores. Gloss. Id est. Quam Philosophi liberalium artium scientia praeditis SEDENTES in excelso ad Speculandum. Gloss. Tamquam Magistri speculatores subditorum. Verba enim Sanctorum Praedicatorum. non abarte, vel ab ingenio procedunt; sed a Spiritus Sanctigratia, vt ostensum est supra dist. 2. §. Rursum dicunt, & dictum est supra proximo. Signo. Nec etiam quaerunt veri Apostolis vt populus admiretur & clamet laudando sapientiam, vel sas pientem praedicationem eorum; vera enim laus Praedicator est, non clamor populi, sed gemitus & lacrymae Auditorum; Vnde Hieronymus Ad Nepotianum. Docente te in Ecclesia; non clamor populi, sed gemitus suscitetur; lacrimae Auditorum landes tuae sint. De hac materia require supra dist. I. §. Prater verita tatem. Pseudo vero (quoniam Hypocritae sunt, & gloriam mundi quaerunt) vt in Philosophia periti videantur; & exinde propter clamorem populi eorum scientiam extollentis am plius honorentur; tam in disputationibus, quam in praedicationibus, & aliis colloquiis suis, praedictis responsionibus e speculationibus libenter insistunt; non ea quaerentes, quae ad salutem suam, & aliorum proficiant; sed ex quibus singulariter eruditi appareant. Vnde super illud Iob 30. Egestate & fame steriles, dicit Gregorius in lib. 10. Moralium loquens de Hypocritis. Neque enim eaquaerunt, ex quibus semetipsos ad humilitatem erudiant, mores in tranquillitate disponant, patientiam seruent, longanimitatem exhibeant; sed ea solummodo, quae eos doctos atque loquaces ostendant. Illa scire appetunt ex quibus singulariter eruditi videantur. Isti etiam, vt apud homines valeant amplius gloriari, frequenter ingerunt se quaestionibus Philosophicis, vel aliter curiosis, quae omnino inutiles sunt, vel parum vtiles ad pnofectum animarum; contra illud 2. Timoth. 2. Stultas & sine disciplina quaestiones deuita. Glos. Id est inutiles, & in quibus non est prosectus di, ciplinae, vel scientiae Dei. Item Bernardus Serm.

111

§. Doctrina Spiritus non curiositatem acuit, sed ch ritatem accendit. Tales Praedicatores non sunt apti ad proficiendum; nam, vt dicit Augustinus in prima Epistola Ad Volusianum. Non sunt apti Sacrae Scripturae negotio, qui magis linguae certaminibus, id est disputationibus, quam scientiae luminibus delectantur.

112

§. Siqui ergo -Praedicatores (de quorum canonica vocationes, seu missione non constet) ex more in talibus se ostentent; non videntur esse veri Praedicatores; sed potius suspecti haberi possunt, ne sint Pseudo.

113

§. Sextum decimum Signum potest esse, Quod veri Apostoli, scientes sibi dictum a Domino Matt. 43. Nolite vocari ab hominibus Rabbi; & in eod. eap. Ne vocemini Magistri. Glossa Id est. Ne appetatis vocari Magistri; vt Euangelicam Christi doctrinam sectentur; magis cupiunt vocari Discipuli, quamMagistri; & vbi necessitas non vrget officii, magis cupiunt audire, quam audiri magis cupiunt discere, quam velut Magistri docere, iuxta illud Iacob. 1. Sit autem omnis homo velox ad audiendum, tardus autem ad loquendum. Ideo dicit Gregorius Iib. 23. Moral. Sanctae vniuersalis Ecclesiae spiritualis quisque Praedicator, si liceat, tacere appetit, cum multis silentium tutius esse cernit, eosque se faeliciores putat, quos intra sanctam Ecclesiam locus inferior per silentium occultat, vt dictum est supra dist. 1. §. Sed forte dicet, vltra medium. Vnde Augustinus, quamuis esset Episcopus, & ex hoc Praedicator Apostolicus; nihilominus tamenAdHlieronymum in Epistola De oribine animaita dicit. Mde quidem audire potius, quam velut Magistrum delectar audiri.?Recolo eni quid eis Dominus dixerit, quos prae cateris elegit. Vooss inquit; NOLITE VOCARI AB ROMINIEVS RABBI. Item Seneca. In hoci incumbe, vt libentius audias, quam loquaris. Item Sentea in Et pist. 40. Summa summarum hoc erit. Tardiloquum te esse iubeo Item super Psalmum Domine exaudi dicit Augustintis. Eoquela sit in necessitate; taciturnitas in iocunditate.

114

§. E contrario vero Pseudo Apostoli (quoniam plaerum que gulam sequuntur, semper autem Arrogantes sunt; & tem. poralem honorem quaerunt) vt in coenis plenius produrentur; & tam ibi, quam in Ecclesiis, & in conuentibus hominum amplius honorentur; desiderant habere authoritatem publice docendi, & publice praedicandi dicet indebite) & habere nomen Magistri iuxta illud Matt. 23. Amant primos recubitus in coenis, & primas cathedras in Synagogis. Glossa. Quia mercedem suae Religionis gulam sequuntur, & in publico gloriam quaerunt? EE salutationes in foro, supple amant. Ex vocari ab hominibus Rabbi. Glos. Id est, Magistri. Item propter arrogantiam suam semper vellent praedicare & docere; quia semper volunt loqui, & numquam tacere; ac si ad hoc per aliquem Spiritum cogerentur; per quod videntur habere Spiritum Pythonicum, non Spiri tum Sanctum. Nam, vt dicit Apostolus. I. Cori Iai spiris tus Prophetarum, id est Praedicatorum, subiecti sunt Prophetis, Glossa. Id est, spiritus Sanctus (qui vnus est in omnibus prophetis; sed pluraliter dicitur, propter plures Prophetas; quos replet, vel propter plura eius dona) subiectus est Prophetis, id est Praedicato ribus; vt quando volunt, tacere vel loqui possint; nonienim cogi eos, sicut Spiritus Pythonicus, clamare aliqua; vel taceres Isti u tem semper volunt clamare, & numquam tacere. Item Hiero; nimus in Prologo super Habatuc exponens sequens verbum Apostoli I. Corinth. 14. Non est enim Deus dissensionis, sed pacis, ita dicit. Ex hoc intelligitur, cum quis oluntarie reticet, & alii locum dat ad loquendum; posse vel loqui vel tacere Ecum velit. Illi ergo Praedicatores extraordinarii; quis cum nodiiint Praelati, nec ab iis canonice inuitati; numquam tamen volunt tacere, vel ad loquendum alii Iocum dare; sed plebibus alienis, etiam fastidientibus & inuitis, quotidie praedicare; videntur non habere in potestate, loqui quando velint, vel reticere; & ideo videntur Spiritum Pythonicum, non Spiritum Sanctum habere. Vnde non expectantes canonicam missionem, non cessant praedicando discurrere. Ierem. 23. Non mittebam Prophetas, & ipsi currebant. Et si praedicare, aut docere prohibeantur, grauissimam poenam putant; eo quod non possunt suam scientiam ostentare. Vnde super illud Iob II. Numquid qui multa loquitur, non & ipse exaudietur) aduersus Arrogantes loquens Gregorius in lib. 10. Moralium dicit. Imperita mens, silentium poenam putat. Item super illud Iob 32. Aperiam labia mea, & respondebo, dicit Gregorius Iib 23. Moral. Grauis labor est Arrogantium, si quod sapiunt, non ostendunt. Vim quippe extrinsecus aestuantem serre vix possunt; si omne quod sentiunt, paulo tardius innotescunt. Ideo dicit Beatus Bernardus super cantica loquens Ironice. Canales hodie in Ecclesia multos habemus, Conchas vero perpaucas. Tantae charitatis sunt, per quos nobis finenta caelestia manant; vt ante effundere, quam insundi velint; loqui, quam audire paratiores. Adeo autem silentium peenam putant, & grauem laborem reputant; quod contra prohibentes eos praedicare, licet ex causa legitima, praelium sanctificant, id est firmant; detrahendo scilicet, vel publice diffamando, nec non priuationem beneficiorum ipsorum sub pietatis specie procurando, vt dictum est supra in Prologo. Quam quidem priuationem fatis nouerunt quidam experimento, licet illam dissimulent, sub silentio transeundo,

115

§. Patet igitur, quantum desiderent praedicare & loqui Pseudo-Praedicatores, etiam non missi. Non tamen caret culpa, loqui sine necessitate Idquendi. Vnde super illud Exechict. 3. Cum pertransissent septem dies, factum est verbum Domini ad me dicens. Tili hominis audies de ore meo verbum, & annuntiabis ex me, &c. dicit Gregorius in Glossa. Si Propheta Sanctus, qui missus est ad loquendum, tacet vt recta laquatur; quanta culpa est non tacere, quando necessitas Ioqui non cogit.

116

§. Ab hac arrogantia ostentandi se praedicando, vel docendo, deberent se abstinere maxime Regulares Viri (qui Graece Monachi appellantur) qui contemplationi vacare debent; sed magis e contrario deberent solitudinem & taciturnitatem desiderare & seruare, vt per hoc aptiores redde¬ rentur ad contemplandum. Solifudo enim & tacitur nitis purgant hominem, & reddunt idoneum, ad contempla idussis & recipiendum Angelorum illuminationes, & reuelatienes, Vnde Dionysius in Angelica Hierarchia cap. 4. Angilus Etan gelixauit Pastoribus per solitudinem & silentium purgatis; vt apti fierent percipiendis reuelationibus Angelicis, Christi natiuitatem. Item propter hoc deberent abstinere a praedicatione publica; seu doctrina; quia eorum officium est, non docere sed plat gere, vt ostensum est supra dist. 1. §. Secundum igitur praeliba tam.

117

§. Illi autem specialiter obligati videntur ad seruandum illam Euangelicam doctrinam Matt. 23. Ne vocemini Magistri sicut & alia Evangelica) qui secundum Regulam Beati Fraticisci vouerunt se seruaturos Euangelium fesu Christi, in cuius Regulae cap. I. Iegitur in hunc modum. Regula & Vita Minorum Fratrum haec est; scilicet, Domini nostri Iesu Christi Euangelium obseruare. In fine vero eiusdem Regulae continentur haec verba. Paupertatem, & humilitatem, & Sanctum Evangelium Domini nostri fesu Christi, quod firmiter promisimus, obseruemus. Constat enim, quod omnes Christiani obligati sunt ad seruandum Euangelium Christi quoad praecepta. Illi ergo; qui specialiter praedicto modo vouerunt se obseruaturos Euangelium Christi, videntur non solum ad Euangelica Christi praee cepta obligari, varum etiam ad omnem Euangelicam Christi doctrinam; cum specialitas huius voti aliquid debeat operari; argumento Decretalis Extra De priuilegiis. cap. In his. Et inIure; Indefinita aequipollet vniuersali, vt solet notari I. q. 3. cap. Salua tor, in fine. Et vbi Actor Regulae non distinxit, immo distinguendum prohibuit (provt in illa Scriptura, quae ipsius Francisei dic citur Testamentum, plenius continetur) nec alius distinguere debet, vt solet notari 31. 4. I. cap. Quod si dormierit.

118

§. Item videtur, quod omnes perfecti teneantur seruari (quantum humana permittit fragilitas )omnia consilia ChristiNam, vt dicit Augustinus in libro De Vita Christiana. QQui Christianus dicitur, Christum se habere Dominum profifetur; & vere esset, id est perfecte esset, si ei in omnibus exequeretur; & seruiret. Et post multa verba subiungit. Christianus ille est ( supple persectus) Qui Christum in omnibus imitatur. Ecce quos Christiani perfecti debent Christo in omnibus; nonsolum ini praeceptis, sed etiam in consiliis obsequi; & eum in omnibus, quae ad assumptam pro nobis eius humilitatem pertinent, quantum sibi possibile est, imitari. Vnde ipse Dominus docet Discipulos suos (per quos intelliguntur Viri perfecti) dicens Matt.

119

§. Estote perfecti, sicut & Pater vester caelestis perfecius est. Glossa. Imitatione, non aequalitate. Qui enim perfectionem docendo, ad eam inchoandam docuit dicens Matth. 19. Si vis persectus esse; vade, vende quae habes, & da pauperibus; ad eamdem perfectionem consummandam subiungit dicens. Et veni, & sequere me. Glossa. Id est. Ititare me. Qui ergo, in quibus esset imitandus, non distinxit; sed Sequere me simpliciter dixit; profecto in omnibus imitandum se voluit. Item Ecclesiast. 23. Magna gloria est sequi Dominum. Glossa. Id est. Imi. tari Non dicit in hoc, vel nhoc sequi, sed simpliciter sequi; Et quod simpliciter dicitur, vniuersaliter dictum intelligitur, vt habetur alibi. Item Rom. 13. super illud Induite Dominum lesum Christum, dicit Glossa. Tormam Christi accipite in omnibus. Item Apocalyps. I4. dicitur De Virginibus, per quos intelliguntur perfecti. Hi sequuntur Agnums, quocumque ierit. Item Athanasius in lib. De satisfactione fugae suae. Omnia, quae de Saluatore nostro humano more scripta sunt, eadem humano generi communiter deputantur; sed vnusquisque eum secundum datam ei gratiam, ac infirmitatem propriam, minus, aut perfectius imitatur. llli ergo Fratres, qui se perfectos, immo perfectiores aliis profitentur; ad obseruandum, vt videtur, totam Euangelicam Christi doctrinam, tam in consiliis, quam in praeceptis (quantum humana sinit fragilitas) obligantur. Si ergo desiderent, & procurent se Magistros fieri, vel Magistros vocari (quod est contra Euangelicam Christi doctrinam praedictam) videntur facere contra suam perfectionem, & Regulam Beati Francisci, & frangere votum sum; praesertim, cum in cap. 1o. eiusdem Regulae expresse dicatur. Non curent Fratres nescientes literas, discere literas; sed attendant, quod super omnia desiderare debent habere spiritum Domini, & sanctam eius operationem. Ex quo capitulo videtur, quod illi Fratres, qui post ingressum illius Ordinis curant discere literas, quas antea nescierunt, manifeste faciant contra Regulam supradictam.

120

§. Sed dicet Vir Regularis, siue Monachus Cathedrae Magistralis Amator; quod per illud Matt. 23. Nolite vocari ab hominibus Rabbi, & Ne vocemini Magistri, non prolibetur quis libet appetitus Magisterii; sed apperitus Magisterii nordina tus, vel indebitus; qualem apperitum non habent Viri Regue lares, vt dicunt; cum non appetanti Magisterium; nisi propterpublicam vtilitatem; nec volunt fieri Magistri Scholastier enist de consensu Praelatorum suorum licentientur ab illo, qui habet potestatem Magistros licentiandi.

121

§. Sed, quod appetitus Monachorum in hacparte sit inc dinatus, sic potest ostendi. Quicumque appetit, quod ei nonconuenit, inordinate, vel indebite appetit illud; culpa enim est immiscere se rei ad se non pertinenti. 5t. De Regulis Iuris. E. Culpa. officium publice docendi, vel publice praedicandi (quod est Magisterium) Monacho in statu, seu gradu Monachali existenti, non conuenit, vt ostensum est supra dist. 1. §. Sed dato, & Paragraphis sequentibus, vsque ad illum §. Verum si Hierarchis; & maxime per Beatum Bernardum supra dist. 1. §. Secundum igitur praelibatam. Ergo Monachus in statu, seu gradu Monachali existens, inordinate, & indebite appetit illud. Redit exgo Prima Conclusio; scilicet; quod Monachus appetendo, vel adipiscendo Magisterium, facit contra doctrinam Christi Euangelicam praedictam; Et si vouit se Christi Euangelium seruaturum, videtur trans gredi votum suum. Talem inordis natum, vel indebitum Magisterii appetitum reprotiat Domias nus in Pharisaeis Hypocritis, qui erant Religiosi Iudaeorum; dicens Matth. 23. Amant primas cathedras in Synagogis; & vocari ab hominibus Rabbi. Vnde Glossa ibidem. Magistros primos sedere non vetat; sed eos arguit, qui haec habita, vel non habita indebite appetunt.

122

§. Item obijciet Vir Regularis, Amator Cathedrae Magistialis, illud Hieronymi Ad Rusticum Monachum. Sic viue in Monasterio vt Clericus esse merearis; multo tempore disce, quod postmodum doceas; & habetur 16. q. I. cap. Sic viue. Item eumdem in sequenti cap. Si Clericatus te titillat desiderium; discas, quod possis docere. Ex quibus concludunt, quod Monachi possunt disce re, & docere & ex hoc vlterius conciudunt, quod possunt Mas gistri Scholastici esse¬

123

§. Ad quod dicendum est, quod Monachi dum sunt in Honasterio, possunt discere; vt postmodum, si siant Clerici, id est Praelati Ecclesiae, possint docere, id est praeditare; non quodi possint Magistri Scholastici esse. Et sic Ioquuntur capitula supradicta, vt ostensum est supra dist. 4. §. Sed forte dicet.

124

§. Item obijciunt exempla quorumdam Sanctorum; videlicet Gregorii, Augustini, Hieronymi; qui licet fuerint Regulares, tamen fuerunt praecipui Doctores Ecclesiae¬

125

§. Ad quod dicendum est, quod postquam facti fuerunt Monachi, siue Regulares; non docuerunt, scholas regendo; sed libros scribendo, & Scripturas exponendo. Postea vero facti Episcopi, vel Praelati, docuerunt publice praedicando

126

§. Sed obijciunt de Gregorio Nagiangeno; qui licet Monachus esset, tamen adductus fuit Constantinopolim, vt Sacram Scripturam doceret, vt legitur, prout dicunt, in Ecclesiastica Historia. Similiter de Ioanne Damasceno, qui licet Monachus esset, tamen non tantum in Sacra Scriptura, verum etiam in liberalibus artibus docebat Scholares, vt legitur in libro De mirabilibus Beatae Virginis; quem librum non vidimus, nec credimus authenticum esse¬

127

§. Ad quod tamen dici potest, quod hoc, si verum fuit, factum suit dispensatiue propter vrgentem necessitatem Ecclesiae; videlicet propter penuriam Magistrorum; vnde non est trahendum ad consequentiam. Quemadmodum factum fuit tempore Gelasii Papae in Ecclesia Italica, quod. Monachi facti fuerint Rectores Ecclesiarum Parochialium, propter penuriam Clericorum, vt legitur I. §. 2. §. Nisi rigor, & cap. sequenti; & dist. 60. ean. Priscis, vt ostensum est supra dist. 1. §. cum igitur Ecclesia Christi. Vrgens enim publica necessitas dispensationem inducit, vt legitur I. q. &. cap. Etsi illa.

128

§. Item opponunt dicentes. Qui est idoneus ad maius, est idoneus ad minus. Monachus est idoneus ad Cathedram Episcopalem. Ergo multo fortius ad Cathedram Magistralem. Ergo Monachus potest esse Magister Scholasticus.

129

§. Respondeo. Monachus potest fieri Episcopus, quod est maius. Ergo potest fieri Archidiaconus, vel Saecularis Canonicus, quod est minus. Quod est absurdum.

130

§. Item dicunt, quod ad omne opus mifericordiae potest aliqua Religio institui; Vnde, cum docere sit opus misericordiae (quia inter eleemosynas computatur) ad officium docendi potest aliqua Religio institui; & ex hoc conciudunt quod aliqui Religiosi possunt esse Magistri Scholastici.

131

§. Ad quod dicendum est, quod prima falsa est. Nam defendere Pupillos, & Viduas, & alias miferabiles Personas in iudicio, est opus misericordiae; non tamen ad hoc potest Religio institui; quia tale officium non possunt exercere Religiosi, nisi despensatiue, de mandato Episcopi; vtpote inconueniens suae perfectioni, vt legitur in Concilio Calcedonensi dist. 66. ean. Peruenit; & ostensum est supra dist. 2. in Fract. De curiosis. §. Sed forte. Similiter nec conuenit publice docere Monachali Professioni, vt ostensum est multipliciter supra dist. I.

132

§. Alia etiam argumenta inducunt plurima, quae sunt responsione indigna. Sed certe multum desiderant honorem Cathedrae, qui per talia argumenta nituntur probare Magistros Scholasticos, & solemnes fieri se debere¬

133

§. Item constat, quod Monachi non possunt fieri solemnes Magistri Scholastici, nisi diu studuerint in studio generali; Sed dicit Gregorius, quod Nemo potest Ecclesiasticis, & multo mirriu Scholasticis, officiis deseruire; & in regula Monachorum ordibiace persistere. Id q. I. cap. Nemo. Quomodo ergo viuer Regulariter & ordinate Monachus, qui viginti annis in studio generali permanferit, & officiis Scholasticis deseruierit propter Maa gistralem Cathedram, quam se ascensurum sperauit? Item, cum periculosum & illicitum existat Monacho, in multitudlne hominum diutius permanere, vt ostensum est supra dist. 1. §. Adeo enim; quomodo licitum erit ei diutius permanere in studici generali, vbi est tanta hominum multitudos Hoc attendens Ecatus Benedictus Monachorum praeceptor eximius, licet nondum esset Monachus, sed animo tantum Religiosus; cum in studio generali Romae studeret, timens ne si forte propter multitudinem hominum, & eorum frequentiam aliquid de scientia mundi attingeret, postmodum in immane praecipitum torus iret; idcireo potius eligens scientia literarum carere, quam in praecipitium ire; recessit a studio literarum scienter nescius, & scpienter indoctus, vt narrat de ipso Gregorius in Dialogo lib. 2.

134

§. Sed iterum obijciet Vir Regularis, Cathedrae Magistralis Amator dicens. Nonne expedit Ecclesiae Dei, quod Vir praedicare sciens, licet Regularis existat, promoucatur ad Cathe¬ dram Magistralem; videlicet, vt sitadagister Scholasticus in diuinis literis; & nomen Magistri habeat, vt per hoc eius praedicatio disertior reperiatur; & ob hoc libentius audiatur, & magis ei credatur; & sic magis proficiat docendo, & praedicando; & etiam, vt per hoc studium Sacrae Scripturae ardentius amplectatur; cum tamquam fructum laboris sui sperauerit se tamdem Magistralem Cathedram ascensurum,

135

§. Ad quod dicendum est, quod Magistrum esse, vel Mastrum vocari, nullam importat necessitatem profectus in praedicatione; sed forte magis prouocat curiositatem. Plus enim plaerumque conficit simplex praedicatio Sancti Viri modice literati; quam multorum Magistrorum praedicatio docta, vt ostensum est supra proximo signo. Sicut etiam patet in Arrio, Sabellio, Eutyche, Nestorio, & aliis quampluribus; qui licet magni Magistri fuerint in diuinis literis, & magni nominis; tamen non profecerunt in Ecclesia Dei, sed magis defecerunt; quoniam Haeresiarchae fuerunt. Item vide exemplum Domini, qui cum inter Discipulos suos haberet quosdam Magistros; videlicet Nathanacl, qui fuit peritissimus Scripturarum, vt dicit Gloss. super illud Ioan. I. ANaxareth potest aliquid boni esse; & Nicodemum, cui dixit Dominus Ioan. 3. Tu es Magister in Israel; tamen non legitur eos misisse ad praedicandum, nec fecisse Apostolos; sed potius misit piscatores & idiotas, quibus dixit Matth. 10. Ecce Ego mitto vos. Gloss. De Discipulis missos vos facio, vt dictum est supra dist. 1. §. Verum si Dominus Papa. Constat autem, quod si Magistri nomen vtile esset Praedicatori Ecclesiae, Dominus potius misisset Magistros praedictos, & Apostolos eos fecisset, quam piscatores & idiotas. Sed placuit Domino per stultitiam praedicationis saluos facere credentes I. Corinth. I. Gloss. Id est, per Praedicatores imperitos mundanae sapientiae, qui stulti videbantur. Et hoc ideo, ne eorum profectus attribuatur homini, sed Deo. Vnde super illud I. Corinth. 2. Vt sides vestra non sit in sapientia hominum, sed in virtute Dei, dicit Gloss. Id est. Non attribuatur homini, sed Deo.

136

§. Item. Esto, quod Magisterium Diuinae Scripturae, vel Magistrum esse in Diuina Scriptura, vtile sit praedicationi; s non tamen licitum est Viris Regularibus (qui Graece Monachi appellantur) Magistros esse; cum eis non liceat publice docere, vel publice praedicare, dum sunt in inferiori ordine Eccle¬ siasticae Hierarchiae (id est, in statu Monachali subiectiinisi; fuerint ab Ecclesiarum Praelatis canonice destinati; quoniam ex hoc turbaretur & confunderetur Ecclesiastica Hierarchia,; vt ostensum est supra dist. I. ab illb §. Sed dato, vsque ad illum

137

§. Verum si Hierarchis; & supra ead. dist. 12. Signo §. Cum etiam Ecclesiastica Hierarchia.

138

§. Item. Illis, qui statum humilitatis elegerunt Tvt sunt Regulares Viri, qui Graece Monachi appellantur, prout ostendsum est supra dist. 1. §. Item certum est) etsi forsan liceret iis publice docere, & Magistros Scholasticos esse; tamen non expedit animabus eorum; quoniam in statu Doctorum frequenter periclitatur humilitas, quae in statu Auditorum; seu discentium; facilius conseruatur, vt ostensum est supra ibidem.

139

§. Item certum est, quod Magisterium (seu publice docendi, seu publice praedicandi officium) honor est, siue officium honoris, & altitudinis, vt ostensum est supra dist. 1. §. Non; solum autem. Viri ergo Regulares (qui Pauperes spiritu se appellant) non debent se erigere ad altitudinem Magisterii, nec propter hoc discere, vt siant Magistri; alioquin Pauperes spiritu non sunt; sed verius Arrogantes, & inaniter gloriosi. Nam; sicut dicit Gloss. super illud Matth. 5. Beati pauperes spiritis, PAVPERESpiritu ad nulla alta se erigunt; sed quae timoris sunt & humilitatis, excolunt.

140

§. Ad cognoscendum etiam arrogantiam Praedicatoris, seipsum extollere, vel ostentare volentis; notandum, quod quidam ad sermonem praedicationis veniunt, tamquam ad cantilenas audiendas, siue ad cantica Theatrorum; videlicet, non vt faciant quae dicuntur; sed vt in audiendo tantummodo delectentur. De quibus dicit Dominus Exechel. 33. Filii hominis, audiunt sermones tuos, & non faciunt eos; quia in eanticum oris sui vertunt illos, & auaritiam sequitur cor eorum, & es eis quasi carmen musicum, quod suaui dulcique sono canitur. Tales Auditores petsi praedicationem semper laudent, tamen propter eam vitam suam peruersam non mutant. Qui ergo talibus Auditoribus praedicare non cessant; non tam proficere, quam seipsos ostentare, tamquam Arrogantes desiderant. Vnde super illud Iob 31. Si expaui ad multitudinem nimiam, dicit Gregorius in lib. 22. Moral. Quoties Auditores nostri nostra volunt, quasi laudanda cognoscere, non autem sua peruersa mutare; omnino taceamus. Ne si ostentantis studio verba Dei loquimur; & illorum culpa, quae erat, esse non desinat; & nostra, quae non erat, fiat. Et infra. Dicet fortasse aliquis. Vnde nouimus, quod corde quis audiat? sed multa sunt, quae audientis animum produnt; maxime si Auditores nostri; & semper laudant, quae audiunt; & numquam, quae laudant, sequuntur.

141

§. Si vero dicatur, quod Monachos praedicare scientes, melius est publice docere aut publice praedicare, quam tacere; eo quod plus proficiunt publice docendo, aut praedicando, quam tacendo. Respondendum est, quod obstat eorum status, & professio, ac gradus, quem tenent in Ecclesiastica Hierarchia, secundùm quem illicitum est eis publice praedicare, aut publice docere, vt ostensum est supra dist. 1. §. Secundum igitur praelibatam, &c. Obstat etiam authoritas Hugonis de Sancto Victore in libro, quem appellauit Didascalon lib. 5. cap. 9. de Religiosis Viris sic Ioquentis. Liber a culpa non est, qui alienum vsurpat officium. Si Monachus es; quid facis in turba? Si amas silentium; cur declamantibus interesse delectat? Tu semper ieiuniis & fletibus insistere debes; & tu philosophari quaeris? Simplicitas Monachi, Philosophia eius est. Sed docere, inquis, alios volo; non est tuum docere, sed plangere. Si tamen esse Doctor desideras, audi quid facias. Vilitas habitus tui, & simplicitas vultus, innocentia vitae, & sanctitas conuersationis tuae docere debent homines. Melius fugiendo mundum doces, quam sequendo. Sed adhuc forte persequeris, & quid inquiens; Nonne, saltem si volo, discere me licet? Supra dixi tibi. Lege, & occupari noli. Exercitium tibi potest esse lectio, sed non propositum. Doctrina bona est, si incipientium est. Tu vero te persectum fore promiseras; & ideo non tibi sufficit si Incipientibus coaequaris. Plus aliquid te facere oportet. Considira, vii sis; & quid agere debeas, facile agnosces. Obstat etiam exemplum cuiusdam Abbatis (qui vocabatur Pando) qui cum requisitus fuisset a Fratribus suis, vt sermonem faceret Alexandrino Episcopo ad se venienti, respondit. Si in taciturnitate mea non adificatur; non in sermone meo aedificabitur. Ac si diceret. Qui in taciturnitate Monachi (quae pertinet ad eius professionem) non aedificatur; multo minus in sermone Monachi adificabitur; cum sermonem facere coram extrancis Saecularibus Viris; praecipue autem coram Clericis, vel Praelatis, qui sunt in superiori ordine Ecclesiasticae Hierarchiae; non conueniat Monachis, qui sunt in ordine inferiori, vt ostensum est supra dist. I. §i See cundum igitur praelibatam, &c. & supra dist. 2. §. Item sunt quaedam actiones.

142

§. Item, boni Praedicatores & sancti, qui ad praedicandum ex sola charitate mouentur; etsi sciant, vel credant, se posse proficere praedicando; locum tamen praedicationis ccum sitIocus honoris, vt ostensum est supra dist. I. §. Non solum autem) non ambiunt; sed inuitati, vi charitatis impulsi recipiunt; iuxta allud Heb. 5. Nec quisquam assumit sibi honorem, sed qui vocatur a Deo tamquam Aaron. Quod si nullus necessitatem praedicandi eis imponit, tunc magis eligunt sintendere veritati iicare, quam publice praedicare. Vnde super illud I. Timothr 3. si quis Episcopatum desiderat, dicit Gloss. Locus superior, sine quo populus regi non potest; etsi ita teneatur & administretur, vt decet; indecenter tamen appetitur. Quamobrem otium sanctum quaerit charitas veritatis; negotium iustum suscipit necessitas charitatis. Quam sarcinam si nullus imponit, percipiendae atque intuendae vacandum est veritati. Si autem imponitur, suscipienda est propter necessitatem charitatis. Item Augustinus. Honor te debet quaerere; non tu honorem.

143

§. Si qui ergo Praedicatores (de quorum canonica vocatione, seu missione non constet) praecipue Monachi, siue Regulares Viri existentes in gradu Monachali; ex more potius velint esse & vocari Magistri, quam Discipuli; potius velint docere, quam discere; & audiri, quam audire; & ideo instudio diutius commorantes, vel aperte vel caute procurent se ad cappedram Magistralem vocari; nec non statuta sibi faciant, & au Apostolica Sede requirant, quod ex eis siant publiciae solemnes Magistri in studio generali; vel etiam, cum se purga tos nesciant, nihilominus tamen non inuitati se ingerant, seu non requisiti se osterant praedicaturi plebibus alienis (quod est officium honoris, praecipue in Conciliis, & Synodis, & Conuentibus magnis, nec non in Curiis Regum, & Principum, & Praelatorum; maxime vbi non apparet vitam Auditorum per uersam mutari, sed tantum Praedicatorum verba laudari) videntur se immiscere rei ad se non pertinenti, seu officio, quod eis non conuenit; contra ordinem Ecclesiasticae HierarchiaeVidentur etiam amare primas cathedras in Synagogis, & vocari ab hominibus Rabbi, contra doctrinam Christi. Videntur etiam magis appetere altitudinem, quam humilitatem; contra suam professionem. Videntur etiam velle dogere, aut praedicare, magis ad ostentationem sui, quam ad aliorum profectum; contra doctrinam Apostoli. Et ideo non videntur esse veri Apostoli; sed potius suspecti haberi possunt, ne sint Pseudo.

144

§. Decimumseptimum Signum potest esse, Quod veri Praedicatores, etiam quando magnum profectum faciunt in Ecclesia Dei, non inde extolluntur; iuxta illud Ecclesiast. 10. Noli te extollere in faciendo opere tuo. Gloss. Iactantiam prohibet, quoniam omnis Arrogans abominatio est apud Deum. Sancti enim Viri opera sua, licet digna, apud se reputant indigna; alioquin enim plus eis nocerent, quam aliis prodessent. Vnde super illud Iob 3. Nonne dissimulaui; dicit Gregorius in lib. 5. Moral. Vt cuiuslibet facta digniora sint, necesse est, vt apud se semper indigna videantur; ne eadem bona actio Agentis cor subleuet; & subleuando plus Authorem de sua elatione deiiciat, quam ipsos forte, quibus impenditur, iunat. Vnde Apostolus, licet in Ecclesia Dei plurimum profecisset, tamen ex humilitate dicebat. Ego sum minimus Apostolorum, qui non sum dignus vocari Apostolus. I. Corinth. 15. Ad illud etiam alios hortatur dicens. Rom. 12. Non alta sapientes, sed humilibis consentientes. Magilter etiam veritatis, & verae humilitatis, sic docet Discipulos suos dicens. Cum feceritis omnia, quae praecepta sunt vobis, dicite. Serui inutisumus. LAe. 19. Cum enim omnia opera nostra bona operetur in nobis Deus. Isa. 20. non nobis, sed Deo attribuenda sunt, iuxta illud Psal. I13. Non nobis Domine, non nobis; sed nomini tuo dagloriam. Sic faciebat Apostolus I. Corinth. II. dicens. Gratia Dei sum, id quod sum.

145

§. Item veri Apostoli, licet aliquando glorientur de labore suo (quem habent in Euangelio) ad instar Apostoli dicentis I. Corinth. 15. Abundantius illis omnibus laboraui; & hoc non sine causa legitima faciant (videlicet, ne propter Pseudo, Apostoios contemnantur, vt ostensum est supra ead. dist. 10. Signo. 5. Ad hoc dicendum est) de fructu tamen, quod secerint in Ecclesia Dei, numquam gloriari praesumunt. Vnde Bernardus De consideratione Iib. 4. dicit. Paulus loquitur. PLVS OMNIDVS LARORAVI. Non ait. PLVS OMNIBVS PROTVI, aut, PLVS OMNIBVS ERVCTIFICAVI, verbum insolens deuitans; & ob hoc in laboribus magis, quam in profectibus gloriandum putauit. Item super illue Iob 39. Nonne vestimenta tua calida sunt, cum perflata fueripiterta Austro; dicit Gregorius lib. 22. Moral. Nequaquam sibi Doctorei tribuant, quod per exhortationem suam ad summa proficere Audit; res vident; quia nisi Spiritus Sanctus eorum corda repleat, ad aute; corporum vox docentium in cassum sonat. Qui enim bona, quae per eum siunt, sibi attribuit; non solum grauiter peccat; sedetiam Deum negat. Vnde super illud Iob 31. Si osculatus sum manum meam ore meo; quae est iniquitas maxima; & negatio con tra Deum altissimum, dicit Gloss. Authoris sui gloriam negare conuincitur, quisquis sibi attribuit, quod operatur.

146

§. Si qui ergo Praedicatores (de quorum canonica vocatione, seu missione non constet) de fructu, quem in Ecclesia Dei facere, & fecisse se dicunt, ex more extollantur; & illum sibi iactanter arrogent dicentes. Nos illuminauimus Ecclesiam Dei, quae ante tempora nostra caeca erat. Nos extinximus flammam peccatorum in Ecclesia Dei; cum forsan magis prouocauerint hypocrisim, quam veras virtutes; non videntur esse veri Apostoli, sed Pseudo. Et forsan huiusmodi homines Schismatici dici possunt, iuxta verbum Isidori libro 6. Etymolog. cap. 4. sic dicentis. Tit autem schisma, cum dicunt homines. NoS TVSTI SVMVS; NOS SANCTITIGAMVS IMMVNDos, & catera similia.

147

§. Decimumoctauum Signum potest esse, Quod veri Praedicatores, scientes quod non semper siunt miracula propter merita facientis, non gloriantur apud homines, nec se iactant, nec exultant exterius in conspectu hominum, de Miraculis, vel aliis factis insignibus exterioribus, quae Deus facit per eos, nec de illis cupiunt ab hominibus honorari; sed potius gaudent interius de salute, quam a Deo expectant, iuxta Domini docur mentum dicentis Euc. 10. In hoc nolite gaudere, quia spiritus subi ijciuntur vobis; verumtamen in hoc gaudete, quoniam nomina vestra scripta sunt in calis. Gloss. Malos spiritus eiicere; & alias virtutes facere, aliquando non est meritum eius, qui illa oferaturi sed inuocatio nominis Christi hoc agit, ad condemnationem eorum, qui inuocant; vel ad vtilitatem eorum, qui vident; vel audiunt. Vnde super illud Matth. 9. Nonne in nomine tuo prophetauimus; dicit Hieronymus. Iudas Apostolusicum animosproditoris multa signa inter cateros Apostolos fetisse narratur. Quod autemper malos plaerumque siant Miracula, satis ostensum est supra dist. 1. §. Notandum autem, quod sola Miracula. Hoch autem Cidelicet, quod non sit gloriandum de Miraculis proprus, vel de aliis factis insignibus speciem sanctitatis habentibuspostendit exemplo suo Beatus Petrus; qui, cum eum tamquam sanctum propter virtutes, quas faciebat, vellet adorare Cornelius procedens ad pedes eius, ipse Petrus eleuauit eum dicens. Surge; Nam & ego ipse homo sum, sicut & tu. Act. 10. Hoc idem ostenderunt exemplo suo Paulus & Barnabas veri Apostoli; qui, cum essent in Eicaonia in ciuitate Eystris, & propter Miracula, quae faciebant in nomine lesu Christi, vellent eos homines adorare, & eis sacrificare; Ipsi scissis tunicis suis exilierunt in turbas, clamantes & dicentes. Viri, quid hoc facitis 8. Et nos mortales sumus, similes vobis. Act. 14. Hoc idem ostendit Ipse Dominus exemplo suo Luc. 5. vbi, cum leprosum mundasset, Praecepit illi, vt nemini diceret. Gloss. Facere iubet, nec taceri potest; Non quod aliquid voluerit, & non potuerit; sed dat exemplum, vt sui magna, quae faciunt, latere velint; sed vt prosint aliis, prodantur inuiti. Item Euc. 6. cum rogasset Iesum ille, a quo eiecerat Demonum legionem, vt cum eo esset; noluit Dominus remanere cum illo, vt iactantiae causam vitare doceret; sed dimisit eum dicens. Redi in domum tuam, & narra quanta fecerit tibi Deus. Non dixit, Narra quanta fecerit tibi Iesus; sed Quanta fecerit tibi Deus. Hoch autem narrari voluit propter Infideles. Vnde Gloss. ibidem. Vt iactantiae causa vitetur, & Infidelibus sit exemplo. Item Mare. S; cum sanasset surdum & mutum, Praecepit illis, qui eum adduxerant, Ne cui dicerent. Gloss. Quia non est in altis gloriandum, sed in Cruce & humilitate. Item Marc. 6. cum illuminasset caecum, misit illum in domum suam dicens. Vade in domum tuam; & si in vicum introieris, nemini dixeris. Gloss. Id est. Caecitatem cordis tui praedica, non virtutem. Vnde Paulus. Blasphemus fui, & persecutus sum Ecclesiam Dei. Item Matth. 9. cum illuminasset duos caecos, comminatus est eis dicens. Videte, ne quis sciat. Gloss. Exemplum iactantiae vitandae. Item Luc. 6. cum resuscitasset filiam Archisynagogi, praecepit Parentibus, ne alicui dicerent, quod factum erat. Non sic faciunt quidam Praedicatores moderni, qui quandoque Miracula simulantes, ad eorum publicationem faciunt campanas pulsari. Permittunt etiam seipsos tamquam Sanctos ab ho¬ minibus adorari, Ad instar caii caesatis, qui se faciebat tamquan Deum coli, vt dicit Magister in Historiis; & sibi voces Dei, non voces hominis acclamari, vt legitur Act. 12. patiuntur enim simbrias vestimentorum suorum a Christianis abrumpi, & tamquam Sanctorum reliquias releruari. Faciunt etiam per induli gentiarum largitionem (licet etiam sindulgendi non habeant potestatem) seipsos de loco ad locum processionaliter cum ve xillis Ecclesiasticis, & turba populorum deduci; & proistis exterioribus volunt vltra homines honorari & praedicari; & ideo, quod sint Pseudo, merito possunt suspecti haberi; nam & ipsi Pseudo propter lucrum, aut vanam gloriam, magis gaudent de Miraculis; & aliis factis insignibus exterioribus, quae ab hominibus possunt videri; quam de interioribus, quae a solo Deo videntur. Vnde de Pseudo loquens Apostolus I. Corinth. 5. dicit. Vt habeatis ad eos qui gloriantur in sacie. Gloss. Id est, gloriantur in exterioribus, vel in conspectu hominum vt Hypocritae. NON in corde. Gloss. Vt superbiam reprimant per cordis humilitatem. Talis fuit Simon Magus, qui cum per sua magica homines adeo dementasset, quod appellabant eum Virtutem Dei magnam, desiderans gloriam ampliorem inter homines adipisci, & lucrum consequi, voluit ab Apostolis emere potestatem dandi spiritum Sanctum in signo visibili; vnde obtulit eis pecuniam dicens, Date mihi hanc potestatem, vt cuicumque imposuero manus, accipiat Spiritum Sanctum; propter quod meruit audire a Petro. Pecunia tua tecum sit in perditionem. Act. 6. Tales etiam erant filii Sceuae Prinsipis Sacerdotum, qui gloriantes in Miraculis faciendis tentabant eiicere in nomine lesu Demonium ab obfesso; propter quod homo ille haben. Daemonium pessimum dixit eis. Iesum noui & Paulum scio; vos autem, qui estis;& insiliens in eos inualuit contra illos, ita quod effugerent vulnerati. Act. 19. Quod vtinam eueniret omnibus, qui de Miraculis, & aliis superstitiosis nouitatibus inaniter gloriantur.

148

§. De illis, qui gloriantur in Mirfculis faciendis, habemus manifestum exemplum Euc. 9. vbi quidam Simularor videns Dominum, & eius Discipulos Miracula facientes; vt & iple Miracula facere posset, & sicIucrum, vel mundanam gloriam reportaret; voluit simulate fieri Discipulus Domini dicens ad illum. Sequar te quocumque ieris; Et ait illi Iesus. Vulpes foueds habent, & Volucres caelinidos; rilius autem hominis non habet, vbi caput suum reclinet. Gloss. Iste signorum magnitudine motus, vult sequi, vt ex Miraculo operum quaereret lucrum; vnde a Domino repudiatur, qui non obsequiorum attendit speciem, sed affectus quaerit puritatem. Etinfra. Vel Miraculis motus propter inanem gloriam sequi voluit, quam significant Aues; & finxit obsequium Discipuli, quae fictio per Vulpem significatur.

149

§. Tales erunt Seductores Praeambuli Antichristi. Vnde Hildegardis in Epistola supradicta sic Ioquitur de illis in persona Diaboli dicentis. Sed nunc in pennas ventorum, fulgurante tonitrus, volare volo; & illos scilicet praedictos Seductores, omnibus modis insundere, quod omnem voluntatem meam faciant; & sic in hominibus istis signa mea omnipotenti Deo assimilabo. Id est. Faciam per eos Signa, siue Miracula, similia Diuinis Miraculis. De Miraculis, que facturi sunt Hypocritae Antichristi, require supra dist. I. §. Notandum autem, quod sola Miracula. Ecce quod Pseudo-Praedicatores Praecursores Afitichristi facient Miracula ad fallendum. Igitur Praedicatores, de quorum canonica missione non constat; quantumcumque faciant Miracula; non per hoc probant se esse veros Apostolos; sed cum ea ostentant, quod sint Pseudo, reddunt se manifeste suspectos, vt plenius ostensum est supra dist. 1. §. Notandum autem, quod sola Miracula.

150

§. Item illi, qui de suis Miraculis gloriantur, ostendunt se infirmos fide, atque superbos. Vnde humiliari merentur a Domino, ad instar Discipulorum Domini, qui dicebant Domino Luc. 19. Domine, etiam Daemonia fubietuntur nobis in nomine tuo; Et ait ilsi. Videbam Satanam, quasi fulgur de caelo cadentem. Glos. Quia adhuc infirmi fide gaudent de virtutibus, & de signorum operatione; ideo exemplo terrentur & ad humilitatem reuocantur. Quia si Diabolus propter suam superbiam de caelo est praecipitatus; multo magis isti de terra editi, si superbierint, humiliabuntur.

151

§. Si qui ergo Praedicatores (de quorum canonica vocatione, seu missione non constet) ex more apud homines se extollant, iactando se deMiraculis & aliis elegantioribus operibus suis, vel collegarum suorum; extollentes etiam in praedicationibus suis Miracula, & merita sua; vel Collegarum suorum; super Miracula & merita primorum Praedicatorum, Marty¬ rum, & Apostolorum; & ob Ioc modie; omribus operdutes; quod festa Collegatum suorum (quos Santnitari, & inlitate logo Sanctorum reponi procurauerunt) solenitlius celeprentur, quam festa primorum Praedicatorum; Marerrum; & A postolorum, qui Ecclesias Christi per praedicationem suam; & in sanguine suo fundauerunt; eum tanten eorum Miracula; vel merita, excellentiora nequaquam videantur in Ecclesia Dei, nisi forsan simulata; videntur gloriari exterius de Miraculit & meritis suis, vel suorum, vt exinde magis apud homines ho norentur; & ideo non videntur esse veri Apostoli, sed PseudoDe qualibus videtur congrue posse dici illud Iudae in Canonica sua. Hi sunt nubes sine aqua, quae a ventis circumferuntur. Glost. comparant se Praedicatoribus pluentibus Iustitiam; coriiseantibus per Miracula; sed ipsi sunt nabes obscurantes solem, ponentes incaelum os suum, peruersa superbe docendosine aqua sapientiae? SLE;;

152

§. Decimumnonum Signum potest esse, Quod Veri Apostoli, non mendaciter, nec arroganter iactant Deum per eos secisse aliqua facta insignia, quae per eos non fecit; quiamihilfalsum audent de Deo dicere, quamuis ad eius honorerm videatur pertinere; qui enim hoc faciunt, falsi testes Dei sunt, & non parum eum offendunt, vt ostensum est supra dist. I1. §. Prater veritatem. Pseudo vero Apostoli sub praetextu honorieeliumi aliqua facta insignia Deum per eos fecisse falso asserunt; quod tamen iactanter ad suum honorem conuertunt; videlicet, vt ex hoc sanctiores ab hominibus reputentur, & exinde amplius honorentur Cvtpote quando dicunt Deum pen eos fecisse quae dam Miracula, vel quosdam alios profectus sin Eccclesia, quae per eos non fecit) contra illud Apostoli Romi25. Voi enim lui deo GGlossa vt Pseudo) aliquid Ioqui eorunmt; quae permenon efficit Christus, vt dictum est supra dist. I. § Prater veritatemi vvigi

153

§. Si qui ergo Praedicatores (dequorum canoniea vocatior ne, seu missione non constet) ex more talia dicant velasferant; arrogando sibi fructus in Ecclesia Christi; quos nec ipsi fuciune nec Deus facit per eos; non videntur esse veri Hpostaliis sed potius suspecti haberi possunt; ne sint Pseudos Desquituls Pre detur posse dici congrue illud Iudae in Canonica sua? His sunt Arbores Autumnales, infructuosa. Glosse Comparant se ilibore bus bonum fructumi feremibos; sed sunt Ardliorer enutumnaltss qui; tatde serunt honum suuctum, sicur liculor in Alitumin glantura Sequitur in eadem Canonica. Hluctus seri maris. Glossa. Ad similitudinem tumentium vndarum superbientes, altius se extollunt. Item alia Glossa. Semper inquieti, tumidi, tenebrosi, amari, stabilimentum Ecclesiae impugnantes.

154

§. Vigesimum Signum potest esse, Quod veri Apostoli, cum sint pauperes spiritu, ad nullam altitudinem huius mundi se erigunt; sed in timore, & vera humilitate persistunt. Nam, sicut dicit Gloss. super illud Matth. 5. Beati pauperes spiritu. PAVPERESspiritu sunt, qui ad nulla alta se erigunt; sed ea, quae sunt timoris & vera humilitatis, excolunt, vt dictum est supra 1§. Signo. §. Item certum est. Pseudo verp, cum sint Hypocritae; attendentes, quod per opera mundana plaerumque huius mundi gloriam adipisci non possunt; vt sastem aliquo modo eam valeant adipisci, per hypocrisim habitum Religionis assumunt, vel aliam speciem humilitatis simulate ostendunt vt per hoc ad honores huius mundi facilius sublimentur; & sic per falsam hiumilitatem ad alta huius mundi se erigunt, vt ostensum est supra dist. 3. §. Quidam etiam dictorum Sedictorum. Tales Hypocritae plaerumque simulant se crucifigere carnem suam, & mortuos esse carni cvidelicet carnem suam plaerumque in conspectu hominum per abstinentiam macerando) sed peius viuunt mundo; videlicet, mundi honores per talem hypocrisim ambiendo. Vnde super illud Iob 8. Sicut tela Aranearum fiducia eius, dicit Gregorius Iib. 8. Moral. Qui corpus macerat, sed honoribus anhelat; crucem quidem carni intulit, sed mundo per concupiscentiam peius viuit. Talis erat Diotrephes, qui primatum gerere amabat vt legitur in Canonica 3. Ioannis. Diotrephes dici possunt Hypocritae; quia speciosi sunt exterius per simulationem sanctitatis, quam ostendunt exterius in aspectu; sed saporem sanctitatis non habent interius in affectu. Diotrephes enim, vt ibi notat Glossa, interpretatur speciosus insulsus.

155

§. Item Pseudo, licet per suam simulationem humiles videantur Cunde super illud 2. Timoth. 4. Non ambulantes in astutia, dicit Gloss. In hypocrisi, vt faciunt Pseudo, qui videntur humiles) tamen, quoniam in corde suo mundi huius altitudinem appetunt, & temporalem gloriam Praelatorum habere cupiunt; ideo praedicationis officium plaerumque sibi assumunt, & sub praetextu geli animarum per friuolas rationes illud habere contendunt; vt, etsi Praelati esse nequeunt, faltem ad instar Praelatorum ab hominibus honorentur. Vnde de PseudoApostolis dicit Apostolus Philipp. I. Quidam quidem praedicant verbum Dei, propter inuidiam, & contentionem. Gloss. Quid inuident Apostolatus nostri gloriae, & eam habere contendunt.

156

§. Item, quia huiusmodi potentiam ambiunt; idcireo, etsi per seipsos regnare, aut praesidere non possunt; saltem regnantibus, aut praesidentibus adhaerere, tamquam eorum Officiati, aut Consiliarii concupiscunt. Nam, vt dicit Boetius. Qui in potentia extolli cupiunt, aut ipsi regnare volunt, aut regnantibus adhaerere conantur, vt dictum est supra dist. 2. §. Sed forte adhuc. Vilem enim & depressum raeputat statum suum Ambitiosus Hypocrita, donec in primatu aliquo, vel officio publico fuerit constitutus. Vnde Seneca in libi 5. De Officiis. Humiliac depresso loco se putat Stare quisquis Ambitiosus, si supra Rempublicam non stetit. Magnum enim reputat se frequenter visitari, ac domum suam ab hominibus frequentari; quod est signum Superbiae manifestum. Vnde Seneca De officiis lib. 8. Proprium Saperbiae est, magno aestimare introitum actactum sui liminis. Contra quos dicit Ecclesiasticus cap. 19. Ne oblecteris in turbis, nec in modicis; assidua enim est commissio illorum.

157

§. Si qui ergo Praedicatores sde quorum canonica vocatione, seu missione non constet) sub habitu Religionis, aut sub alia specie humilitatis, vel sanctitatis, aut sub praetextu diuinae praedicationis, aut alterius consilii animarum; ex more conentur regnare, siue praeesse, vel Regibus, aut aliis huius mundi Potentibus adhaerere; vel gloriae Praelatorum inuideant, & eam modo praedicto habere contendant; vel limina sua frequentaa ri, id est se a plurimis visitari, gaudeant & procurent; & his modis, vel aliis ad altitudinem huius mundi se erigant; non sunt pauperes spiritu. Et ideo non videntur esse veri Apostoli; sed potius suspecti haberi possunt, ne sint Pseudo¬

158

§. Vigesimumprimum Signum potest esse, Quod veri Praedicatores, & illi, qui vita saeculari relicta vitam Regularem & rigidam elegerunt, non libenter frequentant Curias Principum terrenorum, ne videantur quaerere aliquid terrenum; vel ne siant Adulatores. Vndu super illud Matth. 9. Ecce qui mollibus vestiuntur, in domibus Regum sunt, dicit Gloss. Vt aliquid venentur. Item alia Gloss. ibidem. Higida vita & praedicatio dd est rigidam vitam ducentes, & praedicantes; vel sine adula¬ tione viuere volentes, & praedicantes) declinare debent Mollium Palatia, quae fraequentant induti mollibus adulantes.

159

§. Si dicas, quod licet multi sint adulantes in Curiis, tamen multi boni rigidam vitam ducentes cvt sunt Viri Regulares, & multi boni Praedicatores) frequentant. Curias, vt vitia reprehendant, & veritatem dicant. Obstat tibi Senecae De officiis lib. 6. dicens. Omnia sane excluserit opulenta faelicitas; monstrabo tibi, cuius rei inopia laborent magna fastigia; quid omnia possidentibus desit; scilicet ille, qui verum dicat. Et infra. Nemo ex animi ui sententia suadet, dissuadetque; sed adulandi certamen est; & vnum omnium amicorum officium; vna contentio, quis blandissime fallat. Cum igitur summa fastigia & omnia possidentes, sint Domini Curiarum; Restat, quod in Curiis desunt veritatem dicentes. Praedicatores igitur veritatis Curias non frequentant, nec etiam possent in. Curiis diutius commorari; quia libere, & sine adulatione veritatem praedicantes, & gesta prauae vitae arguentes, gratiam non habent apud homines, vt dicit Glossa super illud I. Corinth. 4. Vsque in hanc horam, & esurimus; & sitimus, &c, vt ostensum est supra dist. 2. §. Hoch autem faciebat Apostolus Pauci ergo frequentant Curias veritatem docentes, & multi adulantes; ideoque de antiquis & veris Sanctis, qui veritatem sine adulatione, verbo & opere praedicabant, cantat Ecclesia dicens. Contemnentes Aulas Regias peruenerunt ad Regna caelestia. Vnde videtur e contrario, quod sanctitatis speciem praetendente, amantes & frequentantes Aulas Regias peruenire debent ad ignominiam infernalem. De talibus, Regularibus, qui seculum prius reliquerant, posteafvero sequendo Curias ad isaeculum reuertuntur, videtur congrue posse dici; quod dicit Bi Petrus de quibusdam Pseudo12. Petri 4. Si enim, inquit prefugientes coinquinationes Mundi, his rursus implicati superantur; facta sunt eis posteriora deteriora prioribus.

160

§. Item veri Regulares (qui Graece Monachi appellantur) cum voluptares non ament, Curias Principum terrenorum declinare student propter multitudines hominum, salutationes, officia, conuiuia; quae sunt quasi catenae quaedam, voluptatis, quae Curiales adeoligant, quoda Curiis vix, aut numquam possunt auelli. Vnde Hieronymus loquens ad Nepotianum, quasi ad Monachum, dicit. Obsecro te, siue hic fueris, siue ibi; multitudines hominum, salitati ones, officia, conuiuia; quasi quas¬ dam catenas voluptatis fuge. Item in eadem Epist. Conuiuia Saecularium tibi vitanda sunt; maxime illorum; qui honoribus tument. Item in eodem. Saecularium, maxime Potentium, deuita consortia. Quid tibi necesse est videre crebrius, quorum contemptis Monachus esse caepisti? PLENA EST enim Curiae vniuersi generis hominum, & tanta est vtriusque sexus constipatio; vt quod alibi ex parte fugiebas, hoc totum ibi sustinere cogaris; quemadmodum dicit ibidem Hieronymus loquens de ciuitate Ierusalem in eadem Epistola. Item Seneca Ad Eucilium Epist. 9. Quid tibi vitandum praecipue existimem quaeris? Turbam. Nondum illi te tuto commiseris. Et infra. Inimica est multorum conuersatio.. Nemo non aliquod nobis vitium, aut commendat, ant iniprimit, aut nescientibus aliinit. Vrique, quo maior est populus, cui commiscemur; hoc periculi plus est. Nihil vero est tam damnosum bonis moribus, quam ix aliquo Spectaculo desidere. Tunc enim per voluptatem sacilius vitia subrepunt. Quid me existimas dicere? Audusor velleoo ambitiosior, luxuriosior; inunto vero crudelior, & inhosiodnior; quia inter homines sui. Iterm Ecclesiast. r9. Ne oblecteris in purbis, nec in modicis; assiduo enim est illorum cormmissio, vt dictum est supra proximo signo. Item Seneca Ad Eucilium. Epist. 9. Inge multitudinem; fuge paucitatem; fuge etiam vnum, audeon tibi te credere. Patet igitur, quod non est turum Regularibuss Viris; qui. propter Deum saeculum reliquerunt, in Curii Tybi est furba; & multitudo Hominum Saecularium vcondersariii;

161

§. Sed forte obijciet aliquis Regularis, vel Praedicator, Palatiorum Prequentator, & Curiarum Amator dicens. Nonfie Ioseph moratus est in Palatio Regis Pharaonis; Gengs. 39. qu Mdovses in Palatio Filiae Pharaonis; Exod. 32. & DauielI in Domo Regis Babylonis Daniel. I. && Mardochaeus int Palatio Regis Assueri Hester ss In Nouo etiam Pestamento; norlfe Sebastianus habitauit in Domo Diocletiani Imperarpritiloui. nes & Paulus in Curia Constantini eiNdonnte etiam in Palagio Caesaris quidam Sancti hali sobanti; de quibus, dicit Apostolus philip. vlt. Salurant vop opmusubanctis muxinte autem, qui de vaer saris domo sunt; Non est ergo illicitum Viris Sanctis, & Religior sis Praedicatoribus, in Curiis Principum coilimorari;; 6. E

162

§. Ad quod multipliciter potest responderi. PxIMo de Io¬¬ seph, Movse; Daniele, & Mardoc haeo potest dici; quod, eulu Serui essent dictorum Principum Cvt pote in eorum captiusti¬; te detenti) necesse habebant seruire Dominis suis elicet Insidelibus & Paganis) siue in Palatiis, siue extra Palatia, sicut Dominis eorum placebat; iuxta doctrinam Apostoli Coloss. 3. dicentis. Serui obedite per omnia Dominis carnalibus. Item Tit. 3. Admone illos Principibus, & Potestatibus subditos esse, dicto obedire. Item I. Petri 2. Serui subditi estote in omni timore Dominis. non tantum bonis & modestis, sed etiam doscolis. SECVNDo dici potest, quod in Palatiis Principum morabantur vtiliter, & ex diuina prouisione, vt iuuarent alios Iudaeos Fratres suos, qui in captiuitate dictorum Principum tenebantur, prout apparet in Scripturis loquentibus de ipsis. TERTIo dici potest, quod cum non essent Monachi, vel Regulares Viri, nec praedicationis habentes officium; habitatio eorum in Curiis, non repugnabat eorum statui, vel perfectioni.

163

§. De Sanctis vero Noui Testamenti, qui in Curiis morabantur; dici potest, quod tunc temporis Christiani propter suam paucitatem, & saeuitiam Tvrannorum Gentilium, sub quibus degebant, multas tribulationes sustinebant. Vnde quidam Sancti, Christianam professionem suam ex industria, vel ex prouisione diuina occultantes; cum haberent familiaritatem Principum terrenorum, ad hoc morabantur in Curiis, vt alios Christianos latenter, & facilius adiuuarent; & quos in tormentis videbant deficere, latenter confortarent. Tandem vero ab ipsis Curialibus insidiantibus deprehensi & manifestati. propter confessionem nominis Christi, gloriosis passionibus vitam finiebant, sicut in Legenda Beati Sebastiani, & aliorum Sanctorum legitur manifeste. Ipsis etiam, cum non essent Monachi, vel Regulares Viri, vel Praedicatores; sed potius Milites, & Curiales, licet fidem Christi tenentes; non erat tunc illicitum, nec eorum professioni contrarium, in Curiis commorari; dummodo nihil agerent contrarium Christianae Religioni. Cum autem ad illud compellebantur, tunc confidenter se Martvrio exponebant. Viris autem Regularibus, & Praedicatoribus, secundum Glossam praedictam Rigida vita, &c. illicitum est in Quriis commorari.

164

§. Non igitur assumant in exemplum Monachi, seu Regulares Viri, praedictos Sanctos, qui Monachi non erant, vt eos in frequentandocurias imitentur; sed potius assumant in exemplum antiquos Sanctos Monachos, qui frequentiam hominum fugiebant. Nam, sicut dicit Hierorymus Ad Paulinum. Habet vnumquodque Propositum Principes suos. Romani Dutes imitentur camillos, rabritios, Regulos, scipiones. Philosophi proponant sibi Pythagoram, Socratem, Platonem, Aristotelem. Poctae aemulentur Homerum, Virgilium, Menandrum, Terentium. Historici, Thucididem, Salustium, Herodotum, Liuium. Oratores, Esiam, Gracchos, Demosthenem, Tullium. Et vt ad nostra veniamus; Episcopi, & Presbyteri habeant in exemplum Apostolos, & Apostolicos Viros, quorum honorem possidentes nitantur habere meritum. Nos autem Monachi habeamus Propositi nostri Principes, Paulos, Antonios, Hilariones, Macharios. Et vt ad Scripturarum authoritatem redeam; Noster Princepi Elias; Noster Elisaus, Nostri Duces Filii Prophetarum, qui habitabant in agris; & solitudinibus, & faciebant sibi tabernacula prope fluenta Iordanis. De his sunt & illi Tilii Rechab, qui vinum & siceram non bibebant; qui morabantur in tentoriis; qui Dei voce per Ieremiam laudantur. i erem. 19. Huiusmodi Sanctos Viros, qui mundum modis omnibus fugiebant, debent imitari Viri Regulares, qui Gaeco Monachi appellantur. Non hos autem imitari videntur illi Regulares Viri, seu Monachi, qui faciunt; non tabernacula, sed domos amplas & amoenas; non in Iocis desertis & aridis, sed in ciuitatibus magnis & populosis, & in aliis fertilibus Iocis; non iuxta fiuenta lordanis (non contenti scilicet potuaquae; & parco victu aridorum ciborum) sed iuxta fuenta magnorum piscium, & aliorum pinguium, & bonorum vinorum. Praesertim illi Regulares, qui absque poffessionibus, & sine opere corhorali, sub praetextu Euangelicae paupertatis, viuere volentes; vel saltem sic viuere simulantes; egestate, vel egestatis simulatione, coguntur continue mendicando quaerere, vnde viunnit. Illi enim ideo ciuitates, & Ioca populosa fectari ereduntur a multis, vt familiaritates hominum; & praecipue Diuitum & Potentum curiose sibi procurent, & ab iis eleemosinas pinguiores per varios & importunos quaestus sub spetie fanctitatis raecipiant, vnde sine opere corporali suauius viuant; Quod ex eo fatis praesumi potest, si a secessibus, siue ab angulis eiuitatum, ad loca illarum magis intima, & ad conuentum populi magis apta se transferant, & domos suas transponant. Non sic fecit ille verus Praedicator Ioannes Paptista; qui non Palatia, non ciuitates, sed desertum ad inhiabitandum elegit; non carnes, vel pisces, vel pinguia; sed Iocustas, & mel syluestre comedit Matth. 3. non vina fortia, nec etiam siceram, sed aquam bibit; non Curiam Regis ad blandiendum & dominandum, sed ad ipsum Regem asperrime arguendum intrauit; nec in Curia propter adulationes suauius vixit, sed ibi propter asperam veritatem decolatus fuit. Matt. 6.

165

§. Sed iterum forte obijciet Curiarum Amator dicens, quod propter hoc volunt Viri Regulares in Curiis commorari; quoniam ibi multa bona faciunt, iuuando pauperes & oppressos.

166

§. Ad quod potest dici, quod eos facere multa bona in curiis, credimus indigere probatione; quia per facti euidentiam nondum apparet. Sed esto, quod faciant; dicendum tamen est. quod non omnes piae actiones licitae sunt Regularibus Viris; sed illae sole, que non discrepant ab eorum professione, vt ostensum est supra dist. 2. §. Sed forte obijciet, & §. Item sunt, & §. Patet igitur ex praedictis. Constat autem ex iam dictis, & ibi, & hic, quod actiones Curiarum (quantumcumque piae existant) discrepant a Monachali professione; Vnde per tales actiones sibi illicitas non expedit eis aliorum commoda procurare.

167

§. Si forte dicant Tales, quod non est eorum voluntas Curias frequentare, sed trabuntur inuiti a Principibus, & Praelatis, quos offendere vel scandalisare non audent. Ad hoc responsum est supra dist. 2. §. Sed forte adhuc, & §. Item Viri Regulares. Et sic patet responsio ad obiecta; & relinquitur, quod veri Praedicatores, & veri Regulares Mollium Palatia non frequentant; sed potius, quantum possunt, declinant.

168

§. Si qui ergo Praedicatores (de quorum canonica vocatione, seu missione non constet) contrarios mores habeant; praesertim si in Curiis (in quibus commorantur) non dicant, nec faciant Dominis Curiarum, quemadmodum Sancti curiales praedicti, inde Martyres siant, vel vnde illis displiteant; sed magis vnde fauorem illorum acquiranti, vt ex eo suauius vir uant; non videntur esse veri Apostoli, sed potius suspecti haberi possunt, nesint Pseudo.. §. Vigesimumsecundum Signum potest esse, Quod veri Praedicatores in praedicationibus, vel, in aliis factis, vel distis suis, non quaerunt finaliter fauorem humanum; siue placere sioiil nibus. Vnde Apostolus Galat. I. Si adhuc hominibus placerem. Glos. Id est, placere vellem. SERVVS Christi non essem. EtI Thess. 2. dicit Apostolus. Ita loquimur, non quasi hominibus placentes. Gloss. Id est, placere volentes; quoniam nec Speciem placentis habemus. SID placentes Deo, qui probat corda nostra. Gloss. Id est, probata facit, vt sibi, non hominibus placeamus. DOMINVS enim dissipat ossa. Gloss. Id est, bona meritoria, EORVM, qui hominibus placent. Gloss. Id est, placere quaerunt, vt dicit Psal. 52. Pseudo vero in suis praedicationibus magis intendunt placere populo, quam proficere, vt ostensum est supra ead. dist. in I§. Si gno. Vnde Gregorius lib. 3. Moral. Non proferre nouerunt alia, nisi quae Auditorum corda ad rependendas laudes excupiant, non ad lacrymas accendant. Vnde, vt placeant Auditoribus suis, quandoque dicunt in praedicationibus suis non solum vera placentia, sed etiam placentia falsa, contra vel praeter veritatem Scripturae, vt ostensum est supra distinct. 1. §. Item eorum, qui missi sunt, & §. Praeter veritatem autem. Praecipue autem aggrauando, & abominando peccata Clericorum in audientia Laicorum, vt per hoc placeant illis; eo quod Laici Clericis oppido sunt infesti, vt legitur 2. 8. 9. cap. Laicos. Praedicando etiam coram Laicis decimas esse caeremoniales, non morales; & ideo illas sub Nouo Testamento non deberi iure diuino, sed tantum iure consuerudinis, vel humano; contra illud Rothomagensis Concilii. Omnes decima Ecclesiae, siue de frugibus, siue de pomis arborum; Domini sunt, & illi sanctificantur. 16. 6. 2. cap. Omnes decimae. IPraedicant etiam, non decimam etiam de iure humano sed vel vigesimam, vel etiam minorem partem deberi, secundum consuetudinem regionum; contra illud Ambrosii. Quid est decimam fideliter dare nisi vt nec minus decima, nec peius aliquando Deo offerat, aut di grano, aut de vino, aut de fructibus arborum, aut de pecoribus, autde horto, aut de negotio, aut de propria venatione sua?io &acap. Quicumque. Modis igitur praedictis quaerunt Pseudo magis pli cere populo, placentia falsa dicendo; quam Deo; veritatem asperam praedicando. Contra quos dicit Seneca Ad Fucilium in Epist. 25. Numquam volui placere populo. Quis enimpopuloplacere potest, cui virtus placet? Malis artibus popularis fauor quae ritur. Item in eadem Epistola. Si te videro celebrem vocibus vulgi; si te tota ciuitate seeminae puerique laudauerint; ego tamen tui miserebor; cum sciam, quae via ad illum fauorem ferat. Item Hieronimus Ad Nepotianum. Nescio quomodo plus placet mundo, qui Christo displicet.

169

§. Sed forte obijciet Pseudo; quaerens placere populo. Nonne Apostolus dicit I. Cor. 10. Sine offensione estote Iudaeis, & Gentilibus, & Ecclesiae Dei; sicut ego per omnia omnibus placeo. Item Rom. 12. Prouidentes bona, non solum coram Deo; sed etiam coram hominibus. Ergo verus Praedicator, vel Apostolus, licite potest appetere placere hominibus.

170

§. Ad quod dicendum est, quod verus Apostolus non appetit finaliter se placere hominibus, sicut dictum est supra eodem signo; sed veritatem, quam ipse praedicat, appetit placere hominibus propter eorum vtilitatem. Vnde Gregorius in Pastorali. Dicit Apostolus. SicVTET ICOPER OMNIA OMNINVS PLACEO. Alibi autem dicit. Si ADIRVC ROMNIBVS PLACEREM, IERVVS CNRISTINON ESSEM. Ergo placet, & non placet; quia in eo quod placere appetit; non se, sed per se hommibus veritatem placere quaerit. Item exponendo illud Ieremiae 9. Non glorietur Sapiens in sapientia sua, dicit Gregorius lib. 9. Moral. Sancti non de sua opinione, sed de proximorum gaudent vtilitate; quia aliud est fauores quaerere, & aliud de profectibus exultare.

171

§. Sed quomodo poterit cognosci; an se, an veritatem, quam praedicant, placere velint;

172

§. Respondeo. Quando sine cuiusquam scandalo agunt, vt aliis placeant, & sic eis proficiant; tunc verisimile est, quod non se, sed veritatem, quam praedicant, placere desiderant. Quando vero cum scandalo aliquorum agunt, vt aliquibus placeant; quoniam tunc non proficiunt saltem illis, qui ex eo scandaligantur, sed magis officiunt; certum est, quod veritatem, quam praedicant, non tam placere, quam seipsos desiderant. Vnde super verbo praedicto I. Cor. 19. Sicut & ego per omnia omnibus placeo, dicit Glossa. Sine cuiusquam scandalo agens; hoc est enim omnibus per omnia placere, sine scandalo cuiusqnam agere ad profectum aliorum, vt & illis, & huic sit vtile¬

173

§. Item, si videat Praedicator Auditores suos eius praedicationem semper laudare, non tamen propter illam vitam suam peruersam mutare, debet omnino tacere; alioquin, si suam praedicationem astiduet, magis videtur ad ostenpuipseisisti vt hominibus placeat, praedicare velle; quam adiI, inumnerus suorum profectum; & sic magis videtur appetere se placere, quam ipsam, quam praedicat, veritnatem, vt ostensum est supra ead. dist. 10. Signo §. Ad cognoscendum etiam.

174

§. Ad illud autem Rom. 12. Prouidentes bona, non tantum coram Deo, sed & coram hominibus; Dicendum est, quod per hoc non hortatur Apostolus ad quaerendum fauorem huma num, siue ad placendum hominibus; sed ad scandaluim euitan dum Mnde Glossa ibi. Vt non fiat scandalum, sed bonum exem plum; quia illud fieri debet, quod & Deo non displiceat, & Fratri scandalum non sit.

175

§. Si qui ergo Praedicatores (de quorum canonica voca tione, seu missione non constet) aut praedicando; aut confessiones audiendo, aut alia Praelatorum officia exercendo, vel Philosophiam in suis praedicationibus ostentando, aut Principum terrenorum Palatia frequentando, aut aliena negotia exercendo vel verbis adulando, vel alio quocumque modo ex more quaerant placere hominibus cum scandalo plurimorum; vel etiam apud illos, qui eorum praedicationem semper laudant, & tamen propter illam vitam suam peruersam non mutant, verba praedicationis assiduent; videtur secundum authoritates praedictas, quod non tam veritatem; quam praedis cant, quam seipsos hominibus placere quaerant. Vile videntur finaliter quaerere fauorem humanum; & ideo non videntur esse veri Praedicatores, sed Pseudo.

176

§. Vigesimum tertium Signum potest esse, Quod veri Apostolisatagentes Dominum imitari (Apud quem non est Personarum acceptio, vt legitur Act, I1)non accipiunt Personas Diuitum, vel Potentum, huius saeculi Amatorum; nec vacant eorum amicitiis contemplatione huius saeculi copulandis; ne per hoc siant inimici Dei. Iacobi 4. Adulteri, nescitis quia amicitia huius mundi inimica est Dei;nQuicumque ergo voluerit amicus esse huius saeculi, inimicus Dei constituitur. Ideo etiam nolunt vacare blandis verbis, velblandis factis, per quae aequiratur amis citia huius mundi, ne per hoc impediatur eorum deuorio apud Deum; quod prohibet Dominus Lue. 10. dicens.. Neminem in via salutaueritis. Glossa. Non salutandi sedulitas aufertur, sed obstaculum impediendae deuotionis aboletur; vtdum mandantur di¬ uina, paulisper sequestrentur humana. Ex quo videtur, quod studiose vacare salutationibus, vel aliis blandis verbis vel blandis factis, vt per hoc acquiratur amicitia huius mundi, impediat deuotionem implendi mandata Dei.

177

§. Pseudo vero (quorum studium & intentio est in pecuniis accipiendis, vt ostensum est supra dist. 1. §. Quidam autem canonice) vt a Potentibus & Diuitibus huius mundi substantias facilius per varia blandimenta extorqueant; Personas eorum accipiunt, ac illorum amicitias modis, quibus possunt, acquirunt. Vnde facta & dicta illorum immoderate praedicant, & extollunt; facta vero & dicta Pauperum, quamuis meliora, supprimunt & contemnunt; iuxta illud Ecclesiast. 13. Diues locutus est, & verbum illius vsque ad nubes perducunt; Pauper locutus est, & dicunt, quis est hic? Gloss. Multi sunt, qui Diuitum facta & dicta extollunt; Pauci, qui doctrinam humilium, & virtutem intelligunt. Arrogantes, id est Diuites, inueniunt Praedicatores; Humiles, id est Pauperes, contemptores. Vnde illud. Diuitiae addunt Amicos; a Paupere vero & hi, quos habuit, separantur. Item, si Diues Vsurarius, aut alius Opulentus (a quo sperant se temporale commodum accepturos) conuentum illorum intrauerit in habitu pretioso, gratulantes illi assurgunt, & cum honorificentia illum deducunt, & tam in confessibus, quam in aliis. omnem illi honorem impendunt. Si vero Pauper intrauerit in vili habitu (a quo nullum se sperent temporale commodum accepturos) illum aut reiiciunt, aut saltem negligunt & contemnunt; contra illud Iacobi 2. Fratres, nolite in Personarum acceptione habere fidem Domini nostri Iesu Christi gloriae. Etenim si introierit in conuentum vestrum Vir aureum annulum habens, in veste candida; introierit autem & Pauper in sordido habitu; & intendatis in eum, qui indutus est veste praeclara, & ei dixeritis, Tu sede hic bene. Glossa. In honesto loco. PAVPENI autem dicatis, TVSTAILLIe, aut SIDE SVE SCABELLOTEDVM MEORVM; Nonne iudicatis apud vosnetipsos? Glossa. Id est. Nonne peccatum operamini? ET PACTI estis Iudices cogitationum iniquarum; Glos. Id est. Iudicare debetis apud vosmetipsos quod praue cogitatis in acceptatione Personarum? Item alia Glossa. Mundus Pauperem abiicit, Diuitem eolit. Prouerb. 19. Multi colunt Personam Potentis, & Amici sunt dona tribuentis. De talibus honorantibus Personas Diuitum & Potentum pro commodo temporali, legitur in Canonica lidae. Muantes pessand ntesuisicius Gioie Honorantes Personas Diuitum causalueri; non calid dilictonti. Contra tales dicit Ecclesiast. cap. Id. Nos despicene Iustum Pominem Pauperem; & noli maenificare Virum Peccatorent Diuitenii¬

178

§. Si qui ergo Praedicatores (de quorum canonica vpcatione, seu missione non constety modo praedicto, velalio ex more vacent amicitiis huius seculi propter temporale commodum acquirendis; non videntur esse veri Apostoli; sed potius sustecti haberi possunt, ne sint Pseudo.

179

§. Vigesimum quartum Signiim potest esse, Quod reri Apostoli curam animarum, a. Domino commistarum ad se pertinere scientes, & prapter hoc amore; coiuit tentis eas sincerius ac propensius diligentes, iuxta illuid Ioan. 21. Si diligis me, pasce ouesi meas; non pros mercede, sed ex amore pascunt illas pabulo spirituali, ad instar Mulieris Nutricis; quae, liceralienos filios nutriat quandoque pro mercede, proprios tamen filios nutrit ex dilectione. Vnde super illud I. Thes. 2. Facti sumus sicut paruuli in medio vestrim, tamquam si foueat Nutrix filios suos, dicit Gloss. Alienos filios nutris quandoque Mulier pro mercede, non pro amore; proprios vero ex dilestione. Pseudo vero, Quorum non sunt oues propriae. Ioan. I9. scientes curam illarum ad se non pertinere; non ex amore pasuunt illas, sed propter gloriam, vel propter aliud commodum temporale, vt ostensum est supra dist. 1. §. Nunc autem.

180

§. Siqui ergo Praedicatores (de quorum canoniea vocatione, seu missione non constet) ex more simulantes se habere maiorem gelum animarum sibi non commissarum; qua inrarum Pastores, qui sunt earum Patres & Matres, & qui uenimabus subditorum suorum necesse habent in districto Iudicio reddere rationem, vt ostensum est supra dist. 1. §. Item forte obijciet; non erubescant asterere, quod eas pafcant; non pro mercede aliqua temporali tamquam alienos, sed ex maioridia lectione, quam earum Pastores, quorum vere sunt filiis viden tur esse magis duplices & fallaces, quam simplices & verades. Hanc enim maiorem dilectionem ideo simulant; vt ab eis facilius res eorum extorqueant. De qualibus dicit Apostelus Galat. 4. Amulantur vos. Id est Amulari; seu diligere simulant vos Cvidelicet Seductores praedicti). NON ibene, Id est Ron bona intentione. SED excludere vos volunt. Gloss. Ainea dilectie; ne; VT eos aniulemini. Id est, Diligatis plusquam me; vt vel sic. res vestras facilius valeant extorquere. Etsi enim illi, qui filios alienos de mandato Patrum erudiunt, dici valeant Paedagogi, o non tamen Patres sunt; & ideo Patrum affectum habere non possunt. Vnde Apostolus I. Corinth. 4. Nam etsi decem millia Paedagogorum. Gloss. Id est, Eruditorum. HABLATIS in Christo. Id est in doctrina Christi. SED non multos Patres. Et ideo doctrina illorum non estita fidelis, sicut doctrina Patrum, id est propriorum Praelatorum, vt ostensum est supra dist. 1. §. Nunc autem videndum. Videntur etiam esse non verae, sed falsae Nutrices, iuxta illud vulgare prouerbium. Quae plus diligit quam Mater, falsa Nutrix est. Et ideo non videntur esse veri Apostoli, sed Pseudo¬

181

§. Vigesimum quintum Signum potest esse, Quod veri Praedicatores non quaerentes placere hominibus, vt ostensum est supra ead. dist. 22. Signo, non adulantur eis; Pseudo vero vt placeant hominibus, adulantur. Vnde I. Thess. 3. vbi ad disferentiam Pseudo, & verorum Apostolorum dicit Apostolus, Exhortatio nostra non fuit in dolo; vbi etiam dicit Glos. Hic contra Pseudo videtur incipere; subiungit Apostolus. Neque enim aliquando fuimus in sermone adulationis. Glos. Per quod alii, scilicet Pseudo, placent hominibus. Item 3. Corinth. 6. super illud In omnibus exhibeamus nos, sicut Dei Ministros, dicit Glos. Dei Ministri non adulantur hominibus, vt placeant Deo; sicut faciunt Pseudostudentes lucro. Isti autem Pseudo adulantes periculosissime decipiunt, laudantes ac iustificantes quandoque homines pec capides ceo forte quod seruant quasdam eorum nouas traditioneiqquae sunt bonorum operum simulationes) ac ostentationes illas quodam nouo & superstitioso nomine Eeguinagium appellantes, vt dictum est supra dist. 3. §. Nec miretur. Sub eo etiam praetextu, quod sint humilitatis Ecclesiae gelatores, laudant & iustificant Principes Saeculares, temporalem turisdictionem Ecclesiae coarctantes; dicentes scilicet, ac persuadentes dictis Principibus, quod Ecclesia non debet habere Iurisdictionem temporalem; vt sic ad eos facilius recursum habeant in suis negotiis, etiam per fas & nefas; ac si Ecclesia nullam haberet potestatem in foro exteriori. Vnde de talibus sic adulantibus posset dici ad literam illud Osex 3. In malitia sua laetificauerunt Regem, & in mendaciis suis Principes. Per tales igitur adulationes & laudes faciunt plaerumque homipes in percatis suis delectari, propter quod non conuertuntur ab eis, ses in eis moriuntur. Vnde super illud Psal. 9. Quoniam laudatur peccator in desideriis anima suae, &c. dicit Glos. Haec est magndaira Dei, vt desit correctio, & adsit adulatio. Adulantium liniguae alligant homines in peccatis; delectat enim ea facere; in qui bus non solum non metuitur reprehensor, sed etiam auditur laudator. Propter hoc dicit Salomon Prouerb. 29i qui ibenedicit proximo suo voce grandi de nocte consurgens, maledicenti similis est. Glos. Qui sanore superfluae laudis proximum extollit, vel ma; lis fauendo, vel bona plus laudando; his maledicenti assimilatur; quia vel in malo opere laudando confidentiam tribuit, vel in bono opere simplicitatem puri cordis minuit; vt quod superni amoris eausa inceperat, humano fsauore finiat. Ideo contra tales Adulatores instruit Deus populum suum Isa. 3. dicens. Popule meus, qui te beatum dicunt, ipsi te decipiunt, & viam gressuum tuorum dissipant. Gloss. Blandis verbis.

182

§. Si qui ergo Praedicatores (de quorum canonica vocatiore, seu missione non constet ex moretaliter adulentur; non sunt Dei Ministri; & ideo non videntur esse veri Apostoli, sed Pseudo.

183

§. Vigesimum sextum Signum potest esse, Quod veri Praedicatores, quantamcumque sapientiam, quantameumque praedicandi gratiam habeant; si tamen sint Pauperes; & nullatenus adulentur, sed veritatem libere dicentes, opera peceatorum libere reprehendant; non fadile inuitatores, vel hospites inueniunt in locis etiam populosis; Huius rei exemplumapertum habemus in Domino Saluatore; qui, cum praese iictis mortalibus tantam haberet sapientiam etiam secundum horhis nem, tantamque gratiam praedicandi, quod etiam Auerfatii eius, scilicet Ministri Pharisaeorum missi ad capiendum eum di hoc ei testimonium perhibebant dicentes Ioat. Sis Numquam sic locutus est homo, sicut hic homo loquitur; tamen, cum Dominica in Ramis. Palmarum tota die praedicasset in serufalem, hora vespera, circumspectis omnibus, vtrum aliquis inuitarer cum ad hospitium; demum, quiae nimis pauper erat, & nulliadulabatur; ideo nullum inuitatorem, vel hospitem in tanta ciuitate inueniens, reuersus est ad hospitium in Bethanmam; vnede venerat illa die, vt ostensum est supra dist. 2. §. stem obdeipus Christum mendicasse hospitium. Libere enim & sine adulatione veritatem praedicantes, & gesta prauae vitae arguentes, non habent gratiam apud homines, vt ostensum est supra dist. 2. §. Hoch autem faciebat Apostolus.

184

§. Si qui ergo Praedicatores (de quorum canonica vocatione, seu missione non constet nimiae paupertati subiaceant, vel se subiacere ostendant; nihilominus tamen manibus otiosis, non solum in locis populosis, verum etiam in aliis, hospitia & inuitatores facile & frequenter inueniant; suspecti possunt haberi, ne hominum peccata palpando, asperam eis veritatem subticeant, vel aliter Adulatores existant; & ideo non videntur esse veri Apostoli, sed Pseudo,

185

§. Vigesimumseptimum Signum potest esse, Quod veri Praedicatores, cum charitatem habeant, persecutiones patienter tolerant; iuxta illud I. Corinth. I Charitas patiens est. Vnde Apostolus 2. Cor. 6. In omnibus exhibeamus nos, sicut Dei Ministros, in multa patientia, in tribulationibus. Et ideo nec iniurias sibi factas defendunt, iuxta illud. Rom. 12. Non vos defendentes, Charissimi, sed date locum irae; scriptum est enim, MiNI VINDICTA, ET ECO RETRIBVAM dicit Dominus; sed potius illas charitatiue remittunt, iuxta doctrinam Apostoli Coloss. 3. dicentis. Supportantes inuicem, & donantes vobismetipsis, si quis aduersus aliquem habet querelam. Sicut Dominus donauit vobis, ita & vos. Item super illud Matth. 3. Attendite a falsis Prophetis dicit Origenes in Homil. 6. Apostoli non persecutionem fecerunt, sed persecutionem pertulerunt. Item veri Apostoli, cum vere patientes sint, nec etiam persecutores suos odiunt enam, sicut dicit Gregorius in Homil. Vera patientia est, aliena mala aequanimiter perpeti; contra eum quoque, qui mala irrogat, nullo dolore morderi) sed e contrario benedicunt, nec malum ro malo reddunt. Vnde Rom. 12. Benedicite persequentibus vos; benedicite, & nolite maledicere. Et infra. Nulli malum pro malo reddentes. Item Luc. 6, orate pro calumniantibus vos. Glos. Cum charitas patiens sit, debet patientiam verberantis sustinere; cum benigna sit, non debet respondere maledictis. Si non quaerit quae sua sunt, non debet resistere rapienti; si non amulatur, non debet odisse Inimicos. NEC ENIM vmquam seruari concordia, nisi per solam patientiam, valet, vt dicit Gregorius lib. 21. Moralium super illud Iob 31. Humerus meus a iunctura sua cadat, &c. Item Fran¬ ciscus in Regula suaecap. 19. Ftatres soper a nte geisilerate dcenithabere patientiam in persecutione; & diligere Eos, qui ros perstue untur; aliter enim non essent spiritualis. Ntam, ficur dicit Hieronymus. Qui secundum carnem natus erat; persequebatur spiritualem; NVMQMAM spritualis carnalem persequitur; sed ignoscit ei, quasi Rusticano Fratri. 23. §. 4. cap. Qui secundum carnem. Maxime autem debet esse patiens Praedicator; vnde super illud Matth. 10. Ecce ego mitto vos, sicut oues in medio luporum, dicit Gloss. Qui locum praedicationis suscipit; mala non debet inferre, sed tolerare. Et hoc exemplo Domini, de quo dicitur I. Pvetri 3. Qui, cum malediceretur, non maledicebat; cum pateretur non comminabatur; tradebat autem se iudicanti iniuste. Item exemplo Apostoli I. Corinth. 4. dicentis. Maledicimur, & henedicimus; blasphemamur, &l obsecramus. Item 2. Corinth. 12. Signa Apostolatus mei facta sunt super vos in omni patientia. Gloss. Patientiam primo commemorat, quae ad mores Praedicatoris pertinet. Nam, vt dicit Psal. 91. Bene patientes erunt, vt annuntient; Et sicut dicit Gregorius in Homil. Non potest veraciter bona docendo impendere, qui viuendo nescit aequanimiter aliena mala tolerare. SAPIENTIA enim Iustorum est mala libentius tolerare, quam facere; nullius iam imuriae vltionem quaerere; pro veritate contumeliam lucrum putare, vt dicit Gregorius libi 1o. Mloralium super illud Iob 12. Deridetur Iusti simplicitas. Item Cassiodorus in lib. De Anima cap. II. Viri Sancti nullum laedere cupiunt laesi; semper ignoscunt; charitatem illis impendunt, qui eos scelerato odio prosequuntur.

186

§. Pseudo autem impatientes sunt in aduersis. Vnde super illud Matt. 9. Afructibus eorum cognoscetis eos, dicit Glos. de falsis Prophetis, Id iest de falsis Praedicatoribus. Maxime autem cognoscuntur isti per impatientiam tempore aduersitatis. Perfectionem ergo, si quam simulant, per impatientiam falsam esse de monstrant. Vnde super illud Iob 30. Frater sui Draconum,; &e. dicit Gregorius in lib. 20. Moral. Nullus persectus est, qui inter Christianorum mala patiens non est; Qui enim aequanimiter aliena mala non tolerat, ipse sibi testis est, quod ab omni plenitudinelonge d istat.

187

§. Per hoc autem, quod Pseudo impatientes sunt in aduer sis fvidelicet suas iniurias crudeliter vindicando, ac persecu tores suos, vel quos persecutores existimant, ex aduerso graiis ter persequendo) satis indicant, quod si persecutiones aliquas patiuntur, peccatis suis exigentibus, a Deo flagellentur; non ad correctionem, tamquam eius filii; sed ad punitionem, tamquam ipsius inimici. Nam, sicut dicit Gregorius in lib. 14. Moralium super illud Iob 19. Sic me habuit, quasi hostem suum. CUM virtutem nostrae patientiae flagella nostra transeunt; valde metuendum est ne peccatis nostris exigentibus, non quasi Filii a Patre, sed quasi Hostes a Domino seriamur.

188

§. Notandum autem, quod Pseudo Hypocritae quandoque patientes videntur, sed non sunt; quia scilicet non manifeste, sed occulte nocent illis, quos odiunt. Vnde super illud Matt. 23. Serpentes genimina Viperarum dicit Chrysostomus. Hypocritae, cum aliquem laeserint, ita simpliciter anibulant, acsi non nocuerint. Aliquando enim occulte detrahunt, sub specie verecundiae & dilectionis. Vnde super illud Cantic. I. Memores vberum tuorum, dicit Bernardus. Quidam quodam simulato verecundiae fuco, conceptam malitiam, quam retinere non possunt, adumbrare conantur. Videas alta praemitti suspiria; sicque cum quadam grauitate & tarditate vultu modesto, demissis superciliis, & voce plangenti egredi maledictionem; & quidem tanto persuasibiliorem, quanto creditur ab iis, qui audiunt, corde inuito, & magis dolentis assectu, quam malitiose proferri. Doleo, inquit, ve hementer pro eo, quod diligo eum satis, & numquam potui de hac re corrigere eum; per menumquam innotuisset; At quoniam per alterum patefacta res est veritatem negare non possum; dolens dico, reuera ita est; Et addit. Grande damnum est; nam alias quidem in pluribus valet; caterum in hac parte vt verum fatear minime excusari potest. De talibus dicit Ecclesiast. cap. 10. Si mordeat Serpens in silentio, nihileo minus habet qui occulte detrabit. Aliquandolautem patientes videntur Simulatores praedicti, eo quod non statim laedunt, vel vindicant iniurias, quas reputant sibi factas; expectantes, scilicet & differentes vindictam, donec retribuere possint. Vnde Gregorius in Homil. Qui sic mala Proximi pertat, vt tamen tactus doleat, & tempus dignae retributionis quaerat; patientiam non exhiibet, sed ostendit. Et infra. Sciendum vero est, quod plaerumque ideo patientes videmur, quia retribuere mala non possumus; sed qui idcirco mala non retribuit quia nequaquam valet, procul dubio, vt praediximus, patiens non est; quia patientia non in ostensione quaeritur, sed in corde. Tales Simulationes propriae sunt Hypocri¬ tarum, qui habent sapientiam huius mundi, vt ostensum est supra dist. 3. §. Nec mirandum. Vnde super illud Iob 1t. Deride tur Iusti simplicitas, dicit Gregorius lib; 10. IMoral. Sapientiae huius mundi sibi obsequentibus praecepit; cumvirtatis possibilitas deest, quidquid explere per malitiam non valet, hoc in pacifice spsitate simulare. Prouerb. 12. Qui idissimulat iniuriam, votuu,

189

§. Sed forte obijcient Pseudo smpatientes, & omnia facta est. sua more suo iustificare volentes, & dicent. Etsi nos plaerum, que Aduersarios nostros eorum insolentias compescendo; persequimur; non tamen propter hoc Impatientes siaegi quoniam hoc, non ex ira, vel odlo facimus, sed eAThauita&n i videlicet, vt vel sic corrigantur a peccatis, quae nobis iniuste, & forte etiam per errorem nocendos committunt. Non enim ad bonum exemplum, vel ad bonamspraedicationem tantum; verum etiam ad correctionem tenemur. Vnde Cantic. 2. super illud, capite nobis Vulpeculas paruulas, dicit Gloss. Non sufficit vitam nostram aliis in exemplum ponere, & bonam praedicationem sacere; nisi & errantes corrigamus. Item. Ob hoc aliquando Aduersarios nostros misericorditer persequimur; ne in nos amplius seuiendo, amplius peccent; & ex hoc per consequentiam nos eos nimium tolerando peccemus; & sic eos ex charitate persequimur. Malos autem persequi ex charitate non est malum, sed bonum, vt patet in Angelis. Vnde Dionysius inlib. De Diuinis Nominibus cap. 4. Nec ideo malum in Angelis est, quia puniunt delinquentes.

190

§. Ad quod dicendum est, quod Hypocritae ad excusandum peccata sua seipsos rationabiliter adhortari videntur; quod enim exira, vel odio faciunt, se facere ex charitate dicunt, Vnde super illud Iob 39. Procul odoratur bellum, exhortationent Du. cum, & vlulatum exercitus, dicit Gregorius lib. 30. Moral Ira deuictum cor; quasi ex ratione solet exhortari, cum dicit. Quae erga te aguntur, aquanimiter ferri non possunt; Immo hoc patienter tolerare peccatum est; quia si non eis cum magna exasperatione resistitur, contra te deinceps sine mensurd iniuria cumulatur. Dicimus tamen, quod Sancti persequi pbssunt Malos; non causa nos cendi; sed causa emendandi. Vnde Augustinus Ad Vincentium Donatistam. Sape Mali persecuti sunt Bonos; & noni Malos. Illi nocendo per Iniustitiam; isti consulendo per doctrinam; illi immaniter, isti temperanter; illi seruientes cupiditati, Isti charita ti. Et infra. In his omnibus, quid attenditur; nisi quis eorum pre veritate, quis eorum pro iniqui tate; quis nocendi causa, quis emendandit 23. 4. 4. cap. Nimium sunt inquieti. Patet igitur, quod Sancti persequi possunt Malos; non ex odio, videlicet non vla ciscendo propriam & priuatam iniuriam; sed ex charitate, videlicet, ne ipsi Mali vtilitatem impediant alienam.

191

§. Sed quomodo poterit cognosci, vtrum procedat persecutio ex odio, an ex charitate.

192

§. Respondeo. Si nos soli persequimur aliquem tamquam Malum, quem alii reputant Bonum; & soli sentiamus Aduersarium, qui aliis non aduersatur; tunc verisimile est, quod eum non ex charitate, sed ex odio persequimur. Vnde super illud Iob 31. Si gauisus sum in ruina eius, qui me oderat, dicit Gregorius in lib. 12. Moral. Valde necessarium est subtilissimae discretionis examen; ne cum odia nostra exquirimus, sub specie vtilitatis alienae fallamur. Et infra. Si quis autem aliis Bonus est, sine nostra forsitan culpa esse non potest nos is Malus; nec omnino de eius ruina gaudendum est, cuius nos solos certum est acuersa tolerare. Item, licet debeamus congaudere Diuinae lustitiae, quando percutit Malum; non tamen debemus nos illi Aduersarios constituere nec persecutionem ei ab aliis procurare; sed potius eius miseriae condolere. Vnde paulo post dicit Gregorius. Cum peruersum quemque Omnipotens percutit, & condolendum est miseriae Pereuntis; & congaudendum Iustitiae Iudicis; quatenus, nec Pereunti homini existamus Aduersarii; nec Iudicanti Deo inueniamur Ingrati. Item. Si immanis est persecutio; certum est, quod non ex charitate procedit; quia, sicut dicit Augustinus in authoritate praedicta. Mali persequuntur immaniter; Sancti vero temperanter. De hoc Seneca in lib. De clementia Ad Neronem. Prope est vt inique puniat, qui nimis punit.

193

§. Si qui ergo-Praedicatores (de quorum canonica vocatione, seu missione non constet) suas iniurias vlciscendo perseentores suos, vel quos persecutores existimant, e contrario persequuntur; praesertim, si hominem ab aliis dilectum & approbatum ceo quod voluntati eorum contraria dicat, vel faciat) inimicum suum reputando, & seipsos Aduersarios faciendo, ex more personaliter persequantur, & ei peenas immanes & immoderatas procurent; & praecipue, si non per Iudicium, sed per potentiam Iudicum hoc facere dignoscantur; videtur, quod non ex charitate ad correctionem; sed ex odio ad vindictam, illum persequantur; & sic impatientes; & ob hoc non spirituales, sed carnales esse videntur. Et ideo non videntur esse veri Apostoli, sed Pseudo,

194

§. Vigesimumoctauum Signum potest esse, Quod. veri Apostoli non odiunt Criminatores suos, nec laedunt, nec distamant dicet sciant se a criminibus illis immunes, & suos Criminatores de illis esse culpabiles, Immo potius patienter audiunt, si per praedicationem suam illos corrigere non possunt. I VnGregorius in Iib. 23. Moral. Sancti, Viri patienter audiunt, ctiam que se numquam secisse meminerunt, quamais ea mala, quae sibi ingeri conpiciunt, ab ipsis suis Criminatoribus nouerint perpetrata; & cum eos praedicando corrigere non possunt, patiendo tolerant.

195

§. Pseudo vero Hypocritae illos, qui eos corrigunt, vel eorum simulariones generaliter praedicando detegunt, ac si essent eorum. Griminatores, odiunt & laedunt; & ad maiorem cumulum taibulationis, quos semel oderunt, semper postea per totum Mundum distamare satagunt. Vnde super illud Ieremiae 33. A Prophetis Ierusalem egressa est pollutio super omnem terram, dicit Glossa de illis falsis Prophetis, Id est falsis Praedicatoribus. Non sufficis eis Proximos laedere; sed quos semel odegunt, conantur per totum orbem dissamare. Ecce cumulus tribulationis; Nam super illud Apocalyps. 2. Hlaosphemaris ab his, qui se dicunt Iudaeos esse, & non sunt, dicit Glossa. Cumulus imiseriae est tribulatis, si insamentur. Sed certe bonus Miles Christi prooter eorum diffamationes non debet omittere, quod hene corbit; Tam, sicut dicit Hieronymus Ad Nepotianuim, Per bo¬i sam & malam famabi Christi Miles graditur; nec laude eoxrollitus, nec vituperatione frangitur. 2. Corinth. 6. Per infamiam; & honam sarlam. Gloss. Exhibeamus nos Dei Ministros, Quasi diceret. Non omittamus propter aliquorum diffamationem, quin Dei M inisterium faciamus.

196

§. Sicut autem Pseudo, quos odiunt, laedunt (quia eos depauperant & distamant) sic e contrario fautores suos, quos diligunt, ditari procurant, & se illos ditasse ad decipiendum alios ostentant; Ad instar Antichristi capitis eorum, qui similia facturus est. Vnde super illud Psal. 9. Sedet in insidiis cum Diuitibus, dicit Glossa de Antichristo. Quod suos ditabit, & muneris bus cumulabit, quorum falsam saelicitatem ad alios decipiendos ostentabit. Patet igitur, quod Pseudo-Praedicatores illos odiunt, & laedunt, & diffamant, quos Criminatores suspicantur, vel aliter Inimicos.

197

§. Si qui ergo Praedicatores (de quorum canonica vocatione, seu missione non constet) ex more per effectum ostendant se odire proximos, quos Criminatores suos suspicantur (eos scilicet modis quibus possunt laedendo; nec non tam in praedicationibus, quam in aliis colloquiis suis per totum orbem diffamando) videntur esse falsi Prohetae, Id est falsi Praedicatores. Et ideo non videntur esse veri Apostoli, sed Pseudo.

198

§. Vigesimumnonum Signum potest esse, Quod veri Apostoli, si forte tententur, seu examinentur, vtrum sint veri, vel falsi; non per potentiam se defendunt, sed per humilitatem & Scripturarum authoritatem; exemplo Magistri sui Christi, qui cum tentaretur a Diabolo, vtrum esset filius Dei Matt. 4. Si filius Dei es, dic vt lapides isti panes siant; non potentia se defendit, cum posset; sed humilitate & Scripturanum authoritate dicens. Non in solo pane viuit homo, sed in omni verbo, quod procedit ex ore Dei. Deuter. 4. Vnde Glossa ibidem super Matth¬. Non vtitur potestate, sed Scripturarum authoritate; docens, magis doctrina, quam Miraculis pugnare. Item alia Gloss. Sententiis vtitur, instruens nos vt vincamus; non potentia, sed humilitate. Pseudo vero Apostoli, quando examinantur, vtrum sint veri Apostoli, vel Pseudo (quod secundum Scripturas faciendum est, vt ostensum est supra dist. 1. §. Constat autem) non patientersustinent; sed potius indignantur, & per potentiam Maiorum sibi adeptam resistunt; & vt suos examinatores (siue illos, qui procurant, vel praedicant illos debere examinari) per potestates huius mundi fortius persequi valeant, simul se iungunt; vt magis possit credi eis coniunctis vnanimiter, quam diuisis. Huius rei exemplum habemus Apocabps. 2. vbi, cum Episae copus Ephesinus probaret quosdam Pseudo Apostolos, vtrum essent veri Apostoli, multa mala intulerunt ei per terrenas potestates, quorum familiaritatem habebant; & ad magis nocendum, se in vnum coniungebant, vt ostensum est supra dist. I. in principio. Ideo etiam ad defensionem Superstitionis suae inuicem se coniungunt, vt quod ratione non possunt, saltem multitudine conuincere videantur; secundùm quod legitur de Pha¬ ulsaeis Matih. 22. super illud. Pharisdi autem audientes; quod sis lentium imposuisset Iesus Saducaeis, conuenerunt in vnum. Glossa Vt conuincerent multitudine, quod non ipotuissent ratione Ex quo patet, quod a veritate nudi sunt; Nam, sicut dicit Ioannes E piscopus In Homilia super verbo Matthaei praedicto. ;a veritate se esse nudos professi sunt, qui se multitudine armauerunt. Quos niam autem coniuncti sunt ad defensionem Superstitionis suaeyideo incorrigibiles sunt. Vnde super illud Iob 41. T Vna alteri adhaerebit, & tenentes se nequaquom separabuntur, dicit Gregorius in Iib. 33. Moral. Qui diuisi corrigi poterant; iniquitatum sudi rum pertinacia vniti perdurant. Et infra. Peruersos quippe vnitas roborat, dum concordat; & tanto magis incorrigibiles, quanto vna.¬ nimes facit.

199

§. Si qui ergo Praedicatores (de quorum canonica vocatio ne, seu missione non constet) ex more sustinere non possunt; sed indignantur, si examinando requiratur, in qua potestate velint praedicationis officium exercere, vel fidelium confessiones audire, vel indulgentias & remissiones facere; illos etiam qui procurant, & praedicant eos examinari debere, vtrum sint veri Apostoli, vel Pseudo, grauiter persequuntur; & ad persequendum vnanimiter se coniungunt; non videntur esse veri Apostoli; sed potius suspecti haberi possunt, ne sint Pseusdo.

200

§. Trigesimum Signum potest este, Quod veri Apostoli, sicorripiantur, patienter sustinent correctionem; si vero cortis piant, modeste corripiunt; iuxta doctrinam Apostoli 2. Timoth. 2. dicentis. Seruum Domini oportet esse patientem; cum modestia corripientem. Cum enim sapientes sint & disciplina; ti, non murmurant correcti; iuxta illud Ecclesiast. 10. Vir prudens & disciplinatus, non murmurabit correctus. Vnde Petrus libere, & coram aliis Discipulis correctus a Paulo dicente Gae lat. 2. Si tu Iudaus cum sis, Gentiliter & non Iudatce viuis; quomodo cogis Gentes Iudaixare; non tamen murmurauit contraPaulum; sed eius correctionem cum humilitate recepit. Vnde Glossa ibi. Tirmitas & charitas Petri; cui ter dictum est PASCE;OuES MEAS, obiurgationem posterioris Pastoris, propter salutem gregis libenter sustinuit; valebatque hoc ad magnum humilitatis exemplum; vt in eo, qui primus est. discant alii mites esse & humiles. Item Franciscus in Regula sua cap. 10. Fratres, super omnia debent dili gere illos, qui eos reprehendunt & arguunt.

201

§. Pseudo vero praesumptuosi Hypocritae, etsi sint in inseriori ordine Ecclesiasticae Hierarchiae, cui non competit corrigere superiorem, sed magis ab illo recipere correctionem (vt sunt Monachi, seu Regulares Viri) nihilominus tamen, quasi de sua iustitia, vel de sua scientia praesumentes; non solum coordinatos sibi Monachos, vel Laicos; verum etiam superiores suos (scilicet Episcopos, Presbyteros, & alios Ecclesiarum Praelatos, qui sunt de superiori ordine Ecclesiasticae Hierarchiae) corrigere; aut austere arguere contra ordinationem eiusdem Hierarchiae praesumunt; ad instar Demophili superstitiosi Monachi similia facientis; contra quem scribit Dionysius Epistolam, in qua inter caetera ita dicit. Nunc igitur audi nostra, Demophile. Non est sas Sacerdotem a coordinatis tibi Monachis corrigi; quamuis ipse agere contra diuina videatur; etsi aliud aliquid prohibitorum fecisse arguatur. Et infra. Non est fas, sicut sancta eloquia dicunt, ea quae sunt iusta, non secundum dignitatem exequi Et infra. Quide dicis. Non oportet Sacerdotes impie agentes, aut de aliquo inconuenientium reprehensos castigari? Solum autem gloriantibus in Lege licebit per transgressionem Legis Deum inhonorare? Quomodo illuminabunt, qui suut obtenebrati? Et infra. Ego autem respondebo tibi ad hoc. Si Sacerdotum ornatus est illuminatium; perfecte cecidit a Sacerdotali ordine (supple quoad meritum) qui non est illuminatiuum; & magis qui non est illuminatus; & audax mihi videtur talis, qui Sacerdotalibus manum apponens, non timet; neque verecundatur diuina praeter dignitatem exequens; & putant Deum iguorare, quod ipse in seipso cognouit; & decipere exestimat falso nomine ab ipso Patrem appellatum; & audet immundas ipsius blas phemias (non enim dicam orationes) super diuina signa Christiformiter enuntiare. Non est iste Sacerdos, non est; sed inimicus, dolosus, delusor suiipsius, & lupus super diuinum populum ouina pelle armatus. Sed non Demophilo est fas ista castigare. Si enim Theologia iuste iusta praecipit exequi; iuste autem exequi est, quando distribuere velit aliquis vnicuique secundum dignitatem; Iuste hoc est omnibus exequendum, non praeter ipsorum dignitatem aut ordinem. Et infra. Igitur, qui sunt ordinati a Deo, vt aliis principentur, distribuunt sequentibus & obedientibus, ea, quae sunt secundum dignitatem. Id est. Illi, qui suxt de superiori ordine Ecclesi asticae Hierarchiae, debent inferiores ordinare & corrigere, secundum quod sue competit dignitati. Et infra, Et si aliquie se Maioribus a conueniente deficiat, d coordinatis, id est aeque potentibus Sanctis corrigetur; & non peruertetur arde superordiuem; sed vnusquisque in ordine suo & in ministratione sua erit; Sicere go patet, qualiter Pseudo-Praesumptuosi & Hypoctitae, praesumptuose audeant contra ordinem Ecclesiasticae Hierarehiae arguere etiam superiores sub praetexiu Religionis, vel si mula ta specie sanctitatis; contra illud I. Timoth. 4. Seniorem ne in crepaueris; sed obsecra vt Patrem. Item Bernardus in Serms E, super Cantica loquens ad Monachos suos ait. Fratres; venenemus Episcopos; sed vereamur labores eorum. Et infra; Temerarie obiurgas virum de praelio reuertentem, in domo manens mulier. Et in. fra. Sii, qui in claustro est, eum qui versatur in populo, interdum minus discrete, minusue circumspecte sese agere comprehendit Cverbi gratia, in verbo, in cibo, in somno, in potu, in risu, in iudicie) non ad iudicandum statim prosiliat; sed meminerit scriptum esse.. NEEIOR EST INIGuITAS VIRI, GuAM MVEIER BENE PRAcluns. Ecce quam indigne agunt Pseudo supradicti, arguendo Praelatos Ecclesiae, quos deberent reueri & venerari. Talibus aliorum re prehensoribus dicendum esset illud Apostoli 2. Corinth. 5. dicentis. Auferte malum a vobis ipsis.

202

§. Verumtamen ipsi correctionem Praelatorum Ecclesiaefnedum etiam aliorum) non aequanimiter ferunt; sed ad suam excusationemdse peiores melioribus comparando) illos esse dete riores praetendunt; iuxta illud Ecclesiast. 32. Peccator homo vitabit correctionem, & secudum suam voluntatem inueniet compassionem. Et non solum correctionem non sustinent, sed etiam corripien tes se odiunt & diffamant; quia rales volunt ab omnibus estimari, quales ab imperitis hominibus aestimantur. Vnde super illudi Iob 8. Numquid potest carectum crescere sine aqua; dicit Gregorius in lib. 8. Moral. Acutis angulis surgens carectum manis non carpitur; quia exasperatis per arrogantiam sensibus, de prauitate sua Hypocrita corrigi dedienatur. Et infra. Si hunc quisque corripere audeat, asperitate sua protinus vitam corripientis secat; san ctus quippe non esse appetit, sed vocari. Et infra. Qualis imperitis innotuit, talis vult ab omnibus aestimari; & paratior est mori, quam corriti. Habent enim Hypocritae conscientiam intrinsecus vulneratam; nec possunt pati, quod aeorum vilnus tangatur (quasi habeant morbum, qui appellatur Noli me tangere) nec quod etiam detegatur; ne per hoc eorum gloria, quam summe desiderant, maculetur. Vnde Gregorius lib. 10. Moral. Ioquens contra illos, qui quaerunt apparentiam solum; Id est contra Hypocritas dicit. Imperita mens vocem correctionis ferre non valet; quia tacta in vulnere sui reatus dolet. Et infra. Recti correctionis adiutorium vita suae patrocinium deputant; Peruersi vero, cum se impeti redargutione conspiciunt, glalium percussionis credunt; quia dum per correctionis vocem culpa detegitur, praesentis gloriae opinio saedatur. Item Gregorius Iib. 33. Moral. Hypocritae nullo correptionis iaculo se penetrari permittunt; sed in omni peccato, quod faciunt, scutum superbae defensionis opponunt. Nam, cum quisque talium arguitur, de reatu suae iniquitatis non mox cogitat, quomodo culpam coxrigat sed quid in adiutorium suae desensionis opponat. Item in eod. Hypocritae tanto vehementius culpas suas confiteri refugiunt; quanto & stultius videri peccatores eri. bescunt. Ex hac autem erubescentia suaecorreptionis siunt Hypocritae cleteriores, vt suos Correctores arguant, quasi sint eis peiores, Vnde in lib. 10. Moralium dicit Gregorius. Plaerumque fit, vt cunt Mali correcta in se mala defendere nequeunt, ex verecundia peiores siunt; ac si in sua desensione superbiant, vt quaedam vitia contra vitam corripientis exquirant. Per hoc autem quod correctionem non sustinent sed corripientes odiunt; se esse homines pestilentes & peccatores manifeste ostendunt; quia, vt dicitur Prouerb. 19. Non amat pestilens eum, qui se corripit. Ecclesiast. 21. Qui odit correctionem, vestigium est peccatoris. Per hioc etiam osteridunt se esse insipientess licet simulent se esse prae aliis sapientes. Nam legitur Prouerb. 9. Noli arguere derisorem, ne oderit te; argue sapientem, & diligetite. Per hoc etiam ostendunt se esse carnales, licet simulent se esse spirituales. Vnde super illud Gal. 4. Ergo ego inimicus factus sum vobis, verum dicens? Gloss. Nemo carnalis vult argui se errantem. Per hoc etiam, quod peruersa volunt agere, & tamen nolunt corripi, patet quod plus volunt se diligi, quam veritatem. Nam, sicut dicit Gregorius in Pastorali. Qui peruersa hult agere, & ad ea caeteros vult tacere; Ipse sibi testis est, quod seplus veritate vult diligi, quam contra se non vult defendi. Cum igitur Deus sit veritas, Ioan. I4. Restat quod sint de amantibus seipsos plusquam Deum. De quibus dicit Apostolus 2. Timoth. 3. Et erunt homines seipsos amantes. Gloss. Plusquam Deum Et de eisdem dicit paulo ante, quod per eos instabunt tempora periculosa Item per hoc quod non patiuntur se argui, videtur quod non sint veri iseci ficti Christiani; cum nolint humiliationem correctionis patis Nam super illud Cor. 12. Nemo potest dicere DOMINVSIESVS, nisiin Spiritu Sancto, dicit Glos. Humiliari debent Christiani vt patian tur se argui; non quaerant adulationibus deliniri. Item ex eo quod Prelatos, & alios Maiores, & Dominos, audaciter & irseuerenter arguunt; manifeste patet, quod dominationem contemnunt. Ex eo vero, quod correctionem non sustinent; vere ostendunt, quod sibi placent. Hoc est, quod dicit B. Petrus Ioquens dePseudo 2. Petri 2. Dominationem, inquit, contemnunt; audaces, sibi placentes. Item ex eo quod Praelatos Ecclesiae, vt praediectum est, immoderate & irreuerenter arguunt; eorum autem argutionem non sustinent (per quod satis patet, quod eos non honorant, nec timent) manifeste insinuant, quod Deum nec timent, nec amant. Nam super illud Ecclesiastici 2. In omni virtute tua dilige eum, qui te fecit; & Ministros eius ne derelinquas, dicit Gloss. Tumorem Dei & amorem se habere ostendit, qui honorat & timet Ministros eius. Qui ergo Ministros Dei, id est Prae latos Ecclesiae, modo praedicto nontimet, nec honorat; se nec Deum timere, nec eum amare demonstrat.

203

§. Si qui ergo Praedicatores, existentes de inferiori ordine Ecclesiasticae Hierarchiae Cvtpote Regulares Viri, qui Graece Monachi appellantur, vt ostensum est supra dist. I. §. Sed datornon solum alios Monachos, vel Laicos; verum etiam Ecclesias; rum Praelatos, ex more praesumant, immodeste, vel irreueren arguere; videntur sibi superiorem ordinem Ecclesiasticae Hle rarchiae, superbe, ac contra diuina eloquia vsurpare. Si autem non patiantur se argui; videntur esse homines seipsos amantes, & Hypocritae, & pestilentes, & carnales, dominationem contemnentes, & sibi placentes; & non veri, sed ficti Christia ni Per hoc etiam, quod Ministros Dei, Id est Praelatos Ecclesic in huiusmodi correctionibus, vt dictum est, nec timent; nec honorant; manifeste ostendunt, quod Deum nec timent; nec amant. Et ideo non videntur esse veri Apostoli, sed Pseudo;

204

§. Trigesimumprimum Signum potest esse; Quod veri A postoli, bene sibi conscii Ctpote Quorum gloria est testimonium. conscientiae suae 2. Corinth I. villa, quae contra Peruersos dicuns. tur, contra se dici specialiter minimessuspicantur Pseudo vere Hopocritae, & Peruersi, ac male sibi consdii, mala quae in se sentiunt (licet generaliter contra Peruersos dicantur) suspipicantur specialiter de se dici. Vnde super sillud Iob II. Numquid qui multa loquitur, non & ipse exaudietur, dicit Gregorius in lib. 10. Moral. Cum vera vox Prauorum lauribus se admouet, memoriam culpa mordet; & per hoc, quod generaliter contra Peruersos dicitur, se impeti specialiter suspicatur; quod enim intus egisse meminit, audire foris erubescit. Qui autem illud crimen, quod contra Peruersos generaliter dicitur, contra se dici specialiter suspicatur; procul dubio se de illo esse culpabilom testificatur. Vnde Hierouymus Ad Nepotianum. Neminem laesi; nullum de mea scriptura nomen desienatum est; neminem ssermo meus specealiter pulsauit; generalis desputio de vitiis est; sed qui mihi ex hoc irasci voluerit prius ipse se confitebitur, quod talis est. Item Hieronimus Ad Rusticum Monachum. Stio me offensurum esse quamblurimos qui generalem de vitiis disputationem in suam referunt contumeliam; & dum mihi irascuntur, suam indicant conscientiam; multoque peius de se, quam de me iudicant. Huius exemplum apertum habemus Euc. II. Vvbi, cum Dominus generaliter praedicaret contra Pharisaeos Hypocritas, neminem nominando dicens. Vae vobis Pharisais, qui diligitis primas cathedras in Synagoigis, &c.; quidam Phariseus Hypocrita ex mala conscientia, quam gerebat, exclamauit dicens. Magister, haec dicendo, etiam contumeliam nobis facis. Glos. Audito verbo Domini, Pharisaeus contumeliam sibi fieri putat; quia memorata peena Reproborum, intelligit se damnandum.

205

§. Si qui ergo Praedicatores (de quorum canonica vocatione, seu missione non constet) illa, quae de Hypoeritis, PseudoPraedicatoribus, & Penetrantibus domos, & de Otiosis, Curiosis, & Gvrouagis in praedicationibus, vel alibi generaliter nullam Personam, nullum statum Ordinis per Romanam Ecclesiam approbatum, specialiter nominando) dicuntur; contra se specialiter dicta, ex more suspicentur, & asferant; & ideo ea ferre non possint; sed contra illa, quasi ad suam defensionem se praeparent, & eorum Praedicatores impugnent; videntur esse tales, quales supra dictum est. Et ideo non videntur esse veri Apostoli; sed potius suspecti haberi possunt, ne sint Pseudo,

206

§. Trigesimumsecundum Signum potest esse, Quod veri Predicatores (praecipue perfectionis statum publice pro sitentes) magis eligunt manifestas violentias accipere, vel oce uiltas iniurias pati; quam per eas aduersus inferentes in lidicioliter gare; scientes, vel scire debentes, quod Viris Per foctis perine tum est, etiam in iudicio litigare. 5Vnde I. Corinthr §. dicite Apostolus. Iam quidem omnino delictum est in vobis; quiae Iuditiues habetis inter vos. Glos. Ex hoc apparet, quod peccatum est habere iudicium contra aliquem. Supple Viris Perfectis. Vnde infra dicit Gloss. Perfectis licet sua repetere simpliciter (scilicet; sine causdi sie ne lite, sine iudicio) sed non conuenit eis inde mouere causam ante rudicem. Infirmis vero licet sua repetere mouendo causam ante Iudie cem; sed non contentiose, vel fraudulenter, nec apud infideles Iddices. Vnde Versus. Expedit Infirmis; licet absque dolo; sine lite Praelatis licet hoc; non expedit Anachoritae. Non licet vt per eumisint res in Iure petitae, Item paulo ante dicit Gloss. Sed ne excuses, quod iuste hoc agis quia pateris iniuriam, quam iudicii sententia vis a te remoueri a oe currit Apostolus, & ait. QuARE NON MACISPINIVRIAP ACCIPITIS) Gloss. Id est, manifestam violentiam. QV PRE NON MACIS FRAVDEM PATIMINId Gloss. Id est occultam ainiuriam. Quasi diceret. Mirum est; quod hoc potius non facitis. Etsi enim infra eodem capite dicat Apostolus omnia mibili cent. Gloss. Id est. Omnia mea licet mihi repetere; tamen conti nuo subiunxit. Sed non omnia expediunt. Gloss. Tamen non rape tam; quia non expediunt ad cursum meum, sed impediunt; Et infromnia mihi licent. Gloss. Id est, licita sunt repeli. SIE ESor sus nullius redigar potestate. Gloss. Sed ego tamen non repetam; quide. cum sim liber, nolo redigi sub dominio alicuius rei, vt causa eius Fratrem offendam. Item super eodem verbo dicit Gregorius, Caui mens concepta desideria sequitur, rebus seruire conuincitur; quarum amore superatur. Et habetur I4. Q11. §. E Ideo Magister ectles stis sic docet Discipulos suos, praecipue Praedicarores, quos mittit ad sanandum spiritinles aegtotos dicens. Pactltis segius qui vult tecum in iudicio contendere, & tunicamquam tollere imite ei & pallium. Gloss. Ita docet verus Mellicus, quer per felitem egrotorum dirigit, mansuere tolerfire; quod illi intulcriut ex anfirmitate. Super hunc Iocum dicit Chrysostormus. Omne idiciumirritatio cordis est, si seneliniudicum ineressi fuent e lai nuire cogitas vt veritas, causae appareat; sed vt quocumque modo victor existas. Item Chrysostomus. Difficile est rem dimittere; sed disficilius est de iudicio sine peccato exire. Ideo super illud Iob 31. Si leuaui super Pupillum manum meam, dicit Gregorius lib 21. Moral. Sancti vt inueniri iusti in diuino examine valeant, plaerumque apud humana iudicia se iniuste grauari patiuntur. Item Luc. 6. Ab eo, qui aufert tibi vestimentum, & tunicam noli prohibere. Gloss. Quod de vestimento & tunica dicitur, etiam de aliis faciendum est, quae aliquo iure temporali nostra esse dicimus. Si enim e de necessariis hoc imperatur; multo magis superflua contemnere praecipimur.

207

§. Sed forte dicetaliquis, quod licet Viri perfectionis statum profitentes litigare non debeant pro rebus propriis (cum non habeant propria, vel habere non debeant) procebus tamen Ecclesiasticis & communibus (quae sunt res Pauperum) litigare, & in iudicio stare possunt; quia tunc non stant sibi, sed Pauperibus, quorum necessitatibus profutura requirunt. Et hoc videtur dicere Gratianus I4. 4. 1 §. Quia ergo, cirea finem.

208

§. Ad quod dicimus, quod huic responsioni non resistimus, quoniam ab Ecclesia Romana Matre & Magistra nostra hoc tolerari videmus; sed quod priuatis iniuriis, aut pro rebus statui suo secundùm Deum non necessariis, siue in iudicio, siue extra iudicium litigare non debeant (praesertim in scandalum proximorum) confidenter asserimus rationibus supradictis; quia si contrarium faciant, a vera perfectione declinant, & multos bonos homines (quantum in eis est) scandaligant; praesertim, cum dicat Apostolus I. Corinth. II. Si quis videtur inter vos contentiosus esse; nos talem consuetudinem non habemus, nec Ecclesia Dei.

209

§. Si qui ergo-Praedicatores (de quorum canonica vocatione, seu missione non constet) praecipue Regulares, & persectionis statum publice profitentes, ac se spirituales Medicos ad salutem Agrotorum a vero Medico directos afferentes; non solum pro iniuriis, quas sibi factas existimant, verum etiam pro rebus temporalibus ad suam, vel ad sui status necessitatem non pertinentibus Cvtpote pro Cathedra temporalis honoris, aut pro societate, seu consortio saecularis multitudinis, aut pro regimine alienae plebis) homines eis talia denegantes (quamuis aliter sint eorum benefactores) ex more ta¬ men in iudicio conueniant, & confra ipsos diutius altereando cum multis laboribus & expensis in graue ipsorum & aliorurg plurimorum scandalum litigiose contendant; nec non eorum Defenforibus per potentiores, quibus resisti non potest, poeenas graues & immoderatas inferant, vel inferri faciant; quoniam pro rebus, quantum ad eorum statum, superfluis, cuntra E suam professionem & charitatis officium inepte litigant scum etiam pro necessariis praedicto modo litigare contra malesa ctores suos non debeant) quod asperfectione longe distant manifeste demonstrant; iuxta verbum Gregoris in lib; 2os Moralium sic dicentis. Qui aequanimiter aliena mala non tolerat, ipi se sibi testis est, quod ab omni plenitudine longe distat. Et ideo rales Praedicatores non videntur esse veri Apostoli; sed Pseue do.

210

§. Trigesimumtertium Signum potest esse, Quod veri Apostoli (cum charitatem habeant) verba veritatis amant, & eis congaudent, iuxta illud I. Corinth. I3. Charitas congaudet veritati. Glossa. Id est, verbis veritatis. Econtrario vero Pseudo nulli sibi asperae veritati congaudent, sed aduersus eam viad instar canis, ex consuetudine irrationabiliter latrant; & mordent. Vnde super illud Philipp. 3. Videte canes, dicit Glossa. Bene canibus illos comparat; quia sicut canes consuetudinem magis, quam rationem sequuntur; ita Pseudo- Apostoli consuetudinis leoem tenent, & contra veritatem irrationabiliter latrant, & iordent. Nam, sicut dicit Gregorius in lib. 10. Morali Imperita mens veritatis sententias grauiter tolerat; atque omne; quod rectum dicitur, dedecus suae irrisionis arbitratur. Et infra In redargutione vitiorum, quo intus cognitione mens tangitur, ad contradictionis studium excitatur. Cum tamen dicat Ecclesiasticus cap. 4. Non contradicas verbo veritatis vllo; modo;? Quo niam igitur veritatem sibi asperam sustinere non possunt; id cireo, si qua talis veritas alicui minori forte per Spiritum San ctum reuelata extiterit; vel eam forte ex verbis Prophetarum illos explanando, collegerit; deridant illum, atque despiciunt nec non per minas & terrores, ac per Maiorum potentiam procurant, vt illa veritas taceatur; vt simpleatur in eis Prophetia Dauidis Psal. I1. dicentis. Quoniam diminutae sunt veritates a filiis hominum. In quo manifeste fadiunt contra praeceptum Apostoli I. Thes. 5. dicentis. Spiritum nolite entinquere. Glost. Sicui Spiritus Sanctus quid ad horam reuelat, nolite prohibere loqui quod sentit; quia Deus, qui os Asinae aperuit, reuelat saepe minori quod melius est. Sequitur. Et Prophetas nolite spernere. Gloss. Id est. Si quis Prophetarum dicta explanat, & ad aedificationem praeparat; nolite eum despicere, neque contemnere. SI ENIM Magnus Dominus voluerit, spiritu intelligentiae replebit illum. Ecclesiast. 39. Tales videntur esse quidam moderni, qui veritati Apostolicae de Pseudo-Praedicatoribus, & Penetrantibus domos, & Otiosis, & Curiosis, & Grrouagis; & veritati Euangelicae de Phariseis Hypocritis euitandis, non solum contradicunt; sed etiam, ne praedicetur, omni modo impediunt, & per potestates (quibus resisti non potest) eam tamquam nociuam, vel saltem inutilem taceri compellunt, vt dictum est suprain Prologo §. Sed forte; Cum tamen e contrario dicat Apostolus 2.¬ Timoth. 3. quod Omnis Scriptura diuinitus inspirata vtilis est ad docendum, & argnendum, & corripiendum. Per quod satis manifeste ostendunt, quod ipsi sint veritatis Aduersarii, Quaerentes quae sua sunt, non quae Christi. Philipp. 2. Et vt magis possint resistere veritati, inuicem se coniungunt; vt saltem conuincant multitudine, quod nen possunt conuincere ratione, vt ostensum est supra 29. Signo. Per quod manifeste profitentur esse se nudos a veritate, vt ostensum est supra ibidem. Quoniam igitur veritatem sibi displicentem sustinere non possunt, sed magi, errores sibi placentes praedicari volunt; ideo de talibus potest intelligi, quod dicitur Isaiae 3o. Qui dicunt videntibus, Nolite videre; & aspicientibus, Nolite aspicere nobis ea, quae recra sunt. Loquimini nobis placentia; Videte nobis errores. In talibus Pseudo impletur Prophetia Apostoli 2. Timoth. 4. dicentis. Secundum desideria sua coaceruabunt sibi Magistros. Gloss. Multos; qui ea doceant, quae libenter audiant; quia veritas eis aspera videbitur, vt dictum est supra in Prologo §. Fideles igitur Serui Christi. Nec mirandùm de Pseudo, si odiant veritatem; quoniam ipsi, cum sint Hypocritae, summe amant vanam laudem; connexa sunt enim sibi ad inuicem amor vane laudis, &odium veritatis. Vnde super illud Matth. 23. Pleni estis hypocrisi & immunditia, dicit Gloss. Id est, amore vanae laudis, & odio veriratis. Si qui ergo Praedicatores (de quorum canonica vocatione, seu missione non constet) verba veritatis, eo quod eis aspera videantur, non ament; sed ex more aduersus eam per Sophisticas rationes, vel per extortas Scripturae authoritates oblatrent; ac eius Praedicatores diffamando; & omnimodepersequendo mordere, necnonsipsam eorum; praedicatio nem per Maiorum potentiam prohibere non cessent; non videntur esse veri Apostoli, sed Pseudo¬

211

§. Trigesimumquartum Sigium potest esse; Quodi veri Apostoli, nolentibus eos rEecipere ad hospitandum, s vel cohabitandum, vel ad praedicandum; nullam violentiam inferunt, nec ob hoc in Iullicium eos traliunt; sec ab illis, absque illorum molestia (ie quid terrenum quaerere videantur) patienter recedunt. Ita enim praecepit eis Do minus Matth. 10. dicens. Quicumque non receperit vos exeuntes de ciuitate excutite puluerem de pedibus vestris. Glossa. vt ostendatis appetitum terrenorum non esse in vestris affectibus. Item Glossa ibidem. Nec ad victum aliquid accipiant; nec terrenum aliquid ab eis quaerere se ostendant. Ex quo videtur, quod illi Praedicatores, qui se ingerunt ad cohortandum, vel praedicandum inuitis, ab iis aliquid terrenum quiaerere; intendant. Huius documenti exemplum manifestissimum habemus in Domino Luc. 9. vbi dicitur, quod cum Sama ritani nollent recipere Dominum lesum, eo quodthabebas faciem euntis in lerusalem, Discipuli eius Iacobus & Ioan nes volentes eis facere violentiam (puniendo; scilicet eos, eo quod nolebant ipsos recipere) sdixerunt. Domine; nis dicamus, ivt ignis descendat de caelo, & consumat eos SsEt conuersus increpauit illos, & dixit. Nescitis, cuius spiritus estis. Glossa. Cuius spiritu signati estis; cuius acta imitaminis; nunc pie consulentes, sed in futuro iuste iudicantes. Quasi dice ret. Nunc debetis patienter sustinere, non in praesenti punire illos, qui vos nolunt recipere; sicut ego palienter sustineo in praesent quia in futuro satis propter hoc punientur. Fatet ergo, quod veri Apostoli Domini doctrinam cum charitate tenentes, non irritantur contra illos, qui nolunt eos recipere, VndeGlossa Intersinearis ibidem. Perfecta charitas non haber studium amulationis; nec vlla iracundia est, vbi charitas est plnis tudo. I. Corinth. I3. Charitas non irritatur;. Glossa. Id est, non prouocatur ad iram. Modestiam enim & humilitatem debent seruare, non solun veri sAapostoli, eripmi etianip omnes Christiani. Vnde Apostolus ad Titum §. Admone illos modestos esse, omnem ostendentes mansuetudinem ad omnes homines. Glossa. Bonos, vel malos; Christianos enim omnibus hominibus humiles vult videri.

212

§. Sed forte Pseudo-Praedicatores, omnia facta sua per simulationem hypocrisis iustificare volentes, respondebunt dicentes. Nos animarum gelo succensi, cum aliqui suae salutis negligentes nos recipere renuunt (quoniam per consequentiam verbum Dei, & alia salutis adminicula, quae per nos continue ministrantur, repellunt; & sic salutem animarum impediunt) idcirco per Maiores & Potentes, eodem gelo succensos, illos ad recipiendum nos, & praedicta salulutis adminicula, non ex odio, sed ex charitate compellimus, vt sic saltem veniant ad salutem; iuxta illud Luc. I4. Exi in vias & sepes & compelle intrare, vt impleant domum meam.

213

§. Ad quod dicendum est, quod licet Dominus quandoque compellat intrare ad eum per aduersitates huius saeculi, secundùm quod exponit Glossa super Iocum praedictum (quandoque enim per aduersitatum correctionem, de nolentibus volentes facit Deus) tamen omnino nolentes non directe compellit, quia nec meritorium esset eis; sed futuro Iudicio reseruat illos. Vnde nec Samaritanos com. pellere voluit, sed futuro Iudicio reseruauit, vt ostendsum est paulo ante. Si enim omnia in hoc saeculo vindicata essent, locum Diuina Iudicia non haberent. 6. 4. I. cap. Si omnia. Quod autem dicunt se compellere homines praedicto modo ex charitate, non ex odio, non est verisimile; cum non sint meliores, vel perfectiores praedictis Apostolis (scilicet Iacobo & Ioanne) de quibus legitur, quod ad puniendum Samaritanos (qui nolebant eos recipere) non ex charitate, sed ex odio mouebantur. Vnde Augustinus De sermone Domini in monte, lib. 1. cap. 39. Cum de Elia exemplum dedissent Discipuli, commemorantes quid ab eo factum sit, vt etiam ipsis. daret Dominus potestatem de caelo petendi ignem ad consumendum eos, qui sibi hospitium non praebuerant; reprehendit in eis Dominus, non exemplum Prophetae Sancti, sed ignorantiam vindicandi, quae adhuc erat in rudibus; animaduertens eos non amare correctionem, sed odio desiderare vindictam. Et habetur 23. 4. 4. cap. Ea vindicta.

214

§. Si qui ergo Praedicatores (de quorum canonita Vora¬i tione, seu missione non constet snolentes iplos Eecipere ex more inquietent, & per humanam potentiam; & conteni tiones, & lites, seu etiam per Iudicium, sub quocumque praetextu se admitti procurent, etiamcum scandalo plurimoruminihilominus etiam ab eis, quos super receptione sua inquie tant, victum & alia sibi necessariasimportune & impudenter petant, & per importunitatem quasi tollant; videntur plus querere terrena, quam animarum salutem; & ideo non vis dentur esse veri Apostoli, sed Pseudo.

215

§. Trigesimumquintum Signum potest esse; Quod veri Apostoli, Principes, quorum fauorem sunt adepti, non pro uocant contra illos, qui eis videntur resistere, vel aduersari vel eorum famam aliquatenus offuscare; sed potius iram Principum illorum mitigant, si aduersus praedictos fuerint prouocati. Huius rei exemplum habemus manifestissimum in Simone & Iuda veris Apostolis, in quorum Vita legitur; Quod cum quidam Dux ad eorum praedicationem conuer sus, gelo Christianae Fidei accensus, omnes Pontifices suae Legis, & alios ipsis Apostolis resistentes vellet igne cremare; Ipsi Apostoli Aduersariis suis compatientes, pros eis apud Ducem misericordiam & indulgentiam implorabant. Vnde legitur in Vita dictorum Apostolorum. Tunc iratus Rex ius sit copiosum ignem accendi, vt Pontifices ibi praecipitarentur, & ii omnes, qui Apostolos Christi offuscare nitebantur. Apostoli autem prostrauerunt se ante Ducem dicentes. OBSECRAMVS; DOMINE, NE PEPIGIAMVA CAVSA INTERITVS EORVM, ET QVI PRO SALVTTENOMINUM MESSI SVMVS, vT VIVIPICABEVVIS NOET VoS, VIVIEN TES OCCIDERE VIDEAMVE.

216

§. Sed iterum Pseudo-Praedicatores respondebunt dicene tes, vt supra proximo Signo. Nos per Principes Christiasi nos gelo charitatis succensos, illos, qui famam nostrumnoffuse care nituntur, compescimus; ned ex odii fomite ad vindictam, sed ex gelo charitatis ad vtilitatem publicam; videlis cet, quoniam nos diffamando animarum salutem imper diunt, quae per nos continue produratur.

217

§. Ad quod dicendum est, quod illi, qui Beatorum Simonis & Iudae Apostolorum famam obsturare nirebantur, & siceie; resistebant, salutem animarum procul dubio impediebant; non tamen propter hoc ipsi Apostoli eos ad correctionem accusarunt; sed potius eis indulgentiam postularunt, vt tistensum est supra eodem Signo. Quod &, ipsi facerent,

218

§. veri spostoli essent, & rectam intentionem haberent; paecipue cum illorum, quos appellant Aduersarios, aut Disi amatores suos, intentionem ignorent. In eis enim, de quibus dubium est, quo animo siant, Si aliquis putat se in hoc Deo placere; quod Seruos Dei accusat, & vt meliores siant, dicit se hoc egere; plus inuidiae stimulis agitatur, quam charitatis, vt legitur 6. 4. I. cap. Si omnia.

219

§. Si qui ergo Praedicatores (de quorum canonica vocatione, seu missione non constetycontra eos, quos Aduersarios suspicantur, Principes sibi fauorabiles ad puniendum illos ex more prouocent, vel aliter illos puniri procurent; non ex charitate ad correctionem, sed magis ex odio ad vindictam moueri videntur. Et ideo non videntur esse veri Apostoli, sed potius suspecti huberi possunt, ne sint Pseudo.

220

§. Trigesimum sextum Signum potest esse, Quod veri Apostoli non amant carnaliter quidquam, quod eis obsistat in seruitio Dei; iuxta doctrinam Domini dicentis Luc. IA. Si quis venit ad me, & non odit Patrem suum, & Matrem, & Vxorem; & Fratres, & Sorores, adhuc autem & animam suam propter me; non potest meus esse Discipulus. Glossa. Id est, Qui non odit quidquid obsistit ei in seruitio Dei, non est dignus meo discipulatu, nec potest in eo permanere. Ex quo videtur, quod amor carnalis Parentum & Consanguineorum immoderatus obsistit homini in seruitio Dei. Et hoc satis perpendipotest ex eo, quod aliqui Regulares, licet aliter Religiosi existant, tamen propter amorem Propinquorum suorum plaerumque se ingerunt terrenis actionibus huius Mundi pro negotus illorum; quas actiones ante reliquerant propter Deum. Vnde super illud Iob 6. Inuoluta sunt semitae gressuum suorum, dicit Gregorius in lib. 8. Moral. Saepe quosdam vidimus, quantum ad proprium studium spectat, iam praesentis vitae desideria non hubere, Mundum & opere & professione reliquisse; sed tamen pro inordinatis affectibus Propinquorum Praetoria irrumpere, terrenarum rerum iurgiis vacare, libertatem intima quie¬ tis relinquere, & Mundi in se studia iamdudum dostricta reparare.

221

§. Si qui ergo -Praedicatores (de quorum canoniea vocari tione, seu missione non constet) praefertim Regulares Viris qui se asserunt Mundum cum suis oblectationibus reliquisse;¬ Nepotes & Consanguineos suos sex more carnaliter adeo diligant, quod eos, licet indignos ad dignitates & honores Ecclesiasticos scienter promouerii procurent; vel pro cis aliquibus Mundi actionibus implicentur; siue defendendo, eos in Iudicio, siue aliomodo, siuel aliqua eorum terrena negotia procurando (quae procul dulio eis obsistunt in seruitio Dei) videntur eos amare carnaliter. Et ideo non videntur esse veri Apostoli; sed potius suspecti haberi possunt, nesint Pseudo.

222

§. Trigesimumseptimum Signum potest esse, Quod veri Apostoli, postquam relinquentes omnia Dominum secuti sunt, non reuertuntur deinceps ad domos suas, vel suorum; quas reliquerunt, nisi aliqua nec essitate vrgente. Vnde Huci pecum quidam volens fieri Discipulus Domini dixisset ei, Sequar te, Domine; sed primum permitte mihi ire, & renuntiare iis qui domi sunt; ait ad illum fesus. Nemo manum mittens ad aratrum, & respiciens retro, aptus est Regno Dei. Glossa. Si Discipulus Dominum secuturus arguiturs eo quod domi renuntiare vellet; quid fiet illis, que nulla necessitate saepe visitant domos suorum, quas reliquerunt? Item Hieronymus Ad Rusticum Me nachum. Si Monachus esse vis, nonfvideri; habeto curam, non rei familiaris, cui renuntiando Monachus esso caepisti; sed anima tuaeItem Ambrosius De fuga saeculi.i Vera saculi fuod est abdica tio Domesticorum, & quaedam alienatio charissimorum; e suis se abneget, qui seruire Deo gestit, vel eligit. Et habetur 12. 4. I. cap. Cui portio.

223

§. Si qui ergo Praedicatores (de quorum canonica voca tione, seu missione non constet) non iam secuturi, immo iam Dominum secuti per Religionis ihgressum, sine eausa Iegitie¬¬ ma ex more frequenter visitent domos suorum, quas reliques runt; & eas, vel temporaliter gubernare velint, vel in eis der liciari, vel forte portionem haereditariam vendicare, vel quos cumque modo pecuniam ab eis sextorqueres; non videntur recte sequi Dominum; tamquam veri Discipuli; sed pagis¬ videntur manum misisse ad aratrum, & respicere retro, tamquam inepti Regno Dei. Et ideo non videniur esse veri Apostoli; sed potius suspecti haberi possunt, ne sint Pseudo.

224

§. Trigesimumoctauum Signum potest esse, Quod veri Apostoli, quia non sunt de Mundo, sed Deus elegit eos de Mundo, idcirco in primo aduentu suo male recipiuntur ab hominibus huius Mundi, sicut dicit Dominus Ioan. I5. Quia de Mundo non estis, sed ego elegi vos de Mundo; propterea odit vos Mundus. Sed postea experta eorum patientia, & aliis virtutibus sibi a Domino datis, quoniam ex Deo sunt vincunt Mundum patiendo, iuxta illud I. Ioan. 5. Omne quod ex Deo natum est, vincit Mundum. Et sic postea eorum potestas & regimen, etsi non in personis eorum(quoniam morte praeuenti sunt) tamen in eorum Successoribus cvidelicet in. Episcopis & Presbyteris) non solum benigne raecipiuntur, verum etiam, quoniam ex Deo sunt, non ex hominibus, idcirco absque dissolutione perdurant, ac in honore habentur, iuxta verbum Gamalielis de ipsis Apostolis ad Iudaeos dicentis Act. 5. Si est ex hominibus consilium hoc, aut opus, dissoluetur; si vero ex Deo est, non poteritis dissoluere eos. E contrario vero Pseido -Apostoli propter speciem sapientiae & sanctitatis, quam ostendunt hominibus, in principio, latente adhuc eorum simulatione, benigne & laetanter recipiuntur a Christianis; consequenter autem per eorum peruersa opera paulatim ipsorum simulatio reuelatur; iuxta illud Bernardi De Considerntione lib. 4. Quod quidem interius malum tegunt principia, posteriora denudant; & sic, qui in principio propter speciem sanctitatis & sapientiae, tamquam Sancti & Sapientes benigne recipiuntur, in fine detecta eorum malitia, tamquam Peruersi & Insipientes a Sapientibus saltem animo respuuntur. Maxime autem illa de causa, si potestatem. Ecclesiasticam regiminis animarum sine canonica vocatione sibi assumant, vt ostendsum est supra ead. dist. in quinto Signo. Nam, vt dicitur Ecclesiast. 20. Qui potestatem assumit iniuste odietur. Glossa. ADeo & hominibus. Hoc forte prophetauit Apostolus 2. Timoth. 3. cum dixit de Penetrantibus domos. Sed vltra non proficient. Glossa Seducendo. INSIPIENTIAenim eorum. Glossa. Quae modo putatur sapientia. OMNIBVS manifesta erit. Quod autem dicit Glossa ibidem de Pseudo & Penetrantibus domos, Quod ipsi in breui deficient superati a catholicis, & quod ipsi destruentur perbones, praesertim autem per Ioannem Apostolum, intelligendum est de illis Pseudo & Penetrantibus domos, squi erant tempore Apostoli Pauli pauci, quasi praenuntii plurium futurorum, vt ostensum est supra dist. I. §. Apostolus autem; qui uxta prophetiam Apostoli per Ioannem Apostolum & alios ponos. Catholicos superati & destructi defecerunt. Similiter aue tem de illis Pseudo & Penetrautibus domos QQui modo plares sunt, vel futuri sunt, vt dicit quaedam Glossa, vt ostensum est supra ibidem) iuxta eamdem Apostoli prophetiam debet in telligi, quod & ipsi per Apostolicam & Catholicam Ecclesiam superandi & destruendi. daltem quoad mores eorum peruersos) deficient, ad instar praecedentium praedictorum; iuxta illud Prouerb. 12. Verte Impios, & non erunt. INam gacra Scriptura ipsius Apostoli) sicut. & reliqua Sacrat Scriptura, per exempla praecedentium vitam sequentiurt insormare curauit, vt ostensum est supra in Prologos

225

§. Non igitur. De talibus videtur prophetasse Hildegardis in Epist. supradicta dicens. Tunc, scilicet in principio, de cons uersatione istorum populus gaudebit, quoniam eis Iusti videbuntur; sed certe postea, vt dicit eadem Hildegardis, Qui prius casti videbantur tandem cum soeminis ocaulta Iuxuria cemmiscebun tur; & sic iniquitas & secta eorum denudabitur vt dictum est supra dist. 3. §. De talibus Simulatoribus, in fine. Cum igitur plene comperta fuerit eorum ssimulatio & peruersitas, tunc ipsi a Maioribus tribulabuntur. Vnde Hildegardis. Post, quam ipsi in peruersitatibus Baal, & in aliis prauis operibus sic ine uenti fuerint, Principes & Maiores inseos irruent; & velut rabidos Lupos eos occident. Huic concordat ad literam Dominus Math. 1s. dicens. Smnis plantatio, quam non plantauit Pater meus caelestis, eradicabitur.

226

§. Si qui ergo Praedicatores (de quorum canonica vocano ne, seu missione non constet) in primo aduentu suo, propteri corum apparentem sapientiam & sanctitatem, laetanter & he¬¬ nigne recipiantur a Christi Fideliluss in fine autem; operibus eorum magis cognitis, meritis suis exigentibus, tamquam; peruersi & insipientes, licet astuti, & sapientiam tamiliterarum, quam saecularem habentes ab eisdem Fidelibus praecits pue autem a sapientibus, saltem animo respuantur licer forte propter eorum importunitatem, aut propter praesentem pudorem, aut propter timorem diffamationis per detractiones illorum, aut propter aliam causam vrgentem, corporaliter admittantur; non videntur esse veri Apostoli, sed Pseudo.

227

§. Trigesimum nonum Signum potest esse, Quod veri Apostoli non querunt, nec solliciti sunt curare negotia aliena, id est ad statum suum impertinentia, vagantes propter hoc hac & illac, vt inde pascantur. Qui enim hoc faciunt, Curiosi & Gvrouagi sunt, & contra doctrinam Apostoli viuunt, vt ostensum est supra dist. 2. §. Quoniam autem, & §. Patet igitur. Si autem quaeratur quae negotia dici debeant aliena, responsum est supra dist. 2. §. Patet igitur. Quod si forte aliqui transfigurantes se in Apostolos Christi dicant se ad aliena negotia gerenda inuitos trahi a Principibus, vel Praelatis, vel aliis Magnis, quos offendere, vel scandalixare formidant; ac hoc responsum est supra dist. 2. §. Sed forte adhuc, cirea finem. Si vero dicant, quod hoc faciunt ex charitate, iuuando scilicet proximos suos, iuxta illud Galat. vlt. Alter alterius onera portate, sicut obiectum est supra dist. 2. in Tractatu De curiosis, §. Sed forte obiijciet; ad hoc responsum est supra ibidem.

228

§. Si qui ergo -Praedicatores (de quorum canonica vocatione, seu missione non constet) praeter vrgentem necessitatem, aut euidentem vtilitatem Ecclesiae, aut praeter mandatum ipsius Ecclesiae, negotiis alienis, animi cura, non manibus exercendis, vt inde pascantur, se ex more immisceant, vagantes propter hoc hac & illac; cum per hoc Curiosi existant, & contra doctrinam Apostolicam viuant; non videntur esse veri Apostoli, sed Pseudo.

229

§. Quadragesimum Signum potest esse, Quod veri Apostoli non praedicant propter quaestum, sed propter animarum salutem tantum. Vnde 2. Corinth. 12. dicit Apostolus. Non quaero quae vestra sunt. Glossa. Id est diuitias vestras in auro & argento; SED vos. Glossa. Saluare. Item Glossa. Non quaereuat Apostolus datum, sed fructum; ne quasi venditor Evangelii putaretur. Pseudo vero praedicant propter quaestum, licet simulent se praedicare propter animarum salutem; stu dent; enim lucro, vt ostensum est supra dist. I. §. Quidam autem canonice. Et I. Timoth. 6. dicit Apostolusloquens de Pseudo. Existimantium quaestum esse pietatem. Glossa. Qui ideo opus pie¬ tatis faciunt, id est praedicant, vt uerum tempordle acquirants quiae pro quaestu praedicant, non pro fructu

230

§. Sed quomodo potest cognosci, si pradicet alie ple quaestu,

231

§. Respondeo. Quando scilicen abilis, quibus praedicat, recipit aurum, vel argentum, nisi forte propter sumptum quo tidianum, vel propter aliquod commodum publicum ab Ec clesia ordinatum. Vnde super illudi Marth. 10. Nolite possidere aurum, neque argentum, dicit Glossa. Si haec haberent, viderentur non causa salutis praedicare, sed causa lucri. Item sicut dicit Hieron. super Malachiam Prophetam. Quia quidam Prophetae accipiebant pecuniam, prophetia eorum facta est diuinatio; cld est, declarata est non esse a Domino, sed a Diabolo, vt legitur I. &¬ I. cap. Numquam diuinatio; Idem posset dici, si raeciperet Praedicator modium vini, aut chorum tritici, aut aliud aequiualens. auro vel argento vsque ad munerum quantitatem. Quemadmodum dicitur de illis, qui habent publica officia; Quodquamuis licitum sit eis recipere esculentum & poculentum vt xeniola, non tamen licet eis recipere vsque ad munerum quantitatems vt dicit Lex Humana st. De officio Proconsulum 1e Solent. Multo minus ergo licitum est Praedicatoribus recipere ab du. ditoribus suis vsque ad munerum quantitatem, ne per hoc grauent Auditores; vel ne odibiles fiat Buangelium; vel ine ipsi Praedicatores libertatem arguendi amittant; vel ne videatur Euangelium venale esse; vel etiam propteralias ration nes positas & assignatas supra dist. 2. §. Hoch autem faciebat Apostolus.

232

§. Sunt autem quidam Praedicatores, qui ne videantur esse quaestuarii, & vt decentius per alios, quam per seipsos valeant depraedari, & dona maiora consequi; ideireo ab Auditoribus suis in personis propriis nihil petunt; sed ad eos circumueniendos legatos suos transmittunt, qui vel granum, vel vinum, vel pecuniam ad opus vestium, vel quidquam aliudi quo indigere se dicunt, importunt & incessanter petunt; & indifterenter a quibuscumque accipiunt. Acuiusmodi circumuentione exculat se Apostolus 2. Corinih. 12. dicens. Sed esto. Id est Forte dicetis, quod. Ed ovos non grauaui. Glossa In persona mea accipiendo vestra. S.ED Corte obijcietis mihi; quodiC VM essem astutus. Id est callidus, Do2o vos cepisId est des cepi, in persona mea nihil accipere volens, vt per legatos meos acciperem. Deinde huic sinistrae suspicioni respondet, purgans se & dicens. Numquid per aliquem eorum, quos misi ad vos, circumueni vos 5. Glossa. Petendo scilicet, vel recipiendo vestra. Quasi diceret. Non. Illi ergo Praedicatores, qui huic verbo & exemplo Apostoli contrarium faciunt, res Auditorum suorum, vt videtur, per circumuentionem auferunt; per quod se esse Pseudo, si de ipsorum Canonica missione non constet, manifeste ostendunt. Propter tales Pseudo-Praedicatores pro questu praedicantes eliminandos ab Ordine Fratrum Praedicatorum, impetrauerunt olim Primitiui eiusdem Ordinis; quamdam literam a Sede Apostolica, in qua cauetur, Quod si aliqui Fratrum Praedicatorum praedicationem suam ad quaestum conuerterint. capiantur & n carcerem detrudantur.

233

§. Sod forte aliqui Pseudo transfigurantes se in Apostolos Christi 2. Corinth. 11. ac nequiter se humiliantes, iuxta illud Ecclesiast. 19. Est qui se nequiter humiliat, interiora vero eius plena sunt dolo, dicent. Nos, cum Euangelii Praedicatores simus, licet ab eis, quibus spiritualia seminamus, sumptus potestatiue sumere possemus tamquam nobis debitos ex ordinatione Domini Euc. 19. Edentes & bibentes quae apud illos sunt; tamen potestatiue illos non petimus, sed magis nos humiliare, & ad instar Apostoli supererogare volentes, magis eligimus ab eis, quibus praedicamus, mendicare; petentes scilicet necessaria vitae, non propter debitum, sed propter Deum. Vnde hoc modo petentes, dici non possumus praedicare propter quaestum, sed propter Deum; licet ex humilitate quaeramus, mendicando ab illis, vt dictum est supra dist. 1. §. Sed conera hoc forte.

234

§. Ad quod dicendum est, quod illi, qui hoc dicunt, si non missi praedicant, Pseudo sunt, vt ostensum est supra dist. I. §. Quoniam igitur futura; & ideo ad praedicationem admitti non debent, vt ostensum est ibidem. Quod autem dicunt se velle mendicare causa humilitatis, falsum dicunt; cum non men¬¬ dicare, sed mogis manibus operari sit opus humilitatis, vt ostensum est supra dist. 2. cirea principium §. Ad illud autem. linmo est opus peccati, nisi in casibus assignatis supra dist. 2.

235

§. Sunt autem quidam easus, cum decem sequentibus Paragraphis. Si autem forte existiment tales Praedicatores suam Mendicationem esseopus humilirtatis, vel pietatis, videritur; esse de illis Pseudo. de quibus dicit Apostolus I. Timotli 6. Existimantium quaestum esse vietatem. Si vero milti praedis cant Praedicatores praedictist petunt vel recipiunt sumprus ab eis, quibus praedicant; qualitercumque petant vel reci piant, siue propter debitum, siue proprer Deum(quoniam non nisi propter Deum, scilicet Iure Dominico petere possunt ex Euangelio viuunt, quod non potest esse inendicitas, sed postestas; & sic recipiunt sumptus potestatiue, non mendicatis ue, vt ostensum est supra dist. 1. §. Sed contra hoc forte, & §. Item Augustinus. Falso igitur humiliant se, dicentes se men dicare velle ab Auditoribus suis tausa humilitatis, cum abiis si missi extiterint, non valeant mendicare.

236

§. Item falso humiliant se Praedicatores missi, si dicant se ad tantam inopiam peruenire velle, vt eos oporteat meidicare, veluti quidam docent; cum ex tanta inopia contingere posset, eos propter indigentiam sumptuum contristari, ac instantiam eorum remitti, nec non authoritatem minui. Vnde I. Timoth. 5. super illud, Qui hene praesunt Presbyteri, dicit Glossa. Boni Dispensatores, non solum honore sublimi praeueniri de bent, sed & terreno; vt non contristentur indigentia sumptuum. instantior enim fit Praedicator, si non humilietur inopia; & crescit in eo authoritas, cum videt se in praesenti etiam laboris sur fructum percipere, non vt abundet, sed vt non deficiat, vt dictum est supra ead. dist. in decimo Signo, §. Sed forte. Nota quod dicit Gloss. vt non contristentur indigentia sumptuum. Ex quo videtur, quod veri etiam Praedicatores indigentia sumptuum contristantur quandoque. Item nota quod dicit. Instantior sit Pradis cator, si non humilieturc Id est si non vilificetur) inopia. Ex quo videtur, quod Praedicator quandoque vilificatur inopia, & ex eadem causa instantia eius remiititur. Item nota quod dicit. Et crescit in eo authoritas, cum vilet se in praesenti etiam labatis sui fructum percipere. Ex quo videtur, quod authoritas Praedicatoris decrescit, cum non raecipiendo sumptus ex Euangelio teo forte quod caret officio praedicandi, quia non est missis canonice) necesse habet mendicate.; Quoniam igius dicta tria incommoda non Expediunt, sed magis osficiunt Praedicatpriib praedicationi; restat, quod bonus Praedicatori iueni dicitatem, ex qua illa contingint, desidlerale nion debete qpi¬ ergo dicat quis Praedicator, se mendicationem desiderare; non vera humilitas, sed falsa esse videtur; nec videtur esse Praedicator verus, sed Simulator & Fictus. Plaerique autem Simulatores dicunt, inopiam sibi dulcem esse, vel sibi propter Deum placere, qui tamen habent ignem auaritiae vel cupiditatis in corde; de quibus potest intelligi ad literam, quod dicit Ecclesiasticus cap. 40. In ore Impudentis indulcabitur inopia, & in ventre, Id est in corde, eius ardebit ignis, scilicet cupiditatis.

237

§. Notandum autem, quod illi Praedicatores, qui a suis Auditoribus petunt, aut peti faciunt, sperantes se propter suam praedicationem faciliùs obtenturos ab eis quod petunt; formidare meritò possunt, ne hoc videantur facere occasione auaritiae, contra illud Apostoli 1. Thess. 1. dicentis. Neque enim aliquando fuimus in occasione auaritiae. Glossa. Non dico IN AVARITIA, sed non feci, nec dixi etiam in quo esset occasio auaritia. Item formidare merito possunt, ne per hoc dici possint gratiam praedicationis vendere, & sic incidant in vitium Simoniae; sicut Giezi puer Elisaei, pro eo quod petiit vestes a Naaman Syro, sperans se ideo facilius accepturum ab eo, quia Dominus suus (scilicet Elisaeus) curauerat eum a lepra, ut legitur 4. Reg. 5. dicitur vendidisse ipsi Naaman gratiam sanitatis, & per hoc incidisse in vitium Simoniae, vt dicit Gregorius Nazianzenus 1. q. 1. cap. Qui studet, licet illas vestes petierit Eliseo inuito, sicut apparuit ex post sacto. Igitur multo magis, si ipse Eliseus eodem modo, & eadem intentione petiisset, vel peti fecisset, procul dubio Simoniae vitium inenrrisset.

238

§. Si qui ergo Praedicatores (de quorum canonica vocatione, seu missione non constet) ab Auditoribus suis talia munera, qualia supra descripta sunt, ex more recipiant, videntur esse in occasione auaritiae; videntur etiam praedicare propter quaestum, non propter animarum salutem. Et si talia ex more petant, vel peti faciant, siue in praedicatione sua, siue ante praedicationem, siue post illam, sperantes se propter suam praedicationem facilius inuenturos, videntur committere Simoniam; quia recipere est, quando cumque recipere, siue post siue ante, ut legitur 1. q. 1. cap. Eos. Et ideo non videntur esse veri Apostoli, sed potius suspecti haberi possunt, ne sint Pseudo¬ Excuset, tamen qui poterit; dum tamen Scripturis Authenticis voluntatem hominis non praeponat.

239

§. Quadragesimumprimum Signum potest esse, Quod veri Praedicatores, quamuis potestatem habeant Iure Dominieo viuendi de Euafigelio; sicut ostensum esti suprat disti li.

240

§. Iteno vt ostendit Augustinus, eus. Sed contra hdc forge; tamen sumptus illos sibi debitos non semper petunt, sed potius operantur corporaliter, vnde viuant, vt ostensum est de Paua lo supra dist. I. §. Item forsan, in fine; & §. Hoch autem, & §. Sed adhuc; ostensum est etiam de aliis Apostolis supra dist. 13.

241

§. Non solus autem. Oblata vero etiam seuim obfecratione, non semper recipiunt, vt patet in Paulo, qui cum ei vellent Macedones bona sua non tantum vt propria, sed etiam; vt communia dare ad vsus suos, & aliorum Apostolorum, ;& aliorum pauperum; etiam vltra vires facultatum suarum; s pestolus Paulus non consentiebat ad raecipiendum. Vnde 2. Corinth. 5. dicit idem Apostolus. Testimonium illis peddo, quia secundum virtutem, & supra virtutem voluntarii fuerubt, cum multa exhortatione obsecrantes nos gratiam & coymmupiica tionem ministerii quod fit in Sanctos. Glossa. Nemine cogente voluntarii fuerunt ad dandum, etiam suprae virtutem rerum sucpoboo, ira eciam ve post egerent; & obsecrabant; cum tanten vionens on assentirem eis, vt liceret eis sua dare, non quasi proprias sed quasi communia, de quibus ministrarent aliis. Et si quandoque exnecessitate sumptus sibi debitos raecipiant veri Apostoli; tamen gos non importune perunt, nec a quibuscumque indifferenter & indifcrete recipiunt, ne videantur pro sumpribus suis eulaniigelieare, & sic abutantur illa potestate. Vndesuper illud I. Corinth. 9. Vt non abutar potestate mea in Evangelto, dicit Glossa. Quod vtique facerem, si sumptuosum credentibus Evungelium esse, importune exigendo, vel indiscrete accipiendo, monstratem; & Ex importuna enim exactione; vel indiscreta Eeceptionessssinlptuum, qui debentur exi Evangelio, potest de facili scandalisin suboriri; quod in lau parte debet arctius euitarii vt ostendsum est supra dist. I. §. Verunitamen diuer simodle¬

242

§. Pseudo vero, licet non ita ordinati sint in Ecclesia; vt de Eudngesto viuere possibr; vt dicit Augustitius in libt De opere uonachorum cap. 4. fililomique tamen viuore volunt de Eilangelio, recipientes susiplus ab eis quibus ipraedicant; ae si essent eorum Euangelistae, aut eorum Altaris Ministri, vt scilicet eis ministrent Sacramenta Ecclesiastica, sicut ministrant Parochiales Presbyteri. Sic faciebant olim quidam Monachi Pseudo-Praedicatores, populum non habentes, contra quos dicit Augustinus in eodem lib. cap. 20. Ipsi autem Fratres nostri temere sin arrogant, quantum existimo, quod huiusmodi habeant potestatem, scilicet viuendi de Euangelio. Si enim Euangelistae sunt, Ministri Altaris, Dispensatores Sacramentorum, fateor, habent. Quasi diceret. Si haec officia in Ecclesus eorum, a quibus accipiunt, non habent; nec potestatem sumendi sumptus ab eis, habent. Certum est enim, quod illis solis debentur sumptus ex Euangelio, qui vel ordinarie praesunt in regimine & doctrina ex dignitate sui officii, & qui ad regimen animarum ex officii sui debito renentur. Vnde I. Thess. 5. dicit Apostolus. Rogamus vos, Fratres, vt noueritis dd est ostendatis vos nosse, scilicet per exhibitionem sumptuum) eos qui laborant inter vos. Glossa. In regimine vestri, & doctrina. Et praesunt vobis. Glossa. Dignitate. Et hoc, iN Domino. Id est ordinatione Domini. ET monent vos. Glossa. Sui officii debito. Illi ergo qui non habent dignitatem, aut officium debitum regiminis animarum, sumptus tamquam sibi debitos perere non possunt.

243

§. Item Pseudo, non solum raecipiunt victum ab eis, quibus praedicant, si eis offeratur, sed etiam quandoque importune petunt, quamuis indebitum. Vnde super illud I. Thess. 2. Cum possemus vobis oneri esse, vt Christi Apostoli, &c. dicit Glossa. Apostolicae potestatis debitum vocat ONVS propter Pseudo, qui illud indebitum vsurpantes, importune a plebibus exigebant.

244

§. Quidam autem Moderni importunitatem antiquorum Pseudo transcendentes, non solum victum necessarium quamuis indebitum, a non subditis suis importune petunt & rogant; verum etiam immensam pecuniam non solum a bonis & deuotis Christi Fidelibus, sed etiam a Tvrannis, & Raptoribus, & Vsurarus, ac aliis magnis Peccatoribus opulentis & non emendatis, per varios & importunos quaestus, sub praetextu eleemosynae extorquere non cessant; contra documentum Hieronymi super illud Matth. I5. Munus quodcumque ex me est, tibi proderit, sic dicentis. Nos debemus cauere, ne ab illis accipiamus munera, qui delacrymis Pauperum congregant diuitias. De qua pecunia sic extorta, ipsi Extortores, ne¬ glectis infinitis Christi Pauperibus esurientibus, & quandoque fame pereuntibus, non contenti prioribus aedificiis suissufficientibus ea temere diruentes, exigunt sibi maora aedificia superflua, voluptuosa, & sumptuosa; contra illud Senecae AdEucilium Epist. 5. omus munimentum sit aduersus infesta corporis. Hanc vtrum caspes erexerit, an varius lapis gentis alienae, nihil interest. Scito te hominem tam bene culmo, quam auro tegi.

245

§. Sed forte singent homines supradicti dicentes, quod aedificia illa pretiosa & sumptuosaccum illorum Domini non existant) sibi non construunt, sed Iocorum illorum Dominis, qui sibi eorum vsum tantummodo concesserunt, vt dictum est supra eadem dist. Vndecimo Signo. §. Item ex eo.

246

§. Sed cum locorum illorum Domini, vsum eorum tantum eis, vt aiunt, concedentes sint diuites, non egeni; quomodo audent Fictores praedicti de eleemosynis mendicatis (de quibus deberent Pauperes esurientes viuere) tot & tanta aedificia Dominis diuitibus fabricare; Nonne ex hoc merito dici possunt omnibus Praedonibus crudeliores esse? cum dicat Hieronymus Ad Nepotianum. Accepisse Pauperibus erogandum & esurientibus plurimis, & (quod aperti sceleris est) aliquid ex indi subtrahere, omnium Praedonum crudelitatem superat.

247

§. Similiter non contenti antiquis Basilicis suis sufficientibus & satis decoris, illas temere diruentes sub pretextu diui ni honoris & Sanctorum, aedificant sibi de eleemosynis mendicatis, maiores, ornatiores, pretiosiores, & sumpruosiores Basilicas, sumptus superfluos a Christi Fidelibus importune rogantes; non attendentes, quod Moyses, comperto quodpopulus plus osterret in sumptus Tabernaculi, quam necessum esset, iussit Praeconis voce clamari, Ne Vir, vel Mulier quide; quam vltra osferret in opere Sanctuarii, vt legitur Exod. 3e.

248

§. Praedicta vero aedificia, non solum priuatarum aedium, verum etiam Basilicarum suarum, praedicti homines mag ad suum, quam ad Dei honorem conuertunt; videlicet vt po¬¬ pulus, qui semper noua & decoralmiratur, & miranda desiderat & sectatur, contemptis suis aptiquis & Parochialibus Ecti clesiis minus decoris, tam eorum Ecclesias, quam aedes alias nouas & magis decoras libentius visitent & frequentent, &¬ per hoc amplius eos honorent s& amplius eis donent; & ad visitandum domos suas, non solum aedificiorum decore, sed etiam verbis familiaribus & persuasibilibus incessanter prouocant & persuadere non cessant; quod est signum superbiae manifestum, iuxta verbum Senecae Ad Eucilium sic dicentis. Proprium superbiae est, magno aestimare introitum ac tactum sui liminis, vt dictum est supra ead. dist. in vigesimo Signo. SItem Pseudo.,

249

§. Suggerunt etiam suis Largitoribus supradictis, optimum esse in tales vsus (quos propter simulatam venerationem Dei & Sanctorum Pios appellant) pecuniam suam dicet male quaesitam) expendere, & quasi sui memorialia perpetuo duratura ad memoriam aliorum in posterum instaurare; cum tamen melius esset eam, vel a quibus male oblata est, restituere; vel eis non inuitis, saltem Christi Pauperibus esurientibus, & laborare impotentibus, vel mendicare ex caula rationabili erubescentibus erogare. Contra quorum superstitiosam assertionem inuehitur Chrysostomus super illud Math. 23. Qui aedificatis sepulchra Prophetarum, &c. ita dicens. Insipiens, quid tibi prodest post mortem ista memoria, si vbi es torqueris, vbi non es laudaris? Item ibidem Chrysostomus. Quae est ista iustitia, munerare mortuos, & expo iare viuentes? de sanguine miserorum tollere, & Deo osperre? Illud enim est Deo osferre, sed velle violentiae suaesocium facere Deum; vt cum sibi oblatam pecuniam de peccato libenter acceperit, consntiat in peccato. Item ibidem Chrysostomus. Vis domum Dei aedificare, da Fidelibus & Pauperibus vnde viuant; in aedificiis enim homines habitant, Deus autem in homini us sanctis. Hine D. Stephanus Act. 3. dicit. Non in manuf ictis excelsus habitat sicut per Prophetam dicit. COELVM MINI SPPESEST, TERRA AVTEM SCABELLVM PEDVM NEORV M. Hinc etiam Paulus Act. 19. dicit. Deus, qui fecit Mundum, & omnia quae in eo sunt, cum sit caeli & terrae Dominns, non in manufactis Templis habitat. Melius igitur esset pecuniam a Christianis oblatam, vel ab eis per importunos quaestus extortam, in eleemosvnam Pauperum Christi expendere, quam in aedificus Templorum, vel aliis immoderatis & sumptuosis atque superfluis collocare. Nam, sicut dicit Ambrosius in libro De Officiis. Nonne dicturus est Dominus, cur passus es tot inopes fame mori, & habebas aurum, vnde ministrasses alimoniam? Et hubetur 12. 6.2. cap. Aurum habet Ecclesia, Item Hieronymus Ad Paulinum Presbyterum. Verum Christi Templum anima credentis est; illam exorna, illam vesti, illi osser donaria, in illa Christum suscipe. Quae vtilitas est parietes fulgere gemmis, & Christum in Paupere fame periclitaris Item Hieron. Ad Demetriadem. Alii adificent Ecclesias, vestiant parietes marmorum crustis, columnarum moles aduehant, earumque deaurent capita pretiosum ornatum non sentientia; ebore, argentoque valuas, & gemmis aurata distinguant altaria; non reprehendo, non abnuo; vnusquisque in suo sensu abundet. Melius est hoc facere, quam repositis opibus incubare, Sed tibi aliud propositum est, vestire Christum in Pauperibus, visitare in languentibus, pascere in esurientibus, suscipere in iis qui tecto indigent, & maxime in Domesticis Fidei.

250

§. Huiusmodi homines, ornatum & pulchritudinem Basilicarum suarum sin quibus homines admirantur; desiderantes, & in iis delectantes, & hoc religionem esse, ac Deo & oanctis; quorum sunt Basilicae) placere putantes, aut se putare simulantes, & ad haec facienda pecuniam ab Vsuraruis & Raptoribus, etiam non emendatis, per quaestus varios extorquontes; similes esse videntur Idololatris, qui ornatum & pulchritudinem Templorum & Idolorum suorum putant Religionem esse, & haec Diis suis placere; de quibus legitur in quadam Glossa marginali Sapientiae I3. Quanto ornatiora & palchriora sunt simulacnra, tanto plus maiestatis habent; Religio ergo est, quod cupiditas humana miratur. Et paulo ante legitur in alia Glossa de illis. Auro, gemmisque delectantur, quorum nitor perstringit oculos; sine his non putant esse Religionem. Et infra. Consecrant Diis manubias & rapinas, qui valde imbecilles sunt. Cur enim ccelestes putantur, si terrena desiderant;? vel beati, si indigent; vel incorrupti, si in iis delectantur, in quibus cupiditas hominis damnatur?

251

§. Si opponatur de opere Templi Domini sumptuoso, & de ornatu eius pretioso sub Veteri Testamento, vt legitur 3. Reg

252

§. & 2. Ad hoc respondet Hieronymus in hunc modum, Neque mihi aliquis opponat diues in Iudaea Templum, Mensam, Lucernas, Thuribula, Patellas, Scophos, Mortariola, & catera ex auro fabrefacta; tunc enim haec probabantur a Domino, quande Sacerdotes Hostias immolabant, & sanguis pecudum erat vemissis peccatorum; quamquam haec omnia praecesserunt in figuram, scripta sunt autem propter nos, in quos fines saculorum deuenerunt Nisnevero; cum paupertatem domus fuae pauper Christus dedicauerit; portemus crucem, & diuitias lutum putemus. 34. q. 2. &. Gloria Episcopi.

253

§. Huiusmodi etiam homines praedicta fabricantes aedificia, videntur conuertere panes in lapides; videlicet panes Pauperumdid est eleemosvnas mendicatas, de quibus deberent panes Christi Pauperibus erogari) inacongeries lapidum, id est in domos lapideas sumptuosas & superfluas, conuertentes. Et ideo videntur esse Diabolo crudeliores, & magis immisericordes; cum ipse Diabolus e contrario peticrit lapides converti in panes, dicens Domino. Dic, vt lapides isti panes siant. Matth. 4.

254

§. Si qui ergo Praedicatores (de quornm canonica vocatione, seu missione non constet) non solum sumptus praedicationis, verum etiam granum, vinum, pecuniam, & alia munera sibi dan; non solum ad suam, & multorum aliorum annuam sustentationem, verum etiam ad superflua & sumptuosa aedificia facienda, nec non ad alias superfluitates, aut voluptates implendas (cum tamen summam paupertatem & mendicitatem profiteantur) nihilominus ab Auditoribus suis, sibi etiam non subditis, sub pretextu eleemosynae, vel venerationis Dei & Sanctorum suorum, ex more importune petant, vel etiam indiscrere recipiant, plaerumque cum scandalo illorum, aquibus petunt, vel accipiunt, vel etiam aliorum; non videntur esse veri Apostoli, sed potius suspecti esse possunt, ne sint Psendo.

255

§. Quadragesimumserundum Signum potest esse, Quod veri Apostoli non inuiti, sed volentes euangeligant, id est non praedicant necessitate victug coacti; aliter enim de praedicatione sua mercedem aternae gloriae non haberent. Vnde Augustinus in libro De opere Monach. cap. 10. recitans & exponens verba Apostoli Pauli I. Corinth. 9. ita dicit? SI ENIM EVAN CELIEAVE Ro, inquit Apostolus. NONEST MINI CLORIA, NECESSITAS ENIM MINI INCVMBIT, scilicet sustentandae vitae huius. VA ENIMMINI SI NON EVANCELIEANERO. Id est malo meo non euangelixabo, quia fame cruciabor, & vnde viuam non habebo. SI ANTEM v oLENS ROC PACIO NPA CEDEM HABE6. Volentem se dicit facere, si nulla huius vitae fulciendae necessitate compulsus facit; & ob hoc mercedem habere apud. Deum, vtique gloriae sempiternae. SI AVTEM INVITVS; inquit, DIsPENSATIo MINI CNREDITA EST. Id est, si necessitate huius vitae, transigendae cogor eiangeliaxare, dispensatio mihi credita est; vesi ex dispensatione mea, quia Christum, quia veritatem praedites quamuis ex occasione; quamuis Mea quaerens; quanmus terreni emolumenti necessitate compulsus aliis proficiam, ego autem apud Deum mercedem illam gloriosam sempiternamque non habeam. QuE ERCO MINI MERCES, inquit postolus; Et infra Vide, quid respondeat. VT EVANCELIEANS, inquit, SPNE SVMPTVPONAM EVANCELIVM. Id est, Ve nonisit credentibus sumptuosum Evangelium, ne putent sibi ad hoc euancelixari, vt id Evangelistae quasi vendere videantur, Huc vsque verba Augustini. Verrergo Praedicatores, de sua praedicationo mercedem aeternae gloriae expectantes, ad instar Apostoli Pauli volentes praedicant, non inuiti Id est, non ex necessitate huius vitae transigendae coacti.

256

§. Item illi, qui necessitate victus coacti praedicant, Deosimul & Mammonae seruire volunt; centra illud Matth. 6. Nemo potest Deo seruire & Mammonae; cum in veritate Mammonae seruiant tantum. Vnde Augustinus in libro De opere Monach. cap. 29. Qui enim propter hoc Evangelium, praedicat, nt habeat vnde manducet, & vnde vestiatur; simul se putat & Deo seruire, quia Evangelium praedicat, & Mammonae; quia propter ista necessaria praedicat; quod Dominus dicit fieri non posseAc per hoc ille, qui propter ista Evangelium praedicat, non Deo, sed Mammonae seruire conuincitur, etsi Deus illo ad aliorum profectum squo modo ipse nescit) vtatur.

257

§. Si qui ergo -Praedicatores (de quorum canonica vocationo, seu missione non constet) necessitate transigendae huius vitae coacti ex more euangeliaent, siue praedicent Cvtpote quia, si non praedicarent, non haberent vnde viuerent) non volentes, sed inuiti praedicare; & ideo mercedem aternae glorie non habere, sed magis Mammonae, & non Deo seruire videntur. Et ideb non videntur esse veri Apostoli, sed potius suspecti esse possunt, ne sint Pseudo.

258

§. Quadragesimum tertium Signum potest esse, Quod veri Apostoli non circumueniunt homines fraudulenter, vt reseorum biande extorqueant, sicut faciunt Pseudo. Vnde addisterentiam sui ad Pseudo dicit Apostolus 2. Corinth. 9. Neminem circumuenimus. Glossa. Fraudulenta rerum suarum ablatione, sicut Pseudo faciunt, qui vestra blande quferunt. Nonne illi bona Fidelium blande auferunt, qui quando aegrotant diuites Vsurarii, vel alii Peccatores opulenti, conscientia peccatorum suorum morte imminente turbati, statim ingerunt se illorum confessioni, & terrentes eos de poenis futuri saeculi, promittunt eis animarum salutem, si apud eos ipsos elegerint sepeliri, apud quos asserunt maiora & meliora orationum susfragia inueniriecum tamen eorum orationesm nec sibi, neci aliis possint proficere ad salutem; immo cum per eas decipiant, ad maiorem cedunt eorum damnationem. Vnde super illud Iue. 20. Qui deuorant domos Viduarum, &c. dicit Glossa. Qui vt religiosiores videantur prolixius orant, vt ab infirmis quibusque, & peccatorum suorum conscientia turbatis, quasi Patroni. pecunias & laudes accipiant; quorum oratio fit in peccatum; quia nec sibi, nec aliis possunt proficere ad salutem; immo pro ipsis orationibus, cum per eas alios decipiant, grauius damnabuntur; nonenim orationem Deo commendat manus accipiens, sed manus largiens. Vnde Marc. 12. super verbo praedicto. Qui deuorant domos Viduarum, dicit Glossa. Quasi Patroni in Iudicio futuri, ab infirmis & peccatorum conscientia turbatis, pecuniam accipere non dubitant; cum commendet Deo orationem porrecta manus ad dandum, non collecta ad accipiendum; quibus illud congruit. ORATIO EIVS FIAT IN PECCATVM.

259

§. Blande etiam auferunt res aliorum praedicti, promittentes salutem aeternam egrotis diuitibus, si. secundum eorum consilia sua condiderint testamenta; in quibus testamentis seipsos, vel aliquos de suis, Executores, vel Executorum consiliatores ordinari procurant; quasimelius & fidelius dispensaturi sint pecuniam alienam, qui propter Christum, vt asserunt, omnia relinquentes, suam pecuniam creduntur optime dispensasse. Contra quos dicit Hieronymns Ad Nepotianum. Caue, ne quasi fidelis & famosus quondam tuorum Dispensator, alienam pecuniam distribuendam accipias. Habeto simplicitatem columbae, ne vnquam machineris dolos. Et ne Testatores dum viuunt, testamenta praedictorum consiliis facta, cuiusquam suggestione possint mutare, autlegata immoderata eis relicta reuocare, vel minuere, semper vsque ad mortem egris assistunt, quasi Vultures circumuolantes, & cadauera expectantes; de quibus dicit Seneca in libu 4. De Officiis. Ingratum voco, qui aegro assidet, quia testamennum sa¬ cturus est; ant cur de hareditate, vel delegato vacati cogitare. vt anes, quae laceratione corporum aluentur, lapsa morbo corpora;; & casura, proximo speculantur; ita hit, qui imminetmorti; & ciret cadauera volat. Consequenter verolegrotis illis defunctis illam eorum pecuniam ipsorum executioni, seu ordinationi commissam, sub praetextu suae voluntariae paupertatis, & suae simulate sanctitatis, in vsus suos, vel suorum conuertunt; ostendere conantes suis rationibus adinuentis; non posse illam pecuniam ad meliores vsus expendi; & sici contra documentum Ambrossi Tiunt Procuratores rerum saecularium, qui debent Religionis cultui deseruire. Et contra documentum Hieronymi Tiunt alienarum rerum Dispensatores, qui contempsisse videntur proprias facultates, vt ostensum est supra dist. 2. §. Sed forte obijciet curiositatis Defensor.

260

§. Qui vero talibus propter speciem sanctitatis, quame ostendunt exterius, quasi fidelius dispensaturis bona sua distribuenda committunt, cautius agerent, si bona, quae forte per rapinam, vel vsuram, a Christi Fidelibus extorferunt, manu propria restituerent, dum ipsi vinunt; iuste vero quaesita Pauperibus impotentibus laborare, vel ex causa legitima erubescentibus mendicare, manu propria, vel saltem voluntate propria & expressa distribuerent per aliquem merito non suspectum. Cogitare namque debent, quod Iudas licet esset Apostolus, & a Domino; qui falli non potest, secundum iustitiam praesentem temporaliter electus, & ob hoc propter speciem sanctitatis, quam exterius ostendebat, Sanctissimus repuratus; nihilominus tamen pecuniam; quae commistebatur ei distribuenda Pauperibus, asportabat & furabatura vt legitur Ioan. I2. & ostensum est supra dist. 2. §. Sed iforsan dicet. Vnde Hieronymus Ad Nepotianum. Fratribus refrireria sumptuum manu propria distribue; rara est enim in hominibus fides; cogita Iudae loculos.

261

§. Item blande res aliorum auferunt, qui vt aliis pauperins res & sanctiores putentur, & ob hoc Fideles Christi res suas eis facilius largiantur, nouas superstitiones confingunt; dis centes forte se propter Christum nihishabere velle propriut vel commune, sed magis perpetuo mendicare; nolentes etiam propter egestatem (cumitamen possint) munibus laborare, sed magis orationi, & praedicationi, & animarumdlicet sibi non commissarum, regimini semper vacare, vt dictum est supra eadem dist. in duodecimo Signo. Quas superstitiones inueniunt & simulate faciunt vt vel sic praedam saciant de plebibus alienis. Vnde super illud Matth. 23. Vae vobis Scribae & Pharisaei Hypocritae, qui comeditis domos Viduarum, &c. dicit Glossa. Qui vestra superstitione nihil aliud quaeritis nisi vt praedam de plebibus faciatis. Isti autem maxime praedicta faciunt de Viduis opulentis, quae cum non sint Viris subiectae, sed Virorum consilio destitutae, facile decipiuntur; & ideo illis Seductoribus res suas facilius largiuntur. Vnde super verbo praedicto dicit Chrysostomus. Viduae de facili decipiuntur, non habentes consiliarium Virum; & facile de rebus suis talibus praestant, cum sint nullius potestati subiectae. Item ibidem Chrysostomus. Longis orationibus, quasi magnis retibus faculdates Viduarum piscatis.

262

§. Sed forte dicent Pseudo supradicti, quod dici nequeunt res Viduarum auferre; cum nulla earum eos arguat de violentia, vel accuset.

263

§. Ad quod satis respondet Augustinus De verbo Domini in Sermone De Militantibus, ita dicens. Nec dicere possumus. Nemo nos inuasores arguit violentiae; nemo accusat; quasi non interdum maiorem praedam auidius blandimenta extorqueant, quam tormenta; nec interest apud Deum, vtrum vi, aut circumuentione quis alienas res occupet, dummodo quoquo pacto teneat alienum.

264

§. Item blande auferunt res Christi Fidelium, qui sub praetextu suffragii animarum, Missarum suarum anniuersaria (quas prae aliorum Missis sanctificant, id est sanctiores esse iactant) Fidelibus Christi pro scerta pecuniae quantitate promittunt; per quod se negotus saecularibus immiscere specialiter dici possunt, contra doctrinam Apostoli 2. Timoth. 2. dicentis. Nemo militans Deo implicat se saecularibus negotus. Nam sicut dicit Glossa ibi. Negotium saeculare specialiter appellatur, si quasi mercatum faciens quis de spiritualibus camalia quaerat. Huiusmodi promistores Missarum & Orationum pro aliorum eleemosynis obtinendis merito dici possunt Mercatores, siue Negotiatores Orationum. Vnde super illud Iob 41. Non parcam ei & verbis potentibus, & ad deprecandum compositis, dicit Gregorius Iib. 33. Moral. Nonnullis in vsum negotiationis vertitur labor Orationis, de quibus in Evangelio veritas dicit. DEVORANT DOMoS ViDVARVMISVPTOBRENEV PROTITA ORATIONIS. De istis superstitiosis Negoria, toribus Orationum futuris prophetauit D. Petrus appellans eos Magistros mendaces 2. Petr. 3. dicens. Et erunt in vobis Magistri mendaces, qui introducent; sectas perditionis. Et infra, Et in auaritia fictis verbis de vobis negotiabuntur. Nota quod dicit Negotiabuntur. Glossa. Non causa Religionis, sed auaritiae asi aliquid lucrentur fingunt nonas doctrinas, nec vos emunt Deo, sed de vobis aliquid sibi commodi acquirunt, vel acquirere satagunt. Sequitur in textu. Quibus iudicium iam olim non cessat, & perditio eorum non dormitat.

265

§. Quoniam igitur Seductores praedicti, supradictis & aliis multis modis praedicta faciunt de plebibus alienis; ideo Lupi merito appellantur in Scripturis Diuinis; & per hoc etiam discernuntur a veris Apostolis. Vnde Act. 2ol super illud Apostoli Argentum, aut aurum, vel vestes nullius concupiui, dicit Glossa. Per hoc cognoscuntur Lupi; id est PseudoApostoli, quia talia concupiscunt. Et infra super illud ApostoI. Ad ea, quae mihi opus erant, & iis qui mecum sunt; ministrauerunt manus istae, dicit Glossa. Exemplum operandi etiam Episcopis, est signum quo discernuntur a Rupis. Id est a Pseudo- Apostolis. Isti Pseudo superstitiosi auaritiam suam Religionis eolore pingentes, praestant Diabolo arma Christi, cum suas superstitiones (quae profecto iniquitates sunt) pietatem faciunt assimari. Vnde super illud Matth. 23. Vae vobis Scriba & Pharisaei Hypocritae, qui comeditis domos Viduarum, orantes longas orationes, dicit Chrysostomus. Qui auaritiam vestram Religionis colore depingitis, quasi Diabolo Christi arma praestatis, vt ametur iniquitas, dum pietas astimatur.

266

§. Si qui ergo Praedicatores tione, seu missione non constetsex more per suas superstitiones sic circumueniant homines, vt dictum est, assistentes eis, etiam importune, siue in vita, file in morte, ac sub pietatis specie suggerentes, vt apud eos sias sepulturas eligant, & imi mensas eis donationes faciant; vel immensa legata eis resinquant; vt testamenta secundum eorum gonsilia condant; & sub praetextu fidelius dispensandi pecuniam festamentorum; se, vel suos, Executores testamentorum, vel consiliatores Exe cutorum ordinari procurent; & vt hoc facilius assequantur, futragis illis orationum promittant; & ne legata eis relicta, vei; eltarrenta suis consiliis facta mutent, vel reuocent, semEe¬ altistant eis vsque ad mortem; illis autem defunctis, pecuniam eorum fraudulenter, vt dictum est, in vsus suos, vel suorum conuertant; videntur res eorum fraudulenter & blande auferre; videntur etiam se contra doctrinam Apostoli negotiis saecularibus immiscere, & Negotiatores, seu Mercatores Orationum esse, & per hoc Diabolo Christi arma praestare Videntur etiam esse Vultures circumuolantes, & cadauera est pectantes; videntur etiam esse Lupi rapaces, bona ouium Christi carnalia cupientes. Et ideo non videntur esse veri Apostoli, sed Pseudo.

267

§. Quadragesimumquartum Signum potest esse, Quod veri Apostoli non frequenter conueniunt ad alienam mensam cum otio corporali, ne Adulatores siant. Sicut enim dicit Glossa super illud 2. Thess. 3. Vt nos ipsos sormam daremus vobis, &c. Qui frequenter conuenit ad alienam mensam otio deditus, aduletur necesse est pascenti se; cum Religio nostra ad libertatem homines aduocet, vt dictum est supra dist. 2. §. Si vero dicatur. De talibus potest intelligi ad literam, quod dicit Ecclesiast. cap. 40. Vir respiciens in mensam alienam, non est vita eius in cogitatione victus; alit enim animam suam cibis alienis, Vir autem disciplinatus & eruditus custodit se; scilicet, a talibus, vel a tali facto. Contra tales etiam dicitur in eodem lib. cap. 29. Transi hospes, &c. Et infra. Et quae in manu habes, ciba cateros, Glossa. Qui alieno delectaris hospitio, redi ad propria, & de labore tuoete & alios pasce. Item in eodem cap. paulo ante. Vita nequam, hospitari. de domo in domum. Item, cum secundum Gregorium, cuius vita despicitur, restat vt eius praedicatio contemnatur; ideo veri Apostoli nolentes praedicationem suam contemni, ne per hoc inutiles habeantur, nolunt vitam suam despici; & ideo non frequenter ad alienam mensam conueniunt, etiam inuitati. Nam sicut dicit Hieronymus Ad Nepotianum. Paciltus contemnitur, qui saepe vocatur ad prandium, & non recusat. Ergo multo facilius contemnitur, qui non vocatus ad prandium saepe ingerit se inuitis.

268

§. Si qui ergo Praedicatores (de quorum canoniea vocatione, seu missione non constet) ex more sic faciant, non videntur esse veri Apostoli, sed potius suspecti esse possunt, ne sint Pseudo.

269

§. Quidragesimumquintum bignum potest osse; Quod veri Apostoli oblatis cibo & potu sunt contenti, nec quaerunt cibaria lautiora; iuxta illud Euc. 10. Edentes & pibentes, quae apud illos sunt. Glossa. Sumptus ex lpraedicatione concedit, ita tamen vt oblatis cibo & potu sint contenti. Item super illud Eue2. Et vos nolite quaerere, quid manducetis, &c. dicit Glossa. Non ait, NOLITE ORAERERE, vEL SOELICITI ESSE DE cino, sed expressius dicit QuiDMANDVCETIS;AVT GuiD BIBATiS; in quo videntur argui, qui spreto victu communi lantiora sibi alimenta requirunt. Item Hieron. Ad Nepot. Sit vilis & vespertinus cibus; & olera. & legumina, interdumque pisciculos pro summis ducas deliciis. Qui Christum desiderat, & illo pane vescitur, non quaerit magnopere de quam pretiosis cibis stercus conficiat? Pseudo vero -Praedicatores Hypocritae (praecipue autem speciem Religionis habentes; vt Pharisaeiytamquam mercedem suae Religionis gulam sequuntur, vt dicit Glossa super illud Matth. 33. Amant primos recubitus in caenis. Vnde potest dici de illis illud Iudae in Canonica. Hi sunt in epulis suis maculae, conuiuantes sine timore, semetipsos pascentes.

270

§. Si qui ergo Praedicatores( de quorum canonica vocatione, seu missione non constet) ex more non sint contenti oblatis cibo & potu; sed potius stomachantur, vel indignantur, vel aliquo modo offenduntur & murmurant, si non ministrentur eis magni pisces, & optima vina, & alia cibaria lautiora; non videntur esse veri Apostoli, sed Pseudo. Et de talibus videtur dici posse ad literam illud Psal. 5§. Ipsi dispergentur ad manducandum; si vero non fuerint saturati & murmurabunt.

271

§. Quadragesimumsextum Signum potest esse, Quod veri Apostoli non cursitant de domo in domum, quaerentes hospitia vbi melius procurentur, sed vbi valeant honestius conuersari; & ab illis tantum raecipiunt hospitium, quos credunt non onerari, sed reputare sibi gratiam fieri, si recipiantur ab eis; nisi forte ad contrarium maxima necessitate cogantur; Vnde Matth. 10. In quamcumque ciuitatem, aut castellum intraueritis, interrogate quis in ea dignus sit, & ibi manete, donec inde exeatis. Glossa. Testimonio vicinorum eligendus est hospes, ne eias infamia praedicatio laedatur; nec est cursitandum per domos. Sed quia posset quaeri, quis est dignus recipere Praedicatores Christi, & apud quos debeant hospitari E Respondet Glossa dicens. Qui scit se magis accipere gratiam, quam dare. Quasi di ceret. Apud illos debent hospitari Praedicatores Christi, quos probabiliter arbitrantur se non reputare ex sumptibus eorum grauari, sed magis sibi gratiam fieri.

272

§. Si qui ergo -Praedicatores(de quorum canonica vocatione, seu missione non constet) ex more quaerant hospitia, non honestiora, sed delicatiora, cursitantes de domo in domum vt melius hospitentur vel melius procurentur; vel ab indignis hospitia, vel alia munera quaerant, vel accipiant; id est ab illis, quos probabiliter arbitrantur non reputare sibi in hac parte gratiam fieri, sed potius arbitrantur, quod ab eis reputantur onerosi non videntur esse veri Apostoli, sed Pseudo.

273

§. Quadragesimumseptimum Signum potest esse, Quod veri Apostoli, non nisi summa necessitate coacti recipiunt eleemosvnas, vel munera illorum, qui nondum emendati adhuc persistunt in peccatis suis; tales enim potius dant vt non arguantur, quam propter Deum; & ideo fructum dandi non habent. Vnde 2. Corinth. 6. dicit Apostolus. Sed emetipsos dederunt primum Domino, deinde nobis per voluntatem Dei. Glossa. Quia emendantes errores pristinos, & morum vitia, Deo se vouerunt; deinde Fratribus sua obtulerunt. Aliter enim non erat recipiendum ab eis, quia munera excaecant oculos, & vim authoritatis inclinant. Qui vero dant vt non arguantur, fructum dandi non hubent. Item I. Corinth. 6. super illud. Onnia mihi licent, sed non omnia expediunt, dicit Glossa. Si ab iis acciperet sumptus, quos in tantis vitus arguebat, authoritatem Magistri inclinaret. Non enim potest instanter argui, a quo accipitur; maxime cum ille sit promptus ad dandum, vt sibi humiliet propositum.

274

§. Si qui ergo Praedicatores (de quorum canonica vocatione, seu missione non constet) absque maxima necessitate ex more munera Vsurariorum, vel Raptorum, vel aliorum Peccatorum (qui adhuc in peccatis suis persistunt, & emendari nolunt, sed propter hoc tantum, vt non arguantur, tribuunt) scienter & libenter recipiant; quoniam ab illis a, quibus non esset recipiendum Cvtpote ab illis, qui fructum dandi non habent) raecipiunt, videntur magis quaerere datum, quam fructum; & ideo non videntur esse veri Apostoli, sed Pseudo.

275

§. Quadragesimum octauum Signum potest esse, Quod veri Apostoli, quia non quaerunt datum, sed fructum, Philip. 4data illorum, qui dant propter praesentem verecundiam, aut propter importunitatem petentis tollendam, aut propter detractionem vitandam, aut propter aliam causam non meris toriam; non libenter recipiunt; scientes, quod tunc demulm est datum fructiferum, quando datur ex bona voluntate; vi; delicet si dederit quis liberaliter, quantum & quando disposuit in corde suo se velle dare; aliter enim dando sid est dando propter praesentem pudorem, aut propter petentis importunitatem, aut propter aliam causam indecentem) &rem, &l meritum perdit. Vnde 2. Coripth. 9. dicit Apostolus. Vnusquisque. Glossa. Det. PROVT destinauit. Glossa. Id est, prae ordinauit. IN corde suo. Glossa. Id est, in consilio rationis. Quia qui inuitus dat propter praesentem pudorem, non habet mercedem; & ideo vnusquisque det, sicut proposuit in corde suo se velle dare. NON ex tristitia; aut ex necessitate. Glossa. Id est, tristis, vel coactus, sed sponte. HILAREM enim Datorem, Glossa, qui ex voluntate bona dat, DILIGIE Dominus. Glossa. Id est, approbat & remunerat, non tristem remunerantem. Qui enim dat, vt careat raedio interpellantis, non vt reficiat viscera indigentis & rem & meris tum perdit. Et infra. Si cum tristitia facis; fit dete, non tu facis; Nota quod dicit Glossa praedicta. Vnusquisque det; prout disposuit in corde suo. Ex quo videtur, quod non sit petendum ab aliquo, saltem importune, nisi cum summa necessitate; sed expectandum est, quousque det homo sicut disposuit, & quam tum disposuit in corde suo se velle dare, vt sic sponte dando acquirat meritum apud Deum; ne forte non sponte; sed pros ter importunitatem petentis, vel propter pudorem, vel proppter alias causas non meritorias det amplius, quam disposuit dare; vel det quando non disposuit dare; & sic perdat, & rem, & meritum. Item I. Corinth. I6. loquens spostolus de collectis ad opus Pauperum faciendis dicit. Vnusquisque vestrum apud se reponat, recondens quod sibi placuerit. Et hoc dicit, vt denum eius sit gratuitum; nam, vt dicit Seneca libi 2. De Oliiciis, Non tulit gratis, qui; cum rogasset, accepit. Et infra. Nullares ea rius constat, quam quae precibus empta est.

276

§. Si qui ergo Praedicatores (de quorum eanonita vocatio ne, seu missione non constet) a talibus datoribus; qui non e mera liberalitate, vel ex mero placito suo, sed propter praeset tem pudorem, aut propter petentis importunitatem, aut forte propter timorem aliquem, aut propter aliam causam mint competentem dant) ex more scienter & libenter raecipiant, vel non expectantes oblationem a quibuscumque importune petant enisi forte in arcta necessitate fuerint constituti) videntur magis quaerere datum, quam fructum; & ideo non videntur esse veri Apostoli, sed Pseudo.

277

§. Quadragesimumnonum Signum potest esse, Quod veriApostoli, non solum habent cognitionem per. Scripturas depraeteritis, sed etiam de futuris; cam sint animalia plena oculis ante & retro, de quibus dicitur Apocalyps. 4. Animalia, erant plena oculis ante & retro. Glossa. Habentes cognitionem de. his, quae fecit Deus, & facturus est in fine Mundi.

278

§. Si qui ergo Praedicatores (de quorum canonica vocatione, seu missione non constet) quasi ad excusationem suamsuper eo quod de periculis per Pseudo-Praedicatores & Penetrantes domos in Ecclesia Dei futuris, vt ostensum est supra dist. I. praedicare nolunt, sed magis illam praedicationem. impediunt) dicant se ignorare illa pericula; assecurantes etiamhomines ab illis periculis; dicentes non esse timendum de illis, & tranquillitatem, & pacem eis promittentes, iuxta illud Exechiel. 13. Decipiunt populum meum dicentes PAx, PAx, & non est pax; non videntur habere oculos ante & retro, quiae non videntur habere cognitionem de futuris periculis supradictis; vnde non videntur esse veri Apostoli, sed Pseudo. Et, certe timendum est tam illis, quam decepris ab illis; ne cum di¬t xerint PAx ET SECVRITAS, repentinus superueniat eis interitus. I. Thess. 5. De hoc dicit Radulphus super Leuiticum lib. 1. Nulla existimo manifestiora aduentus illius indicia, quam cum pacem & securitatem praedicauerint, iuxta illud Apostoli. CVTA CVMI DINPRINT PANET SECVPNITAS, NEPENTIA P NVS SVPERVENIET IELES INTERITVS, ET DLES DOMENI SICVT TVR IN NOCTE ITA. VENIET, Ante nos, inquit, Sancti Patres de huius Aduersarii immanitate. sollicitabantur; nos vero, qui post multas generationes hio nati sumus, & fini propinquamus, in tanta securitate torpemus.

279

§. Quinquagesimum Signum potest esse, Quod veri Apostoli non quaerunt ab hominibus per epistolas commendari, quia non indigent; sicut faciunt Pseudo. Vnde2. Corinth3. dicit Apostolus. Numquid indigemus commendatitiis epistolis ad vos, aut ex vobis, sicut quidam? Glossa. Id est. Sicut Pseu¬ do, quos nulla virtus commendat. Vtinue non indigenius, Et palle ante dicit Glossa Ioquens in persona Apostolis Quod iuitni non nos commendare intendimus; ex hoc patet quod nullius unii quam commendatitias epistolas quaerimus. Quamuis enim miti tentes, illos, quos mittunt, vel missuri sunt, commendare deibeant per epistolas suas commendatitias; ne Pseudo reputentur, vt Apostolus Timotheum I. Corinth ia. commendauit dicens. Misi ad vos Timotheum, qui est filius meus charissimis, & fidelis in Domino. Item I. Corinth. 16. Si venerit Timotheus, videte vt sine timore sit apud vos. Item Philipp. 2. Spero autem Timotheum me cito miitere ad vos. Et infra. Neminem habeotam vnanimem, qui sincera affectione pro vobis sollicitus sit. Ipsita men missi aliorum quam mittentium eos epistolas quaerere non debent, ne videantur humanas laudes appetere; quia Sancti de humanis laudibus non gloriantur, sed magis eruciantur. Vnde super illud Iob 36. Moriatur in tempestate anima eorum, dicit Gregorius in Iib. 23. Morali. Laus quippe sua rustos cruciat, Iniquos exaltat. Et infra. Illienim sua laude paseuntur, qui Authoris sui gloriam non requirunt. Illi autem, qui Authoris sui gloriam quaerunt, sua laude cruciantur; ne non sitintus quod soris dicitur; ne si etiam est quod dicitur, ante Dei oculos ipsis fauoribus vacuetur; ne humana mens robur mentis emolliat, eamque in sui delectatione prosternat.

280

§. Si qui ergo Praedicatores (de quorum canoniea vocatioa ne, seu missione nonconstet) ex more tales epistolas com mendatias, non solum amittentibus eos, sed etiam ab aliisi magnis & famosis Viris importune sibi procupent; videnpurt hoc facere causa hiumnnae laudis; & ideo non videnturesse; veri Apostoli, sed Pseudoi¬

281

§. Sunt & alia Signa plurimas perquae discerni possunt re ri Apostoli, seu veri Praedicatores a Pseudo;quae fatis facile, se osterunt in Scripturis Diuinis GSigna enim cognoscendit Seductores praedictos reseruata sunt diuinirus in Periptunis, vt per ea periculosam illorum fallaciam fugiamus ;e illxta illud Psalmi s9. Dedisti metuentibus te signifitationem, vi fugiunt afacie arcus, Sed timore prolixitatis; ea; quae dicta sunt, aui praesens assignauimus, reliquorum assignationeins stidiosis; & fidelibus Inquisitoribus relinquentes. Gregorius autem int Iib. 33. Moralium exponens illud Apocalypr1s. Et vidi alie; bestiam ascendentem de terra, & habebat cornua duo similia Agni, & loquebatur vt Draco, tradit quoddam breue documentum in generali ad examinandum & cognoscendum Hypocritas Auitichristi, ponens exemplum in Nummulariis, qui examinando monetam, quam debent recipere, primoattendunt qualitatem materiae Cvtrum scilicet sit ex auro, vel aere) deinde considerant modum figurae Cvtrum scilicet siguram habeat antiquam, & probatae monetae) postea vero, vtrum sit Iegalis in pondere, ita dicens. Nummularii, cum numisma recipiunt, prius qualitatem illius, post figuram, ad vltimum pondus examinant; ne sub auri specie aes lateat; aut hoc, quod veraciter aurum est, reprobae notae figura dehonestet; aut quod & aurum & rectae figurae est, hoc non integrum pondus leuiget. Cum igitur mira ignotorum hominum facta conspicimus videlicet de quorum intentione dubitamus) residere ad mentis nostrae trutinamquasi solertes Nummularii debemus, vt prius discretio aurum examinet, ne sub virtute vitium se occultet, & quod praua intentione agitur, recti visione pallietur. Quod si intentionis qualitas approbetur, tunc impresse mox sormulae figura quaerenda est, si a probatis Monetariis, id est, ab antiquis Patribus ducitur, & ab eorum vitae similitudine nullo errore vitiatur. Cum vero per intentionem qualitas, & recta per exemplum figuracognoscitur, restat vt integrum eius pondus exquiratur. Bonum quippe, quod per Signa & Miracula coruscat, si perfectionis summam non habet, pensari sollicite per cautelam circumspectionis debet; ne dum imperfecta res quasi pro perfecta accipitur, in accipientis damnum vertatur. Praedicatores itaque Antichristi quomodo veram numismatis qualitatem tenent, qui in his, quae agunt, intentionis rectae vim nesciunt, quia per haec, non caelestem patriam, sed culmen gloriae temporalis exquirunt? Quomodo a monetae figura non discrepant, qui ab omni pietate Iustorum Iustos persequendo discordant? Quomodo in se integritatis pondus ostendunt, qui nonsolum humilitatis perfectionem nequaquam assecuti sunt, sed neque ipsam primam eius ianuam contigerunt? Hinc ergo, hinc Electi cognoscant, quomodo georum Signa despiciant, quorum profecto actio omne, quod a piis Patribus gestum memoratur, impugnat. Illud autem est, aut Daemonum proprium, aut Animalium ratione carentium, videre signa mortis, & mortem proximam non timere; sentire tempestatis indicia, & tempestatem proximam non vereri.

282

§. Notandum autem, quod quando aliquis per Scripturas inuehitur generaliter contra Pseudo-Praedicatores; & Pene trantes domos, vel Otiosos, vel Guriosos, vel Gyrouagos vel alios Hypocritas Seductores populi Christiani, neminemnominando, neminem specialiter pulsando; ostendens, quantum, & quomodo sint Ecclesiae & sibimetipsis periculosi; & vt a Christi Fidelibus possint facilius iuxta doctrinam Apo stoli euitari, Signa quaedam ex Scripturis demonstrat, iper quae valeant a veris Praedicatoribus, & ab aliis Sanctis Homse nibus aliquo modo discerni; per hoc neminem iudicat esse talem, vt sit ille, vel ille cauendus; nec inuenitur aduersus, aliquos quasiiam seducentes tamquam Aduersarius; sedi ne tales siant, monet omnes Christi Fideles tamquam Amicus, Ad instar Hieronymi Ad Nepotianum dicentis. Non vt Aduersarii, sed vt Amici scripsimus; nec inuecti sumus in eos qui peccant, sed ne peccent monuimus. Et infra. Nullum nomen de mea scriptura designatum est; neminem specialiter sermo meus pulsauit. Per hoc etiam instruit Ecclesiam Dei, maxime Simplices, qui sunt Scripturarum ignari, ne a talibu§. Seductoribus; valeant circumueniri; ad instar Apostoli Ecclesiam similieter instruentis, & eam contra tales spiritualiter munientis vt ostensum est supra in Prologo, §. Hdeles igitur. Si quis ergo ad instar Apostoli similia scribat & doceat, non est arguen dus tamquam Aduersarius vel tamquam temere iudicet de diibiis, aut de occultis; sed potius com mendandus tamquam Amicus, & tamquam Fidelium Fruditor fidelis, & tamquam obediens praecepto Apostoli hanc doctrinam instanter praedicare praecipientis, vt ostensum est supra in Prologo, Salideles igitur, & tamquam ipsius Apostoli Imitator, secundu m quod ipse monet I. Corinth. II. dicens. Imitatores mei estote sicut & ego Christi. Scriptura enim Apostoli, & caterae Seri pturae Diuinae ad hoc in libris canonicis reseruantur; vt per eas erudiamur, non tam de praeteritis, quam de futunis Rom, 1§. Quaecumque scripta sunt, ad nestram doctrinam scripta sunt, &c. Sicut enim dicit Gregorius Iib. 13. Moralium super illid Iob 33. Semel loquitur Deus & secundo idipsum non reperit. SACRA Sel iptura per exempla praecedentium, etiam vitam sequentium insormare curauit, vt dictum est supra in Prolog Explicit Quarta Distinctio.

PrevBack to TopNext

On this page

Distinctio 4