Distinctio 1

INCIPIT PRIMA DISTINCTIO DE PSEUDO-PRAEDICATORIBUS, ET PENETRANTIBUS DOMOS. QUI SINT ET QUALITER Periculosi sint Ecclesiae Generali.

RIM A ergo distinctione huius Tractatus, ad sciendum, Qui sint PseudoPraedicatores & Penetrantes domos; & quomodo periculosi sint Ecclesiae generali; notandum est prius, quod cum duae persecutiones generales praecesserint in Ecclesia Christi; prima videlicet violenta, quae suit per apertos TVrannos, tempore Apostolorum, & primorum Martyrum, Christianos generaliter occidentes; secunda vero fraudulenta, quae suit per apertos Haereticos, per fraudem hypocrisis Christianum populum decipientes, & Scripturas peruertentes; tertia sequetur composita ex vi, & dolo, similiter generalis, per quosdam Falsos Fratres, vt patebit paulo post; primo per fraudem hypocrisis simplices fideles Christi, tam Praelatos Ecclesiarum, quam eorum subditos decipientes, vt ostendetur infra, eadem, & 3. & 4. distinct. tandem vero resistentes sibi, vel sibi non fauentes, per Maiorum adeptam potentiam opprimentes; & ad magis nocendum in¬vnum se coniungentes coniungentes; Haec autem persceurio praesigutata fuit et ilba persecutione, quam quidam Pseudo facere inre perunt a esipore Ecclesiae primitiuae, prout patet in Sangeloi siphesiid esti, in Episcopo Ephesiorum; quem, quoniam probabat, sel exan nabat eos, qui dicebant se esse veros Apostolos Christi, eum tamen essent Pseudo; ipsi ad nocendum ei simullconiuncti persequebantur eum, per terrenas potestates sibi fiuentes ipse at tem patienter sustinebat persecutiones illorum. Vnde Apoce 2. postquam dixit ei Dominus, scio, Glos. id est approbos opeera tua, &c. Et infra. Et quoniam probasti eos, qui se dicunt Apostolos, & non sunt; consequenter subiunxit, Et patientiam habes; Glos. In malis, quae ipsi coniuncti, per terrenas potestates ingerunt. Persequuntur ergo Falsi Fratres, primo perhypotri sim, deinde vero per potentiam violentam; & adimar; gis nocendum, se in vnum coniungunt. Vnde dicit Gregorius Iib. 34. Moral. de Pseudo-Praedicatoribus Antichristi. Idcirco contra bonos vehementius praeualent, quia in malose concorditer tenent. Hunc autem ordinem persequendi assus munt ad instar Antichristi capitis eorum, de quo dicit Ioannes Damascenus lib. 4. cap. penult. Surgit Antichristus re pente; in primos dio regni sui, magis autem tyrannidis, dissimulans, id est, diuersis modis simulans, iustitiam videlicet, per hypocrisim; cum autem fuerit dominator factus, persequetur. Ecclesiam Deis I. videlicet per potentiam violentam. DOMINATTO; enim terrorem apertissime insinuat, vt dicit Glos. super illud Psag cum dominatus fuerit pauperum. Et ideo dicitur persecutio Antichristi composita ex vi & dolo, vt dicit Glos. super illud eiusdem Ps. 9. Insidiatur quasi Leo in spelunca sua. Sic & facient ralsi Fratres praedicti. Vnde super illud Apoc. 6. Et ecce equis pallidus, &c. dicit Glos. de illis, Videns Diabolus, nes per apertas tribulationes, nec per apertas haereses, posse proficere, praemittit, sup ple Antichristo, Palsos Fratres, qui sub nabitu Religionis obtinent naturam rusi & nigri equi, peruertendo fidem. Id est, talem Ia facient persecutionem, qualem fecerunt apertis tVranni, quo Ioannes appellauit in eodem capitulo rusum equum; Etiqua lem fecerunt aperti Haeretici, quos appellauit in eode ifrapie tulo nigrum equum. Quasi diceret, isti Falsi Fratres, quos praemittit Diabolus Antichristo, sub hubitu Religionis persequentur Ecclesiam, primo veendo fraude hpocrisis, ad in¬ star Haereticorum; deinde violentia manifesta; ad instar Torannorum. Quod autem dicit Glos. praedicta, Quod ipsi peruertent fidem, iam verum est de quibusdam; in fine autem deomnibus verum erit.

§. De talibus, primo per hypocrisim, deinde per violentiam, persequentibus, videtur Prophetasse Hisdegardis Prophetissa Teutoniae, in Epistola Ad clerum Coloniensem, introducens Diabolum ad illos Seductores loquentem, & hortantem eos, vt sub praetextu disciplinae & correctionis, Clericos spoliari faciant, & etiam suftocari; quod & in quibusdam Clericorum dicit esse implendum, sic dicens. Sed, o vos Subditi mei, & Discipuli mei, multo plus ipsis, id est; Clericis, coram populo disciplinati; quia sic estis erigite vos super illos, & omnes diuitias, & omnem honorem eorum abstrahite ab eis, acomnino despoliantes suffocate eos. Hoc Diabolus in semetipso dicit, quod etiam in multis, iudicio Dei, ita complebit. Hue vsque verba Hildegaadis. Cum enim dicti Seductores, Principes Saeculares seduxerint, diffamabunt apud eos Clericos, & maxime veritatis Praedicatores, & Ecclesiarum Rectores, & procurabunt eos puniri sub praetextu correctionis & pietatis. Vnde Hildegardis n eadem Epistola dicit. Populus iste maioribus Saecularibus Principibus se coniungit, quibus & de vobis Clericis dicit sic. Quare hos vobiscum habetis; & quare hos vobiscum esse patimini, qui totam terram maculosis suis iniquitatibus polluunt; illi enim ebrii& luxuriosi sunt; & nisi eos a vobis eiiciatis, tota Ecclesia destruetur. Et infra. Cumque isti erroris sui cursum consummauerint, Doctores & Sapientes qui tunc in fide Catholica persistent, vndique persequentes expellent. Et infra. Quapropter Diuitibus & Principibus consilium dant, vt Ecclesiarum Rectores, ac reliquos spiritales homines, scilicet subditos eorum, fustibus & lignis coerceant, quatenus iusti siant; & in aliquibus haec complebuntur, vnde alii territi contremiscent. Sic ergo patet, qualiter persecutio dictorum Seductorum composita est ex vi & fraude; quia, scilicet, primo seducunt per fraudem hypocrisis, deinde vero per Maiores seductos vehementer persequuntur alios sibi resistentes.

§. Ista tria genera persecutionum praedicta, praefigurata fuerunt in Domino lesu Christo, qui primam persecutionem sustinuit violentam ab Herode quaerente illum interfiere; cum mitens ocidit omnes pueros, qui erant in Perblibem & in ostuilot finibus eius, abimatis, & infia. Martii. 2tiperundatm vero Persecutionem sustinuit fraudulentam; aLegis Dostoribus, &¬ Scribis, male interpretantibus Scripturas; & dicentibus, ipi sum facere contra Lege, quia curabat infirmos in Sabbator Vnde dicebant. Non est hic homola Deo, qui Sabbatum non custodit. Ioan. 9. Tertiam vero persecutionem sustiquit ab Hypocritis Pharisaeis, primo persequentibus eum per fraudem hypocrisis & dicentibus cum esse peccatorem, quiae cum Publicenis & Peccatoribus manducabat; Et quia Discipuli eius nonieiunabant Matth. 9. Et, quia peccatores in suum consortium recipiebat. VI de quidam eorum dixit. Hic vir, si esset Propheta, sciret vtique, quae & qualis est mulier, quae tangit eum, quia percatris est. Euc. 9. Deinde iidem Pharisaei persecuti sunt eum per violene tiam, associantes sibi Herodianos Matth. 22. Et excitantes contra eum Principes Sacerdotum, & populum, qui conspirantes in mortem eius, tradiderunt eum Principibus Saecularibus Pilato, & Herodi, crucifigendum, clamante populo, crutifige, crucifige eum. Ioan. 19. Vnde Matth. 2. super illud, Miitens occidit omnes pueros, qui erant in Bethlehiem; &c dicit Glos. Quam cito Christus apparuit in hoc mundo, incepit in eum persecutio, quae praefigurauit persecutionem Sanctorum. Sic ergo patet, qualiter passa est Ecclesia persecutionem, prius violentam in primitiua Ecclesia, per Tvrannos Martyres occidentes; deinde per apere tos Haereticos, peruertentes Scripturas; tertio vero per falsos Fratres passura est persecutionem, primo fraudulentam, postea violentam.

§. Inter istos autem Falsos Fratres, marime periculosi sunt Pseudo-Praedicatores & Penetrantes domos, vt ostendesur infra, ead. dist. Propter quod Deus, vt Ecclesia sua praemonita cauere posset a Pseudo, praedixit eos in multitirmine elle futuros, & multos decepturos, Matth 24. dicens. Multi PseudoPropheta surgent. Chrysostom. Propheta dicuntur Doctores; vide Pseudo-Prophetae Pseudo Doctores, vel Pseudor Praedicatores inteliguntur. Sequitur. Et seducent multos. Glos. Hpe plent tempore Antichristi; quasi diceret, Etiam ante tempus antichri sti multi tales surgent, & multos seducent, sed tunc plenius. Et eol dem Pseudo cauendos praemonuit idem Dominus Matrl; & dicens. Attendite, Glos. diligenter cauete, Aralsis Prophetis, qui veniunt lad vos, Glos. vt decipiant, in vestimentis ouium. Gloss. August. Vestimenta ouium sunt blanda verba innocentium, caeteraque Religionis signa. Item Augustin. Ieiunia & orationes sunt simulatis, sicut & bonis. Sequitur. Intrinsecus autem sunt Lupi rapaces. Chrysostomus. Nihil halunt dulce, vel mansuetum, nisi vsque ad pellem ouis, id est, nisi opera exteriora, quae sunt mansuetudinis, & Religionis signa. Item Glos. In humilitate ambulant, ex falsa Religione, & ideo cauete, ne vos dilanient blanditiis, && simulationibus. Item super eodem dicit Origenes in Homil. Nolite ad vultum attendere, sed ad opera; nolite vultum considerare; sed inspicite figuram fallaciae. Istos appellat Dominus latam portam, & spatiosam viam, quae ducit ad perditionem. Matth. 3. quoniam multos seducunt, & secum ad perditionem trahunt, vt ostendetur infra. Vnde super illud, Attendite a Falsis Prophetis, dicit Origenes in Homil. Quos paulo superius latam portam, & spatiosam viam, quae ducit ad perditionem nominauit, hos nunc apertius Falsos Prophetas ostendit. Nec dicas ista tantum esse intelligenda de Pseudo Haereticis, licet de Haereticis specialiter exponantur in Glos. quia secundum eandem Glos. similiter possunt exponi de Pseudo non Haeneticis, sed tantum Simulatoribus, seu Hypocritis. Vnde Glos. ibid. Licet hoc de omnibus illis, qui aliud habitu & sermone, aliud opere ostendunt, id est, de Hypocritis omnibus, possit accipi, tamen specialiter de Haereticis. Chrysostomus autem vult, quod intelligatur hoc, non de Pseudo Haereticis, sed de Pseudo Hypocritis, sic dicens super Iocum istum. Pseudo-Prophetas, non Haereticos, hic mihi insinnare videtur; sed eos, qui vitae sunt corruptas, faciem autem virtutis circuminduuntur, id est, Hypocritae Patet ergo, qualiter Dominus praedixit, Pseudo-Prophetas in multitudine esse futuros, & multos decepturos; & ideo esse diligenter cauendos.

§. Apostolus autem Prophetigans de ffuturis periculis 2. Timoth. 3. dicens, Hoch autem scito; quod innouissimis diebus instabunt tempora periculosa, secundum quod dictum est supra in Prologo; & describens eos, qui futuri erant causa periculi, dicens, Et erunt homines se ipsos amantes, cupidi, elati, &c. Vnde ibi dicit Glos. Hec est causa periculi, quialerunt homines seipsos amantes, &c. praecipiensque illos euitari dicens, Et hos deuita; Consequenter inter illos, qui futuri erant causa periculi, specialiter tractat de Penetrantibus domos dicens, Ex his sunt, qui penetrant domos, &c. Quasi diceret, Ex omnibus praedictis, videlicet, cupidis, elatis &c. conuenient aliqui in sestam illorum; qui penetrant domos; vel, De numera praedictorum honinum per quos instabunt tempora periculosa; sunt illi; qui penetrant domos Et Re forte crederetur Apostolus loqui de illis tantum, qui tempore suo penetrabant domos; eo quod dicit penetrant de praefenti non autem penetrabunt de futuro; idleo ostendit Gloss. quod Apostolus intellexerit etiam de futuris in multitudine maioriventuris. Vnde Gloss. Iam horum praenuntii quidam sunt sed plures in fine futuri sunt. Quasi diceret. Iam sunt aliqui in Ecclesia, qui penetrant domos; sed pauci, tanquam praecursor res & praenuntii, respectis eorum, qui in fine, id est, consequene ter, vsque ad finem mundi in multitudine sunt futurt.r; Non ergo dicas in fine, id est, in finali tempore tantum illiuo, famosi Antichristi, qui dicitur Homo peccati, Filius perditionis, 2. Thess. 2. sed in fine, id est, tempore simili finali tempori Antichristi; id est, quando imminet similis persecutio persecutionibus Antichristi. Vnde super illud I. Ioan. 2. Scimus quia nouissima hora est, dicit Glossa, Id est, similis nouistimae; quia similis est haec persecutio illi futurae. Similis autem persecutio futurae persecutioni Antichristi, est illa, quae sit per Pseudo Praedicatores etiam in praesenti. Vnde de Antichristodo quens Apostolus 2. Thess. 2. dicit, Mosterium iam operatur iniquitatis. Gloss. Iam in ipsis initiis accessionis inuenitur iniqui tas Antichristi, sed mostica; Id est pietatis nomine palliata; ve velint haberi Ministri Christi, cum sint Pseudo. Ecce quomodo persecutionem; quae est per Pseudo; appellat persegurionem Antichristi, propter similitudinem. Item I. Ioan. 3. Nuno autem multi facti sunt Antichristi. Glos. Cum quanto impetii & terrore audistis Antichristum venturum, cum tanta violentia; & isti veniunt; videlicet, Pseudo-Praedicatores. Ecce quomodo Pseu do appellat Antichristos, proptersimilitudinem persecurionis. Quando igitur dicit Glos. de Penetrantibus domos, Quod iam horum praenuntii quidam sunt sed plures in fine futuri sunt; sumi tur ibi In fine largo modo, scilicet, pro tempore futuro vsque ad finem mundi; quemadmodum Apostolus Ioquens de periculis nouissimorum dierum, Dies nouissimos appellauit largo modo, sciliret, totum tempus futurum antes finem mundi sicut & Beatus Ioannes dicens Nouissima hora est; I. Ioan. ae¬ nouissimam horam appellauit largo modo, scilicet, totum tempus futurum ante finem mundi. Vnde Augustin. in Epistola Ad Hesochium De fine mundi. Dicit etiam, sicut admones, Apostolus Paulus, in nouissimis diebus instabunt periculosa tempora & reliqua; sed nunquid ideo docet tempora, quae Pater posuit in sua potestate) Aut ideo quisquam nouit, quam longa, vel breuia sint eadem ipsa, quae fatendum est esse nonissima? cogitare quippe debimus, quam olim dictum sit, Fratres, nouissima hora est. Quasi diceret. Etsi forsan videantur instare in praesenti quaedam illorum perculorum, quae dixit Apostolus futuraan nouissimis diebus; non tamen propter hoc credere debemus finem mundi statim instare, quoniam Apostolus nouissimos dies appellauit, totum tempus futurum ante sinem mundi, sicut & Ioannes, cum dixit, nouissima hora est.

§. Isti ergo Deceptores, non solum expectandi sunt futuri tempore Antichristi; sed etiam quidam praecursuri sunt, & viam praeparaturi Antichristo. Vnde Isidorus in lib. De Summo Bono cap. 20. Antequam veniat Antichristus, multa eius membra praecesserunt, & praecipuae actionis merito caput proprium praeuenerunt. Item Rabanus super Matth. Iib. 9. cap. 43. Hi tanto plures erunt, & magis abundabuut, quanto magis appropinquabunt ad finem. De quibus forte dicit Hildegardis in Epistola supradicta. Isti autem illi Deceptores non sunt, qui ante diem nouissimum venturi sicut, cum Diabolus in altum volauerit, vt ipse in initio pugnare caepit, sed praecurrens germen illorum. Quasi diceret. Isti Deceptores Ecclesiae, de quibus nunc loquor, non sunt illi, qui venturi sunt cum Antichristo, sed erunt praecursores & germen illorum, qui futuri sunt tempore Antlchristi. Videtur autem Diabolus volaturus in altum tempore Antichristi; quia tunc soluetur eius potentia, vt magis nocere possit. Apoc. 20. Soluetur Satanas, & exibit, & seducet gentes, quae sunt super quatuor angulos terrae, Gog & Magog. Quod splenius exponetur infra dist. 3. §. Non igitur credendum est.

§. Quoniam igitur futura est persecutio per Falsos Fratres, inter quos praecipui erunt Pseudo-Praedicatores, & Penetrantes domos, vt dictum est, & ostendetur plenius infra ead. dist. Ideo primo videndum est, Qui sint Pseudo-Praedicatores; deinde vero dicemus, Qui sint illi, qui penetrant domos, infra ead. dist. §. Post haec autem; Tertio, Qualiter procedent vtrique in seducendo fideles Christi, infra ead. dist. §. Nunc autem viden¬ dum. vt ergo sciamus; Qui sint Piseudor Praediciturese hio telit dum, quod Praedicatorum quidam sint a Deci foisti, quidiue vero non misti. Qui ergo non milii praedicant; honiraii Apostoli, sed Pseudo sunt. Viide, RomEe super iiliti iinmodo praedicabunt, nisi mittantur; dicit Glos. Non sunt veri vti stoli nisi missi; nec praedicabunt, nisi mittantur. Pseiico aute rodi cuntur, id est, ralsi, vel, Fallaces; Pseudo enim Graece Ialsus qis Fallax interpretatur Eatine; vnde Pseudolus, rallex Serum Isti enim Pseudo sunt, quicumque praedicant fulsa; de qiuibis serem. 23. Seduxerunt populum neum in mendacio suo; cum ego non misissem eos. Aliquando vero praedicant vera; & nihilo minus Pseudo sunt, id est Fallaces; quin veritatem praedicant ad fallendum, vt ostendeturunfra ead. dist. §. Pqidomiantem canonice

§. Eorum autem, qui a Domino missi sunt, iquidam quisisunt a Domino tantum, id est, non per hominem; nquidam re ro a Deo per hominem, vt dicit Augustinus Ad sornsium. Missi a Domino, non per hominem; vt Mopses, & Ioannes, Baptista, qui missi fuerunt per Angelum, vel per diuinam inspirationem. Tales autem sic misti, probare debent suam i nnisei sionem, aut per miraculum sibi ad indicium suae mistitinis iniunctum, sicut Murses probauit suam mistiortem penconfiet sionem virgae in coltibrum, & e conuerso, ficut es Deminiis iniunxerat. Exod. T.aut per spiritualem Prophetiam, dictan de ipso, sicut Ioannes Baptista probauit suam missionem, sper Prophetiam Isaiae, quam exposuit de seipso dicensi Querea clamantis in deserto, sicut aiti saias Propheta. Ioan. 3. Aliter enim. non crederetur eis, licet dicerent e missos PDoco ilemionianm omnes Praedicatores, etiam faeretici idem dieunt; i nulegitur Extra De Haereticis, cap. Cum ex iniunctos sed nisi desistorent, excommunicari deberent, vt legitur ibidesi i¬

§. Notandum autem, quod sola miracula non effent sum ciens testimonium missionis diuinae ;nisi iniuncta estenta suo mino, sicut iniuncta fuerunt Moysi, vt dictum est; Quis illii qui non sui tmissi, nulla siina, seis miracula; restimonium perbibent vt dicit Glos. super illud Rom. 19. Ouomodo praeditabunti nisemittantur; Contingit enim plurimum, quod Pseudo Hype critae infusionem diuini muneris percipiunt; sibnsosum aepd na opera virtutum, verum etiam ad miracula facienda; & ali sciendum futura; sed quia in eis non Dei gloriam, sed proprios fauores quaerunt, idcirco eis ad maiorem damnationem existunt. Vnde super illud Iob 8. Numquid virere potest scirpus absque humore? dicit Greg. Iib. 8. Morali Hypocritarum vita ad bona opera, infusionem quidem superni muneris percipit, sed in cunctis, quae agit, laudes exteriores appetens, a fructu perfectae infusionis inanescit. Sape namque mira signorum opera faciunt, ab obsessis corporibus spiritus pellunt, & per Prophetiae donum ventura quaeque sciendo praeueniunt; sed tamen alargitore tot munerum, cogitationis intentione diuisi sunt; quia per eius dona, non eius gloriam, sed proprios fauores quaerunt. Et infra. Sed eo postmodum eos districtior sententia percutit, quo nunc superna bonitas, etiam ingratos, largius insundit; fitque eis amolitudo muneris incrementum damnationis. Quod autem per malos plerumque siant miracula, sa.¬ tis patet in Magis Pharaonis, & in Simone Mago, vt ostendit Augustinus I. q. I. cap. Teneamus. Item Isidorus lib. 8. cap. 6. in fine dicit. Habere autem Prophetiam, non solum bonus, sed etiam malus potest; nam inuenimus Saulem Regem Prophetasse; persequebatur enim Sanctum Dauid, & impletus Spiritu Sancto Prophetare caepit. Miracula igitur Praedicatoris, de cuius canonica missione non constat non probant eum missum esse a Deo, sed magis reddunt suspectum, ne sit Pseudo; quia praedixit Deus tales Pseudo facientes miracula futuros esse Matth. 24. dicens. Surgent Pseudo-Prophetae, & dabunt signa, & prodigia. Glos. Id est miracula, magnum aliquid significantia. De quibus dicitur Ierem. 23. Seduxerunt populum meum in miraculis suis, cum ego non misissem eos, nec mandassem eis. Item Marc. 13. Exurgent Pseudo, Christi, & Pseudo-Prophetae, & dabunt signa, & portenta, ad seducendum, si fieri potest, etiam electos. Item Matth. 24. Multi Pseudo-Propheta surgent, & seducent multos. Chrysostom. Quem ex parte non moueat Antichristus faciens ligna Christi, & Antichristiani explentes officia Christianorum?; nisi forte considerantem, quod ipse Satanas transficurat se in Angelum lucis, & Ministri eius in Ministros Christi. Sumptum est ex 2. Cor. II. Facientes ergo miracula, & alias nouitates speciem sanctitatis habentes, non per hoc probantur esse veri Apostoli, sed magis nesint Pseudo, merito suspecti possunt haberi; nisi legitime constet de ipsorum canonica missione; & maxime cauendum est ab eis. Vnde super illud Matth. v. Nononinis, qui dicit, Domine; Donins, dicit Pblure Pinibs sodi uendum est ab his, qui propter nomen Christi Ieridii ppir atile Pibent; quae cum propter infideles Dominus fecerit; moniuit tamen eiie a talibus decipiantur, putantes ibi esse inuisibilem sapientiam; vbroesti visibile miraculum. Vnde adiungit, multidicent in diciilla; Domia ne, Domine, nonne in nomine tuo prophetauimus, GciEt infiat Quam mundo ergo; & simplici oculo opus est, nit inuentatur via sapientiae inter tot deceptiones. Ita dicit Glossa. Praefertim auten appropinquante fine mundi suspecta debent haberi itacula, ne forte sint causa errorem; quoniam appropinquante fine mundi magis ac magis multiplicabuntur errores. VndE Mdronist 24. dicit Dominus, Multi venientlin nomine nmeo; Glus. IA neli christi pro Christo. Et multos seducent. Chrysost. in Glos. Homo circa mortem phantasias videt sicmundus in exiti suo multos patietur errores; quis enim poterit in finali Ecclesia erroribus non seduduci, cum viderit satellites Antichristi miracula facientes; occidendo Martyres Christi tDe hoc Gregorius Iib. 32. Moral. Nunc enim fideles nostri mira faciunt, cum peruersa patiuntur. Tune auteni Echemoth huius satellites, & cum peruersa inferunt, mira facturi iunt. Pensemus ergo, quae erit humanae mentis illa tentatio; quando pius Martyr & corpus tormentis subijcit; & tamentante eius oculos miracula Tortor facit. Cuius tunc virtus non ab ipso cigitas tionum sundo quatiatur, quando us; qui flagris eruciat; signis corusi cat? Item Isidorus in lib. Le summo bono, cap. Soloquens de nouissimis temporibus ait. In tempore illo per patientiam gloriosi erunt Sancti, non per miracula, sicut fuerunt priotes. Et infra, Proinde & durius bellum sustinebunt, quia non solum; contra persequentes, sed etiam contra miraculis coruscantes dimicaturi ssunt Ideo igitur suspecta debent haberi miraculalins finali Eoclesidiquia tunc cessabunt ab Ecclesia virtutes, & signa. Vnde Isiderus in eodem lib. cap. 29. Antequam Antichristus appareat, vire; tutes ab Ecclesia & signa cessabunt; quatenus eam abiectiurem persequatur audacius. Item super illud Psal. 5. Inclinabir se & cadet, cum dominatus fuerit pauperum, dicit Aug. de Antaichriste & Ministris eius. Cum illa signa facere caeperit; quanto mirabilio ra videbuntur hominibus, tanto illi Sancti; qui tunc erunt; gones; temnentur, & quasi pronihilo habebuntur; quos ille, cui per institium & innocentiam resistent;s mirificis fabtis superaren idebitur. Idcirco dicit Apostolus 2. Thess. 2. ogamus oso Fvtres; peri adiis uentum Domini nostri Iesu Christi, vt non cito moueamini ai vestrosensu. Licet igitur Morses per miracula sibi a Deo iniuncta probauerit se missum a Domino fuisse, non tamon sola miracula probarent hodie aliqua miracula facientem missum esse a Deo, nisi constaret illa data esse a Deo ad diuinae missionis indicia; vel nisi suam probaret aliter missionem.

§. Item notandum est, quod licet Ioannes suam probauerit missionem authoritate Isaiae Prophetae, quam de semetipso exposuit, vt ostensum est paulo ante; si tamen alius Praedicator vellet probare suam missionem authoritate alicuius Prophetiae, quam exponeret de seipso, non esset ei credendum, nisi etiam Deus de ipsius missione illi testimonium perhiberet, sicut fecit de Ioanne cum dixit Matth. II. Hic est, de quo scriptum est; Ecce ego mitto Angelum meum ante faciem tuam, qui praeparabit viam tuam ante te. Sic ergo habemus, Qui sint a Deo missi, non per hominem; & qualiter suam probare debeant missionem.

§. Missi autem a Deo per hominem, sicut Iosue per Moysem, & sicut Praelati Ecclesiarum per Ecclesiam, vel aliqui non Praelati per Ecclesiae Praelatos, canonice mittuntur id est ad reginem animarum eliguntur, vt ostendetur infra ead. dist. §. Quoniam igitur, vt dictum est. Et talis missio probari debet per. canonica monimenta, sicut alia, quae per Ecclesiam siunt. 2. di I. cap. Legum Ecclesiasticarum.

§. Item eorum, qui missi sunt a Deo per hominem, quidam; praedicant veritatem Diuinae Scripturae, quidam vero falsa; contra, vel praeter authoritatem eiusdem Scripturae. Contra. veritatem Diuinae Scripturae praedicant, non solum illi, qui praedicant contra fidem, sed etiam illi, qui praedicant contra moralem doctrinam Christi, vel Apostolorum, vel Prophetarum, vel aliorum Sanctorum Patrum. Contra doctrinam. autem Christi praedicant, qui docent & praedicant opera poenitantie, & alia bona opera, non solum a perfectis, verum etiam a. quibuscumque infirmis, contra vel praeter mores Ecclesiae, debere publice ostentari, id est per aliquas nouitates, seu alia indicia exteriora ostendi; hoc enim est contra doctrinam Christi Matth. 5. & §. vt ostendetur plenius infra dist. 4 in 1o. signo. §. Sed sunt aliqui, & duobus sequentibus Paragraphis. Similiter illi, qui praedicant omnes facientes miracula, prop¬ ter nomen Christi debere recipi,s&t iis credi tans inisl siulitis Dei; hoc enim est contra doctrinmuisehiristi Matisi &&e Matth. 24. vt ostensum est supra seno iii §. Nerantiam, & ostendetur infra dist. 4. in 1§. figno. Contra doctrinam Apostolicam, & Sanctorum Doctorum, praedicant illi, qui praedis cant mendicationem pauperum Christi, non solum esse lieitam, verum etiam esse opus perfectionis, licet non sintinualidiinec occupationibus Ecclesiasticis penitus impediti; inec aliter a praecepto Apostoli, de operando corporaliter propter victum legitime excusati; hoc enim contrarium est doctrinae Apostolii & Augustini, & multorum aliorum Sanctorum Doctorum, vtiostendetur plenius infra, dist. 2. Contra doctrinam Propheti cam praedicant illi, qui Canonicam Scripturam, noniuxta expositiones Sanctorum, sed iuxta voluntatem suam; confraScripturae veritatem praedicando exponunt; contra illud feres miae 3?3. Qui habet sermonem meum, loquetur sermonem meum vere. Et isti omnes Pseudo praedicant falsa, contra veritatem Scripturae.

§. Praeter veritatem autem Scripturae praedicant falsa; qui vt Auditoribus suis placeant, quaedam singunt, quae non sunt Deisverba, sed sua; contra illud Exech. 3. Fili hominis, vade ad do mum Israel, & loqueris verba mea ad eos. Quasi diceret. Non verba tua loqueris, sed mea; Id est non verba ficta, sed scripta. Vnde Glos. Qui in expositione sacri eloquii, vt Auditoribus placeat aliud fingit; verba sua loquitur, non Dei. Sic faciunt illi; qui praedicando fingunt aliqua fabulosa, per quae magis plausum quaerunt populi, & fauorem, quam ens excitare ad lacrymas, & compunctionem; contra illud Ecclesiastici 22. Mdusita ini luctu importuna narratio. Glos. Eos notat, qui in Ecclesia plausunt populi, & sauorem quaerunt, nec magnam compunctionem lacryma rum excitant. Item Bernardus sermone §9. Illius lubentis; Doctoris audio vocem, qui non mihi plausum, sed planctum modeat Hoc autem est contra doctrinam Apostolis Timotheum Episcopum, & Praedicatorem Apostolicum instruentis, vt tales fis ctiones & fabulas in sua praedicatione debeat euitare. Vnde I. Timoth. 4. Ineptas autem, & aniles fabulas deuita. Quidam etiam, vt in maiori honore inter homines habeantur, praedis cant quaedam falsa ad honorem suum pertinentia, nee stripta, nec tamen scriptis contraria; sub eo praetextu, quodad laus dem Dei videantur pertinere; vt qui praedicant Deum per ipsorum, vel collegarum suorum ministerium, fecisse miracula, quae non fecit; cosstra illud Apostoli Rom. Is. Non enim audeo, Glos. vt Pseudo, aliquid loqui eorum, quae per me non essicit Christus. Glos. Id est, ea loquor tantum, quae per me, id est ministerio meo, efficit Christus. Isti appellari possunt falsi testes Dei, non Deo in hac parte placentes, sed eum talimendacio osfendentes. Vnde super illud I. Corinth I§. Inuenimur & falsi testes Dei, dicit Glos. Deus de falsa laude sua irascitur. Et infra. Perhorrendum est aliquid falsi de Deo dicere, etsi ad laudem eius videatur pertinere; quia non minori, sed maiori fortassis scelere laudatur in Deo falsitas, quam vituperatur veritas. Iob 13. Nunquid Deus indiget mendacio vestro, vt pro eo loquamini dolos? Glos. Veritas non indiget falsitate fulciri. Verus enim Praedicator, nec opraeter authoritatem Scripturae, nec praeter vtilitatem Auditorum scienter praedicat, nec quod docendum est, tacet, vt ostensum est supra in Prologo, §. Fideles igitur serui Christi. Terminos enim Sanctorum Patrum debent veri Praedicatores seruare, vt non praedicent, nisi veritatem Scripturae, & qualia ab Apostolis acceperunt; nam vt dicit Hieron. Transserunt terminos, quos posuerunt Patres eorum, qui commutant mendacio veritatem, & aliud praedicant, quam quod ab Apostolis acceperunt. 24. 4. 3. cap. Transferunt. Vnde Apostolus, ne videretur trans gredi terminos Patrum, suam praedicationem confirmabat authoritatibus Scripturarum; & eodem modo ab aliis Praedicatoribus consirmari mandabat, dicens adTimotheum. 2. Timoth. 2. Quae audisti a me, per multos testes, Glos. Id est consirmata per Prophetas, haec commenda fidelibus hominibus, qui idonei erunt & alios docere. Quasi diceret. Sicut ego consirmo praedicationem meam authoritatibus Scripturarum, sic commendo aliis Praedicatoribus, vt consirment praedicationem suam authoritatibus Scripturarum. Sic ergo patet, quod aliqui missi a Deo per hominem, Pseudo dici possunt, id est, Falsi; eo quod praedicant falsa, contra vel praeter veritatem Diuinae Scripturae, vel tacent in dolo, quod esset docendum. Isti Pseudo sures & latrones dicuntur. Ioan. 19. Quoniam veritatem negant, & tollunt, vt dicit Glos. super illud Philipp. I. Quid enim, dum omni modo, siue per occasionem, siue per veritatem Christus annuntietur? Veritatemenim negant, qui praedicant, vel docent contraria veritatis sed eam tollunt; qui racent, quodessert ilocenideo pis

§. Eorum autem; qui missi a Heg per honilne Praeficaneveritatem Diuinae Scripturae, quidam verstate, int est vericit animo, praedicant veritatem, id est amore veritatis; & vtilis tate Auditorum; & isti vere dicuntur Pastores. Vnde super illud Philipp. I. Quid enim, dum omni modo;isiue per oceastuanem, siue per veritatem Christus anpuntietur t. dicit Glos. guster veritate, veritatem annuntiat propter veritatem. IEt dicuntur Pastores, quia non propter aliud, nisi propter Deum; & ex amore pascunt, sicut Filii gregem Patris. Vnde super illud Ioan. 10. Mercenarius autem, & qui non est Pastor &ci dicit Glos. Praepositi vero, id est, Praelati, qui. Tilii sunt; sunt & Pastores; id est, qui ex amore pascunt, ficut Filii gregem Patris,

§. Quidam vero alii praedicant veritatem Diuinae Scriptum rae sine veritate, id est non veracranimo. Et istorum duo sunt genera. Quidam enim, siue ordinarie, siue extraordinarig canonice tamen intrantes ad officium Praedicatoris, sine veri tate, id est, non vero animo, videlicet, non ex amore veritatis nec propter vtilitatem Auditorum, praedicant veritatem; sed ex occasione, id est, pro aliqua temporali mercede; & isti praoprie Mercenarii dici possunt. Vnde super illud Philipp. I. Quid enim, dum omni modo, siue per occasionem, siue per veritatem Sfirie stus annuntietur? dicit Glos. Mercenarius occasione rei temporalii veritatem annuntiat, aliud quaerens. Item super illud Ioan. Ios Mercenarius autem, & qui non est Pastor, dicit Glos. Mercenarius est, qui quaerit quae sua sunt, non quae Christi qui seruit Deo, non propter Deum sed pro aliqua mercede; qui culpabius est, & nonfilius. iste tamen necessarius est, & tolerandus, vt dicit Glos. ibid quos niam plurimum multis proficit; & ideo etiam tolerabilis esti quia canonice intrat. Vnde super illud Ioan. 10. Quotquor vener runt, sures sunt & latrones, dicit Glos. Mercenarius bene & sdnonice intrat, propter hoc solum Mercenarius, quia venienti Eupo non resistit, sed pro mercede cedit.

§. Quidam autem canonice, sed tamen extraordinarre; inetrantes ad officium Praedicatoris, sine veritate; id est in dolo praedicant veritatem subditis alienis, ad quos erudiendos miti tuntur; videlicet, vt sic eos sibi alliciant; & per consequentiam, ab eorum Praelatis auertant; & ita eos, quasi suos faciendo seducant, id est, a suis Praelatis, siue a suorum consiliis Prae¬ latorum, ad se; siue ad sua consilia, ducant, vt ostendetur plenus infra ead. dist. §. Post haec autem, & §. Secundum vero aliam. tsic enim exponitur seducere Apoc. 20. vbi dicitur. Soluetur Satanas, & seducet gentes; Glos. Id est, ad se ducet) & sic viterius ab illis seductis gloriam, vel lucrum aliquod temporale, acquirant. Et isti non solum Pseudo, id est; Pallaces, sed etiam Mercenarii dici possunt, propter lucrum, quod intendunt. Vnde super illud I. Thess. 2. Exhortatio nostra non fuit de errore cubi loquitur Apostolus contra Pseudo, vnde Glos. etiam dicit ibi. Hic contra Pseudo- Apostolos videtur incipere) subiungit idem Apostolus dicens, Neque in dolo, supple, fuit exhortatio nostraGlos. Id est, in fraude, astutia, hypocrisi; & addit. Etiam veritas est in dolo, quando non pro amore veritatis, & vtilitate Auditorum praedicatur; sed vt gloria, vel aliud lucrum acquiratur. Quod autem Pseudo cum gloria, etiam lucrum intendant, dicit Glossa super illud 2. Corinth. 6. In omnibus exhibeamus nos, sicut Dei Ministros, vbi dicitur. Dei Ministri non adulantur hominibus, vt placeant Deo, sicut faciunt Pseudo studentes lucro. Intentio enim, & studium Pseudo- Apostolorum est in pecuniis accipiendis, vt dicit Gloss. super illud 2. Corinth. II. Vt amputem occasionem eorum, qui volunt occasionem, vbi habet. Sciebat Apostolus, quod si Pseudo non acciperent, non diu praedicarent. Tales igitur Praedicatores, etiam Mercernarii dici possunt, quia mercedem temporalem intendunt; & nihilominus Pseudo sunt, id est, fallaces, quia per hypocrisim & fallaciam suam subditos alienos seducunt, id est, ad se ducunt; Corrumpunt enim sensus hominum, & grauant sacculos, id est bursas, eorum circumuentione Serpentinae astutiae, vt dicit Glossa super illud 2. Corith. 5. Neminem circumuenimus. Et ideo dicuntur Pseudo in opere Dei, id est, in praedicatione fraudem facere, quoniam ex illa lucrum temporale, vt dictum est, vel laudem humanam, vel fauorem humanum intendunt habere. Vnde super illud Iob 9. Verebar omnia opera mea, dicit Gregorius in lib. 9. Moral. Solus ille in opere Dei fraudem non facit, qui cum ad Studia bonae actionis inuigilat; nec ad rei temporalis praemaa, nec ad laudis verba, nec ad humani iudicii gratiam anhelat. Et quia in opere Dei fraudem saciunt, ideo maxime displicent Deo, qui non tam culpas aspernatur, quam fraudes. Vnde super illud Lucae 9. Vulpes soueas habent, &c. dicit Glos. Atende Dominum, non culpu aspernatum, sed fraudes. Et sane; virum dolosum abom nabitur Dominus, vt dicit Psalmista Psalm. S. s Quia vero Dele tauedes Simulatorum, siue Hypocritarum, marime alpernarur & abominatur; ideo dicuntur Hypocritae, non solum Deum offendere, quemadmodum alii peccatores; sed etiam itam eius prouocare. Vnde Iob 30. Simulatores & callidi prouocant iram Dei. Tales Fraudulatores maledicit Dominus per teremiam dicentem cap. 46. Maledictus, qui facit opus; Dei fraudulenter, secundum vnam literam; alia litera, negligenter.

§. Sic ergo patet ex praemissis, quod tria sunt gentia Pseudo, id est falsorum, vel fallacium Praedicatorum; videlicet illi, qui praedicant non missi. Item illi, quimissi, siue ordinarie, siue extraordinarie, scienter praedicant falsitatem, contra authoritatem Diuinae Scripturae, veli praeter authorita tem Diuinae Scripturae, ac praeter vtilitatem Auditorum praedicant quaedam falsa populo placentia, propter popularem sauorem; vel praedicant quaedam falsa, quasi ad laudem Doiper tinentia, propter proprium ipsorum honorem; vel in dorlo racent, quod praedicandum esset. Item illi, qui missi exi traordinarie praedicant veritatem in dolo subditis alienis; vis delicet ad seducendum, modo praedicto alliciendo sibiisubi ditos alienos, ad quos erudiendos mittuntur. Horum primi ideo Pseudo dici possunt, quia fallaces sunt, & quoniam fali laciter ad alienum officium sese ingerunt. Secundi vero Psetiedo dici possunt, quia falsi sunt, & quoniam in sua praedicatione falsitatem dicunt, vel veritatem tollunt. Tertii vero ideoPseudo dici possunt, quia iterum, sicut primi, fallaces sunt; & quoniam subditos alienos fallaciter sibi alliciunt, & in oper re Dei, & in praedicatione fraudem faciunt;

§. Notandum vero, quod illi; qui missi praedicant ex ocet; casione veritatem, videlicet propter commodum aliquod tema porale, qui & Mercenarii dicti sunt, vt expositum est supra ead. dist. §. Quidam vero alii, tolerandi sunt, quamdiu Euan. gelio proficiunt, vt dicit Glossa de quibusdam super illud Philipp. I. Existimantes pressuram se suscitare vinculis meis; Quant do vero subditos alienos seducunt, id est, ad se ducunt; auera tentes illos a doctrina & consiliis Praelatorum suorum; & Doctorum veracium, deinceps tolerandi non sunt; quia tuno Pseudo sunt, id est fallaces; & tunc Ecclesiae Dei magis os. ficiunt, quam proficiunt; quoniam ex tali seductione mala plurima subsequuntur, vt ostendetur infra ead. dist. §. Ex hac autem seductione. & §. Contemptus veroi & §. Postquam autem. & Paragraphis sequentibus, vsque ad finem distinctionis.

§. Nec mireris, si Praedicatores missi, saliquando Pseudo dici possunt; quia sicut dicit Gloss. Rom. 19. super illud Quomodo praedicabunt, nisi mittantur? Etiam Psdudo bene nuntiantes misit Dominus, qui in bonum mala nouit vti; aliquando etiam malos malis mittit in iram, id est praedicare permittit malos malis, ad eorum poenam, vt vicissim per se, sicut iustum est, pereant, meritis eorum exigentibus, vt dicit Glossa ibidem. Nec etiam mireris, si Pseudo quandoque bene annuntient, & praedicent veritatem, & multis proficiant, vt dicit Glossa Philipp. I. super ilud, Quid enim, siue per occasionem, siue per veritatem Christus annuntietur; & super illud Ioan. 10. Mercenarius autem, & qui non est Pastor &c. cum idem plurimum praedicent Pseudo, quod veri Apostoli. Vnde 2. Corinth. II. super illud, Nam sii, qui venit, Christum alium praedicat, quem non praedicauimus &c. dicit Gloss. Pseudo nihil aliud praedicant, quam ego, sed idem. Item in eodem cap. super illud, Existimo me nihilminus fecisse a magnis Apostolis, dicit Gloss. Quidam fauebant Pseudo¬ Apostolis, a quibus tamen eadem audiebant verbis compositis, quae ab Apostolo; Constat autem quod ab Apostolo non audiebant, nisi veritatem; Ergo Pseudo plurimi praedicant veritatem; & tamen nihilominus Pseudo sunt, id est fallaces, quia praedicant veritatem in dolo, vt ostensum est paulo ante; quemadmodum Diabolus, quando bona seductorie dicit, vt dicit Gloss. super illud I. Cor. 12. Alii datur difstretio spirituum.

§. Quoniam igitur vt dictum est, quidam Praedicatores mittuntur a Deo tantum, vt ostensum est supra. ead. dist. S Eorum autem; quidam vero mittuntur a Deo per hominem, vt ostensum est supra ead. dist. §. Missi autem; a Deo autem per hominem mittuntur, qui ab Ecclesiarum Collegiis; vel ab earum Praelatis recte ad animarum regimen eliguntur, vt probatur per Gloss. super illud Hebr. 5. Nec quisquam assumit sibi honorem, sed qui vocatur a Deo tanquam Aaron, vbi dicitur, A Deo vocatur, qui recte eligitur; Sciendum est, quod a Collegiis Ecclesiarum, per canonitas sanctiones eliguntur Episcopi, qui Apostolis succefserunt, & eorum vices geruintol vt legitur dist. 66. ean. Quorum vices. (Ab Apostolis ve eliguntur Minores, siue Parochiales Presbyteri, qui gar, cipulis fuccesserunt, & eorum loca tenent, vt legitur dist. 41. can. In Nouo Testamento. Vnde Iluc. 10. in principio; dicit Gloss. Sicut in Apostolis est sorma IEpiscoporum; sic & in RaeDiscipulis sorma est Presbyterorum secundi ordinis, id est, Parochialium. Nec fuerunt ab initio plures ordines in Ecclesia, ad regendum eam, primo & principaliter constituri; & ideo Chorepiscopi, quoniam praeter hos duos ordines fuerant subine gressi, & de Episcoporum officio aliquid vsurpabant, de medio sunt sublati. Vnde dist. 26. eani Chorepiscopi, dicitur; Cum enim non nisi duos ordines inter Discipulos Domini cognouerimis, id est duodecim Apostolorum, & septuaginta Discipulorum; vnde iste tertius ordo processerit, funditus ignoramus; & quod ratione caret, extirpari, necesse est. Archidiaconi vero, & Archipresbyteri, & alii quicumque, secundùm diuersos ritus Ecclesiarum diuersimode instituti sunt in Ecclesia Dei, vt sub Episcopis, vel etiam sub Presbyteris, vel vice Presbyterorum exerceant regimen animarum, opitulationes appellati sunt, id est opem Maioribus ferentes. Vnde I. Corinth. 12. super illudi Deinde Gratias curationum, opitulationes, &c. dicit Gloss. Opitulationes, id est opem Maioribus ferentes, vt Titus Paulo, & Archidiaconi Episcopis.

§. Istorum autem, qui opitulationes dicti sunt; iam sung quidam per Ecclesias ordinarie instituti, vt sunt Archidiaco ni, & Archipresbyteri; verumtamen, Ecclesiarum necessit, te, vel vtilitate exigentibus, augeri possunt Opitulationes ex traordinarie per delegationem Maiorum. Vnde Opicula tiones extraordinariae dici possunt; quos Episcopi nonnullis occupationibus impediti, mittunt per suas Dioceses, ad exercendum vice ipsorum regimen animarum, secundùm quod ipsi Episcopi iudicauerunt expedire, vt legitur Extra; De off cio ordin. cap. Inter catera. Quod etiam eadem tatione dici posset de Minoribus Praelatis, vt sunt Plebani, & alii Ecclesia rum Rectores; videlicet, quod per suas Parochias possint Praedicatores mittere, vel vocare, vel inuitare, vt legitur 9. qiE cap. Episcopi, vel Presbyteri. Opitulationes eriam dici possint. quos Dominus Papa, qui est summus Episcoporum, & Ordinarius singulorum, ex causis praedictis, secundùm quod iudicauerit expedire, mittit per diuersas Ecclesias) vel Prouincias, ad praedicandum, vel ad aliud regimen animarum. Extra, De Hareticis, cap. Cum ex iniuncto.

§. Verum si Dominus Papa infinitis & incertis, a se, vel ab Ecclesia, non electis, & sibi non cogniuis vel probatis prius CV 6. vniuersis Monachis Cluniacensis, aut Cisterciensis Ordinis, aut quoscumque Abbates eorum duxerint destinan dos) concedat in generali licentiam praedicandi, confessiones audiendi, poenitentias iniungendi, in quibus maxime consistit regimen animarum; non est verssimile, quod per talem licentiam in generali concessam intendat, eos facere vniuersales Apostolos, vel etiam vniuersales Opitulationes Ecclesiae vniuersae, habentes scilicet generalem & liberam potestat em exercendi praedicta officia in omni Ecclesia Christianorum, irrequisitis Praelatis Ecclesiasticis, vel inuitis; cum Dominus lesus Christus (cuius est Vicarius generalis & propter quod debet eum in suo regimine imitari, tamqua n eius generalis Minister, iuxta illud Ioan. 19. Qui mihi ministrat me sequatur Gloss. Id est, me imitetur) dum esset in carne mortali, non nisi certas personas a se electas, conuersatione expertas, & in suo disciplinatu probatas, miserit ad praedictum regimen animarum; videlicet, duodecim Apostolos; Lue. 9. & septuaginta duos Discipulos, Luc. 10. dicens eis Matth. 19. EcCEego, Gloss. qui elegi, qui docui, MITTO vos, Gloss. id est, de Discipulis, missos vos facio; ideo sitis mansueti humiles, innocentes. Quasi diceret. Ideo elegi vos, & docui, & probaui in meo disciplinatu antequam mitterem, vt sitis quales esse oportet, scilicet, mansueti, &c. Ideo autem elegit Dominus, & probauit Discipulos suos, antequam mitteret; non quod ipse probatione indigeret, qui nihil ignorat; sed vt daret sormam mittentibus, quod non mitterent passim, & sine delectu; sed deligerent electos, doctos, & diu probatos; praesertim cum sit Aus Artium Regimen Animarum, Extra, Destate, & qualitate Praeficiendorum, cap. Cum sit Ars Artium & ideo non sine examine, nec passim quibussibet, sed solis idoneis committendum. Vnde 2. Timoth. 2. dicit Apostolus Qut audisti a me per multos testes, haec commenda fidelibus hominibus, qui idonei sit & alios docere. Gloss. Illis enim commiitendum est pradicandi officium, qui apti sunt ili officio. Ecce qualiter Aposterlus, per hoc quod dicit, Qui idonei sint, docet Timot hes nns, vt quos missurus est ad praedicandum, prius studeat examina; re. Item I. Timoth. 2. Praecipit Apostolus, vt Episcopi, & Presbyteri & Diaconi, qui ad regimen Ecclesiae canonice elis guntur, prius probentur, quam eis administratio verbi Dei, & aliorum spiritualium, committatur, dicens. Ethiautem pros bentur primum, & sicministrent, nullum crimen habentes. Multo magis ergo probandi sunt, qui electione canoniea non praemissa, se osterunt, vel, quibuslibet inuitis, se ingerunt ad praedicandum, & ad omne regimen animarum.

§. Beatus etiam Paulus, post Domini Ascensionem ab eoa dem Domino electus, iuxta illud dictum de ipso Paulo Acti 9. Vas electionis mihi est iste, &c. quamuis in lege secus pedes Gamalielis eruditus, vt legitur Act. 22. nihilominus tamen, antequam mitteretur ad praedicandum, in raptu suo a Domino est edoctus, cum audiuit arcana verba, quae non licet homini loqui, I. Corinth. 12. & licet sic edoctus, non tamen statim factus est generalis Apostolus CAnno enim Pastionis & Resurrectionis Domini ad fidem venisse probatur) sed per multos ant nos expertus & probatus, decimotertio anno post suam conuersionem, generalem Gentium Apostolatum accepit, vt dicit Gloss. Bedae super principio Epistolae Ad Rom. Item Act. Ia. super illud, Segregate mihi Saulum & Barnabam, &cs dicit Gloss. Tertiodecimo anno post Pastionem Domini, videtur Sau lus secundum ordinem Historiae, Apostolatum cum Barnaba; & Pauli nomen accepisse; quartodecimo autem anno, iuxta; condi ctum Iacobi, cephae, & Ioannis, ad Magisterium Gentium proser ctus est; cui consentit Ecclesiastica Historia. Cum igitur secundum Apostolum, omnes, quibus committitur praedicationis ostis cium ante commissionem sint a committente probandi; cum etiam Saluator noster, qui errare non potest, certas & a se eles ctas, & sibi experimento cognitas, & probatas personas nisea rit ad regimen animarum; & hoc tantum ad instructionem sequentium Ministrorum suorum fecerit, vt, dictum est supra cum omnis eius actio, nostra sit instructio, vt dicit Gloss. super illud Hebr. 5. Qui in diebus carnis suae preces supplicationesque effudit ad eum, qui posset saluum illum facere a morte; Non est verisimile, summum Pontificem, Apostolicum, successorem & Christi Vicarium, ac generalem Ministrum, & ob hoc ad eius imitationem, vt ostensum est, obligatum, mittere velle, vel intendere, ad illud regimen, personas infinitas, incertas, a se, vel ab Ecclesia canonice non electas, nec sibi cognitas, nec probatas, vt Opitulationes generales, ihabentes scilicet generalem & liberam potestatem eiusdem regiminis per Ecclesiam vniuersam.

§. Item certum est, quod nullus Apostolorum, praeter Paulum, fuerit generalis Praedicator totius orbiis Gentium; sed singuli ad singulas fuerunt Prouincias destinati. Vnde Rom. I. super illud, Segregatus in Evangelium Dei, dicit Glos. Destinatus est Paulus Apostolus Gentibus totius orbis Praedicator; ac reliqui singulis Prouinciis facti sunt Legati & Praedicatores. Item B. Gregorius, licet summus Pontisex esset, tamen nihilominus vmuersalem Pontisicem se prohibet appellari; quoniam aliis subtrabitur, quod altiri, plusquam ratio exigit, praebetur, vt legi¬¬ tur dist. 90. ean. Ecce in praefatione. Non est ergo visimile, quod Dominus Papa, Christi Vicarius & imitator, infinitis & incertis personis, & a se, vel ab alio Praelato canonice non clectis, nec experimento probatis, concesserin genentem Apostolatum, seu Pontificatum totius orbis, vel etiam generalem Opitulationem, seu Legationem; videlicet praedictam potestatem liberam eis generaliter concedendo; ne illi per hoc, maiores, vel discretiores Apostolis, vel Episcopis omnibus videantur; & ne Praelatis Ecclesiae vniuersis subtrabi videretur, quod illis infinitis & incertis personis, plusquam ratio exigit, praeberetur; & sic vilesceret nomen Episcopi, & status Ecclesiae turbaretur. Nam, vt dicit Damasus Papa, si vilescat nomen Dontificum omnis status Ecclesiae perturbatur.

§. Item in Euangelio Matth. cap. 10. Apostolorum a Domino electorum, & certus numerus, & certa nomina ideo exprimuntur vt praeter hos, qui futuri erant Pseudo, tamquam incerti, & non electi a Domino excluderentur. Vnde Matth. 10. super illud, Duodecim Apostolorum nomina haec sunt, dicit Gloss. Catalogus Apostolorum ideo hic ponitur, vt praeter hos, qui Pseudo futuri erant, excluderentur. Preuidebant enim Apostoli multos Pseudo -Apostolos, & multos falsos Doctores in Ecclesia Dei futuros, & Praedicatores sub nomine Chri¬ sti, voluntatem tamen Diaboli facturos; propter quod proliie buerunt omnes Praedicatores admitti, praeter quam ipses; & ipsorum legitimos successores, vel qui ab eis testimonium haiberent. Vnde in lib. 4. Historiae Sancti Glementis Papaein fine, ex Sermone Beati Petri Apostoli in Ciuitate Tripolis ita legitur. Ne vnius & veri Dei repararetur Religio vera, Hia bolus festinat continuo in hunc mundum immittere Cpostquam es dixit Dominus, DOMINVM DEVMTTVVM ADORABES, PPIELE SOLI SERVIES) deterritus & metuens, Pseudo-Prophetas, & Pselido Apostolos, falsosque Doctores, qui sub nomine quidem Christi loquerentur Demonis tamen facerent voluntatem; propter quod obseruate cautius vt nulli Doctorum credatis, nisi qui Iacobi Fratris Domini ex Ierusalem certum detulerit testimonium; vel eius quicumque post ipsum fuerit; nisi enim quis illue ascenderit; & ibiprobatus fuerit, quod sit Doctor idoneus & fidelis ad praedicandum Christi verbum; nisi, inquam, inde detulerit testimonium, vect piendus omnino non est. Sed neque Propheta, neque Apostolus in hoc tempore Speretur a vobis aliquis, praeter nos; vnus enim estituere Propheta, cuius nos duodecim Apostoli verba praedicamus. VicerHE ergo, quod praeter Episcopos, qui Apostolis, & praetet Pres, pyteros, qui Septuaginta duobus Discipulis fuccesserunt ve ostensum est supra ead. dist. §. Quoniam igitur alii-Praedicato res incerti, ab Ecclesia, vel a Praelatis Ecclesiae non electis vei de quorum electione, aut canonica missione inonm ednstati Pseudo sint censendi¬

§. Item non est intentionis summi Pontificis velimminises re, vel arctare vel infringere, vel impedire honoremi potes statem, iurisdictionem, & officia Fratrum & supepisceporum suorum, iuxta illud Gregorii, Nec honorum meum esse depisto; inquo Fratres meos honorem suum perdere cognoscos meus namquebi nor est honor vniuersalis Ecclesiae; meus honor est Etatrum meorunm solitus vigor; tunc ego honoratus sum, cum singulis quibusque hondi debitus non negatur. dist. 99. ean. Ecce in praefatione. Item Grecerius, Absit hoc a me, vt statuta Matorum Consacerdoribus meis in qualibet Ecclesia infringam; quia mihi iniuriam facio; si-Fratrum meorum iura perturbo. 25. 42. cap. Quod vero dicituicItemGaregos rius, si sua vnicuique iurisdictio non seruatur; quid agitur aliudi nisi per nos, per quos Ecclesiasticus ordo illaesus eustodiri debuit; con fundatur; Il. 6. I. cap. Peruenit. Constat autem quod potestie & officium Episcoporum est probare, siue examinare, Praedicatores ignotos; de hoc enim commendatur Episcopus Ephesi Apoc. 2. a Domino ei dicente, scio, id est approbo, opera tua, & laborem tuum, &c. Et infra. Et probasti eos, qui se dicunt esse Apostolos, & non sunt, & inuenisti eos mendaces. Talis examinatio praecipitur I. Ioan. 4. vbi dicitur, Charissimi NOLITE CREDERE omni spiritui, Glos. Id est, omei spiritualiter loquenti, St D PROBATE spiritus, si ex Deo sunt; Glos. Id est, si secundum Deum spirituales sint, & si charitate innitantur. Quasi diceret. Probate, si non cupiditati, non ambitioni, non alteri peruersae intentioni seruiant. Et causam huius probationis, seu examinationis, rsubiungit dicens. Quoniam multi Pseudo-Prophetae exierunt in mundum, &c.

§. Item potestas & officium Episcoporum est, resistere Pseudo-Praedicatoribus. Vnde I. Timoth. I. In principio, dicit Glos. Timotheo in Asia relicto Episcopo scribit Apostolus de Episcopali officio; videlicet, quomodo resistat Pseudo- Apostolis. Ecce quod officium & potestas Episcoporum est examinare Praedicatores, & resistere Pseudo-Praedicatoribus,

§. Item in hoc consistit honor, iurisdictio, & potestas Episcoporum, & ius, & distinctio, & pax Ecclesiarum, vt in vna Diocesi, non sit, nisi vnus Episcopus; in vno Archidiaconatu, nisi vnus Archidiaconus; in vna Parochia, nisi vnus Rector Parochialis; vt enim dicit Hieron. Singuli Ecclesiarum Episcopi, singuli Archidiaconi, supple in vno Archidiaconatu, singuli Areniepiscopi; & omnis ordo Ecclesiasticus suis Rectoribus nititur; quasi diceret, non alienis. 3. 4. I. cap. In apibus. Ecclesia enim vna non dabet habere plura capita, quasi monstrum, Extra, De offic. Ordin. cap. Quoniam in plerisque; alioquin Ecclesia non esset vxor, sed scortum. 21. 4. 2. cap. Sicut in vna. Ideo non debet in Diocesi vnius Episcopi alter Episcopus publice praedicare, aut alia officia publica facere, vel plebem regere, nisi a Diocesano, vel eius Presbyteris, fuerit inuitatus. 2. 4. I. cap. Episcopi, vel Presbyteri. 9. 6. 2. cap. Nullus primas. cap. Nullum Episcoporum. cap. Nullus Episcopus. cap. Episcopum. cap. Episcopi, & cap. Non inuitati. Et Deut. 23. super illud, Ingressus vineam proximitui, &c. dicit Glos. In Ecclesia alterius Episcopi potest alter Episcopus aliquos corrigere, vel monere; totam vero plebem non licet ei regere, vel magna negotia tractare; quia per alienam messem transiens, falcem mittere non dibet. 6. diae rati Scriptum est; & est sumptum ex Deuter. cap adicteciti pssiriet cap. 29. Placuit, vt a nullo Episcopo vsurpentur plibes aliene, neealiquis Episcoporum supergrediatur in Diocesi collegam suum Item Leo Papa. Suis terminis quisque contentus sit, nec supra mensuram iuris sui affectet augeri. 9. 6. I. cap. Si quis Episcopus mediotripate ciuitatis sue. Vnde si quis a Domino Papa non missus, effiqum Episcopi sibi vsurpet in Diocesi aliena, inuito Dioce sanos iple facto excommunicationem incurriti, & etiam debet inuocaricontra eum, si necesse fuerit, brachium saeculare; Extra De cise ficio ordinariorum, cap. Quoniam an plerisque; in fine Sil ergo hoc non potest Episcopus in Diocesi aliena, multo minus illei e qui per ordinationem Ecclesiae nulli praeest iurisdictioni ;saut Ecclesiasticae potestati.

§. Cum igitur, vt dictum est, potestas Episcoporum sit exarminare Praedicatores, & resistere illis, si Pseudo fuerint inuenti giurisdictio, & honor eorum sit, vt vnius Diocesis vnus sitEpiscopus, & vnius Ecclesie vnus Rector; & quod nullus a Domino Para non missus, debeat eis irrequisitis; vel inuitis, in corumDiocesibus, officia Ecclesiastica exercere; nec sit intentionis Domini Papae minuere, vel alterare, vel impedire potestatem; vel honorem, vel iurisdictionem eorumdem Episcoporum, vtostensum est supra; constat autem, quod si praefatae infinitae, & incertae personae, sine mandato, aut legatione Domini Papae speciali, possent Ecclesiastica officia in qualibet Diocesi, & in qualibet Ecclesia, irrequisitis, vel inuitis Episcopis, publice exercere; ita quod non possent Episcopi ratione PPraelationis suae illos prohibere, vel saltem examinare, nec iis pofsenit resi stere, etiamsi Pseudo essent inuenti; Restat quod per hoc mi nueretur, immo infringeretur & turbaretur Praelatio, id est postestas, honor, & iurisdictio Episcoporum. Restat etiam peri consequentiam, quod ex hoc ordo vniuersae Ecclesiae consun deretur; Non enim posset ipsius vniuersitas vlla ratione subsistere nisi eam Praelationis & Subiectionis ordosseruaret, vt legitur dist. Edi can. Ad hoc. Turbato etiam Praelationis ordine; pax Ecclesiae turbaretur; cum ordo, & gradus Praelationis inuentus extiterit ad concordiam Ecclesiae vniuersae, vt legitur dist. 93. eans Legimus versu, Quod autem postea vnus.

§. Cumigitur non sit intentionis summi Ponlificis, Restor¬ ris Ecclesiae generalis, confundere ordinem Ecclesiae vniuersae, vel turbare pacem Ecclesiae, quae duo per ordinem Praelationis & Subiectionis seruantur; sed potius sit intentionis eius, Ecclesiam construere, & ordinem seruare; Restat, quod secundum intentionem Summi Pontificis, vt videtur, praefate infinite, & incerte persone, per praedictam Ecclesiam generalem non possunt diciopitulationes generales Ecclesie vniuersae, vt per hoc libere valeant in Ecclesia generali Ecclesiastica officia publice exercere, irrequisitis Praelatis Ecclesiasticis, vel inuitis; sed potius debent ab Episcopis horum authoritatem requirere; nisi aliter missionem suam, vel legationem sibi a Domino Papa commissam canonice ostendant, quemadmodum dicitur in Decretali. Quod si Dominus Papa concesserit aliquibus Regularibus, vt Ecclesias suas, cum vacauerint, possint in proprios vsus conuertere, illis tamen vacantibus, non possunt authoritate illius concessionis eas intrare; sed necesse habent Episcoporum authoritatem nihilominus implorare; quia per talem generalem indulgentiam non intendit Dominus Papa Episcoporum iuribus derogare, nisi & hoc exprimatur in eius concessione. Extra, De priuilegiis, cap. Pastoralis,

§. Item, vt ostendit Augustinus in lib. De opere Monach. 3 3. capitulo, vsque ad r2. certum est, quod potestas sumendi sumptus ex Euangelio, consequens est ad potestatem praedicandi; vnde non potest Praedicatori auferri, quia potestas praedicandi, & potestas viuendi de Euangelio non possunt ab inuicem separari Et hoc ex praecaepto Dominico Deuter. 29. Non alligabis os houi trituranti Glos. Id est, non prohibebis Praedicatorem sumere necessaria. Et I. Cor. 9. super eodem verbo, Non alligabis os boui trituranti, dicit Glos. Id est, non prohibebis Praedicatorem viuere de praedicatione. Nam sicut dicitur I. Corinth. 9 Ordinauit Deus his, iqui Evangelium annuntiant, de Evangelio viuere. Glos. vt expeditiores sint ad praedicandum verbum Dei. Et ideo dicit Augustinus in lib. De opere Monach. cap. IO. T1. 12. quod Praedicatoribus missis debentur sumptus ex Evangelio, iure Dominico, id est, ture diuino.

§. Veruntamen diuersimode debent sumi sumptus; nimirum, secundum missiones diuersas. Si enim missi fuerint ordina. ria missione, vt sunt Episcopi, & alii curam animarum habentes, sumere possunt sumptus, tamquam stipendia militiae suae sibi debita a plesilis nis, quibus praedicant, tamquam s bi enin cialibus suis; si tamen sine scandale sieii possuntsut dicit Alieisplis, an lib. De ppere Monach. cap. 3. IresEESITiiorli ai vaborantem Agricolam oportet primum de fiuctibus percipere, Glos. Id est, necessaria ab Auditoribus. Scandolumsenim in hoc visanidum ii. 1o. 6. 3. cap. Cauendum. Vnde Luer is super illud; pssistoloratio in via, dicit Glos. Necessaria vitae debeptiur Pre dicntonibulsr ili plis. quibus praedicant, quando sine fcandalossuler possunt. Si vere iisisisi fuerint delegata missione, tunc distifigiulisisis Aue eni mimiilli sunt a Summo Pontisice aut ab Inferioribus Praelatis. Si a Summo Pontifice; tune sumere possune sumptus ab eis; ad quorum regimen mittuntur, tamquam Begati gittentis. PotrqiDe Censibus, Exactionibus, qui Procurationibus, capi fidieu sinstuuitia. Si autem missi fuerint tales Praedicacores delegiti, ab Episcopis, vel ab aliis Minoribus Praelatis, qui propter ontis gegiminis subditorum suorum habent ab eis stipendie cosidtii sipa; cunc debunt illi mittentes illis missis fecessaria ministras ss su fil praebendas assignare, de quibus in officio sibi commisso cofispetenter valeant sustentari. Extra, De officio Iuist. Ordiuos gal. futer cefera. Et hoc ad instar. Imperialis Legati in Prouifiett destinati, qui non de rebus Prouincialium, sed de rebus sisci Imperatoris viuere debet, eo quod a Prouineialibus recipieImperator tribura constitura, vt legitur in Autlentica vrquniuii udlicum, §. Nulli. Collat. 9. quod non est in surmmo Popiifice. Non igitur tenentur subiecti Episcoporum exhihere procurationes Praedicatoribus extraordinariis, ab Episcopis destiriatis, nisi forte ipsi Episcopi facerent illos. Vicatios suns, non solum ad praedicandum, sed etiam ad visitandum, & ad eixtigendum, & raecipiendum procurationes sibi debitas vice ipsus rum.

§. Si vero dicatur, quod Episcopi compellere possunt Pairochiales Presbyteros, vt omnds Praedicatores ab eis destipartos procurent, viderur huc esse iuri cuntrarium; quoniam oxsinde Presbyteri graudrentur; & scandaliearentur; Cosfiltit enim quod Episcopi, etiam quaendp visitant suas Dioceses, fioiepossunt grauare, vel scandalieare subiectus Sacerdotes, in procurationibus propriis exigendis. Vnde in Enicilio. Gabilonersi legitur. Si quiando Episcupir &u petegepduler &siioisterium suim, d Fraetribus, aut il Sabuiris aliquid inccipiendai ils; hoc isunquno¬ pere obseruare debent, ne quem scandalixent, autgrauent. 160. 4. Scap. Cauendum. Multo minus igitur grauare debent subiectos Presbyteros, in procurando destinatos ab eis; praefertim cum vltra statuta Patrum nihil possint exigere a subiectis. Vnde in Concilio Leonis Papae legitur. Nulii Episcoporum liceat a subiecto Sacerdote, vel ab alio quolibet Cerico, vltra statuta Patrum sexigere, aut superposita in Angariis inferre. 16. 4. I. cap. Nulli. Item, cum secundùm doctrinam Dominicam & Apostolicam, Praedicator Apostolicus, seu canonice missus, debeat sumere necessaria vitae ab Auditoribus suis, id est ab illis, quibus praedicat, vt ostensum est supra §. proximo; Restat, quod non magis tenetur Presbyter Parochialis ad procurationem illius, quam vnus ex aliis Auditoribus eiusdem; nisi forte ille Praedicator ad supplendum defectum Presbyteri mitteretur, tamquam in spiritualibus Coadiutor. Quod faciendum non esset, nisi cum causae cognitione, vel Presbytero hoc petente. 9. q. I. cap. Scripsip; mihi, & cap. Quia Frater.

§. Patet igitur ex praemissis, quod illis, qui canonice mittuntur ad praedicandum Euangelium, non potest potestas viuendi de Euangelio adimi, vel auferri; Sed diuersimode sumere debent sumptus, secundùm diuersas missiones. Patet etiam, quod omnes Praedicatores missi a Domino Papa viuere debent de Euangelio, & ministrari illis debent sumptus ab iis, ad quos mittuntur, & hoc iure Dominico, id est, ex praecepto diuino. Contra praeceptum vero Domini, vel eius ordinationem dispensare, vel ordinare non licet. 2s. d. I. cap. Sunt quidam dicentes. Huic etiam potestati Praedicator renuntiare non potest, cum non sit introducta in fauorem eius, sed in fauorem Euangelii; videlicet, vt per hoc expeditior sit ad praedicandum. Euangelium, vt ostensum est paulo ante; Et vt per hoc in labore Euangelii vires valeat reparare, vt dicit Glos. Iuper illud Euc. 1o. Dignus est operarius mercede sua; & super eodem verbo I. Timoth. 5. Dignus est Mercenarius mercede sua. Quia tamen vsus huius potestatis non est praeceptus, sed tantum permissus, vt probat Augustinus in lib. De opere Monach. cap. 6. Ideo Euangelista, si hoc viderit Euangelio expedire, potest non vti illa potestate militando scilicet stipendiis propriis; videlicet victum suum propriis stipendiis transigendo, ad instar Apostoli sic facientis, & sic amplius erogantis; secundùm quod probat August. in codem lib. cap. 5. per authoritatem Apostoli I. Corinthi9. dicentis, Sed non sumus vsi hac potestate, &c. 1. vi¬ur Plisl ii

§. Cum igitur quilibet Praedicator missus a Domine Tapa potestatem habeat viuendi de Etangelio ab Audicoribus suio; quae potestas ei auferri non potest, nec eidem potest ipse Praedicator renuntiare, vt ostensum est supra; Relinquitur, quod si praefatae personae incertae, & infinitae, per praedictam Domini Papae licentiam generalem potestatem haberent liberam praedicandi in omni Ecclesia Christianorum; per consequentiam potestatem haberent sumendi necessaria vitae; seu procurationmem, in qualibet Ecclesia Christianorum. Constat autem, quod propter eorum multitudinem; & frequentem forte aduensum, ex tot eorum procurationibus enormiter Ecclesiae graua rentur. Non est autem verisimile, quod Summus Pontiseta per praedictam licentiam generalem, intendat Ecclesiam grauarecontra illud Apostoli 2. Thess. 3. dicentis, Nocte &. die operantes, ne quem vestrum grauaremus, &c. Praesertim cum hos cederet ad impedimentum Euangelii, contra illud I. Gorinth.

§. Sed non vsi sumus hac potestate, ne quod ossendiculum deoqus Evangelio Christi. Glos. Ne forre odirent Apostolum, si ab eis aeciperer. Si Apostolus timebat odium Auditorum suorum; si ab cis acciperet; quanto magis timere deberent, qui Apostolo non sunt pares in potestate ?Non est igitur verisimile, quod per praedictam generalem licentiam datam personis praedictis, intendat Dominus Papa, quod illae personae, tamquam generales Opitulationes, habeant liberam facultatem exercendi regimen animarum in omni Ecclesia Christianorum, irrequisitis Praelatis Ecclesiasticis, vel inustis.

§. Sed contra hoc forte obijciet primarum cathedrarum. in sy nagogis Amator, volens ostendere permultitudinem talium Praedicatorum Ecclesias non grauari, nec offendiculum Eiliangelio fieri, dicens. Etsi potestas Apostolica viuendi du eliangelio Praedicatori misso auferri non possit; & eidem potesticiipse Predicator renuntiare non possit, vt ostensum est supiaspotest tamen Praedicator secundum Apostolum illa potestarg non vti, hoc modo; videlicet, si ab Auditoribus suis victum petat, non potestatiue tamquam sibi debitum, sed indicatiue perendo scilicet propter Deum; & sic sumendo sumptus non grauantur Auditores, quia dant gratis tantum, & ideo non sit osfendicu¬ lum Euangelio Christi. Sed verius dici potest, vtasferunt, ipsis Auditoribus gratiam fieri, & eis amplius impendi; siueamplius erogari, iuxta illud Euc. 10. Quidquid amplius erogaueris, ego cum rediero, reddam tibi; & sic in Evangelio, ad instar Apostoli, qui nihil ab Auditoribus suis recepit, mifericordius & laboriosius conuersari.

§. Ad quod dicendum est, quod ille, qui hoc dicit, subispecie humilitatis & pietatis mirabiliter fallit, & falsum dicit. Primo, quia cum Praedicator missus Pastor sit, necessaria sumere ab iis quibus praedicat, non est mendicitas, sed potestas, vt dicit Augustinus in lib. De opere Monach. cap. 14. in fine; Et idem dicit Glos. super illud 2. Timoth. 2. Laborantem Agricolam, &c. vbi dicitur, eastum Evangelistam securum facit Apostolus, & vult vt intelligat, quod Praedicatorem sumere sumptus ab illis, quos tamquam gregem pascit, vel tamquam cultor vineam exercet, non est mendicitas sed potestas. Patet igitur, quod Praedicator canonice missus non potest sumere sumptus ab Auditoribus suis mendicitate; sed magis potestate, licet petat illos propter Deum; & sic vtitur Apostolica potestate. Secundo fallit, & falsum dicit, quia cum necessaria vitae debeantur Praedicatori Apostolico, id est canonice misso, Iure Dominico, id est Iure Diuino, vt dicit Augustinus in eodem libro cap. II. constat, quod qui petit ea propter Deum, ant propter Dominum, petit ea potestatiue, quia petit ea eo iure, quo petere potest, scilicet Iure Dominico; nam alio modo non potest ea petere Praedicator, nisi forte per constitutiones canonicas & humanas, inquibus tantum cauetur de Praedicatoribus ordinariis, id est. de Praelatis, & Legatis Summi Pontificis. Praedicator igitur Apostolicus petens sumptus ab Auditoribus suis propter Deum, petit eos potestatiue; Ergo non petit eos mendicatiue, sed vtitur Apostolica potestate.

§. Item Augustinus in eodem lib. cap. §. ita dicit. Si Apostolus de spirituali opere victum & tecumentum quaereret, id est, vt ab eis haec reciperet, quos in Evangelio aedificabat; non consequenter diceret, Sed non sumus vsi hac potestate. Ex hac Authoritate habetur manifeste, quod Praedicator Apostolicus, qui victum aut tegumentum accipit ab illis, quibus praedicat, vtitur potestate viuendi de Euang lio; Ergo accipit ea, non mendicatiue, sed potestatiue, quia exdebito re¬ cipit, id est fute Dominieo, licet perat ea proptet Deliii Pat tamen niliilomilsus recipit ea gratis tartim, idem esim estin Predicatore, petere vel recipere sussiptus gratis; videlicet propter Deum tantum; & potere vel recipere illos ex debito, id est sure Dominico; quia debentur ex debito Charitatis. Vnde suver illudir. Timotth. 5. Qui hene praesunt Presbyteri, duplici honore digni habeantur, dicit Gloss. Necestitatis est in Praedicatore accipere vndeqmiuitur, Charitatis autem praebere. Panis igitur Praedicatoribus debitus; quia ex Charitate debetur, gratuitus est; & gratuitus appellari debet. Vnde Augustinus in eodem libro cap. 9. Apostoli, sicut constituit Dominus, ex Evangelio viuentes, panem gratuitum manducabant ab eis, quibus gratustam gratiam praedicabant. Dicitur autem panis Praedicatorum gratuitus, licet sit ex Charitate debitus, quia sine corporali sas re recipitur, vt dicit Augustinus in eodem lib. cap. 3. in nt verbis, vt tantummodo spiritualiter operantes, videlicet praedicando, manducent panem a corporali labore gratuitum. Ecce quod panis Praedicatorum gratuitus est, & gratuitus appellatur an Scripturis, licet Iure Dominico debeatur. Restat igitur, quost. Praedicator missus, petens vel recipiens sumptus ab Auditoribus suis, licet propter Deum tantum accipiat, tamen non adit,; cipit mendicatiue, sed potestatiue; & sic sumendo vtitur Re postolica potestate. Falsum ergo dicunt huiusmodi Praedie catores, dicendo se recipere sumptus ab Auditoribus suis, non potestatiue, sed mendicatiue, eo quod petant proptepi Deum.

§. Quod autem dicunt Aduersarii veritatis; Aliditores; litlibus Praedicatoribus non grauari, nec scandalum Euane elio, fieri, quia non dant nisi gratis, falsum est hoc; immo dang frequentius propter praesentem pudorem, aut propter petentium importunitatem, aut propter diffamationis, aut altesius nocumenti timorem. Cuiusmodi datum non est gratuitum, neque meritorium, sed magis grauatiuum; quia in tali dato; perditur & res, & meritum, vt dicit Gloss. super illud 2. Gorinth. 9. Hilarem datorem diligit Deus. Item Cassianus lig. 1o. De institutis Monachorum. Si Apostolus; qui Evangelium praedicabat, signis illud virtutibusque commendans, ne gravaret quempiam, gratis panem manducare non audebat; quomodo illi aestimant non grauare, qui quotidie illum inanducare otiosi prae¬ sumunt? Item Ambros. super Epistolam ad Timoth. Sic grauatur Ecclesia, cum cogitur vestire, & pascere plures; & plebi quae pro posse suo libenter minisirat; aut murmurat propter plures, aut tardius occurrit. Per tales igitur Praedicatores frequenter Auditores grauantur, & scandalum Euangelio generatur.

§. Quod vero dicunt, Praedicatorem Apostolicum etentem & recipientem sumptus propter Deum tantum, amplius impendere, siue amplius erogare; & sic in ipso Euangelio milericordius & laboriosius conuersari; non est verum. Nam, secundum Augustinum in eodem lib. cap. 5. Apostolus praedicando, ideo dicitur amplius erogasse, & in Euangelio praedicando mifericordius & laboriosius conuersatus fuisse; quoniam ab Auditoribus suis nullomodo petebat, nec raecipiebat, ased magis victum quotidianum suis laboribus transigebat, & sic suis stipendiis militabat, vt ostensum est supra ead. dist.

§. Huic etiam potestati. Illi ergo Praedicatores, qui siue missi, siue non missi praedicant, si de labore suo corporali, vel aliter de proprio suo quotidianum victum non transigant, sed semper propter Deum, vel aliter ab Auditoribus suis petant, vel etiam indifferenter recipiant, non possunt vere dici suis stipendiis, sed alienis potius militare; & ideo nec amplius erogare, nec in Euangelio mifericordius conuersari; sed magis videntur esse de illis, qui contra sententiam ipsius Apostoli quaestum existimant pietatem I. Timotth. 6.

§. Redit ergo Conclusio supradicta ead. dist. Scum ergo quilibet Praedicator. Videlicet, quod si praedictae infinitae & incertae personae, absque legatione, vel licentia Sedis Apostolicae speciali, possent vbique terrarum, irrequisitis, vel inuitis Episcopis, vel Presbyteris, extraordinarie publice praedicare, vel alia officia Ecclesiastica publice exercere, & per consequentiam in vniuersis Ecclesiis, inuitis earum Praelatis, procurationes recipere; procul dubio Ecclesiae vniuersae, propter eorum multitudinem, & aduentum forte frequentem, enormiter grauarentur, & infinita scandala in Dei Ecclesia nascerentur; quod nunquam intendit Christi Vicarius generalis, vt ostensum est supra ibidem.

§. Item forte obijciet primarum cathedrarum Amator, volens ostendere propter multitudinem talium Praedicatorum, Praelatis Ecclesiarum praeiudicium minime generari, dicens. Non praeiudicatur Episcopis, quando eximuntur Abbates ab eorum potestate, sed potius releuantur ab onere regiminis & curae illorum; similiter ergo non praeiudicatur Praelatis Ecclesiarum, quando alienae personae, licet etiam infinitae, de licentia Superioris exercent regimen plebium suarum, eis etiam irrequisitis, vel inuitis; sed potius releuantur ab onere praedicandi, & confessiones audiendi; cum non teneantur plebes illae, saltem eodem anno, facere illis confessiones suas; immo Praelati debent reputare subditos suos plene & sussicienter confessos & absolutos, ex quo per illos, qui habent praedictam generalem licentiam a Superiori, fuerunt confessi & absoluti.

§. Ad quod dicendum est, quod non est simile; quia cum Dominus Papa eximit Abbatem a potestate Episcopi, extoco liberatur Episcopus a cura & regimine Abbatis illius; & ideospiritualiter non praeiudicatur Episcopo, sed magis ipse spiriualiter releuatur. Sed per praedictam licentiam generalem datam infinitis & incertis personis praedictis, non intendit Dominus Papa eximere plebes a potestate Praelatorum suorum, nec liberare Praelatos a cura & regise isisplebium suarum, quominus teneantur inde reddere rationem Deo, secundùm quod legitur 13. 4d. I. cap. I. vbi dicitur. Vnusquisque taliter plebem sibi commissam custodiat, vt ante pribunalaeterni iudicis de omnibussibi commissis rationem reddat; alioquin erunt animae Praelatorum proanimabus subditorum, iuxtaullud 3. Regum 20. Custodi virum hunc, qui si lapsus fuerit; siue anima tuae pro anima ipsius. Multum ergo interest Praelatorum curam animarum habentium, personaliter regere populum sibi commissum, praedicando, confessiones audiendo, poenitentias iniungendo, secundùm quod eis viderint expedire; ad hoc etiam eos, si necesse fuerit, per censuram Ecclesiasticam compellendo, secundùm tenorem Concilii generalis, Extra, De poenitentiis & remissionibus, cap. Omnis vtriusque sexus. Nam sicut dicit Gregorius. Ille subditorum vitas competenti regular;que debet moderatione disponere, qui pro commissis eorum animabus compellitur rationem reddere16. q. 2. cap. Cognouimus. Propter quod praeceptum est Praelatis curam animarum habentibus, quod ipsi cognoscant vultus pecorum suorum, id est conscientias subditorum suorum. ProueEb. 29. Agnosce vultum pecoris tui. Glos. Pastori. Ecclesiae dici¬ tur; Diligenter attende iis, quibus te praeesse contigerit; Agnosce animos actusque singulorum; & si quid vitii repereris, statim emendare memento. Constat autem, quod animos & actus singulorum non potest Praelatus considerare, nec plene cognoscere, nisi audiendo confessiones illorum; Quis enim scit, quae sunt hominis, nisi spiritus hominis, qui in ipso est. I. Corinth. 2. Ideo statutum est in Concilio generali praedicto, Quod confessiones singulorum audiat Sacerdos proprius, saltem semel in anno, nisi ex causa legitima, petita & obtenta licentia proprii Sacerdotis, confiteatur alieno. Extra De peenitentiis, cap. Omnis vtriusque sexus. Alienus autem, si aliter subditum alienum ad poenitentiam susceperit, gradus sui periculo subiacabit, vt habetur De poenitentia, dist. 6. cap. Placuit.

§. Sed dicunt Aduersarii veritatis, quod Sacerdos proprius appellatur, non solum Parochialis Sacerdos, sed etiam Episcopus, vel eo superior, vel destinatus ab eis; cum tales dici non valeant alieni.

§. Ad quod dicendum est, quod licet Episcopus, vel eo superior, vel canonice destinatus ab eis, dici non valeant alieni; tamen nullus eorum in iure inquissimo Sacerdos proprius appellatur. Quod patet per Decretatem, quae per disiunctiuam coniunctionem manifeste insinuat disterentiam inter proprium Episcopum, & proprium Sacerdotem, dicens. Quod excommunicatus minori excommunicatione absolui potest ab Episcopo suo, vel a proprio Sacerdote. Extra, De sententia excommunicationis. cap. Nuper, in fine. Vbi nota, quod ponit disiunctionem inter proprium Episcopum, & proprium Sacerdotem, cum dicit Ab Episcopo suo, vel proprio Sacerdote. Proprius ergo Sacerdos appellatur in iure nouissimo, non proprius Episcopus, sed proprius Presbyter Parochialis. Sic etiam interpretatur Martinus Papa 4. verba praedicta posita in dicto Concilio generali, cap. Omnis vtriusque sexus, in priuilegio, quod super confessionibus audiendis Fratribus Minoribus dicitur indulsisse, vbi sic Iegitur. Volumus autem, quod ii, qui Fratribus confitebuntur, eidem suis Parochialibus Presbyteris confiteri, saltem semelin anno, prout generale Concilium statuit, nihilominus teneantur; quodque iidem Fratres eos ad hoc diligenter & efficaciter, secundum datam eis a Domino gratiam, exhortentur. Ibi enim loquitur procul dubio de dicto generali Concilio, & de Canone, omnus vtriusque sexus. Ex quo patet, quod per proprium Sacerdotem intelligit; non Episcipum praeprium, sed Parochialem tantummodo Sacerabisris i¬

§. Ex praemissis igitur pater; quod licet nori preiidircetur spiritualiter Episcopis per exemptlones Abbatiun; cum ex fiog eis nullum praeiudicium spirituale poreturs. qpraesudisetur int men vniuersis Praelatis curam animaruins hlabEhribuss Prieterum dignitas; & iurisdictio, atque pofestas infrifigitur; ell iis irrequiuitis, vel inuitis, praefatae insinita & incertit pieisunte in corum subditis non exemptis, exercere ulalea pe pessipi be indisterenter regimen animarum. Sienim generalitei siabeant ossicia Praelatorum in regimine animarum, & disi flitac tem ipsorum poterunt vendicare; officium enim est; puit quod diguitas constat, vt dicit Gloss. super illud I. Corintle Iou itou porest dicere caput pedibus, non estis mihi pecessarii¬

§. Periculum etiam spirituale paratur eisdem Praelatis, si propter confessiones a suis subditis non eatemptls suctas praesie tis infiniris & incertis personis praedictis, impecliantur Praelari audire confessiones illorum, d ad hoc etiam eos compollere, si necesse fuerit, per constiturionem Concilii memorati; eum non illa in finita personas, sed Praelati praedicti de animabus subditorum suorum, vt dictum est, reneantur reddere i districto iudicio rationem, vt ostensum est paulo ante in illo s. Item forte; quod facere non possent, nisi eorum confessiones audirent, vt ostensum est supra eodem §. Constat autem ea praedictis, quod non incendit Dominus Papa Praelatis Ecclesiarum iurisdictionem, potestatem, vel honorem auforre, val minuere, vel infringere, vel arctare, vt ostensum est supra eade dist. 3. Item non est intentionis; nec etiam pis pericnlum spirituale parare. Non est ergo verisimile, quod intendat idem Dominus Papa, quod praefatae insinitae & incertae peisoi tiae, per praefatam licentiam generalem, potestatem habealigesupradictam in Ecclesiis vniuersis.

§. Sediterum dicet aliquis. Nonne expedit Ecclesiae Dei, & Praelatis eiusdem, vt ad regimen earum detur eis multitudoOpitularionum siue, Coadiutorum; cum dicatur Sap. 6. Mdasticudo Sapieutium, Gloss. id est, ccetus Praedicatorum, Sanitas est orbis terrarum, Et Macth. 10. dicitur, Mescis quidem multd, Gloss. Id est curba populorum suscipiendo verbo, & ferendo fructui apta, Operarii vero, Gloss. Id est Praedicatores, pauoi, Item Numer. II. Iegitur, quod, cum in castris filiorum Ifrael, Eldad & Medad praeter mandatum Movsis, qui erat Praelatus illius populi, prophetarent, & ob hoc Iosue filius Nun dixisset, Domine mi Moyses, prohibe eos; ipse tamen non prohibuist, sed respondit, Quid, inquit, amularis pro me; quis tribuat, vt omnis populus prophetet; Videtur ergo, quod Praelatus Praedicatores, etiam praeter mandatum suum eius populo praedicantes, non debeat prohibere, sed magis desiderare & gaudere, iuxta illud Apostoli Philipp. I. Quid enim, dum omni modo, siue per occasionem, siue per veritatem Christus annuntietur ?Et in hoc gaudeo, sed gaudebo. Item Euc. 9. cum prohibuissent Apostoli quemdam sacientem in nomine lesu Christi miracula, ne amplius faceret, eo quod non sequebatur eos, ait eis Iesus, Nolite prolibere; Qui enim non est aduersum vos, pro vobis est. Ergo a simili videtur, quod habens gratiam praedicandi, non debeat prohiberia praedicando in nomine lesu Christi. Item Act. 19. legitur, quod Apollo Iudaeus Alexandrinus, cum esset eloquens & potens in Scripturis, & edoctus viam Domini, Teruens spiritu loquebatur & docebat diligenter ea, quae sunt lesu, sciens tantum baptisma Ioannis; id est nondum baptieatus baptismo Christi, sed baptismo Ioannis tantum; non tamen fuit repulsa eius praedicatio a Discipulis, sed recepta. Ergo quicumque potens in Scripturis, & edoctus viam Domini praedicare velit, non est prohibendus, sed admittendus; praecipue cum Episcopi multi personaliter occupati, animarum regimini, sicut expedit, vacare non possint; vtpote Quos. oportet non solum de animarum regimine verum etiam de extrinseca vtilitate & cautela esse sollicitos, vt dicit Gregorius dist. 39. can. Petrus.

§. Ad quod dicendum est, quod Ecclesia Christi per Apostolos, & per sequentia Sanctorum Patrum statuta, sic diuinitus ordinata existit, tam de Praelatis Maioribus, quam de Minoribus, & eorum etiam Opitulationibus iam ordinarie institutis; quod vnaquaeque Diocesis habet suum Episcopum, & suas Opitulationes, scilicet Archidiaconos, & Archipresbyteros ordinarie institutos; & vnaquaque Paro chia habet suum Rectorem Presbyterum; qui si non suffic iant propter populi excrementum, possunt multiplicari Episcopi, ita tamen, ne dignitas Episcopalis vilescat. 19. 4. I. cap. Prae cipimus. Possunt etiam multiplicari ob eamdem causam & Preibjteti, Rei aine Ecclesis aedificandis, cap. vit. Si astem tam milta esser ipessis, quod Ecclesia indigeret Opitulationibus extraordinarils cipiti coporum tamen esset, hanc indigentiam, si esset, significate Domino Papae, & super hoc eum rogare; ipse autem rogatus deberet tales Praedicatores ad ferendum opem aliis destipare; Dominus enim sciens messem multam quidem esse, Operarios vero paucos, non tamen praecipitanter multiplicauit Operarios; sed dixit Apostolis, quorum loca tenent Episcopi, Rogate Dominum messis, vt mittat operarios in messem suam, Marth. Io. Ipsi autem rogauerunt eum, vt legitur dist. 21. ean. In Nouo Testamento, versus finem; & ipse rogatus misit dicensi Ite, ecce ego mitto vos, &c. Euc I9. quod non est verisimile a misterio vacare; cum omnis Christi actio nostra sit instructio, vt ostensum est supra, ead dist. §. Beatus etiam Paulus. s. Vel ipsi Episcopi mittere possunt per suas Dioceses certos Operarios, id est certos & probatos Praedicatores in messem Domini, ad instar Apostolorum, qui quoniam non sufficiebant omnibus, mittebant Discipulos suos sibi experimento probatos, vt Paulus Timotheum; vnde I. Corinth. 4. dicit Apostolus, iMisi ad vos Timotheum, qui vos commonefaciat vias meas, quae sunt in Christo Iesu. Et super hoc etiam est edita constitutio supradicta in Concilio generali, Extra, De officio Iud. Ordin, cap. Inter caetera.

§. Ad illud autem, quod obiectum est de Morse, qui non prohibuit Etdad & Medad Prophotiaare, dicendum est; quod Moyses sciens illos duos esse de septuaginta viris electis a Domino, quibus dederat Deus Spiritum Sanctum ad prophetandum, sicut & Moysi, vt legitur in lib. Numer. paulo ante; noluit eos, sicut nec debuit, prohibere, vt pote a Superiori, id esta Domino destinatos. Vnde postquam dixit MoPses, Quis tribuat vt omnis populus prophetet? continuo adiunxit, & det eis Deus spiritum Sanctum suum; ac si diceret, Vellem omnes prophetare quos scitem habere Spiritum Domini ad prophetandum, liue & Domino electos; quales erant duo praedicti. Sic etiam Praelati non debent prohibere, sed magis desiderare, quod illi praedicent, quos sciunt a Domino, siue a Superiori sun Canonice destinatos. Hoc tamen argumentum non cogit, quia. Prophetara non sumitur ibi pro praedicare, sed pro laudes Deo canere; quoc nulli Clerico, vel Monacho prohibetur.

§. Ad illud autem Philipp. I. Quid enim, dum omni mod, siue per occasionem, siue per veritatem Christus annuntietur? dicendum est, quod loquitur ibi Apostolus; non de Pseudo sed de Mercenariis, qui licet sint missi, tamen praedicant propter lucrum; qui tolerandi sunt, quamdiu Euangelio proficiunt; & sic exponit Gloss. dicens. Ideo Apostolus non prohibet Mercenarios, sed permittit, quia & ipsi vtiles sunt ad aliqua. Item dicendum est, quod praedicatio, actio, id est actio praedicationis illorum, qui praedicabant Christum occasione terrena, vt dicit Glossa, non placebat Apostolo; quia illi sic praedicando, peccabant; & sic Apostolus gaudendo de peccato peccaret; sed praedicatio, passio, id est effectus, vel profectus praedicationis illorum, qui Deo authore inde proueniebat, placebat Apostolo & de hoc gaudebat, sicut dicitur de crucisixione Christi. Actio displicuit, passio grata fuit.

§. Ad illud vero Luc. 9. Nolite prohibere &c. dicendum est, quod opera miraculorum permilla sunt etiam malis, & a Deo non missis, ad damnationem eorum, & vtilitatem aliorum, vt ostensum est supra ead. dist. §. Notandum autem, & infra dist. 4. signo 1§. ostendetur; Praedicatio vero nulli permittitur, quantumcumque praedicet in nomine Christi, nisi missis a Domino tantum, vel. a Domino per hominem vt ostensum est supra ead. dist. §. Quoniam igitur & §. Eorum autem; Vnde Rom. 19. Quomodo praedicabunt, nisi mittautur? alioquin Pseudo-Praedicatores non essent prohibendi, cum & ipsi praedicent in nomine Christi, & plurimum idem, quod veri Apostoli, vt ostensum est supra, ead. dist. §. Nec mireris. Item, etsi facientes in nomine Christi miracula non debeant prohiberi, quoniam nullius vsurpant officium, nec cuiquam iniuriantur; tamen publice praedicantes in Diocesibus alienis absque canonica missione prohiberi debent, quoniam Episcoporum & Presbyterorum vsurpant officium, & eis iniuriantur, vt ostensum est supra ead. dist. §. Item in hoc consistit, cum duobus sequentibus Paragraphis.

§. Ad illud vero, quod obiectum est de Apollo; quod quamuis non esset missus, non tamen fuit a praedicando prohibitus, responderi potest duobus modis. Vrimo, quod licet forte non esset missus ab homine, tamen missus erata Deo, quia feruens spiritu, scilicet, sancto; vt legitur ibide ms iloquebae tur; id est, ducebatur a spiritu Santis; & ideo non erat prolibendus a Discipulis, quorum aliqui habebant discresionem spirituum; velegitur I. Corinth. I2. Qui enis spiritu Dei ducuntur, non sunt sub lege. Galat. 5. Potest etiam dici, quod etsi forte non esset missus ab homine, non tamen erat prohibendus, quia nulli Praelato iniuriam faciebat, cum nondum distincta essent, velldistribura officia Ecclosiastica; ex qua tamen distinctione, hodie in Ecclesia quidam Praelati, quidam vero Subditi appellantur, vt legitur 2. d 2. §. His ita respondetur, Christus quamuis esset Pastor; &c. Licet enim iam essent Apostoli, & Apostolatus officiuim, non tamen sic se habebant illius Apostolatus discursus, sicur modo se habent, vt dicit Agustinus in libi De opere Monach. cap. 19. Et per hanc vltimam rationem potest etiam responderi illtobiectioni de Moyse, qui non prohibuit Eldad & Medad Prophetare. Numer. Is. Et de Apostolo dicente Philipp. I. Quid enim, dum omni modo, siue per occasionem, siue per veritatem Christus annuntietur; &c.

§. Cum igitur, vt dictum est, iam sint in Ecclesia Operarii multi ordinarie instituti; & si Ecclesia indigeret, adhue possent plures ordinarie institui; videtur, quod non multum essent extraordinarii multiplicandi; sed curandum esset, vt ordinarii essent idonei. Qui si tales non essent, deberent canonice amoueri, & alii qui essent idonei, deberent canonice subrogari. Extra, De Haereticis, cap. Cum ex iniuncto in fine; & cap. sequenti in fine enam secundum iura, dug habetur ordinarium auxilium, non debet ad extraordinarium recursus haberi, vt legitur st. De Minoribus. 2. In causae cognitione. I. Dil &. §. I. & 2) Vel saltem solis insufficientibus Praelatis, & minils iduneis, & non aliis fnisi hoc ipsi requirerent ) essent talds Quitis. lationes, seu Coadiutores extraordinarii deputandi. & quicapi Quia Frater.

§. Item, cum in tempore primitiuae Ecclesiae, pauci esseut Apostoli, multi autem infideles, nondum ad fidem conuersi, & ad conuersionem parati, iuxta illud Euc. 10. Messis quidem multa Glos. Id est, Turba populorum ad suscipiendum verbum Dei & fructificandum apta, operarii vero, id est Praedicatores, pauci; nunc autem multi sint eorum successores Episcopi, & multi Presbyteri; & raulti Opitulatores ordinarie instituti quorum omnium officium est praedicare publice verbum Dei; pauci vero sint in locis, in quibus praedicant, conuertendi; videtur, quod modo non sit tanta necessitas Opitulationes extraordinarias multiplicandi, quanta tunc erat. Maxime cum non debeat assiduari praedicatio, ne vilescat; Sicut enim dicit Glos. super illud Heb. 6. Terra super se venientem saepe bibens imbrem, &c. Doctrina Sacra ad instar imbris, si rara est, non susficit; si assidua, vilescit. Item Seneca Ad Lucilium, Epist. 29. Minuitur frequentioris monitoris authoritas, nec habet apud eos tantum ponderis, quos posset corrigere minus solefacta, id est, minus solita. Item Augustin. De ciuitate Dei, lib. 19. cap. 39. de Actoribus Sacrae Scripturae, siue de Prophetis, vel Praedicatoribus, ita dicit. Ipsi sane pauci esse debuerunt, ne multitudine vilesceret, quod Religione charum esse oporteret.

§. Sed dicunt Aduersarii veritatis, quod quia, vt praeuidit Dominus, & praedixit Matth. 24. in finali Ecclesia Abundabit iniquitas, & refrigescet charitas; Ideo Dominus prouidere volens finali Ecclesiae, misit in eam, praeter Praedicatores ordinarios, id est, praeter Ecclesiarum Praelatos, multitudinem extraordinariam Praedicatorum Religiosorum, & in diuinis literis prouectorum, & praedicare assidue paratorum, ad extirpandum in ea multitudinem peccatorum.

§. Ad quod dici potest sine praeiudicio sententiae melioris, quod huius dicti contrarium videtur esse dicendum; cum enim, vt iam probatum est, in Ecclesia primitiua, testante Domino Luc. 10. Messis quidem esset multa, operarii vero ab initio valde pauci, videlicet duodecim tantum Apostoli, quibus solis commiferat Dominus officium praedicandi, Luc. 9. propter quod oportebat tunc Praedicatores multiplicari, iuxta illud Matth. 6. & Luc. 10. Rogate ergo Dominum messis vt mittat operarios in messem suam; non tamen Dominus adiecit Apostolis Praedicatores infinitos, nec etiam multos, sed in certo numero definitos, & paucos; videlicet Septuaginta duos Discipulos, Luc. 10. non passim, & indifferenter assumptos, nec etiam inexpertos, sed a se ipso, qui falli non potest, electos, & in suo disciplinatu probatos, vt ostensum est supra ead. dist. 5. Verum Dominus. Cum igitur in finali Ecclesia, propter abundantiam iniquitatis, vt vere dictum est, futura sit messis rara, & quanto magis ad finem acceditur, tanto rarior inuenitur; vnde su¬ per illud Psal. 3. Et propter hanc in altum regredere; dicit Glo Quod Ecclesia gentium, quae nos sumus, in fint est a Temino vecessura, iuxta illud; rilius hominis veniens; putas Sinueniet fidem in terra? Euc. 19. Et Origenes super Ieremiam, inomili ia. Tanta incredulitas in vniuerso genere humano futura est, vt Saluator noster, qui omnia, quae ventura sunt, cognouit, loqueretur dicens. Putas, rilius hominis veniens inueniet fidem super terram; Verisimile est, quod in Ecclesia finali, secundum prouidentiam Domini consuetam, iuxta raritatem messis Domini; debeat Ope rariorum, id est, Praedicatorum humerus moderatio & mon augeri; praecipue quia, secundum veritatem Diuinae Scripturae, quanto plus acceditur ad finem mundi, tanto maioe sit futura multitudo Pseudo-Praedicatorum in Ecclesia Deisuc ostensum est supra ead. dist. §. Isti ergo Deceptores. Si ergo in Ecclesia finali videantur Praedicatores surgere infiniti, ab Ecclesia canonice non electi, nec canonice delegati; sed importune se ingerentes animarum regimini; non innocentes, vel ssumiles, vel mansueti, quales debent esse Praedicatores Christi, vt ostensum est supra ead. dist. 5. Verum si Dominus; sed e contrario austeri, & superbi, & fere toti Ecclesiae onerosi, licet humilitatem & mansuetudinem superstitiose praetendant in gestit & habitu exteriori; videtur quod talis Praedicatorum multitudo, non sit ex prouisione Dei; praesertim cum multitudo onerosa nihil habeat honesti, vt legitur in Authentic. De Referendariis, cirea finem, Collat. 2. Et ideo formidandum esse videtur Ecclesiae generali, & maxime Summo Pontifici eius Rectori; ne sint de illa multitudine reprobabili, quam praedixtitsDominus venturam in Ecclesia sua finali, Matth. 24. dicens, Multi Pseudo-Propheta surgent, & seducent multos. De quibus etiam praedixit Apostolus 2. Timoth. 4. Quod in nouissimis diebus erunt homines speciem pietatis habentes, virtutem autem eius, Gloss. id. est pietatis, scilicet, charitatem, abnegantes, Gloss. ffactis, vt ostensum est plenius supra ead. dist. §. Apostolus etiam. De quibus etiam dicit Beatus Petrus 2. Pet. 3. Quod venient in nouise limis diebus, in deceptionem Illusores. Gloss. Tempore Antichristis cuius iam sunt isti praecursores. Sequitur. Iuxta proprias cuncupiscentias ambulantes, Glos. Nouis peccatis ac praeceptis, sid est nouis praecepris, quae sunt peccata, gaudentes; quales videntur esse illi, qui mendicationem tradunt esse opus perfectionis, vt. ostendetur infra dist. 2. §. Item non sufficit; qui etiam alias superstitiosas vanitates inueniunt sub specie Religionis, vt ostendetur infra dist. 4. in 12. signo; & qui procul dubio illudere non valegent, nisi aliud agerent, & aliud simularent. De quibus dicit B. Iudas in Canonica sua. Charissimi, memores estote verborum, quae praedicta sunt ab Apostolis Domini nostri Iesu Christi, qui dicebant vobis, quoniam in nouissimis temporibus venient Illusores, secundum desideria sua ambulantes in impietatibus; Id est, non praecedentium Patrum vitae sormam sequentes, sed pro suis desideriis sibi viuendi modum statuentes, non in pietate, sed in pietatis simulatione. Sequitur. Hi sunt, qui segregant semetipsos, vitam scilicet suam aliis dissimilem praetendentes, animales, id est, animae concupiscentias sequentes, & spiritum Sanctum non hubentes. Sic ergo patet, tam per authoritatem Domini nostri Iesu Christi, quam per authoritates Apostolorum, quod in finali Ecclesia futuri sunt Pseudo-Praedicatores in multitudine, ad seducendos fideles Christi; Vnde cum magis ac magis appropinquet finis mundi, valde timendum esse videtur, cum infinita & extraordinaria multitudo Praedicatorum videtur exurgere in Ecclesia Dei.

§. Item, cum in primitiua Ecclesia tempore Beati Pauli essent, vt dictum est, Praedicatores pauci, fide autem & charirate ab initio magis feruidi, quam moderni, vt dicit Hieronin lib. De Illustribus viris; de illa paucitate, fere omnes facti sunt Mercenarii, testante ipso Apostolo, qui de illis ait Phisipp. 2 Omnes, quae sua sunt, quaerunt, non quae lesu Christi. Vbi dicit Glos. Quia non deuoto animo praedicabant, sed propria lucra quaerentes. Vbi etiam dicit alia Glos. Hoc tempore, cum Apostolo erant Mercenarii multi, filii vero, vel Pastores nulli, nisi tantum Timotheus. Si igitur istis temporibus appareant Praedicatores extraordinari infiniti, se importune ingerentes publicae praedicationi, minus charitate feruentes, & magis saeculo adhaerentes, vt creditur, quam illi Praedicatores antiqui; timendum esse videtur, ne in tanta multitudine sint Mercenarii multi; qui licet in primitiua Ecclesia, quamuis essent culpabiles, & non filii, tamen propter aliquas vtilitates erant aliquatenus tolerandi, vt ostensum est supra ead. dist. §. Quidam vero aliis praesertim cum nondum distincta essent officia Cex quae tamen distinctione hodie in Ecclesia quidam subditi qui¬ dam vero appellantur Praelati, vt ostensum est supra ead. dist. §. Sed iterum dicet, Versiculo, Potest etiam dici; Hodie tamen, distinctis illis officiis, videtur, quod non sint Mercgnarii tolerandi, sed potius coercendi; maxime autem illi, qui conantur seducere, id est ad se, siue ad voluntatem suam, ducere simplices fideles Christi, licet non sint eorum Praelati, nec ad eos regendos canonice delegati, vt ostensum est supra eud. dist. 8. Quidam autem canonice,

§. Item, etsi Episcopi occupati essent cirea exteriora negotia, vt obiectum est supra ead. dist. §. Sed iterum; non tamen propter hoc essent iis Opitulationes, quoad spiritualia, deputandae, saltem in multitudine insinita; sed melius esse videretur quod in illis exterioribus negotiis, quae non sunt de substantia Sacerdoti;, haberent Geconomos, seu Procuratores, seu cundùm quod dicunt iura canonica, 9. 6. 3. cap. Eum simus. ig §. pi. cap. Quoniam in quibusdam; Ipsi vero spiriqualibus, id est doctr nae & praedicationi, quae sunt de substantis Sacerdo cisparticulariter vacarent, Substantiae enim Sacerdotii dst verae Diuistarum Scripturarum disciplina, dist. 3d. ean. Omnel psallentes, Vride in Concilie Toletario Quine opus Sacerdotum pn praedicane &i doctrina consistat, atque adificent conctos, taum fides scientid, quam operum disciplius. Et habetur dist. 3d. ean. Ignorantid, nde etiam E. Petrus; quando asciuit sibi coadiugores Linum & Gletum, nen eis potestatem Pontificii, aut ligandi & soluendi, vel Quae dicandi tradidit, sed exteriorum ministrationem; ppse vero vepbo &s orarioni instabat, vt legitur 8. 6. I. cap. Si Pceroloo

§. Si autem ex causis necessariis, licet nobis incognitis, mulriplicandi essent per vniuersam Ecclesiam Doadiutores gxtra ordinarii, non tamen est credendum, eos in laesionoui; & periculum Praelatorum Ecclesiae, sicut supra dictum esti eadi dist; §. Item non est intentionis, & §. Periculum etiaum, a Domino Paba velle multiplicari; Iam enim non essent Coadiutores, siue Opitulatores, id est, opem Maioribus ferentes, sed potius Impeditores, Turbatores, & Destructores. Nos. est ergo verisimile, praefatas infinitas & incertas personas ir, propter praedictam licentiam generalem, Coadiutores, siue Opitulatores esse omnium Praelatorum Ecclesiae, ipsis Praelasis irrequisitis, vel inuitis.

§. Sed adhuc dicet aliquis. Quid ergo confert praedicta Doi mini Papae licentia personis saepe dictis, si per eam non valeant publice praedicare, & alia praedicta officia Ecclesiastica, sine consensu Praelatorum Ecclesiae, publice exercere; cum priuilegia principis sic debeant interpretari, vt aliquid nouum concedant, quod sine priuilegio non licebat. Extra, De Prinilegiis, cap. In his. Ex quo videtur, quod illae personae praedictae, per supradictam Dominis Papae licentiam generalem, praedicta officia Ecclesiastica libere valeant in omni Ecclesia exercere, etiam sine licentia Praelatorum, vel etiam iis inuitis.

§. Ad quod dicendum est, quod licet Ordo Praedicatorum, id est Praelatorum, in Ecclesia Dei sit praecipuus; Extra, De. Haereticis, cap. Cum ex iniuncto; Et praedicandi officium priuilegiatum existat; Extra, De statu Monach. cap. Quod Dei timorem; in hoc scilicet, quod nullus praedicare valeat, nisi missus; Extra, De Haereticis, cap. Excommunicamus. S. Quia vero; Tamen praedicandi licentia non videtur Praedicantis priuilegium debere appellari, sed quaedam prouisio subditorum; cum non in fauorem ipsius Praedicantis, sed potius in fauorem Auditorum eius, & commodum concedatur; videlicet, vt per ipsum pascantur pabulo verbi Dei, & aedificentur verbo eins pariter, & exemplo; Extra, De officio ordin. cap. Inter catera.

§. Sed dato, quod talis Iicentia generalis priuilegium dici possit, non tamen credendum est Summum Pontificem velle per tale priuilegium generale, potestati & honori Fratrum, & Coepiscoporum suorum, generaliter derogare, vt ostensum est supra ead. dist. §. Itemnon est intentionus; quod quidem contingeret, si tale robur, quale supra dictum est, priuilegium illud haberet, vt ostensum estsupra ead. dist. §. Constat autem, cum sequentibus tribus Paragraphis. Nec etiam credendum est Summum Pontisicem Hierarchiam Ecclesiasticam, cuius ipse principalis Rector, ac Summus Hierarcha existit, per praefatum priuilegium generale, velle confundere, immo penitus reuersare; quod etiam contingeret, si robur praedictum illud priuilegium obtineret. Et hoc sic potest ostendi. Viri enim Reguilares, qui propter Deum saeculum cum suis oblectationibus relinquentes, tristitiam, non huius saeculi, quae mortem operatur, sed tristitiam, quae est secundum Deum, quae & poenitentiam in salutem stabilem operatur vt dicit Apostolus 2. Corinth. 9. salubri consilio elegerunt; propter quod Graece Monachi appel¬ lantur, 2Monos, quod est vnus, & achos; quod est ipiste, vtlegitur 16. q. I. cap. Placuit nostro communi consilios cupa ipsi secundum ordinem & gradum, quem tenent in Ecclesiastiea Hierarchia, constituti sint in inferiori ordine Perficiendorum, & non Perficientium, licet in summo vradu illius anferioris or. dinis locati existant, vt dicit Dionysius in lib. Ecclesiastica Hierarchiae cap. 6. Immo secundum ordinem; & gradum suum, nec purgare possunt alios, nec illuminare, noc consuirnt mare, videlicet publice docendo, publice praedicando, publiece baptirando, publice poenitentias iniungendo; vel alia Sacramenta Ecclesiae ministrando; vel alia officia Praelatorum curam animarum habentium publice exercendo Chuiusmodi enim actus pertinent ad Perfectiuos, siue Perficientes, id est ad Episcopos Presbyteros, Diaeonos, seu Ministros Ecclesiarum plebes habentium, vt patet in eod. cap. Sed potius debent Monachi a memoratis Perficientibus perfici, itamquam eis inferiores & subiecti; propter quod dicit Dionysius ibidem, Monachicum ordinem non esse aliorum adductiuum calia transsatio, non esse aliis praelatum) sed in se ipsostantet, in singulari & sancta statione Sacerdotalibus Ordinibus obsequentem. Vnde idem Dionysius in Epistola Ad Demophilum Monachum, inuehitur contra illum, pro eo quod, cum esset de inferiori ordine Ecclesiasticae Hirarchie, de sua tamen scientia, vel sanctitate praesumens, quedam ad ordinem superiorem, ac adi Perficientes pertinentia, superbe ac temere vsurpabat; ostendens idem Dionysius, quod nemini licet etiam sancta & iusta exequi, nisi quatenus spectant ad eius officium, vel ad eius pertinent dignitatem; Vnde dicit sic contra praesumptionem Demophili. Et quidem, si de principatu gentis aliquis inuasisset; quod sibi a Rege ordinatum non fuisset, inste puniretur. Et infrg. Et hoc oportet dicere, quando super dignitatem aliquis praesumens, tames conuenientia facere videretur; Etenim neque hoc licitum est fulli. Quid enim inconueniens Oxias faciebat, incensum ofserens Deei Quid autem Saul sacrificans? Quid autem Tyrannici Daemones thcologantes Iesum? Sed interdictus est a Theologia omnis alienus Episcopus. Nota, quod alienum Episcopum appellatihse Dionysius, omnem hominem vsurpantem officium superioris, seu Prelati, ad quod non est ordinatus. Sequitur in eadem Epistola. Et vnusquisque erit in ordine ministratibnis sult; & sus lus Princeps Sacerdotum ad sancta sanctorum ingreditur semel in anno, & hoc seruata omni, quam lex praecipit, munditia. Sacerdotes autem sancta circumtegunt; & Leuitae non tangunt sacra, vt non moriantur. Et iratus est furore Dominus in proteruitatem Oxae. Et Maria leprosa fit, Legislatori Fratri legem ponere conata; Et in filios Sceue insiluerunt Demonia; & non mittebam eossinquit Dominus; & ipsi currebant; & non loquebar ad eos, & ipsi prophetabant. Et infra. Dicentibus autem rursus ipsis, Domine, in nomine tuo virtutes multas fecimus, Non noui vos, respondetur eis; Discedite a me omnes operatores iniquitatis. Quare non est fas, sicut sancta eloquia dicunt, ea quae sunt iusta & sancta, non secundum dignitatem exequi. Oportet autem vnumquemque sibi attendere, & non altiora intendere; deliberare autem ea sola, quae sunt secundum dignitatem ei ordinata. Ecce quod Regulares viri, qui Graece Monachi appellantur, quantumcumque sint sancti & iusti, aceminenter literati, non tamen debent etiam sancta & iusta ad eorum os. ficium impertinentia exercere; vnde non debent alios purgare, illuminare, consummare; Et ideo non debent officia Ecclesiastica publice exercere, sed debent a Perficientibus, id est a Praelatis Ecclesiasticis perfici tamquam subiecti eis.

§. Sed forte opponet Monachus, seu vir Regularis, primarum cathedrarum Amator, dicens; quod cum Ecclesiastica Hierarchia ad instar caelestis Hierarchiae diuinitus extiterit o din ata, vt dicit Dionysius in libro Ecclesiasticae Hierarchiae, cap on est inconueniens, si quis de inferiori ordine Ecclesiasticae Hierarchiae exerceat officium superioris, cum simile videamus in Hierarchia Cclesti; Angelus enim ille, qui purgauit labia Isaiae Prophetae, licet fuerit de insimo ordine, tamen dictus est esse de Seraphim supremo ordine. Ila. 6. Et volauit ad me vnus de Seraphim, & in manu eius calculus, quem forcipe tulerat de altari, & tetigit os meum, & dixit. Ecce tetigi hoc labia tua, & auferetur iniquitas tua, & peccatum tuum mundabitur. Quod non alia ratione dictum esse videtur, vt aiunt, nisi quia ille Angelus, licet esset de infimo ordine, tamen officium Seraphim exercebat incentiue purgando labia Isaiae, Seraphim enim interpretatur incendium. Et hoc videtur dicere Dionvysius, vt aiunt, in libro caelestis Hierarchiae cap. 13.

§. Ad quod dicendum est, quod aliquis de inferiori ordine Ecclesiasticae Hierarchiae, in his quae sunt iurisdictionis, non ordinis, potest exercere efficium superioris, ex iplius delop ertione, vt Diaconus officium Patriareliae, & etiari Supdraremuis; officium Summi Pontificis, vt legitur dist. 93. ean. Praecipiriue & dist. 94. ean. Valde. Sed non potest illud inferior ex ordinaria potestate, sicut in Ccelesti Hierarchia, nec Angelus inferior potest superioris officium exercere ex ordinaria potestate; ne etiam legitur, quod possit ex delegatione.

§. Ad illud autem, quod dictum est de Angelo Isdiae; quod purgando labia Isaiae exercebat officium alienum, videlicet officium supremi ordinis, qui proprie dicitur Seraphim, dicent; dum, quod falsum est; nec hoc dicit Dionvsius in cap. Praedicto, sed magis contrarium; purgando enim Prophetam, qui erat de humana, siue Ecclesiastica Hierarchia, non Exercebat officium alienum, sed proprium, cum esset de infimo ordine Angelorum; cuius ordinis proprium est officium, regere, ac regendo purgare humanam, seu Ecclesiasticam Hiefarchiam, tamquam sibi immediate subiectam, vt dicit Dionysius in Hierarchia caelesti cap. 9. Dictus est tamen ille; Angelus esse de Seraphim, non quod esset de supremo ordine, qui proprie appellatur Seraphim; nec quod exerceret officium illius; sed quia purgabat Isaiam incentiua vietute, quam participant omnes Angeli secundum smagis & minus, sicut Seraphim supremus ordo purgat omnes Als gelos inferiores incentiua virtute, quam. habet priniti & principaliter post Deum. Vnde non dicitur feraplm pro prio nomine, sed aequiuoce propter incentiuam purgfitionem, a qua denominatur Seraphim. Vnde Scriptura simpliciter dicit Volauit ad me vnus de Seraphim, hoc est, de incendentibis nostram Hierarchiam; & non specificat supremum ordinem qui Deo immediate assistit. Et hanc solutionem dicit Dionvsius in eodem lib. cap. I3. Consequenter subiungit idemi fiio nvsius alteram solutionem dicens, quod etiam ideo dictiis est Angelus ille esse de Seraphim, quia virtutem incentiuam, qua purgauit labia Isaiae, attribuit primo Seraphim, acuius inflilen tia mediantibus aliis ordinibus Angelorum redepit illam ancentiuam virtutem, etsi non immediate, tamen printipaliten post Deum, qui est princeps, ac summum & perfectum principium omnium Hierarchicarum Virtutum. Per exemplum igitur Hierarchiae Cclestis, non potest probari aliquam pei se¬ nam Ecclesiasticae Hierarchie posse supplere vel exercere officium superioris sui, sed magis contrarium probari posset.

§. Secundum igitur praelibatam ordinationem Ecclesiasticae Hierarchiae diffinierunt Sancti Patres in Canonibus, quod Monachis non habentibus populum canonice sibi subiectum, etiam eminenter literatis, sicut nec Lascis, non liceat sine licentia Sacerdotum, id est Prelatorum Ecclesie, publice praedicare, cuiuscumque scientiae nomine glorietur 10. 6. I. cap. Adiicimus. Et hoc ideo, quia sunt de ordine inferiori, vt ostensum est supra ead. dist. 5. Sed dato. Monachorum enim vita subiectionis verbum habet & disciplinatus, non docendi, vel praesidendi, vel pascendi alios, vt legitur 3. 4. I.cap. Praecepit Sancta Synodus. Item, cum Regulares viri, qui Graece Monachi appellantur, ob hoc, vt etiam ipsi asserunt, reliquerint saeculum, vt a peccatis valeant facilius abstinere, & contemplationi vacare; Restat, quod eis maxime expedit, & ad eorum spectat propositum, solitarios & quietos esse, & in claustro suo morari, & tacere, iuxta illud Threnorum 3. Sedebit solitarius, & tacebit, quia leuauit se super se; Vnde Arsenius, cum a Palatio recederet, vt fieret Monachus, audiuit vocem a Domino dicentem sibi, Arseni, fuge, tace, quiesce; haec enim sunt radices non peccandi. Si ergo desideret Monachus exire de claustro ad publice docendum, vel ad aliud publicum officium exercendum, videtur, quod non seruet Monachale propositum; & etiam videtur quod non sit composite mentis, cum non possit in claustro morari. Nam sicut dicit Seneca ad Eucilium, Primum argumentum compositae mentis existimo, posse secum consistere, & secum morari Item Augustinus, Non placet Deo quidquid ei obtuleris, eo neglecto ad quod teneris. V. De praecepto & dispensatione. Item videtur, quod omittendo proprium officium; vsurpet officium alienum. Nam, vt dicit Hieronymus ad Desiderium & Riparium, Monachus, non Doctoris, sed plangentis habet officium, qui se, vel mundum lugeat, & Domini pauidus praestoletur aduentum. 19. &. I. cap. Monachus. Ideo etiam dicit Eugenius Papa. Sedeat Monachus solitarius & taceat, quia mundo mortuus est, Deo autem viuit. Nota quod dicit, taceat; quasi diceret, non publice praedicet. Et infra, Sedeat tristis, & officio suo vacet; quasi diceret, non officio clericali, seu officio alieno. Item super illuid Cantis 2. Capite nobis vulpes paruulas, dicit Bernardus, Seilqus iidornachi esse officium, non docere, sed lugere ;&s certam esti, quod pus blice praedicare, nec Monacho conpenit, nec Mouitio caspedicipoeg Nonenisso licet. Item Alexandor 2. Mdonaches d posulorom prais caosue onunsrub cesscire cen sapintis; isi forre quis, de esoiqna suet saliete sollicitus, vt eorum habitunm sumat, eos ilotia olaliostrd coiisulere roluerit. Id qI. cap. Iuata. Nora quod dicit; intps elaustrqnroliaisi. diceret, Monachus non dehet eatire de elaustro ad praedicandeom,, vel docendisim, vel consiliuns dandurm, licetim claeuostro suo haec poscie cle mudlato Praelati sus. Et hoc verum est regulariter loquendoEcce quod Monachis, dum sunt in inferiori gradu Ecclesiasticat Hfierarchiae, id est dum sunt in statu Monachali, subidcti videlicet, non licet quemadmodum nec Laicis pulilice praedicare;

§. Hursus, inxta praesaetam ordiationem Ecclesiasticae Hdierarruis. distictierutur Carionier Siauictionies, qund sisondehis nom habantibus pepuluirmcanoniea sibi subiestum, non lietat puibulce Saptigare, peenitentias populo dare, infirnos frisitare, ftiorros sepelire, publitus missus cantare. Vndoste, f Io Etp. E. Elariit nostro gonarquiter Cumcilio 2. vg oouullsus Mospachorilop buae ssemat prenitentiam deire nequie filium de haptisno suscipope urquie haiprastare, reque visirare, Reque morguos sapelitse, feque pusbue scumque negersis sest faraplacares sir elauistro suo conrerstus; quia lacur pescis sine qquae cdliter viud, ibo sine abduntasterip adpiperhus. eEtert il ead ei. cap. 10. Iiocerditimus Abbaribus &s, iionachis, nescisttas pimndiceoradu ditie, etasireteas Iiifirjens, vro sillsiuipur ffascurg cqpoue lifitus auissde dicieuntr Hube autem ciiiartia prosifiita suint Pegulurabius viris, qui Grfete ilduenelis apipellantur, notipropter dofectum vitur, auescientia; sed propter diserepantiari sclrdionlsi Ecclesiasticas Hierarehitt; tenent enim ordinum siilifectinnis non Preelationis, vt ostensum est;, dt idusi glo debunt alius purpare illutuitare, & consummmares, sedi ab aliis, scilicet a suis Superioribus, videlicet a Pcaelatia Ecclesiarum, ista recipere, vt ostensum est supra eadi dist, §l Sell diei. Vnde Dioni sius. in Episcolu Ad Demophiluinmo, ddpio ehuont dicit. Igitur qui sunt ordinat; a Domino, vt aliis phiscopebitur, distribunie sequietaribues &i obedienribuls eus quuai sume secpiudiss digenieftatem. Et infra, &t neque peruertetui oudo sapeo ordiueno, sedi palusquisque i erdiut suo, eun iio mosuistraitione sem enot, Edce quod¬ Monachis & aliis, qui sunt de inferiori ordine Ecclesiasticae Hierarchiae, non licet Ecclesiastica officia publice exercere, quae pertinent ad ordinem superiorem.

§. Item, ideo prohibita sunt officia praedicta Monachis, seu Regularibus viris, quoniam publica sunt illa officia; Monachii vero habent, vel habere debent vitam, non publicam & communem, sed priuatam & singularem, sicut legitur in Nicena Synodo, vbi dicitur. Placnit omnibus, vt Monachorum conuversatio & vita, secundum etymologiam nominis, ab omnibus discrepet; Monachus enim Graece, Latine Singularis. Vnde Monachum per omnia singulariter agere oportet. 10. 4. I. cap. Placuit.

§. Adeo enim segregati debent esse Monachi, non solum a Saecularibus viris, verum etiam a Clericis, & ab officiis Clericorum; OROD NEC MONACHIS liceat in Ecclesiis Clericorum publicas missas facere, 16. 4. I. cap. Interdicimus; N Ec CLERECES, nec etiam Episcopis liceat in Monachorum Monalteriis missas publicas celebrare 1. 4. 2. cap. Abbatem. Et hocratione praedicta, videlicet quia Monachum per omnia singulariter agere oportet; & etiam propteroc, Ne in Minachorum secescibus & receptaculis, vlla praebeatur occasio popularis conuentus, quia non expedit animabus eorum vt legitur 19. 4. 2. cap Luminoso Abbate. Sicut enim admilitiam Clericalem pertinet frequentia hominum, propter eorum salutem, quam Clerici, hoc est Ecclesiarum Praelati, praedicando, confessiones audiendo, peenitentias iniungendo, sacramenta Ecclesiastica populo ministrando, procurant; sic ad vitam Monachalem pertinet so litudo. Vnde Hieronymus ad Nepotianum. Si officium vis exhibere Presbyteri; si Episcopatus te, vel opus, vel honor forte delectat; vel viue in vrbibus & castellis, & aliorum salutem, fac lucrum animae tuae. Si autem cupis esse, quod diceris, Monachus, id est solus; quid facis in vrbibus, quae vtique non sunt solorum habitacula, sed multorum? Item Alexander 2. Monachos inter claustrum morari praecipimus, vicos, castella, ciuitates peragrare prohibemus. 16. 4. I. cap. Iuxta. Item Hieronymus ad Nepotianum. Vrbibus, & frequentia vrbium derelicta, in agello habites, vt & vrbe careas, & propositum Monachi non omittas. Nota, quod frequentia vrbium autert Monachale propositum. Item Hieronymus Ad Rusticum Monachum. Viderint alii quid sentiante mippos pidurs caices est, & soliti do Raralisuei Pis desideranius pebium fre quentiam, qui de sirigularilate ee iseintut Monachus enim Graece; Fatine s ingularis inter pretatur; vt ostensum est supra paulo antes Mota, quod dicit Hicrouimus, Mihi cvppiduut carcer est; solitudo ParadissadIlliergo squi contra mores Hieronymi, nolunt in solitudiud, siueane iui stro morari, sed sub praerextu praedicationis, vellaltdrius furgio minis animarum semper volunt extra elaustra vabari, fulie isis cunt contra Hieronymum, Mdibi solitudo; seu elalistulne; eue sippest, oppidum vero, siue ciuitas; id est esse in multitudine ssiuulis Peeradisus. Item. lib. 8. Historiae Tripartitae, quam Cassiodo pus? transtulit de Graeco in Eatinum, legitur, quod linter blonachos Isidorus fuit; qui vndique Monasterium mupieris eurabasi vt nullus egrederetur; sed omnia, necessaria haberent iliceniII. rius.

§. Ideo etiam prohibetur Monachit Cspricelemisunilit ipnd liue Ecclesiastica ofticia exercere; quia qui asterfiraus sialistsr, rum officiorum, scilicet tam Monasticiinis quarst isiselesissticatcum, satis occuper hominem ;ita quod olretiitis sustitere pose; sit; restat quod ea demipersonia non sussicfrel isli visor tsquas? Et Vnde Gregorius. Si quis Clericus in fuelbpuspe sque peousienes ider creuerit, Clericatus mieltareniis permittatqus haibere iidilitipuis sotis gnium incongrtum est; si cuns; vnnumm ex his pro suli mdgnispidline. diee? ligenter quis non possit explere 3, ad vtrormque; aideitor idirifueus, Id. 6. I. cape Presbyteros. Ideo dicit idenm, saregerius, iles; mo potest Ecclesiasticis obsequiis deseruire; & in vligilla qliopuelopum ordlioscre persestere; vt ipse destriHlipuem Md on estqris tfiuou iue; quoridie in ministerio Ecclesiastico coeitur peririanmergola Geffras capaNeiio. Item Pelagius, Satis valde amaeissinuni hpbeb, e deMonachali proposite, ad illud homines dednct osfiriusstsiesiquo nullomodo, quae dipdonachis Dro promissar sone, valeont esiissploiieI Io; f. I. cast. De praesentium poptitore, ;tus ;eiterige;

§. Sed furte dicet aliquis ad excusandas excusatiunlli iu pese catis, quod praedicta authoritates, quae prohibent Mpiise ilis praedicare; pornirentias dare, Sacramenta Ecclesiastiea populo ministrare, loquuntur secundum antiqua tempoiu, ist quibus Monachi erant Laici & illiterati; videlicet vsque lad sempora Eusebii, dogimi, Siricii Romanorum Pontificum, svt legitur 1o. q. 1. §. Superiori authoritate, in finao, &e cap, Geiperalitere quando etiam Abbates erant inferioris gradus Acolythis & ostiariis, dist. 33. ean. ASubdiacono; Nunc autem; cum sint & Clerici, & Presbyteri, & literati licitum est eis praedicta officia exercere. Vnde Ambrosius. Doctos & probos Monachas Presbiterii honore dedicatos, praedicare, baptixare, poenitentiam dare, moderata dispensatione comniendamus. 10. 4. I. cap. Doctos. Ad idem inducunt aduersarii veritatis 1o. q. I. cap. Si Monachus, & cap. Ex authoritate, & cap. Sunt nonnulli, & cap. Sic vine¬

§. Ad quod dicendum est, quod praedictae authoritates, quae prohibent Monachos publice praedicare, peenitentias dare, Sacramenta Ecclesiastica populo ministrare, intelligi debent de Monachis in statu Monachali existentibus & literatis, cuiuscumque scientiae nomine glorientur, vt ostensum est supra eaddist. paulo ante. Intelliguntur etiam de Monachis in Clericos, scilicet in Subdiaconos, Diaconos, & Presbyteros ordinatis, & quantumcumque literatis; constat enim, quod Monachi tales erant, scilicet Subdiaconi, Diaconi, & Presbyteri, & literati tempore B. Bernardi; qui tamen dicit, quod publice praedicare Monacho non conuenit vt ostensum est supra ead. dist. paulo ante. §. Sciendum igitur. Quod autem dicunt capitula in contrarium allegata, quod Monachis Presbyterii honore dedicatis licet praedicta officia exercere dicendum est, quod illa capitula intelliguntur de Monachis ad Episcopatum, vel ad aliam Praelationem Ecclesiarum plebes habentium canonice sublimatis, quibus licitum est, sicut & aliis Episcopis, aut Praelatis, qui Monachi non fuerunt, Ecclesiastica officia exercere. Vnde honor Presbyterii appellatur ibi Episcopatus, vel Rectoria Ecclesiae plebem habentis; quod patet ex eo, quod in illo cap. Doctos, &c. sequitur, quod possunt debita miseris relaxare, id est absoluere, & indulgentias dare; & quod debent decimas, primitias, oblationes a plebibus recipere viuentes de altari cui seruiunt; quae conuenire non possunt, nisi Episcopis, vel aliis Parochialium Ecclesiarum Praelatis. In illo vero cap. Si Monachus, appellatur Clericatus, Praelatio super plebem, cum dicitur, Si Monachus ad Clericatum promoueatur, beneficia ei dentur &c. Vnde sequitur ibi, quod debent plene, & sine minoratione recipere decimas, vt possint adiutorium facere ad opera Ecclesiastica, & ad rest aurandas Ecclesias suas; quod conuenire non potest, nisi Parochialium vel Cathedralium Ecclesiarum Praelatis. In illo futem capi Ex authoritate, cum dicitur, Monachus Apostolorum figuram tenentibus liceat praedicare, &c. appellantur Monachi Sacerdotes Apostolorum figuram tenentes, Monachi facti Episcopi; soli enim Episcopi tenent siguram Apostolorum in iurisdictione, & potestate; dist. 66. ean. Quorum vices. Presbyteri vero in Sacramentorum exhibitione, 12. d 3. cap. Absit; Monachi vero in proprietatis abdicatione; & sicIoquitur illud cap. Ex authoritate, vt patet per Glos. ibidem. In illo vero capi Sunt nonnulli, appellatur Sacerdotalis officii dignitas Episcopatus, cum dicitur, Quod Monachi non sunt indigni potentia Sacerdotalis ossici, quominus possint soluere & ligare, per Sacerdotalis officii sibi oniunctam dignitatem; Id est, si ad Episcopatum fuerint euocati. Vnde in Originali subiungitur. Nam si ex hac causa veteres amuli vera praedicarent, Apostolicae compar Sedis Beatissinmus Gregorius MMonachico culto pollens, ad suomum nullatenus apicem conscenderet; Augisstinus quoque eiusdem Sanctissimi Guegopii Discipuicis, Mdnolorum Praedicator egregsus, ac Panmoniensis M artints, cuolus sanctitatis samom longe lateque difsusam totus personat mundus, aliique quamplurimi pretiosissimo Monachorum habitu falgentes, nequaequaem annulo Pontificali subarrarentur; si quia Monachi fuerunt, praedictis vti prohiberentur. Quasi diceret, si Monachi fieri non possent Episcopi, B. Martinus, & alii Sancti praenominati, qui prius fuerunt Monachi, quam Episcopib humquam facti fuissent Episcopi. Et hoc dictum est contra quosdam aemulos, qui dicebant, quod Monachi fieri noni debebant Episcopi. Pater igitur quod in illo capiculo Sunt nosnulli, appellatur Sacerdorale officium Episcopalis, dignitas. In illo eriam cap. Sic viue, appellatur Clericus Praeletus, scum dicitur, Sic viue in Monasterio, vt Clericus esse iudeniapis; Id est, Praelatus, siue Episcopus. Vnde sequitur. Quod si pppulus, vel Episcopus, re in Clericum elegerit, age ea, quae Clerici sunt; Id est, quae pertiuent ad Praelatum; constat enim, quod Monachi non eliguntur in Clericos, vel Presbyteros; sed quando constituuntur in Ecclesiarum plebes habentium Praelatos; Officium etiam Clericatus, & Sacer ordo, appellatur Episcopatus. Vnde Gregorius. Seudendum nobis est, vt si quispiam Monachorum ex quocusmque Moiastereo ad Clerocatas officium, pel secrum ordinem accessetit, Glos. id est Ad Episcopatum, non illie, scilices in Monasterio, aliquam habeat vlterius potestatem. 16. 6. I. cap. Ne pro cuiuslibet. Et sic relinquitur, quod Monachis, & literatis, & in Presbyteros ordinatis, non licet praedicta officia exercere, sine licentia Praelatorum Ecclesiae plebes habentium, nisi fuerint ad tales Praelationes canonice sublimati. Et sicterminat Gratianus hanc quaestionem, 16. q. 1. §. Ecce, vbi dicitur, Ecce suficienter monstratum est, quod Monachis Presbyterii honore decoratis, a populo electis, ab Episcopo, institutis, eadem liceant, quae, & aliis Sacerdotibus; Id est eadem liceant Monachis factis Episcopis, seu Praelatis, quae & aliis Praelatis, qui Monachi non fuerunt. Et quod dicitur a populo electis, loquitur secundum antiquorum consuetudinem, quando populus eligebat sibi Praelatum; nunc autem populus non eligit, sed electo a Clericis consentit vt legitur dist. 93. ean. Nosse. Restat igitur, quod praedicta capitula, quae prohibent Monachos publice docere, vel publice praedicare intelliguntur, non solum de Monachis non ordinatis in Presbyteros, vel illiteratis, quales erant secundum antiqua tempora; sed etiam de Monachis in Preshyteros ordinatis, & quantumcumque literatis; nisi sublimati extiterint ad regimen Ecclesiae plebem habentis; vel nisi delicentia talium Ecclesiae Praelatorum; Ecclesia enim habet Senatum, cetum Presbyterorum, sine quorum Concilio nihil Monachis agere licet, vt dicit Hieronymus Ad Rusticum Monachum, & habetur 16. 4. I. cap. Ecclesia habet Senatum.

§. Item oculi Ecclesiae sunt Doctores, & Praedicatores. Vnde super illud Cantic. 3. vbi loquitur Christus ad Ecclesiam dis cens, Vulnerasti cor meum, soror mea Sponsa, in vno oculorum tuorum, dicit Glos. Id est in vnitate Doctorum. Auditus vero Ecclesiae sunt Laici & Monachi. Vnde Benedictus in Regula sua in capitulo De gradibus humilitatis, dicit Magistrum loqui & docere condecet, Discipulo tacere & audire conuenit; appellans Episcopum Magistrum, & Monachum Discipulum, sicut patet ibidem. Si ergo Monachi, vel Laici, qui sunt auditus, dum manent in suo gradu Perficiendorum subiecti, assumant sibi sine licentia Sacerdotum, id est, sine canonica missione Praelatorum, qui sunt oculi Ecclesiae, officium publice docendi, aut publice praedicandi, quod est officium oculorum, iam siet auditus oculus, contra illud Apostoli I. Cor. 12. Si totum corpus oculus, vbi auditust; Et si illi, qui habent officia aliorum mem¬ brorum, assumant sibi officia oculorum iam fient omnia rdenibra vnum membrum; contra illud Apostolis. Qorinrl rxlos omnia membra vnum membrum; vbi corpus; Gloss. Si omnia menibra Ecclesiae essent vnius officii, & vnius dignitatis; non discerneren tur membra, quod esset inconueniens. Ideo dicit Gregorius. Sicut varietas membrorum per diuersaofficia, &robur corporis seruat; & pulchritudinem praestat; ita varietas personarum per diuersa distributa officia, & fortitudinem & venustatem scientiae Dei manisestat Ecclesiae. Et sicut indecorum est, vt in corpore humano alterum membrum alterius sungatur officio; ita nimis noxiums simulque turpissimum est, si singula rerum ministeria personis toridem non fue ruint distributa. dist. 89. cap. Singula. Item super illud Iob 3eIndica mihi, si habes intelligentiam; dicit Gregorius Iib. 29. Moralium. In praecipiti pedem porrigit, qui mensurarum sulrum limitem non attendit. Et infra. Membrorum nostrorum tunchens ministeriis vtimur, cum sua iis officia distincte seruamus; Iucem quippe oculis cernimus, vocem vero auribus audimus. Si quis autem mutato ordine voci oculos, luci aures accommodat, his quam in cassum vtatur patet. Si quis odores velit ore discernere; sapores nare gustare vtriusque sensus ministerium, quia peruertit, interimis. dum enim hoc propriis vsibus non aptatur, & sua officia desunt, & ad extranea non assurgunt.

§. Item vnusquisque debet seruare ea, quae apta sunt conditioni suae, nec debet ei displicere sua conditio; vnede Hieronymus. Ornat doctrinam Domini, qui ea)quae conditioni suae apta sunt, facit; vt e diuerso confundit eam; qui non est subiectus in omnibus, & cui conditio sua displicet. 241q. 5. cap. Si apud carnales. Igitur, cum Clerici & Monachi differentis sint conditionis & gradus, & diuersa sint membra EEcclesiae & diuersa habeant officia in Ecclesia Dei, & vnusquisque manere debeat in ea vocatione, in qua vocatus est, I. Corinth. S; Restat, quod Monachis, dum sunt in inferiori ordine Ecclesia sticae Hierarchiae, id est, dum sunt in statu Monachorum sul iecti, non licet de iure communi exercere praedicta officia Et clesiastica, quae sunt officia Clericorum; nec debet dis subiectionis suae conditio displicere, sed quantum in eis est, debent in ea perpetuo permanere; videlicet, nisi ad Clericatum, siue ad regimen animarum, siue ordinarie, siue extraordinarie ea; nonice prouehantur.

§. Item, quod Regularibus viris, seu Monachis in gradu Monachali manentibus, non liceat publica, seu Ecclesiastica officia exercere, videtur alia ratione. Dominus enim lesus Christus Matth. 24. secundùm Glossae expositionem, assignat in Ecclesia sua tres status saluandorum, & totidem damnadorum; videlicet, statum Praedicatorum, seu Praelatorum Ecclesiae, qui negotiis Ecclesiasticis occupantur, quasi in agro Dominico operantes per Praedicationem & regimen animarum dicens. Duo in agro, vnus assumetur, & alter relinquetur. Glos. Quae differentiae Praedicatorum sunt in Ecclesia, quasi in agro laborantium; eorum qui sincere Christum annunciant; & eorum, qui verbum Dei adulterant. Item assignat statum hominum Saecularium, qui negotus saecularibus occupantur dicens. Duae molentes in mola, vna assumetur, altera relinquetur. Gloss. Duae disferentiae sequentium orbem rerum mobilium, in feeminino genere designantur; quia maiorum consilioreguntur vt soeminae a viris. Item assignat statum Regularium, seu Comtemplatiuorum, qui mundi sollicitudinem relinquentes, nec saecularibus, nec Ecclesiasticis debent negotiis occupari, dicens. Duo in lecto, vnus assumetur, & alter relinquetur. Glos. Augustini, & Rabani. In lecto sunt, qui otium eligunt & quietem silentii, quae lecti nomine significantur. Illi ergo qui sunt in lecto debent esse otiosi a curis saecularibus, & debent silere a publice praedicando. Vnde sequitur in Gloss. Nec in saecularibus, nec in Ecclesiasticis negotiis occupati. Isti sunt viri Regulares, qui Graece Monachi appellantur, vt sequitur in Glos. Vnus assumetur, qui continentiae propter Deum Studet, vt sine sollicitudine viuens cogitet quae Dei sunt; Qui autem cum humana laude, vel aliqua vitiorum corruptione Monasticam vitam duxerit, relinquetur a Deo. Patet igitur, quod in lecto dicuntur esse Monachi, seu Regulares viri; & quod ipsi secundùm Glos. Augustini, & Rabani, nec in saecularibus, nec in Ecclesiasticis debent negotuis occupari. Cum igitur publice praedicare populo, poenitentias dare, Sacramenta Ecclesiastica populo ministrare, sint negotia publica, seu Ecclesiastica, & pertinentia ad militiam Clericalem, siue ad officia Praelatorum, vt ostensum est supra; Relinquitur, quod ista de iure communi, videlicet secundùm ordinem Ecclesiasticae Hierarchiae, illicita sunt illis, qui sunt in lecto, videlicet Monachis, seu Regularibus viris, non habentibus populum, dum in gradu suo Perficiendorum manent subiecti. Siiorgo inueniantur aliqui non vere existentes in agro Dominito, quia nec sunt raelati, nec ab eis canonice delegati, nec vere existentes in mola, quia non sunt Saeculares, vel Eaici, nec vere existentes in secto, quia nec seruant otium a curis saeculi, nec quietem silentiis cum non sint plures status Saluandorum in Ecclesia Christi, vt ostensum est videtur, quod tales in nullo statu Saluiandorum valeant reperiri.

§. Caeterum adhuc dicet Vir Regularis, primarum cathedrarum Amator, quod sicut statutus est in Ecclesia vnus Ordo Regularium ad alendum corporaliter egentes cibo corporali, & curandum infirmos corpore, quae sunt opera charitatis; videlicet Ordo Hospitalariorum; & est similiter in Ecclesia quidam Ordo Regularium, ad militandum contra hostes Ecclesiae corporales, videlicet Ordo Templariorum; Eodem modo debet esse in Ecclesia aliquis Ordo Regularium, ad alendum egentes spiritualiter pabulo verbi Dei, videlicet per praedicationem, iuxta illud Matth. 4. Non in solo pane viuit homos sed in omni verbo, quod procedit de ore Dei; & ad curandum spirituales infirmos, videlicet per confessionem, & peenitentiam; & ad militandum spiritualiter, contra hostes Ecclesiae spirituales, videlicet per duo praedicta, id est per praedicationem, & confessionem; vnde debet esse in Ecclesia ordo Regularium Praedicatorum & Confessorum.

§. Ad quod dicendum est, quod Ordo-Praedicatorum; & Confessorum, olim institutus est a Domino in Ecclesia sua, in Apostolis & Septuaginta duobus Discipulis, quando dictum est eis. Mare, vlt. Euntes in mundum vniuersumI praedicate Evangelium omni creatura; & Matth. 10. Insirmos curate, Daemones eiicite; quod intelligendum est secundum, Glps. de spiritali & corporali curatione, & eiectione. Et postea peri Aoostolos institutus est dictus Ordo, in Episcopis & Preshyreris, qui eis & Sepruaginta duobus Discipulis successerunt, & eorum loca tenent, vt ostensum est supra ead. dist. 5. Quoniam igitur, vt dictum est. Qui si non sufficiant propter eorum paucitatem, multiplicandi sunt, vt ostensum est supra ead. dist. 5. Sed iterum dicet. Si vero insufficientes sint in scientia & in vita, debent alii, qui sufficientes sint, canonice subrogari; vt ostensum est supra ibidem, &§. Cum igitur; vt dictumest, iau sint.

§. Si vero dicatur, quod Regulares, viri propter sapctitatem vitae, & quia magis possunt studio; vatare, magis idopei sunt ad publice praedicandum, & publice docendum, & poenitentias populo iniungendum, quam Saecularo Praelati; Responderi potest, quod hoc indiget probatione; quia nec locaRegularium; nec Ordines eorum faciunt homines sanctiores, sed bona vita illorum, quae & in Praelatis Saecularibus potest esseVnde Gregorius. Non loca, vel ordines creatori nostro nos proximos faciunt; sed nos, aut merita bona ei coniungunt, aut mala disiungunt. dist. 40. ean. Non loca, vel ordines, Sed posito, quod sanctiores sint, & magis literati, & ideo magis idonei, quoad vitam & scientiam; non tamen idonei sunt quoad statum; quia non habent ordinem, seu gradum in Ecclesiastica Hierarchia, praedicta officia exercendi; sed discrepant illa officia ab eorum professione & gradu, vt ostensum est supra ead. dist. §. Sed dato, & Paragraphis sequentibus, vsque ad locum istum.

§. Ad inductam vero similitudinem de Ordine Hospitalariorum, & Templariorum, ad ordinem Regularium Praedicatorum; Responderi potest, quod non est simile. Nam per corporalem alimoniam, vel infirmorum curationem, quam exhibent indigentibus Hospitalarii; vel per corporalem militiam, quam contra hostes Ecclesiae corporales exercent Templarii; nec Praelatis Ecclesiarum, nec vlli ordini, seu gradui Ecclesiastico, praeiudicium generatur; nec alienum officium praeiudicialiter vsurpatur; vnde per eos non turbatur Ecclesia, sed potius adiuuatur. Si vero fieret Ordo Regilarium Praedicatorum, qui plebes proprias non haberent; sest semper praedicarent, & alia quaedam officia Ecclesiastica exhihierent plebibus alienis, irrequisitis & inuitis eorum Praelatis; & lige propria; vel perpetua potestare facere possent; constat, quod non modicum praeiudicaretur iurisdictioni & potestati Episcoporum, & aliorum Ecclesiae Praelatorum, vt ostensum est supra eaddist. §. Constat autem, §. Item mihi, & §. Cum igitur; & tam eisdem Praelatis, quam eorum Subditis spirituale periculum pararetur, vt ostensum est supra ead. dist. §. Item forte, & S. Periculum etiam; & sic per eos pax Ecclesiae turbaretur, & confunderetur Ecclesiastica Hierarchia, vt ostensum est supra ead. dist. §. Sed dato, & aliis Paragraphis sequentibus, vsque ad locum istum; quod nunquam est de intentione Summi Pontificis, vt ostensum est supra eadidist. 5. Item non est intentionis. Et sic restat, quod viris Regularibus curam animarum; seuplebes subiectas non habentibus, illicitum est de iure communi, absque licentia Praelatorum curam animarum habentium, praedicta officia Ecclesiastica exercere.

§. Item certum est, quod status Monachalis, status est humilitatis. Vnde Hieronymus Ad Rusticum Monachum, Ioquens in persona Monachi dicit. Non est humilitatis meae; neque mensurae, iudicare de Clericis, id est de Clericis, qui non sunt Monachi, & de Ministris Ecclesiarum sinstrum quidpiam dicere; Habeant illi ordinem suum, & gradum, &c. 19. q. I. cap. Si clericatus. Nota quod dicit, Non est humilitatis meae iullicare, &c. Quasi diceret, Non pertinet ad Monachum, qui est in statu humilitatis, siue in inferiori ordine Ecclesiasticae Hierarchiae iudicare de Clericis, seu Ministris Ecclesiarum, qui sunt in ordine superiori Ecclesiasticae Hierarchiae. Ideo etiam Monachi propter statum suum humilitatis appellantur Therapeutae, id est ramuli; vnde Dionisius in Ecclesiastica Hierarchia cap. 6. Diuini duces nostri nominationibus sanctis ipsos Monachos dignati sunt, id est dignos iudicarunt; Alii quidam Therapeutas, id est Famulos; aliiautem Monachos ipsos nominantes, ex Dei puro seruitio, & famulatiu, & singulari vita. Ecce quod Monachus est nomen famulatus, & sic nomen humilitatis. Cum igitur Monachatus status humilitatis existat, non expedit Monachis a statu audientis, vel discentis, ad statum publice docentis assurgere; quoniam in statu audientis facile seruatur humilitas, quae in statu docentis dissicile conseruatur. Vnde Augustin. Ad Elorentinam, Qui in Psalmo ait, AVDITVI MEO DABES GAVDIVM ET LAETITIAM, continuoque subiunxit, ET ExVITABVNT OSSA NVMILLATA, vidit in audiendo facillime seruari humilitatem, quae difficilis est in docende; quoniam necesse est, vt Doctor habeat superiorem locum, vbi laboriosum est obtinere, vt non subrepat elatio. Si ergo Monachus, cessante necessitate, assumat publice docendi, aut publice praedicandi officium; Restat, quod sine necessitate Ecclesie, statum humilitatis, quam prius per suam professionem elegerat, &squam facillime seruare poterat in audiendo, exponit ambiguo periculo elationis, publice docendo, aut publice praedicando; & qui Monachum praeter vrgentem Ecclesiae necessitatem, vel sal¬ tem praeter euidentem publicam vtilitatem vocat ad illud osficium, i videtur ei inijcere ambiguum elationis periculum; quae vtrum valeant fieri sine peccato, iudicet qui iudicare potest. Patet igitur ex praemissis, quod non expedit Regularibus viris, qui Graece Monachi appellantur, publice docere aut publice praedicare, propter humilitatis statum, & elationis periculum; nec eis est licitum secundùm ordinem Ecclesiasticae Hierarchiae.

§. Cum igitur Ecclesia Christi, Spiritu Sancto docente, ad instarHierarchie Cclestis Hierarchice sit constructagordinata, vt dicit Dionysius in lib. Ecclesiasticae Hierarchiae, cap. 5. constat, e quod eius ordinem & constructionem turbare atque consundere, nihil aliud esset, quam ipsam destruere. Cum igitur Apostolica potestas non sit in destructionem Ecclesie sed in aedificationem 2. Corinth. 19. Non est credendum Summum Pontificem, huius Hierarchiae generalem Rectorem, & Summum Hierarcham, per suam Apostolicam potestatem, seu per quodcumque priuilegium, eam velle consundere; videlicet officia Perficientium, id est Praelatorum, quae sunt purgare, illuminare, consummare, secundùm quod supra exposita sunt, in Persiciendos, id est, in Monachos, seu Regulares viros, infinitos & incertos, a se, vel ab Ecclesia canonice non electos, & sibi non cognitos, nec probatos, quique sunt de ordine Perficiendorum, dum sunt in suo inferiori ordine permanentes, generaliter transferendo; aut eos Perfectiuis, seu Perficientibus, id est Praelatis Ecclesiasticis, in dictis officiis generaliter adaequando. Oportet enim in Ecclesia Dei esse quamdam inaequalitatem, Praelatorum scilicet, & subiectorum; neque enim Ecclesiae vniuersitas alia poterat ratione subsistere, nisi eam huiusmodi magnus differentiae ordo seruaret, vt ostensum est supra ead. dist. §. Cum igitur vt dictum est. Dicta ergo officia Ecclesiastica ad Perficientes, seu Perfectiuos, id est ad Praelatos Ecclesiarum pertinentia viris Regularibus, qui Graece Monachi appellantur, in officio Monachali permanentibus, cum adhuc sint in. Ordine Perficiendorum, vniuersaliter & perpetuo delegare, seu committere, nihil aliud esset, quam Monachos vniuersaliter demonachare; nisi forte fierent Rectores Ecclesiarum Parochialium, quod faciendum non esset, nisi publica necessitate vrgente; sicut factum suit in Ecclesia Italica tempore Gelasi; Papae, propter vniuersalem defectum Clericorum; eo quod propter belli famisque incursionem erat omnium fere Clericorum officio destituta, vt legitur I. d.2. §. NNisi rigor; & capi sed. dist. 5§. ean. Priscis.

§. Verum, si Hierarchis, id est Episcopis, & maxime Summo Hierarchae, id est Summo Pontifici, Ecclesia necessitate vel vtilitate inspectis, visum fuerit expedire; possunt aliquos de ordine Perficiendorum, ad ordinem Perfectiuorum, id est de statu Monachorum, ad statum vel officium Praelatorum, disepensatiue assumere, & eos facere Rectores Ecclesiarum 16. q. i. cap. Monachi, & cap. Cum pro vtilitate. Quod qualiter faciendum sit, Iegitur 16. q. I. cap. Sic viue, §. Ecce sufficienter, in quo Paragrapho terminat Gratianus hanc quaestionem modo praedicto, vt ostendetur infra dist. 2. §. Sed forte dicet. Sic autem assumpti ad statum Perficientium, possunt omnia facere, quae possunt alii Perfectiui, seu Praelati; Sed in subditos alienos, non possunt praedicta officia exercere, sicut nec alii Praelati; nisi forte, vt dictum est, inuitati, vel nisi exlegatione superioris.

§. Possunt etiam iidem Hierarchae, praecipue autem Sum. mus, aliquos de praedictis Perficiendis, id est de Monachis, seu Regularibus viris non habentibus populum, in statu eriam suo manentes, ad quaedam officia Perfectiuorum; id est Praelatorum Ecclesiae, vrgente ipsius Ecclesiae necessitate, vel euidente vtilitate, ad tempus dispensatiue assumere; sicut factum extitit tempore Innocentii tertii de quibusdam Abbatibus Cisterciensis Ordinis, quos destinauit idem Innocentius ad praedicandum contra Haereticos in partibus Tolosanis; & talis assumptio posset licentia Sedis Apostolicae, vel potius degatio appellari. Quam quidem legationem, sicut &alias, necesse haberent tales destinati signatis apicibus, id est per ssigillatas Ii teras probare. dist. 92. ean. Nobilisimus; Sed quod Dominus Papa, qui tamquam lux mundi, per suam & Fratrum suorum. excellentem sapientiam illuminare, & regere habet Ecclosiam vniuersam, talem licentiam, seu talem legationem generalem; seu tale priuilegium generale; infinitis, &sincertis; & ignotis sibi personis concederet, vt tot & tamgenerales; & aliquos tam indiscretos, in vniuersa Ecclesia vellet shabere Re gatos, in dorogationem && confusionem Ecclesistibae Hierat¬a chiae, & in praeiudicium Praelatorum Ecclesiae vniuersae; necnon in turpitudinem, & derisum Romanae Ecclesiae matris nostrae; non est verisimile rationibus supradictis. Praefertim, cum nolit Princeps per suam concessionem iurisdictioni alterius praeiudicari. Extra, De officio Iud. ordin. cap. Licet. Extra, De vsu pallii, cap. Ex tuarum; nisi hoc in ipsa concessione exprefserit. I. Ne quid in loco publico. 1. 2. §. Si quis a Principe; ne, quod absit, inde videantur nasci iniuriae vnde iura nascuntur. Cod. Vnde vi. 1. Meminerint cuncti. Extra, De Accusationibus, cap. Qualiter, & quando.

§. Praelibatae igitur Sacrosanctae Ecclesiasticae Hierarchiae Hierarcha Summus, ac eiusdem &elator eximius, bonae memoriae Dominus Innocentius Papa quartus, cupiens freno liuris, vt verbis eius vtar transgressionum iniurias cohibere, ac singulis Ecclesus & earum Ministris iura sua omnimode illaesa seruare, contra excessus quorumdam Regularium, nihil nouum in cuiusquam inducendo grauamen; sed antiqua & moderna iura in medium deducendo, constitutionem edidit prefatam Ecclesiasticam Hierarchiam solidantem, & multarum animarum pericula repellentem, quae incipit; Etsi animarum, &c. inter alia continentem, Quod nulli eorum Parochianos alienos diebus Dominicis & festiuis recipiant temere ad diuina; nec eos admittant ad poenitentiam absque licentia proprii Sacerdotis, vel saltem nisi primo confessi fuerint proprio Sacerdoti, & munus absolutionis consecuti fuerint ab eodem; & ne Parochialibus Ecclesiis deuotio debita subtrahatur, ante missarum solemnia, ad quae audienda Parochiani prima diei partem suis consueuerunt, & debent Ecclesus conuenire, Parochianis alienis nequaquam in suis Ecclesiis, praedicta, nec hora ipsa sermones solemnes faciant; ne propter hos audiendos, ad eos populus confluens, Parochiales Ecclestas derelinquat. Sed nec ad praedicandum solemniter ad alienas accedant Parochias, nisi a Sacerdotibus ipsorum Parochiarum fuerint inuitati, vel saltem nisi ad id humiliter petierint & obtinuerint se admitti. Transgressores autem huius constitutionis ipso facto excommunioationem incurrant; & nihilominus. a Diocesanis Iocorum ad praemissa vniuersa & singula obseruanda censura Ecclesiastica, appellatione remota, districtius compellantur; nihil eis contra hoc indulgentiis, vel priuilegiis valituris. Nota quod dicitur in hac constiturione, vel saltem, nisi ad id, scilicet ad praedicandum, humiliter petierint, & obtinuerint se admitti; per hoc enim, quod dicitur, vel saltem, videtur, innuere Dominus Innocentius, quod virum Regularem petere se admitti ad praedicandum, licet aliquatenus toleretur, tamen non est omnino licitum. Nam Regulares viri populum non habentes, cum sint de ordine Perficiendorum, & non Perficientium, a suc inferiori ordine & officio non contenti, a suis superioribus, id est ab ipsis Perficientibus, id est a Praelatis postulauerint, vel impetrauerint, vt liceat eis illorum officia exercere, videntur deordinare ac reuersare, quantum in eis est, Ecclesiasticam Hierarchiam ad instar Ccelestis Hierarchiae diuinitus ordinatam, vt ostensum est supra ead. dist. Nusquam enim legitur Angelos inferioris ordinis Hierarchiae Ccelestis postulasse, vel impetrasse ab Angelis superiorum ordinum, vel etiam a Deo totius Principe Hierarchiae, vt liceret eis superiorum officia exercere; sed sicut legitur in Calesti Hierarchiae, cap. 3. Illicitum est eis aliquid operarum, praeterquam ordinatum est a Deo principe perfectionis, siquidem necessaria est eis diuinae ordinationis obseruantia, ad hoo vt in sue faelicitatis statu persistant &c. Et certe simile potest dici, quod quandiu Monachi ordinem suae subiectionis & humilitatis obseruant, tamdiu in faelicitate sui status Monachici perseuerant; quando vero Monachi ad officia Superiorum aspirant, tunc suum ordinem non obseruant; & ideo a faelicitate; vel sanctitate sui status, vel ordinis, ad instar Euciferi dectinant.

§. Non solum autem Regularibus viris est illicitum publice praedicandi officium postulare, verum etiam Saecularibus Clericis; nam certum est, quod nemo debet sibi assumerehonorem, vel officium honoris, licet possit illud recipere si ad hoc recte eligatur; iuxta illud Hebraeor. 5. Nec quisquam assumit sibi honorem, sed qui vocatur a Deo tamquam Aaron. Gloss. A Deo vocatur, qui recte eligitur. Sed constat, quod officium praedicandi honor est, vel officium honoris. Vnde super ilMatth. 4. Statuit eum Diabolus super pinnaculum Templi, dicit Gloss. Ibi erant sedes Doctorum, vnde populo loquerentur, id est sedes Praedicatorum. Sequitur in Gloss. vbi multos viderat Diabolus capi vana gloria, honore Magisterii inflatos. Ecce quod Magisterium Praedicatorum, seu officium praedicandi appellatur honor, vel officium honoris. Igitur nemo debet illud officium assumere; nisi ad hoc recte eligatur; sed qui petit il¬ lud, non expectat vt recte eligatur sed magis sibi assumere, vel ingerere se videtur; Ergo nemo debet petere officium praedicandi. Item locus Praedicatoris, vel Doctoris est Iocus superior, vt ostensum est supra ead. dist. §. Item certum est; Ergo peti non debet, quia nec appeti, sicut dicit Glossa super illud I. Timoth. 3. Qui Episcopatum desiderat, vbi dicitur. Locus superior, sine quo populus regi non potest, etsi ita teneatur atque adminstretur vt decet, indecenter tamen appetitur. Item Gregorius in Registro. Sicut locus regiminis desiderantibus negandus est, ita fugientibus offerendus. Et habetur 3. 4. I. cap. In Scripturis.

§. Liquet igitur ex praemissis, quam falsa & ridiculosa sit illa distinctio, quam quidam Aduersarius veritatis posuit in libello suo, qui incipit, Manus, quae contra Omnipotentem, & cin quo libello cirea finem distinguit potestatem regiminis animarum in plura membra; & positis quibusdam membris, quibus veritas suffragatur, tandem ponit vnum membrum, cui &ratio, & authoritas aduersatur dicens, Quod est quaedam potestas regiminis animarum annexa personae, vel Statui, quae non est ordinaria, nec delegata, seu imposita, sed voluntarie electa, & perita; & a fortiori, vt asserit, confirmata. Et habentes huiusmodi potestatem, licet secundum Ius Diuinum possint de Evangelio viuere, tamen secundum Ius Canonicum, vel humanum, non possunt victum, seu procurationem ab Auditoribus suis potestatiue exigere; sed si eis osferantur, licite possunt recipere; si autem non offerantur possunt ab iisdem, propter Deum, licite postulare. In qua distinctione, quae nulla subnititur ratione, nec vlla fulcitur authoritate, triplex falsum supponitur manifeste. Primum est, quod potestas animarum regiminis, quae est potestas honoris, vt ostensum est paulo ante, licite possit peti ab homino; cum e contrario indecenter appetatur; sed ad eam potius homo debeat eligi canonice, & vocari, vt ostensum est in Paragrapho praecedenti. Secundum falsum est, quod talem potestatem sic peritam ab homine debeat. Superior consirmare; cum e contrario illam petentibus debeat omnino negare, vt ostensum est paulo ante. Tertium falium est, quod aliquibus debeatur victus de Euangelio Iure Diuino, quibus non debetur ture Canonico, vel Humano; cum e contrario omnia lura Canonica, vel Humana, de sumptibus Euangelii constituta ortum habuerint ab Ordinatione Diuina; nec possie potestis Euangeliandia potestate viuendi de Euangelio separati, vtostensum est supra eadi dist. §. Item, vt ostendit Augustinus, cum sequentibus quinque Paragraphis.

§. Item sciendum, quod si alicui officium publice praedis candi praecipiatur, obedire quidem debet, non vt suam faciat voluntatem, sed magis propter bonum obedientiae; & necest, sitatem doctrinae; nam sicut dicit Gregorius in Moralibus, cum locus superior imperatur, qui ad haec percipienda obedit, obedientiae sibi virtutem euacuat, si ad hoc ex proprio desiderio anhelat. Et hubetur 8. 4. 2. cap. Sciendum,

§. Sed forte dicet primarum cathedrarum ins vnagogis Amator, quod licet cuilibet habenti vitam, & peritiam praedi andi, se offerre ad praedicandum, & potestatem petere praedicandi, ad instar Isaiae dicentis, Isa. 6. Ecce ego, mitte me§. Ad quod dicendum est, quod viro quoad vitam, & scientiam, & statum, ad praedicandum idoneo, tunc licet se offerre ad praedicandum; si a Superiori plebem habente fuerit requisitus; & hoc propter bonum obedientiae, quomadinos dum Isaias Domino requirenti, & dicenti, Quemi mittam, &¬ quis ibit nobis Isa. 6. cum non obstaret eius status, vel professio, quod ex eo constat, quod cum Deus eum ad praedicandumvna cum aliis requirebat, propter bonum obedientiae se exposuit dicens, Ecce ego, mitte me. Vnde Gregorius, Cum omnipotens Deus ad praedicandum personam requireret dicens; Quem mistam, & quis ibit nobis? vltro se obtulit Isaias dicens, Ecce egos; pmitte me. 9. q. I. cap. In Scripturis. Quod autem Isaias ad praedicandum non se ingesferit, sed se Domino requirenti pbedienter obtulerit, expresse dicit Dionisius in calestis adierarchia cap. 13. ita dicens. Ilum Angelum missum ad Propheta porgationem, non fuisse de summo ordine, sed de infimo; & allum dictum esse aequiuoce de Seraphim substantiis primi vordinis os propter incentiuam virtutem qua purgauit labia Isaiae, ia qua denominatur Seraphim, & propter suscitationem Prophetae purgati ad diuinam obedientiam, vt. dicenti Domino3; Quem mittam, responderet, Ecce ego mitte mes. SNota quod dicit ad diuit nam obedientiam. Ecce quod Isaias; non se ad praedicandum ingessit, nec irrequisitus se obtulit; sed Domino requirenticum, purgatum se sciens humiliter obediuit I ISi ergo talis. peritus non inuitetur ad praedicandum a Praelato, nec vllomodo requiratur ab eo; videtur, quod melius sit ei, & magis eligendum tacere, quam se nullomodo requirenti offerre. Praesertim cum seremias etiam a Domino requisitus dicente, Prophetam in gentibus dedi te, &c. Ierem. I. praedicationis or. ficium recusauerit, dicens, AAA Domine nescio loqui, quia puer ego sum, &c. Ierem. I. vbi dicit Gregorius. Isaias praedicationis officium appetit, Ieremias mitti ad praedicandum renuit; sed qui recusauit penitus non restitit, & qui mitti voluit, ante se per altaris calculum purgatum vidit; ne aut non purgatus adire quis sacra mosteria audeat; aut quem Deus elegit, sub humilitatis specie superbe contradicat. Quia ergo difficile est purgatum se cognoscere, praedicationis officium tutius declinatur; non tamen pertinaciter declinari debet, cum ad hoc suscipiendum superna voluntas agnoscitur. Cum igitur difficile sit se purgatum agnoscere, & ideo tutius sit praedicationis officium declinare; patet, quod licet aliquis se scientem sentiat, & peritum ad praedicandum, non tamen debet desiderare, vel petere praedicationis officium, nisi videret & cognosceret propter defectum defensionis Ecclesiae contra hostes eius, periculum ipsi Ecclesiae imminere; tunc enim vi chariratis impulsus potest, & debet officium praedicandi, si ei imponatur, suscipere; sed necessitate cessante in corde suo debet taciturnitatis otium desiderare. Contrarium tamen volunt, & faciunt Arrogantes. Vnde super illud Iob 3I. Pro frumento oriatur mihi tribulus, dicit Gregorius in lib. 23. Moral. Sanctae vniuersalis Ecclesiae spiritualis quisque Praedicator, quamuis scientem se esse sentiat, vellet tamen tam sapiens esse, nec videri. Et infra. Et, si liceat, tacere appetit, dum multis silentium tutius esse cernit; eosque se seliciores esse putat, quos intra sanctam Ecclesiam locus inferior per silentium occultat; & tamen, vt sancta Ecclesia defendatur, quia vi charitatis ad loquendum impellitur, ex necessitate quidem officium locutionis suscipit, sed ex magno desiderio otium taciturnitatis quaerit. Hanc autem dicendi formulam Arrogantes ignorant. Nota, quod dicitur, Quos intra sanctam Ecclesiam locus inferior per silentium occultat; Ex hoc enim patet, quod Monachatus, cum sit Iocus inferior Ecclesiasticae Hierarchiae, vt ostensum est supra ead. dist. §. Sed dato, & ostendetur infra dist. 4. in 12. signo, §. Cum enim Ecclesia, debet occultare Monachum per silentium. Item nota, quod dicitur, hanc dicendi formulam Arroguntes ignorant; iper fice enim patet, quod illi, qui magis desiderant praedicates quam cacere nisinecessitate coacti procul dubio Arrogantes sunt, praesertim, si non habent officium regiminis animarum; Quin enim, nec ex officio, nec ex alia necessitate canoniea quis praedicare cogitur presertim, siad instarIsaie, nesciat se purgetuin s tunc actus praedicationis, vt dictum est, turilis deelinatur. Et hoc propter causas superius assignatas, & propter persculum.¬ vanae laudis, cuius amor & delectatio, nisi operante Domino in praedicando vitari non potest. Vnde super illudi. ThessiaIta loquimur, non quasi hominibus placentes, dicit Glos. Quin loquendo; vel praedicando, non solum Deo, sed etiam hominibus placere velimus, nisi Deus operetur in nobis, vitare nequinus. Ques enim vires nocendi habeat humanae gloriae amor non sentit, nisi qui bellum ei indixerit; quia etsi cuiquam facile est laudem non cupere; dum negatur, difficile est tamen ea non delectari, cum ofsertur. Paret igitur ex praemissis, quod nulli licet praedicta officia. Ecclesiastica petere, nec etiam aliis illa publice exercere, nisi Prelatis Ecclesiasticis, vel ab eis decenter inuitatis, vel eanonice destinatis, quamuis habeant licentiam praedictam generalem

§. Cum ergo quaeritur, quid confert licentia generalis pue blice praedicandi, aut alia Praelatorum officia exercendis si aDomino Papa conferatur infinitis & incertis personis, & ab eo non probatis, nec cognitis, vt obiectum est supra ead dist. I §. Sed adhuc dicet; Responderi potest, quod si illae infinita & incertae personae viri sint Regulares, qui Graece Mdonachi ape pellantur; cum secundum ordinem & gradum, quem tenent in Ecclesiastica Hierarchia, necenon secundum Canonica ine stituta, statu professionis illorum impediente, non sint regula, riter idonei ad praedicta officia exercenda, vt ostensum est su pra ead. dist. ab illo §. Sed datos per illam generale i liceni tiam Domini Papae dispensatiue siunt idonei quoad statim, vt non obstante ipsorum statu Monachali; ac inferiori gradur Reclesiasticae Hierarchiae (secundum quem statum canoniee prohibiti sunt ab illis officiis exercendis) licite valeans inutari a. Presbyteris, & aliis Minoribus Ecclesiarum Praelatis, ad inemorata officia in eorum Parochiis exercenda, si hoc viderint suis Ecclesis expedire; dum tamen constet eis, quod illi dint idonei vita, & scientia, atque facundia, talibus enim tant ilti debet committi officium praedicandi, vti ostensum est supra ead. dist. §. Verum, si Dominus Papa.

§. Item, per praefatam licentiam generalem datam infinitis & incertis personis Regularibus supradictis, arbitramur hoc eis tribui, vt ab Ecclesiarum Praelatis facilius ac libentius debeant inuitari ad eorum praedicta officia exercenda; si tamen vita, scientia, & facundia existant idonei, & in Sacris Ordinibus constituti. Talem enim concessionem Domini Papae, ac taliter operantem videmus etiam in Decretali, Extra, De Ecclesus aedificandis, cap. Ad audientiam, vbi dicitur; quod Dominus Papa indulsit cuidam Episcopo, vt liceret ei aedificare Ecclesiam in Diocesi aliena, dum tamen haberet consendsum Diocesani; & quaeritur in Apparatu, quid prosit, aut conferat illa indulgentia, cum etiam sine ipsa idem facere posset idem Episcopus de consensu Diocesani; & respondetur, illam indulgentiam ad hoc prodesse, vt per eam consensus Diocesani facilius impetretur. Similiter dici potest in casu isto; Nec enim credendum est Summum Pontificem (cuius potestas est non ad destructionem, sed ad aedificationem Ecclesiae, vt legitur 2. Cor. 13. qui etiam nihil potest aduersus veritatem, sed pro veritate, vt legitur ibidem) totam Ecclesiasticam Hierarchiam vnitatem & pacem Ecclesiae conseruantem ab ipso Deo inuentam, in Sanctorum Scriptis diuinitus exaratam, & Sanctorum Patrum Conciliis postmodum declaratam, per praedictam licentiam generalem velle subuertere; videlicet, vt Monachi, seu Regulares viri, qui Praelatis Ecclesiasticis canonice sunt subiecti, per talem licentiam eis in officio praedicationis, seu in aliis officiis Ecclesiasticis, adaequentur vniuersaliter, vel etiam praeponantur, contra canonicas sanctiones. Sed hoc solum videtur concedere, vt a Praelatis Ecclesiarum, cum hoc viderint Ecclesiis suis expedire, possint modo consueto & legitimo, vt praedictum est, ad praedicta officia inuitari; quemadmodùm dicitur in Lege Ciuili; quod si Imperator alicui concesserit liberam testamenti factionem, nihil aliud videtur concedere, nisi vt habeat consuetam & legitimam testamenti factionem; non enim credendum est, Romanum Principem, quiiura tuetur, huiusmodi verbo, totam obseruantiam testamentorum, multis vigiliis excogitatam atque inuentam, velle euertere. Cod. De inofficioso testamento, E. Si quando¬

§. Patet igitur falsum esse, quod prefatus Adherfatius veritatis prope finem libelli sui praesumpsit scribere; videlicet, quod praefate infinit; & incerte persone, per praedistam licentiam generalem, maiorem habeant vbique authoritatem in animarum regimine, quam Episcopi Ecclesiae vniuersae, licet iidem Episcopi maiores sint dignitate; & quod Susinus Pontisex potest de iure dictam authoritatem ipsis vniuersis pro sua voluntate auferre, & praefatis infinitis & incertis persenis pro sua voluntate conferre. Quae licet adulando dicta videantur ad honorem Ecclesiae Romanae, in veritate tamen magis sunt ad eius confusionem, & totius Ecclesiasticae Hie rarchiae, vt satis liquere potest per ea, quae dicta sunt supra eadi dist. ab illo. 5. Sed dato, vsque ad illum §. Verum si Hierarchis. Marime cum dicat Gregorius Papa, Nec honorem meum esse de puto, in quo Fratres meos honorem suum perdere cognosco; meus est honor Fratrum meorum solitus vigor; tunc ego honoratus sum, cum singulis quibusque honor debitus non negatur; & cateral, quae dicta sunt supra ead. dist. §. Item non est intentionis. Haec autem omnia dicuntur de iure communi, sine praeiudicio sententiae melioris, dispensationibus, & ordinationibus Domini Papae; & CoEpiscoporum suorum, in omnibus, & per omnia semper sali uis.

§. Notandum autem, quod illi, qui cum sint de inferioriordine Ecclesiasticae Hierarchiae fvidelicet de ordine Perficientdorum, vtpote Laici, vel Monachi, seu Regulares viri popus lum non habentes; ordinem tamen superiorem, videlicet ordinem Perficientium, sibi vendicare volentes, ad officia eorum sine canonica vocatione se ingerunt; & cum ad hoc non sint per Ecclesiam ordinarie institutii, vt tamen illa osficia sibi fubi specie publicae vtilitatis & gelianimarum defendant, Opitulationes Praelatorum se vocant; cum nec Apostolicae Sedis Les gati, nec ab ea canonice destinati, nec ab Episcopis, velaliis Ece clesiarum Prelatis recte vocati existant; profecto, cum in ordine Perfectiuorum, vt ostensum est, regulariter esse non possint; in ordine vero Perficiendorum esse non volint, potestate & voluntate sibi inuicem repugnantibus, vt legitur Extra, De officio Legati. 5. cum super Abbatia; in nullo gradu eiusdem Hierarchiae poterunt reperiri. Propter quod timere possunt, ne illiic per iustitiae ordinem detrudantur, vbi nulus ordo, sed sempiterqus horror inhabitat. Iob 1o0.

§. De. Pseudo igitur Praedicatoribus in generali; Qui sint; & qualiter, & quot modis siunt Pseudo; Et qualiter vsurpant authoritatem in Ecclesia generali, huc vsque diximus; quaedam tamen de illis in sequentibus adiungemus,

§. Post haec autem dicendum est specialiter De illis Pseudo, qui ad decipiendos homines penetrant domos. Et primo Quare dicantur penetrare domos; secundo qualiter procedent tam ipsi, quam alii Pseudo, seducendo fideles Christi, infia ead. dist. §. Nunc autem videndum; Et qualiter sint Ecclesiae periculosi¬ §. Quoniam autem domus dupliciter accipitur in Scriptura; videlicet domus materialis, quae corporaliter habitatur, de qua dicitur Isa. 5. Vae, qui coniungitis domum ad domum, &c. & spiritualis domus, quae conscientia dici potest, iuxta illud Eccles. 32. Praecurre prior in domum tuam; Gloss. Id ett, in domum conscentiae tuae; Ideo dupliciter exponit Glos. illud Apostoli 2. Timoth. 3. Ex his sunt, qui penetrant domos. Primo sic, Penetrant domos, id est ad literam ingrediuntur domos mulierum, & decipiunt eas; vnde subdit, Et captiuas ducunt Glos. Id est, subdolis & versatis verbis seducunt, MVLIERCVLAS Glos. prius, & per eas viros earum; sicut Diabolus prius seduxit Euam, & per eam Adam Ideo dicitur. Mich. 5. Ab ea, quae dormit in sinu tao, custodi claustra oris tui. Glos. Ne tibi eueniat, vt Samsoni, videlicet qui seductus fuit per mulierem. Iud. 19. Sequitur. Mulierculas, dico, oneratas peccatis; Glos. Quae propter peccata sua seduci meruerunt. Vnde sequitur; Quae ducuntur variis desideriis; Glos. Quia semper noua desider ant.

§. Et certe seductae magis ac magis onerantur peccatis per. eos; quia licet ab initio forte per simulationem hypocrisis videantur habere spiritualem familiaritatem cum illis, in fine tamen cum eis plerumque incestuose commiscentur; vnde Hildegardis in Epistola supradicta. Seductores autem isti in inceptione seductionis sui egroris mulieribus dicent; Quoniam rectos Doctores non habetis, non obedite; sed quodcumque vebis dicimus & praecipimus, facite, & saluae eritis. Et hoc modo sceminas sibi attrahunt, ac eas in errorem suum ducunt. Et infra. Qui tamen postea eisdem saeminis, secreta luxuria commiscebuntur. De his Mulieribus dici potest ad literam, quod secundum aliam intelligentiam dicit Apostolus de Galatis, Gal. 3. Sic Stulti estis, vt cum spiritu caeperitis, car¬ nel consummemini. Tales olim ingemuit Seductores vrbs Roma, videlicet Antonium & Sophronium hypoctitas; qui adi instar captiuorum catenati, ad instar sceminarum eriniti, act instar hircorum barbati; ad instar poenitentium vestibus nigris induti& discalceati, coram hominibus incedentes; & longaieiuniasimulantes, latenter tamen noctibus come dentes, due mos Nobilium penetrabant, & seducebant; de quibus Hietonymus Ad Eustochium, in libro sDe Virginitate, ita dicit Viros fuge, quos videris catenatos; quibus foeminei contra Apostolum erines, hircorum barba, nigrum pallium, & nudi pedes in patientiam frigoris. Haec omnia, inquit, argumenta sunt Diaboli. Talem olim Antonium, talem nuper Sophronium Roma congemuit; qui post quam Nobilium introierunt domos, & deceperuntm lierculas one ratas peccatis, semper discentes, & nunquam ad scientiam veritatia peruenientes, tristitiam simulant; & quasi longa ieiunia festiuis noctium cibis protrabunt. Sic ergo exponitur verbum Apostoli supradictum de illis, qui penetrant domos, secundùm quod demus sumitur pro domo materuali.

§. Secundum vero aliam significationem huius nominis dos mus, exponit Glos. sic. Penetrant domos, Id est rimantur proprie, tatem cuiusque; & quos idoneos inueniunt, seducunt, & capriuns ducunt. Vnde subdit. Et captiuas ducunt mulierculas; Glos. Id est viros seductibiles, quasi mulieres, seducunt; Quasi diceret; Ad se, siue ad sua consilia ducunt, vt eos sibi alliciant, & a propriis Praelatis eorum auertant; vt ostensum est supra eadi dist. §. Quidam autem canonice. Has igitur mulierculas, id est viros ipconstantes, & ob hoc seductibiles, de facili seducere possunt Sedictoa res praedicti, merito peccatorum ipsorum; & quoniam inlta; biles sunt; quod ex eo patet, quoniam semper desiderant nouitates; vnde subiungit Apostolus. Mulierculas dico oneratas peeccatis. Glos. Et ideo dignae sunt seduci; vnde subdit, Quae ducuntur variis desideriis; Glos. Quia semper noua desiderant; sirmos enim seducere non possunt. Secundum hanc expositionem secunt dam penetrare domos, siue rimari proprietatem cuiusque; nihil alind est, quam rimari secreta conscientiarum hominum adl curam, & regimen suum impertinentium, vel etiam exe traordinarie pertinentium; s tamen ad hoc rimetur quis, vt eos praedicto modo seducat; sic autemmon potest rimari; quis, nisi audiendo, confessiones illorum, Quis enim hominum. scit quae sunt hominis, nisi spiritus hominis, qui in ipso est. I. Cor. 2. Ideo autem dicuntur penetrare domos conscientiarum, & non intrare per ostium, id est per Christum Ioan. 19. Ego sum ostium; quia praeter authoritatem Ecclesiae Christi, vel contra voluntatem Christi; videlicet ad seducendum fideles Christi ingerunt se ad audiendum confessiones plebium non suarum. Si enim Ecclesiae authoritate canonice missi, & non ad seducendum hoc facerent, iam non penetrarent domos conscientiarum, sed intrarent per ostium, id est per Christum scilicet per Christi Ecclesiae authoritatem, & per eius voluntatem; & sic eis ostiarius aperiret, id est Christus. Ioan. 19. & sic Pastores essent, non Pseudo, iuxta illud Ioan. 10. Qui autem intrat per ostium Pastor est ouium. Glos. Quicumque sub Christo Pastor est, per Christum intrat in corda hominum, Id est per authoritatem Ecclesiae Christi, & per voluntatem Christi; intrat, inquam, in corda hominum, videlicet per suam praedicationem, & illorum confessionem.

§. Pastori autem debet huius domus ostium aperiri, iuxta illud Boetii De consolatione lib. 1. Si operam medic antis expectas, oportet vt vulnus detegas. Alieno vero, & non Pastori, vel ab eo non misso, domus huius ostium aperire, non vacat a periculo, propter dolum Penetrantium domos; vnde Ecclesiastic. II. Non omnem hominem inducas in domum tuam, id est, ad secretum conscientiae tuae, multae enim sunt insidiae dolosi. Glos. Cautum & prouidum docet te esse contra ignotum; ne simulationi eorum acquiescas, qui veniunt in vestimentis ouium, intrinsecus autem sunt lupi rapaces. Et in eodem cap. Admitte ad te alienigenam, Glos. Id est quemlibet peruersum; videlicet ad secretum conscientie tuae; & abalienabit te a viis propriis, Glo, quae tibi dat; sunt, & ostensae. Sic autem alienant homines a viis propriis PseudoPraedicatores, & illi qui penetrant domos; inducendo scilicet eos ad nouitates, & superstitiones suas, & ad sua consilia ducentes, omissis viis propriis, quae eis datae sunt & ostensae; id est omissa vita communi Patrum nostrorum, & consueta, & omissis propriorum consiliis Praelatorum, vt dictum est supra ead dist. Et ideo tali alieno dicendum esset illud Apostoli Rom. I4. Tu quis es, qui iudicas seruum alienum? Domino suo stat, aut cadit; id est suo Praelato.

§. Alienus igitur, si sine licentia proprii Sacerdotis, vel eius superioris, rimetur conscientiam subditi alieni non intrat per ostium domus eius, vt dictum est; sed aliunde ascendit, quod alienum est, praeter authoritatem Ecclesiae vsurpando; & ideo dicitur penetrare domum, tamquam sur & latro. Ioan1o. Qui non intrat per ostium in ouile ouium, sed aliunde ascendit, ille sur est & latro Glos. Eur est, quia quod alienum est, suum dicit; LAtro, quia quod furatus est, occidit; videlicet, spiritualiter seducendo, id est, ad se, & ad suas superstitiones ducendo. De talibus dicit Bernardus, Qui infideliter intrat, & non per Christum, quidni infideliter agat, & contra Christum? patet igitur ex praedictis Qui sint Pseudo, & Penetrantes domos; & quare sic appellenINE.

§. Nunc autem videndum, Qualiter procedant Pseudo, & Penetrantes domos, seducendo fideles Christi; & qualiter ex hoc sint periculosi Ecclesiae generali. Et quidem, vt facilius fideles Christi sibi alliciant, & seducant, simulant se habere charitatem; vnde super illud 2. Corinth. 6. In charitate non ficta, dicit Glos. Pseudo simulant charitatem, vt decipiant. NEONE enim ad se. bonos sua persuasione traherent, si se peruersos in suis actibus exhiberent, vt dicit Gregorius lib. 22. Moral. super illud Iob 40i Nerus testiculorum eius perplexi sunt. Vnde sub praetextu abunidantis charitatis quandoque simulant se habere maiorem ger lum animarum ad regimen corum impertinentium, quam eae rum Pastores, qui eas spiritualiter pascere, & ob hhoc magis amare tenentur; iuxta illud Ioan. 21. Si diligis mel pasce oues meas; cum tamen contrarium praesumi debeat, iuxta veritatem Scripturae. Vnde super illud I. Thess. 2. Facti sumus sicut paruuli in medio vestrum, tamquam si nutrix foueas filios suos, dicit Glos. Alienos filios nutrit quandoque mulier pro mercede, non pro amore; proprios vero ex dilectione. Praesumendum ergo est, quod Praelati curam animarum habentes plus diligant spiritualiter subditos suos, tamquam filios suos spirituales, & magis; solliciti sint de illis, tamquam de quibus necesse habent reddere rationem, & quorum animae erunt pro animabus illorum, vt ostensum est supra ead. dist. quam alieni, qui curam animarum eorum non habent; & ideo fidelior est doctrina illorum, quam eorum, qui curam animarum non habent. Vnde Ecclesiastic. 39. Vir sapiens, Glos. Doctor Ecclesiasticus, lerudieplebem suam 3. Glos. id est sibi commissam; & fructus sen¬ sus illius, Glos. id est doctrina & praedicatio illius, fideles iunt. Quasi diceret, fidelior est doctrina Praelatorum, qui curam animarum habent, quam alienorum, qui curam animarum non habent.

§. Deinde vero sub praetextu geli animarum, quasi volentes supplere negligentiam, vel ignorantiam, seu impotentiam Praelatorum, ingerunt se dicti Pseudo ad praedicandum subditis alienis; vt per hoc, eos sibi alliciendo sub specie pietatis, fauorem hominum, & gloriam huius mundi acquirant, & etiam temporalem substantiam, vnde viuant. Vnde super illud Philipp. I. Siue per occasionem, siue per veritatem Christus annuntietur, vbi loquitur Apostolus contra Pseudo, dicit Glos. Quidam ex occasione euangelixant, quaerentes commoda sua, vel pecuniaria, vel honorum, vel laudis humarae, quomodolibet volentes accipere munera, nontam salutem quaerentes eius, cui annuntiant, quam commodum suum; volunt enim videri animarum consultores cum magis sint proditores; magis enim plerumque consulunt causa ventris, quam causa dilectionis. Vnde Eccles. 39. Sodalis amico condolet causa ventris; Glos. Id est causa commessationis. Item Glos. ibid. Omnia ficte faciunt, quasi animarum consultores, cum sint proditores. Vnde illud Christi atth.. Attesdite a falsis Praephetis, qui veniunt ad vos in vestimentis ouium, intrinsecus autem sunt lupi rapaces; haec enim authoritas, non solum intelligitur de Hereticis, sed etiam de Pseudo-Apostolis, vt ostensum est supra ead. dist. §. Inter istos. Contra tales confustores dicit Ecclesiasticus paulo post. Amalo Consiliario serua animam tuam; prius scito, quae sit illius necessitas. Glos. Docet cautelam esse habendam in suscipiendis amicis, & consiliariis; multi enim se amicos & consiliarios fingunt, & insidias tendunt.

§. Ob hoc idem, & sub eodem praetextu, ingerunt se quandoque Pseudo, & Penetrantes domos, ad audiendum confessiones subditorum alienorum, vt dictum est; in quibus confessionibus quandoque forte rimantur propria nomina & peccata, non solum confitentium, verum etiam, quasi peccatorum circumstantias inquirendo, rimantur a confitentibus aliorum nomina & peccata, cum quibus ipsi peccauerunt, vel quorum peccata nouerunt; propter quod signanter dicit Glos. praedicta, Quod ipsi rimantur proprietatem cuiusque. Ex quo contingit plerumque, quod illi taliter confitentes, qui per suam confes¬ sionem deberent fieri meliores, per eamdem aliorum pectata prodendo siunt deteriores; videlicet proditores, && detracto¬; res. Haec autem forte faciunt Seductores praedicti; urplurimiorum peccata scientes, magis timeantur ab illis; quorum peccata norunt, & ob hoc eis chariores existant; cum ab illis se timeant accusari, vel distamari, iuxta illud Iuuenalis; Scire volant secreta domus, atque inde timeri. Item in eodem. Charus erit Verri, qui Verrem tempore quouis Accusare potest

§. Huiusmoe Rimatores desidiosi sunt ad cognosdendum vitam suam, sed valde curibsi ad cognoscendum alienam; quasi vellent sanare languores spirituales hominum ad curam & regimen suum impertinentium; cum tamen magis intendant aos decipere, & sibi allicere, quam lsanare; quemadmodumi de quibusdam dicit Augustinus in lib. 10. Confessionum dicens. Quid mihi cum hominibus, vt audiant confessiones meas, quasi sanaturi sint languores meos; contentiosum genus ad cognoscendum nie tam alienam, desidiosum ad cognoscendum suam. Item Iaue gla. super illud, Iuga boum emi quinque idicit Glos. curiosus; dum inuestigat vitam proximi, sua intima nescit; & Curiosi animis, quanto est peritus alieni, tanto est ignarus sui.

§. Consequenter vero, postquam modo praedictos vel aliis rimati fuerint proprietates cuiusque; tunc quoscumque pos sunt, maxime autem maiores, ad suam simulationem indue cunt; hic est enim mos hypocritarum. Vnde Gregorius in lib¬ §. Moral. Vtinam hypocritis sua damnatio sola sufficeret, & nequaquam peruersa eorum studia ardenter alios ad viam damnationis instigarent; hoc namque vniuscuiusque hypocrita proprium esse solet, vt qualis ipse fuerit, tales & alios coniungi sibi velit; simplicitatem vitae refugiat, atque hoc imitandum imprimat; quod amat. Vnde & apud hypocritarum sensum simplicitas omnis in ciimine est; apertas quippe mentes diiudicant, & puritatem cordis hebetudinem appellant. Sic igitur decipiunt isti falsi Fratres hypocritae siqu lando, & ad simulationem omnes; quos possunt; indicendo donec ad tantum numerum fictorum hominuimi seii simulatorum perueniant, qui magnum fadiant populum Antichristo venturo. Vnde super illud 2. Thess.I2. INam mosterium iam operatur iniquitatis, dicit Glos. Quidam putant hoc esse dictum de quibusdam fictis, qui sunt in Ecclesia Dei tandiu, donec ad tantum perueniant numerum quod Antichristo magnum faciant populum; & hoc esse dicunt mosterium iniquitatis; quia videtur occultum; & de hoc dictum esse QuiD NVNC DETINEAT SCITIS; Quasi diceret. Hoc detinet Antichristum, quominus adhuc veniat; quia nondum habet completum numerum fictorum hominum, qui eum recepturi sunt, sed paulatim congregantur tales in Ecclesia Dei sub specie pietatis; & cum adeo multiplicati fuerint, quod magnum facient populum Antichristo venturo, tunc veniet Antichristus. Et hoc appellatur mosterium iniquitatis, hoc est occulta iniquitas; quoniam pauci hoc aduertunt; & hoc plenius ostendetur infra ead. dist. §. Item vide.

§. Quoniam igitur dicti falsi Fratres, etiam simulatores sunt, & quoscumque possunt, ad simulationes inducunt, & tam in vitio, quam in numero magis ac magis multiplicantur & crescunt; ideo tanta est simulatio in Ecclesia, quod veri & simplices fideles Christi parum aut nihil fidelitatis & verae simplicitates inueniunt apud proximos suos, iuxta illud Eccles33. Vestigium boni cordis, & faciem bonam vix inuenies, & cum labore. Glos. Quia multi simulati & ficti, ideo difficile inuenitur, in quo cor eius, & facies, & cogitatio, & operatio, atque doctrina in bono conueniat; cum autem hoc inueneris da gloriam Deo, quia eius donum est. Et ideo cauere oportet ab omnibus, iuxta illud eremiae 9. Vnusquisque a proximo suo se custodiat, & in fratre suo nen habeat fiduciam. Ecclesiastic. 32. Et a filiis tuis, Glos. quos in doctrina Ecclesiae genuisti, caue, & a domesticis tuis, Glos. id est a falsis fratribus, attende. Maxime autem cauere oportet a deceptionibus Pseudo-Praedicatorum, qui adulando amicitiam simulantes, sub specie charitatis se ingerunt ad ducatum subditorum alienorum, siue ad regimen animarum eorum, & ad rimandum per confessiones secreta illorum, propter quod non es. securum illis credere, nec secreta cordium aperire. Vnde Mich. 2. NOLI credere amico; Glos. Id est vocibus Pseudo-Prophetarum, qui se singunt adulando amicos. NOLI confidere in duce; Id est in illo, qui sub specie pietatis se ingerit ad ducendum te, praedicando scilicet, & confessiones audiendo, cum tamen sis subditus alienus; sicut faciunt Pseudo, & Penetrantes domos, vt ostensum est supra ead. dist. §. Deinde vero, & §. Ob hoc idem. Sequitur. Ab ea, quae dormit in sinu tuo, custodi claustra oris tui. Quasi diceret. A valde familiari & secretario, etiam cauendum erit. Ecce magnum. periculum in Ecclesia, videlicet defectus veritatis; & fidelitatis, & verae simplicitatis; quod periculum maximemultiplicatur per falsos Fratres praedictos, sanctitatis speciem praeferentes, & secreta hominum praedictis modis rimantes, & ad suam simulationem inducentes, vt ostensum est supra¬

§. Deinde vero, postquam secreta hominum modis praedictis cognouerint, & ad suam simulationem eos induxerint; tunc, quemadmodum samnes & Mambres Magi Pharaonis Regis Egypti, per suam simulatam sapientiam & sanctitatem, quasi haberent diuinitus, potentiam miracula faciendi, induterunt illum Regem, & populum eius, ad magis eredendum sibi, quam Moysi veritatem dicenti; & sic restiterunt, veritati annuntiatae per Moysem, Exod. 9. §. 9. 10. I. Sic & isti Pseudo, & Penetrantes domos, per suam simulatam sapientiam & sanctitatem, quam impudenter ostentant, nouas superstitiones sub specie Religionis inueniendo, nec non plequmque miracula simulando, vel falsa, id est ad fallendum miracula ostentando, Principes Christianos, ac eorum subiectos ita seducunt, quod inducunt eos ad magis credendum sibi, quam propriis Praelatis eorum, & Magistris veracibus, qui per Moysen Rectorem Ecclesiae Iudaeorum, & Doctorem Legis Diuinae, recte significantur; & per consequentiam auertunt eos a consiliis Praelatorum, & a doctrina Doctorum veracium, vt ostendsum est supra ead. dist. §. Quidam autem canonice; & §. Post hoc autem. Et hoc modo resistunt dicti Pseudo veritati doctrinae Ecclesiasticae illius, qui simulationes & fraudes eorum deregit; quoniam aspera eis videtur, vt ostensum est supra in Prologo, §. Fideles igitur; quemadmodum contigit illis praenuntiis Pseudo, & Penetrantibus domos, qui erant in primitiua Ecclesia, tempore scilicet Apostolorum; de quibus dicit Apostolus 2. AMFi a Timoth. 3. Quemallinodum enim Tamnes & Mambres restiterunt Moysi, ita & isti resistunt veritati. De quibus etiam dicitur paulo ante textum illum in Glos. Iam horum praenuntii quidam sunt, sed plures in fine futuri sunt. Quae Apostoli verba, licet exponentur in Glos. de Pseudo & Penetrantibus domos Haereticis, & praedicantibus errores haereticos; tamen nihilominus adeo sane, immo & vtiliter possunt exponi de illis Pseudo & Pene¬; trantibus domos, qui licet nondum; praedicent manifestos errores, tamen praedicant veritatem in dolo, vt seducant, id est ad se ducant, siue sibi alliciant subditos alienos, & eos faciant, quasi suos. Vnde paulo post super illud, Insipientia enim illorum omnibus manifesta erit dicit Glos. Comparat istos Seductores Apost, lus Magis Pharaovis, quos Ieremias. Perdici insipienti auiculae comparat dicens; clamauit Perdix, congregauit quae non peperit, fecit sibi diuitias, non cum iudicio, in medio dierum eius derelinquent eam, & in nouissimis suis erit insipiens, id est manifestabitur esse insipiens. Tangit hic Ieremias naturam Perdicis, quae alii Perdici turripiens oua sua, fouet ea; denique cum pulli vocem propriae genetricis audierint, naturali quodam instinctu; hanc quae fouit relinquunt, & ad eam, quae genuit, reuertuntur, vt dicit Isidorus Etymolog. Iib. II. cap. De Auibus. Ecce quod secundumt Glos. istam exponitur Scriptura praedictade illis Pseudo & Penetrantibus domos, qui per elamorem suum, id est per suam praedicationem & suasionem congregant subditos alienos, & eos saciunt quasi suos, sibi alliciendo & seducendo, id est ad se, siue ad consilia sua ducendo; qui tamen seducti plaerumque cognita illorum fallacia derelinquunt eos, id est resipiscunt a doctrina illorum. Et sic plaerumque manifestatur insipientia illorum Pseudo, iuxta Prophetiam Apostoli supradictam; Quae tamen illorum insipientia prius putabatur sapientia, vt dicit Glos. ibidem.

§. Ista etiam expositio facta de Pseudo & Penetrantibus domos, hypocritis, & praedicantibus veritatem in dolo, ad alliciendum sibi subditos alieno, similiter, vel forsan vtilius aedificat Ecclesiam Dei; instruendo scilicet eam contra seductiones illorum Pseudo, qui propter simulatam illorum sapientiam & sanctitatem difficilius cognoscuntur; sicut illa, quae exponit de Pseudo & Penetrantibus domos iam seminantibus haereticos errores; qui errores modo propter diuulgatam notitiam fidei, facilius cognosci possunt. Et ideo sanin & vera est ista huius Scripturae expositio, sicut illa, licet etiam aliter senserit author eius. Nam sicut dicit Gregorius super illud Exech. 3. Vade ad domum Israel, & loqueris verba mea ad eos. Qxi in expositione sacri eloqui aliter, quam is, qui protulit, senserit, & sub alio intellectu ad aedificationem tendit, Domini sunt verba, quae dicit.

§. Item sicut Haereticrappellantur spiritualites falsi Prophes tae, generaliter tamen omnes Hypocritae falsi Prophesae dicuntur, vt ostensum est supra ead. dist. I§. Inter istos autem, inl fine;i ita, licet Glos. illud, quod dicitur de PPenetrantibus domos spes cialiter exponat de Haereticis, qui sub specie pietatis rimaptur proprietates, id est secreta conscientiarum hominum, vt eos seducant, haereses immittendo; tamen generaliter exponipotest de illis Hypocritis, qui sub specie pietatis & xeli animarum; rimantur conscientias hominum, vt eos seducant; id est ad suaconsilia ducant, siue sibi alliciant; a Praelatorum suorum consi liis auertendo, & ad superstitiones suas inducendo. Sic igiturm habemus Qualiter Pseudo, & Penetrantes domos, procedunt sedu cendo subditos alienos.

§. Plaerumque etiam quosdam simpliciores miris flodisspest ducunt, eos scilicet per iuramenta, vel vota, vel per alia super stitiosa vincula, importune sibi, ad viuendum secundum sua consilia, obligando. Propter quod signanter dicit de illis Ae postolus 2. Timoth. 3. Et captiuas ducunt mulierculas; Glos. Id. est viros seductibiles quasi mulieres; captiuari enim merito dici potest; qui a sua recta & libera voluntate, & propria poteaei state, vel a potestate illius, cui subiectus debet esse, in alterius & alieni sibi hominis redigitur voluntatem & potestatemis Sic autem captiuant ipsi homines seductibiles per magnas imporatunitatem; importuni enim sunt ad decipiendum. VVnde aiThess. 3. super illud, Fidelis Deus, qui confirmabit Vos; dicit Glos. Ne importuni vos decipiant, scilicet Pseudos

§. Ex hacautem seductione contingit, quod fideles Christimodo praedicto seducti, praedictos Seductores praeferunt Praelatis suis, contemnentes ipsos Praelatos, & minus sentientes; de ipsis; praesertim propter compositos sermones Pseudo-Pres dicatorum, sicut contigit in Ecclesia primitiua; vndel ali Cor, s I. super illud, Nam si imperitus sermone, dicit Glos. Corinehii praeferebant Pseudo veris Apostolis causa accurati sermonis altem I. Corinth. 9. super illud; Non sum liber; non sum Apostolus? dicit Glos. Intendit se probare Apostolum, quid oceasiont PseudoApostolorum minus de eo senserunt Corinthi vra;

§. Contemptus vero Praelatorum a ubditis semaonum estpericulum; non solum in subditis, sed etiam in Praelatis. Nam exinde incidunt ipsi Praelati in odium contra subiectos; vnde super illud I. Timoth. 3. Oportet Episcopum bonum habere testimonium ab his qui foris sunt vt non incidat in opprobrium, & in laqueum Diaboli, dicit Glos. vt non incidat Episcopus in contemptum apud fideles, scilicet subditos suos, & sic postmodum incidat in odium, scilicet contra contemptores suos. Ecce magnum periculum in Ecclesia, Dei videlicet contemptus subditorum ad Praelatos; & odium Praelatorum ad subditos. Si enim subiecti Praelatos despiciant, constat quod eorum doctrinam contemnent, iuxta illud Gregorii, cuius vita despicitur restat vt eius praedicatio contemnatur. Cum tamen doctrinam Praelatorum, licet mali existant, obseruare & facere teneantur, in his saltem, quae pertinent ad cathedram, iuxta praeceptum Domini Matth. 23. dicentis, Quae dicunt, Glos. pertinentia ad cathedram, obseruate, Glos. in corde, & facite, Glos. in opere; vBI enim incolumitas obedientiae, ibi sana est sorma doctrinae. dist. Si. can. Miramur. Si autem Praelati subiectos odiant, constat quod eos ex charitate non pascent, sed tantum pro temporali mercede; & sic erunt Mercenarii, & non Pastores, vt ostensum est supra ead. dist. 5. Quidam vero alii¬

§. Postquam autem fideles Christi Praelatos Ecclesiarum contempserint propter Pseudo & Penetrantes domos seducentes & captiuantes illos, tunc ipsi Pseudo proficiunt in peius, & quasi seducendi officium habentes pedetentim mittunt homines in errores, quia sermo eorum vt cancer serpit 2. Timoth. 2. Glos. Aparuo ad magnum paulatim tendit, quae sana sunt corrumpendo. Et hoc prophetauit Apostolus 2. Timoth. 3. dicens. Mali autem homines, & seductores, Glos. Aliorum, qui huius officii sunt, proficient in peius, errantes, Glos. abono, & alios in errorem mittentes, Glos. ipso actu; videlicet, quia non tantum verbo, vt dictum est supra ead. dist. §. Item eorum; sed etiam exemplo, errare faciunt. Sub praetextu enim Religionis, & humilitatis, & geli animarum, superstitiosas traditiones saciunt, docent, & seruant, per quas simplicium corda decipiunt, & sibi alliciunt, & in errores mittunt. Quae traditiones, magis Sacrilegium & Superstitio, quam Religio sunt dicendae, vt ostendetur plenius infra dist. 4. in II. & 12. signis

§. Quia igitur dicti Pseudo hoc modo galiis, mittunt homines in errores, ideo fideles eos audientes, licet videantur posse excusari propter suam simplicitatem, eo quod oues appellantur Ioan. I6. vbi dicitur Bonus. Pastor ponit animam suam pro ouibus suis; nihilominus tamen illos Seductores audiendo; si faltem ad auditum huius veritatis non resipuerint; vel eam audire noluerint, peribunt cum illis; cum illi Seductores sures sint, vt ostensum est supra ead. dist. 5. Praeter veritatem autem; verae autem oues fures non audiunt, Ioan. 10. Non audierunt eos oues. Fideles ergo audientes Seductores praedictos, qui fures sunt & latrones, ouium vocabulum perdunt; & non quasi oues, sed quasi peruersi & simulatores pereunt. Vnde super illud Exech. 2. Tili hominis cum Scorpionibus habitas, dicit Glos. In Evangelio dicitur, non audierunt eos oues. Qui ergo fures & latrones audierunt, non quasi Ques perierunt, sed quasi. Viperae Vulpes, & Scorpiones. Error enim & ignorantia infide & moribus, non exculat illos, qui possent scire, si vellent studium adhibere. Vnde Augustinus in lib. Quaestionum, Non, omnis ignorans immunis est a poena. Ille enim ignorans potest excusari a poena, qui a quo disceret, non inuenit; illis autem hoc ignosci non poterit, qui habentes a quo discerent, operam non dederunt; & habetur dist. 39. ean. Non omnis ignoraniss Tales enim non nescientes, sed contemptores iudicantur; vt dicit Glos. super illud Luc? 12. Seruus, qui cognouit voluntatem Domini sui, & non fecit, plagis vapulabit multis. Talis ergo ignorantia snon excris; sat a peccato; nam, vt dicit Augustinus ad Publicolam, siquis bonum putauerit esse, quod malum est, & fecerit hoc putando, vtique peccat; & ea sunt omnia peccata ignorantiae, quando quisque bene fieri putat, quod male fit. Talis igitur ignorantia non execusat seductos a periculo extremi iudicii; vnde 2. Thess. 2. super illud, vt iudicentur omnes, qui non credunt veritati, dicit. Glos. Seducti iudicabuntur nouissimo rectoque iudicio, per Chri¬¬ stum iustissime iudicaturum iniustissime iudicatum.

§. Non solum autem praedictis modis periculosi sunt Se¬¬ ductores praedicti, sed etiam hoc modo; videlicet, quod tandem, fauore Principum & Maiorum adepto, resistentes sibi per illorum potentiam persequuntur, ad instar Antichiisti capitis eorum, vt ostensum est supra ead. dist. in principioQQuod autem Principes & Potentes ita seducti sint, quodleos ad voluntatem suam promptos & paratos habeant, patet per illud; Apoc. 13. Vide de mari, Glos. id est de collectiono malorum,¬ bestiai, Glos id est Antichristum, & totum corpus malorum, ascendentem, Glos. per alios malos se extollentem, habentem cornua septem, Glos. id est Principes vniuersos. Item Gregorius Iib. 33. Moral. Ministrorum Antichristi praedicatio facile ab Auditoribus contemni poterat; sed hanc ante humana iudicia adiunctus Saecularium Potestatum terror exaltat. Ecce quod habebunt Principes ad voluntatem suam, & quod extollentur per Principum potestatem; propter quod opprimere poterunt resistentes, & etiam quosdam illorum vincere. Vnde Glos. dicit ibidem de Antichristo & corpore ipsius, Ad hoc, vt bene possit istos vincere, talem familiam sibi instituit, videlicet Principes & Potentes; & ideo persecutio ista tertia, quae est per falsos Fratres satellites Antichristi, quoniam composita est ex vi & fraude, vt ostensum est supra ead. dist. in principio, fortissima tribulatio est, similis persecutionibus Antichristi; de quibus dicitur Matth. 24. Quod tanta erit tribulatio, qualis non fuit ab initio mundi vsque modo, neque fiet; & quod in errorem inducentur, si fieri potest, etiam electi.

§. Praeter dicta pericula, vide aliud grande periculum in Ecclesia generali. Certum est enim ex iam dictis, quod Pseudo-Praedicatoles & Penetrantes domos seducturi sunt populum Christianum in Ecclesia generali praedicando, & cuiussibet proprietates per confessiones rimando, & sic populum multipliciter sibi alliciendo, & a suorum Praelatorum & Doctorum veracium doctrina & consiliis auertendo, vt ostensum est supra ead. dist. Hos autem actus generaliter exercere non possent diutius, cum nulli praesint ordinariae potestati; nisi de commissione, vel permissione Romani Pontificis, & Coepiscoporum suorum. Dicti vero Pontifices (quorum potestas. & ordinata voluntas est in aedificationem Ecclesiae, & non in destructionem, 2. Corinth. 1o.)praedictos actus cex quibus tot & tanta pericula prouenire possunt, qualia sunt descripta supra ead. dist. §. Ex hac autem seductione, & §. Contemptus, & §. Postquam autem, & duobus Patagraphis sequentibus) illis Seductoribus nequaquam committerent, nec permitterent, nisi prius per illos adeo seducti essent, quod eos, non Ecclesiae destructores, sed potius aedificatores fore putarent. Restat igitur, quod Pseudo-Praedicatotes, & Penetrantes domos seducturi sunt in Ecclesia generali, non solum Subditos, verum etiam & Praelatos,

§. Item vide, quantum ex hoc periculum sequi postie o enim Pseudo-Praedicatores & Penetrantes domus, existentes forte in multitudine infinita, Summo Pontifice ac aliis Praelatis Ecclesiarum seductis, de sipsorum commissiones vel permissione valeant generaliter ac libere praedicare, & confessiones aui ire, & sic proprietates cuiuslibet rimari; sifforte postei ipsi Praelati, illorum fallacias aduertentes, ac eorum pericula vitare volentes, conentur eos repellere, & a praedicando, vel confessiones audiendo, vel ab aliis insolentiis, & excessibus eorum arcere; sine quibus nec victum in otio corporali; nec honorem mundanum, nec laudem humanam; quae summe desiderant vt ostensum est, possent habere; velisimile est, quod ipsi Pseudo propter hoc prouocati, cum iam propter pos pularem ac consuetum fauorem, maior eis fidos adhibebitur quam Praelatis, vt dictum est supra, nisi a Summo Pontifice, & Coepiscopis suis ingens adhibeatur diligentia & cautela, de sacili poterunt generaliter procurare, vt Praelatis Ecclesiarum obedientia denegetur. Quod quia fieri non posset idurante, obedientia omnium Catholicorum, ad Romanam Ecclesiam, Matrem omnium & Magistram, procurare poterunt, vt ab obedientia Romanae Ecclesiae discedatur, & sic per dissolutionem Ecclesiasticae vnitatis, parare viamnAntichristo venturo; qui non prius manifestabitur, nisi parata sibi sede, id est nisi facta illa discessione. Vnde 3. Thess. 2. dicit Appstolus Misi venerit discesio primum, & reuelatus fuerit Horio peccati, Pilius perditionis, &c. dicit Gloss. Non veniet Dominus ad iudicium nisi prius venerit discestio Ecclesiarum a spirituali obedientia Ecclesiae Romanae, & nisi manifestetur Antichristus. Et quasi quis quaereret, quid detinet Antichristum, quominus veniat, & quominus manifestetur, & quae est causa dilationis aduentus eius; subiungit Apostolus dicens, Et nunc quid detineat scitis, vt reueletur in suo tempore. Gloss. Quae sit causa dilationis eius, quare non veniat, scitis; videlicet, quia nondum facta est discessio, ita ta men vt manifestus fiat in tempore sibi congruo; scilicet postquam sacta fuerit discestio. Et post pauca sequitur, Tantum, vt qui tenet, nunc teneat, donec de medio fiat. Gloss. Tantum hoc restat, vt qui detinet antichristum, scilicet discessio, quae nondum facta est, detineat illum, donec ipsa discessio manifeste appareat. Sequitur. E tunc reuelabitur ille iniquus. Gloss. Et tunc manifestabitur AntiChristus, quasi iam parata sibi sede. Cum ergo venire, aut manifestari nequeat Antichristus, nisi parata sibi sede, id est, nisi facta illa discessione; Restat, quod illa discessio summe timenda est omnibus Christianis, & summopere cauenda, vtpote praeparatio aduentus Antichristi, & praeparatio sedis eius. Illa vero discessio, cum sit generalis futura, & procuranda sit per Hopocritas, Pseudo-Praedicatores, & Penetrantes domos, primo per simulationem sanctitatis & iustitiae, faudulenter; deinde vero per Maiorum adeptam potentiam, violenter processuros, ad instar Antichristi capitis eorum similiter processuri, vt ostensum est supra ead. dist. in principio; Constat, quod procurari non poterit per vnum, aut per paucos Praedicatores Hypocritas supradictos, sed per plurimos; non in vno, vel paucis Iocis consistentes, vel paucis loquentes, sed per vniuersam Ecclesiam existentes & vniuersis Ioquentes; non idiotas, vel simplices, vel loqui nescientes, sed astutos & duplices, & mundi huius sapientiam habentes, & in Scripturis potentes, & persuadere scientes; non in apparentia sanctitatis medioeres, sed tantam sanctitatis speciem praetendentes, quod electa membra Redemptoris nostri credi valeant apud omnes, vt plenius ostendetur infra dist. 3. §. Quoniam igitur; non hominum consortia, prout bonis Religiosis competit, fugientes, & eorum proprietates scire nolentes, sed hominum familiaritatibus se ingerentes, & cuiusque proprietatem rimantes; non diuisos ab inuicem, nec in suo proposito sibi ad inuicem aduersantes, sed coniunctos, & sibi sub quadam Religionis specie cohaerentes, & tam his modis, quam aliis, vt dictum est, populum seducentes, id est ad se, vel ad sua consilia ducentes, sicut ostensum est pro parte supra ead. dist. & pro parte ostendetur infra dist. 3. & 4. Si ergo forte talium hominum multitudo effraenata per vniuersam Ecclesiam extraordinarie surgere, & praeter, vel contra Ordines & Gradus Ecclesiasticae Hierarchiae generaliter ac publice praedicare, & confessiones audire, & ad hoc praedicare, & confessiones audire, & ad hoc importune se ingerere; dicta vero pericula praedicare nolle, sed eorum praedicationem totis viribus impedire quandoque videantur; tunc quantumcumque sancti & sapientes, & animarum gelatores appareant, nihilominus tamen formidandum esse videtur omnibus Christianis, ne illa multitudo, vel in toto, velin parte, de illis existant, per quos procuranda est generalis discessio supradicta, & nesper eos immineant pericula memorata; certum est enim secundum prophetiam Apostoli, quod etiam ex veris Praedicatoribus sur. gent quidam peruersi. Vnde Apostolus loquens ad Presbyteros, & ad alios, qui tunc erant veri animarum Rectores Act. 20. dicit. Ego scio, quoniam ex vobis ipsis exurgent viri loquentes peruersa, vt abducant Discipulos post se; propter quod vigilat? memoria retinentes, quoniam per triennium nocte & die non cessaui cum lacrymis commonens oinumquemque vestrum, vt dictum est supra in prologo, §. Ideoque.

§. Sic igitur ex praemissis apparet, Qui sint Pseudo- Praedicatores & Penetrantes domos, & qualiter sint periculosi Ecclesiae generali; videlicet per fraudem hypocrisis, tam Praelatos, quam Subditos seducendo; plebibus alienis sine canonita missione sub pietatis specie praedicando; cuiusque proprietates, siue secreta hominum, tam per confessiones, quam aliis modis rimando; quoscumque possunt, ad suam simulationem & hypocrisim, superstitiosis inuentionibus sub Religionis specie inducendo; & per consequentiam a Praelatorum regimine, & doctrina Doctorum veracium auertendo; & in omnibus sanctitatem & iustitiam simulando; ad viuendum secundum sua consilia, quibusdam superstitiosis vinculis obligando; & sic in suam potestatem, quasi captiuos ducendo; deinde fauore Maiorum & Principum his modis adepto, resistentes sibi per illorum potentiam opprimendo; tandem vero, tam Praelatis, quam Subditis miserabiliter ac plene seductis, discessionem a ipirituali obedientia Romanae Ecclesiae procurando; & sic Ecclesiam generalem scindendo ac dissoluendo, praepatantes viam;; Antichristo venturo. Propter quae pericula, appellat eos Dominus latam portam, & spatiosam viam, quae ducit ad perditionem, Matth. 2. vt ostensum est supra ead. dist. versus principium, in illo §. Inter istos autem. &c.

§. Cum ergo Dominus, qui nec mentiri potest, nec falli, huiusmodi homines, propter multitudinem perdendorum per eos, appellet latam portam, & spatiosam viam, quae ducit ad perditionem; item propter assuetam rapacitatem bonorum tem¬ poralium, quae a Christi fidelibus subtili ingenio, sub specie pietatis extorquent, appellet eos ibidem lupos rapaces ouina pelle vestitos, vt ostensum est supra ead. dist. §. Inter istos; item propter fraudulentiam, & subtilem vsurpationem regiminis in subditis alienis, appellet eos tures & Latrones. Ioan. 1o, vt ostensum est supra ead. dist. 5. Pastori autem; Restat, quod illi non solum aliis periculosi sunt, sed etiam ipsi in periculis maxime damnandorum existunt. Qui autem praedictis periculis, tam Seductorum, quam Seducentium, non terrem tur, durum cor habere videntur; Cum durum sit cor, quod impauidum est ad pericula, vt dicit Bernardus De consideratione lib. I. cirea principium. Et ideo timendum est illis illud Prouerb. 2§. Beatus homo, qui semter est pauidus; qui autem mentis est s¬ edurae corruet in malum. Timendum est etiam eis, ne in illis periculis finaliter pereuntes in nouissimo aeternam damnationem incurrant, iuxta illud Eccles 3. Cor durum male habebit in nouissimo. De Pseudo igitur, & Penetrantibus domos, haec ad praesens sufficiant. Explicit prima distinctio.