Distinctio 2

INCIPIT DISTINCTIO SECUNDA DE OTIOSIS, ET CVRIOSIS, ET GYROVAGIS. QUALITER VIVANT CONTRA doctrinam Apostoli, & Qualiter sint Ecclesiae periculosi.

QVONIAM autem contingere potest, quod Pseudo-Praedicatores; & Penetrantes domos, etsi plurimum necessariis vite indigeant, tamen otiose & sinela sbore corporali viuere cupientes nolunt operari corporaliter vnde viuant, quamuis ab operando corporaliter propter victum iuxta praeceptum Apostoli, Iegitimam excusationesmi non habeant; & ideo sub praetextu praedicationis de Euanger lio viuere aut sub praetextu paupertatis habitae propter Delitisemper mendicare volentes, a Christi fidelibus necessaria vitaeplaerumque indiscrete recipiant, & importune contra doctris nam Apostoli petant; & sic quosd opera corporalia otiosi exias stentes, propter victum quaerendum curiosi, i& grrouagi siant; & hoc etiam modo contra doctrinam Apostoli viuant; & etiam ad hoc idem alios inducentes, non solum modis praedictis, sed etiam quibusdam aliis, propter suam mendicitatem Ecclesiae periculosi existant, vt ostendetur infra ead, dist. Ideo post tractatum De Pseudo-Praedicatoribus, & Penetrantibus domos, consequenter De otiosis & curiosis, & Gyrouagis, ad instructionem eorum, qui Scripturas ignorant, iuxta doctrinam Apostoli aliquid est dicendum.

§. Sunt igitur otiosi, qui cum egeant, & operari possint corporaliter vnde viuant, & ab operando corporaliter legitimam excusationem non habeant, volentes tamen sine labore corporis suauius viuere, & otium fouere, operari corporaliter nolunt; sed ad suas necessitates, vel etiam voluptates, semper & continue res alienas desiderant; & quod peius est, importune petunt & rogant, contra praeceptum Apostoli I. Thess. 4. dicentis. Rogamus vos, fratres vt operemini manibus vestris, sicut praecipimus vobis, vt honeste ambuletis ad eos, qui foris sunt, & nullius aliquid desideretis. Glos. Quasi diceret. Ideo opus est agendum, non otiandum; quia & honestum est, & quasi lux ad infideles; & non desiderabitis rem alterius, nedum rogetis vel tollatis alie quid. Nota quod dicit Glos. Nedum rogetis, vel tollatis aliquid; per hoc enim quod dicit, nedum, innuit, quod peius est rogare, vel tollere rem alterius, quam desiderare. Si ergo secundum praeceptum Apostoli operandum est manibus, vt nullius res desideretur; multo magis operandum est manibus, vt nullius res rogetur, vel per importunitatem, aut per violentiam tollatur. Item 2. Thess. 3. dicit idem Apostolus. Qui non vult operari, non manducet. Glos. Quidam dicunt de operibus Spiritualibus hoc Apostolum praecepisse; alioquin, si de opere corporali, in quo Agricolae, vel Opifices laborant hoc diceretur, videretur sentire contra Dominum, qui in Evangelio dicit, NOLITE SOLLICITIESSE, AuIDMANDVCETIS, &c. Sed superflue conantur, & sibi, & cateris caliginem obducere, vt quod vtiliter illa charitas Apostoli monet non solum facere nolint, sed nec intelligere; cum in multis aliis Iocis epistolarum suarum, quid hic sentiat Apostolus, manifeste doceat; vult enim seruos Dei corporaliter operari vnde viuant, vt non compellantur egestate necessaria petere; quod est vulgariter mendicare; nam secundum Isidorum in lib. 10. Etymolog. Mendicus dictus est, quasi minus habens, vnde vitam degat; vel quasi manu dicens suam necessitatem; quia mos erat apud antiquos os claudere egenum, & manum extendere, quasi manu egestatem suam dicere; vnde mendicus is est, qui manu quasi voce victum quaerit. Secundum hoc igitur mendicare nihil aliud est, quam eo quod non habeat quis vnde vitam degat, masu vel voce egestatem suam dicere, petendo scilicet tem alienam ad supi plendum egestatem suam; vnde Papias Mendicare ditunt egere; & ab aliis necessaria quaerere. Igitur secundum Glossam praedictam, praeceptum Apostoli supradictum neminem compellit operari corporaliter vnde viuat, nisi illum qui egestate cogitur res alienas ad suam necessitatem desiderare, vel necessaria petere, quod nihil aliud est, quam mendicare. Cum igitur secundum doctrinam Apostoli non liceat illi, qui potest corporaliter operari, egestate compulsum necessaria petere, vt dicit Glos. praedicta, nisi legitime excusetur; consequens est, quod ei non liceat mendicare, nisi legitime excusetur.

§. Sed forte dicet Otiositatis Defensor, quod illi, qui propter Christum omnia reliquerunt, licet egeant quandoques non tamen egestate coguntur necessaria petere, sesi mendicare, sed voluntarie petunt, quia sunt pauperes voluntarii, & mendicare placet eis causa humilitatis; maxime illi, qui vitam Praedicatorum eligunt, vt sic se humiliando, magis proficiant praedicando.

§. Ad quod dicendum est, quod licet illi pauperes, qui reliquerunt omnia propter. Christum, sint pauperes voluntariis tamen postquam pauperes facti sunt, adeo naturaliter pariun tur famem & frigus, & penuriam habent cibi & tegumenti, sicut pauperes inuoluntarii, vt patet in Paulo dicente a. Gure I. In same & siti, in frigore & nuditate, supple; sepe sue Vnde, licet sint pauperes voluntarii, tamen si non habent ali¬; ter vnde viuant, egestate coguntur necessaria perere, seumendicare; alioquin mendicando mendaces essent, & de mendacio viuerent; cum mendicare sit egestatem suam nifinu vel vee ce dicere, vt ostensum est paulo ante; ille autem, qui egestatem non habet, si manu vel voce se dicat egere, mentitur; & si de hoc viuit, de mendacio viuit. Restat ergo, quod quicumque sine mendacio mendicat; egestate coactus mendicat. Si ergo illi, qui propter Christum omnia reliquerunt, fine mendacio mendicant; restat, quod egestate coacti mendicant; igitur si possunt operari corporaliter vnde viuant, nec operarii ee¬3. Aporaliter vnde viuant, lnas Auerari voiunt, sed potius mendicant; nec ab operando legitime exculentur; restat, quod contra doctrinam Apostoli; immo contra praeceptum eius mendicant; cum ipse Apostolus prae¬ ceperit seruis Dei egentibus, & operari potentibus corporaliter operari, vt non cogantur egestate necessariapetere, vt ostensum est paulo ante.

§. Item per diuisionem potest argui hoc modo. Omnes mendicantes, aut mendicant coacti egestate aut non egestate coacti; si mendicant egestate coacti, dum tamen corporaliter operari valeant, & ab operando legitimam excusationem non habeant, contra praeceptum Apostoli mendicant, vt ostendsum est infra; si vero non coacti egestate mendicant, mendaciter mendicant, cum egestatem non habeant, vt ostensum est supra; & sic vtroque modo peccant; patet igitur, quod nulli corporaliter operari potenti licitum est mendicare, nisi a praecaepto Apostoli de operando corporaliter propter victum legitime excusetur.

§. Ad illud autem quod dicunt, quod mendicare placet eis causa humilitatis, dicendum est; quod mendicare nusquam legitur esse opus humilitatis, nec etiam opus virtutis, nisi forte propter aliquid annexum, vt ostendetur infra ead. dist. §. Item, quod mendicare; sed illis, quibus licitum est mendicare, si mendicent propter necessitatem victus, est opus prouidentiae naturalis, per quam vnusquisque prouidet sibi, quantum potest, necessaria vitae suae; Homo enim a natura ad charitatem sui compositus est, vnde illi summa curaest nocitura vitandi, profutura appetendi, vt dicit Seneca De officio lib. 5. Non est igitur mendicare opus virtutis, sed opus prouidentiae naturalis etiam illis, quibus licitum est mendicare; sicut & operari corporaliter propter victum quaerendum est opus prouidentiae vt dicit Glos. super illud Euc. 12. Tlite solliciti esse, quid manducetis. Aliis vero est mendicare opus peccati, vt ostensum est paulo ante, & ostendetur plenius infra ead. dist. §. Si vero quaeratur. Sed manibus operari propter victum opus est humilitatis; maxime Praedica tori Apostolico, id est canonice misso, qui ad hoc non tenetur. Vnde Apostolus, eo quod praedicans victum manibus operando quaerebat, dicit 2. Cor. II. Numquid peccatum seci meipsum humilians? Glos. operando manibus meis; quoniam gratis, id est sine sumptu, Evangeliaaui vobis Evangelium Dei. Ecce quod operari manibus propter victum est opus humilitatis; maxime illi, qui ad hoc non tenetur, vt Praedicatori eanonice misso, qui potest viuere de Euangelio sine corporali la¬ bore, vt ostensum est supra ead. dist. 3. Iteni, neostendis Augustinus. Mendicare igitur cim otio corporalicis qui potest & debet victum acquirere manibus operando, nor potest esseopus humilitatis. Item Augustinus in lib. De opere Ponachicap. 24. Sienim ad hanc vitam, scilicet voluntatiae paupertatis, ex diuite quisquam conuertatur, & nulla infirmitate corporis impe ditur, itanc desipimus a sapore Christi, vt non intelligamus, quan tus prioris superbiae tumor sanetur, cumcircumcisis superfluis, quibus antea animus exitiabiliter inflammabatur, ad modieas quae restant huic vitae naturaliter necessaria, opificis humilitas, id est opus ma nuum, minime recusatur. Nota quod dicit Opificis humilitas Ex hoc enim patet, quod operari manibus est opus humistatis ei, qui ex diuite propter Deum paupertatem elegit. Ecce quod manibus operari propter victum appellant Apostolus & Augustinus opus humilitatis, siue humiliationem. Sed mendicare, vt dictum est, nusquam appellatur in Scriptura opus humilitatis, licet cum humilitate esse possit; vt si petatur non ex desiderio libidinoso, sed ex necessitate. Vnde super illud Iob 3I. Si negaui, quod volebant, pauperibus, dicit Greg. lib. 81. Moral. Procul dubio oportet, quod incunctanter detur, quidquid cum ve ra humilitate petitur; Id est, quod non ex desiderio, sed ex necessitate postulatur. Sed qui petit, cum possit operari corporaliter vnde viuat, nullo legitimo impedimento detentus, vere humilis non est, quia petit, quando petere non oporteti nam sicut dicit Gregorius ibidem paulo post Veraciter quisque humilis; quod non potuit oportere, nec voluit. Mendicare ergo illi; qui potest commode operari corporaliter vnde viuat, nisi ab operando corporaliter legitime excusetur, non est opuss humilitatis, nec potest esse cum vera humilitate; sed potius videtur esse opus superbiae, quia tunc petitur extra metas inopiae; nam, vt dicit Gregorius ibidem, Valde superbire est, extra mitas inopiae postulare. Videtur autem extra metas inopiae postulare, qui cum licite & commode possit viuere de suo corporali lapore; magis tamen eligit in otio corporali continue menditare; amerae namque inopiae videntur esse causae illius Iegitimae, propter quas licitum est postulare, seu mendicare; videlicet impaten tia corporalis, & distringens occupatio militiae Christianae; &¬ quaedam aliae, de quibus dicetur infra ead. dist. §. Sunt autem quidam casus, cum septem Paragraphis sequentibus. Mentiun tur ergo viri Scripturarum periti, ex diuitibus voluntarie pauperes facti, potentes corporaliter operari, & a praecepto Apostoli minime excusati, si dicant velle se mendicare causa humilitatis.

§. Item videtur, quod mendicantes validi, qui de opere manuum suarum sustentari possunt, si ab operando corporaliter legitimam excusationem non habeant, recipiendo eleemosynas pauperum, id est pauperibus illis ex charitate debitas, qui aliter viuere nequeunt, Sacrilegium committunt ad instar eorum, qui bonis parentum viuere possunt, de quibus dicit Hieronymus ad Damasum Papam. Qui de bonis parentum & opibus sustentari possunt, si quod pauperum est recipiunt, Sacrilegium profecto committunt; & per abusionem talium, iudicium sibi manducant & bibunt. Et habetur I. & 2. cap. Clericos. Et 16. 4. I. cap. Quoniam quidquid. Idem igitur potest dici, vt videtur, etiam de illis, qui de labore suo commode & licite sustentari possunt. Vnde Prosper in lib. 2. De vita contemplatiua cap. 10. Qui se potest suis laboribus transigere, non debet, quod infirmis debetur, accipere. Item ex Historia B. Clementis lib. 3. Iegitur. Cum ad insulam Antharadum nomine venisset roratu Discipulorum Apostolus Petrus, vt videret columnas vitreas mirae magnitudinis; cum ipsis Discipulis Petrus vbi solas columnas vitreas miratus est, nequaquam raxptus pictura gratia, egressus vidit pro foribus mulierculam quamdam, stipem ab introeuntibus deposcentem. Quam attentius respiciens ait. Dic Mulier, quod tibi membrum corporis deest, quia huic iniuriae te subiecisti, vt stipem petas, & non potius manibus tuis, quas a Deo accepisti, operans cibum quaeras? Atilla suspirans ait. Vtinam essent mihi quidem manus, quae moueri possent; nunc autem species tantum seruata est manuum, nam ipse sunt & mortuae, & debiles, vedditae. Haec mulier, vt legitur in eadem Historia, erat mater B. Clementis, quae ciuis fuerat Romana, de nobili prosapia Caesaris orta. Nota quod dicit B. Petrus, Quare te huic iniurtae subiecisti, vt stipem petas; &c. Ex quo patet, quod qui potest viuere de suo labore, si mendicet, iniuriam facit impotentibus laborare. Item in Collationibus Patrum inducuntur haec verba ex sententia Antonii ad quemdam loquentis. Noueris autem, tibi ex hoc non leuim, quam ex eo quod supra diximus, conserri detrimentum; quod cum sis sani corporis stipe sustentaris aliena, quae iuste solis est debilibus ai tributa. Ecce quod soli debiles iuste mendicare possunt. Vnde de muliereno nti dicit parlomon, quod panem otiosa non comedit; Prouerb; ii Gloss secundum illud Apostoli, Qui non operatur, non manducet; Et iple Paulus de se, Quoniam ad ea, quae mihi opus erant, & hisquimecum sunt, ministrauerunt manus istae. Item Prosper in Pbi ii De vita contemplatiua. Ipsi quoque pauperes, si se possunt suit artificiis, aut laboribus expedire, non praesumant, quod debet debilis aut infirmus accipere. Igitur validis; & aliis, qui aliunde, quam de mendicatione, siue de eleemosgnis, inualidis mendieintibus ex charitate debitis, sine peccato viuere possunt, nisi a praecepto Apostoli legitime exculentur, non est licitum eleemosenas pauperibus inualidis, & ex necessitate esurientibus efogandas, accipere, seu mendicare.

§. Item, quod validi, non habentes excusationem a praece pto Apostoli, non debeant mendicare, videtur hac ratione. Constat enim, quod secundum doctrinam Dominicam illa eleemosyna beatificat, quae datur pauperibus impotentibus laborare, qui non habent vnde viuant, cum sint pauperes; nec operari possunt vnde viuant, cum sint corpore impotentes. Ideo autem beatificat talis eleemosrna, quoniam ab iis, quibus datur, nihil potest expectari in praesenti. Vnde Duc. I4. Cum facis prandium aut coenam, voca pauperes debiles, claudos; cacos. Repete pauperes, videlicet pauperes caecos, pauperes elaudos, pauperes debiles. Vnde Glos. Aquibus in praesenti nihil expectare potes. Constat enim, quod a caeco, vel elaudo, vel debili; non paupere, sed diuite, potest aliquid expectari in praesenti. DSis militer a paupere valido, qui potest corporaliter operaris portest expectari retributio in praesenti. Ergo exponendo sunt verba praedicta coniunctim, vt dictum est, vt dicatur pauperes de biles, pauperes caecos, pauperes claudos. Sequitur. Et beatiis eris, quia non habent vnde retribuere tibi, Glos. possint. Videtur ergosquod illa eleemosyna non beatificet, quae scientes & de industiia di tur illi, qui in praesenti retribuere potest. Sed validus habenspotestatem corporaliter operandi, nullo legitimg impedimento detentus, potest retribuere in praesenti, videlicet de labore suo sicut & ille pauper, qui familiaris est Principis, vel Porentis, potest retribuere in praefenti, videlicet de iuuamint suo; vt dicit Gregorius in Homil. Cum ergo eleemosrna ex industria data talibus non beatificet; certum est; quod illi, qui non quaerunt datum, sed fructum, Philipp. 4. si validi sint ad operandum, nullo legitimo impedimento detenti, tales eleemosyvnas recipere non debent; Ergo nec mendicare debent ab illis, quos credunt, vel probabiliter existimare possunt, tales sibi elcemosnas largituros; sed potius debent operari corporaliter vnde viuant, nisi legitime excusentur apraecepto Apostoli supradicto,

§. Item, multis validis, nullo legitimo impedimento detenris, frequenter & importune mendicantibus, plaerumque magisndatur, vel propter praesentem pudorem, vel propter importunitatem, quam propter Deum, id est quam ex bona voluntate; cuiusmodi data infructuosa sunt datoribus, quia in eis perditur & res & meritum vt dicit Glos. super illud 2. Cor. 9. Hilarem datorem diligit Deus. Tales enim mendicantes, talia data infructuosa suis datoribus, frequenter & importune petentes ac recipientes, cum plaerumque ipsos datores grauent, contra doctrinam & exemplum Apostoli viuunt. Si enim Apostolus corporaliter operando a sumptibus Euangelii sibi Dominico lure debitis abstinebat, ne quemquam grauaret; vnde 2. Thess. 3. dicit Apostolus, In labore & fatigatione, nocte & die operantes, ne quem vestrum grauaremus) multo magis validi mendicantes, a sumptibus mendicatis, nullo iure sibi debitis, abstinere deberent, corporaliter operando, ne quemquam grauarent. Quod si facere nolunt; restat, quod exemplo & praecepto Apostoli contrariam vitam ducunt. Restat igitur secundum praeceptum Apostoli verum esse, omnem hominem vitae necessariis indigentem, potius operari debere corporaliter vnde viuat, quam mendicitati perpetuae sese exponere, nisi ab illo praecepto Apostoli Iegitime excusetur.

§. Sunt autem quidam easus, in quibus Serui Christi, licet necessariis vitae indigeant, non tamen tenentur ex praecepto Apostoli operari corporaliter vnde viuant; sed possunt, vel de Euangelio viuere, vel de communibus bonis Ecclesiae, vel de oblata bonorum fidelium subuentione; vel etiam de mendia catione, vt patebit infra. Vnus casus est, si fuerint infirmitate corporis penitus impediti. Alius casus est, si occupatione Ecclesiastica, vel militiae Christianae fuerint sic districti, quod aliud agere non possint; vnde Augustin. in lib. De opere Monach. cap. 26. Hoc seruos suos Dominus praemonet, cum dicit, PRIMVM GR ERITE REGNVMIDEI; Qcicit in eo ministerio, quod facranmento eius debetur, id est in cultu Christi, seu in militia Christiann non ista temporalia, sed regnum eius & iustitiam cogitemus; & haec omnia apponentur nobis, siue per manus operantibus, siue infirmitas te corporis impeditis, siue militiae Christianae tali occupatione districtis, quod nihil aliud agere valeamus. Ex quo patet; quod omnibus quaerentibus regnum Dei dat. Deus necessaria vitae; siegeant; aut de opere manuum suarum, si operari possunt; aut sine opere manuum suarum, si adeo infirmi fuerint, vel Ecclesiastica occupatione districti, quod operari non possint. Item Augustinus in eodem lib. cap. Is. Propter has, inquit, vel occupationes seruorum Dei, vel infirmitates corporales, quae omnino deesse non possunt, non solum permittit Apostolus sanctorum indigentias suppleri a bonis fidelibus; sed etiam saluberrime hortatur. Ecce quod infirmitas corporis & occupatio Ecclesiastica excusant a praecepto Apostoli de operando corporaliter propter victum. Nota tamen ex authoritate praemissa, quod non quaelibet oer cupatio Ecclesiastica excusat hominem indigentem ab operando corporaliter propter victum; sed illa sola, quaeita distringit hominem, quod aliud agere non possit. Non potest autem ille dici Ecclesiastica occupatione districtus, qui seipsum occupat Ecclesiasticis officiis; vt si quis se ingerat praedicationibus faciendis, aut confessionibus audiendis, & poenitentiis iniune gendis, cum ad hoc non sit a Praelato Ecclesiae inuitatus, saut per Ecclesiam ordinatus, sicut faciunt Pseudo-Praedicatores, & Penetrantes domos; sed ille tantum, qui n his perordinationem Ecclesiae occupatur, vt sunt Praelati, velab eis canonice delegati; quibus solis conueniunt dicta officia; vt ostendsum est supra dist. I. ab illo §. Sed dato, vsque ad illum §. Verum ssi Hierarehis; vel etiam Clerici, vel Regulares viri diuinis osfit ciis per Ecclesiam mancipati, qui de communibus bonis Ece clesiarum suarum viuere debent, vt ostendeturinfia ead. idist.

§. Est & alia.

§. Infirmitas vero corporis duplex est, videlicet natur alis, & confuetudinalis. Naturalis infirmitas est, quam ihabent aegri, & senes, & pueri, & alii corpore debiles; qui propter defectum; vel debilitatem naturae, laborare non possunt. Pales debiles & infirmi, si non habeant vnde viuatit, debent de honis pauperum, id est de bonis Ecclesiae sustentari. Vnde in Au¬ relianensi Concilio legitur, Episcopus pauperibus vel infirmis, qui debilitate faciente laborare non possunt, victum & vestimentum, quantum sibi possibile est, largiatur. dist. 82. ean. Episcopus. Si autem non osterantur eis bona, de quibus valeant sustentari, tunc licite mendicare possunt, vt credimus, sine ostensa praecepti Apostolici supradicti, cum non habeant potentiam operandi.

§. Est etiam Infirmitas corporis Consuetudinalis, videlicet quam habent diuites delicate nutriti, qui non sunt ad laborem assueti. Tales, si bona sua dederint pauperibus propter Christum, postea vero Monasterium ingressi dicant se non posse manibus laborare, non sunt ad opus manuale cogendi, sed de bonis Monasterii sustentandi; quia praesumitur eos talem laborem ferre non posse. Vnde Augustinus in eodem lib. cap. 20. de quibusdam Monach. Operari nolentibus ita dicit. Si habebant aliquid in saeculo, quo facile sine opificio sustentarent hanc vitam, quod conuersi ad Dominum dispertiti sunt, & credenda est eorum infirmitas, & ferenda; solent enim tales, non melius, vt multi putant, sed quod verum est, languidius educati, laborem operum corporalium sustinere non posse.

§. Isti tamen, si vellent corporaliter operari, vt aliis excusationem tollerent, melius agerent, quam cum omnia sua pauperibus diuiserunt. Non tamen ad hoc cogendi sunt, sed de bonis Monasterii nunc viuere debent, vt dictum est supra. Vnde August. in eodem lib. cap. 25. Qui relicta, siue distributa opulentia, inter pauperes Christi salubri humilitate volunt numerari, si corpore valent, & ab Ecclesiasticis occupationibus vacant, quamquam eus vicem sustentandae vitae eorum res ipsa communis, & fraterna charitas debeat; tamen, si & ipsi manibus operentur vt pigris ex vita humiliore, & ob hoc exercitatiore, venientibus auferant excusationem, multo misericordius agunt, quam cum omnia sua pauperibus diuiserunt; quod quidem si nolint, quis audeat cogere? Nota ex hac authoritate, quod mifericordius agit Vir Regularis & validus, manibus operando, vt aliis excusationem auferat; quam omnia sua pauperibus erogando. Item per hoc, quod dicitur, Inter pauperes Christi salubri humilitate volunt numerari, nota hic, quod status Regularium, qui propter Christum omnia reliquerunt, est status humilitatis, quae humilitas operando manibus conseruatur, vt ostensum est supra ead dist. §. Ad illud autem.

§. Si autem aliqui delicate nutriti, postquam bona sua pauperibus diuiferunt, velint in saeculo remanere; & dicentes selaborare non posse, velint de mendicatione viuere; non sunt, vt credimus, prohibendi, si non habeant vnde viuant; cum praesumatur eos laborem operum corporalium, vt dictum est) sustinere non posse; & ideo dici non possunt praecaepti Apostolici contemptores. Sic ergo habemus, quomodo Infirmitas Naturalis, & consuetudinalis excusant a praecepto Apostoli supradicto¬

§. Item, vt praetactum est, occupatio Ecclesiastica, seu militiae Christianae, excusat hominem indigentem a praecaepto Apostoli de operando corporaliter propter victum, dum tamen ita distringat quod aliusi agi non possit. Est autem occupatio Ecclesiastica duplex. Vna scilicet, quam habent Praedicatores canonice missi, vel aliter animarum regimini deputati, vt sunt Ecclesiarum Praelati, vel ab eis canonise destinaci, qui sine opere manuum viuere possunt de Euangelio, vt ostensum est supra dist. 1. §. Item, vt ostendit Augustinusi Et hoc vel a mittentibus, vel ab eis, ad quos mittuntur, secundum distinctionempositam supra dist. I. §. Verumtamen. Et hoc modo sumere sumptus non potest esse mendicitas, sed potestas, vt ostensum est supra dist. 1. §. Sed contra hoc forte¬.

§. Est & alia occupatio militiae Christianae, quam habent Clerici, & Regulares viri, in Ecclesiis, vel Monasteriis, ad celebrandum diuinum officium canonice instituti, qui de bonis Ecclesiae communibus viuere debent; & hoc prouidere debet Episcopus vel eorum Praelatus, ita quod nullus indigeat necessariis inter illos, vt legitur 12. 6. Ecap. Videntes. Et quia prouidere hoc debet Episcopus, ideo statutum est in Canonibus, Quod nullus aedificet Ecclesiam sine consensus Diocesani, qui prouidereidebet, vt rundator dotet eani, competentes ilid sustentationem Custolum, siue Clericorum, seu etiam Monachorum, qui seruituri sunt in ea. De Consec. dist. I9 ean. Nemo Ecclesiam adificet, 16. q. 2. cap. Piae mentis. Si autem Episcopi de bonis Ecclesiae communibus, quae debentur Clericis ad officium. Ecclesiasticum canonice institutis, aliquando ob causam sustenfationis aliquid impertiantur Monachis, seu quibuscumque aliis, non ad illud officium canonice institutis, sed tamen in secreto di¬ uino seruitio mancipatis; non est hoc debitum, sed ex gratia tantum. Vnde Hugo de Sancto Victore in 9. parte libri 2. cap. 19. ait Possessionum Ecclesiasticarum Episcopi dispensatores esse debent; vt eis, qui Ecclesiae deseruiunt, rationabiliter distribuant ex quibus, si quid forte aliquando ad sustentationem eorum, qui in Ecclesiasticis officiis non deseruiunt, sed tamen in secreto diuino seruitio mancipati sunt, accommodatur, indulgentia est, non debitum; ita tamen vt hoc ipsum de portione sit pauperum, non de sustentatione Clericorum.

§. Tertius casus, in quo non tenentur Serui Christi necessariis indigentes ex praecepto Apostoli propter victum corporaliter operari, potest esse; quando secundum statum salutis, quem habere proponunt in Ecclesia Dei, erudiunt animum suum ad ea, quae sunt eionecessaria in seruitio Christi. Dum enim ad ea discenda, & memoriter retinenda, sunt omno intenti, possunt absque otiositatis vitio, & absque offensa praeceptuA postoli cessare ab opere corporali. Ne autem interim opprimantur egestate intolerabili, debent a bonis fidelibus eorum necessitates suppleri, donec in eis competenter fuerint eruditi. Vnde Augustin. in lib. De Opere Monach. cap. I9. Quid im. pedit seruum Dei manibus operantem in lege Domini meditari, & psallere nomini Domini altissimi, ita sane, vt ad ea discenda, quae memoriter recolat, habeat seposita tempora? Ad hoc enim & illa bona opera fidelium subsidio supplendorum necessariorum deesse non debent, vt horis, quibas ad erudiendum animum ita vacatur, vt illa opera corporalia geri non possint, non opprimantur egestate. In hoc statu videntur existere Scholares egeni, dum ad hoc insistunt studio literali, vt per suam scientiam possint Deo vtilius in Ecclesiasticis officiis famulari. Cum enim tunc studio literarum intenti nequeant, saluo studio, corporaliter operari, legitime excusantur a. praecepro Apostoli de opere corporali, donec competenter siisini eruditi. Hoc autem intelligendum est de Saecularibus Scholasticis, quibus, licet inter Saeculares homines habitare, studere, & discere, & docere; non autem de Regularibus viris, qui Graece Monachi appellantur, quibus non licet in Saecularium turba manere, vel discere, vel docere; sed debent in suis Monasteriis residere, ab omni turba Saecularium quieti esse, a publice docendo & praedicando cessare, cum non habeant, vel habere non debeant, vitam publicam, vel communem; sed priuatam & singularem, vt ostensum est supra dist. 1. §. Igitur secundum praelibatam, & §. Item ideo; & §. A Deo enim.

§. Est etiam casus, in quo; necessitates egentium, etiam corporaliter operari potentium, a bonis fidelibus sunt supplen dae; videlicet, sioperando quod possunt, non sufficiant sibi de opere suo necessaria exhibere. Vnde Apostolus 2. Thess. aiVos autem, Fratres, nolite deficere benefacientes, Glos. pauperibus; quia etsi operentur; possunt tamen nonnullis indigere.

§. Horum ergo egentium necessitates suppleri debent aut de bonis Ecclesiae, vt ostensum est supra ead. dist. §. Infirmitas vero; aut fidelium subuentione, vt ostensum est pauloante; & hoc, vel ex toto, videlicet si ita fuerint impediti, quod nihil omnino valeant operari, vt ostensum est supra ead. dist. §. Sunt autem quidam casus; vel ex parte, videlicet si sic fuerint impediti, quod nihilominus possint aliquando operari. Vnde Augustinus in lib. De Opere Monach. cap. 16. Hoc suppleatur ex oblationis bus bonorum fidelium, quod laborantibus, & aliquid, vnde victum transigant operantibus, propter infirmitates tamen corporales aliquorum, & propter Ecclesiasticas occupationes, vel eruditionem doctrinae salutaris deesse putauerint. Si autem desint istae suppletiones, probabiliter dici potest, quod praedicti egentes in dasibus supradictis licite possint ad victum suum, vel per se, vel per alium aliena rogare, seu quod idem est, mendicare; qum tunc dici non valeant Apostoli praeceptum contemnere aut velle viuere otiose. Praedicatoribus canonice missis duntarat exceptis, qui recipiendo, vel petendo sumptus ex Euangelio dici nequeunt mendicare, sed potestatem Apostolicam exercere, vt ostensum est supra dist. 1. §. Sed contra hoc forte. Sicergo habemus casus, in quibus Serui Dei, licet egeant, vel qpon habeant proprium vnde viuant, non tamen tenentur ex praecepto Apostoli propter victum coporaliter operari, sed possunt, vel de Euangelio viuere, vel de bonis Ecclesiae, vel de fie delium subuentione, vel etiam de mendicatione, secundum difterentiam casuum praedictorum. Similiter haebemus ealiiss in quibus egeni possunt licite mendicate;

§. Item ex praemissa authoritate Augustini supra eadi dist. I. Sunt autem quidam casus, quae authoritas incipit; Hpe seruos sugs Deui praemonet, &c. Notandum est, quod omnibus quaerenti; bus regnum. Dei apponit Deus necessaria, si desunt illis, sicut ipse promittit Matth. 5 dicens, Primum quaerite regnum Dei, & iustitiam esus, & haec omnia adiicientur vobis. Apponit, inquam, de opere manuum suarum, nisi infirmitate fuerint impediti, aut in militia Christiana penitus occupati, aut ex aliis causis praedictis a supradicto praecepto Apostoli legitime exculati, vt ostensum est paulo ante ab illo §. Sunt autem quidam casus, & Paragraphis sequentibus, vsque ad locum istum. Qui ergo, nec sic impediti, nec sic occupati, nec sic a praecepto Apostoli excusati, cum non habeant vnde viuant, vo unt a Deo pasci sine opere corporali, non videntur esse de quaerentibus regnum Dei.

§. Item omnes regnum Dei quaerentes, & vitae necessarisi indigentes pascit Deus, aut sicur homines, aut sicut aues. Illos enim, qui operantur manibus vnde viuant, pascit Deus sicut homines; quia dedit eis Deus potestatem operandi. Illos vero, qui propter corporis imbecillitates, vel supradictas occupationes operari non possunt, pascit Deus, sicut aues, quae operari non possunt, & quae non seminant neque metunt; videlicet de oblationibus, seu de eleemosynis bonorum fidelium, siue de communibus bonis Ecclesiae. Vnde Augustinus ostendere volens, quando debeat indigens corporaliter operari, & quando legitime excusetur, in oodem lib. cap. 29. in persona pauperum Christi fidelium ita dicit. Si nos per aliquam, vel infirmitatem, vel occupationem, non possumus operari, sic ille nos pascet & vestiet, quemadmodum aues & lilia, quae nihil operantur huiusmodi; cum autem possumus, non debemus tentare Deum; quia & hoc quod possumus, eius munere possumus; & cum hinc viuimus. illo largiente viuimus, qui largitus est vt possimus; & ideo de istis necessariis solliciti non sumus, quia cum hoc possumus agere, ille nos pascit & vestit, aquo pascuntur homines & vestiuntur; cum vero hoc non possumus agere idem ipse nos pascit & vestit, a quo aues pascuntur, & lilia vestiuntur, quoniam nos pluris sumus illis. Cum igitur omnes quaerentes regnum Dei, si egeant necessariis vitae, pascur Deus; aut sicut homines, aut sicut aues; illos autem egentes solos pascat Deus sicut aues, qui non possunt corporaliter operari, vel qui legitime possunt a praecepto Apostoli excusari; Restat, quod illi egentes qui possunt corporaliter operari, nec ab illo praecepto legitime excusari, si ve¬ lint pasci vt aues, scilicet siue opere corporali; nons Deo¬ sed aliter volunt pasci; vnde non videntur esse de quaerentibus regnum Dei.

§. Notandum etiam est, quod dicitur in authoritate pros rima, cum operare possumus; non idebemus tentare Deum; &e.¬ Ex hoc enim videtur, quod illi egentes validi, a praecepto, A postoli minime exculati, qui possunt & debent pasci, & vestiria Deo vt homines, videlicet de labore manuum corporalis sivelint pasci, & vestiri a Deo, vt aues & lilia, videlicet sinelopere corporali; videntur tentare Deum; quod illicitum est euili bet Christiano, dum habet ex humana ratione quid faciat; vt dicit Glos. super illud Matth. 4. Si filius Dei es; mite te deorsum & Luc. 4. super eodem verbo, dicit Glos. Pertinet adisanam doctrinam, quando habet homo quid faciat, non tentare Deum. Sed constat, quod ille, qui potest corporaliter operari vnde viuat; ex humana ratione & prouidentia, scilicet ex labore suol potest vitare mendicitatem, & eius pericula dicenda infra ead. dist. §. Si vero quaeratur. Igitur si nolit operari cum possit, & non excusetur a praecepto Apostoli supradicto; sed exponat se mendicitati, & eius periculis infra ead. dist. exponendis, videtur tentare Deum; & qui hoc faciendum docet, non videtur sana esse eius doctrina.

§. Sed forte obijciet Otiositatis Defensor dicens; quod illo solus tentat Deum, qui cum aliter vitae suae valeat prouidere, ni hilominus tamen tali periculo se exponit, quod vitari non s potest, nisi diuino miraculo; quale periculum non est mendicitas, vt asserunt, cum possint vitari eius pericula sine diuino miraculo, videlicet per eleemosynas fidelium deuotorum. vi

§. Ad cuius obiectionis responsionem sufficere posset autho ritas Augustini praemissa, vbi dicitur, cum autem operari possumus, non debemus tentare Deum, &c. per quam apparet, quod mendicare, quando possumus corporaliter operari, nec legitime excusamur a praecepto Apostoli, est tentare Deum. Verum. tamen, ne dicta obiectio alicuius videatur esse momentis dicimus, quodipsa falsum supponit; videlicer, quod ille solus ten tat Deum, qui cum aliter vitae suae valeat prouidere; nihilominus tamen se exponit tali periculo, quod euitari non possit nisi diuino miraculo. Nam ille, qui certat in duello, potest euae dere mortem sine diuino miraculoa videlicet per naturale corporis fortitudinem, vel per artem; & tamen, quia committit se discrimini mortis, cum ex humana ratione, vel prouidentia aliud facere possit, tentat Deum, vt legitur 2. q. 4. cap. Mono nachiam. Item Abraham, quando Saram vxoremsuam dixit esse sororem suam, ne propter illius pulchritudinem occideretur, Genes. 20. licet posset euadere mortem sine diuis no miraculo, cum dubium esset illum pro vxore sua occidendum, tamen noluit se committere dubio euentui mortis, sed humana ratione sibi prouidit, eam appellando sororem; Quod si non fecisset, Deum tentassei, vt dicit Augustinus in Quaestionibus Genes. & habetur 22. §. 2. cap. Quaeritur. Sic ergo patet, quod non solum ille tentat Deum, qui cum aliter vitae suae valeat prouidere, nihilominus tamen exponit se tali periculo, quod sine miraculo vitari non potest; sed etiam ille, qui exponit se dubio euentui mortis, vel mortalis peccati, cum ex humana ratione sibi valeat aliter prouidere. In quo casu sunt illi, qui exponunt se mendicitati, & eius periculis infra ead. dist. 5. Si vero quaeratur, dicendis; cum tamen possint corporaliter operari, nec possint a praecepto Apostoli legitime exculari, vt ostensum est paulo ante, s. Notandum etiam.

§. Si vero dicatur, quod mendicantes, etiam in casibus non exceptis, non tentant Deum, eo quod confidunt in deuotione fidelium; non habet hoc rationem sufficientem; cum in primitiua Ecclesia, in qua erant omnes Christiani tantae charitatis, quantae sun t modo Religiosi perfectissimi, vt dicit Hieronymus in lib. De Illustribus Viris, propter quod pauperes Christiani magis poterant confidere in deuotione fidelium, quam modo possunt; nihilominus tamen prohibuit Apostolus mendicationem illis, qui poterant corporaliter operari, vt ostendsum est supra ead. dist. in principio; & ad hoc etiam, id est ad operandum corporaliter, dedit semetipsum in exemplum. Vnde super illud 2. Thess. 3. Vt nosmetipsos sormam daremus vobis. dicit Glos. Apostolus sorma erat, videlicet victum corporaliter operando, iis, qui tenues erant substantia in plebe, vt discerent libertatem suam non amittere, videlicet adulando, vel aliud peccatum committendo propter mendicitatem. Vnde sequitur in Glos. Qui enim adalienam mensam frequenter conuenit otio deditus, adulitur necesse est pascenti se, cum Religio Christiana ad li¬ bertatem homines aduocer. Ideo dicit Seneca. PBeneficium acciperesi; libertatem perdere est. Item, qua praesumptione Christi Praedicator egenus multo minus gratiosus; quam Christis, inideuoe tione fidelium sibi victum nullo iure debentium, sperare audebit; cum ipse Christus Dominus Praedicatorum gratiosissimus, cum tota die in ferosolymis praedicasset, vbi erati satis notus, vtpore ibi diutius conuersatus, quia tamen neminis adulando, veritatem quibusdam asperam praedicauit, in tanta vrbe, nec in hospitio, nec in victu vllam deuotionem inuenit, vt ostendetur plenius infra ead. dist. §. Item obiiciunt Chuistum mendicasse hospitium. Et vere diebus istis parum potest sperari in deuotione fidelium; quia diebus istis adeo refriguit charitas, quod paruae & paucae modo siunt eleemosgnae; nisis vel propter retributionem aliquam in praesenti, vel propter praesentem verecundiam, vel propter importunitatem tollendam; vel propter aliam causam non meritoriam; cuiusmodi eleemosvnas non captant illi. Qui non quaerunt datum, sed fructum, Philip. 4. quia tales eleemosynae inutiles sunt facientibus eas; quod sic patet. Eleemosvnae enim, quae siunt propter retribul tionem aliquam in praesenti, non deatificant, vt ostensum est supra ead. dist. in illo §. Item quod validi. Si autem siat eleemossna, vel propter praesentem verecundiam, vel propten aliam causam non meritoriam; tunc perditur &res, & imeritumi; vt dicit Glos. super illud 2. Corinth. 10. Hilarem datorem diligit Deus; & ostendetur plenius infra dist. 4. in 4§. signo. Paterigitur, quod confidere, vel sperare in deuotione fidelium; non exculat praedictos mendicantes, quominus tentent Deum; praefertim, cum spes sit expectatio incerti boni; vnde Seneca Ad Eucilium Epist. 9. Spes incerti boni nomen est. Cum igitur mendicantes omnino incerti sint de illorum, a quibus perunt; deuo tione, aut largitate fidelium, cum omnino incertassit; non excusat hominem indigentem operari potentem, quominus reni tet Deum, si non operetur corporaliter propter victum; nist excusetur a praecepto Apostoli in aliquo casuum praedictorum supra ead. dist. in illo §. Sunt autem quidam casus, cum sequentibus septem Paragraphis. Relinquitur ergo, quod omnes Serui Dei ad operandum idonei, qui non habent aliter; vnde via uant, iuxta praeceptum Apostoli supradictum tenentur opera ri corporaliter propter victum potius, quam mendicitari per petuae fese exponere, nisi in casibus supradictis. Alios enim casus excusandi a praecepto Apostoli non meminimus nos legisse in diuinis literis, nec etiam in humanis. Si quis autem in Canonicis Scripturis plures casus inuenerit, quod non credimus, non repugnamus; sed facile assentimus.

§. Si vero quaeratur, quare Apostolus Seruos Dei egentes, potentes operari corporaliter vnde viuant, praecepit operari, ne mendicare cogantur; Respondemus, quoniam tales mendicantes, vt facilius viuere valeant in otio corporali, & inertiam suam soueant, frequenter eadunt in varia genera peccatorum, iuxta illud Eccles. 22. Propter inopiam multi deliquerunt. Quod intelligitur, non solum de inopia cordis, sed etiam corporali. Vnde Glos. Propter inopiam cordis & corporis. Vnde sequitur per antithesim, Et qui quaerit locupletari, auertit oculos suos. Glos. a timore Dei. Quasi diceret. Nec nimia inopia secura est, nec amor diuitiarum. Aliquando enim, cum plaerumque mendicantibus magis propter praesentem pudorem, aut propter eorum importunitatem aut propter aliam causam incompetentem, quam ex bona & libera voluntate detur, vt dictum est paulo ante; data suis datoribus infructuosa frequenter extorquent; & sic datores suos cum nulla eorum vtilitate grauant, quod est contrarium vitae & doctrinae Apostoli, vt ostensum est supra ead. dist §. Item multis. Item tales mendicantes, qui de labore corporali viuere possunt, cum non habeant necessitatem petendi necessaria vitae, quam mendicando voce, vel manu, secundum etymologiam Isidori se habere dicunt, mendicando mentiuntur; & si de tali mendicatione viuunt, de mendacio viuunt; & sic in peccato, & de peccato viuunt, vt ostensum est supra ead. dist. §. Sunt igitur otiosi, & §. Sed forte. Item propter hoc prohibentur ab Apostolo mendicare, quoniam tales mendicantes plaerumque, vt ad alienam mensam frequentius conuenire possint, vel vt eis alias libentius tribuatur, adulatores siunt, vt ostensum est paulo ante in illo. §. Si vero dicatur. Aliquando vero propter cibi penuriam, sicut adulantur suis largitoribus, ita detrahunt nolentibus eis largiri. Vnde Rom. vlt. super illud Huiusmodi enim non Domino seruiunt, sed suo ventri, dicit Glos. Aliis adulantur, aliis detrabunt, vt possint suum ventrem implere. Item Bernardus. Hypocritae aliis adulantur, aliis detrabunt; mordaces vt canes, dolosi vt vulpes, superbi vt leones; intrinsecus autem sunt lupi rapaces. Volunt esse sine cognitione causa iudices, sine visu testes; falsi accufatores, & omni veritate carentes. Ergo cum submiserint vocem suam; nes credas cis quoniam septem nequitiae sunt in corde illorum. De quibus dicitur Expch. I3. Vae, qui consuunt puluillos sub omni cubito manus, & faciunt ceruicalia sub capite vniuersae aetatis, ad capiendas animas Glos. Id est suauem adulationem. Quasi diceret. Va qui decipiunt; tam iuuenes, quam senes, suauiter adulando. Ecce quomodor adulanitur. Sequitur. Et violabant me ad populum meum, propter pugit lum hordei & fragmentum panis; Glos. Id est, propter refectionem ventris. Sequitur. Vtanterficerent animas, quae non imorium tur. Glos. Mortuas dicentes, si non datur quidpiam in ore ipsotum. Ecce detractio. Sequitur. Et viuificarent animas, quae non viuunt; Id est viuas, siue iustas, dicentes animas iniustorum dum tamen quidpiam darent eis. Ecce iterum adulatior Sequitur. Mentientes populo meo credenti mendaciis. Ecce qualiter suis Iargitoribus mendaciter adulantur, & mendaciter detrabiunt noc ientibus eis largiri. Ideo dicit Seneca, Necessitas egentem, smendacem facit. Mendaciter ergo suos iustificant Iargitores; & mendaciter condemnant sibi largiri nolentes; contra sillud Eccles. 5. Iustifica pusillum & magnum similiter; Id est; Aqualister, sine personarum acceptione. Prouerb. 12. Et qui iustificat impium, & qui condemnat iustum, abominabilis est vterque apud Deum. Tales iustificantes & condemnantes pro muneribus, maledicuntur a Domino per Isaiam cap. 5. dicentem; Ve qui iustificatis impium pro muneribus, & iustitiam iusti aufertis ab eo. Non solum autem adulantur largitoribus suis; & nolentibus largiri detrahunt; verum etiam nolentes largiri sub aliqua spes cre pietatis impugnant; videlicet velut criminosos publice dis¬e famando, & eorum damna temporalia procurando. Vnde Michaeae 3. Hec dicit Dominus super, id est contra Prophetas, id est Pseudo, qui seducunt populum meum, scilicet sibi alliciendo; qui mordent dentibus suis, videlicet detrahendo, & praedicant pacem, videlicet adulando; Et si quis non dederitinore eorum quid piam, splendide eos pascendo, vel alia munera largiende; sanctificant, id est sanctum praedicant; & sanctiam praedicando suscitant contra eum praelium, videlicet publice tamquan eriminosum distimando, & damna eius temporalia, quasi elo iustitiae procurando. Ecce qualiter adulantur, & detraliunt propter necessitatem suae mendicitatis. Aliquando autem propter mendicitatem eadunt in furtum & periurium, & in obliuionem aeternorum. Vride Prouerb. 3. Mendicitatem & diuitias ne dederis mihi. Et infra, Ne egestate compulsus furer, & periurem nomen Dei mei. Glos. Ne copia & inopia rerum transeuntium in obliuionem incidam aeternorum. Ecce periculum furti, periurii, & generaliter obliuionis aeternorum. Propter inopiam enim rerum transeuntium, quae necessariae sunt ad huius vitae sustentamentum, facile cadit mendicus in obliuionem aeternorum, nisi per gratiam adiuuetur; male scilicet cupiendo rem alienam ad suam necessitatem supplendam; & sic aperit Diabolo cordis portam, contra illud Apostoli Ephes. 4. Nolite locum dare Diabolo; Glos. Per malam cupiditatem. Et infra. Si cupis aliquid terrenum, hac porta intrat Diabolus. Propter quod subiungit Apostolus, Qui furabatur, iam non furetur. Glos. Id est, non aliquo dolo quid auferat. Dolo autem aufertur, quod per adulationem, vel detractionem, vel per sanctitatis, aut publicae vtilitatis simulationem, aut per aliud mendacium mendicando extorquetur, vt dictum est paulo ante, & dicetur paulo post. Et ideo melius esset manibus operando victum quaerere, quam praeter casum licitum mendicare. Vnde continuo subiungit Apostolus, Magis autem laboret, Glos. Vnusquisque operando manibus suis, Glos. non praua opera lucri, sed quod bonum est, vt habeat, non tantum vnde viuat, sed etiam vnde tribuat necessitatem patienti. Aliquando etiam validi mendicantes, quando otiosi viuere volunt, ingerunt se alienis negotiis, lingua, vel manu gerendis, vt ex eis suauius viuant; & propterea vagantur hac & illac, vnde siunt curiosi & grrouagi; & sic ducunt vitam contrariam doctrine apostoli, vt ostendetur infra ead. dist. §. Quoniam autem. Propter mendicitatem etiam, qui otiose viuere volunt, multipliciter simulatores siunt; nam, vt miserabiliores appareant, & ex eo eleemosvnas largiores acquirant, plaerumque simulant se infirmos, vel debiles; cum tamen sint sani & fortes, vt videmus quotidie in Trutannis. Plaerumque autem per hypocrisim simulant se esse sanctos; cum tamen parum, aut nihil sanctitatis praeter speciem exteriorem habeant, vt videmus in aliquibus Papelardis. Item tales validi mendicantes, si eleemosynas importune petant, & indisterenter recipiant, pauperes impotentes operari corporalitet vnde viant, deuiiofrtis. cisi Sr cli ipli te debitis deftaudant, & questemmedo corum sie filcidum perpetrant, iuxta ilud Ecclesiasticit ise Venis qsi tium vita pauperis est; Qui defraudat illum, home sangurnis est. Recipigndo etiam eleemosinas inualidis & essirientibus erogundas, & sic eos vitae suffragus defraudando, Sacrllegium videntur comis iitere, vt ostensum est supra ead. dist. s. Item videtur. Certum etiam est, quod propter mendicitatem aut nimiam egestauem continuam facilea iustitia decsnatuir; Vnde I. Thess. 5. super illud, Rogamus vos, Fratres, vt noueritis eos, qui laborant inter vos, dicit Glos. Sicut diuitiae negligentiam salutis pariunt; ita egestas, dum saturari quaerit, aiustitia dedinat. Nota, quod non dicit Glos. dum voluptates quaerit; sed, dum sariirari quaerit. Quasi diceret. Quando tanta est egestas, quod non habet homo vnde saturari valeat, tunc propter necessitatem cibi facile aiustitia declinat. Et hoc est contra illos, qui didunt, quod mendicare propter sustentationem, non est illicitum, sed tant tum propterfoluptatem; quod manifeste contrarium est sgritati. Saturari enim quaerit homo esuriens, non vpluptates quaerens; sed sicut saturitatem quaerit egestas, sic voluptates quaerit saturitas. Ideo etiam praecipit Apostolus egenos validos operari corporaliter vnde viuant, vt non cogantur egestate necessaria (non dicit voluptuosa) perere, vt dicit Glos. August. posita supra ead. dist. §. Sunt igitur otiosi. Item Augustinus in lib. De Opere Monach. cap. 13. Praecauit hoc Apostolus, ne quisquam ex necessitate sustentandae vitae in mala opera dilabatur. Non dicit, ex causa voluptatis quaerendae, sed, ex necessitate fustentandae vitae, Non est igitur licitum mendicare, siue propter voluptafessi, siue propter sustentationem, nisi in casibus supradictis. Et noc idem patet per legem humanam, quae ideo prohibet validos mendicare, Ne sic mendicando, siue propter sustententationem, siue propter voluptatem, foueant inertiam suam. Cod. De iden dicantibus validis. I. Vna, lib. 11. Item in Authentic. De Quaestore, §. Si vero occasione vitae, Coll. 6. Item certum est, quoti sali de periculosa est omnis necessitas; cogit enim homipemome nia experiri, & inopinata, & pudenda. Vnde Seneca omnia experiri cogit necessitas. Item Petrus Anfulsi. Intantum est pesesima necessitas, vt omnia experiri cogat, atqueclegem non seruare compellat, & ad res cunctas constringat. Item Seneca. Necessita EtINTPTIA INVPreEPIagperitIBINIaNTN ECPEPEeou ab homine; quae vult impetrat. Item Petrus Anfulsi. Magna necessitate cogitur, etiam honestus homo, latrinam adire. Ideo dicit Seneca Ad Lucilium, Epist. I1. Malum est in necessitate viuere¬. Inter omnes autem necessitates valde periculosa est necessitas Mendicantis, qui propter necessitatem cibi mendicat. Nam propter illam coguntur & matres manducarerilios suos, vt patet in Mulieribus Samariae, quae propter cibi penuriam comederunt filios suos. 4. Reg. 6. Et in ferusalem propter eamdem penuriam manducauit homo carnes filiiosi, & carnes filia suae Baruch 2. Patet igitur, quam sit periculosa mendicitas; illorum autem maxime, qui si vellent possent aliter sine peccato victum habere.

§. De inhonestate, & periculis spiritualibus talium Mendicorum, qui sine peccato possent aliter victum habere; praecipue autem Regularium, qui in claustris, vel cellis, viuere debuerunt, sed mendicando discurrere, & alienis bonis & muneribus inhiare potius elegerunt, quam praecepto Apostoli obedire I. Thess. 4. dicentis Operemini manisus vestris, sicut praecipimus vobis, vt nullius aliquid desideretis; dicit Cassian. in lib. ro. De institutis Monachorum. Numquam potest apud illos, qui raeculi homines sunt, honeste incedere, qui nequaquam claustro, vel cellae, vel operi manuum suarum contentus est inhaerere; sed necesse est eum inhonestum esse; dum necessaria victus requirit, adulationi quoque operam dare; nouitates etiam rumorum sectari; causarum, fabularumque occasiones conquirere, per quas sibimetipsi aditum paret ad facultatem, qua diuersorum domos valeat penetrare. Non potest non alienis donis & muneribus inhiare, qui non delectatur pio quietoque labore operis sui, quotidiani victus sui parare substantiam. Et infra. Itaque ab aliis, qui vacare operi nolunt, iubet Apostolus subtrahi; & eos velut membra otii corrupta putredine resecari, ne inertiae morbus, velut lethale contagium, & sanas membrorum par tes tabo, serpente morbo, corrumpat. Dicturusque idem Apostolus de iis, qui operari manibus suis nolunt, & panem suum cum silentio manducare, a quibus etiam praecipit subtrahendum, qualibus a principio probris inurat, attendite. In primis inordinatos dicit, nec secundum traditionem suam ambulare; aliis verbis contumaces eos Cvtpote qui nollentiuxta institutionem eius incedere) & inhonestos esse designans. Et infra. Omnibus enim vitiis istis inordinatum quemque necesse est subiacere. Hinc etiam Ambrosius super 2. Epist. Ad Thess. dicit, quia qui otiosi esse desiderant, id agunt, quatenus occasio nascatur, qua introitum suum desiderabilem fadiant, domibus diuitum adulantes. Gesta, inquit, & opiniones salbriliter colligunt, scientes quid, & de quo velint audire, vt libenten & & requisiti pascantur.

§. Quoniam igitur tot mala ex mmendicitate prouersiunt, ideo dicit Augustinus in libro De opere Monach. cap. 19. Praecauit hoc Apostolus, ne quisquam ex necessitate sustentandae vitasi mala opera dilabatur, vt dictum est paulo ante §. Si vero quaerat tur. Ideo etiam dicit Ecclesiasticus cap. 40. Tili, in tempore vitae tuae ne indigeas; melius est enim mori, quam indigere. Quod licet exponatur secundùm Glossam vnam de indigentia spitituasi virtutum, tamen secundum aliam Glossam exponi spotest de indigentia corporali, quae prouenit ex pigritia & otio. Vnde Glos. Interlinearis dicit. Pigritiam & otium prohibet. Ideo etiam dicit Hieronymus ad Nepotianum. Numquam petentes, paro accipiamus rogati; bentius enim est magis dare, quam acciperes Nesgio enim quo modo etiam ipse, qui deprecatur vt tribuat, cum acceperis, viliorem te iudicat; & mirum in modum, si eum voganreum contem. pseris, plus te posterius veneratur. Item in eodem. Pacilius contemnitur, qui sape vocatus ad prandium, ire non recusat. Quid ergo erit de illis, qui non vocati ad prandium, saepe ingerunt se inuitis ePropter pericula etiam mendicationis ilicit Salimon Ecclesiastis 2. Melior est sapientiae cum diuitiis, Glos. quam sola, & magis prodest videntibus solem. Glos. iustitiae; Sicut enim protegie sapieneia, sic protegit pecunia. Glos. & habeptem; & qui datur. Vnde Augustin. De ciuitate Dei lib. I. cap. 10. Cum digit Apor stolus I. Timot. 6. Qui VOLVNTDIVITESPIERI, INCIDVNPINITENTATIONES, ETINLACVEVMDIAROLI;profecto in diuitiis cupidita. tem reprehendit Apostolus; non facultatem, quam praecipit alibi ficens I. Timor. 6. BENETACIANTDIVITES, SINTINIOPMRATIONIEV noNis, FACILETRIBVANT &c. ItemGreg lib. 10. Moral. Ceusass inuis est in crimine, sed assibiisis. Item Augustin. Epistola Ad Spininam. Nec diuiti obsunt ophsis si iis bene vtatur; nec pauperem egostas commendabiliorem facit, si ipiter fordes &ur inopiam; peccata no caueat. Item Seneca Ad Eucilium Epist. 6. Non putemus frugalitatis indicium, auro argentoque caruisse. Et infra, Iesiunt amnol est, non posse pati diuitias.

§. Ad euitandum igitur periculae mendicati iulis in Clericis, statutum est in Sacris Canonibus, Quod nulla Ecclesia adificttur, nisi prius Eundator eam competenter dotauerit ad sustentationem ministrorum ipsius; De Confecrat. dist. I. ean. Nemo Ecclesiam aedificet. 16. 4.. cap. Piae mentis. Item in consilio Bracharensi 2. Vnusquisque Episcoporum meminerit, vt non prius aedificet Ecclesiam, nisi antea dotem Basilicae, & obsequio eius per donationem cartulae consirmatam accipiat; nam non leuis est ista temeritas, si sine luminariis, vel sine liberali sustentatione illorum, qui ibi seruituri sunt, tamquam domus priuata consecretur Ecclesia. Ob eamdem causam prohibitum est, Quod nullus Episcopus ordinet Clericum sine titulo, alioquin det ei vnde competenter valeat sustentari. Extra De Praebendis, cap. Non liceat, & cap. Episcopus, & cap. Cum secundum Apostolum.

§. Ad vitandum etiam pericula mendicationis in Monachis, seu Regularibus viris statutum est, Quod non amplius suscipiantur in Monasterio Monachorum, aut Clericorum, seu etiam Puellarum, quam quot se regere de bonis Ecclesiae ab; que penuria possint. Extra De Institutionibus, cap. Non amplius.

§. Patet igitur, quam sit periculosa, & a iure reprobata perpetua mendicitas; maxime in Clericis, & Regularibus viris. Vnde Clericus mendicans appellatur inselix, & seruili operi mancipatus dist. 33. ean. Diaconi sunt, vbi dicitur, Mendicat in plateis infelix Clericus, & seruili operi mancipatus, a quolibet publieam deposcit eleemosonam. Vtrum ergo sit licitum, vel magis absurdum & periculosum, & Sanctorum Patrum statutis canonicis inimicum, & luri tam Canonico, quam Ciuili contrarium; infinita collegia Virorum, & aliqua Eceminarum, perpetuo mendicantium, instaurare, & eorum multiplicationem fere omnibus onerosam, per authoritates extortas, aut per rationes sophisticas approbare; iudicet, qui iudicare potest.

§. Sed forsan dicet Otiositatis Defensor; quod illos saltem mendicos, qui propter Christum omnia reliquerunt, & sic in statu perfectionis existunt, non permittis Christus cadere in praedicta pericula peccatorum; quia sufficunter illis prouidet necessaria vitae, iuxta illud Iosue I. Non te dimittam, neque derelinquam.

§. Sed certe contra hoc, est iam dicta prouisio dictorum Patrum, qui timore mendicitatis Clericorum, & Regularium Virorum, qui propter Christum omnia reliquerunt, praemis¬ sa statuta diuinitus ediderunt. Item contra hoc etiam elt instantia manifesta, in Iuda Domini proditore, qui cum esset electus a Domino, iuxta illud Ioan. 6. Nonne ego duodecim vos elegi, & vnus ex vobis Diabolus est? (quod dicebat propter Iudam proditorem, vt dicit Gloss.I & propter Dominum omnia reliquisset CVnde Petrus loquens pro omnibus Apostolis, inter quos erat Iudas, dicit Matth. 19. Ecce nos reliquimus omniae, & secuti sumus te) & sic, non dito, perfectus, sed in statu perfectionis esset; nihilominus tamen postea, adhuc manens Apostolus, propter inopiam & cupiditatem pecuniae, lapsus ost in furtum & proditionem. Vnde Ioan. 12. dicitur de illo, quia tur erat, & loculos habens, Glos. Ioculorum Domini eustos, ea, quae mittebantur, Gloss. in loculos, portabat, Gloss. ministerio, sed tollebat furto, id est asportabat. Vnde etiam Christum vendidit, vt haberet pecuniam Matth. 20. Quid vultis mihi dare, & ego eum vobis tradam ? At illi constituerunt ei triginta argenteos. Si. ergo inter duodecim Apostolos a Domino electos, qui reliquerunt omnia propter Christum, vnus illorum postea lapsus est in furtum & proditionem, quoniam adhut in rebus temporalibus cor habens, vinculum cupiditatis non omninm abruperat, vt dicit Glos. super illud Pod. 1os. Scrutetur feenerator omnem substantiam eius, &c. non est mirum, si inter inmniE Exa tas duodenas hominum, per ingressum Rreligionis omniapropter Christum relinquentium, non tamen postea longe abaet cularium conuersatione habitantium; immo inter gentes inciuitatibus commixtorum, nec non inter Saeculares Viros & Mulieres frequenter conuersantium; non de labore corporali, quem non exercent; non de communibus bonis Ecclesiaesquaenon habent; sed de sola mendicitate ab ipsis Saecularibus sema per viuentium; inueniantur multi, qui adhuc in rebus saecula ribus cor habentes vinculum cupiditatis, aut alterius affectionis saecularis, non omnino abruperint dicentes DauidePsal. 1os. Commixti sunt inter gentes & dedicerunti opera eorum. Praesertim; cum eorum innumera multitudo melior non existat illa hominum paucitate, quae hubitauit in arca Noe, aut in domo Abrahae aut in domo Isaaci aut in domo lacob, aut in domo Dauid, aut in consortio ipsius Christi, de qua paucitate aliqui grauissime peccauerunt; Nec sit securior eorum cohabitatio, quam sit Coelum Eppre reum, vnde Angeli ceciderunt. Vnde Augustinus in Epistola Ad Ecclesiam Hipponensem dicit. Quantumlibet vigilet disciplina domus meae, homo sum, & inter homines viuo; nec mihi arrogare audeo vt domus mea melior sit, quam arca Noe, vbi tamen inter octo homines reprobus vnus inuentus est; aut melior sit, quam domus Abrahae, vbi dictum est, ELICE ANCIELAM, ETTILIVM ELVS; aut melior sit, quam domusisaac, vbi de duobus geminis dictum est, IACOBDILExI, ELAV ODIO RABVI; aut melior sit, quam domus ipsius Iacob, vbi lectum patris filius incestauit; aut melior sit, domus Dauid, cuius filius cum sorore concubuit; cuius alter filius contra patris tam sanctam mansuetudinem rebellauit; aut melior sit, quam cohabitatio ipsius Domini lesu Christi, in qua vndecim boni, perfidum & furem ludam tolerauerunt; aut melior postremo, quam caelum, vnde Angeli ceciderunt. Simpliciter fateor charitati vestrae, coram Domino Deo nostro, qui testis est super animam meam, ex quo Deoseruire caepi, quo modo difficile sum expertus meliores, quam qui in Monasteriis profecerunt; ita non sum expertus peiores, quam qui in Monasteriis defecerunt. Et habetur dist. 41. ean. Quantumlibet. Si ergo in tanta paucitate tam sanctarum congregationum, de quarum sanctitate dubitare non licet, quidam grauiter ceciderunt; quid mirum, si in Regularium multitudine infinita, inter homines Saeculares, vt dictum est conuersantium, & semper ab eis mendicantium, multi eorum, aut propter inopiam, aut propter aliquam occasionem, vel causam, quae frequenter illis se offerunt, grauius cadant in varia genera peccatorum) prae fertim, cum multi forte illorum, propter facilem victum habendum, in otio corporali, & vt ab illis, a quibus contemni consiteuerant, honorentur, ad Religionem venerint, vt ostendetur infra ead. dist. §. Item nota, multi forte propter laudem humanam; multi forte, vt per hoc ad honores huius mundi facilius exaltentur; non a Domino forsitan, ad instar Apostolorum, electi; sed magis ab illo, qui transfigurat se in Angelum lucis, sub quadam specie pietatis decepti, vt plenius ostendetur infra dist. 3. Patet igitur, quod etiam illos, qui reliquerunt, aut reliquisse videntur omnia propter Deum, permittit Deus cadere in furtum, & proditionem, adulationem, & detractionem, propter cupiditatem pecuniae, aut propter necessitatem victus, & in alia turpissima genera peccatorum.

§. Item, cum Apostolus de Timotheo viro perfectissimo, & qui omnia reliquerat propter Christum, nihilominus timeret, ne forte propter defectum victus incideret in faecularia des sideria, eo quod infirmitate corpotis impeditus corporaliter operari non valebat, & mendicare erubescebat, vt ostendit Aus gustinus in libro De opere Monach. cap. 14. & ostendetur infrai ead. dist. §. Item si humilis; Multo fortius timeri potest de Religiosis huius temporis, qui propter Deum omnia reliquerunt, aut reliquisse se dicunt; ne propter defectum victus indiderent in saecularia desideria, si de bonis Ecclesiae aut de corporalilabore non viuerent; praesertim, cum mendicare non siplicitum, nisi in casibus supradictis supra ead. dist. 5. Sunt autem quidam casus, & 9. Paragraphis sequentibus.

§. Ideo sapientissimus Salomon sapienter rogauit Dominum Prouerb. 3. dicens, Mendicitatem & diuitias ne dederis mihi; tribue tantum victui meo necessaria, vt dictum est supra ead. dist. 5. Si vero quaeratur. Propter quod apparet; quod ille vir inter mortales sapientissimus, mendicitatem & diuitias, tamquam duo extrema fugere docuit; & vitae necessaria, tamquam medium inter duo extrema optaust; quod medium merito appellare possumus paupertatem, siue sufsicientiam necessariorum; sic enim appellat eam Augustinus in libro De orando Deo dicens ibidem Quod ipsa sufficientia decenter postulatur; siue oratur a Deo, non propter se ipsam, sed propter salutem corporis i; & propter congruentem habitum personae hominis, quo habito non sit inconueniens eis, cum quibus honnesterofficioseque; viuendum est. Quod autem decenter postuletur a Deo, & decenter habeatur necessariorum sufficientia cum paupertate, manifeste patet ex eo, quoniam Christus Dominus, & eius Apostoli, qui verissimi pauperes absque ambiguitate fuerunt; vitae tamen necessaria, in bonorum communitate viuentes, procul dubio habuerunt, vt ostendetur plenius infra dist. 4. in II. signo §. Sed esto¬

§. Sed quidam Otii Defensores in quibusdam libellis suis. huic Iibello contrariis, delirando scripferunt, quod ibi Ioquitur Salomon pro Imperfectis tantum, eo quod in libro gpouerblorum, vt dicit Hieronymus, instruit Salomon Incipientes, in Ecclesiaste Proficientes, in cantico canticorum Perfectos. Quasi vero, in nonnullis Iocis Prouerbiorum non instruxerit etiam Persactos, vtibi. Silesurierit inimicus tuus, ciba illum, &c. Prouerb; 2§. Quod autem Salomon praemissam orationem fecerit etiam pro Perfectis, ostendit plane Augustinus in Epistola ad Probam De orando Deo, vbit ait. Quia quod Apostolus dixit Perfectos instruens I. Timot. 6. EST AVTEM OVESTVS MAGNVS PIETAS CUM SVFFICIENTIA; & infra, HABENTES ALIMENTA, ET OviBVSTEGAMVR, HIs CONTENTI SIMVS; Hocidem Salomon petiit dicens, MENDICITATEM ET DIVITIASNE DEDERISMIHI, &c. optauerunt igitur tam Salomon, quam Apostolus, vitae necessaria sibi & aliis viris perfectis, ne cogerentur quaerere aliena. Ob eamdem causam idem Apostolus, cum mandasset Tito Cretensium Episcopo, vt mitteret eis &enam Legisperitum, & Apollo, qui erant viri perfecti in Scripturis, vt dicit Glossa, mandauit eis dare vitae necessaria, ne egestate cogerentur quaerere aliena dicens Tit. 3. Aenam Legisperitum, & Apollo sollicite praemitte, vt nihil desit illis. Gloss. Vt quae ad viaticum necessaria sunt illis, habeant in suis sitarciis, ne quaerant aliena. Ex quibus perpendi potest, quod habere vitae necessaria in communi, perfectionem non minuit paupertatis; immo nec habere thesaurum Ecclesiae in communi. Vnde Hilarius super Matthaeum Non inuidiosus, vt arbitror, thesaurus in xona est, qui profecto, si de perfectione detraheret, habenti insidians & inuidiosus esset. Quod autem habere posfessiones communes, vel pecuniam communem, non minuat perfectionem Ecclesiasticae paupertatis, ostendetur plenius infra dist. 4. in II. signo §. Sed esto, cum sequentibus Paragraphis.

§. Ad illud autem, quod obiectum est supra §. Sed forsan dicet, ex Iosue cap. I. Non te dimittam, neque derelinquam; Responderi potest, quod nullum dimittit Deus quaerentem regnum eius; quoniam omnes quaerentes regnum Dei, si indigeant, pascit Deus; aut sicut homines, videlicet de corporali labore, si sint validi; aut sicut aues, videlicet de eleemosynis, si sint inualidi; aut de bonis Ecclesiae, si sint occupationibus Ecclesiasticis penitus impediti, vt ostensum est supra ead. dist.

§. Item omnes regnum Dei quaerentes.

§. Dicet autem adhuc Otiositatis Defensor, sicut dicit Glos. Rom. I3. super illud Probauerunt Macedonia & Achaia collationem aliquam facere in pauperes Sanctorum, qui sunt in Ierusalem. Ec ce quidam reliquerunt omnia propter Deum; totos se dederunt diuinis obsequiis, nihil mundanum curantes; exemplum bo¬ nae conuersationis praebent aliis, sicut faciebant illi pauperes Sanctorum, qui erant in Ierusalem tempore; Apostolorum. Act. 4. Et ideo volunt omnino vacare spiritualibus, scilicet orationibus, psalmis, & lectioni, & praedicationi; & ne interporant ista opera spiritualia, quae sunt meliora corporalibus, ideo nolunt operari corporaliter, vnde viuant; sed magis eligunt mendicare; & hoc appellant mendicare propter Deum istdonne isti licite mendicare possunt, licet validi sint corporesad ooperandum; Immo videtur, quod ad opus illorum dehaoasit fieri collectae per vniuersam Ecclesiam, sicut siebant tunc ab Apostolis, ad opus illorum, qui etant tunc in lerusalem, vt legitur Rom. Is. & 3. Corinth. 6. Non enim praetermittenda sunt spiritualia opera, quae sunt maiora bona, propter opeta corporalia, quae sunt minora bona; sede contrario. Vnde Iice 9. super illud. Sine, vt mortul sepeliant mortuos suos, dicit diloss. Ciocer Domibus minora bona pro vtilitare eiorum esse praraprpditrenda,

§. Ad quod sufficienter respondet Augustinus, loquens contra illos Monachos Carthaginenses, contra quos fecit librum Ete opere Monachorum, qui similiter se exeusabant a praecaepto Apostoli de operando manibus propter necessitatem victus, eo quod spiritualibus operibus vacabant. Vnde in eodem libcap. 19. opponit Augustinus contra illorum exculationem in hunc modum dicens. Quid enim agant, qui corporaliter spernrri nolunt; cui res vacent, scire desidero. Et statim ponit responsiouem eorum dicens. Orationibus, inquiont, & psaliis, qu lrduioas, & verbo Dei, id est praedicationi. Deinde suid res ponsioni opponit dicens. Sancta plane vita. Sed si ab iit aupecuidi non sumus; non n aniduscaridum est, nec ipsae escae quoridie praparaumdae, vt possint assuomi. Si autem ad ista sernos Dei certis pprerhallis temporum ipsius infirmitatis humanie necessitas cogit; cur nori & praeceptis Apostolicis, scilicet de operando corporaliter, ibsesnandis, aliquas papres temporienideput amus? Citius enpio exelqudit aui vna obedientos oratio, quam decem millia contemptoris. Quasi diceret. Sicut interponunt opera spiritualia, propter cibum corpoialem parandum, & manducandum; sic debent interponere, propret dibcum corporalee, corporaliter operando que veuduuio; & docione, quia citius ext ouiitur vna orutio illituis qios ubedit Apostolo, cerpopaliten operaldo, quam decem millia illius; qui contra praecepeum Apostoli, magis eligit mendicare, quam operari corporaliter vnde viuat, eum possit. nullo ) gitimo impedimento detentus; qui & contemptor mandati Apostolici dici potest. Item, licet moneat Apostolus I. Thess.

§. Sine intermissione orare; id est vitam aternam, ab eo, qui solus eam dare potest, sine intermissione desiderare, vt exponit Augustinus in pistola ad Probain De orando Deo; non tamen semper, imino cum vacat, est vocalibus orationibus insistendum; Id est, cum per tales orationes non impediuntur aliae bonae & necessarie actiones, vt dicit Augustinus ibidem. Constat autem, quod indigentibus necessariis huius vitae, bonae & necessariae actiones sunt opera corporalia, vnde viuant, vt dicit Augustinus in libro De opere Monachorum, cap. 24. Igitur opera corporalia, quando sunt necessaria propter victum non sunt dimittenda propter multitudinem orationum. De hoc refert Hieronymus duo exempla in lib. 10. De exhortationibus Patrum Vnum est, quod cum essent duo Monachi Fratres in cella, vbi viuebant de labore corporali, dixit vnus illorum nomine Ioannes, statura breuis, Fratri suo maiori, Vellem esse securus, sicut Angeli sunt securi, nihiloperantes, sed sine intermissione Deo seruientes; & expolians se, quo vestitus erat, abiit in eremum, & facta ibi hebdomada vna, fame compulsus reuersus est ad Fratrem suum; cui pulsanti ad ostium respondit Frater suus. Quis es tu) Atille dixit. Ego sum Ioannes. Cui Frater ait. Ioannes Angelus factus est, & vltra inter homines non est. Ille autem pullabat dicens. Ego sum. Et non aperuit ei, sed permisit eum affligi. Tandem aperiens dixit ei. Si homo es, opus habes iterum operari vt viuas; si autem Angelus es, quid quaeris intrare cellam; Aliud exemplum ponit idem Hieronymus in eodem lib. dicens, quod cum quidam Frater venisset ad Abbatem Svluanum in monte Sna, & vidisset Fratres laborantes, dixit Seni. Nolite operari cibum, qui perit; Maria optimam partem elegit. Et dixit Senex Discipulo suo. Mitte Fratrem istum, vbi nihil est. Et cum facta fuisset hora nona, intendebat ille Frater ad ostium, si vocarent eum ad manducandum; & cum nemo vocaret eum, surgens venit ad Senem dicens. Abba hodie Fratres non comederunt QQui dixit ei. Ttiam iam comederunt. Et dixit Frater. Quare me non vocastis? Respondit Senex, Tu homo spiritualis es, & non indiges hoc cibo nostro. Nos autem carnales sumus, & volentes manducare, propterea operamur manibus nostris. Tu vero bonam partem elegisti, legens to¬ ta die, & nolens sumere carnalem cibum. Quod cum audisset Frater, prostrauit se ad poenitentiam dicens. Ignoste mihi, Abba. Et dixit ei Senex, Puto, opus habet omninb Mariae Martha. Nam in veritate Contemplatiui laudantur per opera misericordiae, quae dgunt ipsi ex ofsicio Adautho. Pater igitur per authoritatos Augustini, & per exempla Hieronymi, quod ille, qui indiget necessariis huius vitae, intermittere debet orationes, & alia opera spiritualia Clicet opera spiritualia simpliciter Ioquendo sint meliora corporalibus) propter opera corporalia, vnde viuat; nisi spiritualibus ita sit adstrictus per Ecclesiam, quod nihil aliud agere possit; tunc enim excusaretur a praecepto Apostoli de operando, vt ostensum est supra ead. dist. in illo. §. Sunt lautem quidum casus.

§. Ad illud autem; quod obijcitur de Pauperibus Sanctis, qui erant in serusalem, quod fiebant collectae ad opus ipsorum; si esporidet sufficienter Augustinus, assignans ad hoc duplicem responsionem, quarum Prima est; quod illi Sancti, qui erant in ferusalem;cum diuites fuissent, & delicate vixissent, omnia praedia sua vendiderant, & pretia posuerant ad pedes Apostolorum ad opus pauperum conuersorum, vt legitur Act. 4. Vnde, quia indigebant, & vnde viuerent, non habebant, & mendicare erubescebant, vt ostensum est paulo ante de Timotheo

§. Item cum Aispostolus; & de corporali labore victum acquirere non valebant, quia praesumebatur eos laborem corporalium operum ferre non posse, eo quod diuites fuerant; ideo ad opus corum fiebant collectae. Secunda potio esti quod iidem Sancti, qui trant in Ierusalem, miseranit Gentilibus primos Praedicatores, qui eos ab idololatria conuerterant ad cultum Christi; & quia sic eis sua spiritualia communicauerant, idleofsebitores eorum erant Gentiles conuersi, vt eis sua carnallo nisistrarent; & ideo siebant collectas apud Gentiles conuersos, ad opus illorum Sanctorum, qui erant in Ierusalem. Et hoc probat Augustinus per Scripturam Apostolorum Act. 4. & per Scripturam Apostoli Rom. I9. sic dicens in eodem lib. cap20. Solent rales, non melius, sicut multi putant, sed quisislerum est, lauiguidius educati, laborem operum corporalium sustinere non posseTales fortasse multi erant in lerosolomae; vam scriptum est, quod praedia sua vendiderint, & pretia eorumm aiure pedes Apostolorum posuerint vt distribueretur vnicuique, proue opus erat. Ecce prinma responsio; secunda sequitur, cum dicit. Quia etiam prope inuenti sunt, & vtiles fuerunt Gentibus, quae ab idolorum cultu ex longinquo vocabantur, secundum id quod dictum est, Ex SioN ENIBITLEx, ETVERBUM DOMINI DEIERVSALEM; Debitores eorum vocat Apostolus ex Gentibus Christianos id est Gentiles conuersos. Rom. 19. Sequitur. Et addidit quare; Si enim spiritalibus eorum, inquit, communicauerunt Gentes, debent & in casnalibus minstrare eis. Tertia ratio potest esse, quoniam tunc temporis erat fames illa in ferusalem, quam prophetauerat Agabus Propheta Ierosolymitanus futuram esse sub Claudio Caelare. Propter quod Discipuli, siue Christiani, qui erant Antiochiae, facta collecta, miserunt eam per Paulum & Barnabam pauperibus Christianis, qui erant in lerusalem, vt legitur Act. rt. & hoc legitur exptesse in legenda illius Iacobi, quem interfecit Herodes. Hoc idem etiam dicit Augustinus in eodem lib. cap. 22. his verbis. Nam illis, Ierosolymae fame imminente, & per Prophetas, qui tunc erant, praedicta ante, boni fideles ex Graecia frumenta miserunt. Licet igitur collectae fierent ab Apostolis ad opus praedictorum Sanctorum, qui erant in Ierusalem, & hoc rationibus supradictis; non tamen propter hoc sequitur, quod debeant fieri ad opus illorum pauperum, in quibus. cessant rationes praedictae, quantumcumque vacent spiritualibus, vel vacare se dicant.

§. Ad illud autem quod dicunt, se nolle, vel non debere operari corporaliter, vnde viuant; ne opera spiritualia, quae sunt meliora corporalibus, interponant; Respondendum est distinguendo. In illis enim, qui non habent officium praedicandi, aut ex delegatione, aut ex ordinaria potestate, non est opus praedicationis melius opere manuali; immo non est opus bonum, sod illicitum, & opus peccati, vt ostensum est multipliciter supra dist. I. In illis vero, qui habent officium praedicandi, licet opus praedicationis sit melius simpliciter in seipso, non tamen est semper magis expediens; sed quandoque minus, & ideo quandoque intermittendum pro opere manuum propter victum, vnpatet in Paulo supra ead. dist. §. Item forsan. Patet etiam in aliis Apostolis infra ead. dist. 5. Non solus autem. Et hoc multis de causis assignandis infra ead. dist. §. Hoch autem faciebat Apostolus. Restat ergo, quod vacare spiritualibus, non exculat Seruos Dei a praecopto Apostoli supradicto; nisi forte ilis spiritualibus ita sint adstricti per Ecclesiam, quodi nihil aliud agere possint; tunc enim excusantur, vt ostensum est supra ead. dist. in illo§. Sunt autem quidam caus.

§. Item, quod vacare spiritualibus non excuset Seruogi Dei necessariis indigentes a praecepto Apostoli supradicto, nisi fuerint ad illa spiritualia per Ecclesiae ordinationem adstricti, & in eis adeo occupati, quod nihil aliud agere phssint clare liquere potest hoc modo. Constat enim, quod spiritualibus operibus supradictis maxime tenentur, vadare ex professione sua. Monachi, & Clerici. Quod; autem ad omnes Monachos egentes, & vnde viuant, aliter non habentes, extendatur praeceptum Apostoli supradictum, patet per Augustinum per totum librum De opere Monach. Vnde in libro illo loquens Ad Monachos Carthaginenses, concludit cap. 30. dicens. Postremo, quod vultis sentire de nobis. PaulusApostolus praecipit vobis, vt cum silentio, id est quieti & obedienter ordinati, operantes panem vestrum manducetis. Nota, quod dicit Augustinus. Paulus Apostolus praecipie vobis, vt cum silentio pperantes, &c. Ad Monachos ergo extenditur praeceptum Apostoli supradictum

§. Si dicas, prout dicunt quidam Otii Defensores, quod in illo libro loquitur Augustinus contra illos Monachos tantsim, qui dicebant non debere operari corporaliter, ne fieret gontra praeceptum Domini dicentis Matth. 6. Nolite solliciti esse, quid manducetis, &c. Superfluum est hoc; Immoloquitur etiam contra illos, qui, licet non dicerent contra praecepiusi Domini esse, corporaliter operari; tamen, aut propter pigritiam, aut propter arrogantiam, sub praerextu vacandi spirithalibus, nolebant corporaliter operari, licet necessariis indigeresiti sed volebant viuere de quaestu, manibus otiosis. Vnde in principio libri dicit Augustinus Ad Aurelium Episcopum, ad cuius instanitiam composuit librum illum. Dominus Iesus Christus habirans in interiori homine tuo, tibique sollicitudinem paterna, acfraterne charitatis inspirans, vtrum filiis & fratribus Monachis, quis E. Paulo Apostolo obedire negligunt dicenti, Qui NON VVET DPERARI, NON MANDVCET, permittenda sit illa licantia? voluntatem ac linguam tuam assumens in opus suum, imperauit mihi exte, vt hinc ad te aliquid scriberem. Et infra. Primum ergo videndum est, quid dicant illius professionis homines, qui operari nolunt. De¬ inde vero ostendit Augustinus, praeceptum Apostoli supradis ctum, non esse contrarium verbo Euangelii supradicto. Vnde librum illum diuidit Augustinus in duas partes; in quarum prima ostendit, quod praeceptum Apostoli supradictum ad omnes illos extenditur, qui nullo legitimo impedimento detenti, operari potentes, sed nolentes, prae nimia egestate necessaria quaerere compelluntur ;volens, vt a nullo indigeant victu & tegumento, quoniam hoc valet spiritualiter Seruis Christi. In secunda vero parte ostendit, quod operari manibus, propter necessitatem victus, non est contrarium illis praeceptis Domini Matth. 6. Nolite solliciti esse dicentes, quid manducabimut? &c. Item, Nolite solliciti esse in crastinum, &c. Vnde in eodem lib. cap. 3. dicit Augustinus sic. Primo ergo demonstrare debemus, §. Apostolum Paulum opera corporalia Seruos Dei operari voluisse, quae finem haberent in magnam spiritualem mercedem, ad hoc vt ipsi victu & tegumentea nullo indigerent, sed manibus suis hoc sibi procurarent; deinde ostendere illa Evangelica praecepta, de quious nonnulli, non solum pigritiam, sed & arrogantiam suam fouent, Apostolico praecepto & exemplo non esse contraria. Patet igitur, quod Augustinus praeceptum Apostoli de operando manibus propter necessitatem victus, non solum inducit contra illos Monachos, qui dicebant non debere corporaliterope rari, ne fieret contra praecepta Euangelii supradicta; sed etiam contra illos Monachos, seu quoscumque alios Seruos Christi, qui, licet non sint illius falsae opinionis; tamen, aut propter arrogantiam, aut propter aliam causam minus legitimam, nolunt operari corporaliter vnde viuant, cum tamen indigeant necessariis vitae, & a praecepto Apostoli non legitime excusentur.

§. Item; quod ad omnes tales Monachos extendatur praecaeptum Apostoli supradictum, patet ex eo, quod dicit Hieronymus Ad Rusticum Monachum. Si Apostoli habentes potestatem de Evangelio videre, laborabant manibus suis, ne quemquam grauarent, & aliis tribuebant refrigeria, quorum pro spiritualibus debebant metere carnalia; curtu in vsus tuos cessura non praepares; aut fiscellam texe iunco, aut canistrum lentis plecte viminibus. Et infra. Texantur lina capiendis piscibus; scribantur & libri, vt & manus operetur cibos, & anima satietur lectione. De Consec. dist. 5. ean. Numquam. Item Hieronymus Ad Mancum Presbyterum. Nihil oriosus accipider daum quosiuiea n&e lorep pist labore quaerimus cibum; scientes ab ua postolo diciu essei er AVTEM NON OPERATVI; NONI MAPDVcEy Item an liti, pet Historiae Tripartitae, quam Casodorus transtulit de Fraeco in Eatinuim, siclegitur. Monachus; nisi uperaius fueiit Pi liis bus, violento iudicatur aqualis. Item ibiderums Serapionidirca des cem millia sub se Monachos habuit, quos omnes sice ducabasi tut in propriis sudoribus necessaria compararent; & aliis ministraiet irentibus. Item Beatus Benedictus ini Regola adenacherunip r au capitulo Dei opere manuum quotidianos ita dicita ? Tuns ipere Monachi sunt, si de labore manuum viuunt; sicut Apostoli & ipatres nostri. Ecce qualiter Augustinus, & Hieronymus il & Benedictus ostendunt seipsos, & alios Monachos; tam ex praescepto Apostoli, quam exemplo Apostolorum austrictos ad operandum corporaliter propter victum; cum tamen constet eos non fuisse illius falsae opinionis, vt crederent corporaliter operari, esse contrarium praecaeptis. Euangelicis, supradictis. Item Cassianus in lib. 10. De institulis Monachorum. Hoc est apud Agyptum ab antiquis Patribus sancta sententia, operantem Monachum vno Doemone pulsari; otiosum vero innumeris spiritibus deuastari. ilit

§. Item videtur, quod in omni conuentu Regularium nen habente sufficienter necessaria huius vitae, illi, qui aptr Iuut ad operandum, nec sunt oceupatione Ecclesiastica sic districti, quod aliud agere non possint, debent pro victu conuentus corporaliter operari. Quod si labor eorum non sufficii conuentui, forte propter multitudnem infirmorum; lot osespar tione Ecclesiastica districtorum, qui non possunt cprporaliter operari; tunc indigentiae illius conuentus ex eleemosynis box norum fidelium debent suppleri. Vnde Augustinus in lib. xie opere Monach. cap. I6. Qui excellentiorem sanctitatis graduur in Et clesia Dei tenere voluerunt, vt spei saecularis vincula cuncta praescinderent, & animum libenter diuinae militiae dedicarent; sic debent & ipsi praeceptis Apostolicis obedire, vt compatiantur infirinis; & amore priuatae rei non illigati, manibus suis in commune laborare, vt hoc suppleatur ex oblationibus bonorum fidelium; quod laborantibus, & aliquid, vnde vitam transigant, operantibus, propter infirmitates tamen Monachorum aliquorum, & occupationes Ecclesiasticas, & eruditionem doctrins salutaris, deesse putauerint. Nota hic, quod illorum indigentiae, qui nihil omnino volunt operari corporaliter vnde viuant, licet ab operando legitimam excusationem non habeant, supplendae non sunt; id est, non est dignum, vt suppleantur de eleemosynis fidelium; sed indigentie illorum tantum, qui licet operentur, quod possunt, tamen non sibi sufficiunt; quia tales otiosi dici non possunt. Vnde super illud 2. Thessal. 3. Vos autem, Fratres nolite deficere benefacientes, dicit Glos. pauperibus; quia etsi operentur, possunt tamen nonnullis indigere, vt dictum est supra ead. dist. §. Est etiam casuis. Quasi diceret. Illis pauperibus benefacite, qui operantur quod possurt, sed tamen opus suum eis non sufficit ad viuendum. Per hoc innuens Glos. quod illi sunt indigni beneficio, qui nihil operantes. cum possint, volunt viuere otiosi. Non tamen peccant, qui talibus ex pietate benefaciunt; sed peccant ipsi, qui recipiunt. Vnde sequitur in Glos. Non entm in reprehensionem venit, qui humanus est in largiendo; sedis, qui cum possit laborem serre, otiosus vult vitam agere.

§. Item certum est, quod inter illos, qui omnia reliquerunt propter Christum, meliores sunt illi, qui postea operantur, Vnde viuant, & vnde necessitatem patientibus tribuant, quam illi, qui non operantur, cum possint. Vnde Act. 20. super illud. Beatius est magis dare, quam accipere. dicit, Glos. Illos autem maxime glorificat, qui cunctis, quae possident, semel renuntiantes, nihilominus operantur, vt habeant, vnde tribuant necessitatem patienti. Item Cassianus De institutis Monachorum lib. 10. Haec est, inquit, impertiens beatior largitas, quam accipientis penuria; quae non de pecunia per infidelitatem, vel diffidentiam reseruata; nec de reconditis auaritiae thesauris impenditur; sed quae defructibus operis proprii, & pio sudore profertur. Ideo Augustinus in lib. De opore Monach. cap. 19. Ioquens de quibusdam Regularibus ita dicit. Si obedire praecepto Apostoli, scilicet de operando manibus, vel nolunt, vel non possunt; saltem illos, qui volunt, meliores; qui autem etiam postunt, faeliciores esse fateantur, iuxta illud Apostoli I. Cor. 2. AEMVIAMINI CRARISMATAMELIOR4A. Item in eodem lib. cap. 31. Fratres, qui non operantur; saltem illos, qui operantur, anteponendos sibi non dulitent. Deinde vero illos, qui non operantur, cum necessariis vitae indigeant, sed vagantur extra Monasteria propter quaestum, appellat contumaces, eo quod non obediunt praecepto Apostoli de operando manibus; & cos arguit de dissolutione, & euagatione, & de hspotilsi, Pnue de falso nomine sanctitatis, ita dicens Catarurtsquis ferathomines contumaces, saluberrimis Apostolimonitis resistentes, non situt infirmiores tolerari, sed sicut sanctiores etiam praedicarii vt Monasteria sanctiore doctrina fundata, gemina illecebra corrumpantur, & dissoluta licentia vagationis, & falio nomine sanctitatis; Ecce quod Augustinus Monachos operantes dicit meliores esse;& fueliciores, & anteponendos non operantibus; non operantes vero contumaces appellat, vtpote praecepto Apostoli de operando manibus non obedientes; & illos, qui extra Monasteria vagantur semper quaerentes, sub praetextu paupertatis habice propter Christum, vel sub praetextu vacandi spiritualibus; are guit de dissolutione, & vagatione, & de hypocrisi, sile false nomine sanctitatis. Hatet igitur, quod praeceptum Apostoli de operando corporaliter propter victum; pertinet ad viros Regulares, qui Graece Monachi appellantur; nisr; ab sillo praecepto legitime excusentur, in aliqno casuum praedictorum.

§. Quod autem ad Clericos indigentes extendatur supras; dictum praeceptum Apostoli, patet ssic. Legitur enim in Gare thaginensi Concilio. Clericus victum & vestitum, sibi Artisiciolo, vel Agricultura quaerat. Dist. 91. ean. Clericus victum IEt ne dicere posset aliquis, hoc debere intelligi de Cfericis Idibuiss qui alios erudire non possunt, & ideo tamquam Agricolae debent manibus operari, ideo sequitur in eodem Concilio, && in ead. dist. Clericus, quamtumlibet verbo Dei eruditas, Avtifioiolu victum quaerat. Et ne Clerici, propter ignorantiam oberandisise valeant excusare; sequitur in eodem CbBcilio; & ill eadieist, omnes clerici, qui ad operandum sunt validi & artificiola; & litea ras discant. Ecce quod praeceptum Apostoli supradictum exter ditur ad Clericos indigentes, & literatos; qui tamen spirituse libus vacare tenentur, secundùm quod dicitur in capitulo praeallegato dist. 31. ean. Clericus victum; in fne. Hoc autems quodi dicitur hic de corporasi Clencorum labore; intelligendum est secundum antiqua iura Hodie vero, tum non debeant Bbisugil pi Clericos sine titulis ordinare, introductum est ili odisint Episcoporum ordinantium sine titulis; Quod debeant ordinatis ab eis necessaria prouidere. Extra De Prabendis. cab) Non liceat; & cap. Episcopus; & sic hon tenentur hodie Gericis Ialce iist Subdiaconi, & supra, corporaliter operari; dum tamen possit eis ab Episcopis ordinantibus prouideri; alioquin tenentur operari corporaliter secundum iura praedicta, potius, quam se exponere mendicationi; & hoc non obstante opere spiuituali.

§. Sic igitur, cum ad Monachos, & Clericos indigentes (quae personae maxime tenentur vacare spiritualibus) extendatur praeceptum Apostoli supradictum; Relinquitur, quod vacare spiritualibus, non exculat semper a praecepto Apostoli supradicto, quamuis spiritualia opera corporalibus sint meliora. Sicut enim philosophari simpliciter loquendo, melius est quam ditari, tamen indigenti necessariis melius est ditari, quam philosophari, vt dicit Philosophus; ita, licet simpliciter loquendo meliora sint opera spiritualia, quam corporalia, tamen indigenti necessariis melius est interponere opera spiritualia propter opera corporalia, vnde viuat, quam si vacundo spitualibus, quibus per Ecclesiam non est adstrictus, cogatur egestate necessaria petere, vt ostensum est supra ead. dist. §. Dicet autem

§. Item, quod vacare spiritualibus praedictis, videlicet orationi, lectioni, praedicationi, siue doctrinae, vel disputationi, non excuset viros spirituales necessariis indigentes, quominus operentur nmanibus, vnde viuant; nisi militiae Christianae, tali sint occupationae districti, quod nihil aliud agere possint; vel nisi fuerint infirmitate corporis impediti, sic potest ostendi. Vacare namque orationi & psalmis, non exculat eos ab operando corporaliteri quia etia, operando possunt psallere & oliire; & ficetiam aborem suum corporalem consolari, sicut, Qpifices, paculates laborem suum corporalemplurimum sabuuis fheatricis consolantur, licet manus eorum ab opere non recedant. Vnde Augustinus in lib. De opere Monachorum cap. 1. Cantica vero diurna cantaro, etiam manibus operantes facile possunt, & ipsumilaborem tamquam, diuino ccleumate consolari. Hota, quod celeuma est proprie cantus. Nautarum, quem cantant prae gaudio, quando de mari vident terram apparere; & ponitur hic, pro, quolibet cantu consolatorio. Sequitur. An ignoramus opifices, quibus vanitatibus, & plaerumque etiam turpitudinibus speatricarum fabularum donent, corda & linguas, cum minis ab opere non reeidansti, Quid ergoimpedit seruum Dei mani¬ bas operantem in lege Domiuliineditari¬ Quiffallere sion ini Domini; altissimis

§. Quod vero dicunt se vacare diuinae leotsonis; non eos Exiculat, sed magis accusat, cum in eainuersant praeceituimt tisi postoli supradictum, videlicet de operando vnaribusepropter; victum. Peruersi sunt ergo semper legendo; & quod doLetlectio, non agendo; nolentes facere quouleguut, vo diutius. legere possint. Vnde Augustinus in eode caprguraurem se qlii cunt vacare lectioni, nonne illic inueniunt, quod praecipit Spostoluss Quae est ergo ista peruersitas, lectioni nolle obtemperare; dum vulret vacare; & vt quod bonum est, diutius feratur; rdeu facere volle bonum; quod legitur? Quis enim nesciat tantocitiusquemque prosicere, cum bona legit; quantocitius facit, quod segitE? LOTRI¬IPEE;

§. Quod autem se dicunt vacarespraedicadoni, siue doctrinae, vel disputatroni, nomeos similiter ab ogerando exenfat; dum nonomnes valeant praedicare vel docere; etsi etiam omises possent, melius tamen est, quod successiuepraedicent, vel doces ant, quam quod simul; ne caeteri a. necessariis dperibsus impes diantur & etiam quod vno praedicante, ieliddeenteupossunt multi audire. Vnde Augustinus in eod. cap. Si autem alicui sepu mo erogandus est & ita occupet vt manibiss operari non vacet? numquid omnes in Mon asterio possunt venientibus ad se ex alio gend re vitae fratribus vel disinas lectiones exponere; velde aliquibius quaestionibus salubriter disputare? Quando ergo non omnesspossauit, cur sub hoc obtentu omnes vacare volunt? Quamquaum, ersionines possant, vicissitudine tamen facere deberent; non solum, ne caeteri Anecessariis operibus occuparentur; sed etiam; quia safficit; vt audientibus pluribus, vnius loquatur; Restat igitur; quod vacare spiritualibus; spirituales viros necessariis indigerites, nontextusat iab operalm do manibus propter victum, nisi in casibus supradiolis qust

§. Item forsan obijciet Otiositatis Defensor, etsi opore spiritualia, quae ad priuatam vtilitatem pertinent; & sunt erationes; exhortationes, & sectiones priuate; aliquando interpoinerdu sint propter operacorpgraliaiunde victus habeatustardlen illa spiritualia opern; quae pertinent ad publieam vtibitatem Eeclesiae, vt est publice praedicare; publice idocere i populi cons fessiones audire, & eis poenitentias salutares tiniungere, vel aliis modis regimen animarum exereere; nnon sunt interpor nerida propter opera corporalia; sed exeusant a praecopio A postoli supradicto, marime illos, qui propteruecessitatem Ecclesiae sunt huiusmodi spiritualibus occupati; minus enim in cis proficerent, si se in corporali opere occuparent. Alioquin peccassent caeteri a Paulo Apostoli, qui praedicando vixerunt, non de corporali opere, sed magis de praedicatione. Vnde Augustin. in eodem lib. cap. 20. Quid ergo cateri Apostoli, & Fratres Domini, & ephas, quia non operaba; tur, peccabant, aut afferebant impedimentum Evangelio? Quia dixit Beatus Paulus, ideo se non vsum hac potestate, ne quod impedimentum daret Evangelio Christi. Et infra. Si non peccauerunt, nullum impedimentum dederunt; neque enim nullum est peccatum, impedire Evangelium. Quod si ita est, etiam nobis, inquiunt, liberum est, & vti, & non vti hac potestate; Ergo liberuni est nobis publice praedicando, viuere de praedicane. Hanc obiectionem facit Augustinus in personis PseudoMonachorum Carthaginensium in capitulo supradicto.

§. Ad quod dici potest, quod illi, qui per Ecclesiam canonice missi, seu ordinati sunt ad praedicta officia Ecclesiastica exercenda, ab operando corporaliter legitime excusantur; quia viuere possunt de Euangelio Iure Dominico, vt ostensum est supra ead. dist. §. Sunt autem quidam casus. Sed illi, qui sine missione canonica in his se occupant, cum per hoc Pseudo sint censendi, vt ostensum est supra ead. dist. I. § Quoniam igitur futura, &c. non excusantur a praecepto Apostoli supradicto; sed viuere debent de labore corporis, quem praecaepit Apostolus illis indigentibus, qui non habent eiusmodi potestatem, scilicet viuendi de Euangelio sine opere corporali, vtdicit Augustinus soluens dictam obiectionem, consequenter in codem capite supradicto his verbis. Hanc quaestionem breuiter soluerem, si dicerem, quia & iuste dicerem, credendum esse Apostolo. Et infra. Hoc tamen, scilicet manibus operari, eum praecepisse iis, qui non habebant huiusmodi potestatem, scilicet viuendi de Evangelio, ea, quae iam multa dicta sunt, manifestant. Item super illud 2. Thess. 3. Non quasi non hubuerimus potestatem, &c. dicinGlos. Tunm isti Pseudo magis debent viuere de labore corporis, qui non habent hanc potestatem, scilicet viuendi de Euangelio; praesertim, cum Apostolus, qui ex missione diuina multum erat in huiusmodi spiritualibus ad vtilitatem publicampertinentibus occupatus, vtpote habens sollicitudinem omnium Ecclesiarum, 2. Corinth. II. nihilominus tamen aliquando in¬ Et auent m vraentrsi prgtur flrquro prper fi terponebat illa suiritualia opora, licet adpublitam vtilitatem pertinentia, propter opera manuum, de quibus sibi; & suls necessaria ministrabat, vt ipsemet dicit Act. 20. ius dod;quae hihi opus erantia & his qui mecum sunt, ministrauerunt manus ista; nec tamen propter hoc minus, quam alii Apostoli, in praedicati pu ne proficiebat. Vnde super illud I. Corinth. 19. Sed abundent tius illis omnibus laboraui, dicit Glos. Quia & de opere manuum vixit, nec in Evangelio minus fecit. Item Augustinus inlibi ReOpere Monach. cap. 24. Quis tam expedito cursu secutus est Huminum, quam ille, qui ait, NON IN VACVUM CVOVNRI, Noui In VACVVM CARORAVI) qui tamen opera ista corptralia, & praece; pit, & fecit. Sed certe, vt dicit Augustinus in lib. I De opere Monach. cap. 22. Ita mirabilia sunt opera pigrorum, vt hhoc impedire velint Evangelium, quod Apostolus ideo praecepit, & fecit, ne impediretur ipsum Evangelium; videlicet; operari corporaliter propter victum, quod & ipse praecaepit, & fecit.

§. Hoch autem faciebat Apostolus multis de causis. ililis quando enim operabatur manibus Apostolus, & nolebat viuere de Evangelio; ne propter sumptus, si eos ab Auditoribus suis reciperet, quemquam forte grauaret. Vnde aisphessi is In labore, & fatigatione, Glos. Id est in labore fatigunte, nocte & die operantes, ne quem vestrum grauaremus. De hocauitem dicit Augustinus in eodem lib. cap. 14. indirandum rem sent Apostolus, qui reuera in tanta sollicitudine Ecclesiarum & propagatarum, & propagandarum, adeius curam & laberem pertinentium, etiam manibus operabatur, ne quemquam grauaret; Nulli enim onerosus esse volebat. Vinde a. Cor TisIn omnibus sine onere vobis me seruaui, & seruabo. Aliquando autemoperabatur Apostolus propter auaritiam oruditorum;; ine forte odirent eum, siue Euargelium, si aliquidiab iis reciperet. Aliis quando vero, ne accipiendo ab Auditoribus suis amilteret sibertatem arguendi eos. Et isti duo casus penuntur in Glost super illud I. Cor. 9. Ne quod osfendiculum demus Evans ilo Christi. Aliquando autem hoc faciebat Apostolus compatieni do infirnmis; videlicet, ne posspt aliquis infirmus; fibe itipissefectus suipicari, quod propter sumptus praedicater Apostolus; & per hoc crederet Euangelium esse venale; & ob hota doctrina Euangelii retraheretur. Vnde Act. 20. nostquam dixit; Apostolus, Argentum, aut aurum; aut vestes nullius concupiuii sicut ipsi scitis; quoniam ad ea, quae mihi opus erant, & his; qui mecum sunt, ministrauerunt manus iste; continuo subiunxit. Omnia ostendi vobis, quoniam sic Iaborantes oportet suscipere infirmos, ac meminisse verbi Domini nostri Iesu Christi, quoniam ipse dixit. BEATIVSEST MACiS PARE, QRAbI ACCIPERE. Nota quod dicit, Ad ea, quae mihi opus erant, &c. Et infra. Quoniam siclaborantes oportet suscipere infirmos. De qua infitmitate dicit idem; Apostolus I. Cor. 9. Factus sum infirmis infirmus. Quod exponens Augustinus in libro De opere Monach. dicit. Quam enim dicit infirmitatem suam erga infirmos fuisse, nisi compati ndi eis? in tantum, vtS ne videretur venditor Eua. gelii, & verbi Dei cursum apud imperitos, in malam opinionem decidens, impedire, nollet accipere, quod sibi Iure Dominico debebatur. Ecce quod aliquando manibus operabatur Apostolus compatiendo infirmis, ne possent suspicari, quod ipse proper sumptus praedicaret. Aliquando etiam manibus operabatur Apostolus propter victum, vt exemplo suo retraheret Pset do abaccipiendo, nec esset sorma accipiendi Pseudo rapacibus. Et iste rasiis cum praecedenti habetur in Gloss. super illud I. Coriuth. 9. Einum est mihi mori magis, quam vt gloriam eam quis exacuet. Aliquando autem manibus operabatur Apostolus, vt si. asumptione sumptuum abstinendo, affectum, quem habebat ad suos Auditores, ostenderet; videlicet, quod non propter eorumimunera praedicabat, sed propter eorum salutem. Vnde Bii Cor. .22. Non quaero quae vestra sunt, Gloss. Id est diuitias vestras, in auro, vel argento; SEDVOS, Gloss. saluare; quod aliter non fieret, nisi a sumptibus abstinerem. Etrinfra. Vt intelligentes, quia pecuniae praeponit eos tandem intelligerent affectum illius erga se. Aliquando autem hoc factebat Apostolus, vt scandalum euitaret. Vnde I. Corinth. 9. super illud Non sum liber; &c. dicit Glos. Ipse Apostolica dignitate potestatem habens non operari manibus, sed de Evangelio visiere; ne quem tamen accipiendo scandalixaret, abstinuit. Aliquando autem operabatur manibus propriis, vt daret exemplum iis, qui tenues erant substantia in plebe, siminter faciendi; ne forte propter mendicitatem, velinimiam egestatem, venderent libertatem suam Christianam; adulande scilicet, vel detrahendo, vel furando, vel aliter praedicando propter victum, vt dicit Glossa super illud 2. Thess. 3. Vt nosmetipsos daremus sormam vobis ad imitandum nos. His enim mo¬ dis, & aliis, plaerumque peccatur propter mendicitatem, vt ostensum est supra ead. dist. 5. Si vero quaeratur. Aliquundo etiam operabatur Apostolus, quoniam, eo quod libere, & sine adulatione veritatem praedicabat, & peccata libere arguebat, non habebat gratiam apud homines; & ideo plaerumque nemo dabat ei, nde viuere posset; propter quodo cum plaerum que opus manuum suarum ei, & suis non omnino sufficeret, & ipse ob causas praedictas petere nollet; frequenter patiebatur famem, & sitim, & nuditatem potius, quam mendicaret, sicut ipsemet profitetur 2. Cor. II. dicens. in same & siti, in ieiuniis multis, in frigore & nuditate. Item I. Cor. 4. Vsque in hanc horam & esur mas, & sitimus, & nudi sumus. Gloss. Iibere enim, & sine odulat;one voritatem praedicantes, & gesta prauae vi¬e. tae arguentes, grat am non habent apud homines. Et infra¬Et laboramus operantes manibus nostris. Gloss. Quia nemo dat nobis, Pater igitur, quid Paulus Apostolus opera spiritualia, etiam ad pub;icam vti, iiatem pertinentia, & a Deo iniuncta, iliteri poneb it propter opera corporalia, vnde sibi, & suis; fvitae necessaria ministrabat; & hoc rationibus supradictis.

§. Si qui ergo Praedicatores sint, quibus non est; iniuncta sollicitudo omnium Ecclesiarum, sicut Paulo; nectantum districti sunt, vel occupati cirea militiam Christianam, sicut Paulus; & qui forte propter suam multitudinent, i& frequentem quaestum, probabilius timere possunt grauamen Auditorumi suiorum, quami Paulus; qui modicis contentus erat, & raro, vel num quam quaerebat; praecipue, cumtunc essent fideles charitare magis feruentes, & ob hoc ad dandum elgemosinas, prompriore quam modo sint viri perfecti, vt dicit Hieronget mus in libro De illustribus viris; & qui probabilius, quam Paulus, suspecti possent haberi, ne praedicent propter sumprus;aut;¬ propter quaestum; aut ne recipiendo amittant, audaciam au¬t guendi; & qui magis, quam Paulus, necesse habent ostendereAuditoribus suis charitatis affectum; videlicet, quod proptere corum salutem tantum, & non propter aliud praedicent; qumide ipsorum charitate per eorum opera minus constet, quam decharitate Pauli; &quibus, eo quod frequenter, & multa peutunt, non sponte offertur, nec liberaliter datur; sed necesse habent perere importune; & ideo magis timere possunteng illos,, aquibus petunt, vel accipiunt, scandaligent, quam Iansugi, qui nec petebat, nec oblata, nisi raro accipiebat; praecipue, si de ipsorum Apostolatu non constet, sicut constabat de Spostolatu Pauli; magis deberent, saltem aliquando, manibus operari, & a sumptibus Euangelii abstinere, si validi essent ad operandum, quam ipse Paulus; etiamsi de canonica missione ipsorum constaret; praecipue illi, qui se dicunt imitatores Apostolorum; vt in hoc studerent Apostolos imitari; & vt per hoc darent exemplum aliis pauperibus corporaliter operandi potius, quam propter mendicitatem suam venderent libertatem suam; adulando scilicet, vel aliter peccando, vt dictum est supra ead. dist. in illo §. Si vero quaeratur; & vt per hoc etiam ostenderent se nolle vitam agere in otio corporali, sed magis de labore corporali viuendo, per arctam viam quaerere regnum Dei; & vt per hoc etiam auferrent occasionem sumendi Pseudo-Praedicatoribus, sicut faciebat Apostolus, vt dicit Augustinus in lib. De opere Monach. cap. 29. Ioquens contra quosdam Regulares Praedicatores, qui volentes viuere in otio corporali, quaerebant victum ab Auditoribus suis, sic dicens. Ostendite hominibus, non vos in otio facilem victum, sed per angustam & arctam viam huius propositi, scilicetMonachatus, regnum Dei quaerere; eadem enim vobis causa est, quae & Apostolo suit, vt amputetis occasionem his, qui quaerunt occasionem.

§. Cum ergo Apostolus ex causis plurimis superius assignatis magis elegerit, cum egeret, propter sumptus suos manibus laborare, quam Iure Dominico & Apostolica pobtestate, absque opere corporali de Euangelio viuere; & hoc ideo praecaeperit omnibus Seruis Christi egentibus Apostolica potestate carentibus, vt non cogantur egestate necessaria peigre, vt ostensum est supra ead. dist. 5. Sunt igitur otiosi; mirandum esse videtur omni rationem habenti, quod quidam Praedicatores moderni, non habentes potestatem Apostoli, ae se iactantes vitam Apostolicam imitari, cum sint, vt asserunt, huius vitae necessariis indigentes, ac praedictas causas, proper quas manibus laborabat Apostolus, minime ignorantes; nullam tamen omnino causam velint, vel valeant inuenire, propter quam eos oporteat pro vitae necessariis corporaliter laborare, sed e contrario sibi elegerint quemdam viuendi modum, antiquis temporibus insuetum, imo incognitum; non a Christo, vel eius Apbstolis; non a Sacris Conciliis; non a Sanctis Docto¬ ribus Ecclesiasticis institutum; sed a seipsis (hescinis qup s pee ritu instigante praeteri vel contrabiuinae authioritatemneripru rae inuentum; nona Sede Apostolica eo modo, quo alerunti confirmatum; videlicet, vt ipsi nullum opus manuale ageni tes, nullasque poffessiones Ecclesiasticas; vnde compiuniter viuere valeant, iuxta generalem morem Ecclesiae possidentes, necesse habeant, egestate cogente, omni tempore; spropter victum a suis Auditoribus mendicare; ac res illorum, non isos lum indifcrete & indifterenter recipere; verum etiam quotis dianis discursibus, opportune & importune; incessafter petes re, vel rogare; licet non sint inualidi, nec occupationibus Ecclesiasticis adeo per ordinationem Ecclesiae impediti, quod nis hil aliud valeant operari; quibus tamen in casibus posset dicis eos a praecepto Apostoli de operando corporaliter propter victum legitime excusari. Ex quo satis potest videri, quod laboriosae vitae, ac doctrinae Apostoli, quam se imitari mentiendo asserunt, ad instar Pseudo, contrariam vitam ducunt, Contra tales superstitionum inuentores dicit Isidorus libi & Etymolag. 6. 3. Nobis vero nihil ex nostro arbitrio inducerelicet; ¬ sed nec eligere, quod aliqui ex arbitrio suo induxerint Apostolos Dei habemus Authores, qui nec sibi quidquam ex arbitrio suo, quod inducerent, elegerunt; sed acceptam aChristo disciplinam fideliter natio nibus assignauerunt. Itaque, si etiam Angelus de calo aliter Euangelixauerit, Anathema vocabitur.

§. Sed adhuc obijciunt Otii Defensores de facto Apostor dicentes Apostolum, saltem Athenis, vbi (quia studiosissimos rerum inquisitores inueneraty disputabat in Synagona cum Iudais; & colentibus, & in foro per omnes dies, ad eos, qui aderant; vt legitur Act. 19. illis diebus faltem non fuisse manibus opera tum. Ex quo concludunt, quod saltem illis diebus sumpelis asuis Auditoribus petebat, vel saltem recipiebat; quod mendi care appellant, quando petuntur propter Deum. Et ex hoci conciudunt vsterius, quod saltem illis diebus, quibus praedis cant, vel docent, vel disputant, possunt victum perere prope ter Deum. Et quoniam semper, autlegunt, aut disputant; aut praedicant, prout dicunt; ideo semper possunt licite menditare, perendo scilicet propter Deum.

§. Sed certe ab hoc defendit Apostolum Augustinus per textum ipsius Apostoli dicens in eodem libi capi 1§. Propter hioe enim, videlicet quoniam Athenis quotidie disputabat, ex Macedonia supplebatur ipsius indigentia, sicut ipse dicit 2. Cor. 6. & 2. Cor. II. Quamquam & aliis horis & noctibus poterat manibus operari; quia ita valebat animo, & corpore. Et infra. Ipsa optima est gubernatio, vt omnia suis temporibus distributa ex ordine gerantur. Ecce patet, quod etiam Athenis, vbi quotidie praedicabat, vel disputabat Apostolus, non petebat ab Auditoriribus suis victum, quamuis egeret; sed recipiebat de Macedonia, vel viuebat de opere suo corporali; quod operabatur, vel aliqua hora dici, vel saltem in nocte.

§. Adhuc forte dicet Pseudo-Praedicator Otiositatis Amator, quod Apostolus, dum erat apud nondum conuersos, non raecipiebat, ne per hoc ab eius doctrina retraherentur, & iunc manibus operabatur. Cum autem erat apud iam conuersos, tunc recipiebat, & tunc ab opere corporali cessabat. Vnde illi Praedicatores, qui praedicans, non infidelibus conuertendis, sed fidelibus iam conuersis, recipere possunt ab Auditoribus suis, & cessare ab operecorporali, a

§. Ad quod dicimus, quod nec ante, nec post recipiebat Apostolus. Vnde Thess. 2. postquam dixerat Nocte & die operantes, ne quem vestrum grauaremus, praedicauimus vobis Euangelium Dei, continuo subiunxit, Vos enim testes estis, & Deus, quam sancte & iuste, sine querela vobis, qui credidistis, affuimus. Gloss. Quasi diceret. Ita ante conuersionem nos hubuimus erga vos, sicut etiam & post conuersionem. Ergo, sicut nec a conuertendis, ita nec a conuersis accipiebat, dum eis scilicet praedicabat. Vnde in eodem libro praedicto cap. 12. defendit Augustinus Apostolum a receptione sumptuum abAuditoribus suis, dum apud illos erat, siue ante conuersionem, siue post, ita dicens. Venerat, sicut apparet, ad tantam indigentiam ipse Apostolus, vt de longinquis Ecclesiis ei necessaria mitterentur, dum tamen ab eis, apud quos erat, nil tale acciperet. Ecce, quod nihil accipiebat Apostolus ab illis, apud quos erat, siue iam conuersis; siue adhuc conuertendis.

§. Non solum autem Paulus, opera spiritualia, & ad publieam vtilitatem pertinentia, propter opera corporalia, vnde viueret, interponebat; sed etiam alii Apostoli. Domino enim adhuc in carne mortali cum eis viuente, non habebant hecesse Apostoli operari corporaliter propter victum; quia Do¬ minus de loculis suis, in quibus fidelium oblationes senetraboriac tur, cis necessaria ministrabat. Vnde Aueustipls super IoatiIem. Habebat Dominus loculos, afidelibus oblata conseruans, & ex eis suorum necessitatibus, & aliis indigentibus tribuebati Et habetur 12. q. I. cap. Habebat. Quando vero mittebat eos praedicare, Matth. 10. Euntes praedicate, &c. & Huc rof Ite, ece ego mitto vos, &c. tunc ipsi viuebant de sua praedicatione, recie pientes, scilicet a suis Auditoribus, necessaria huic vitae; ilxta permissionem Domini Euc. 10. dicentis, Edentes & bibente quae apud illos sunt, dignus est enim operarits mercede sua. ? Post, quam vero Dominus, per mortem & resurrectionem corporaa. lem, corporaliter ab iis recessit; non legitur, quod ad mendis; candum, vel victum ab Auditoribus suis petendum se conuer. terint Apostoli, cum egerent; sed potius ad corporalem laborem artis licitae, de qua ipsi vixerant ante; cum ab hoc se non prohibitos esse scirent. Vnde super illud Ioan. 21. Dicit ei Simon Petrus, vado piscari, dicit Gloss. Post acceptum insuffla tionis spiritum, post verba eius, SICVT MISITMEPATEH,PTEco MITTo voS, subito siunt Apostoli quod fuerant, scilicet piscatores, non hominum, sed piscium. Sed sciendum est, non prohibitos fuisse arte licita victum quaerere, cum vnde viuerent; non haberent. SEt certe verisimile est, quod tanto libentius, quanto facilius ad mendicandum, quam ad corporaliter operandum sesconuerti ssent, si hoc sibi honestum & licitum esse scirent. Ddinde vt ro Ecclesia crebrescente, & in numero credentium proficiente, non solum vixerunt de corporalilabore, sed etiam de com. munibus bonis Ecclesiae; nam credentes, quotquot erant pos fessores domorum, vel agrerum, vendebant praedia sua, & po nebant pretia ante pedes Apostolorum; & ipsi distribuebant singulis, prout cuique opus erat, ita quod nullus erat egens inter illos, vt legitur Act. 4. Sic ergo patet, quod veri Apostoli, aui de loculis Domini, aut de sumptibus Euangelii, aut de qpere corporali, aut de bonis Ecclesiae in communi leguntur via illes sed nusquam leguntur, vt credimus, mendicasse. Pater etians. quod veri Apostoliopera spiritualia propter corporalia interponebant; quando, aut de loculis Domini, aut de oblatis prosumptibus Euangelii, aut de bonis Ecclesiae positis in commusmuni viuere non valebant.

§. Ex praemissis ergo relinquitur, quod vacare spiritualibus, siue sub praetextu publicae vtilitatis; siue priuatae, non excusat Seruos Dei a praecepto Apostoli de operando manibus propter victum, nisi in casibus supradictis; nec debet homovalidus se mendicitati exponere, nisi in casibus supradictis. Vnde illi, qui sub praetextu paupertatis habitae propter Christum, mendicare volunt perpetuo; cum tamen corporaliter valeant operari, nec adeo districti sint occupatione Ecclesiastica, quod aliud agere non possint; nec aliam habent excusationem legitimam; non imitantur Apostolum in hac parte, sed contra eius doctrinam procul dubio viuunt; licet enim Christianus reliquerit omnia propter Christum, non tamen propter hoc debet postea mendicare in casibus non concessis, sed potius debet manibus acquitere, vnde viuat, & vnde eleemosynas faciat. Vnde Luc. 12. super illud, Vendite quae possidetis, & date eleemosynam, dicit Glos. Non tantum eibos vestros communicate pauperibus, sed etiam vendite possessiones; vt omnibus vestris semel pro Domino spretis, postea labore manuum operemini, vnde viuatis, & eleemosynas faciatis. Vnde Beatus Franciscus, qui in Regula sua cap. 2. iubet secundum perfectionem Euangelicam omnia vendere, & dare pauperibus, consequenter iubet Fratres suos validos, operati corporaliter propter victum, ita tamen quod propter lucri sollicitudinem deuotionis spiritum non extinguant, dicens in Recula sua cap. 5. Fratres illi, quibus dederit Dominus gratiam laborandi, laborent fideliter & deuote, ita quod etio excluso inimico animae, scientiae, orationis, & deuotionis spiritum non extinguant, cui debent temporalia caetera deseruire. De mercede vero laboris sui, pro se & aliis Fratribus suis, recipiant corpori necessaria, praeter denarios & pecuniam; & hoc humiliter, sicut decct Dei Seruos, & sanctissimae paupertatis sectatores. Nota hic, quod illos appellat Franciscus sanctissimae paupertatis sectatores, qui operantur corporaliter, vnde viuant; quid ergo de illis validis, qui in casibus non concessis semper mendicant? Quod ergo dicitur in 6. cap. eiusdem Regulae, Quod Fratres illius ordinis vadant pro eleemosyna confidenter, intelligendum est de illis, velad opus illorum, qui propter infirmitatem, vel debilitatem corporis, vel propter alias causas legitimas, a praecepto Apostoli de operando corporaliter propter victum legitime excusantur, vt ostensum est supra ead. dist. §. Sunt autem quidam casus, cum sequentibus septem Paragraphis.

§. Sed achue dicet super feriosus Oriosialis Descplor esei velle mendicare exemplo Chlisti, vt Christum perlectilsinnitetur, quem afferit nendicasse aiuxta illud Psal. 39. Qo autem mendicus sum, & pauper; quod secundum Glos. dicit &hr istia de se ex sorma serui.¬

§. Sed secundum quod patetibidem, non loquitur abi cltis stus de mendicitate victus corporalis; sed de mendicitate siurituali, secundum quam perebat Christus homoa Patre, laecitiam aternam, ne quis alius homo gloriam letitiae illius ibi arrogaret. Vnde Glos. Hoch dicit Christus de se ex formas serui ne quis gloriam latitiae praedictae sibi arroget. IEt dicitur Christus mendicus, quoniam a Deo Patre petit, pauper verp dicitur quia sibi non sufficit in quantum homo, sed Pates guram habes ipsius. Vnde Glos. Mendicus est, qui ab alio petit; & pauper, qui sibi non sufficit. Sequitur. Dominus sollicitus est mei; Glos. Id est, curam habet mei. Egestas enim Christi, & paupertas appellatur in Scriptura, eius infirmitas assumpta. Vnde super illud Psal. Io§. Libera me, quia egenus & pauper ego sumi dicit Glcit. Egestas & paupertas Christi est infirmitas, ex qua cuossixue ilti

§. Item obijciunt Otii Defenfores illud Psal. 1o§. Etpersecutus est hominem inopem & mendicum; Glos. Id est Christum. Ergo videtur, quod Christus fuit mendicus I.

§. Respondeo. Mendicus sumitur ibi pro papipere. dl ide Glos. exponens ponit pauperem, vbi textus ponit menidietisi dicens. Pauperem persequi, sola sauitia est; alii vero interdum proediuitiis & honoribus huius mundi patiuntur. Non dicit flos. Mendicum persequi, sed pauperem persequi. Sumitur ergo imendicus pro paupine, sicut alibi mendicus sumitur proegenfite &e econuerso, vt Psal. 69. vbi dicitur Ego vero egenus sime faleivel mendicus.

§. Item opponunt illud Hieronymi Ad funiam, De irginitate seruanda. Caue ne mendicante Domino Deo tuo alienas diuitias auge as.

§. Respondeo. Hieronymus posuit mendicante ipro paupere, sicut & dictum est in Glos. praedicta. Velidixit sheistum; mendicantem, non in persona propria, sed in memibris suis, idest, debilibus & egentibus Christianis; quemadmodum ipse Christus dicit de se ipso, non pio sua persina, sed pro suis membris. Esuriui & dedistis mihi manducare, &c. Et infra. Quod vni ex minimis meis fecistis, mihi fecistis. Matth. 29. Et licet dicatur Christus pauper, & inops, & mendicus; nunquam tamen legitur corporalem victum mendicasse, sed potius Ioculos habuisse. Ioan. 12. & cibos emisse. Ioan. 4. Discipuli autem eius. abierant in ciuitatem, vt emerent cibos. Dicitur ergo Christus mendicus improprie, scilicet propter infirmitatem assumptam, vt ostensum est §. praecedente; vel mendicus, id est pauper. Si vero appelletur Christus mendicus, eo quod panem gratuitum, id est sine labore corporis manducabat ab iis quibus gratuitam gratiam praedicabat (talis enim panis gratuitus appellatur, vt ostensum est supra dist. 1. §. Item Augustinus) falso appellatur mendicus, quia panem, vel sumptus hoc modo recipere, in Christo, qui eos, a quibus recipiebat, tamquam gregem pascebat, non poterat esse mendicitas, sed potestas, vt ostensum est supra dist. 1. §. Sed contra hoc forte.

§. Item obijciunt illud Psal. 89. Ego vero egenus & pauper sum. Glos. Id est petens. Ergo Christus fuit petens. Ergo mendicauit.

§. Respondeo. Secundum Glossam, non loquitur ibi Christus, sed vir iustus; nec dicit se mendicantem, siue petentem cibum corporalem, sed diuinum auxilium, contra legem membrorum, siue contra concupiscentiam carnis. Vnde Glos. Petens sum, quia lex membrorum adhuc repugnat legi mentis meae. Quasi diceret. Non conuenit Christo, in quo lex membrorum non potuit repugnare legi mentis, cum non habuerit fomitem, vtpote conceptus de Spiritu Sancto sine virili semine. Praeterea non sequitur, si Christus fuisset petens cibum corporalem, quod propter hioc esset mendicus; quia poterat petere sumptus Iure Dominico ab illis, quos tamquam gregem pascebat, vt dictum est paulo ante.

§. Item dicunt Christum mendicasse aquam a Muliere Samaritana, cum dixit Ioan. 4. Da mihi bibere¬

§. Sed Glos. soluit exponens de aqua spirituali, non corporali, dicens, Licet Christus fatigatus sitire posset, tamen hunc potum non exigit; sed, vt cor Ecclesiae de gentibus pro laboris eius cognitione potus ei efficiatur, desiderat. Ecce expresse dicit haec Glos. quod non petebat aquam, corporalem. Item ibidem su¬ per illud, Quomodo tus Iudaus cum sis, &c. dicit Glos. I Resciens. mulier quem potum petat, putans quod de aqua; ooponit se esseide de alienigenis. Ergo non perebat potum corporalem Quod ex eo etiam liquido apparet, quoniam non legitur aquam illam otasse, vtpote qui nondum manducauerat illa die, sed iileet rat Discipulos suos, vt emerent cibos; qui redeuntes dicebant. ei. Rabbi, manduca; & cum eis respondisset. Ego cibum haleo manducare, quem vos nestitis, dicebant ad inuicem. iNinquid aliquis attulit ei manducare; Ita legitur. Ioan. 4. Sic paterere go, quod non quaerebat aquam corporalem, scum nondum manducasset; sed petebat aquam spiritualem; id est fidem, vt dicit Glos. Sed esto, quod Christus non esset Pastor; & sie noni ex potestate, sed ex sola gratia peteret potum aquae dorporalem iuxta puteum; non tamen esset hoc mendicitas, scum salet tem ad potandum sit communis vsus aquarum.

§. Sed dicunt, quod quia Christus non hubebat hautitorium, & puteus altus erat, vt legitur ibidem; ideo egestate coegebatur petere aquam ab illa muliere, licet communis sityv sue aquarum; & ideo mendicauit, quia egestate coactus petiit, quod est mendicare, vt ostensum est supra ead. dist. §. Sunt igiatur otiosi.

§. Ad quod dicendum est, quod egestas aquae adifontem. vel ad puteum, non est talis egestas; propter quam timeri possit de periculis mendicationis positis supra ead. dist. Slisi verb quaeratur; vnde talis petitio, non est illa mendicatiossquae ab Apostolo prohibetur. Quemadmodum, si Rex temporalis adi sontem veniens, non habens vas in quo biberet; ia muliero hia; bente vas peteret potum, nemo sani capitis diceret eum proepter hoc mendicare. Videtur ergo haec ratio ridiculosa esse; & fuffragium mendicatum. Sedcerte, qui falsum defendit; nercesse habet vti suffragiis mendicatis & ridiculosis.

§. Item dicunt Christum mendicasse hospitium a Cachaeo; cum ei dixit Luc. 19. Pachae, festinans descende, quia hodie in domo tua oportet me manere.

§. Sed certe Glos. soluit dicens. Non inuit; tus inuitat Dominus; quia, etsi nondum inuitantis vocem audierat; audietat tamen inuitantis affectum. Quasi diceret. Quoniam praeuidit DDominus & praesciuit, quod Eachaeus habebat affectum inuitandi eum; ideo quasi per dilectionem eum praeueniens, inuitauit selipsum apud cum; quod in nullo homine esset mendicitas, sed magis dilectio & charitas; maxime autem in Christo, qui cum Pastor esset Ioan1o. Ego sum Pastor bonus, sumptus sumere ab eis, quos tamquam gregem pascebat, non erat ei mendicitas, sed potestas, vt ostensum est dist. 1. §. Sed contra hoc forte. Vnde nec verbum protulit mendicantis, cum dixit, Pachaee festinans descende, &c. sed magis verbum iubentis. Vnde Glos. Quod descendere de Sycomoro, & parare mansionem in domo iubetur hoc est, quod Apostolus ait,; ETSI COCNOVIMVS CHRISTVM SECVNDVM CAANEM, SED IAM NON NOVIMVS. Nota quod dicit Glos. Parare mansionem in domo iubetur, &c. Non ergo rogauit hospitium tamquam mendicus, sed magis iussit parari tamquam potestatem habens, vt Pastor vel Dominus.

§. Item obijciunt, Christum mendicasse hospitium, & si non verbo; tamen signo; quoniam Dominica in Ramis Palmarum, cum tota die praedicasset in Ierusalem, hora vespera circumspexit omnes, vtrum aliquis inuitaret eum ad hospitium, & neminem inueniens, qui eum inuitaret, recessit in Bethaniam. Vnde Marci II. Circumspectis omnibus cum iam hora vespera esset, exiuit in Bethaniam. Glos. Si quis eum hospitio reciperet circumspiciebat. Circumspiciendo ergo, vt dicunt, etsi non verbo, saltem signo mendicabat hospitium.

§. Respondeo. Mendicatum est istud suffragium argumen ti; Dominus enim, qui missus erat ad oues, quae perierant domus Ifrael. Matth. 19. petere poterat ab eis hospitium tamquam eorum Pastor; nec esse poterat mendicitas, sed potestas, vt ostensum est supra d. 1. §. Sed contra hoc forte; Sed dare voluit sormam suis Praedicatoribus, vt ipsi non quaerentes datum, sed fructum. Philipp. 4. non importune peterent hospitium, seu quidquam aliud ab Auditoribus suis; sed honestius expectarent inuitari ab illis; ne forte illi propter praesentem verecundiam, aut propter importunitatem tollendam concedentes petitum, &rem, & meritum perderent, vt dicit Glos. super illud II. Cor. 9. Hilarem datorem diligit Deus. In hoc etiam facto dedit sormam Praedicatoribus suis, vt si forte propter nimiam paupertatem non possent inuenire hospitium nisi adulando, sicut frequenter contingit, magis eligerent hospitio carere, quam per adulationes hospitium obtinere; exemplo suo, qui, quoniam pauper erat, & nulli adulabatur, ideo in tanta vrbe, scilicet Ierisalem, hospirium non inueriens, niciselegit redire in Bethaniam, vnde venerat illa die; quam per adulatidi nes hospitium inuenire, secundum quod dicit Glos. super secum praedictum his verbis. Tantae paupertatis fuit el pisteri & ita nulli adulatus, quod in tanta vrbe nullum hospitum inueniret. Et alia Glos. ibidem. Vt qui in vrbe non inueniebat, in agro paruulo apud Eaxarum, & sorores eius, videlicet in Besstariaes ihospitium inueniret. Sic ergo patet, quod per authoritates praeemissas non probatur Christum corporaliter menidicalse, per¬¬ tendo aliquid corporale¬

§. Etvt Preuiter dicamus, quod Christis, vel eius Apor stoli victum; vel quidpiam aliud corporale mendicauerint, non poterit, vt credimus, in Scriptura Canonica reperiti a licet aliquando oblata receperint; quod in eis non potuit essemendicitas, sed potestas, vt ostensum est supra dist. 1. §. Sed contra hoc forte. Immo vero, cum sumptus recipere ab eis quos tamquam gregem pascit quis, non sit mendicitas, sed potestas, vt ostensum est supra; qui dicit Christum mendieaste; recipiendo sumptus ab Auditoribus suis, quos tamquam pre gem pascebat, per consequentiam dicit eum non fuisse verum. Pastorem; contra illud Ioan. 19. Ego sum Pastor bonus; & contra illud Matth. 19. Missui sum ad oues, quae perierant do mus ifrael. Item per consequentiam dicit; eum non fuisse rerum Praediratorem, sed Pseudo, cui sumptus non debentula vt ostensum est supra. Item per consequentiam dicit; eum non fuisse verum Messiam, sed deceptorem; quia verus Meiuas missus est ad pascendum oues domus Ifraei, vt dictum est paulo ante, & ideo debentur ei sumptus Iure Dominieo; vt ostensum est supra; & sic Iabitur in haeresim contra Euangelieam veritatem, & in errorem Iudaeorum dicentium, lesum nostrum non fuisse verum Messiam in lege promissum. Similiter, qui dicit Apostolos, recipiendo sumptus ab Auditoribus suis, mendicasse; per consequentiam dicit, illos non fuisse veros Pastores; contra illud; quod dictum est Petro Ioan. t. Pacce ques meas; & sic per consequentiam dicit; eos non fuisse missos ad praedicandum, & pascendum; contra illud Mare. Ie. Euntes in mundum vniuersum, praedicate Evangeliumomni creaturae. Restat igitur, quod nec exemplo Christi, nec exemplo Apostolorum, mendicandum est; cum nusquam mesidieasit legantur, nec petendo, etiam ab Auditoribus suis vitae, necessaria (quae nusquam tamen meminimus nos legisse) potuerint mendicasse rationibus supradictis. Item cum dicat Ambrosius in 2. lib. De Viduis. Noua omnia, quae Christus non docuit, iure damnamus; quia fidelibus via est Christus; dicant mendicationis Doctores, vbi legerunt Christum, vel eius Apostolos mendicasse, vel mendicare docuisse; nisi forte in praedictis supra ead. dist. 5. Sunt autem quidam casus, & septem Paragraphis sequentibus.

§. Item obiiciunt de Lagaro mendicante, cuius anima deportata est ab Angelis in sinum Abraliae. Euc. 16. Vnde videtur, quod mendicare non sit peccatum, sed potius meritorium.

§. Ad quod patet responsio, per textum Euangelii ibidem; videlicet, quoniam indigebat, & non poterat corporaliter operari, vtpote vlceribus plenus; vnde necesse habebat mendit are, & erat ei licitum in hoc easti, vt ostensum ust supra ead. iist. 5. Sunt autem quidum casus. Nec credendum est, cum deportatum fuisse ab Angelis in sinum Abrahae, eo quod mendicaret, sed magis eo quod agritudinem, & paupertatem patienter, siue humiliter sustineret. Vnde ibidem super illud, Et erat quidam mendicus nomine Laxarus, dicit Glos. Pauper humilis per approbationem ex nomine scitur Non igitur mendicitas in eo, sed magis paupertas, & humilitas commendantur,

§. Rursus opponunt illud Hieronymi Ad oceanum De commendatione Fabiolae. Optabat suis diuitiis pariter effusis pro Christo stipes accipere; quod est mendicare. Ergo laudabile est pauperem pro Christo mendicare.

§. Respondeo. Verum est de illo, qui non potest corporaliter operari, qualis esset Fabiola, si suas diuitias pro Christo effudisset, cum antea diues, & delicate nutrita esset & ideo corporaliter operari non posset. Vnde illi absque offensa praecepti Apostolici de operando corporaliter propter victum, mendicare liceret, si aliter sine peccato fustentari nequiret, vt ostensum est supra ead. dist. 5. Est etiam infirmitas, & §. Isti taa men, in fine.

§. Item adhuc obijciunt Otii Defensores, exempla quorum dam Sanctorum Patrum, qui anibus non operabantur; vt de Beato Benedicto, qui manens inspecu longe a conuersatione; hominum; & dquodam Monachos Romans nescilie spiscehitur; ex quo concludunt; quod ho operabatur vert por alies? propter victum.

§. Ad quod dici potest, quod cum non coge retur egestate fie¬¬ cessaria petere vtpote cui a Domino necessaria vire per minis sterium Romani Monachi praebebantur; nec etiam petere potes rat, vel mendicare, vtpote ab hominum conuersatione remotu tribus enim annis, excepto RomanoMonaclo, hominibus ineo gnitus suit vt legitur in vita ipsius, non tenebatur ex praecep Apostoli corporaliter operari, quia nec periculis mendicationis erat subiectus. Sicut etiam Melias Propheta, licet propter Dominum domum suam & patriam relinquens, nihiis secum ferret, vnde viueret; non tamen tenebatur corporaliter operari, quia periculis mendicationis non erat subiectuis; vtpote, qui non inter homines habitabat, & quem Dominus per ministerium Corui, & Mulieris Sareptanae pascebat, vt legitur 3. Regum, cap. 19. Nec tamen credendum est de Beato Benedicto, quod saltem postea, dum fuit inter Monachos, quibus dedit Regulam Monachalem, non fuerit aliquando corporaliter operatus; sed potius praesumi posset contrarium, cum operandum corporaliter praeceperit in Regula Monachorum, vti ostensum est supra ead. dist. §. Item E. Renedictus. I Nec ere; dendum est, eum sanctiorem, aut perfectiorem fuisse, cum inspecu existens non operaretur corporaliter; quam postea, cum inter Monachos manens corporaliter operabatur; alios quin in charitate non profccisset, sed ab ea miseistiliter cecidisset, cum scriptum sit quod Charitas aut proficit, aut desicit.

§. Item singunt de Beata Matre Domini, quod ipsa mendiscauit; cum hoc numquam scriptum in diuinis literis valeat res periri. Sed inter commendationes eius dicit de illa BlAmbrosius, Quod intenta fuit operi, & verecunda sermone. Vnde magis credendum est, quod erubescens mendicare de proprio vixit labore.

§. Similiter singunt Paulum primum Fremitam mendis casse;quod est contra Hieronymum, qui vitam eius describens; dicit; quod quinquaginta annis solus mansit, & de foliis palinae vestiebatur, & de fructibus vescebatur, & de hoc etiam, quod Dominus cimittebat perauem, vt isiigelud; quando illi ex¬ pedire videbat; non igitur mendicabat.

§. Item obiiciunt de Beato Alexio, qui vagabundus per mundum, vt dicunt, mendicabat, nec manibus operabatur.

§. Ad quod dicendum est, quod in vita eius non continetur; quod numquam corporaliter operaretur propter victum; & tamen a praecepto Apostoli poterat excusari, cum delicate nutritus esset, vtpote de Nobilioribus Romanorum; delicate namque nutriti non coguntur etiam in Monasteriis operari corporaliter, vt ostensum est supra ead. dist. §. Est etiam infirmitas. Et forsan, quia mendicando ereabat, cum posset aliter viuere in domo patris sui, ideo instinctu Spiritus Sancti in fine reuersus est ad domum patris sui, vbi tamquam ignotus a parentibus suis inter alios pauperes pascebatur, tamquam pauper alienus, vt legitur in vita eius; sed tunc non mendicabat, quia recipiebat alimenta sibi a parentibus suis debita tam iure naturalis quam ciuili, licet non cognosceretur ab eis. Cur autem isti existimant imitandum Alexium mendicantem, & non Beatum Apostolum manibus operantem) Istud enim magis certum est, quam primum, quia magis authenticum, & ideo magis eligendum.

§. Sed esto, quod aliqui Sanctorum mendicauerint in casibus non concessis; praesupponendum tamen est, quod hoc secerint priuato consilio Spiritus Sancti, licet nobis ignoto. Vnde non est trahendum ad consequentiam; sicut de Samsone, qui licet videatur contra praeceptum Domini fecisse, Exod. 20. Non occides; quomiam se vna cum hostibus ruina domus oppressit. Iud. 16. excusatur tamen, quia hoc fecit priuato consilio Spiritus Sancti, vt dicit Augustinus in lib. De ciuitate Dei; & habetur 23. 4. 5. cap. Si non licet. Similiter exculatur Dauid in eo, quod contra Goliam subierit singulare certamen I. Reg. 19. quod tamen prohibitum est tamquam illud, in quo tentatur Deus, vt legitur 2. §. 4. cap. Monomachiam. Vel potest esse, quod aliqui Sanctorum mendicauerint, & adhuc multi tales mendicent, decepti sub specie pietatis; dum, vel latet eos veritas, vel compellit infirmitas. Vnde Augustinus in libro contra mendacuim Ad Consentium dicit. Constat, quod non onnia, que a Sanctis legimus facra, transerre debemus ad mores; sed hinc disce, quod aitopostolus. ERATRES, Si PRAEoccv¬ FTVSPENTROMO IM Aiquo Delteros dIos, &ee abitur, TALESETES, COREINTE NVNCIN PIEipVe iitutertrlior piaee occupationes enim sunt istae, in quibus delinquitur; dum quie farient dum sit, aut ad horam non videtur, aut qui viderit vineture iisti¬; licet siant peccata, cum vel lates veritas, vel compellitinfirnitas; Vnde si aliqui Sanctorum, non solium mendicafsent, sed etiam mendicandum praecepissent in casibus non concessis, conita raeceptum Apostoli supradictum; in hoc non esset eis paren dum, nisi aliter de voluntate Domini constarut. Vnide CupriatnusMartyt. Mandant Martyres aliqua fieri; sed, si in lege Der mini scripta non sunt, quae mandant, ante est vt sciamus a Domino se impetrasse quae postulant, & tunc facere quae mandant; nam non statim videri potest de Diuina Maiestate concessum, quodifueris humana pollicitatione promissum, vt legitur dist. 50. Cani viquis praepropera. Patet igitur, quod etsi forsan inueniretur aliquos Sanctos mendicasse, praeter quam in casibus in Diuina Scriptura concessis; non tamen trahendum esset ad consequentiam; cum hoc potuissent fecisse priuato consilis Spiritus Sancti, vel sub pietatis specie errore decepti, vel infirinitate compulsi.

§. Item dicunt Orii Defensores, quod praeceptum Apiti stoli de operando manibus propter victum, illos solos adstrini git, qui si mendicarent, timeri posset, ne propter mendicitatem eaderent in furtum, vel in alia genera peccatorum, eg quod dicit Apostolus. Qui furabatur, iam non ffureturs magis autem laboret manibus suis. Quasi diceret; alli soli debent manis bus operari qui propter paupertatem proni essent ad furandum; vel alio modo peccandum; quod nullo modo timene. dum esse afterunt de viris Religiosis, qui omnia; dimiserunt propter Ehristum; quales ipsi se esse nsferunt, Viide nec eos adstringit, vt dicunt, praeceptum Apossoli supras? dictum.

§. Ad quod dicendum est, quod, immo omnes adstsingit; qui egestate coguntur necessaria petere, nisi in casibus exrere tis praedictis; tam Eaicos, quam Glericos, & Monachios, quar? tumcumque perfectos, vt ostensum est supra ead diste si Iteri quod vacare spiritualibus; qui, etsi forte de facili non eadant in opera peccatorum, tamen propter necessitatem mendicatior nis cadere possunt, vt ostensum est supra eati dist. §. Si vere¬ quaeratur. Quod satis Iiquet in luda proditore, qui cum omnia reliquisset propter Deum, & secundum praesentem iustitiam, quam tunc habebat, electus fuisset a Domino in Apostolatum; nihilominus tamen postea, adhuc existens Apostolus, propter cupiditatem pecuniae cecidit in crimen furti, & proditionis, vt ostensum est supra ead. dist. §. Sed forsan dicet. Quod ergo dicunt Otii Defensores, nullomodo credendum esse Viros Religiosos, qui propter Christum omnia reliquerunt quales se ipsi asterunt) casuros fore propter necessitatem huius vitae transigendae in aliquod mortale peccatum, quantae temeritatis, aut praesumptionis existat, iudicet qui iudicare potest; cum maxime pertineat ad Perfectos, se seruos inutiles, iuxta doctrinam dominicam aestimare; & vt beati sint, semper pauidos esse, & suam infirmitatem cognoscere; attendentes Petrum de sua iustitia confidentem negando Christum miserabiliter cecidisse Matth. 20. Praesertim, cum non omnes sint Dauide sanctiores, nec Salomone sapientiores, qui leuiori tempestate, quam sit huius virae transigendae necessitas, mortaliter peccauerunt. Et ideo propter eiusmodi necessitatis pericula, in posterum euitanda, praecepit Apostolus vniuersis Seruis Domini, necessariis huius vitae indigentibus, corporaliter operari propter victum quaerendum, nisi ab operando corporaliter legitime exculentur, vt ostensum est supra ead. dist. 5. Si vero quaeratur, & §. Quoniam igitur. Cum etiam illud praeceptum Apostoli, de operando manibus, sit morale; non solum datum est imperfectis ad dimittendum praesens peccatum; sed etiam perfectis, ne labantur in futurum. Vnde signanter dicit Augustinus in lib. De opere Monach. cap. 13. Praecauit hoc ipse Apostolus, ne quisquam ex necessitate transigendae huius vitae in mala opera dilabatur, vt dictum est supra ead. dist. 5. Quoniam igitur tot mala. Certum enim est, quod praecauere pertinet, non ndiam factum, sed ad faciendum.

§. Patet igitur, quod praeceptum Apostoli de operando manibus propter victum, non solum illos adstringit, qui propter necessitatem proni sunt incidere in peccata; sed etiam illos, qui propter illam cadere possunt. Sicut illud praeceptum Apostoli I. Cor. 6. Fugite fornicationem non solum fornicatores, vel eos, qui de facili labuntur in fornicationem, adstringit; verum etiam omnes, qui in fornicationem labi possunt. Exceptis for¬ san Eeguinis, qui Beguinas fugere non debent; vrasseniint; sec cum eis continue commorari; & confabularis && in Dorynoconsolari, audiendo etiam quotidie a mane vsque ad vesperam confessiones illarum, si sint Presbyteri; cumitamen dipotilr Eccles. 9. de muliere. Colloquium eiut, quasiignis exardescer. I. tem Salomon Prouerb. 8. Numquid potest homolignem absconi dere in sinu suo; cut vestimenta illius non ardeant) aut ambulare silper prunas, vt non comburantur plantae eius? Sre qui ingreditur au mulierem proximo sui, non erit mundus; cum tetigarir eauni? Ecelesiast. 9. Cum aliena muliere ne sedaas omnino; ned accumbas cilus ei super cubitum; & ne alterceris cum ea in vino; nec etiam sinuvinos ne forte declinet cor tuum in illam; & int sanguine tuo Videsti pro peccato tuo)labaris in perditionem.;

§. Si dicatur, quod etsi non liceat seeminas sanctas tangeres tamen licet eas frequenter viderea & cum eis sanctam saudiliaritatem & cohabitationem habere; contradicit Gregorus; in lib. 21. Moral. supereillud Iob. 3rt epigi faedus cum ociilisineis, vt ne cogitarem quidem de Virgine, ita dicens. Non detur intueri, quod non licet concupisci. Eccl. 9. Propter speciem mulietis multi perierunt; & ex hoc concupiscentia quasi ignis exardescet. Item Hieronymus Ad Oceanum. Toemina conscientiam sacum inhabitantis exurit, nec potest toto. corde habitare cum Deo s qui fiiminarum accessibus copulatur. Et infra. Pcemina nomen inum nescidut; Eceminam, quam videris bene conuersantem, mente dilige; non cora porali frequentia. Et habetur dist. 32. Cans Hospitiolum eium. Item in eadem Epistala. Si seeminae cum viris habitent; vistalrium Diabolo non deeims. Item in eadem Epistola, 2 Ianon Diacboli, via iniquitatis, Scorpionis percussio, nociuumque gonus fcemina est; proxima stipula incendit ignem.. Et. infra. erreas mentes. libido domat; Ideoque sine peccato carnis pauci inueniuntur, vtle gitur dist. 50. Can. Quia sanctitas tua¬¬

§. Sed forte dicet aliquis. Beguinorum excusatori, quod licitum est bonis viris, maxime autemPraedicatoribus, habere familiaritatem continuam, & consortium cum mulieribus, quales sunt mulieres Beguinae, quae Beguinae ideo appellanturi, vt afferunt, quasi benignae vel quasi sono igne igninae; cum Dominus lesus Christus tales mulietes habergsinsuocomitatu, it Iegitur Euc. §. Apostoli etiam tales miliefexicircumdudebant I. Corinth. 9. Numquid non haliique finiestatem milierem soro¬ rem circumducendi, sicut cateri Apostoli, & Fratres Domini, & cephas?

§. Ad quod dicendum est, quod quaedam smulieres, quas Dominus curauerat ab infirmitatibus suis corporalibus, vel spiritualibus, eum sequebantur, vt ei, tamquam vero Pastori suo in officio praedicationis occupato, vitae necessatia compararent; ac de suis facultatibus ministrarent, vt apparet Euc. 6. Ob eamdem etiam causam quaedam similes mulieres Apostolos sequebantur; non quod ipsi pascerent eas, sed potius pascebantur ab illis Iure Dominico, tanquam earum Euangelistae a Domino ordinati; sicut dicit Augustinus in lib. De opere Monach. cap. 4. & §. Sed Beguinae nostri temporis, non pascunt illos sanctos homines, cum quibus conuersantur, tamquam suos Euangelistas; cum non sint earum Euangelistae a Domino ordinati; videlicet, quia non sunt earum Praelati; sed magis quandoque pascuntur ab illis; vel saltem sub praetextu paupertatis, & simulatae sanctitatis ipsarum, licet sint iuuenes, & validae ad operandum corporaliter, vnde viuant; nihilominus tamen; per eorum procurationem pascuntur de eleemosynis fidelium, quae potius deberent pauperibus debilibus, & laborare impotentibus, tam viris, quam seeminis erogari. Nam secundum Apostolum, illae tantum viduae debent de bonis pauperum sustentari, quae sexagenariae sunt, vt propter debilitatem senectutis iam laborare non possint. Vnde super illud I. Timoth. 5. Vidua eligatur, non minus sexaginta annorum, dicit Hieronymus. Idcirco aetas praescribitur, vt illae tantum accipiant pauperum cibos, quae iam laborare non possunt. Et habetur 3I. 6. I. cap. Quomodo Virginibus. Et sic Ecclesia grauatur per illas iuniores Beguinas, contra illud I. Timoth. 5. Ssi quis fidelis habet viduas iuuenes, Glos. in domo sua, subministret illis, Glos. quae necessaria sunt, & non grauetur Ecclesia; vt his, quae vere viduae sunt, sussiciat.

§. Sed esto sine praeiudicio, quod mulieres illae Beguinae pascerent eos, & ministrarent illis, tamquam suis Euangelistis; quia tamen non constat eos ad instar Apostolorum Christi virtute ex alto esse indutos, siue in gratia consirmatos, sicut nec Saeculares Clericos; idcireo, si Beguinae illae iuniores fuerint, & formosae, persellosa est illis earum frequentia corporalis; sam sicut dicit Hteronymus Ad Nepotianum. Periculose tibi ministrat, cuius vultum frequenter atiendiss; Max iite alitee periculosa est iuuenibus viris, propterdubricum nuenilis erartis. Vnde Apostolus docens Timothcum, qualiter debe it ali loqui mulieres, praecipue iuueniles aetate, eo quod iple erar iuuenis, facit ei mentionem de castitate dicens. Anus obsecras vt matres; iuuenculas, vt sorores, in omni castitates; Glos. In alliquiis iuuencularum, recte iuuenis de castitate monetur. tem superillum Canticorum 2. capite nobis vulpeculas paruulas; dicit Bernar dus. Cum seemina semper esse, & non cognoscere faminam, nonne plus est, quam mortuum suscitare? Quod minus est non potes; & quod maius est vis credam tibi? Quotidie latus tuum ad latusinuentule est in mensa; oculi tui ad oculos illius in colloquio; manus tuae adma nus illius in tactu; & castus vis haberi? Estosis; sed ego suspictont non careo. Scandalo mihi es; tolle scandali causam; quote comprobes verum, vt iactas, Evangelii imitatorem. Item Beatus Franciscus In Regula sua cap. II. Praecipio Fratribus vniuersis firmiter, vt non adeant suscepta consortia mulierum; neque ingrediantur in Monasteria Monacharum, praeter eos, quibus ab Apostoliea Sede concessa est licentia spiritualis; nec siant Compatres viroruma vi mulierum, ne hac occasione inter Fratres, vel de Fratribus scanda lum oriatur. Si non licet eis ingredi Monasteria Monacharum quae aliqua regula canonica coercentur; multo minus licet eis ingredi domos Beguinarum, vel aliarum Mulierum consortia quae nulla regula canoniea coercentur.; Topi rus

§. Quod si forte dicatur, non esse timendum de sanctas farmiliatitate Beguinarum, saltem incorruptarum, & virginum eo quod non sint assuetae ad carnale commercium, & ideo nullum, aut modicum gerunt incitamentum; Responderi potest, quod etiam in eis est nonnullum periculum, propter earum verba tenera, & ridentem aspectum. Vnde Hieronymus Ad Oceanum. Quid te delectat virginale alloquium? Si enim eos; quos diligunt, viderint, ridentibus oculis salutationis tenera verba proserunt. Eccl. 9. Virginem ne conspicias, ne forte scandaligeris in decore illius. Item, nonne Mater Domini virgo fuit eastissima; nonne Apostoli fuerunt castissimis praeciple; postaliam virtute ex alto fuerunt induti, id est in gratia confirmati; & discessit; quod non fecisset, si cum eis commorari diu licite potuisset. Nonne Paulus fuit castissimus; vnde I. Corinih. 2. super illud, Volo omnes esse, sicut meipsum, dicit Glossa. Id est continentes. Nonne Thecla, quam ipse Apostolus baptiaeauit, suit virgo castissima; & tamen de illa postmodum, cum ambo essent in Antiochia, tentatus fuit 2. Corinth. 12. Datus est mihi stimulus carnis meae, &c. Et ideo illam a suo confsortio separauit. Vnde Hieronymus Ad Oceanum. Potuit Maria Mater Domini de choro Apostolorum non discedere, si liceret. Thecla post tentationem passionis Antiochiae, aPaulo prohibetur pariter pergere. Ex quibus patet, quam periculosa sit, & quam illicita Regularibus Viris, quantumcumque perfectis & sanctis, Beguinarum, & Monacharum, & quarumcumque cohabitatio Iceminarum. Vnde Eccles. 42. In medio mnlierum noli commorari,

§. Dicet forsan aliquis Regularis; Quod Viri Regulares, qui per longam experientiam exercitati suntin operibus castitatis, visitare debent Sanctas Mulieres, quae appellantur Beguinae, vt eas instruant bonis moribus, & in Domino consosentur. Nec est timendum de illorum cohabitatione propter votum continentiae, & obseruantiam parcimoniae in vtrisque.

§. Ad quod dicendum est, quod hoc non pertinet ad Viros Regulares, siue ad Monachos; sed potius ad Clericos, siue- Praelatos, quonum osficium est visitare sanctas Viduas, & sanctas Virgines; ita tamen, ne ingrediantur soli domos earum. Vnde Hieronymus Ad Nepotianum. Si propter ossicium Clericatus, aut Vidua visitatur, aut Virgo; numquam domum eius solus introeas. Tales habeto socios, quorum contubernio conformeris. Ecce quod officium Clericatus, siue Praelationis est, visitare Sanctas Mulieres. Vnde nec Clerici, qui non sunt Praelati; nec alii conanentiam professi, debent visitare Sanctas Viduas, vel. Sanctas Virgines, sine iussu Praelatorum. Vnde in Concilio Affricano 3. Clerici, vel Continentes, ad Viduas, vel Virgines, nisi ex iussu, vel permissu Episcoporum, vel Presbyterorum, non accedant, dist. SI. Cani Clerici. Monachi ergo hoc facientes sine missione Clericorum, id est Praelatorum, vsurpanc osticium alienum. Item, icum Praelatis, qui habent super soeminas regimen animarum, non liceat ingredi domos illarum, nisi cum cautela bonae societatis, vt patet per Hieronymum paulo ante; in hoc reddunt Monachi, seu Regulares Viri, merito se suspectos, sis frequenter adeant domicilid voisi minarum; vel si habeant priuata colloquinitum eisdempcum non sint earum Praelati. Vnde Augustinus contra. Vigilantium. Quii facit Monachus, in cellulis feeminarum? Quid sibi volunt sola & priuata colloquia, & Arbitros fugiehtes poultu¬

§. Nec dicat aliquis; non esse timendumidecohabitatione illorum cum mulieribus supradictis, propter eorum uorusit continentiae, & obseruantiam parcimoniae; cum dicat Seneta Ad Lucilium Epist. 39. Euxuria, quae videtur aliquando desuisse, deinde frugalitatem professos sollicitat, atque in media parcimonia voluptates r. lictas petit; & quidem eo vehementius, quo oceultius; omnia enim vitia in aperto leuiora sunt; morbi quoque tunc adi sanitatem inclinant, cum ex abdito erumpunt, ac vim suam, prosirunt; Item Bernardus in Sermoneso. Quantumcumque in hoc corpore manens profeceris; erras, si vitia putas emortua, & non magis compressa. Item Damascenus lib. 4. cap. 19. Impossibile est alis quem non concupiscere, vel finaliter sine gestu voluptatis esse. Itent Hieronymus Ad Rusticum Monachum. Vas electionis macerat corpus suum, & in seruitutem redigit; & tamen cernit naturalem carnis ardorem suae repugnare sententiae, vt quod non valt, hoc agere compellatur; & tu arbitraris absque lapsu posse transire, nisi omni custodia seruaueris cor tuum? Quod igitur dictae personae continentiam cum parcimonia seruent in sua cohabitatione, apud multos indigeret probatione¬

§. Sed iterum dicet aliquis Regularis Beguinarum Amatori quod bonis Viris Regularibus, & pudicis; praecipue autem praedicare scientibus; vtile est conuersari in. consortio bonarum Mulierum, quae appellantur Beguine; praecipue autem in consortio adolescentularum, & pulchrarum; propter duos eorum profectus; videlicet, propter profectum praedicationis, & quod per earum aspectus, & colloquia quandoque tentati carnaliter, pugnant contra tentationes, quas vincendo gloriosius coronantur. Nam secundumi Apostolum I. Corinth. 6. Non coronabitur; nisi qui legitimecertauerit.

§. Ad quorum primum dicendum est, quod sicit forte Auditoribus suis quandoque Regulares? seu Monachi proficiant praedicando; quemadmodumPPseudo- Praedicatores Auditoribus suis quandoque proficiunt vt ostensum est supra dist. 1. §. Notandum vero; & §. Nec inireris; ta¬ men sibi non proficiunt; sed magis officiunt tales Praedicatores, officium praedicationis sibi prohibitum assumentes, vt ostensum est sepra ead. dist. 1. §. Secundum igitur praelibatam, cum sequentibus multis Paragraphis, & ostendetur etiam infra. dist. 4. in 1o. signo,

§. Ad secundum dicendum est, quod licet contra aliqua vitia sit pugnandum; tamen contra luxuriam non est hoc modo pugnandum; sed magis fugiendum. Vnde Apostolus I. Cor6. dicit. Fugite fornicationem. Non dicit. Pugnate contra fornicationem. Vnde Ambrosius super isto verbo dicit. Cum aliis, nempe vitiis, potest expectari conflictus; hanc fugite, ne approximetus; quia non potest aliter melius vinci. Item Hieronymus in Epist. Contra Vigilantium ita dicit. Monachus non Doctoris, sed plangentis habet officium; qui vel se, vel mundum lugeat; qui sciens vas fragile, quod portat, timet offendere, ne impingat, atque frangatur. Vnde & mulierum, maximeque adolescentularum, vitat aspectum; & in tantum castigator sui est, vt etiam, quae tuta sunt, pertimescat. Cur, inquit, pergis ad eremign evidelicet, vt te non audiam; vt te non videam; ne me capat oculas meretricis; ne me forma pulcherrima ad illicitos ducat amplexus. Respondebis; hoc non est pugnare, sed fugere. Sta in acie; aduersariis armatis obsiste; vt postquam viceris, coroneris. Fateor imbecellitatem meam; nolo pugnare spe victoriae, ne perdam aliquando victoriai. Si fugero, gladium deuito. Si stetero; aut vincendum mihi est, aut cadendum. Quid autem necesse est, certa dimittere, & incerta sectari? Aut scuto, aut pedibMs mors vitanda est. Tu, qui pugnas, & superari potes, & vincere. Ego cum fugio, non vincor in eo quod fugio; sed ideo fugio, ne vincar. Nulla securitas est, vicino serpente, dormire; potest fieri, vt non mordeat me; tamen potest fieri, vt aliquando mordeat me. Item super illud Matth. 4. Tunc ductus est Iesus in desertum, dicit Chrylostomus. Ductum commemorat, vt nos apertissime signatum esse videamus; quia non sponte in tentationem nos oporteat insilire; sed cum tracti fuerimus viriliter repugnare. Item Augustinus De ciuitate Dei lib. 9. cap. 6. Perturbatio passionum, quae est tentatio, a sapientibus & bonis ita regitur, vt malint eam non habere; quam vincere.

§. Ad illud autem, quod dicit Apostolus, Non coronabitur, nisi qui legitime certauerit; dicendum est, quod loquatur ibi de illo, qui pugnat, vbi pugnandum est; non de illo, qui pugnat, vbi fugiendum est. Et hoc pater ex verbi Apostoli praecedentes vbi dicit, Nam quicertat in agont; non coronabitur, nisi quilegi time certauerit; constat enim, quod in agone puenenidum est, non fugiendum. In luxuria vero secundum Apostolum fus giendum; non, se tentationibus offerendo; pugnandum,

§. Sed dicetaliquis Regulatis. Nonne licet mibi habere spie ritualem familiaritatem; & ob hoc frequentem cohabitatios nem, saltem cum Reginis, & Comitillis;, & aliis reuerendis Matronis; de quibus non potest mala suspicio suboriri a

§. Respondemus. Minime, vt nobis videtur; & hoc fluabus de causis. Primo, quia, etsi de illis reuerendis Mafronis niulla mala suspicio habeatur, praesertim, quia difficilior est ineis tuina; habent tamen multas pedissequas, quarum aliquae possipt esse suspectae; quoniam propter earum visem conditionem, in eis facilior est ruina, sicut dicitur de Matribus & Sororibus Sacerdotum. Extra De cohabitatione clericorum & Mulierum cap. I. Non enim omnes Matronae sunt, quae cum Matronis sunit, quemadmodum dicit ex Augustino G regorius. Non omnes borores meae sunt, quae cum Sorore mea sunt. dist. 81. eani Legitur; I Item Hieronymus in Epistola Ad Rusticum Monachum; Mlatrem ita vide, ne per eam alias videre cogites, quarum vultus cordi tuo in haereant. Ancillas, quae illi in obsequio sunt, tibi scias esse in in idiis. Quanto vilior earum conditio, tanto ruina facilior est; Er infra. Nolo te habitare cum Matre; ne si delicatos cibos acceperis, oleum igni adiicias, & inter frequentiam puellarum videas per diem, quod nocte cogites. Si ergo non est licita cohabitatio Regularis Viri cum Matre, propter delicatos cibos, & frequentiam mulierum; quanto minus cum Reginis, & Matronis aliis alienis, vbi sunt cibi delicatiores, & maior frequentia puellait rum? Secundo illicitata est cohabitatio Virorum Regulatium cum Matronis; quia familiaritas Mulierum, & etsam Episeoporum (quod minus videretur) retrahit Reginares Viros ai sancta contemplatione Diuinorum. Vnde Cassianus in libi II. De institutis Monachorum. Hec est antiquitis Patrum vsque nunc permanens sententia. Omnibus modis Monachum fus gere debere Mulieres, & Episcopos; neuter enim sinit cum, quem semel suae familiaritati deuinxerit vel quieticella opelam dare; vel Diuine Theoriae, per sanctarum rerum intuitum, purissimis orilis inhaerere.

§. Nec dicat etiam aliquis Regularis, se confidere de sua praeterita castitate; Cum dicat Salomon Prouerb. 9. Multos vulneratos deiecit Mulier; & fortissimi quique interfecti sunt ab ea. Item Hieronymus Ad Nepotianum. Vide, ne in praeterita castitate confidas; nec enim Dauide sanctior, nec potes esse Salomone sapientior. Memento semper, quod Paradisi colonum de possessione sua Mulier eiecerit. Etinfra. Caue omnes suspiciones, & quidquid probabiliter fingi potest, ne fingatur, duita. Hoc bene faciebat; hoc est, suspicionen vitabat Apostolus, qui in colligendo, & deferendo eleemosvnas, quae per eum mittebantur pauperibus Christianis, qui erant in lerusalem, voluit habere socium Lucam Euangelistam; ne possent infirmi & impii suspicari, quod ad vsus suos vellet eas retinere. Vnde 2. Cor. 6. Diuitantes hoc, ne quis nos vituperet in hac plenitudine, quae a vobis ministratur in gloriam. Super quo verbo dicit Augustinus in lib. De opere Monach. cap. 1§. Ad hoc dicit Apostolus Lucam ordinatum comitem sibi vt deuitaret hominum reprehensiones; ne sine testimonio sociorum in hec menisterio Sanctorum tamquam sibi accipere, & in suos vsus conuertere ab infirmis & impiis putaretur, quae accipiebat ad supplendum necessitates Sanctorum. Ecce qualiter Apostolus malas suspiciones infirmorum & impiorum hominum deuitabat. Multo magis ergo deberent Viri Regulares qui non sunt pares insanctitate & fama Beato Apostolo, malas suspiciones etiam infirmorum & impiorum, nedum bonorum hominum deuitare

§. Non caret autom scrupulo suspicionis malae, si forte aliqui Religionis speciem ostendentes, Viduas iuniores & pulchras, vel opulentas, ad eorum regimen non pertinentes, sub specie pietatis adeo circumueniant & seducant, quod blande ablata eis sua pecunia, postea eas sub professione continentiae faciant intrare Monasteria Monacharum, vel in saeculo rema. nere in habitu Beguinarum; & tunc procurent eis eleemosvnas, vnde viuant, vt ostensum est supra ead. dist. §. Sed fortes postea vero sub praetextu audiende confessionis, vel impendendae doctrinae salutaris, quotidianis colloquiis, ac immoderata familiaritate coniungantur eisdem. Primum enim videtur esse contrarium doctrinae Apostoli I. Timoth. 5. dicentis. Vidua eligatur. Glos. quae Ecclesiae pascatur eleemosonis. NON minus sexaginta annorum. Glos. In qua aetate extinctus est fomes libidinis. Et infra. Adolescentiores autem Viduas deuita Glos. Probibet Apostolus adolescentes Viduas in hao recipi professione; lubrirae enim Eetati facile credi non debet. Et certe videtur simile dici posse de Puellis. Item in eodem capitulo infra. Volo ergo iuniores, Gloss. Viduas, nubere filios procreare, Matres familias esse, nullam occasionem maledicti, Glos. Id est maledicendi, aduersario dare. Sequens vero immoderata familiaritas supradicta non caret suspicione mala, vt ostensum est multipliciter paulo supra¬

§. Illud etiam non modicam suspicionem inducit, si forte aliquis Beguinorum, siue Regularis, siue Saecularis existat, maiorem vni Beguinae, vel Moniali, quam aliis. dilectionem, vel familiaritatem exhibeat; plures forte illi, quam aliis estemosenas dicet forte non magis egeat) procurando; vel forte xeniola; vel saltem dulces literas destinando. Vnde Hieronimus ad Nepotianum. Omnes Puellas, aut Virgines Christi, aut aqualiter ignora, aut aequaliter dilige. Et infra. Crebra munuscula, blandas quoque ac dulces literas, sanctus, amor, no haebes.

§. Facta igitur a Fractatu De otiosis broui quadam, non sine ceausa, digressione, ad propositum, vnde sermo venerat, reuertentes; Dicimus confidenter, quod sicut illud praeceptum Apostoli I. Cor. 6. Fugite fornicationem, omnes adstripgit; non solum, qui de facili fornicantur; rerum etiam, qui forficari oossunt; sic & illud praeceptum Apostoli de operando cprporaliter propter victum, vt non cogatur quis egestate necessaria petere, & ob hoc, vt ostensum est, aliquando peccare, omnes adstringit; non solum, qui propter mendicitatem adulari, vel furari, vel aliter peccare proni sunt; sed etiam omnes, tam Regulares, quam Saeculares; tam Perfectos, quam Imporfectos; qui propter mendicitatem praedictis modis, vel aliis pecnare possunt, nisi ab illo praecepto, vt saepe dictum est, Iegitipe excusentur. Quod autem Perfectos adstringat praeceptum Apostoli de operando corporaliter propter victum, ex eo maniseste apparet, quod ipse Apostolus Vir perfectissimus, non solum Imperfectis, quibus erat incomparabilis; sed magis Viris Perfectis, quibus erat imitabilis, semetipsum posuit in exemplum ad illud praeceptum firmius adimplendum, vt ostendsum. est supra ead. dist. §. Hoch autem faciebat Apostolus.

§. Adhuc etiam obijciunt Otii Defensores dicentes, quod cessandum est ab omni opere corporali, vt liberius vacari possit diuinae contemplationi. Vnde Matth. 6. super illud, Respicite volatilia caeli, dicit Glos. Sanctorum quidam ita sunt remoti a mundo, vt iam in terris nihil agant, nihillaborent; sed sola contemplatione iam in caelo degunt. Item Gregorius super Exechielem in secunda homilia secundae partis. Contemplatiua vita est, charitatem Dei & proximi tota mente retinere, ab exteriori actione quiescere, soli desiderio Conditoris inhaerere; vt nihil agere iam libeat, sed calcatis omnibus ad videndum faciem sui Creatoris animus inardescat. Ergo, vt dicunt, cessandum est ab omni opere manuum, cum sit opus exterius, vt liberius va cari valeat contem. plationi; maxime, cum dicat Dominus Matth. 6. Nolite solliciti esse in crastinum. Ille autem, qui operatur manibus vnde viuat, sollicitus esse videtur in crastinum, vt dicunt.

§. Ad quod dicendum est, quod Viri Contemplatiui, qui sustentantur de bonis communibus Ecclesiae, non tenentur ex praecepto Apostoli propter victum corporaliter laborare, cum non cogantur egestate rem alterius desiderare; vel, quod peius est, rogare. Si vero indigeant necessariis huius vitae, tunc tenentur iuxta praeceptum Apostoli corporaliter operari, nisi excusentur alia ratione, vt ostensum est supra ead. dist. 5. Sunt igitur otiosi. Et hoc propter praeceptum Apostoli, & propter euitanda mendicitatis pericula, posita & assignata supra ead. dist. 5. Si vero quaeratur Nec impedit eos quaelibet actio, quominus possint certis horis & competentibus contemplationi vacare, Sunt enim quaedam actiones, quae impediunt animi libertatem ad contemplandum diuina; videlicet, quae siunt ex cupiditate, scilicet causa colligendae pecuniae, vt sunt opera Mercatorum, Procuratorum, & Conductorum, vel etiam Opificum, si sint fraudulenti, vel auari, vel cupidi. Et istae actiones dicuntur exteriores, quia ducunt extra desiderium per quod debent Contemplatiui soli Deo inhaerere. Propter quod signanter dicit Gregorius. Contemplatiua vita est, ab exteriori actione quiescere, soli desiderio Conditoris inhaerere. Et de talibus actionibus intelligi debent authoritates praedictae. Sunt aliae actiones, quae non impediunt animi libertatem ad contemplandum, vt opera corporalia Opificum, dum tamen non sint fraudulenti, vel cupidi, vel auari. Vnde Augustinus in lib. De opere Monach. cap. 14. Aliud est corpore laborare animo libero, sicut Opisex, si non sit fraudulentus, aut auaros, que priume vei quidres; aliud autem ipsom animum oocupare curis colligende peceniae sini dei poris labore, sicut sunt Negotiatores, Procunaibres, Pondatitoitit Nota quod dicit, corpore laborane;, animolliberb; ex sue pite, quod labor corporis non impedit animilibertatem ad contem plandum, si tamen absint fraus, quatitia, & eupiditas. Etlos iatis patet exemplo Apostolorum, qui post iuesuit ectienes Dominir odierunt ad opera corporalia propter nictum, non is negotia saecularia propter iuerum; vr pstonsum efesupra dist. E.

§. Non solus. Vnde Gregorius in Homist Piscitorum aetium,. Matihaeum Telonarium scimus. Et post conuensionem suam Petrus ad piscationam rediit, Matthaeus verb; ad Relonii negorium non resedit; quia aliud est victum per pisentienem quaerem, aliiid reloni lueris pecuxias augere. Item August. indibi DDe Apere; Mion int, cap. 8. Quid impedit seruum Dei manibus operantem ialige Romini meditari, & psallere nomini Domini altissimi? Et constas, quod meditatio Legis Diuinae, & oratio, siue psalmodias partos sunt contemplationis. Ex quo sequitur, quod onus mannum sine fraude, & aliis vitiis, non impedit contemplationem. Etilne verum est, dum tamen ita sit moderatum, quod non Eaxtis geuat spiritum deuotionis, sicut est in Monasteruis bene moderatis; Vnde B. Franciscus in Regula sua cap. 5. Fratres, quile s ilederit Dominus gratiam laborandi, laborent fideliter & deuotenta quod etis sexcluso inimico animae; scientiae, orationis, ao deuotionis spirirum non extingoant, vt dictum est supra ead. dist. §. Ex praemissis atem Aug. in eodem lib. cap. 29. Mallem per singulos dios gentis horis, quantum in bene moderatis Monasteriis constitutum est, aliquid ianibus operari, & certas horas habere ad orandum, & legendum; & aliquid de diuinis literis agendum, liberas; quam tionultuosas proliditates causarum alienarum pati; de negotiis saecularibus; veliuidirando dirimendis, vel interueniendo praecidendis; quibus eriomelestiis idem adstrinxit Apostolus; non vtique suo, sed eius, quiper eum loquebatur, arbitrio. Nota quod dicit, in benemoderats Monasteriis. Ecce quod labor manuum moderatus non impedit animi contemplationem. Item Euc. 12. super illud alite solliciti esse, quid manducetis, dicit Gloss. Non prouidentiam prohibnt, qui quam in sudore vultus panis praeparatur; sed vetat sollicitudinem, quae mentem perturbat, & ab aternis reuocat. Ex quo patet, quod opus manuum propter victum, dum tamen absint vitia supra¬ dicta, est opus prouidentiae; non sollicitudinis, quae impediat animi contemplationem. Sed certe e contrario operari manibus propter victum aufert sollicitudinem, libertatem animi perturbantem. Vnde Augustinus in eodem lib. cap. 29. dicit. cum operari possumus, non debemus tentare Dominum nostrum, videlicet mendicando, quia & hoc, quod possumus, eius munere possumus; & cum hic viuimus, illo largiente viuimus, qui largitus est vt possimus; & ideo de istis necessariis solliciti non sumns. Ecce quod manibus operari propter victum, aufert sollicitudinem victus perturbantem animi libertatem, & ab aeternis reuocantem. Quam sollicitudinem prohibet Dominus Luc. 12. dicens. Nolite solliciti esse, quid manducetis.

§. Ad illud vero, quod supra obiectum est; videlicet, quod operari manibus propter victum, est cogitare in crastinum, quod a Domino prohibetur; Respondemus, quod non est verum. Sed cogitare in erastinum, est cogitare finaliter in temporalibus, quo pertinet erastinus; non in aeternis, vbi semper est hodiernus. Quod faciunt, qui saecularibus negotiis implicantur. Vnde infra eod. cap. dicit Augustinus. Quapropter in ista militia nostra, nec in crastinum cogitamus; quia non propter ista temporalia, quo pertinet crastinus; sed propter illa aeterna, vbi semper hodiernusest, nos ei probauimus; vt ei nullis negotiis implicati placeamus. Ex quo patet, quod non corporaliter operari; sed, negotiis saecularibus implicari, & finem actionis suae constituere in temporalibus, est in erastinum cogitare. Relinquitur ergo ex praemissis, quod labor manuum moderatus non impedit, sed potius expedit contemplationi Sanctorum; alioquin Monachi secundum Regulam Beati Benedicti viuentes, Contemplatiui dici non possent; cum dicatur in eius Regula. Tunc vere Monachi erunt, si manibus suis laborauerint vnde viuant, sicut Apostoli, & Paiiis nostri, vt dictum est supra ead. dist. §. Item B. Benedictus.

§. Sed certe videri potest magis e contrario, quod mendicatio, si sit perpetua, contemplationem impediat; eo quod impedit animi libertatem propter sollicitudinem vitae huius transigendae. Quemadmodum e contrario securitas cibi facit, vt melius vacari possit aeternis. Vnde super illud Matth. 10. Nolite possidere aurum, dicit Glos. Vnde ergo necessaria? Et respondet. Tantum accipite, quantum ad necessitatem sufficit, vt in¬ de securi; aternis melius vacetis. Si ergo securitas nec estariorilrevitae facit, vt melius vacari possit aternis; econtiario enidis citas, quae incerta est de necestariis vitae, impedit ilibertateri animi ad vacandum aeternis. Item mendicitas impeditlibettas tem animi, quam debet habere Christianus ad non peceandum; propter pericula ipsius mendicationis praedicta supra ead adist.

§. Si vero quaeratur; ad quam libertatem Religio Christiana nos aduocat, vt ostensum est supra ead. dist. §. Si vero dicar tur.

§. Rursum dicunt, se nolle operari corporaliter propter cibum, vt liberius possint vacare studio verbi Dei; & ex hoci promptiores esse praedicationi, confidentes, vt afferunt, de ci bo corporali in Domino promittente; & dicente Matth. 6. Nolite solliciti esse dicentes, quid manducabimus? aut quid bibemus; &c. Et infra. Quaerite ergo primum regnum Dei, & haec omnia adpcientur vobis. Nec attendunt, quod similiter promittit Dominus verbum suum, sicut promittit corporalem cibum Matthi10. dicens. Dum steteritis ante Reges, & Praesides, nolite cogitare, quomodo, aut quid loquamini; aabitur enim vobis in illa hora; quid loquamini. Non enim vos estis, qui loquimini, sed spiritus Patris vestri, qui loquitur in vobis. De qua Domini promissione dicit Augustinus in lib. De opere Monach. cap. 2. Sermo quippe sapientiaespiritalis est, de quo voluit eos cogitare promittens, quod eis nihil inde sollicitis praestaretur. Vnde Glos. Interlinearis ibidem. Non enim ex ingenio, vel arte vestra, verba vestra procedunt; sed ex spiritus Sancti gratia. Cur igitur viri literati, & competenter prouecti, magis confidunt in Domino, de cibo corporalihabendo sine labore corporis, quam de verbo Dei habendo sine studio & labore mentis; nisi quiaplus timent laborem corpos ris, tamquam grauiorem & eis insuetum, quam studium siue laborem mentis; tamquam minus grauem, & eis assuerum Hisi forte dicere velint, quod Dominus promittit verbum suum; ante Reges & Praesides, persecutores Ecclesiae infideles, quas les erant tempore Apostolorum, & non ante viros Catholieo filios spiritales Ecsspliae & fideles, quales sunt temporibus mo, dernorum. Quoo quantum sit ridiculosum, & veritari contrarium, iudicet, quiasidicare potest. NLEEHIE

§. Item, quod occupatio verbi Dei non exculer illos dsalteni) qui ad legendum, vel praedicandum ex officiomon tenentur; quominus operentur corporaliter propter victum pates per Apostolum, qui licet teneretur ex officio praedicare, nihilominus de opere manuum suarum vixit, nec tamen propter hoc in Euangelio minus fecit, vt ostensum est supra ead. dist. 5. Item forsan obijciet.

§. Sed iterum dicunt, quod illi, qui student verbo Dei, licet sint validi & egeni, non tamen tenentur ex praecepto Apostoli propter victum corporaliter operari, quoniam dici nequeunt otiosi. Nam sicut dicit Glos. super illud Defecerunt oculi mei in eloquium tuum. Psal 119. Non est otiosus, qui verbo Dei studet; nec pluris est, qui extra operatur, quam qui studium cognoscendae Diuinitatis exercet.

§. Ad quod dici potest, quod, licet Glossa illa loqui videatur; non de studio scholasticae lectionis, quod pertinet magis ad intellectum; sed de studio diuinae contemplationis, quod magis pertinet ad affectum. Vnde paulo ante dicit Glos. Hi oculi defecerunt nimio desiderio, vehementi cupiditate, quasi opere lassati. Vnde Augustinus studium doctrinae vocat otiosam vitam. De ciuit. Dei lib. 19. cap. I. dicens. Hi otiosam vitam diligunt, qui tantum studiis doctrinae occupati sunt; vitam vero negotiosam diligunt, qui regendis rebus humanis occupatissimi sunt. isti sunt Prinoipes. & Praelati. Dicimus tamen ex abundanti, quod licet studentes scholastice verbo Dei. dici nequeant otiosi; si tamen competenter fuerint eruditi, & adeo egeant, quod non habeant. Vnde, viuant, postquam competenter fuerint eruditi; tutius esset eis iuxta praeceptum Apostoli propter victum, corporaliter operari; vel assumere alium modum sine pecento viuen¬; di; quam se exponere perpetuse mendicitati, vt ostensum est supqaseada dist. §. Sunt igitur otiosi, cum sequentibus sex Paragraphis. Et hoc propter praeceptum Apostoli, & propter pericula mendicitatis posita supra ead. dist. §. Si vero quaeratur. Praesertim, cum illi Monachi (quos probat Augustinus in opere Monachorum dobere propter victum corporaliter operari) dis uinis literis, vt dicebant, essent intenti. Vnde Augustinus in eodem lib. cap. 19. Ostendant, inquit, quomodo proficiant in Ecclesiasticis literis, quibus se vacare gloriantur. Nec tamen propter hoc erarisPsecundum Augustinum; ab operando corporaliter propter victum, legitimo excusati, vt patet ibidem.¬

§. Item rursum obiiciunt otii Defensores dicentes, Nunt quid decens, aut honestum esset; vt Viri Nobiles; autemifienter Literati, aut Sacerdotes; praecipue praedicationi vatantes; qui elegerunt in altissima paupertate Domino famulari; si non habeant vnde viuant, operentur opera Rusticorum; aut Sutorum;

§. Ad hoc dicendum est, quod hoc dicentes malo tegunt sub praetextu honestatis suam superbiam; cum sei per humilitatem mendicare verbo tenus profitentes, peri superbiam dedignentur corporaliter operari; icum sApostolus Praedicator e contrario, vt se humiliaret; nihis pes tebat ab Auditoribus suis; sed potius operabatur manibus, Vnde viuebat. Vnde 2. Corinth. 10. Numquid peccatum seci meipsum humilians? Glos. operando manbius meis; quoniam gratis, id est sine sumptu, Evangelixaui vobis Evangelium Dei. Cumetiam ipse Apostolus non dedignaretur opera Rusticorum. Vnde Aug. in eod. lib. cap. 13. Quae apta sunt hominis vsibus, honeste operabatur Apostolus; sicut sese habent opera Tabrorum; rotruste gum, Sutorum; Rusticorum, & his similia. Neque enim honestur ipsa reprehendit, quod reprehendit superbia eorum, qui honest rvocari amant, sed esse non amant. Et infra. Patriarchae pecora pauerunt. Et infra. Graeci, quos Paganos dicimus, Philosophos multum sibi honorahiles Sutores habuerunt. In Ecclesia homo ille iiustus; cui desponsata fuit Virgo Maria, quae peperit Christum, Faber fuit. Si ergo-Patriarchae, qui erant de melioribus Iudaeorum; pecora pauerunt; Si Philosophi, qui erant de melioribus Pagarorum Sutores fuerunt; Si Ioseph, qui erat de melioribus Christianos rum, Faber fuit; Si etiam Paulus Christianorum suprernus, vel de supremis vnus, postquam fuit Apostolus, tabermacula fecit, vt legitur Act. 19. & in lib. De opere Monach. cap I9i & sis omnes praedicti operabantur eorporaliter, vt non cogefentur egestate necessaria petere, seu, quod idem est, mendicare; & uiusmodi professionis, aut sectae, vel legis cupiunt illi esse; qui contra tor exempla Sanctorum; & de prminifege nobis cognita meliorum; magis eligunt, & eligendum afferunt; & perfectius esse dicunt, sea& alios Christi seruos, egentes & validus, 3 praecepto Apostoli non legitime exculatos, perpetun egestate coactos, semper vitae necessaria petere; seu perperuo mendicare; quam ad instar praedictorum Sanctorum Patrum propter victum corporaliter laborare; vel saltem, de communibus bonis Ecclesiae, ad instar Clericorum, aut Monachorum, iuxta statutum Ecclesiasticum viuere, pro vitanda periculosa mendicitate; Non est igitur inhonestum, sed valde honestum Nobilibus, Literatis, Sacerdotibus, Praedicatoribus, qui reliquerunt omnia propter Christum; si pro necessitate victus opera Rusticorum, aut Fabrorum, aut Structorum, aut Sutorum, aut quaecumque alia exerceri possunt sine peccato, corporaliter operentur; maxime cum dicat Ecclesiasticus cap. 19. Non oderis laboriosa opera, & rusticationem ab Altissimo creatam. Glos. Laborare, & otium fugere laudabile est; vnde Apostolus. CUMSIEENTIO OPERANTES PANEM SVUM MANDVCENT. Item alia Gloss. Peccanti homini sententia data est, vt labore manuum quaerat victum. Vnde illud IN SVDORE VVLTVSTVIVESCERIS PANE TVO.

§. Item, non sufficit Defensoribus Otii, suam mendicationem illicitam aliquatenus excusare; sed etiam nituntur ostendere, quod mendicare sit opus perfectionis illis, qui propter Christum omnia reliquerunt; quantumcumque sint validi ad operandum corporaliter; dum tamen vacent spiritualibus. Quod ideo afferunt, quod sequatur ad opus perfectionis, quod est relinquere omnia propter Christum. Dicunt enim, quod quia reliquerunt omnia propter Christum (quod est opus persectionis; & ideo facti sunt inopes; idcirco necesse habent postea mendicare; & ideo mendicare, considerata eius causa prima, opus est perfectionis.

§. Sed certe pari ratione dici posset, quod furari, vel adulari sunt opera perfectionis in illo, qui reliquit omnia propter Christum. Plaerumque enim contingere potest, quod aliquis, qui omnia reliquit propter Christum, propter inopiam & cupiditatem pecuniae, postea incidat in adulationem, vel furtum, vel proditionem, vel aliud graue peccatum, vt patet in Iuda proditore, sicut ostensum est supra ead. dist. in illo §. Sed forian dicet, & §. Item dicunt otii Defensores. Dicendum est ergo, quod mendicare necessario non sequatur ad relinquere omnia propter Christum; cum possit pauper Christi viuere de bonis Ecclesiae, si sit persona Ecclesiastica, vt legitur 12. §. I. cap. Videntes; vel de Euangelio, si ad hoc fuerit ab Ecclesia ordinatus, vt ostensum est supra dist. 1. §. Item, vt ostendit Augustinus; vel saltem, si validus sit corpore, potest operari corporaliter vnde viuat, & sic necesse non habeat mendicare, neque surari, omnibus enim semel pro Deo spretis, vel relictis DNyDITmRChristianus, aliter viuere potens sine peccato se perperuse fuesdicitati exponere, propter pericula mendicationis praedicta supra ead. dist. §. Si vero quaeratur; sed postea debet laborare manibus, vnde viuat, & vnde eleemosynas faciat, vt ostendsum est supra ead. dist. §. Ex praemissis ergo.

§. Item, quod mendicare propter victum, etiam voluntario, pauperi, non possit per se loquendo dici opus perfectionis, potest sic ostendi. Dicit enim Seneca Ad Eucilium Epist. 2. Honestum nihil est, quod ab inuito & coacto fit. Omne honestum voluntarium est; necpotest esse honestum, quod non est liberum. Cum igitur omnis homo, vere & sine mendacio mendicans, licet sit pauper voluntarius, tamen egestate coactus mendicet, vt ostensum est supra ead. dist. §5. Sed forte dicet; Relinquitur, quod vere, & sine mendacio mendicare, licet non semper sit inhonestum, non tamen propter se est honestum, quia nec voluntarium; Ergo nec propter se meritorium; quia Vbi necessitas est, ibi nec corona est, vt dicit Hieronymus Contra Iouinianum, & habetur in Decretis De Poenitentia, dist. 2. cap. Si enim, inquit, cirea medium; Ergo nec est opus perfectionis. Mendicare vero cum mendacio, id est, non egestate coactum, cum sit opus peccati, vt ostensum est supra ead. dist. §. Sunt igitur otiosi, & §. sequenti; non potest esseopus perfectionis. Ergo mendicare per se loquendo nullo modo potest esse opus perfectionis. Patet igitur, quod licet relinquere omnia propter Christum, sit opus perfectionis; tamen fleinceps mendicare propter victum proprium, non est opus perfectionis, nec meritorium in eo, qui potest aliter viuere sine peccaro; sed est opus prouidentiae naturalis, vel consuetudinalis in illis, qui a praecepto Apostoli excusantur; in aliis vero est opus peccati, vt ostensum est supra ead. dist. §. I. §. & 3. Posset etiam forte esse meritorium; non propter se, sed propter aliud; videlicet, propter voluntariam paupertatem propter Deum assumptam & exinde necessario consecutae mendicationis paenalem erubescentiam, patienter propter Deum toleratam; si forte fuerit talis voluntarius pauper in tali statu, qui a praecepto Apostoli de operando manibus, propter victum legitime excusetur. Sed, quod mendicare sit opus perfectionis, nonpo¬ terit, vt opinamur, in diuinis literis reperiri.

§. Et certe, si mendicare esset opus humilitatis, & persectionis illis, qui relinquentes omnia propter Deum, aliunde quam ex mendicatione sine peccato viuere possunt; & si Christus; vel eius Apostoli mendicassent, sicut mentiuntur Otii Defensores, non tacuisset Diuina Scriptura hoc opus de Christo & Apostolis eius, qui relinquentes omnia propter Deum tantae humilitatis & perfectionis fuerunt, quod modo pares non habeant. Quae Scriptura alios eorum actus humilitatis & perfectionis non tacuit; sed in plaerisque Iocis diligenter expressit. Nec tam diligenter defenderet Augustinus Apostolum virum humillimum, & perfectissimum, a petendo, vel recipiendo sumptus ab Auditoribus suis (quod ipsi mendicare appellant, quando petuntur propter Deum) si mendicare esset opus perfectionis; & ipse Apostolus vir perfectissimus, vt se magis ac magis humiliaret, & sic perfectior esset, & ex hoc maius apud Deum praemium acquireret; potius mendicasset, vel victum ab Auditoribus suis postulasset, quam manibus operatus fuisset; cum tamen e contrario nec mendicabat, nec victum a suis Auditoribus postulabat; sed vt magis se humiliaret, operabatur manibus, vnde viuebat, vt ostensum est supra ead. dist. in illo §. Ad illud autem, quod docent, & §. Item rursum Similiter B. Clemens, pauperes Christianos, vt perfectiores essent, potius mendicare sineret, quam eis alimonias prouideret; de quo tamenlegitur in Vita ipsius, Quod illos, quos baptismatis sanctificatione mundauerat, non sinebat publice fieri mendicitati subiectos.

§. Si dicas, quod hoc faciebat B. Clemens timens, ne pauperes Christiani inquinarentur donis Gentilium, inter quos degebant, sicut paulo post sequitur in Legenda; quod modo non est timendum de illis Christi pauperibus, qui mendicant inter Christianos; quia illorum escis, vel donis, inquinari non possunt; Respondemus, quod dona; siue escae Gentilium, non possent inquinare Christianos; nisi forte manducarent illas cum conscientia Idoli, id est in veneratione Idolorum, vt legitur I. Corinth. 6. Omnia enim munda mundis. Tit. I. Sed timebat B. Clemens, ne pauperes Christiani, propter nimiam egestatem inhiantes muneribus Gentilium, aut Iudaeorum, inter quos tunc viuebant, libertatem Christianam non peccandi amitte¬ rent; adulando forte, vel aliter peccando, vt eis mendicantie, bus libentius donaretur. Et hoc appellatur in LegendaE, Gled mentis, donis Gentilium inquinari. Quod etiam; modo contingere potest, & frequenter contingit mundicantibus, etiam inter Christianos, vt ostensum est supra ead. dist. §. ISi vero dicatur, & §. Si vero quaeratur. Maxime autem temporibus istis, quando refriguit charitas multorum, vt praedixit Dominus Matth. 24.

§. Item, si humilius, & perfectius esset, mendicando sumptus deposcere; quam de Euangelio Apostoliea authoritate sumptus accipere, vt mentiuntur quidam Otii Defensores; Apostolus Timotheum virum humilem & perfectum, qui omnia reliquerat propter Christumctimens idem Apostolus, ne propter defectum victus idem Timotheus in saecularia desidera incideret; cum propter infirmitatem corporis manibus operari non posset) potius hortaretur ad mendicandum, quam ad sumendum sumptus de Euangelio Apostolica authoritate; cuius tamen contrarium ipse facit 2. Timoth. 4. dicens. Laborantem Agricolam oportet primum de fructibus percipere. Et Augustinus eumdem Timotheum, virum humilem & perfectum, non diceret nolle propter erubescentiam mendicare; cum de opere perfectionis nemo humilis & perfectus adeo erubescat, quod propter erubescentiam illud dimittat; sed potius per humilitatem & patientiam eam vincat; ac sic velit absque ostentationis iactantia lucere lucem suam coram hominibus, vt glorisicent Patrem suum, qui in caelis est. Matr. 6. De hoc Augustinus in codem libro cap. I4. Timotheum, ne in saecularia desideriua incideret, quia per infirmitatem corporis operari non poterist, sic hortatur Apostolus. LARORA, inquit, SiCVT RONVS MILES CTNRESTi IESV. Et infra. Hic, ne Timotheus angustias pateretur i dicens, TODERE NON VALEo, MENDICARE CONEVNpOR s ad iunxit Apostolus, LABORANTEM ACRICOLAM OTONTETPREMVM DE ERVCTIDVS PERCIPERE; Id est necessaria ab Auditoribus sumere; sic enim exponit Glossa Iocum illum 2. Timoth. 2.

§. Item, quod mendicitas pauperum Christi, non faciat magis perfectum, satis patet per familiare exemplum. Non enim perfectior fuit Eaxarus mendicans Euc. 19. quam Abraham diuitiis multis abundans; cum non Abrabam in sinu Laxari, sed Laxarus in sinu Abraliae quietem meruerit adipisci. Vnde super illud Iob 12. Lampas contempta apud cogitationes hominum, dicit Gregorius lib. 10. Moral. Pauper ad requiem Laxarus venerat; diues tamen Abraham fuerat, qui. Laxarum in sinu tenebat.

§. Item, si mendicare esset opus perfectionis, potius danda esset eleemosyna illi, qui absque erubescentia & dolore illam reciperet, tamquam perfectiori; quam illi, qui cum erubescentia & dolore recipit illam, vt pote minus perfecto; cum de opere perfectionis nemo perfectus, vt dictum est, finaliter erubescat, vel doleat; sed huius contrarium dicit Hieronymus Contra Vigilantium in his verbis. Ei tribuas, qui erubescit accipere, & cum acceperit dolet; seminans spiritualia, & metens carnalia. Cum igitur erubescendum sit recipere; & multo fortius mendicare; Restat, quod mendicare non possit opus perfectionis esse. Item nota hic secundum Hieronymum, quod laudabile est etiam in Praedicatore seminante spiritalia, si metendo carnalia, id est raecipiendo sumptus ex Euangelio, erubescat, & de receptis doleat; quoniam honestius esset, & tam sibi, quam infirmis Auditoribus suis vtilius, propriis stipendiis ad instar Apostoli militare, vt ostensum est supra ead. dist. 5. Hoch autem facitbat Apostolus. Si ergo in illo, qui habet officium praedicandi, laudabile est recipiendo sumptus Euangelii sibi debitos erubescere, & de acceptis dolere; quantum deberent erubescere, & de acceptis dolere, qui se praedicationis officio ingerentes, sumptus sibi non debitos, a quolibet & indiscrete, & indifferenter recipiunt, ac importune petunt,

§. Cum igitur, vt dictum est, Augustinus Apostolum a sumptione sumptuum abAuditoribus suis defendat; & Apostolus timens, ne Timotheus propter mendicitatem in secularia desideria incideret, ipsum Timotheum, non ad mendicandum, sed de Euangelio viuendum commoneat; & iterum Augustinus, Timotheum virum humilem & perfectum excusando a mendicitate, eum consundi de mendicatione innuat; & iterum potius danda sit eleemosyna ei, qui cum erubescentia & dolore recipit illam, quam ei, qui sine erubescentia & dolore mendicat; Relinquitur, quod mendicare per se loquendo, etiam illi, qui reliquit omnia propter Christum; nisi a praecepto Apostoli supradicto legitime excusetur; non est opus perfectionis, nec meritorium; sed magis Apostoli praecepto aduersum. Illi ergo, qui suam men¬ dicationem continuam dicunt esse quis peifestionis, eo quod reliquerunt, vt aiunt, omnia propren Ghristum; identur esse de illis, de quibus dicitur Michaea 3. Malum manium suatum. dicunt bonum. Ideoque videntur recte incurrere naledictionem lsaiae dicentis. Va qui dicitis malum bonum, & bonum malum, &c. Item, cum in hoc doceant, vel praedicent confrarium doctrinae Apostoli; videntur ab eodem Apostolo esse ex communicati dicente Galat. I. Si quis vobi Evangelialauerit praeter id, quod accepistis a nobis, Anathema sit.

§. Talibus ergo mendicantibus potius danda esset eltemosrna spiritualis, quam non petunt Ccorrigendo scilicet eos, ne mendicarent; sed vnde viuerent, corporaliter laborarent; vel alium modum viuendi sine mendicatione assumerent, vt sic bone fame ipsorum consuleretur;quam eleemosyna corporalis, quam iniuste petunt; vt pote, quia contra praeceptum Apostoli eam petunt. Nam, vt dicit Augustinus in libro De opere Monach. cap. 21. in fine. Multo misericordius operatur erga animas infirmorum, qui famae bonae Seruorum Dei consulit; quam erga corpora egentium, qui panem esurientibus frangit. Vnde super illud Mattn. 5. Qui petit ate, da ei, dicit Glos. Rem, vel correctionem; maxime autem, quando dator inde grauatur. Ita enim dandum est petenti, vt nec dator, nec alius grauamen inde, vel nocumentum aliud patiatur; alioquin danda est correctio, non quod petit; & sic dabitur omni petenti. Vnde Glos. ibidem. Da petanti, ita scilicet, vt nec tibi noceat, nec alteri; pensanda est enim iustitia. Ita enim omni petenti dabis, ersi non id quod petit, sed melius, cum iniuste petentem correxeris. Non enim ita dandum est, vt dator indigeat, & eui datur de dato otiose viuat. Vnde 2. Corinth. 6. dicit Apostolus. NNon enim, vt aliis sit remistio, vobis autem tribulatio. Glos. Non volo, vt alii de vestro otiose viuant, vobis autem sit paupertas. IItem Seneca De officiis Iib. 2. Dabo egenti, sed vt ipse non egeam; suecurram perituro, sed vt ipse non peream. Respiciendae sunt euique facultates suae, ne aut plus praestemus, quam possumus; aut minus. Non hoc ideo dicitur, quia peccatum sit datori, dare etiamvltra vires suas, nisi forte in casu; sed peccatum potest esse inaccipiendo propter infirmitatem datoris. Vnde continuo dicit Gloss. Non hocideo dixit, quin melius esset, scilicet dare vsque ad paupertatem; sed infirmis timet, quos sic dare monet; vt egestates non patiantur. Aliquando tamen melius esset, non dare alicui, quam dare; quia petenti esset vtilius. Ille namque, qui semper petit ab aliis, vt semper viuat in otio corporali, iniuste petit, quia contra doctrinam Apostolipetit, etiam si forte seductus ab aliquo putet se iuste petere; & ideo melius esset non dare ei, quam dare. Nam, sicut dicit Augustinus Ad Vincentium Donatistam. Vtilius esurienti panis tollitur, si de cibo securus iustitiam negligat; quam esurienti panis frangitur vt iniustitie seductus acquiescat. Et habetur 5. 4. 5. cap. Non omnis. Et hoc intelligas verum esse, nisi laboret quis extrema necessitate; tunc enim dandum est, & bono, & malo,. dist. 8o. can. 2I. Pasce fame morientem quos enim pascendo seruare poteras, si non paueris; occidisti¬

§. Hodie autem maxime corrigendi essent validi mendicantes, & omnes aliter, quam de mendicatione, viuere honeste potentes; quoniam hodie tanta, & tam onerosa est multitudo talium mendicorum; non ad instar aliorum mendicantium modico contentorum, sed magna & frequenter a quibuscumque importune petentium; & vt maiora valeant extorquere, Religionis fauorem, aut vitae sanctitatem, aut generis nobilitatem, aut scientiam eminentem, & eius priuatam vtilitatem, per se ipsos, aut per legatos; & quaestores suos praetendentium; quod egentes inualidi, qui aliter quam de mendicatione viuere nequeunt, per tales validos mendicantes eleemosynis sibi ex charitate debitis miserabiliter defiaudati, multis videntibus inedia & fame tabescunt. De hoc Ambrosius De officiis lib. I. Numquam, inquit, maior auiditas petitionis. Veniunt validi, veniunt nullam causam habentes, nisi vagandi; & volunt subsidia euacuare pauperum, exinanire sumptum; nec exiguo contenti matora petunt, ambitu vestium captantes petitionis suffragium, & natalium simulatione licitantes incrementa quaestuum. Sapientes igitur eleemosvnarii cauere debent, ne talibus fraudulentis, aut propter praesentem pudorem, aut propter eorum importunitatem, tammagna tribuant, quod vere indigentibus, de necessitate mendicantibus, & aut forte merito mendicare erubescentibus, subuenire non valeant; sed eos vacuos, & inanes relinquant. Vnde idem Ambrosius dicit ibidem. Ideo modus liberalitatis tenendus est, vt quod bene facis, id quotidie facere possis; ne subtrabas gecessitati, quod indulseris effusioni.

§. Fatet igitur ex praemistis, quod indigentes nec est iniis s huius vitae, si validi sint corpore, non habentes exchfatione i legitimam a praecepto Apostoli de operando manibus propter victum; si corporaliter operari renuunt, vnde viuant; sed impudenter mendicant; otiosi merito dici possunt, volentes pasci a Deo, non sicut homines, sed sicut aues; & ideo nonaidentur esse de quaerentibus regnum Dei, vt ostensum est supfa ead. dist §. Item omnes regnum Dei quaerentes.

§. Et nota, quod quidam Otiosorum, licet velintsimitari aues in non operando, non tamen volunt imitaris eas in noncongregando in horrea, & non seruando. Vere volatilia caeli, sed per superbiam in altum se extollendo, vt dicit Augustinus in lib. De opere Monach. cap. 21. De quibus potest dici illud Augustini in codem lib. cap. 22. dicentis. Propterea dicunt se operari non debere, quia volucres caeli, de quibus dedit Dominus similitudinem, non seminant, neque metunt. Cur ergo non attendunt quod sequitur ibidem in Evangelio? Neque congregant in apothecas, id est in hortea. cur ergo isti manus otiosas, & plena repositoria volunt haberes tur ea, quae sumunt ex laboribus aliorum, recondunt & seruant; vnde quotidie proferatur? Hoc enim aues non faciunt. Et infra eodem lib. cap. 23. Si volatilia caeli sic intelligitis in Evangelio, vt nolitis operando manibus vestris victum, vestitumque procurare; niletiam reponatis in crastinum, sicut nihil reponunt volatilia caeli. Et infra cod. cap. Cur ergo volatilia cali, non vobis sunt exemplos ad nihil seruandum; & vultis, vt sint exemplo, ad nihil operandusap

§. Isti etiam, dicentes se velle viuere iuxta verbum Domini sicut aues; videlioet sine opere corporalis multo tamen suauius viuere, & magis sibi seruiri ab hominibus volunt, quam aues; quae tunc demum pascuntur ab hominibus, cum captae fuerint, & inclusae; ita quod non valeant auolare, nec sibi cibum paraere; cum e contrario isti, nec capti sint, nec inelusi, squominus viuere possint in Monasteriis poffessiones communes habentibus, Christo Domino militando; vel saltem cibum sibi ae quirere, si vellent, corporaliter operando. -Vnde Augustinus in codem lib. cap. 22. Sed siiam isti omnino in iis, quae ad transigendum vitam istam pertinent, sicut volucres agunt; ostendant nobis homines sic seruire volucribus, sicut sibi seruir; volunt; nisi captis, vel inclusis, quibus fides non habetur, ne auolantes non redeant.

§. Item notandum est, quod illi, qui sub praetextu paupertatis habite propter Christum, vel sub praetextu vacandi spiritualibus, vt supra dictum est, volunt perpetuo mendicare; paupertatem suam lucrosam sibi esse volunt; cum, aliis pauperibus continue laborantibus, & ex labore suo vitam paream & arctam ducentibus, & vix sibi sufficientibus, ipsi sub praetextu voluntariae paupertatis, perpetuo mendicantes, victum quandoque habeant copiosius sine corporali labore, quam illi, qui corporaliter operantur, & etiam quam illi, a quibus raecipiunt, vnde viuunt; quod non est dubium, lucrum esse; videlicet habere sine labore, quod acquirunt alii cum magno labore. Et similiter sanctitatem, quam simulant vacando spiritualibus, venalem exponunt; cum ideo vacent spiritualibus, vt per hoc santiores putentur; & ob hoc eis libentius tribuatur; ad instar quorumdam Monachorum, qui sub speciebus praedictis vagabantur praedicando per diuersas prouincias, ab hominibus necessaria proinde exigentes. Contra quos inuehitur Augustinus in eodem lib. cap. 2§. Ioquens, non ad illos vagos Monachos, sed ad bonos Monachos, qui propter illos diffamabantur, & dicens. oSerui Dei, Milites Christilitane dissimulatis callidi hostis insidias, qui famam vestram cupiens obscurare suis putoribus, tam multos hypocritas sub habitu Monachorum vsquequaque dispersit, circumeuntes prouincias nusquam missos, nusquam fixos, nusquam stantes, nusquam sedentes? Et infra. Et omnes petunt, & omnes exigunt; aut sumptus lucrosae egestatis; aut simulatae pretium sanctitatis. Nota quod illos Regulares, qui non canonice missi ab Ecclesiarum Praelatis circumeunt prouincias sub habituReligionis, & specie sanctitatis, & sumptus suos ab hominibus exigunt, hypocritas appellat Augustinus, & venditores suae voluntariae paupertatis, & suae simulatae sanctitatis. Vnde paulo post hortatur Augustinus bonos Monachos ad operandum corporaliter, vnde viuant; ne si forte ad instar illorum Monachorum hypocritarum, & grrouagorum, velint semper victum ab aliis petere, seu mendicare cum otio corporali, videri possint intrasse Religionem magis propter. facilem victum habendum in otio, quam propter Deum. Vnde subiungit. Ostendite hominibus, non vos in otio facilem victum; sed per angustam, & arctam viam huius propositi, id est Monachatus, regnum Dei quaerere; videlicet operando corporaliter propter victum. Ex quo patet, quod non solum Monachos gyrouagos; sed etiam sanctos, & bonos Monachos hortatur Augustmus ad praeceptum Apostoli de operando manibus obseruandum.

§. Item nota de illis, qui dum sunt inopes, & sine honores intrant Religionem; quod ignoratur, vtrum intrent propter Deum, aut propter victum habendum in orio corporalis & veetiam ab illis honorentur, a quibus solebant contemni. Vnde Aug. in eodem lib. cap. 20. dicit de illis. Neque enim apfiaret, vtrum ex proposito seruitutis Dei venerint, an vitam inopem & laboriosam fugientes, vacui, id est vacantes, siue otiossi, pasci atque vestiri voluerint, & insuper honorari ab his, aquibus contemni conterique consueuerant. Notandum est, quod, si aliqui sub speciebus praedictis otiositatem suam, per disputationes & friuolas rationes, ac extortas authoritates, contra manifesta verba ipsius Apostoli conentur defendere; rumpunt silentium, sibi ab Apostolo impositum, 2. Thess. 3. dicente. Vt cum silentio operantes panem suum manducent. Vnde Augustinus in eodem lib. cap. 3. Ioquens de Monachis supradictis, ita dicit, Audiant, qui non habent hanc potestatem, quam habet Apostolus; videlicet, vt tantummodo spiritualiter operantes, manducent panem, acorporali labore gratuitum; Id est, qui non habent potestatem viuendi de Euangelio; & quemadmedum dicit Apostolus PRAECIPIMVS, ET OBSECRAMVSIN CRRESTO VT CUM SIEENTIOISVVM FANIEMMANDVCENT, non disputent contra manifestissima verba Apostoli; quia & hoc, scilicet non disputare, pertinet ad silontium; cum quo debent operantes manducare panem suum. Sed cgrte, quemadmodùm dicit Augustinus in eodem lib. cap. &. Quod vtiliter monet charitas Apostoli, non solum facere nolunt, sed nec intelligere; ipsi autem ab aliis intelligi volunt; non timentes, quod scriprum est. NOLVITINTELLIGERE, VT BENE ACEREyI

§. De illis etiam Monachis, & iis similibus dicit Augustinus; quod non solum sibi pernitiosi sunt, sed etiam alios rudes & simplices, propter suas superstitiones (quas illi Religionem putant ) plaerumque ad eos causa Religionis venientes, & manibus, iuxta praeceptum Apostoli, operari potentes, verbis suis ad decipiendum compositis corrumpunt; inducentes scilicet eos ad suam otiositatem, contra praeceptum Apostolisupradictum; quod facere non possent, si ita vacarent linguis suis ad decipiendum eruditis, sicut manibus vacant; Id est si ita otiosi essent linguis sicut sunt otiosi manibus. Vnde comparat eos Augustinus illis viduis indisciplinatis, de quibus dicit A. postolus I. Timoth.5. quod Discunt circuire domos, otiosae, curiosae, & verbosae, loquentes quod non oportet, ita dicens in eodem libro cap. 2I. Contingit autem eis, quod in viduis iunoribus & indisciplinatis cauendis Apostolus dicit; NON SOLVM AVTEM OTIoSAE, SEDETIAM CVRIOSAE, ET VERROSAE, LOOVENTES OLAE NON ODONTET, Hoc ille de malis feeminis. dicebat, quod & nos in; malis viris dolemus & plangimus; qui aduiesus ipsum, in cuius Epistolis ista legimus, otiosi & Verbosi, quae non oportet loquuntur; & qui sunt inter eos, qui eo proposito ad anctam militiam venerunt, vt placeant, cui se probauerunt; cum ita vigeant viribus corporis & integritate valetudinis; vt non solum erudiri, sed etiam operari secundum Apostolum possint; receptis istorum otiosis corruptisque sermonibus, quos iudicare per imperitum tyrocinium non valent, in eamdem labem pestifera contagione imitantur. Et infra. Quapropter isti, qui vacare volunt manibus, vtinam vacarent & linguis? Neque enim tam multos ad suam imitationem inuitarent, si eis non tantum exempla pigra, sed etiam muta proponerent; Id est, siita cessarent a loquendo & praedicando, sicut cessant ab operando; quia verbis suis compositis corrumpunt illos, & inducunt ad suam superstitiosam otiositatem; quod facere non possent, si non loquerentur, nec praedicarent. De otiosis igitur haec ad praesens sufficiant.

§. Quoniam autem ex Otiositate Curiositas, ex Curiositate vero Gvrouagatio prouenit; quae omnia per Apostolum tamquam pernitiosa, & Ecclesiae periculosa prohibentur, vt ostendetur infra ead. dist. ideo de his ad instructionem eorum, qui Scripturas ignorant, aliquid est dicendum. Sciendum igitur, quod in primitiua Ecclesia fuerunt quidam, qui contra doctrinam Apostolicam, seu Dominicam, sine corporali labore viuere cupientes, cum non haberent aliter vnde viuerent, ingerebant se negotiis alienis, animi cura, non manibus gerendis, vt exin e de pascerentur in otio corporali, & sic otium corporale fouerent; contra quos inuehitur Apostolus 2. Thess. 3. dicens. Audiuimus enim quosdam inter vos ambulare inquiete, nihil operantes, sed curiose agentes, Glos. de negotiis alienis, & sic pasci merentur. Quod factum abhorret disciplina dominica; eorum enim Deus venter est, qui saeda cura necessaria sibi prouident. Nota quod foedam curam appellat Glossa ista, aliena negotia praedicto modo, scilicet animi cura, non manibus gerere propter victum sis vt patebit paulo post infra. Quae autem negotia dicantur alienm dicetur infra ead. dist. 5. Pater igitus. Illi autem taliter euran tes negotia aliena, vt sic pasci mererentur, curiosi dicebantur & adhuc eis similes, curiosi dici possunt; quia cura animi; non manibus operantur, ad instar illorum, qui cum ad aliquam spiritualem militiam teneantur, illa tamen omissa; velsaltem intermissa, negotiis saecularibus se immiscent; Qui & dicuntur ope rari animi cura, non manibus, vt dicit Glos. super illud 2. Timot. 2. Nemo militans Deo, Glos. in spiritualibus, implicat se saeculari bus negotiis. Glos. vt faciunt Negotiatores, & huiusmodis cura, non manibus operantes. Propter talia vero negotia sie genenda fiebant, & adhuc siunt aliqui Inquieti, id est Gyrouagi; vagantes scilicet pro talibus sic gerendis negotiis hac & illaci, quos corris pi monet Apostolus I. Thess. 5. dicens. Corripite inquietos. Glos. Id est curiosos, & Gyrouagos; ad hoc etiam dans semetipsum Apostolus in exemplum 2. Thess. 3. dicens. Non enim inquieti fuimus inter vos. Glo. Vt illi, qui aliena negotia curant vagantes hac & illac. Tales, scilicetGrrouagi, Domino displicent, vt ostendetur infra ead. dist. §. Sciendum autem. Videntur etiam esse incomposite mentis, cum non possint secum consistere, nec secum morar ri, vt ostensum est supra ead. dist. 1. §. Secundum igitur praelibatam.

§. Et notandum, quod, sicut praetactum est, ex Otiositate prouenit Curiositas, & Gvrouagatio; quae omnia, postquam homo ad haec fuerit assuetus, difficile dimittuntur. Propter quod ab istis vehementer dehortatur Apostolus, Seruos Dei, praecipiens eis contrarium, I. Thess. 4. dicens. Rogamus vos, Fratres, vt operam detis, vt quieti sitis; Glos. Acuriositare. Et nota, quod dicit, operam detis. Glos. Quasi diceret. Difficile est dimittere consuetudinem, sed cogite vos. Sequitur. Et vestrum negotium agatis. Glos. Dimissis alienis; quod vobus vtile est, in emen datione vitae vestrae. Nota hic, quod vtile est animae, contenitum esse negotiis propriis, & non immiscere se alienis; Id est; contentum esse proprio, & sibi copueniente officio;; & non immiscere se alieno, vt magis patebit infra eadi dist. Sequitur. Et operemini manibus vestris. Glos. Quod adiuuat vos quietos esse; illud enim malum, scilicet Inquietudo, id est Curiositas, & Gre rouagatio, ex otio venit, vt dicit Glos. Et hoc facite, sicut praeci¬ pimus vobis. Ecce quod praeceptum est Apostolimanibus operari, vt dictum est; non consilium tantum. Et nota ex Glossa praemissa, quod manibus operari adiuuat homines, ne siant Curiosi, vel Gvrouagi. Illi ergo, qui, licet indigeant, operari tamen renuunt, vnde viuant; non mirum, si Gyrouagi & Curiosi siant.

§. Sed forte obijciet Curiositatis Defensor dicens. Nonne opus charitatis est Christiano procurare aliena negotia; cum ad hoc hortetur. Apostolus Rom. vst. dicens. Commendo vobis Phoeben sororem, vt assistatis ei, in quocumque negotio vestri indiguerit. Ex quo videtur, quod licitum & meritorium sit aliena negotia procurare,

§. Ad quod responderi potest distinguendo tam in negotiis, quam in Personis aliorum negotia gerentibus, nec non & in Personis eorum, quorum negotia sunt gerenda. Sunt enim quaed am actiones, quibus quaelibet Persona, siue Saecularis, siue Regularis existat, debet alios ex charitate iuuare, vt sunt orationes, & alia suffragia spiritualia. Vnde Gal. vlt. Alter alterius onera portate. Glos. Subuenite vobis inuicem orationibus, & aliis huiusmodi. ET Sic adimplebitis legem Christi. Glos. Id est charitatem; quia Christus praecepit, vt nos inuicem diligamus. Sunt & aliae actiones, quibus Viri Saeculares possunt, & debent ex charitate iuuare miserabiles Personas; succurrendo scilicet eis, si necesse habuerint; seu defendendo eas, siue in iudicio, siue extra. Iacob. I. Religio munda & immaculata haec est, visitare Pupillos & Viduas, in tribulatione ipsorum. Glos. Id est, succurrere tis, qui carent praesidio, tempore necessitatis. Talis persona miferabilis erat illa Phcebe, de qua loquitur Apostolus Rom, vlt. Nam; sicut dicit Glossa ibidem, Romam profecta erat pro quibusdam negotiis, vnde indigebat auxilio; vtpote mulier Christiana inter Gentiles existens, qui tunc Romae dominabantur. Licitum ergo erat & meritorium virioC hristianis, qui tunc degebant Romae sub Dominio Gentilium, dictam mulierem, quasi miferabilem Personam, in negotiis eius adiuuare. Presertim in primitiua Ecclesia, in qua nondum prohibitum erat Monachis, vel Clericis curam animarum, vel Personatus habentibus. causa pietatis, etiam saecularibus aliorum procurationibus se immiscere. Nunc autem, iuxta constitutiones canonicas, viri eiusmodi, tales actiones, etiam pro miferabilibus Personis exercere non debent, nisi de mandato suorum Episcoporum id quia tales actiones, licet in se piae sint & meritoriae, tamen noni conueniunt illorum professioni. Vnde in Concilio Ealcede nensi. Decreuit magna Sonodus, neminem eorum de inceps, hoc est Episcopum, seu Clericum, aut Monachum, misceri saecularibus procurationibus posse; nisi forte, qui legibus ad minorum aetatum tutelas, siue curationes inexcusabiles attrabuntur; aut cui ipsius ciuitatis Episcopus Ecclesiasticarum rerum commiserit gubernacula; & orphanorum, atque Viduarum quae indefensae sunt, aut earum Personarum, quae maxime Ecclesiastico indigent adminiculo, propter timorem Dei, vt legitur dist. 86. eanc Peruenit. Viri enim Regulares, qui contemplationi vacare debent, vitare debent sacu lares actiones, tam pro se, quam pro aliis exercendas, vt melius contemplationi vacare possint; Vnde super illud Iob 4Rugitus leonis, &c. dicit Gregorius in lib. 5. Moralii Sancta mens, tanto alacrius ad intima vigilat, quanto se ab exteriore inquie tudine occultat. Item super illud Iob 5. Ingredieris in abundantia sepulchrum, dicit Greg. in lib. 6. Moral. Contemplatiua vita perfectius sepelit, quia a cunctis mundi lactionibus funditus dididit. Item super illud Iob 6. Aut poterit comedi insulsum; dicit Gteg. in lib. 8. Moral. Sancti viri, cum aternitatis desideriis anpelant, in tanta altitudine vita se subleuant, vt audire iam quae mundi dunt. graue sibi ac deprimens ponduae credant; valde namque insoleni &c intolerabile aestimant, quidquid id non sonat, quod intus amant. Item super illud Iob 3 3. Per somnium in visione nocturna, dicit. Gregorius Iib. 23. Moral. Si interna contemplari volumus ,aab exi na implicatione dormiamus. Et infra. Icum ab externis actionibus, mens sopitur, tunc plenius mandatorum Dei pondus agnescitur. Tune verba Dei mens viuacius penetrat, cum ad se admittere curarumi see cularium tumultus recusat. Et infra. Dum sic animus internis erte diri appetit, vt tamen alterius implicetur; vnde exterius auditum aperit, inde interius obsurdescit. Item Amhrosius De fuga laem culi. cui portio Deus est, nihil debet habere, nisi Dreum, nealte; rius impediatur necessitatis monere; quod enm ad alia psfitiacont fertur, hoc Religionis cultui, atque huid nostros pfficio decerpitur. Et habetur 12. 4. 3. cap. cui pottio. Et idleo, ne viri Ecclessellicia Diuinis Officiis abducantur, stacuerunt Sancti baltts PIgi si quis talibus Personis imposuerit onus tutelae, vel curg saecilaris ipro iloin Eclesia non oretur Vnde Cyprlaus inci pist Reiflebemt Furnensem. Episcopi Antecessores nostri, religiose considerantes, & salubriter prouidentes censuerunt; ne quis frater decedens ad tutelam, vel curam Clericum nominaret; & si quis hoc fecisset, non offerretur pro eo, nec sacrificium pro dormitione eius celebraretur; neque enim apud altare Dei nominari meretur in Sacerdotum prece, qui ab altari Sacerdotes & Ministros voluit abducere. Si hoc autem de Saecularibus Clericis, quid de Regularibus Viris? Item Hieronymus Ad Nepotianum. Procuratores, aut Dispensatores rerum alienarum, quomodo possunt esse, qui proprias iubeniur contemnere facultates; Sic ergo patet, quod Viri Regulares, qui contemplationi vacare debent, vitare debent saeculares actiones, siue pro e, siue pro aliis exercendas. Et nota, quod actiones saeculares, vel mundanae dicuntur; non opera corporalia, quibus victus quaeritur, sicut mentiuntur quidam otiosi enam illa non impediunt li ertatem animi ad contemplandum Deum, dum tamen sint moderata, vt ostensum est supra ead. dist. §. Adhuc etiam obiiciunt; sed potius expediunt propter securitatem cibi, seu victus, vt ostensum est supra ead. dist. §. Sed certe) sed dicuntur actiones saeculares, siue saecularia negotia, cum animus occupatur cura colligendae pecuniae sine labore corporis, vt faciunt Negotiatores, Procuratores, & Quaestuarii, & huiusmodi; cura enim, non manibus operantur, vt ostensum est paulo ante. §. Quoniam autem. Huiusmodi homines, qui se immiscent saecularibus negotiis, non manibus, sed animi cura gerendis, videntur amare mundum, & ea quae in mundo sunt; videlicet mundanas voluptates, aut mundanas opes, aut mundanos honores; propter quae adipiscenda talibus se immiscent, contra illud I. Ioan. 2. Nolite diligere mundum, neque ea, quae in mundo sunt. Et infra. Omne quod est in mundo, concupiscentia carnis est, & concupiscentia oculorum, & superbia vitae; Id est secundum Glossam, voluptates, diuitiae, & honores. Licet igitur huiusmodi homines, habitu forte & professione Religiosi existant, veram tamen Religionem; id est mundam, & immaculatam non seruant; cum se immaculatos ab hoc saeculo non custodiant; Religio enim munda & immaculata haec est, immaculatum secustodire ab hoc saeculo. Iacob. I. Glossa. Qui mundum diligit, se immaculatum a saeculo non custodit.

§. Item sunt quaedam actiones Clericis licitae, Viris autem Regularibus, seu Monachis (quantum est de ipsorum profes¬ sione) illicitae, quoniam ab eorum diserepant professione, vt est. baptieare, vel de haptismo suscipere; mortuos sepelire, pogulo poenitentias dare; infirmos visitare, vnstiones facere, publicas Missas cantare; Ecclesiasticas actiones tractare, publice praedicare, Iudices, vel Arbitros, vel Procuratores, vel Aduocatos, in causis etiam Ecclesiasticis, vol miferabilium Personarum esse. Licet enim omnia ista in se pia sint, & meritoria; non tamen conueniunt statui Regularium, siue Monachorum, quorum est subiectos & quietos esse ) ieiunia & orationes obseruare, in claustris morari, nullas causas, siue saeculares, siue Ecclesiasticas tractare, Ioca publica non frequentare, numquam publice praedicare, nec publicas Missas cantare, nec baptiaeare, nec de baptismo suscipere, nec mortuum sepelire, nec poenitentias dare, nec infirmos visitare, vt ostensum est supra pro parte dist. 1. §. Secundum igitur, & §. Rursus. Item in Calcedonensi Concilio. Eos, qui in Monasteriis sunt, placet nobis Episcopo suo esse subiectos, quieti operam dare, igiunia & orationes obseruare, in locis, in quibus se Deosemelidoupuerunt, vermanentes; neque Ecclesiasticas, neque saeculares, neque aliquas attrectare actiones, relinquentes propria Monasteria; gisi forte iubeantur propter vrgentes necestitates ab ipsius ciuitatis Episcopo. 19. & I. cap. Qui vere. Item in eadem quaestione. Iuxta calcedonensis optimi Concilii tenorem, Monachos ad normam. B. Renedicti viuere, intra claustra morari praecipimus; vicos, castella, ciuitates peragrare prohibemus; a populorum praedicatione omnino cessare censuimus. Item Pelagius 16. q. I. De praesentium portitore, quod defenfor factus non est, nulla vobis molestia sit; quia satis valde amarigimum habeo, de iusto proposito ad illud homines deduci ofsicium, in quo niullo modo, quaea Monachis Deo promissa sunt, valeant adimpleri, somnimoda enim est illius habitus, & istius officii diuersitas; illio enim quies, oratio, labor manuum; at hic causarum cognitio, conuentiones, actus, publica litigia, & quaecumque, vel Ecclesiastica instituta; vel supplicantium necestitas poscit. Sic ergo patet, quod quae dam actiones licitae sunt Clericis, quae, licet in se piae & sinctae sint, tamen illicitae sunt Regularibus Viris, propter discrepantiam professionis. Haec autem omnia intellige de Regularibus, non habentibus populum, nec ad Ecclesiasticas praelationes assumptis, vt dictum est supra dist. 1. §. Sed forte dicet. Patet igitur ex praedictis, quod quaedam actiones, seuquaedam negotia licita sunt Laicis, & iis conuenientia dici possunt, quae tamen illicita sunt Clericis, & illis aliena dici possunt. Sic etiam quaedam negotia licita sunt Clericis, & iis conuenientia dici possunt, quae illicita sunt Regularibus Viris, & eis aliena dici possunt. Illae namque actiones dicuntur alienae, quae cum ad statum, seu officium agentis non pertineant, ministerium propriae actionis sid est ad statum suum seu officium pertinentis) impediunt, vel negligi faciunt. Vnde super illud Cantic. I. Vineam meam non custodiui, dicit Glos. Vineae nostrae actiones nostrae sunt, quas vsu quotidiano excolimus; sed in vineis positi vineam nostram non custodimus; quia, dum alienis actionibus implicamur ministerium actionis nostrae negligimus. Illi ergo, siue Clerici, siue Regulares, siue Saeculares Viri, qui ministerio propriae actionis, id est ad statum suum, vel officium pertinentis, neglecto, vel omisso, ad alienas actiones, siue ad aliena negotia, id est ad statum vel officium suum impertinentia, vel discrepantia, vel contraria (cum ad hoc ex officio charitatis teneri non possint) sine canonica vocatione se ingerunt, procul dubio curiosi dici possunt; & qui ex tali cura viuunt, ex feeda cura contra doctrinam Dominicam & Apostolicam viuere dici possunt.

§. Sed forte adhuc obijcient aliqui Regulares curiosi dicentes. Etsi aliquorum negotiis saecularibus, vt pote nobis alienis, & professioni nostrae contrariis, non debeamus nos impudenter ingerere; tamen, quoniam tam ab Ecclesiasticis, quam a Saecularibus Principibus ad illa quasi inuiti trahimur, non possumus ea sine illorum ostensa & scandalo recusare; propter quod legitimam excusationem habemus.

§. Ad quod dicendum est, quod Viri Regulares se taliter excusantes videntur velle viuere otiosi & curiosi. Et quoniam per seipsos regnare non possunt, saltem regnantibus, id est praesidentibus, tam saecularibus, quam Ecclesiasticis, adhaerere conari videntur, eorum negotia procurando; vt vel sic in potentia extollantur, iuxta illud Boetii De Consolatione Iib. 3. Qui in potentia extolli cupiunt, aut ipsiregnare volunt, aut regnantibus adhaerere conantur. Tales reddunt se indignos gratia Dei; non enim solet dari gratiae alimonia illis, & maxime Regularibus Viris, qui fouent otium corporale, vel desiderant in dignitatibus huius mundi ordinarie, vel extraordinarie resi¬ dere; sed potius illis, qui longe si conuersatione hominum Christum quaerunt. Vnde supersillud Eue, &sgt ictesuit int locum desertum, &c. & loquebatur illis de regno Dei; dicit Glos. Non otiosis, non in vertice Synagogae; vel saecularis dignitatis fesidentibus; sed inter deserta Christum quaerentibus calestis gratiae alimonia impertitur; supple hoc ambientibus.;

§. Ad hoc autem; quod dicunt se incursuros ostenfami; velscandalum Principum, vel Prelatorum, nisi negotia eorum age, rent, vel nisi fierent triuiales; dicendum est, quod propteri scandalum aliquod veritatem vitae relinquere non debent; Nam pro veritate vitae, & doctrina, & iustitia sunt scandala contemnenda, vt solet notari in Glos. super illud Mattr Iei IQui scandalixauerit &c. Veritas autem vitae Regularium exigit, vt non immisceant se negotiis alienis, vt ostensum est supra ead. dist. in illo §. Sed forte obiiciet; & duobus sequentibus Paragraphis Maxime autem in iis, quae pertinent ad iudiciariam. potestatem Praelatorum; iudicando scilicet, siuelin foro perenitentiali, siue alio modo, subditos eorum; praefestim; cum adi hoc ex officio minime constringantur. Vnde fuegorius in libro 10. Moralium. Sancti viri latere ab huius mundi actibus appetunt; semper sua considerant; & cum loco regiminis minime constringuntur, iudicare, quae aliena sunt, recusant.

§. Item viri Regulares hoc dicentes, ostendunt se none dum mortuos esse Mundo, vel saltem Mundum nondum uoreit tuum esse sibi. Illi enim, quibus ad instar Apostoli vere Psundus crucisixus est, & ipsi Mundo, Galat. 6. (quales debenteste omnes Regulares, qui renunciauerunt huic Mundo) deincepe; Mundi actionibus non tenentur; snec eos amati adiindus ade vsum suum; immo proiicit eos Murdus a se; sicut niare proeiicit corpora mortua. Vnde super illud Iob 3. Et vita hit, iqui in amaritudine animae sunt, dicit Gregorius in libross Moras lium. Plaerumque contingit, vt iam sHomo Mundum non teneat mente, sed tamen Mundus Hominem occupationibus adstringit, & ipse Homo quidemiam Mundo moredus sit, sed ipsi Mundus adliue mortuus non est. Quasi viuus enim adhuc eum Mundus eonspicit, dum aliis intentum, in suis actionibus rapere contendit. PEt infraQuia vero Paulus, nec Mundi gloriam quaerebat, nec d. Mundi gloria quaerebatur; ideo & se Mundo, & Mundum sibi erucifisum gloriatur. Etinfra. Nisi Mundo quanmuluimcumque viuerent iblei ad vsum suum Mundus procul dubio non amaret. Mare enim viua corpora in seipso retinet; sed mortua extra se protinus expellit.

§. Item certum est, quod ille, qui vult vacare Deo, occupationes Mundi fugere debet. Vnde Seneca Ad Eucilium Epist. 4. Vaca bonae menti, ad quam nemo peruenit occupatus. Item I. Timoth. 5. super illud, Et hoc praecipe, vt irrepre hensibiles sint, dicit Glos. Sublatis actionibus Mundi, quae aditus solent aperire peccatis, potest bona conuersatio incolumis permanere. Maxime autem verum est hoc in Regularibus Viris, qui debent contemplationi vacare; & ideo a Mundi actionibus debent funditus separari, vt ostensum est supra ead. dist. 5. Sed forte obijciet curiosutatis Defensor. Vnde B. Franciscus In Regula sua cap. 1o. caueant Fratres a sollicitudine huius saeculi. Item in cap. 3. caueant Fratres, & eorum Ministri, ne sollicitisint de rebus eorum, qui vitam hanc voluerint accipere; vt libere faciant de rebus suis, quidquid Deus inspirauerit eis. Ecce quod Viri Regulares & Religiosi, de rebus priuatis huius Mundi, nec pro se, nec pro aliis debent esse solliciti. Relinquitur ergo, quod illi Regulares Viri, quos Mundus non proiicit, sed ad vsum suum trahit; & qui neglectis propriis actionibus, id est ad statum, vel officium suum pertinentibus, propter fauorem humanum, vel propter aliud aliquod commodum temporale, agunt pro aliis negotia huius mundi, & propter hoc vagantur hac & illac negotis mundanis implicati; nondum sunt Mundo mortui; sed ad instar Vulpis, qui simulat se mortuum vt aues decipiat, vt dicit Isidorus lib. 12. Etymolog. sunt simulatores & sicti; & dici possunt, & sunt procul dubio curiosi & Gorouagi. Et isti periculosi sunt, quia contra doctrinam Apostoli viuunt, & alios ad idem inducunt; quemadmodum saciunt otiosi, vt ostensum est supra ead. dist. 5. De illis etiam Monachis.

§. Item propter hoc etiam periculosi sunt homines praedicti otiosi, curiosi Gorouagi; quoniam plaerumque contingere potest, quod aliquando, vt fideles Christi sibi magis alliiciant, & ad largiendum sibi magis inducant, & sub praetextu Euangelii otiose viuere valeant; ad praedicandum plebibus alienis; & confessiones audiendum, sine canonica vocatione se ingerant, & sic Pseudo, & Penetrantes domos siant; de quibus dictum est supra dist. 1

§. Sciendulmaitet, quoc E. Dericustp r ati siusteei ste tuor getera Mohaeliorum, videlicet eonosipes inmtraianitas; Sarabaitas; Grouator; de isto quarro genere Monnaeteriur sic dicit. Quartum vero genus est Monachorum quodrmoratiirt Grouagum; qui totam vitam suam per diuersas prouincias ternii aut quaternis diebus per diuersorum cellas hospitantur, semper girouagi, & numquam stabiles, & propriismoluptatibus; & gula illecebris seruientes, & per omnia deteriores Sauibaitis; de quorum miserrima conuersatione melius estisilere, quam loquis; Quod fcire san ideo dicit, quoniam quae in occulto siunt ab eis; turpe est dice re. Ephes. 5. Istis Orouagis comminatur Dominus per leite miam Ia. cap. sic dicentem. Hac dicit Dominus populabuie, nui dilexit mouere pedes suos, & non quieuit, & Domine nostro nonplacuit. Nunc recordabitur iniquitatum eorum; & visis abit peceata gorum.

§. Fatet igitur ex praemissis, Qui dici debeant oriosi Pee illii liter viuant contra doctrinam Apostoli; & qui fiomintn vses quando, & quare teneantur, vel non teneantur; Preiitun His, ctum corpgraliter operati. Patet etiam, Quisipe goriosi; & fuimuagi; & qualiter viuant contra doctrinam Apostoli; & qualiter sintomnes praedicti, tam sibi, quam Ecclesiae perniciosisDe Otiosis igitur, & Curiosis, & Grrouagis, haec ad praesesis sufficiant. Explicit Secunda Distinctio.