Text List

Table of Contents

Only show available transcriptions

Decretum

Prima pars

Distinctio 1

Distinctio 2

Distinctio 3

Distinctio 4

Distinctio 5

Distinctio 6

Distinctio 7

Distinctio 8

Distinctio 9

Distinctio 10

Distinctio 11

Distinctio 12

Distinctio 13

Distinctio 14

Distinctio 15

Distinctio 16

Distinctio 17

Distinctio 18

Distinctio 19

Distinctio 20

Distinctio 21

Distinctio 22

Distinctio 23

Distinctio 24

Distinctio 25

Distinctio 26

Distinctio 27

Distinctio 28

Distinctio 29

Distinctio 30

Distinctio 31

Distinctio 32

Distinctio 33

Distinctio 34

Distinctio 35

Distinctio 36

Distinctio 37

Distinctio 38

Distinctio 39

Distinctio 40

Distinctio 41

Distinctio 42

Distinctio 43

Distinctio 44

Distinctio 45

Distinctio 46

Distinctio 47

Distinctio 48

Distinctio 49

Distinctio 50

Distinctio 51

Distinctio 52

Distinctio 53

Distinctio 54

Distinctio 55

Distinctio 56

Distinctio 57

Distinctio 58

Distinctio 59

Distinctio 60

Distinctio 61

Distinctio 62

Distinctio 63

Distinctio 64

Distinctio 65

Distinctio 66

Distinctio 67

Distinctio 68

Distinctio 69

Distinctio 70

Distinctio 71

Distinctio 72

Distinctio 73

Distinctio 74

Distinctio 75

Distinctio 76

Distinctio 77

Distinctio 78

Distinctio 79

Distinctio 80

Distinctio 81

Distinctio 82

Distinctio 83

Distinctio 84

Distinctio 85

Distinctio 86

Distinctio 87

Distinctio 88

Distinctio 89

Distinctio 90

Distinctio 91

Distinctio 92

Distinctio 93

Distinctio 94

Distinctio 95

Distinctio 96

Distinctio 97

Distinctio 98

Distinctio 99

Distinctio 100

Distinctio 101

Secunda pars

Causa 1

Initium

Quaestio 1 : An sit peccatum emere spiritualia?

Quaestio 2 : An pro ingressu ecclesiae sit exigenda pecunia, vel si exacta fuerit, an sit persolvenda?

Quaestio 3 : an ingressum vel praebendas ecclesiae emere sit simoniacum?

Quaestio 4 : An iste sit reus criminis, quod eo ignorante pater admisit?

Quaestio 5 : An liceat ei esse in ecclesia, vel fungi ea ordinatione, quam paterna pecunia est assecutus?

Quaestio 6 : An illi, qui ab eo jam simoniaco ignoranter ordinati sunt, abjiciendi sint, an non?

Quaestio 7 : Si renuncians suae haeresi sit recipiendus in epicopali dignitate, vel non?

Causa 2

Initium

Quaestio 1 : An in manifestis judiciarius ordo sit requirendus?

Quaestio 2 : An exspoliatus ab aliquo sit judicandus?

Quaestio 3 : Qua poena sint feriendi qui in accusatione vel testificatione defecerint?

Quaestio 5 : Si deficientibus accusatoribus sit cogendus ad purgationem?

Quaestio 4 : An duorum testimonio sit condemnandus?

Quaestio 6 : Si remedium sit dandum ei, qui causa dilationis vocem appellationis exhibuerit?

Quaestio 7 : Si laici, monachi vel quilibet inferiorum ordinum in accusatione majorum sint audiendi?

Quaestio 8 : Quomodo debeat fieri accusatio, an in scriptis, an sine scriptis?

Causa 3

Initium

Quaestio 1 : An restitutio danda sit quibuslibet exspoliatis?

Quaestio 2 : De induciis, an post restitutionem tantum, an etiam post vocationem ad causam quibuslibet concedendae sint?

Quaestio 3 : quo spatio mensium utrique sint concedendae?

Quaestio 4 : An infames et non legitime conjuncti ad accusationem sint admittenti?

Quaestio 5 : An testes de domo accusatorum sint producendi; vel inimicorum vox sit audienda?

Quaestio 6 : An extra provinciam reus sit producendus?

Quaestio 7 : An sit audienda ejus sententia, quem cum reo par inficit malitia?

Quaestio 8 : An ab uno tantum episcopus sit audiendus vel judicandus?

Quaestio 9 : An accusatores vel testes in absentem vocem accusationis vel testificationis exhibere valeant?

Quaestio 10 : An deficientes in primo capitulo sint admittendi ad sequentia?

Quaestio 11 : An accusato liceat accusationem in accusatorem vertere?

Causa 4

Initium

Quaestio 1 : An in excommunicatione constitutus alium accusare valeat?

Quaestio 2 et 3 : Secundo, an infra decimum quartum annum in criminali causa testari quis possit? Tertio, an ab accusatione prohibitus personam testificantis possit assumere?

Quaestio 4 : an idem possit esse accusator et testis?

Quaestio 5 : An die constituta non occurrens a communione sit removendus?

Quaestio 6 : Si in episcoporum judicio accusatoris persona culpabilis inventa fuerit, an ad assertionem propriae causae de caetero sit admittenda?

Causa 5

Initium

Quaestio 1 : Qua poena sit feriendus, qui, famosum libellum clanculo scribens, probare negligit quae literis mandavit?

Quaestio 2 : quoties sit vocandus ad causam antequam sententiam damnationis accipiat?

Quaestio 3 : An per procuratorem causam suam agere valeat qui per se ipsum causae suae adesse non potest?

Quaestio 4 : An ideo aliquis habendus sit inimicus, quia crimen alterius judicat?

Quaestio 5 : An ideo aliquis habendus sit inimicus, quia crimen alterius judicat?

Quaestio 6 : Qua poena sit plectendus, qui quod intulit probare non valet?

Causa 6

Initium

Quaestio 1 : An crimine irretiti vel infamia notati ad hujusmodi accusationem sint admittendi?

Quaestio 2 : Si episcopus in eos accusationem vertere voluerit, an simplici assertioni suae sit fides habenda?

Quaestio 3 : Si liceat sibi expetere judicium archiepiscopi alterius provinciae?

Quaestio 4 : Cujus judicium sibi sit expetendum, si circa suam sententiam episcopos suae provinciae discordare contigerit?

Quaestio 5 : si in probatione deficit accusator, an reus sit cogendus ad probationem suae innocentiae.

Causa 7

Initium

Quaestio 1 : Utrum vivente episcopo alius possit in eadem ecclesia ordinari?

Quaestio 2 : An iste valeat reposcere cathedram, quam sua intercessione alter accepit?

Causa 8

Initium

Quaestio 1 : Quod autem episcopo successorem sibi instituere liceat

Quaestio 2 : An amicorum patrocinia in electione debeant convalescere?

Quaestio 3 : An sit habendus simoniacus qui post electionem hujusmodi juramentum canonicis praestat?

Quaestio 4 : an liceat clericis ante sententiae tempus ab episcopo suo discedere?

Quaestio 5 : An sine literis apostolicis debeat redire ad propriam ecclesiam?

Causa 9

Initium

Quaestio 1 : An ordinatio, quae ab excommunicatis facta est, aliquo modo possit rata haberi?

Quaestio 2 : An liceat episcopo, archiepiscopo, primati vel patriarchae clericos alterius sine propriis litteris ordinare?

Quaestio 3 : An archiepiscopus clericos suffraganei sui illo inconsulto damnare valeat, vel damnatos absolvere.

Causa 10

Initium

Quaestio 1 : An basilica cum omni dote sua ad episcopi ordinationem pertineat?

Quaestio 2 : An res ecclesiarum episcopis usurpare liceat?

Quaestio 3 : An res ecclesiarum episcopis usurpare liceat?

Causa 11

Initium

Quaestio 1 : Utrum clericus ante civilem judicem sit producendus?

Quaestio 2 : Si producendus non est, an haec culpa sit digna suspensione?

Quaestio 3 : Si digna non fuerit, an contemtorem sententiae sui episcopi irreparabiliter oporteat deponi.

Causa 12

Initium

Quaestio 1 : Si digna non fuerit, an contemtorem sententiae sui episcopi irreparabiliter oporteat deponi.

Quaestio 2 : An res ecclesiae, quae ab eis datae sunt; possint constare aliqua firmitate eis, qui eas acceperunt?

Quaestio 3 : Si ante tempus ordinationis suae, qui nihil habere videbantur et post ordinationem aliqua invenisse noscuntur, an possint ea relinquere quibus voluerint, an non?

Quaestio 4 : si de suis et ecclesiae rebus aliqua acquisisse noscuntur, an utrique communiter, an singulariter ecclesiae vel sacerdoti jure proveniant?

Quaestio 5 : Si testamenta liceat eis conficere?

Causa 13

Initium

Quaestio 1 : Si illi, quorum domicilia sunt in dioecesi hujus baptismalis ecclesiae, debeant persolvere decimas illi ecclesiae, et celebrare suas exsequias apud eam ecclesiam, in qua quondam haec fiebant a parentibus eorum?

Quaestio 2 : An praescriptione temporis jus percipiendi decimas et funerandi tollatur?

Causa 14

Initium

Quaestio 1 : An liceat eis sua repetere?

Quaestio 2 : An illi testes sint audiendi?

Quaestio 3 : An illud sit usuras exigere?

Quaestio 4 : An liceat clericis vel laicis a quolibet usuras expetere?

Quaestio 5 : An eleemosynae de usuris fieri possint?

Quaestio 6 : An usurarii poenitentiam agere valeant, nisi quod male acceperunt restituant.

Causa 15

Initium

Quaestio 1 : Autem an ea, quae mente alienata fiunt, sint imputanda?

Quaestio 2 : An pro impensis patrociniis liceat clericis munera exigere?

Quaestio 3 : An ex mulieris confessione iste sit condemnandus?

Quaestio 4 : An die dominico ejus causa sit ventilanda?

Quaestio 5 : An sibi neganti purgatio sit deferenda?

Quaestio 6 : An ejus confessio cruciatibus sit extorquenda?

Quaestio 7 : An absque synodali audientia episcopus valeat sacerdotem damnare?

Quaestio 8 : Si sponte confessus aut ab aliis convictus fuerit, quod ante ordinationem peccaverit, an suscepti ordinis officium exsequi sibi liceat?

Causa 16

Initium

Quaestio 1 : Utrum monachis liceat populis officia celebrare, poenitentiam dare et baptizare?

Quaestio 2 : Si contigerit eos capellas habere episcopali beneficio, an ab eis sint instituendae, an ab episcopis?

Quaestio 3 : An jura ecclesiarum praescriptione tollantur?

Quaestio 4 : Si ecclesia adversus ecclesiam praescribat, an etiam monasterium adversus ecclesiam praescribere possit?

P. 2, Causa 17, Quaestio 5 : Si capellam in suo territorio aedificatam jure territorii sibi vendicare valeat?

Quaestio 5 : Si capellam in suo territorio aedificatam jure territorii sibi vendicare valeat?

P. 2, Causa 17, Quaestio 6 : Si archipresbyter vel episcopus sua auctoritate, non judiciaria sententia capellam illam irrepserit, an cadat a causa, ut ecclesia, cui praesidet, non ultra habeat jus reposcendi quod suus pastor illicite usurpavit?

Quaestio 6 : Si archipresbyter vel episcopus sua auctoritate, non judiciaria sententia capellam illam irrepserit, an cadat a causa, ut ecclesia, cui praesidet, non ultra habeat jus reposcendi quod suus pastor illicite usurpavit?

P. 2, Causa 17, Quaestio 7 : Si laici capellam illam tenebant (ut quibusdam moris est) et in manibus abbatis eam refutaverint, et ordinandam tradiderint, an consensu episcopi et clericorum abbas possit eam tenere?

Quaestio 7 : Si laici capellam illam tenebant (ut quibusdam moris est) et in manibus abbatis eam refutaverint, et ordinandam tradiderint, an consensu episcopi et clericorum abbas possit eam tenere?

Causa 17

Initium

Quaestio 1 : Utrum reus voti teneatur, an liceat ei a proposito sui cordis discedere?

Quaestio 2 : An ecclesia et beneficium ei reddenda sint, quae prius libera voluntate refutavit?

Quaestio 3 : Si contigisset eum se et sua monasterio tradidisse, an licentia abbatis liceret ei ad propria redire?

Quaestio 4 : Si sine licentia abbatis retro abierit, an sua sibi abbate reddenda sint?

Causa 18

Initium

Quaestio 1 : An monasterium possit petere quae ab episcopo quaesita sunt? an episcopalis ecclesia possit sibi vendicare quae monasterio fuerunt tradita?

Quaestio 2 : An per episcopum abbas sit eligendus et ordinandus, an tantummodo a propriis fratribus sit instituendus?

Causa 19

Initium

Quaestio 1 : Si episcopus debeat permittere, ut relicta propria ecclesia clericus monasterium ingrediatur?

Quaestio 2 : Si episcopus licentiam dare noluerit, an eo invito monasterium possit adire?

Quaestio 3 : Si contigerit ipsos regulares canonicos fuisse, utrum concedendus esset eis monasterii ingressus?

Causa 20

Initium

Quaestio 1 : Si in pueritiae annis traditi cogantur religionis propositum tenere?

Quaestio 2 : Si praeter voluntatem parentum tonsuram vel religionis vestem quis in pueritia accipiat, an possit sibi detrahi, an non?

Quaestio 3 : Qui praeter propriam voluntatem cucullam induerit, an cogatur eam retinere, an non?

Quaestio 4 : Si ab uno monasterio in aliud districtius liceat alicui transire?

Causa 21

Initium

Quaestio 1 : An clericus in duabus ecclesiis possit conscribi?

Quaestio 2 : Si unam voluerit relinquere, an liceat ei ad aliam transire?

Quaestio 3 : An procurationes saecularium negotiorum clericis liceat suscipere?

Quaestio 4 : An claris et fulgidis vestibus eis ornari expediat?

Quaestio 5 : An ab episcopo correpti suum officium relinquere, et ad saecularem judicem confugere valeant?

Causa 22

Initium

Quaestio 1 : An juramentum sit praestandum, an non?

Quaestio 2 : Si sit perjurus qui jurat falsum quod putabat verum?

Quaestio 3 : Si licuit archidiacono denegare episcopo consuetam obedientiam?

Quaestio 4 : si constiterit esse illicitum quod juravit archidiaconus, an sit servandum?

Quaestio 5 : Si constiterit illud servandum esse, an episcopus sit reus perjurii, qui contra juramentum archidiaconum suum ire compellit?

Causa 23

Initium

Quaestio 1 : An militare peccatum sit?

Quaestio 2 : Quod bellum sit justum, et quomodo a filiis Israel justa bella gerebantur?

Quaestio 3 : An injuria sociorum armis sit propulsanda?

Quaestio 4 : An vindicta sit inferenda?

Quaestio 5 : An sit peccatum judici vel ministro reos occidere?

Quaestio 6 : An mali sint cogendi ad bonum?

Quaestio 7 : An haeretici suis et ecclesiae rebus sint exspoliandi, et qui possidet ab haereticis ablata an dicatur possidere aliena?

Quaestio 8 : An episcopis vel quibuslibet clericis sua liceat auctoritate, vel Apostolici, vel imperatoris praecepto arma movere?

Causa 24

Initium

Quaestio 1 : An lapsus in haeresim possit aliquos officio privare, vel sententia notare?

Quaestio 2 : an post mortem aliquis possit excommunicari?

Quaestio 3 : an pro peccato alicujus tota familia sit excommunicanda?

Causa 25

Initium

Quaestio 1 : an clerici baptimalis ecclesiae auctoritate privilegii decimas suae dioecesis ex integro sibi valeant vendicare?

Quaestio 2 : An subsequenti privilegio monachorum derogetur antiquioribus privilegiis baptismalium ecclesiarum.

Causa 26

Initium

Quaestio 1 : Qui sint sortilegi?

Quaestio 2 : An sit peccatum esse sortilegum?

Quaestio 3 : A quibus genus divinationis sumpsit exordium?

Quaestio 4 : Quot sint genera divinationis?

Quaestio 5 : An sortilegi vel divini sint excommunicandi, si cessare noluerint?

Quaestio 6 : An excommunicatus ab episcopo possit reconciliari a presbytero, illo inconsulto?

Quaestio 7 : Si morientibus est indicenda poenitentia sub quantitate temporis?

Causa 27

Initium

Quaestio 1 : An conjugium possit esse inter voventes?

Quaestio 2 : An liceat sponsae a sponso recedere, et alii nubere?

Causa 28

Initium

Quaestio 1 : An conjugium sit inter infideles?

Quaestio 2 : An liceat huic aliam ducere priore vivente?

Quaestio 3 : An sit reputandus bigamus qui ante baptismum habuit unam, et post baptismum alteram?

Causa 29

Initium

Quaestio 1 : An sit conjugium inter eos?

Quaestio 2 : Si prius putabat, hunc esse liberum, et postea deprehendit, illum esse servum an liceat ei statim ab illo discedere?

Causa 30

Initium

Quaestio 1 : An uxori suae debitum reddere valeat qui proprium filium de sacro baptismate suscepit?

Quaestio 2 : An sponsalia contrahantur inter infantes?

Quaestio 3 : An spirituales vel adoptivi filii naturalibus copulari valeant?

Quaestio 4 : An uxorem compatris uxoris suae alicui ducere liceat?

Quaestio 5 : an clandestina desponsatio manifestae praejudicet?

Causa 31

Initium

Quaestio 1 : An possit duci in conjugium quae prius est polluta per adulterium?

Quaestio 2 : An filia invita sit tradenda alicui?

Quaestio 3 : An post patris sponsionem illa possit nubere alii

Causa 32

Initium

Quaestio 1 : An meretrix licite ducatur in uxorem?

Quaestio 2 : An ea, quae causa incontinentiae ducitur, sit conjux appellanda?

Quaestio 3 : Cujus arbitrium aliqua sequatur, an liberi avi, an originarii patris?

Quaestio 4 : Si vivente uxore liceat alicui filios ex ancilla quaerere?

Quaestio 5 : Si ea, quae vim patitur, pudicitiam amittere comprobetur?

Quaestio 6 : Si adulter adulteram possit dimittere?

Quaestio 7 : Si vivente dimissa aliam possit accipere?

Quaestio 8 : Si infidelem sub praemissa conditione liceat alicui fidelium in conjugem ducere?

Causa 33

Initium

Quaestio 1 : An propter impossibilitatem coeundi, a viro suo aliqua sit separanda?

Quaestio 2 : An post separationem ei nubere valeat, cum quo prius fornicata est?

Quaestio 3

Distinctio 1

Distinctio 2

Distinctio 3

Distinctio 4

Distinctio 5

Distinctio 6

Distinctio 7

Quaestio 4 : Si tempore orationis quis valeat reddere conjugii debitum?

Quaestio 5 : An vir sine consensu uxoris continentiam vovere possit, vel si minis vel terroribus licentiam vovendi ab ea extorquere valeat?

Causa 34

Initium

Quaestio 1 : An sit ista rea adulterii, quae vivente viro alteri nupsit?

Quaestio 2 : An redeunte primo sit cogenda recedere a secundo, et redire ad primum?

Causa 35

Initium

Quaestio 1 : Si liceat aliquam ex propria cognatione duci in uxorem?

Quaestio 2 : Si ex consanguinitate uxoris aliqua possit in conjugem duci?

Quaestio 3 : Usque ad quem gradum debeat quisque abstinere sive a propriis, sive ab uxoris suae consanguineis?

Quaestio 4 : Quare usque ad sextum gradum consanguinitas computatur, ita quod nec ultra protenditur, nec infra subsistit?

Quaestio 5 : Quomodo gradus consanguinitatis computandi sunt?

Quaestio 6 : Qui jurejurando propinquitatem firmare debeant?

Quaestio 7 : An illi, qui de incestuosis nati sunt, filii reputentur?

Quaestio 8 : Si ignoranter de consanguinitate vel affinitate aliqua in uxorem ducta est, an ex dispensatione possit viro suo adhaerere?

Quaestio 9 : Si contigerit ecclesiam decipi, et causa consanguinitatis aliquam a viro suo separare, quae post quadriennium nuptiis hinc inde celebratis deprehenditur non fuisse consanguinea prioris, an secunda conjugia sint rescindenda, et priora sint redintegranda?

Quaestio 10 : Si relicta alicujus de propria cognatione ad secundas nuptias transierit, an proles ex eis suscepta possit pertingere ad consortium alicujus de cognatione prioris viri?

Causa 36

Initium

Quaestio 1 : An ille raptum admiserit?

Quaestio 2 : an rapta raptori nubere possit, patre assensum praestante?

Pars 3

Distinctio 1

Distinctio 2

Distinctio 3

Distinctio 4

Distinctio 5

Prev

How to Cite

Next

DISTINCTIO XXXIV.

1

GRATIANUS.

2

I. Pars. Domesticarum quoque personarum immoderatam familiaritatem episcopum uitare oportet.

3

Unde Nicolaus Papa Adaluino Archiepiscopo:

C. I.

Etiam consanguinearum inmoderatam familiaritatem uitare episcopum oportet.
4

Quorumdam relatione ifidelium nostris auribus intimatum est, quod Lanfredus episcopus, qui et iuuenis essedicitur, uenationi sit deditus, 'quod uitium plurimos etiamde clericali catalogo, genere dumtaxat Germanos et Gallos, irreuerentes implicat. Verum iste (si itaest, ut audiuimus) merito iuuenis dicitur, qui iuuenilibus desideriis occupatus nulla graui tat e constringitur. Nam (ut B. dicit Ieroni-mus uenatorem numquam legimus sanctum. Nichilominus autem de hoc episcopo relatum est apostolatui nostro, quod cum quadam filia sua immoderatam teneatfamiliaritatem, et ob id mala fama ei orta sit, pro qua re a sanctitate tua ceterisque coepiscopis suis ammonitusatque correptus est, sed nullatenus emendatus; que res in hoc maxime displicet, et magis ac magis de se deteriorem reddit opinionem, in quo beatitudini tuae et coepiscopo-rums suorum rationibus non obedit, et per inobedientiam in culpam protoplasti relabitur. §. i. Oportet ergo fraternitatem tuam sinodale cum episcopis et suffraganeis tuisconuocare concilium, et hunc salutaribus eloquiis episcopum conuenire, atque illi pastorali auctoritate precipere, quatenus ab omnium bestiarum uel uolucrum uenatione penitus alienus existat, atque ab inmoderata filiae suae familiaritate semet omnino coherceat. Quod si parere contempserit, et tam pro uenationis declinatione quam pro inmoderata filiae suae conuersatione uitanda uobis ammonitenbus obedire distulerit, a uestro collegio excommunicatus absce

5

dat. Quod si in hoc adhuc contumax apparuerit, a ministerio cessare debebit ,.

6

[PALEA,

C. II.

Ex Concilio Epaonensi c. 4. ^
7

Episcopum, presbiterum aut diaconum canes ad uenandum, aut accipitres, aut huiusmodi res habere non licet. Quod si quis talium personarum in hac uoluptatesepius detentus fuerit, si episcopus est, tribus mensibus a communione suspendatur; diaconus uero ab omni offitio et communione suspendatur].

8

[PALE A.

9

C. III.

10

Omnibus seruis Dei uenationes et siluaticas uaga-tiones cum canibus, et ut accipitres aut falcones habeantinterdicimus.]

11

II. Par s. Gratian. Concubina autem hic ea intelligitur, que cessantibus legalibus instrumentis unita est, et coniugali affectu asciscitur; hanc coniugem facit affectus, concubinam uero lex nominat. De hac dicitur in Concilio Tollet ano [I. c. 17.]

C. IV.

Qui non habet uxorem, loco illius concubinam licet habere.
12

Is, qui non habet uxorem, et pro uxore concubinam habet, a communione non repellatur: tamen ut unius mulieris, aut uxoris aut concubinae, sit coniunctione contentus.

C. V.

De eodem.
13

Item Ysidorus de distantia ueteris et noui testamenti

14

Christiano non dicam plurimas, sed nec duas simul habere licitum est, nisi unam tantum aut uxorem, aut certe loco uxoris (si coniux deest) concubinam.

15

[PALE A.

C. VI.

Ex dictis Augustini in lib. VIL homiliarum, hom. 49.4S.
16

Audite carissimi, membra Christi et matris catholicae ecclesiae filii! Quod dico competentibus et fidelibus, audiant penitentes. Quod dico fidelibus, dico et competentibus, et penitentibus. Audiant catecumini, audiant omnes, omnes timeant, nemo contempnat; sit mihi in consolationem uester auditus, ne uobis sit in testimonium dolor meus. Competentibus dico, fornicari uobis non licet, sufficiant uobis uxores; audiat Deus, si uos surdi estis, audiant angeli, si uos contempnitis. Concubinas uobis habere non licet; et si non habetis uxores, tamen non licebit uobis habere concubinas, quas postea dimittatis, et ducatis uxores, tanto magis dampnatio uobis erit, si uolueritis habere uxores et concubinas.j

17

III. Pars. Gratian. Ceterum, si non talis concubina fuerit, et etas illius, de quo agitur, futurae incontinentiae suspicionem auferre dignoscitur, apostolica concessione ad ordinem diaconatus prouehi potest.

18

Unde Pelagius Papa scribit Florentino Episcopo:

C. VII.

Qui post mortem uxoris de ancilla filios habuerit diaconus fieri permittitur^.
19

Fraternitatis tuae relatione suscepta, eius latorem secundas quidem nuptias expertum non fuisse didicimus, castitatem tamen eum priori non seruasse coniugio designasti. Et quamuis multa sint, que in huiusmodi casibus obseruari canonicae iubeat sublimitatis auctoritas: tamenquia defectus nostri temporis, quibus non solum merita, sed corpora ipsa hominum defecerunt, districtionis illius non patitur manere censuram, et etas istius, de quo agitur, futurae incontinentiae suspicionem auferre dignoscitur, ut ad diaconatus ordinem possit prouehi, concessisse nos noueris. §. 1. Micinam uero ancillam eius, de qua se post uxoris transitum filios habere confessus est, iubemus, ut tua dispositione cuicumques monasterio continentiam professura tradatur.

20

Gratian. Hoc ex dispensatione misericordiae; ceterum ex rigore disciplinae intelligitur illud Aureli an en sis™ Concilii:

C. VIII.

Non admittatur ad clerum, qui preter uxorem aliam cognouerit.
21

Si quis de laicis post uxorem suam aliam cuiuscumque conditionis cognouerit mulierem, in clerumnullatenus admittatur.

22

IV. Pars. Gratian. Quod ergo de pellice et meretrice apud Gregorium et Innocentium scribitur, propter spem futurae incontinentiae constitutum esse creditur, quia difficile continentiam seruat, qui se illicito concubitu maculare non metuit. Vel prohibetur ordinari, qui pellicem uel meretricem cognouerit maritali affectu, uel quia corrupta florem virginitatis amise-rat^^, uel quia meretricari non desinit, licet in uxorem ducatur. Utrumque enim inpedimentum cuilibet prestat, quo minus ad sacros ordines pertingere ualeat.

23

Unde Ylarius Papa [in Sinodo Romana, cap. 2.] scribit, dicens:

C. IX.

Qui uirginem non duxit uxorem, ad sacros ordines non accedat.
24

Curandum ergo inprimis est, ne ad sacros ordines(sicut gestis prioribus ante prescriptum est) quisquam, qui uxorem uirginem non duxerit, aspiret.

C. X.

Bigamus, uel penitens, corpore uitiatus, litteras ignorans, curiae uel conditioni obnoxius, clericus non fiat.
25

Item Gregorius urbis Romae Presul Scillacino Episc. [lib. II. epist. 25.]

26

Precipimus, ne umquam illicitas ordinationes facias, nec bigamum aut qui uirginem sortitus non est uxorem, aut ignorantem litteras, uel qualibet parte corporis uitiatum, uel penitentem, uel curiae aut cuilibet conditioni obnoxium, ad sacros ordines permittas accedere: sed si quos huiusmodi repereris, non audeas promouere.

C. XI.

Non fiat sacerdos, cuius euidenter uxorem constat adulterium admisisse.
27

Item in Neocesariensi Concilio [cap. 8.]

28

Si cuius uxorem adulterium commisisse, cum esset laicus, euidenter fuerit comprobatum, hic ad ministerium ecclesiasticum admitti non potest. Quod si in clericatu eo iam constituto adulterauit, dato repudio dimittere eam debet. Si uero retinere eius consortium uelit, non potest suscepto ministerio perfrui.

C. XII.

De eodem.
29

Item ex Concilio Martini Papae. "Si laici uxor in adulterio fuerit deprehensa, hic talis ad ministerium ecclesiasticum nullo modo adducatur. Si autem post ordinationem alicuius clerici uxor adulterata fuerit, dimittat eam. Si autem cum ipsa uoluerit permanere, a ministerio alienus sit."

30

Gratian. Premissis auctoritatibus bigami et qui uirgines non sunt sortiti uxores a sacris ordinibus prohibentur. Sed queritur, quis mte baptisma uiduam duxerit uxorem, an propterea sit prohibendus a sacris ordinibus

C. XIII.

Qui ante baptisma, seu post baptisma uiduam uxorem duxerit®, non admittatur ad clerum.
31

De his ita scribit Innocentius Papa Victricio Rotomagensi Episcopo, epist. II. cap. 5. et 6.] "Si quis uiduam (licet laicus) duxerit uxorem, siue ante baptismum, siue post baptismum, non admittatur ad clerum, quia eodem uitio uidetur exclusus. In baptismate enim crimina dimittuntur, non acceptae uxoris consortium relaxatur si tum putatur u«w «isse com putanda, que ante baptismum ducta est, ergo nec filii, qui ante baptismum geniti sunt, pro filiis habeantur."

C. XIV.

Qui secunda coniugia sortitur, clericus non fiat.
32

Gratian. Prohibentur etiam bigami a quolibet ordine clericatus, iuxta illud Ambrosii, [epist. LXXXII.] ad Vercellenses "Cognoscamus, non solum de episcopo et presbitero Apostolum statuisse, sed etiam Patres in concilii Niceni tractatu addidisse, clericum quemquam non debere esse, qui secunda coniugia sit sortitus."

33

V. Pars. Gratian. Similiter etiam uiduarum mariti, uel ancillarum, uel meretricum, clerici fieri non possunt.

C. XV.

Spectaculis publicis mancipatam, uel eiectam, uel ancillam ducens uxorem, diaconus non fiat.
34

Unde in canonibus Apostolorum, [c. 18.] legitur; "Si quis uiduam aut eiectam acceperit, aut meretricem, aut ancillam, uel aliquam de his, que publicis spectaculis mancipantur, non potest esse episcopus, aut presbiter, aut diaconus, aut ex eorum numero, qui ministerio sacro deseruiunt."

35

VI. Pars. Gratian. Que autem sit uidua, que eiecta, uel meretrix, leronimus [epist. CXXVIII.] ad Fabiolam de ueste sacerdotali, ostendit dicens:

C. XVI.

Que sit uidua, uel eiecta, uel meretrix.
36

Vidua est, cuius maritus mortuus est. Eiecta, quea marito uiuente proicitur. Meretrix, que multorum libidini patet.

37

VII. Pars. Gratian. Sed postea temporum defectui condescendens Papa Martinus in minoribus ordinibus eos constitui permisit, dicens:

C. XVII.

Inter lectores uel hostiarios deputetur subdiaconus, secundam ducens uxorem.
38

Si subdiaconus secundam uxorem duxerit, inter lectores uel hostiarios habeatur, ita ut Apostolum non legat.

39

Gratian. Necessitate tamen exigente bigami usque ad sub-diaconatum possunt promoueri.

40

Unde Murrinus Papa ait:

C. XVIII.

Viduam ducens uxorem, subdiaconus fieri potest.
41

Lector, si uiduam uxorem alterius acceperit, in lecto-ratu permaneat, aut .si necessitas fuerit^, subdiaconus fiat, nichil autem supra. Similiter et si bigamus fuerit.

42

VIII. Pars. Gratian. Quibus autem propria coniugia prohibentur, interdicitur etiam nuptialibus conuiuiis interesse.

43

Unde in Aga t en si Concilio, [cap. 39.] legitur:

C. XIX.

Nuptiarum conuiuiis presbiteri interesse non debent.
44

Presbiteri, diacones, subdiacones uel deinceps, quibus ducendi uxores licentia non est, etiam alienarum nuptiarum euitent conuiuia, nec his cetibus misceantur, ubi amatoria cantantur et turpia, aut obsceni motus corporum choris et saltacionibus efferuntur, ne auditus et obtutus sacris misteriis deputatus turpium spectaculorum atque uerborum contagione polluantur,.

45

IX. Pars. Gratian. Vidua uero intelligenda est si post solempne fedus nuptiarum morte interueniente a uiro suo diuisa fuerit. Ceterum si antequam conueniant fatali necessitate ab alterutro diuisi fuerint, licet ex sponsalibus uxor sit appellata, non tamen post mortem sponsi, et si in propria sit ducta, et cum eo uelata, uidua appellatur, nec ex eius copula a sacris ordinibus aliquis prohibetur.

46

Unde Pelagius Papa scribit:

C. XX.

Qui cum alio uelatam, non tamen illi nuptam, uxorem dfuxit, sacerdos fieri non prohibetur.
47

Valentino clerico, cui mulier cum alio ante uelata, non tamen illi nupta, sed uirgo permanens, post mortem eius, cum quo uelata erat sponso, coniugali est copula sociata, quia iterum uelamen accepit, nullum in promouendo generetur obstaculum, quia nichil est (quantum ad hunc articulum pertinet) quod ei de canonicis obuiet constitutis .

PrevBack to TopNext