Text List

Table of Contents

Only show available transcriptions

Liber Extra

Liber 1

Liber I, Titulus 1 : De summa trinitate et fide catholica

Liber I, Titulus 2 : De constitutionibus

Liber I, Titulus 3 : De rescriptis

Liber I, Titulus 4 : De consuetudine

Liber I, Titulus 5 : De postulatione praelatorum

Liber I, Titulus 6 : De electione et electi potestate

Liber I, Titulus 7 : De translatione episcopi

Liber I, Titulus 8 : De auctoritate et usu pallii

Liber I, Titulus 9 : De renunciatione

Liber I, Titulus 10 : De supplenda negligentia praelatorum

Liber I, Titulus 11 : De temporibus ordinationum et qualitate ordinandorum

Liber I, Titulus 12 : De scrutinio in ordine saciendo

Liber I, Titulus 13 : De ordinatis ab episcopo qui renunciauit episcopatui

Liber I, Titulus 14 : De aetate et qualitate et ordine praeficiendorum

Liber I, Titulus 15 : De sacra unctione

Liber I, Titulus 16 : De sacramentis non iterandis

Liber I, Titulus 17 : De filiis presbyterorum ordinandis vel non

Liber I, Titulus 18 : De servis non ordinandis et eorum manumissione

Liber I, Titulus 19 : De obligatis ad ratiocinia ordinandis, vel non

Liber I, Titulus 20 : De corpore vitiatis ordinandis vel non

Liber I, Titulus 21 : De bigamis non ordinandis

Liber I, Titulus 22 : De clericis peregrinis

Liber I, Titulus 23 : De officio archidiaconi

Liber I, Titulus 24 : De officio archipresbyteri

Liber I, Titulus 25 : De officio primicerii

Liber I, Titulus 1 : De officio sacristae

Liber I, Titulus 27 : De officio custodis

Liber I, Titulus 28 : De officio vicarii

Liber I, Titulus 29 : De officio et potestate iudicis delegati

Liber I, Titulus 30 : De officio legati

Liber I, Titulus 31 : De officio judicis ordinarii

Liber I, Titulus 32 : De officio judicis

Liber I, Titulus 33 : De majoritate et obedientia

Liber I, Titulus 34 : De treuga et pace

Liber I, Titulus 35 : De pactis

Liber I, Titulus 36 : De transactionibus

Liber I, Titulus 37 : De postulando

Liber I, Titulus 38 : De procuratoribus

Liber I, Titulus 39 : De syndico

Liber I, Titulus 40 : De his, quae vi metusve causa fiunt

Liber I, Titulus 41 : De in integrum restitutione

Liber I, Titulus 42 : De arbitris

Liber I, Titulus 43 : De alienatione judicii mutandi causa facta

Liber 2

Liber 2, Titulus 1 : De judiciis

Liber 2, Titulus 2 : De foro competenti

Liber 2, Titulus 3 : De libelli oblatione

Liber 2, Titulus 4 : De mutuis petitionibus

Liber 2, Titulus 5 : De litis contestatione

Liber 2, Titulus 6 : Ut lite non contestata non procedatur ad testium receptionem vel ad sententiam diffinitivam

Liber 2, Titulus 7 : De juramento calumniae

Liber 2, Titulus 8 : De dilationibus

Liber 2, Titulus 9 : De feriis

Liber 2, Titulus 10 : De ordine cognitionum

Liber 2, Titulus 11 : De plus petitionibus

Liber 2, Titulus 12 : De causa possessionis et proprietatis

Liber 2, Titulus 13 : De restitutione spoliatorum

Liber 2, Titulus 14 : De dolo et contumacia

Liber 2, Titulus 15 : De eo, qui mittitur in possessionem causa rei servandae

Liber 2, Titulus 16 : Ut lite pendente nihil innovetur

Liber 2, Titulus 17 : De sequestratione possessionum et fructuum

Liber 2, Titulus 18 : De confessis

Liber 2, Titulus 19 : De probationibus

Liber 2, Titulus 20 : De testibus et attestationibus

Liber 2, Titulus 21 : De testibus cogendis vel non

Liber 2, Titulus 22 : De fide instrumentorum

Liber 2, Titulus 23 : De praesumptionibus

Liber 2, Titulus 24 : De jurejurando

Liber 2, Titulus 25 : De exceptionibus

Liber 2, Titulus 26 : De praescriptionibus

Liber 2, Titulus 27 : Sententia et re iudicata

Liber 2, Titulus 28 : De appellationibus, recusationibus, et relationibus

Liber 2, Titulus 29 : De clericis peregrinantibus

Liber 2, Titulus 30 : De confirmatione utili vel inutili

Liber 3

Liber 3, Titulus 1 : De vita et honestate clericorum

Liber 3, Titulus 2 : De cohabitatione clericorum et mulierum

Liber 3, Titulus 3 : De clericis conjugatis

Liber 3, Titulus 4 : De clericis non residentibus in ecclesia vel praebenda

Liber 3, Titulus 5 : De praebendis et dignitatibus

Liber 3, Titulus 6 : De clerico aegrotante vel debilitato

Liber 3, Titulus 7 : De institutionibus

Liber 3, Titulus 8 : De concessione praebendae et ecclesiae non vacantis

Liber 3, Titulus 9 : Ne sede vacante aliquid innovetur

Liber 3, Titulus 10 : De his, quae fiunt a praelato sine consensu capituli

Liber 3, Titulus 11 : De his, quae fiunt a maiori parte capituli

Liber 3, Titulus 12 : Ut ecclesiastica beneficia sine diminutione conferantur

Liber 3, Titulus 13 : De rebus ecclesiae alienandis vel non

Liber 3, Titulus 14 : De precariis

Liber 3, Titulus 15 : De commodato

Liber 3, Titulus 16 : De deposito

Liber 3, Titulus 17 : De emptione et venditione

Liber 3, Titulus 18 : De locato et conducto

Liber 3, Titulus 19 : De rerum permutatione

Liber 3, Titulus 20 : De feudis

Liber 3, Titulus 21 : De pignoribus et aliis cautionibus

Liber 3, Titulus 22 : De fidejussoribus

Liber 3, Titulus 23 : De solutionibus

Liber 3, Titulus 24 : De donationibus

Liber 3, Titulus 25 : De peculio clericorum

Liber 3, Titulus 26 : De testamentis et ultimis voluntatibus

Liber 3, Titulus 27 : De successionibus ab intestato

Liber 3, Titulus 28 : De sepulturis

Liber 3, Titulus 29 : De parochis, et alienis parochianis

Liber 3, Titulus 30 : De decimis, primitiis et oblationibus

Liber 3, Titulus 31 : De regularibus et transeuntibus ad religionem

Liber 3, Titulus 32 : De conversione conjugatorum

Liber 3, Titulus 33 : De conversione infidelium

Liber 3, Titulus 34 : De voto et voti redemptione

Liber 3, Titulus 35 : De statu monachorum et canonicorum regularium

Liber 3, Titulus 36 : De religiosis domibus, ut episcopo sint subiectae

Liber 3, Titulus 37 : De capellis monachorum et aliorum religiosorum

Liber 3, Titulus 38 : De jure patronatus

Liber 3, Titulus 39 : De censibus, exactionibus et procurationibus

Liber 3, Titulus 40 : De consecratione ecclesiae vel altaris

Liber 3, Titulus 41 : De celebratione missarum, et sacramento eucharistiae et divinis officiis

Liber 3, Titulus 42 : De baptismo, et eius effectu

Liber 3, Titulus 43 : De presbytero non baptizato

Liber 3, Titulus 44 : De custodia eucharistiae, chrismatis et aliorum sacramentorum

Liber 3, Titulus 45 : De reliquiis et veneratione sanctorum.

Liber 3, Titulus 46 : De observatione jejuniorum

Liber 3, Titulus 47 : De purificatione post partum

Liber 3, Titulus 48 : De ecclesiis aedificandis vel reparandis

Liber 3, Titulus 49 : De immunitate ecclesiarum, coemiterii, et rerum, ad eas pertinentium

Liber 3, Titulus 50 : Ne clerici vel monachi saecularibus negotiis se immisceant

Liber 4

Liber 4, Titulus 1 : De sponsalibus et matrimoniis

Liber 4, Titulus 2 : De desponsatione impuberum

Liber 4, Titulus 3 : De clandestina desponsatione

Liber 4, Titulus 4 : De sponsa duorum

Liber 4, Titulus 5 : De conditionibus appositis in desponsatione vel in aliis contractibus

Liber 4, Titulus 6 : Qui clerici vel voventes matrimonium contrahere possunt

Liber 4, Titulus 7 : De eo, qui duxit in matrimonium quam polluit per adulterium

Liber 4, Titulus 8 : De conjugio leprosorum

Liber 4, Titulus 9 : De conjugio servorum

Liber 4, Titulus 10 : De natis ex libero ventre

Liber 4, Titulus 11 : De cognatione spirituali

Liber 4, Titulus 12 : De cognatione legali

Liber 4, Titulus 13 : De eo, qui cognovit consanguineam uxoris suae vel sponsae

Liber 4, Titulus 14 : De consanguinitate et affinitate

Liber 4, Titulus 15 : De frigidis et maleficiatis, et impotentia coeundi

Liber 4, Titulus 16 : De matrimonio contracto contra interdictum ecclesiae

Liber 4, Titulus 17 : Qui filii sint legitimi

Liber 4, Titulus 18 : Qui matrimonium accusare possunt, vel contra illud testari

Liber 4, Titulus 19 : De divortiis

Liber 4, Titulus 20 : De donationibus inter virum et uxorem et de dote post divortium restituenda

Liber 4, Titulus 21 : De secundis nuptiis

Liber 5

Liber 5, Titulus 1 : De accusationibus, inquisitionibus et denunciationibus

Liber 5, Titulus 2 : De calumniatoribus

Liber 5, Titulus 3 : De simonia, et ne aliquid pro spiritualibus exigatur vel promittatur

Liber 5, Titulus 4 : Ne praelati vices suas vel ecclesias sub annuo censu concedant

Liber 5, Titulus 5 : De magistris, et ne aliquid exigatur pro licentia docendi

Liber 5, Titulus 6 : De judaeis, sarracenis, et eorum servis

Liber 5, Titulus 7 : De haereticis

Liber 5, Titulus 8 : De schismaticis et ordinatis ab eis

Liber 5, Titulus 9 : De apostatis et reiterantibus baptisma

Liber 5, Titulus 10 : De his, qui filios occiderunt

Liber 5, Titulus 11 : De infantibus et languidis expositis

Liber 5, Titulus 12 : De homicidio voluntario vel casuali

Liber 5, Titulus 1 : De torneamentis

Liber 5, Titulus 1 : De clericis pugnantibus in duello

Liber 5, Titulus 1 : De sagittariis

Liber 5, Titulus 16 : De adulteriis et stupro

Liber 5, Titulus 17 : De raptoribus, incendiariis et violatoribus ecclesiarum

Liber 5, Titulus 18 : De furtis

Liber 5, Titulus 19 : De usuris

Liber 5, Titulus 20 : De crimine falsi

Liber 5, Titulus 21 : De sortilegiis

Liber 5, Titulus 22 : De collusione detegenda

Liber 5, Titulus 23 : De delictis puerorum

Liber 5, Titulus 24 : De clerico venatore

Liber 5, Titulus 25 : De clerico venatore

Liber 5, Titulus 26 : De maledicis

Liber 5, Titulus 27 : De clerico excommunicato, deposito vel interdicto ministrante

Liber 5, Titulus 28 : De clerico non ordinato ministrant

Liber 5, Titulus 29 : De clerico per saltum promoto

Liber 5, Titulus 30 : De eo, qui furtive ordinem suscepit

Liber 5, Titulus 31 : De excessibus praelatorum et subditorum

Liber 5, Titulus 32 : De novi operis nunciatione

Liber 5, Titulus 33 : De privilegiis et excessibus privilegiatorum

Liber 5, Titulus 34 : De purgatione canonica

Liber 5, Titulus 35 : De purgatione vulgari

Liber 5, Titulus 36 : De iniuriis et damno dato

Liber 5, Titulus 37 : De poenis

Liber 5, Titulus 38 : De poenitentiis et remissionibus

Liber 5, Titulus 39 : De sententia excommunicationis

Liber 5, Titulus 40 : De verborum significatione

Liber 5, Titulus 41 : De regulis juris

Prev

How to Cite

Next

3.28. DE SEPULTURIS.

CAP. I.

Decedens intestatus sepelitur in sepulcro maiorum, vel ubi eligitur sepultura; parochialis tamen ecclesia habebit canonicam portionem eius, quod reliquerit ecclesiae sepulturae. H. d. secundum veriorem intellectum.
1

Leo III.

2

Nos instituta maiorum patrum considerantes, illorum quoque decreta firmando statuimus, quod sanctissimum est, unumquemque videlicet in maiorum suorum sepulcris iacere, ut patriarcharum exitus docet. Nulli tamen negamus propriam eligere sepulturam, et etiam alienam. Dominus enim et magister alienam elegit, ut propriam, qui sine peccato erat. Sed quia dignus est operarius mercede sua, tertiam partem sui iudicii illi ecclesiae iure dare censemus, in qua coelesti pabulo a principio sui exordii quotidie refici consuevit, ut iuxta Apostolum [sic] sint consolationum socii, ut fuerunt et passionum, et sic demum ubicunque libitum fuerit eligat sepulturam. Aliter ne fiat, auctoritate Domini nostri Iesu Christi, qui per Prophetam locutus est, dicens: “Ne transgrediaris terminos antiquos, quos posuerunt patres tui,” et Apostolorum P. et P. omniumque sanctorum sub anathematis vinculo detestamur et contradicimus, quia nec nostrum est, nec alicui unquam sacerdoti vel fideli laico unquam licuit, qualicunque ratione sine manifesta delicti culpa in talibus inferre praeiudicium.

CAP. II.

Qui convertitur ad monasterium, medietatem bonorum, quae pro anima sua disposuit, tenetur relinquere ecclesiae parochiali.
3

Leo Papa omnibus fidelibus per Dardaniam constitutis.

4

Relatum est auribus nostris, †esse quosdam perverse agentes, qui subvertere nituntur atque dividere conantur ecclesiae unitatem, videlicet abbates et monachi, qui non studio caritatis, sed zelo rapacitatis invigilant et docent, atque seducere non cessant saeculares homines, quos illaqueare possunt, ut res suas atque possessiones sive in morte sive in vita monasteriis suis tradant, et ecclesiis, quibus subiecti esse videntur, et a quibus baptismum, poenitentiam, eucharistiam, nec non pabulum vitae cum lacte carnis acceperunt vel accipiunt, nihil de bonis [suis] relinquant. Hunc denique fomitem discordiae nos animadvertendo modis omnibus inhibere volumus, et, ne amplius fiat, omnino prohibemus, considerantes, non esse bonum, si illi, qui olim fuerunt socii passionis secundum Apostolum, sint immunes a societate consolationum. Et quia dignus est mercenarius mercede sua, ideo praecipimus atque Mandamus, ut quicunque amodo in monasterio converti voluerit, sive in morte sive in vita omnium rerum et possessionum, quas pro salute animae suae decreverit disponere, medietatem ecclesiae, ad quam dignoscitur pertinere, relinquat, et sic in monasterio, prout libitum fuerit, eundi convertendique habeat licentiam. Quicunque autem huius electi contradictor, convulsor ac temerator exstiterit, gladio anathematis subiaceat. [Dat. Rom. mens. April. die XX. Ind. V.]

CAP. III.

Ubi quis sepulcro maiorum relicto eligit sepulcrum in loco minus religioso, dolo inductus, seu ex contemptu seu non dimissa ecclesiae suae canonica portione expresse vel tacite non tenet electio. H. d. salvando istum textum, quantum fieri potest.
5

Innocentius III. Genuensi Archiepiscopo.

6

Fraternitatem tuam non credimus ignorare, mortuorum sepulcra et coemeteria apud illas ecclesias et monasteria ex antiquo esse disposita, in quibus religiosorum fratrum conventus sunt constituti, et orationes atque missarum solennia tam pro vivis quam pro defunctis frequentius celebrantur. Unde ipsorum devotioni et extremae voluntati, qui apud huiusmodi ecclesias sepeliri desiderant, minime contradicendum est. Qui vero relictis antiquis ecclesiis et patrum aliorumque parentum suorum sepulcris contra consuetudinem Patrum veteris testamenti, qui cum patribus suis sepulti esse leguntur, ad nova et minus religiosa loca se transferunt, irrationabiliter et contra antiquam institutionem facere videntur. Unde, si forte P. de Castello contra tam antiquam et rationabilem consuetudinem aliquid de corpore suo sepeliendo mandavit, hoc non praeiudicat rationi, sed viribus debet carere, Quocirca per praesentia scripta mandamus, et mandando praecipimus, quatenus corpus ipsius P. dilectis filiis nostris monachis sancti Stephani reddi facias, et cum suis patribus sepeliri.

CAP. IV.

Si quis in aegritudine, de qua decedit, offert se et sua monasterio, ecclesia parochialis habet inde canonicam portionem; secus si in sanitate.
7

Alexander III. Episcopo Spalensi.

8

De his, qui in infirmitate vel sanitate cum bonis suis ad religiosa loca se transferunt, nihil tibi vel ecclesiis, a quibus receperunt salutis pabula, relinquentes, hoc tuae volumus prudentiae innotescere, quod, si in aegritudine ipsa ad religionem transeant, dummodo de aegritudine illa decedant, de bonis suis ipsis ecclesiis, a quibus assumpti fuerint, canonica debet portio exhiberi. Si vero ad religiosa loca se in sanitate transtulerint, de his, quae locis ipsis conferunt, cogi non possunt aliquid praescriptis ecclesiis impertiri, quia liberum est eis tunc bona sua, non solum religiosis locis, sed etiam quibuslibet privatis conferre personis.

CAP. V.

Qui sepeliunt parochianum alienum, quem sepelire non debent, coguntur restituere corpus, et quae ratione ipius obtinuerunt. Hoc dicit cum cap. sequenti.
9

Idem.

10

Ex parte canonicorum Obrigensium nobis est intimatum, quod prior de Insula quendam parochianum suum post appellationem ad nos factam in sua ecclesia sepelivit. Unde, quoniam hoc ecclesiasticae disciplinae contrarium esse dignoscitur, et a rationis tramite penitus alienum, ut quis falcem mittat in messem alienam, fraternitati tuae per apostolica scripta praecipiendo Mandamus, quatenus praefatum priorem moneas et districte compellas, ut memoratis canonicis praedicti parochiani sui corpus restituat, et exinde pacifice et amicabiliter conveniat cum eisdem, aut in praesentia nostra se non differat exhibere.

CAP. VI.

Summatum est supr. cap. prox.
11

Idem Decano et Magistro R. Ravennatensibus.

12

Quum liberum sit †de universis institutioniobus sanctorum Patrum, apud religiosa loca in ultima voluntate sibi eligere sepulturam, canonicae procul dubio obviat rationi, qui devotioni extremae voluntatis decedentium in hac parte contradicere praesumit. Ad audientiam nostram pervenit ex conquestione abbatis et fratrum sancti Martini Laudonensis, quod, quum presbyter quidam corpus cuiusdam mulieris, prout in ultima voluntate sua disposuit, ad eandem ecclesiam sepeliendum deferret, monachi S. Vincentii Laudonensis corpus ipsius violenter rapere et in ecclesia sua sepelire minime dubitarunt. †Et hoc idem de filio Radulfi Canis praesumpserunt. Super quo utique vehementi sumus admiratione commoti, quum iidem monachi et sanctorum Patrum institutionibus contrairent, et privilegia praedecessorum nostrorum et nostra, quae praedicti fratres de libera se habere sepultura proponunt, satagunt violare. Inde est, quod fraternitati vestrae per apostolica scripta Mandamus, quatenus, utraque parte ante vos convocata rei veritatem super hoc inquiratis, et, si ita esse inveneritis, praefatos monachos compellatis, ut ossa praefatae mulieris, et beneficia, quae occasione sepulturae ipsius recepisse noscuntur, memoratis fratribus cum integritate restituant, et de cetero talia facere non praesumant.

CAP. VII.

Mulier nupta libere potest sibi eligere sepulturam. – (Utrum etc.:) Pater filios inpuberes, ubi voluerit, potest sepeliri facere, si hoc habet consuetudo loci. H. d.
13

Lucius III.

14

De uxore vero, utrum, quemadmodum et vir, liberam debeat habere sepulturam, nobis videtur, quod nulla super hoc inter virum et mulierem sit facienda distinctio, sed utrique in casu isto aequalem esse credimus facultatem, quum electio ista ad eum potius statum pertineat, in quo mulier solvitur a lege viri. Utrum autem pater, quo magis voluerit, minores filios valeat sepelire, non invenimus a sanctis Patribus diffinitum, et propterea terrae consuetudini decernimus relinquendum.

CAP. VIII.

Si parochianus ecclesiae cathedralis alibi sepelitur, de ipsius funeralibus seu relictis ecclesiae sepulturae debetur quarta capitulo ecclesiae cathedralis.
15

Idem Praeposito et Capitulo Faventinis.

16

Quum super quodam capitulo, †quod religionis favore [a sede apostolica quibusdam ecclesiis indulgetur, ut videlicet, quum aliqui apud eas eligunt sepulturam, Ecclesiis, a quibus mortuorum corpora assumuntur, canonica iustitia reservetur, nonnunquam inter viros ecclesiasticos scandalum suscitetur, interpretationem ipsius iustitiae diversam et variam configentes; vobis et ecclesiae vestrae, quae in hoc gravem, sicut accepimus, patitur laesionem, quibusdam religiosis viris excedentibus, quod eis in praedicto capitulo a sede apostolica est indultum, de clementia sedis apostolicae et fratrum nostrorum consilio duximus providendum.] Inde siquidem est, quod [vestris iustis postulationibus inclinati] Praesentium auctoritate statuimus, ut, si aliquem parochianorum vestrorum alibi contigerit eligere sepulturam, secundum statuta B. Gregorii de testamento ipsius quarta vobis portio relinquatur. [Ad haec etc. Dat. Veronae XV. Kal. April. 1186-7.]

CAP. IX.

In quantitate canonicae, quae debetur ecclesiae parochiali, statur loci consuetudini.
17

Clemens III.

18

Certificari voluisti a nobis, quomodo illa clausula, quae in privilegiis nostris solet opponi de salva iustitia illarum ecclesiarum, a quibus mortuorum corpora assumuntur, intelligi debeat et exponi. Quum autem super hoc articulo diversa antecessorum nostrorum manaverint instituta, Leone iustitiam illam quandoque tertiam partem, quandoque vero mediam partem, et Urbano III. quartam fore censentibus, nos tale praebemus in hac varietate responsum, ut, sicut beatus Hieronymus inquit, unaquaeque provincia in suo sensu abundet, secundum rationabilem consuetudinem regionis illa iustitia circa medietatem, vel tertiam aut quartam partem pro locorum diversitatibus attendatur. [Dat. Laterani Ao. II.]

CAP. X.

Privilegiati super iure funerandi sepelire possunt illos, qui apud eos eligunt sepulturam solvendo tamen canonicam portionem ecclesiae parochiali. Si vero alios sepeliunt, tenentur restituere quicquid occasione funeris receperunt.
19

Innocentius III. Episcopo Claremontensi et Abbati Mauriensi.

20

In nostra praesentia constitutis dilecto filio priore ecclesiae Montis Ferrandi, et B. procuratore hospitalariorum Claremontensis dioecesis, venerabilem fratrem nostrum Sabinensem episcopum concessimus auditorem, coram quo idem prior proposuit, quod praedicti hospitalarii quosdam parochianos suos, quorum duo erant infra annos legitimos, receperunt ad ecclesiasticam sepulturam, propter quod ecclesia eadem damnum sustinuit plus quam quinque millium solidorum. Quare idem prior humiliter supplicavit, ut ipsis hospitalariis interdicere, ne de cetero talia in eius praeiudicium attentarent, et ad resarcienda damna, quae exinde sustinuit, eos compellere dignaremur. Econtra praedictus proposuit procurator, quod tam ex privilegio quam ex indulgentia speciali licet hospitalariis omnes passim, praeter excommunicatos et interdictos, ad ecclesiasticam sepulturam recipere, qui apud illos elegerint sepeliri, fideique commissa in ultima voluntate relicta possunt licenter accipere, soluta tantummodo quarta parochiali ecclesiae, de cuius parochia mortuorum corpora assumuntur, praeterquam de equis et armis, quae indulta sunt ipsis in subsidium terrae sanctae, de quibus quartam deducere non tenentur. †Quum igitur haec et alia, quae coram episcopo fuerunt proposita, idem vobis fideliter retulisset, auditis et intellectis attestationibus et allegationibus universis, de fratrum nostrorum consilio, Talem super his duximus sententiam proferendam, quod praedicti hospitalarii de cetero non recipiant parochianos ecclesiae supra dictae ad ecclesiasticam sepulturam, nisi apud eos elegerint sepeliri. Et tunc parochialis ecclesia de oblationibus, lectis et aliis, quae defunctus pro anima sua in ultima dispositione reliquit, praeterquam de equis et armis, recipiat quartam partem, et hospitalarii residuum habeant, nisi dolo vel fraude eorum defunctus inductus fuerit ad dispositionem huiusmodi faciendam; nihilominus ipsis hospitalariis iniungentes, ut de quarta parte trium millium solidorum priori satisfaciant memorato, quum constet, eos a parochianis eius illos solidos recepisse, nec sit sufficienter ostensum, quod eorum oblati vel conversi fuissent. Eisdem praeterea duximus iniungendum, quod, nisi probaverint, quod G. parochianus prioris, qui fuit interfectus in campis, apud ipsos elegerit sepulturam, universa, quae ipsius intuitu receperunt, priori restituant memorato; alioquin quartam partem solummodo restituere teneantur. Pro illis vero, quos constat infra annos legitimos decessisse, eisdem iniunximus, ut quae sepulturae eorum gratia receperunt restituant universa. Quocirca discretioni vestrae per apostolica scripta mandamus, quatenus quod a vobis est sententialiter diffinitum, vos appellatione remota per censuram ecclesiasticam faciatis firmiter observari. [Dat. Ferentini II. Id. Iun. Ao. IX. 1206.]

CAP. XI.

Casualiter mortuus privari non debet ecclesiastica sepultura.
21

Idem Archiepiscopo Turonensi.

22

Ex parte parentum M. quondam iuvenculae nobis est intimatum, quod, quum in crepusculo noctis nobilis vir N. dominus I. de insula Butardi dioeceseos Turonensis eidem iuvenculae posuisset insidias, volens eam opprimere, quam sollicitaverat saepe de stupro, et ipsa gartionibus, qui eam rapere nitebantur, super quendam pontem occurreret, tandem ipsa fugiens manus illorum, in amnem de ponte cadens, fuit casu submersa. Ipsa vero extracta de amne, dubitaverunt capellani eiusdem loci corpus tradere sepulturae, et tu etiam requisitus duxisti super hoc responsum apostolicum requirendum. Quocirca fraternitati tuae per apostolica scripta mandamus, quatenus, quum illa iuvencula non sponte praecipitaverit se de ponte, sed, fugiens manus illorum, qui eam, sicut superius est expressum, rapere nitebantur, casu ceciderit, corpus eius tradi facias ecclesiasticae sepulturae, praesertim quum ex honesta causa fugisse noscatur, et cui communicabatur viventi communicandum sit iam defunctae. [Dat. ap. S. Petr. IV. Non. Mart. Pontif. nostr. Ao. IX. 1206.]

CAP. XII.

Si ossa excommunicatorum sunt sepulta in ecclesiastico coemeterio, et discerni possunt, debent exhumari et proiici; alias secus.
23

Idem Nidrosiensi Archiepiscopo.

24

Sacris est canonibus institutum, et utentium consuetudine approbatum, ut quibus non communicavimus vivis non communicemus defunctis, et ut careant ecelesiastica sepultura qui prius erant ab ecclesiastica unitate praecisi, nec in articulo mortis ecclesiae reconciliati fuerint. Unde, si contingat interdum, quod vel excommunicatorum corpora per violentiam aliquorum, vel alio casu in coemeterio ecclesiastico tumulentur, si ab aliorum corporibus discerni poterunt, exhumari debent et procul ab ecclesiastica sepultura iactari. Quodsi discerni non poterunt, expedire non credimus, ut cum excommunicatorum ossibus corpora extumulentur fidelium, quum, licet non obsit iustis sepultura nulla vel vilis, impiis tamen celebris vel speciosa non prosit. [Distinguimus etc. cf. c. 5. de his, quae vi I. 40.]

CAP. XIII.

Terra coemeteriata pro sepultura fodienda vendi non debet.
25

Innocentius III. Episcopo Magalonensi.

26

Abolendae consuetudinis, immo abominabilis corruptelae perversitas apud montem Pessulanum, ut dicitur, inolevit, ut videlicet decedentibus non prius permittatur effodi sepultura, quam pro terra, in qua sepeliendi sunt, certum pretium ecclesiae persolvatur. †Quia igitur id longe est a regula pietatis et ab ecclesiae honestate, praesentium tibi auctoritate Mandamus, quatenus, quum loci dioecesanus exsistas, inhibeas clericis, ne quicquam omnino praesumant exigere hac de causa, iniungens laicis, ut laudabilem consuetudinem, erga Dei ecclesiam pia devotione fidelium introductam, observent nec fermento haereticae pravitatis illam corrumpere videantur sub praetextu ecclesiasticae puritatis.

CAP. XIV.

Excommunicatus, qui per suum presbyterum fuit absolutus in morte, in coemeterio sepeliri debet, et ad satisfaciendum coguntur heredes.
27

Gregorius IX. Episcopo N.

28

Parochiano tuo, qui excommunicatus pro manifestis ex cessibus, videlicet homicidio, incendio, violenta manuum iniectione in personas ecclesiasticas, ecclesiarum violatione vel incestu fuit, dum ageret in extremis, per presbyterum suum iuxta formam ecclesiae absolutus, non debent coemeterium et alia ecclesiae suffragia denegari, sed eius heredes et propinqui, ad quos bona pervenerunt ipsius, ut pro eodem satisfaciant, censura sunt ecclesiastica compellendi.

PrevBack to TopNext