Quaestio 14

// prima conclusio deus se solo sine sui in protectione formaliter sufficit creaturam gratificare et nichil creatum incomplexum sufficit mentem formaliter et intrinsece gratuite elevaris probatur sic quia non eligit nos ex tempore sed elegit nos ante mundi constitutionem secundum apostolum igitur prima pars vera

2a pars probatur quia quodlibet incomplexum creatum potest deus conservare et non acceptare ad esse sibi grosum igitur 2a pars vera

// primum corollarium licet sive dispositione gratiae vel caritatis creatae gratia divinalis mentem sufficit gratificare non tamen per modum caritatis vel gratiae habitualis / hoc corollarium est contra 2m corollarium primae conclusionis et contra 4m 3ae conclusionis Iohannis de Marchia quaestione 3 articulo 3 puncto 2o suarum determinationem et probatur sic nam prius est mens grata deo quam sibi gratiam creatam infundat igitur prima pars vera 2a probatur quia esse per modum habitus in subiecto est modus imperfectionis sed talis a caritate in creata est removendus igitur corollarium verum ex quo patet 3m corollarium 19 3ae conclusionis suae omnino esse falsum quo dicit quod prius est naturaliter gratia in via- tore gratificans creata quam increata patet ex probatione primae partis corollarii

// 2m corollarium nullum gratuitum incomplexum creatum dampnationi vel culpae intrinsece formaliter repugnat contradictum eiusdem doctoris probatur quia omne tale repugnans formaliter dampnationi vel culpae est intrinsece gratificativum et culpae sufficienter expulsimum Ex quo sequitur contra eundem circa distinctione 6 quod non caritas creata sola sufficit per se culpam remittere mortalem patet ex dictis

// 3m corollarium nullum bonum gratuitum intrinsece formaliter a gratia creata potest fluere in mente causaliter probatur quia omnem effectum caritatis creatae potest deus ponere in subiecto sibi non grato quare etc // contra ista potest argui et primo quare conclusionem sic ex dictis suis libro primo distinctione 17 quaestione ultimo conclusione ultimo nam principium sufficiens respectu cuiuslibet agere meritorii voluntatis ad inputabilitatem ad meritum est principium sufficiens mentem gratuite elevaris sed donum caritatis creatae est huius quaris etc falsa maior nota et minor probatur quia donum creatum tam intense elevat ad posse difformitatis agere sicut ad difformitates esse et econverso igitur cum elevat ad difformitates esse intrinsece ita et ad agere et habetur intentum

// contra primum corollarium potest argui ex dictis alexander de hal in tracttatu de gratia sicut Io ipsum allegat ubi quaerit utrum gratia sit creata vel increata et ponit quod spiritus sanctus est gratia complens et gratia creata disponens ratio sua est nam forma in creata non est immediante unibilis subiecto creato Ie requiritur prima dispositio

// contra 2m corollarium potest argui ex dictis eiusdem doctoris caritas creata est maius bonum quam remissio culpae sit bona igitur habet sufficientem inpugnabilitate ad remissionem culpae patet consequentia et antecedens probatur quia per creata caritatem mens plus perficitur est supernatualiter elevatur quam per culpae remissionem igitur etc //

Contra 3m corollarium si ipsum esset verum sequitur quod habitus caritatis non esset causativus meritorii actus quod est falsum quia assistentia caritatis non sufficit ad meritorie operandum sicut videbitur et consequentia probatur cum meritorius actus intrinsece et formaliter gratuitus esse videatur quia videtur inpossibile actum esse meritorium et non gratuitum loquendo saltem de merito vitae aeternae igitur corollarium falsum

// Ad ista respondeo et primo ad primum cum arguitur ad conclusionem principium sufficiens respectu etc concedo maiorem et nego minoris Et cum arguitur creatum donum tam intense elevat ad difformitates esse etc concedo et cum infertur igitur haberetur intentum nego quia si deberet concludi deberet formari b sed sufficiter per se et intrinsece elevat ad esse difformitatis igitur et ad operari / quod si sic argueretur negare minoris sicut patet ex dictis

// Ad rationem cum iste doctor arguit ex dictis alexan dri de halis contra primum corollarium quia forma infinita non est immediate unibilis subiecto creato si intelligit de unione gratuita per sanctificationem mentis de qua nunc est sermo nego illam ratio viam est primo quia deus est agens infinitae virtutis / 2o quia anima est quasi immediatum subiectum dei in illa unione / tum 3o quia spiritus dicitur esse ubi operatur sed deus omnem dispositionem in nobis causat igitur prius est in nobis quam dispositionens tales igitur etc

// Ad rationem contra 2m corollarium cum arguitur caritas creata maus bonum est etc concedo antecedens quod ipse potest et nego consequentiam quam sive probatione dicit bonam nam si valeret illa forma arguendi probaret similiter quod homo sufficeret ad producendum quodlibet individuum speciei inferioris citra ipsum quod est falsum et patet consequentia quia homo est melior et perfectior omnibus illis

// ad rationem contra 3m corollarium cum arguitur quod si illud esset verum quod tunc habitus non esset causativus meritorii actus nego consequentiam Et cum dicitur quia talis actus est gratuitus dico quod recipiendo istum actum pro entitate incomplexa ut actus non est gratuitus formaliter et intrinsece sed extrinsece et denominative solum

// 2a conclusio quodvis spiritus sanctus respectu omnium donorum causalem et efficiendi habeat rationem non tamen cum eis coexundi neccessariam connexionem prima pars probatur per illud apostoli ad ephesios 2o "ipsius factura sumus creati in christo ihesu in operibus bonis quae praeparavit deus ut in illis ambulemus" glo et est augustinus Creati et non illa utique creatione qua homines facti sumus Sed ea de contra iste dicebat quod iam homo erat cor mundum crea in me deus

// 2a pars probatur quia non habet maiorem connexionem talem neccessariam respectu unius quam respectu omnem secundum apostolum in prima ad corinthios 12 "divisiones gratiarum sunt" et sequitur haec omnia operatur unus atque idem spiritus dividens singulis prout vult ubi apostolus expresse ponit utramque conclusionis partem

// primum corollarium possibile est spiritum sanctum menti infundi et nullum incomplexum donum gratuitum praeter ipsum menti donari probatur illud corollarium quia nulla est absoluta neccessaria connexio inter illa et spiritus sancti personam confirmatur quia deus libere donat sua dona non solum quae vult 2m apostolum ubi supra igitur etc

// 2m corollarium possibile est singula in mente difundi et spiritum sanctum per specialem et gratuitum illa ps non dari patet primo quia sunt distincta ab eo / 2o quia nullam neccessitam connexione habent ad vicem neccessario simul exeundi secundum conclusionem igitur corollarium verum

// 3m corollarium quamvis donum aeternum quod datur menti tamquam eius gratu itum bonum internum posset dari sine do non incomplexo creato non tamen possunt dari sum quocumque alio dono gratuito prima pars probatur per magistrum in ista 14 distinctione Et beatum augustinum 15 de trinitate capitulo 16 ambrosius libro de spiritu sancto capitulo 4

// 2a pars patet ex praedictis

et 3a probatur quia inpossibile est dari spiritum menti sive renovatione spiritus qua creatur Incor mundum et omne iustum / Sed hoc est quodam aliud a spiritu donum igitur corum verum

Ex quo patet quod corollarium quod infert gregorius ad praedicta in ista distinctione articulo primo conclusione 3a ubi infert quod possibile est transire de contradictorio in contradictorium absque motum locali et positione novae rei vel desecratione praeexistentis cuius verificationis lapsus temporis etiam non sit vitam patet quod hoc non sequitur ad praedicta quia donum novum et res nova ponitur in esse sumendo rem large prout extendit se ad rem et rei modum patet ex corollario isto et hoc sufficit ad articulum vitandum / procedit aut haec ratio sufficienter contra eum praecipue quia cum sic esse iustum sit significabile complexe et res aput eum videtur omnino 2m ipsum esse dicendum quod res nova in esse po natur quod tamen negat

// Contra ista dicta arguitur et primo contra conclusionem sic inpossibile est aliquam creaturam esse et deum in ipsa non per potentiam praesentiam et essentiam existere igitur conclusio falsa antecedens satis patet ex dictis magistri libro primo distinctione 37 haberi Et consequentia patet tum primo quia talia dona gratuita sunt res 2o quia id is datur esse res vera igitur spiritus sanctus erit causa in illo quam in aliis donis igitur etc

// Contra primum corollarium si ipsum esset verum sequitur quod aliquis posset habere esse gratuitum sive forma gratuita quod est falsum quia forma est quaedat esse rei et consequentia patet quia forma habitualis gratuita est dei creatum gratuitum donum et quicumque habet spiritum sanctum habet esse gratuitum igitur consequentia bona //

Contra 2m corollarium si ipsum est verum sequitur vel quod forma aliqua habitualis informat et non denominat vel quod aliquis sine spiritu vitam aeternam mereri valeat quorum utrumque est falsum et consequentia probatur quia sit dei et spiritus sancti donum si ipsa potest haberi sine spiritu sancto vel igitur reddit sufficientem causarum ad vitam aeternam vel non si non habetur primum scilicet quod caritas non denominat ipsum carum si sic tunc sequitur secundum scilicet quod meretur vitam aeternam non habendo spiritum sanctum

// Contra 3m corollarium quaeritur de tali dono quid sit aut est spiritus sanctus praecise et tunc sequitur corollarium gregorius aut est ipsa mens gratuite per spiritum elevata vel aliquid consurgens ex hiis duobus secundum quod non potest dari quia tunc mens se ipsam gratificaret nec 3m potest dari igitur corollarium falsum

// Ad ista respondeo et primo ad primum cum arguitur contra conclusionem inpossibile est aliquid etc nego consequentiam et cum probatur primo quia talia gratuita sunt res et 2o is cui datur dico quod ex hoc non sequitur contra conclusionem quia ego non loquor de illo modo communi essendi in quo deus est in rebus omnibus sed de eo de quo loquitur salvator Iohannes 14 si quis diligit me sermonem meum servabitur et pater mens diligeret eum et ad eum veniemus et mansionem aput eum faciemus Ex quo sequitur primo contra bonsimblant libro primo distinctione ista articulo 2o quod processio temporalis consistit in hiis quae sunt quia toti trinitati igitur infert gordanus exponendo verbum praedictum melior est unio gratuita menti quam fuerit vel sit unio ypostatica divini suppositi probat ex tribus primo quia in unione non solum una persona sed trinitas tota concipitur / ad quod nova dum dicit veniemus / 2o quia in hac unione non venit solum propter sed in eum et propter eum propter hoc dicitur ad eum / 3o quia non venit recessurus sed aeternaliter mansurus propter quod dicit mansionem aput eum faciemus qualis autem sit ille modus connexionis novit ille quem deus vult nosce potest tamen dici quod secundum hermanum de schildicet exponendo illud causarum id est ego dilectio meo et ad me conversio eius quod est caritatis creatae et in creatae in corde intimatio quaedam dulcedinis divinae in mente refusio luminis divini intellectu resectio ut quilibet hoc percipiens vel accipiens illud pars dicere potest deus tu conversus unificabis nos plura dicit pulchra quae causa brevitatis dimitto

// Ad rationem contra primum corollarium cum arguitur si ipsum foret verum etc sequitur quod aliquis cui dico quod aliquem habere esse gratuitum potest dupliciter esse uno modo habitualiter intrinsece informative / alio extrinsece denominative primo nego consequentiam 2o modo concedo eam et consequens simul probatio facit pro primo non pro 2o

// Ad rationem contra 2m corollarium qua dicitur si ipsum sit verum sequitur vel quod forma informet etc posset uno modo dici de potentia dei ab soluta concedo 2m consequens scilicet quod aliquis potest consequi vitam non habendo illo modo spiritum sanctum / Aliter potest dici quod non est principalis denominatio caritatis creatae ut nos carissimus deo sed quod deus carus sit nobis et tunc non sequitur primum consequens sicut patet ad secundum unum

Ad aliam concedi potest igitur etc

// Ad rationem contra 3m corollarium dico quod nullum istorum est sed est modus quo deus animam facit iuste et sibi complacentis gratuitae esse acceptabiliter sibi ad vitam aeternam et hoc sufficit etc

// 3a conclusio quamvis diffusio spiritus sancti in mente hominis a sua aeterna processione non sit re- aliter distinguibilis inproprie tamen et extrinsice dicitur temporalis prima pars probatur quia idem non est distinguibile a se ipso maxime quod est simplex et summe indivisibile sed sic est de processione spiritus sancti temporali et sua emanatione aeternali igitur illa pars vera prima pars sive maior est nota et minor probatur quia aliter spiritus sanctus inciperet quandoque habere aliquam realem productionem quam non habuit ab aeterno

2a pars conclusionis patet per magistrum in littera distinctione 14 capitulo primo ubi dicit eam esse temporalem sed hoc non potest proprie summi et intrinsece igitur inproprie terminative respectu alicuius relationis novae extrinsecae et habetur intentum sicut patet

// primum corollarium tam perfecte pater producit spiritum sanctum in cuiuslibet iusti mente sicut in se aeterno et originali fonte patet quia eadem productione producitur hic et ibi nolo tamen dicere quod tam perfecte producitur spiritus sanctus menti sicut in mente quia solum finite perfecte producitur menti et infinite producitur in mente

// 2m corollarium quod aeternalis spiritus sancti spi- ratio est mentis temporalis gratificatio probatur quia spiritus sancti diffinitio in mente setdmenti est ei gratificatio et illa non est alia ab eius aeterna emanatione igitur corollarium verum

// 3m corollarium quamvis diffusio gratuita spiritus sancti in corde hominis eius sit processio temporalis in illo tamen modo omnino est vel esse potest mutabilis patet quia est eadem omnia cum sua emanatione aeternali quae est omnino immutabilis Ex quibus patet quod negativa pars conclusionis est vera atque concedenda igitur etc si sumitur distinctio vel esse distinc tum intrinsece realiter si autem solum respective extrinsece modaliter potest pars affirmativa sustineri

// Contra istam conclusionem arguitur ex dictis magistri in littera distinctione capitulo primo ubi dicit geminam esse processionem spiritus sancti igitur una est ab alia distincta

// Confirmatur processiones penes terminos merantur sicut potest haberi ex 3o philosophorum de motibus sed processionis temporalis et aeternalis est alius et alius terminus cum sed commentator ideo methaphysicae corruptibile et incorruptibile differunt plusquam genere igitur conclusio falsa

Contra primum corollarium sequitur si ipsum est verum quod deus non perfectius producit spiritum sanctum in mente unius iusti quod alteris et sic non perfectius produxisset nec produceret spiritum sanctum in anima christi quam alterius

/ Contra 2m corollarium sequitur si ipsum sic verum quod gratificatio hominis sit aeterna inmensa consequentia nota et consequens falsum quia tunc homo immense esset gratus deo et sic non plus unus quam alius quod est falsum

// contra 3m corollarium est dictum augustini adductum in pede quaestionis ubi dicit quod omne temporale est mutabile igitur etc

/ Ad ista potest dici ad praedictum magistri gemina est processio id est duobus modis procedit et tamen unica processione

Ad confirmationem cum dicitur quod processiones penes terminos numerantur dico quod verum est ubi procedens realiter intrinsece ad tales terminos refertur et non extrinsece 2m rationem solum modo 2m augustinum 5 de trinitate capitulo ultimo spiritus sanctus ad obiectum aeternum refertur 2m esse ad temporale 2m rationi

Ad rationes contra primum corollarium cum dicitur quod non perfectius etc dico quod talis productio 4a potest considerari quantum ad actum quantum ad terminum productum quantum ad productionis modum et quantum ad fructum primo vel 2o modo potest concedi consequens et sic intelligo corollarium Sed 3o vel 4o modo non nec sic dicere volo sicut patet ex corollario ad rationem contra 2m corollarium cum dicitur quod sequitur quod hominis gratificatio etc dico quod hominis gratificatio est inmensa sed non est immensa gratificatio istius hominis Similiter potest dici de beatitudine ex quo apparet multas formas Iohannes de marchia non valere quae super hac consequentia fundantur infinita est gratificatio hominis igitur hominis gratificatio infinita etc

Ad rationem contra 2m corollarium dico quod augustinum dicit de temporali proprie et intrinsece talis autem non est processio de qua est sermo de aliis patet ex dictis quid dicendum et etiam quomodo respondetur ad principales rationes satis patere potest expositis hic in quaestione igitur etc