Table of Contents
Giles of Rome Commentary on the Sentences (Depreciated)
Liber 1
Liber 1, Prologus
Liber 1, Prologus, Pars 1
Liber 1, Prologus, Pars 1, Principalis 1
Liber I, Prologus, Pars 1, Principalis 1, Quaestio 3 : Quid sit subiectum in sacra pagina
Liber 1, Prologus, Pars 1, Principalis 2
Liber I, Prologus, Pars 1, Principalis 2, Quaestio 1 : De ordine istius scientiae ad alias
Liber I, Prologus, Pars 1, Principalis 2, Quaestio 3 : Utrum ista scientia sit una
Liber 1, Prologus, Pars 2
Liber I, Prologus, Pars 2, Quaestio 2 : Utrum ista scientia sit certior aliis
Liber 1, Prologus, Pars 3
Liber I, Prologus, Pars 3, Quaestio 1 : Utrum solus deus doceat istam scientiam
Liber 1, Prologus, Pars 4
Liber I, Prologus, Pars 4, Quaestio 1 : Utrum ista scientia sit practica vel speculativa
Liber 1, Distinctio 1
Liber 1, Distinctio 1, Principalis 1
Liber I, Distinctio 1, Principalis 1, Quaestio 1 : Utrum frui sit actus intellectus
Liber I, Distinctio 1, Principalis 1, Quaestio 2 : Cuius sit frui tamquam habitus sive sicut virtutis
Liber I, Distinctio 1, Principalis 1, Quaestio 3 : Cuius potentiae sit uti
Liber 1, Distinctio 1, Principalis 2
Liber I, Distinctio 1, Principalis 2, Quaestio 1 : Utrum solo deo sit fruendum
Liber I, Distinctio 1, Principalis 2, Quaestio 2 : Utrum tribus personis sit fruendum fruitione una vel pluribus
Liber I, Distinctio 1, Principalis 2, Quaestio 3 : Utrum deo sit utendum
Liber 1, Distinctio 1, Principalis 3
Liber I, Distinctio 1, Principalis 3, Quaestio 1 : Utrum deus fruatur
Liber I, Distinctio 1, Principalis 3, Quaestio 2 : Utrum deus utatur aliquo
Liber 1, Distinctio 2
Liber 1, Distinctio 2, Principalis 1
Liber I, Distinctio 2, Principalis 1, Quaestio 1 : Utrum sit dare plures deos
Liber I, Distinctio 2, Principalis 1, Quaestio 2 : Utrum deo conveniat pluralitas attributorum
Liber I, Distinctio 2, Principalis 1, Quaestio 3 : Utrum isti pluralitati respondeat aliquid in re vel sit pluralitas rationum
Liber 1, Distinctio 2, Principalis 2
Liber I, Distinctio 2, Principalis 2, Quaestio 1 : Utrum servata unitate naturae divinae possit ibi esse pluralitas suppositorum
Liber I, Distinctio 2, Principalis 2, Quaestio 2 : Utrum illa plura supposita differant re vel ratione solum
Liber 1, Distinctio 3
Liber 1, Distinctio 3, Pars 1
Liber 1, Distinctio 3, Pars 1, Principalis 1
Liber I, Distinctio 3, Pars 1, Principalis 1, Quaestio 1 : Utrum deum possimus cognoscere in vita ista
Liber I, Distinctio 3, Pars 1, Principalis 1, Quaestio 2 : Utrum deum esse sit per se notum
Liber I, Distinctio 3, Pars 1, Principalis 1, Quaestio 3 : Utrum deum esse possit demonstrari.
Liber I, Distinctio 4, Pars 1, Principalis 1, Quaestio 4 : Utrum per rationes naturales possit cognosci trinitas personaliter
Liber 1, Distinctio 3, Pars 1, Principalis 2
Liber I, Distinctio 3, Pars 1, Principalis 2, Quaestio 1 : Quaeritur de vestigio in se
Liber I, Distinctio 3, Pars 1, Principalis 2, Quaestio 2 : Quot sunt partes vestigii
Liber I, Distinctio 3, Pars 1, Principalis 2, Quaestio 3 : Utrum in omnibus reperiatur vestigium
Liber I, Distinctio 3, Pars 1, Principalis 2, Quaestio 4 : Quorum sit cognoscere deum per vestigium
Liber 1, Distinctio 3, Pars 2
Liber 1, Distinctio 3, Pars 2, Principalis 1
Liber I, Distinctio 3, Pars 2, Principalis 1, Quaestio 1 : Utrum in angelo reperiatur imago; ulterius utrum in homine sit imago; ulterius utrum in muliere sit imago
Liber 1, Distinctio 3, Pars 2, Principalis 2
Liber I, Distinctio 3, Pars 2, Principalis 2, Quaestio 1 : Utrum memoria pertineat ad imaginem; ulterius utrum intelligentia pertineat ad imaginem; ulterius utrum voluntas pertineat ad imaginem
Liber I, Distinctio 3, Pars 2, Principalis 2, Quaestio 2 : Quomodo in mente notitia et amore reperitur in imago; ulterius quid accipiatur ibi pro mente; ulterius quid accipietur ibi pro notitia
Liber I, Distinctio 3, Pars 2, Principalis 2, Quaestio 3 : Respectu quorum obiectorum sit imago trinitatis in anima; utrum in nobis sit imago trinitatis animae se cognoscit; utrum imago sit respectu omnium obiectorum
Liber 1, Distinctio 3, Pars 2, Principalis 3
Liber I, Distinctio 3, Pars 2, Principalis 3, Quaestio 1 : Quomodo repraesentatur ibi unitas essentiae
Liber I, Distinctio 3, Pars 2, Principalis 3, Quaestio 2 : Quomodo repraesentatur in imagine nostra trinitas personarum
Liber 1, Distinctio 4
Liber 1, Distinctio 4, Principalis 1
Liber I, Distinctio 4, Principalis 1, Quaestio 1 : Utrum in divinis sit generatio.
Liber I, Distinctio 4, Principalis 1, Quaestio 2 : Utrum generatio sit in omnibus personis divinis
Liber I, Distinctio 4, Principalis 1, Quaestio 3 : Utrum generatio sit in filio
Liber I, Distinctio 4, Principalis 1, Quaestio 4 : Utrum generatio actio sit in patre
Liber 1, Distinctio 4, Principalis 2
Liber I, Distinctio 4, Principalis 2, Quaestio 1 : Utrum iste sit vera, deus genuit alium deum; utrum genuit se deum; utrum ista propositio sit falsa, deus genuit qui est deus pater; utrum hoc sit vera, genitus a deo non est deus pater
Liber 1, Distinctio 4, Principalis 3
Liber I, Distinctio 4, Principalis 3, Quaestio 1 : Utrum aliquae propositiones affirmativae de deo dicit sint verae
Liber I, Distinctio 4, Principalis 3, Quaestio 2 : Utrum nam divina de deo praedicetur in abstracto; utrum persona praedicetur de essentia
Liber I, Distinctio 4, Principalis 3, Quaestio 3 : Utrum aliae perfectiones quae sunt in deo praedicentur de deo in abstracto
Liber 1, Distinctio 5
Liber 1, Distinctio 5, Principalis 1
Liber I, Distinctio 5, Principalis 1, Quaestio 1 : Utrum generare magis proprie conveniat deo qui est terminus essentialis in concreto quam patri qui est quid relative dictum; utrum sit concedenda deus generat
Liber I, Distinctio 5, Principalis 1, Quaestio 2 : Quomodo comparatur generatio ad essentia
Liber 1, Distinctio 5, Principalis 2
Liber I, Distinctio 5, Principalis 2, Quaestio 1 : Utrum filius sit de substantia Patris?
Liber I, Distinctio 5, Principalis 2, Quaestio 2 : Utrum filius sit ex nihilo
Liber 1, Distinctio 6
Liber 1, Distinctio 6, Principalis 1
Liber I, Distinctio 6, Principalis 1, Quaestio 1 : Utrum pater genuerit filium natura; utrum ista possit concedit: natura generat
Liber I, Distinctio 6, Principalis 1, Quaestio 2 : Utrum pater genuerit filium necessitate
Liber 1, Distinctio 6, Principalis 2
Liber I, Distinctio 6, Principalis 2, Quaestio 1 : Utrum filius procedat a patre per modum artis.
Liber I, Distinctio 6, Principalis 2, Quaestio 2 : Utrum pater genuerit illum voluntate
Liber I, Distinctio 6, Principalis 2, Quaestio 3 : Cum ista sit vera deus generat, utrum sit vera Deus non generat
Liber 1, Distinctio 7
Liber 1, Distinctio 7, Principalis 1
Liber I, Distinctio 7, Principalis 1, Quaestio 1 : Utrum in Deo sit potentia generandi
Liber I, Distinctio 7, Principalis 1, Quaestio 2 : Utrum potentia generandi dicat quid vel ad aliquid
Liber I, Distinctio 7, Principalis 1, Quaestio 3 : Utrum potentia in divinis dicatur univoce de potentia generandi et creandi; utrum potentia generandi et creandi sit eadem
Liber 1, Distinctio 7, Principalis 2
Liber I, Distinctio 7, Principalis 2, Quaestio 1 : Utrum in aliquo sit potentia generandi cui non competat generare
Liber I, Distinctio 7, Principalis 2, Quaestio 2 : Utrum in filio sit potentia generandi.
Liber I, Distinctio 7, Principalis 2, Quaestio 3 : Utrum sit eadem potentia per quam pater gignit et filus gignatur
Liber I, Distinctio 7, Principalis 2, Quaestio 4 : Utrum in divinis possint esse plures filii.
Liber 1, Distinctio 8
Liber 1, Distinctio 8, Pars 1
Liber 1, Distinctio 8, Pars 1, Principalis 1
Liber I, Distinctio 8, Pars 1, Principalis 1, Quaestio 1 : Utrum esse sit proprium solius Dei
Liber I, Distinctio 8, Pars 1, Principalis 1, Quaestio 2 : Utrum esse Dei sit esse omnium
Liber 1, Distinctio 8, Pars 1, Principalis 2
Liber I, Distinctio 8, Pars 1, Principalis 2, Quaestio 1 : Quaeritur de divino esse ut est mensura aliorum.
Liber I, Distinctio 8, Pars 1, Principalis 2, Quaestio 2 : Quaeritur de Deo ut habet rationem mensurati mensura Dei dicitur aeternitas
Liber 1, Distinctio 8, Pars 1, Principalis 3
Liber I, Distinctio 8, Pars 1, Principalis 3, Quaestio 1 : Utrum Deus sit immutabilis
Liber I, Distinctio 8, Pars 1, Principalis 3, Quaestio 2 : Utrum omnis creatura sit mutabilis
Liber 1, Distinctio 8, Pars 2
Liber 1, Distinctio 8, Pars 2, Principalis 1
Liber I, Distinctio 8, Pars 2, Principalis 1, Quaestio 1 : Utrum in Deo sit compositio virtutis et subiectae
Liber I, Distinctio 8, Pars 2, Principalis 1, Quaestio 2 : Utrum in Deo sit compositio essentiae et esse.
Liber I, Distinctio 8, Pars 2, Principalis 1, Quaestio 3 : Utrum sit ibi compositio generis et differentiae
Liber I, Distinctio 8, Pars 2, Principalis 1, Quaestio 4 : Utrum Deus sit summe simplex
Liber 1, Distinctio 8, Pars 2, Principalis 2
Liber I, Distinctio 8, Pars 2, Principalis 2, Quaestio 1 : Utrum omnis creatura sit composita
Liber I, Distinctio 8, Pars 2, Principalis 2, Quaestio 2 : Utrum anima sit composita
Liber I, Distinctio 8, Pars 2, Principalis 2, Quaestio 3 : Utrum anima sit tota in qualibet parte corporis.
Liber 1, Distinctio 9
Liber 1, Distinctio 9, Principalis 1
Liber I, Distinctio 9, Principalis 1, Quaestio 1 : Utrum generatio distinguat in divinis
Liber I, Distinctio 9, Principalis 1, Quaestio 2 : Utrum filius sit alius a Patre
Liber I, Distinctio 9, Principalis 1, Quaestio 3 : Utrum Pater et Filius possint dici plures aeterni
Liber 1, Distinctio 9, Principalis 2
Liber I, Distinctio 9, Principalis 2, Quaestio 1 : Utrum filius sit aeternaliter genitus.
Liber I, Distinctio 9, Principalis 2, Quaestio 2 : Utrum Pater sit prior Filio
Liber I, Distinctio 9, Principalis 2, Quaestio 3 : Utrum de filio dicatur melius semper gignitur quam semper genitus est vel gignetur; utrum bene dicatur semper natus est; utrum possit concedi filius semper nascitur.
Liber I, Distinctio 7, P. 2, Quaestio 4
Et videtur quod sic: quia filius non gignitur: nisi ex eo quod pater se intelligit: sed sicut pater se intelligit; ita filius se intelligit: sed pater se intelligendo producit filium. ergo filus producit alium filum.
Praeterea. Non maioris potentiae est pater carnalis quam celestiae. Sed pater carnalis potest generare plures filios et potest dare filio quod generet alium filium. igitur celestis hoc poteri. igitur etc.
Praeterea. Quando aliquod produxit aliquod: nisi cesset potentia ad producendum interum potest aliud producere: sed pater producendo filium non amisit potentiam generandi. ergo poteri producere aliud filium.
Praeterea Quarto aliquod est simpliciter tanto in pluribus reperitur: quia quanto simplicius tanto virtuosus: tanto igitur n pluribus filiis poterit reperiri nam divina quam quaecumque nam coproalis: quanto nam divina simplicior est qualibus corporali natura.
In contrarium est: quia dicit Commentator in caeli et metaphysica quod ex proiectione universi contingit quod est universum unum, igitur ex perfectione rei contingentiae quod sit unum tale filius dei est maxime perfectionis ergo etc.
Praeterea plurificatio aliquorum secundum numerum est propter materiam in divinis non est materia ergo non sunt ibi plures filii quia tunc filii illi differrent secundum numerum et haberent materiam
Praeterea Omnis scriptura clamat ipsum esse unigenitum: quod non esset si ibi essent plures filii respectu personae patris.
Respondeo dicendum quod si volumus loqui de pluralitate aliquorum: oportet nos videre quo illa pergrediuntur in esse. filius autem in divinis per viam generationis accepit esse quia de ratione filii est quod si genitus generatio autem est opus naturae. secundum ergo aliqua diversimode naturam habent competit eis diversimode generari. sic enim loquendum est de generatione: ut loquimur de natura. si ergo deus est naturae intellectualis non poterit ibi esse generatio: nisi per modum intellectus propter hoc vult Augustinus 6 de Trinitate capitulo 2 quod est filius: quia verbum: ex quo habetur quod eius generatio est per modum intellectus: quia ab intellectuali natura procedit verbum. Et ideo si volumus videre utrum in divinis sint plures filii videamus utrum in divinis sint plura verba. hoc autem maxime videre poterimus considerando differentiam inter verbum divinum et nostrum: quia in nobis sunt plura verba. In divinis autem est unum tantum.
Causa autem quare in nobis sunt plura verba quadruplex assignari potest. Una est: quia verbum nostrum non semper gignitur de scientia: sed aliquando de ignorantia, ut dicit Augustinus 15 de Trinitate capitulo 15 et ideo quia de scientia et ignorantia gignitur verbum: ideo in nobis est aliud et aliud verbum prout de scientia et ignorantia gignitur.
Secunda est: quia scientia nostra est amissibilis: et quia ea "quorum substantia deperit non redeunt eadem numero": successive in nobis potest esse alia et alia scientia: ex quo amissibilis est secundum quod dicit Augustinus 15 de trinitate c. 13 et secundum quod in nobis est alia et alia scientia: erit aliud et aliud verbum.
Tertia ratio esse potest: quia in nobis aliquando verbum habet esse informe: aliquando habet esse formatum. unde dicitur 15 de trinitate capitulo 16 quod ante verbum nostrum praecedit cogitatio: et ita possunt plurificari in nobis verba secundum esse informe et formatum.
Quarta ratio sumi potest ex eo quod intelligentia non potest simul informari omnibus quae sunt in memoria. unde dicitur 15 de trinitate capitulo 8. "Quoniam non potest acies animi simul omnia, quae memoria tenet uno aspectu contueri": ideo verbum nostrum non ex tota scientia generatur. Et ideo dato quod semper verbum nostrum de scientia gigneretur semper haberet esse formatum numquam scientia nostra esset amissibilis: quia non totam scientia comprehendit: cum intelligentia non possit unico aspectu informari omnibus quae sunt in memoria: oportet in nobis saltem successive esse plura verba.
Verbum autem divinum quia habet conditiones oppositas verbo nostro est ibi unicum solum. Nam illud verbum divinum semper de scientia dei gignitur: quia ut scribitur 15 de trinitate 15 verbum non nisi de scientia gignitur. sed ut scribitur eodem libro capitulo 14 verbum divinum vere est unitas ex quo primo habet conditione oppositam verbo nostro.
Secundo: scientia dei numquam est amissibilis. Et ratio huius assignatur 15 de trinitate capitulo 13 quia scientia dei est subiecta dei et esse dei: sed nihil quod est ipsum esse: esse amittere potest. Sed si deus non amittit esse: non amittit scire vel scientiam: quae sunt idem quod esse eius. Non igitur gignitur divinum verbum ex scientia amissibili: propter quod habet secundam conditionem oppositam verbo nostro.
Tertio verbum divinum numquam est informe: immo semper est formatum: ut dicitur 15 de trinitate capitulo 15 propter quod 16 capitulo dicti libri dicitur quod in deo non est cogitatio: sed verbum. non igitur plurificabitur per esse informe et formatum: ut nostrum verbum: propter quod opponitur 3o verbo nostro.
Quarto: quia verbum divinum gignitur ex tota scientia dei: cum scientia dei simplex sit et non habeat parte et parte. Si gignitur ex scientia dei: ex tota scientia gignitur: et quia illi scientiae coaequatur: nec est aliquid in scientia: quod non sit in verbo: vel in verbo quod non sit in scientia: cum sit ibi una scientia: sicut una subiecta et una essentia: erit ibi unum verbum. Ista autem aequalitate verbi ad divinam scientiam et istam comprehensionem narrat Augustinus 15 de trinitate capitulo 14 dicens "pater genuit verbum sibi aequale per omnia. Non enim seipsum integre perfecteque dixisset si aliquod amplius aut unus esset in eius verbo." Et sequitur "quod quicquid est in ea scientia de quae est genitam: et in ipso est quod in ea non est: nec in ipso est".
Ex quo patet quod verbum divinum habet quartam conditionem oppositam verbo nostro: quia aequatur divinae scientiae: non autem verbum nostrum nostrae scientiae coaequatur illud igitur verbum est verbum unum: quia non habet unde plurificetur. patet igitur quod est ibi unus filius: cum sit ibi unum verbum. Ad probandum et ibi esse unum filium: facit quod ostensum fuit in 2o problemate quartae distinctionis ibi enim ostensum fuit quod per viam generationis in divinis a pluribus personis non procedunt plures: nec a pluribus una: nec ab una plures: sed solum ad una unam: quod si ita est solum una persona eset ibi genita: et ita unus filius.
Ad primum dicendum quod pater intelligendo se producit filium: quia nam in divinis est radicale principium generationis. Attemen ut persona generet oportet suum intelligere: sive suam naturam esse coniunctam cum aliquo respectu cum quo non est coniunctum intelligere filii: et natura filii prout est in filio.
Ad 2m dicendum quod non est ex impotentia patris caelestis quod non generet plures filios: immo ex potentia et perfectione: quia se integre et perfecte per unicum filium se exprimit et manifestari superfluet ibi alius filius.
Ad 3m dicendum quod ratio fallit ex falsa imaginatione: imaginatur enim in actu generationis filii esse praeteritionem: ita quod pater postquam genuit filium cesset generare: et quia quiescit a generatione: possit iterum generare: sed non sic se habet: quia pater semper gignit et filius semper est genitus.
On this page
