Quaestio 4

¶ Distinctionis quadragesime sexte questio quarta. QUarto circa hanc materiam probare enitemur aliquod peccatum esse infinite paruitatis imo de or missione nunc actu: patet: nullus tenetur di ligere deum vno gradu dilectionis nec duobus: es go omittens infinite modicum peccat: consequentia clarere videtur et patet per simile: precipiat deus sorti diligere eum quattuor gradibus dilectionis et platoni quattuor et vltra et omittat vterque: tunc sic: plato plus peccat quam sortes et plus punietur in inferno pro suo peccato quam sortes et non diui sibiliter: quod patet: sit ita quod sortes puniatur quattuor gradibus pene tunc quero de gradibus pene platonis. Si dicas quinque gradibus punitur vel quattuor cum semis: ergo cicero potest puniri plus quam sortes et minus quam plato cum est excessus diuisibilis sed hoc non quia tunc deus non punit peccatores proportionabiliter ad eorum peccata palam est quod deuinctus deum diligere intensius et omittens plus peccat quam deuinctus diligere eum remisse sed cum nunc in nullo gradu dilectionis viator tenetur diligere deum omittens eum diligere infinite parum peccat.

Respondetur concedendo quod viator ad plus obligatus omittens magis peccat quam aius ceteris paribus sed pondus solutionis in hoc michi latitare videtur: licet in nullo gradu homo te netur diligere deum tamen omissio illa est alicuius certe malicie secundum quod deo placet et pena est alicuius certe intentionis licet nos fugiat: sicut secum dum eos tenentes facta in ebrietate iniputabilia et sic occidens ex ebrietate veniali forte venialiter pec cat: sed secundum quod peccatum veniale venandum est non sufficit ire ad veniale ebriandi: similiter scimus vndam nonam vel decimam maris ceteris es se maiorem licet causa nos fugiat. Quo fit hoc argumentum est nullum bomo in nullo gradu tenetur diligere deum: ergo illam dilectionem omittens in nullo determinato gradu malicie peccat. ex hoc potest argumentum elui de platone: licet deus in nul lo gradu vltra quattuor precipiat diligere tamen ha bet certam penam et determinatam qua eum punit si transgrediatur vt diximus iam de dilectione dei et eius omissione et sic forte punitur plato quat tuor gradibus pene et semis et tunc deuinctus diligere vt quattuor cum dimidio omittens pro illa omissione forte quinque gradibus punitur. Arguitur paucis rationibus quod aliqua forma aliam impartibiliter excedit: ergo hic non inconuenit in penis et peccatis. assumptum patet de duabus latitudinibus: sit a latitudo vniformis vt octo in calore vel albedine per totum b latitudo vniformiter difformis a non gradu terminata in octo in extremo intensiore iam arguitur sic: b forma terminatur in octo exclusiue: ergo non habet albedinem vt octo sed quamlibet citra octo a corpus habet albedinem vt octo: ergo a exuperat b indiuisibiliter: quia si diuisi biliter sit medius gradus vel quarta pars gradus patet quod non cum quilibet gradus citra octo est in b forma. Forte dicis b non terminatur in octo exclusiue sed inclusiue. Contra tunc redibit quod euitare intendis quod dabitur aliqua albedo in subiecto indiuisibiliter diuidamus partes proportionales in b et suo subiecto intentione: n forme versus in nulla parte proportionali b est albedo vt octo in aliquo puncto intrinseco subiecti b forme quia si sic vel non esset vniformiter difformis vel ibi esset albedo supra octo cum post illud punctum vel partem proportionalem esset albedo supra octo si erit ibi albedo vt octo dabitur longitudo sine latitudine. Insuper signetur vnum medium vniformiter disfformiter in resistendo paludosum a non gradu terminatum in quattuor et ponatur vnum mobile acti uitatis vt quattuor incipiens a non gradu resistentie iam quodlibet punctum intrinsecum illius medii illud mobile pertransibit et non mouebitur con tinuo: ergo tandem erit quies et non nisi in latitudi ne vt ita loquar impartibili: quod patet cum ante punctum terminatiuum totius non est resistentia vt quattuor: ergo ante non stabit si ad illud deueniaterit actio a proportione equalitatis contra philo sophum septimo phisicorum et rationem. Respomdetur concedo quod latitudo vniformiter difformis ter minatur in aliquo gradu exclusiue et transeat quod a forma excedit b sed non per aliquam formam impartibilem vmo per latitudinem diuisibilem quia pentotam a formam sicut tota linea pertransita ab hoc mobili a est maior linea pertransita a b mobili et eam excedit excessu diuisibili si vniformiter mouebantur per horam preteritam et iam a sit et non b potest etiam dici non minus apparenter quod ille due forme sunt pares in intensione hoc est equalem intensionem habent licet vnum subiectum denominetur album vt octo et aliud vt quattuor secundum com muniorem modum dicendi cum latitudo vniformi ter difformis respondit gradui medio illius latitu dinis si dicatur quod vnum subiectum denominetur a gradu de octo qui est remisissimus qui non est in hoc subiecto in idem redit. Si dicas ponatur subie ctum b forme bipedale vniformiter difformiter al bum et capiatur medium punctum inter illas duas pedalitates querendo an in illo est albedo vt quattuor vel citra illud non gradum versus vel vltra quocunque illorum dato: eodemmodo dicere habebas albedinem vt octo esse in illo subiecto. Insu per si addatur alia albedo vniformiter difformis ad b opposito modo sic scilicet quod gradus intensior addatur non gradum versus et non gradus supra ex tremum intensius iam totum erit album vt octo et nichil additur prope non gradum: ergo prius erat albedo vt octo in illo subiecto. Rsonuntur quod in puncto medio nulla est albedo cum ipsa non inheret puncto non est albedo punctalis sed ante punctum me dium est quilibet gradus albedinis citra quattuor et vltra illud punctum albedo vltra quattuor. Ad secundum dico consequentia est nulla. Ad aliud argumentum dico quod si illud mobile medium et resistentia conseruentur vniformiter sicut a principio continuo mouebitur illud mobile et quod libet punctum intrinsecum illius medii pertransibit et infinita tarditate quia semper finem versus maiorerit resistentia: et per consequens tardior descensus.

¶ Tertio argumentor ponendo duos sor tem et platonem qui per horam preteritam sic meriti sunt quod quantum sit meritum sortis in fine prime partis proportionalis tantum sit meritum platonis in fine secunde partis proportionalis et quan tum fuit meritum sortis in fine secunde partis proportionalis tantum fuit meritum platonis in fine tertie partis proportionalis et sic consequenter per omnes partes proportionales vnius hore: sit a in stans terminatiuum huius hore preterite in quo nos sumus et ponatur quod sortes et plato equaliter meri ti sunt ante principium hore preterite discedant am bo sortes et plato post hoc instans sine vlteriore me rito iam argumentor sic: meritum sortis est maius merito platonis et non per aliquem excessum diuisibilem: igitur. quod sortes plus meruit quam plato: patet. in quolibet instanti intrinseco hore preteritesor tes erat in maiori merito quam plato et similiter dicendum est in qualibet parte proportionali illius hore: ergo per totam illam horam: quod si concedas contra: quodcunque meritum sortes acquisiuit in fine partis proportionalis precedentis plato ex vpotesi acquisiuit vel equale in fine partis proportionalis sequentis et non datur vltima pars proportionalis hore: ergo sortes non acquisiuit plus meritiquam plato et argumen tum potest applicari contra conclusionem principa lem a principio quod inequaliter merentes equaliter premiabuntur in eodem foro sicut multa istorum argumentorum possunt mutari sub aliis et aliis ter minis ad varias materias. Respondetur quod sortes et plato nunc in a instanti habent equalia merita: et concedo quod in quolibet instanti intrinseco hore preterite sortes erat in maiori merito quam plato similiter in qualibet parte proportionali hore preterite sed uon sequitur quod ita sit in boc instanti exemplum in achille zenonico si vnum mobile pertranseat priman partem proportionalem ante aliud sic quod a sit in fine secunde partis proportionalis b erit in fine prime et quando a erit in fine tertie b erit in fine secunde partis proportionalis huius spaci et ita mouendo per omnes partes proportionales conti nui per vnam horam continuo: iam in quolibet instanti intrinseco vnius hore a erit ante b et sic in qua libet parte proportionali et tamen in instanti termi nante horam erunt ambo eque cito extra spacium b mouetur velocius circa finem hore quam a / cum a pe totam primam partem proportionalem hore pertransiuit primam medietatem spacii b per subduplum tempus pertransiuit tantum spacium lineale me dio quiescente et concedo quod in a instanti terminan te horam sortes est in maiori merito quam plato erat si militer in a instanti plato est in maiori merito quam sor tes erat si non curramus ad tempus vmbraticum tempus inadequatum. Potes dari alia analogia vnon inconuenit aliquid semper precedere aliud in motu merito vel similibus et equaliter esse in fine de partibus equinoctialis et Fodiaci in materis de ortu signorum vel de duabus vmbris: sint due vmbre a et b causate a duobus corporibus opacis it corpora lucida que has vmbras causant ascendant vniformiter ad aenith corporum opacorum: sit vna hora: verbi causa in instanti terminante horam vtrumque corpus lucidum erit in zenith corporis opaci et cum hoc ponatur quod vnum corpus opac diminuatur continuo ad paruam quantitatem sciicet cd manente vniformiter: iam a vmbr uitate continuo exuperauit b vmbram: et tamen in eodem instanti vtraque vmbra erit eque cito extintta et pone si libet sortem et platonem continuo equae liter motos in vmbris secundum quod decrescunt et proportionabiliter merentes. At dicis: ascensus corpo tum lucidorum ad zenich corporum opacorum equae ymbras diminuunt quantum est ex parte illorum et sunt agentia naturalia et cum hoc diminutio cor poris opaci diminuit vmbram: ergo vna vmbra citius euanescit quam alia. alioquin non semper maiora ta causa maiorabitur effectus: non iuuat dicere ascensus corporis opaci prope zenith non tantum di minuet sicut quando multum distat idem est ex par te ascensus corporum lucidorum. Dicitur concedendo quod non semper maiorata causa maioratur es fectus.

¶ Distinctionis quadragesime sexte quaestio quinta. Diicitur quinto contra principale sic dabi le est aliquod peccatum pro quo deus non potest infligere penam: quod patet: est aiqua pena ita parua quod non potest immutare volumtatem sine ope alterius pene ostenditur hoc per mi nimum naturale secundum extensionem non visus est vnquam elephas vel equus ita paruus sicut culex vel formica et hoc non nisi quia repugnat forme ele phanti informare ita paruam materiam seorsum si tut est formica: igitur. Forte dicis datur minimum secundum extensionem et non secundum intentionem. contra per te datur minimus calor secundum xxtensionem qui subito producitur signetur et sit a per te a subito producitur: sic in boc instanti vel calor est alicuius intensionis certe vt vnum vel duo ergo datur minimum secundum intensionem si de tur secundum extensionem quia si non detur mini mum secundum intensionem quare producitur gra dus vnus cum medietas illius gradus sufficit si duo gradus producantur subito quare non solum vnus gradus producitur in instanti cum non datur minimum naturale caloris vel alterius qualitatis secundum in tentionem per te et quare non producitur vnus gra dus in quolibet instanti sequenti sicut vtius gradus supra partem gradus sufficientis ad extensionem minimi naturalis: hic dicit gregorius de ari. in decima septima distinctione primi non datur remisissima forma bene tamen minimum naturale secundum extensionem vel maximum quod non citius dicit. primum probat per lumen quod producitur per corpus luminosum non datur remisissimum lumen illius corporis vmo in infinitum remissum est lumen illius corporis. contra illud lumen non est extra suum totum: ergo nichil est illud dictu. dicis licet comtinuatur aliis partibus prioribus non tamen in sub iecto adequato contra propterea non debes concludere propositum sed istud prouenit quia corpus luminosum a remotis producit remissius lumen quam a propinquis et si maneret in illo situ corpus luminosum nunquam amplius produceret sed de calore pro ducto prope corpus calefactiuum quare illud conuenit et cunsuccessiue producit quare produxit du os gradus secundum intensionem vel vnum prope agens si non detur minimum secundum intentione vnum est rationabile quod tenet commentator in quo beatus thomas et gregorius conueniunt quod detur minimum naturale secundum extensionem apparet quod eodemmodo debet dici secundum intensionem. Rursus non valet quod gregorius dicit rationabilius est dare maximum quod non potest per se existe re quia illud non potest per se existere vt constat intelligenti terminos et sit maximum quod non ignis gra tia exempli pedale illud non producitur subito sine addito naturaliter non potest esse seorsum quare comproducitur octaua pars pedis vltra vel septima vel alia pars in instanti si vna octaua pars pedis producitur cum illa pedalitate in instanti iam quare producitur vna sextadecima pars pedis pu ta medietas illius excessus in illo instanti citius quae alia tanta pars in instanti sequenti: propterea non est satius dare maximum quod non sicut putat grei gorius id sine proteruia defendi nequit sed cum con mentatore eundum est vel negandum est minimum naturale. si ponas illud produci in boc instanti que ris an producetur equalis forma remote ab agente et propinque si terminetur ad non gradum queritur quare citius denominabitur forma tota vt vnum quam vt duo vel econuerso vel an producetur calor equaliter intensus in partibus propinquis et remotis. ex hoc non probatur quod datur remisissimus actus intellectus vel voluntatis sed opus est inniti spe cialibus mediis cum multum interest inter actus a nime intellectiue et accidentia extensa et arguitur sic: datur maximus actus quem anima potest habe re sine habitu cum influentia dei generali: ergo minimus tenet consequentiam quare citius debet esse status in vno extremo quam in alio et cum natura omnium con stantium est status certus crementi et decrementidicis propositio philosophi intelligitur in rebus er tensis in actibus anime est status in summo alioquin anima esset infinite capacitatis actiue si concurrere potest ad comproductionem cuiuslibet intensi a ctus possibilis cum auxilio dei generali sine alia ope hoc non requiritur ad habendos actus remissos experimur facilius esse habere actum remissum quam intensum et hic nullam experientiam possumus habere sicut in aliis rebus extensis vt superius diximus de elephante vel equo non occurrit michi ratio ad ponendum minimum secundum intensionem in anima vel in angelo. Quo fit anima potest pure partibiliter elicere suum actum intendendo vel remittendo et sic negatur assumptum argumenti et si daretur minimum secundum intentionem si ne ope speciali diuina. dico quod deus potest anime suffragari quod quamlibet penam quantuncunque pusillam in gradu habeat non est necesse dicere quod erit vna perua pena causata totaliter a deo sicut aliqui existimant illud minus rationabile ostendemus inferius in materia de beatitudine hic multas rationes difficiles circa hanc materiam possum exaggerare quas in aliis libris in quibus suum locum habent tangimus vt puta ego volo esse peior te et tu similem volitionem habes de illo qui actum elicit in in stanti et continuat vel intendit per tempus sequens et ita de talibus quas nunc missas facio perinde quia ad alia festino