Liber 5

COntradictio est in com.i. Dicit Commen, quod principium ma teria le est illud, quod demon stratur cum hac praepositio ne ex. Huius tamen oppositum videm tur sentire ipse in i. phi. com. q. vbi dicit, quo in su Do dicimus, quod hoc fit hoc, in priuatiorre autem quod ex hoc fit hoc. Soluitur, vt ipsemet Commen. dicit in hoc. 8. meta. con. i. 8. famo sior ex significationibus, ex, est quando impon tat geneus causae materialis. & hoc est ratio nabile. materia enim sic deseribitur a Philose pho in. 2.phy¬: v. Materia est, ex quo sit ali quid cum insit. Quod autem dicitur de primo, quorum priuatio est manifesta, generatio attribuitur priuationi cum illa praepositio¬ ne ex, aut etiam in recto generatio enim fit ex non essae, & non ex esse. & id eo magis dicimus, quod infirmus sit sanus, quae quod homo sanus fiat: sed in subiectis, quotum priuatio latet generationes subiectis attribuuntur: sicut dicimus, quod domus fit ex lateribus. Pro hoc vide con. is. septimi meta. & nos ibi etiam dicemus magis.

Secunda contradi. est in com.e. Dicitur, quod natura prius de forma dicitur. Sed. i. physicon¬t. dicit, quod prius dicitur de composito: quia inquit, quod illa sunt magis naturalia. coluitur. nam secundum ipsum. i. phy. co. i. &. 8. non dicitur vni uoce, nec aequiuoce de materia, & forma & composito, sed analogice: licet compositum proprie loquendo verius naturatum, vel habens naturam dicatur, quae natura, sicut patet ibidem. Vnde vniuersaliter apud ipsum nil vniuoce dicitur de causa, & causato, praecipue in praedicatis, quae sunt primo intellecta, & habent modum intentionis primae. Vlteris debes scire, quod analogia est duplex, quaedam est secundum famositatem, & quaedam, secundum veritatem. vnde composita existimantur communiter esse magis entia, & magis substantiae, quae forma, aut materia: quia talia non strae primae cognitioni naturali sunt notiora: sicut est de intentione eius. e. phy. com. i. vbi per confusa magis exponit composita causata. ex elementis, sed secundum veritatem na tura per prius dicitur de forma, quae de mate ria, aut de composito: quia propter quod vnumquodque tale, & illud magis.

Tertia contradi. est in fine com. &. Dicit Commen quod aeterna non habent esse necessa rium ab alio. Huius tamen oppositum patet. 2 ca prae de substantia orbis, & a. meta. com. A. Soluitur. aeterna citra primum non habent es se necessarium ab alio fermaliter: habent tamen esse necessarium ab alio, vt a fine, & ab efficiente. Fatiopiimi est ista, quia, si aliquid non esset formaliter ex se necessarium, sed contingens, tale nullo pacto posset ab alio srtiri necessitatem, secundum ipsum. i. phycon.s. contra Aui. nisi tu ponas naturam cor ruptibilem conuerti in naturam aeternam. vnde quodlibet aeternum caret materia, quae radix est contingentiae, & possibilitatis. Et ideo secundum Philosophos quodlibet aeternum formaliter est necesse esse seipso, effectiue vero, & finaliter talia aeterna sunt a Deo, & propter Deum: sicut demonstrauimus in quodne nostra de triplici causalitate intelligentiae.

Quarta contradi. est in com. v. Habetur, hic coniter, quod duo accidentia numero differentia non pictent esse simul in eodem subiecto. Sed huic authoritati resistunt Medici, ponentes complicationem febrium in eodem subiecto simul. quia vt patet per Gale. in. i. de differentii febrium, hectica febris potest esse coniuncta cum putrida, & tunc duae caliditates numero dif ferentes simul sunt in eodem subiecto, sicut patet. quia febris nihil aliud est, nisi calor naturalis conuersus in igneum. Nisi esset, quod in tali corpore, in quo est istarum duarum febrium complicatio, est vnamet numero calidi tas. genera enim febrium non distinguuntur genere, vel specie penes calorem, sed penes diuersita¬, tem materierum, in quibo est calefectum esse. & ideo non prohibet, vt vnamet caliditas, vt est in facto esse, quae remota putrida febre adhuc remaneret in mebris, illa ratione dicatur, esse caliditas febris haecticae, quae secundum aliam rationem, vt est in fieri ab humore putrido cau sata dicatur esse caliditas putredinalis febris stat enim absque repugnantia secundum diuersos respe ctus: sed de hoc non est nobis locus in praesentia dubitandi, quia multa dici picuent hinc inde, quae transcendunt nim negocium.

Quinta contradi. est in com.ia. Nomen ac cidentale primo significat accidens. & secun datio subiectum. Huius tamen oppositum dicere videtur. eist phy. com. i.8. vbi habet, quod significat, nomen concretum duo scilicet subiectum & formam quia dicit, quod album significat albedin est, & r ceptiuum albedinis, &. i. de anima. con. 8. dicit, quod nomnia rerum artificialium, quae accidentiae sunt, primo significant subiectum, & secundario formam. Soluitur, nomen significat rem secundum, quod est in actu. actus autem duplex est, substantialis, & accidentalis. substantialis dat esse simpliciter, & accidentalis dat esse, secundum quid Et ideo, cum composita substantialia sint in actu simpliciter nomen talium primo significa formam, quia forma est ratio propter quam compo situm est in actu simpliciter, secundario autem importat compositum. In compositis vero per accidens nomnia talium in concreto sumpta orimo formam significant, & secundario su biectum, quia a forma sit denominatio non a materia. &, quia subiectum respectu acci dentis est sicut materia. 8. nieta i. con i. idec dicimus nos, quod talia primo significant formam per quam sunt in actu secundum quid ipsum subiectum. Accedit ad hoc, quod si talia prius significarent subiectum, quae formam, tunt sequeretur, quod esset nugatio d. cendo homo albus, sicut deducit pulchre Comien hic contra Auice. De nominibus autem rerum artificia lium quid primo significant an formam an su hiectum dixi in com. s. secundi de anima. & idec illuc recurre Quantum ad propositum spectat, dico nullam esse contradictionem in Auer. si quandoque dicit nomen concretum accidentale duo significare, scilicet subiectum & formam, seu compositum ex forma, & subiecto: sicut ipse habet. i. meta. con is. vbi habet nomnia denominatiua significare vnum compositum: Quandoque autem dicit talia significare formam prinio, & secundario subie ctum. aliud enim est significare absolute, aliud est primo significare. dicimus talia nonia concreta significare vtrumque non in primo significare vtrumque dicimus, sed talia primo formam signisicant. denoml natio ab actu fit, non a potentia.. physic. ii. &. 8. meta. tex. con.v. &. 8. mera con. v. &. i. phy. 8i. &. i. cap. de substantia orbis. nam. quando amittitur forma substantialis rei, ibi ma teria ammittit nomen, & definitionem rei: cum autem destruitur forma accidentalis, ibi etiam anttitur denominatio, quo ad esse secundum quid. quod erat a tali forma, licet esse simpliciter, quod est a forma substantia li non amittatur per amissionem accidentalis formae. sic igitur solutio ad omnes authoritates patet

Sexta contradi. est in tex. sine com. Aristodicit in hoc cap. 8. non posse dici omnem Socrantem musicum esse, quia Socrates non est in pluribus, sicut dicitur omnis homo mu sicus. Sed huius oppositum habetur in. i. coeli & mundi, vbi dicit, quod omnis mundus est ex piopria materia in tex. com. s s. vbi litera graeca habet & axac vdenos, & tamen mundus non est in pluribus, vt patet ibidem. Soluitur, & est sententia Alexan. ibidem referente Simplicio, quod in indiuiduis, in quibus saluatur tota natura speciei, sicut est in sempiternis, potest poni signum vniversaliter distribuens, sicut est de mundo & Sole, & id geeus. secus autem est de indi uiduis rerum generabilium. in talibus enim tota natura perpetuari non potest, nisi per suecessionem. solicitudo enim diuina propter hoc miserta dedit talibus virtut est, vt possint per peruari in specie, vt dicit Commenta. in. i. de aninia. comnmen 8. Et nota bene hoc.

Septima contradi. est in com. is. Inquit Conmen. quod in intellu vniversale notius est particulari Huius tamen oppositum sequi videtur ex dictis eis in ti. meta. con. A8. vbi habet, quod vniversalia intellecta apud Arist. sunt collecta ex similitudine, quam accipit intellectus ex particularibus. & facit ea intentionem vnam: & per consequens singularia notiora intellectui esse videntur, Nisi esset, quod anthoritas ista in oppositum ad ducta, procedit de vniversali pro secunda intentione, non autem pro prima. quia vniuersale, vt est de primo intellectis praecedit cognitionem singularis. Singularis enim cognitio repugnat intellectui vt intellectus est secundum Philosophos, non inquantum singula re, sed inquantum materiale. Et sil in tellectui nostro cognitio singularis attribuitur, hoc est vt habet respectum ad materiam & ad sensum ex sui imperfectione, cum sit vltimis in genere abstractor. i. de anima. com. is. & idec &Comen super com. libri de Diuinatione dice bat quod, si substantiae abstractae singular: ma gtriale cognoscerent, contingeret illas ma teriales esse. Et ideo intellectus noster piimo aspectu vniuersale cognoscit, quia hoc conpetit sibi ratione, qua intellectus est, cum sit abstractus a materia, & habeat oppositum receptionis modum modo, quo materia re cipit. nam materia singulariter, & intellectu vniversaliter & abstracte recipit. sic ergo directe vniversale cognoscitur ab intellectu. singulare autem cum non cognoscatur ab intellectu, nisi vt ipse inclinationem habet ad materiam, sit dicimus tale cognosci ab intellectu, vt super phantasmata se conuertit. & ista cognitio refsexa est, & non competit intellectui nisi mediante sensu: sicut patet. i. de anima. con8. Caueant ergo Nominales, & Purleista tenentes singulare esse primo cognitum ab intellectu. Sed de hoc in quaestione nostra de primo cognito diximus satis.

Octaua contradi. est in tex. is. Arist. dicit in tex. com. is. quod motus & tempus sunt quar ta per accidens. Sed oppositum habetur in praedicamentis, vbi tempus posuit esse per se quantitatem continuam. Soluitur. tempus quiditatiue est numerus numeratus secundum prius & posterius ipsius motus, & pra cipue primi motus. & quo ad hoc est per se quantitas, quia talis nume rus numeratus potest esse quantiras continua, sicut tripedaneum telum, vt dicit lucidissimus Themis & ideo quiditatiue consyderatum tempus est per se quantitas, quia nihil addit supra motum nisi numerum numeratum. Aliud autem est consyderare in empore, & est quod hab bet per se mensurare motum. Motus autem mensurat tempus per accidens. & hoc est acc dens temporis, & non est quiditas temporis, vt inqui Alex. in. A. phi. in expone tex. con. iis. & qui ad hoc tempus est quantum per accidens, pro quanro imaginamur quod tempus mensurat per su quantitatem quantitatem motus, & adaequatur ei. & diuisio & continuatio eius adaequatur diuisioni & continuationi motus, a quo tem pus dependet, tanquam a causa, saltem in gene re causae materialis. & sic dicit Philosophus quod tempus est diuisibile & continuum, propter motum, & motus propter magnitudinem Non inconvenit ergo tempus, quo ad id, quod est secundum sui quiditatem esse quantitatem per se, & quo ad id, quod accidit ei. quod sit quitum per accidens. nam vt inquit Alexam. quiditas t pis est in numerato esse prioris & posterionis motus, secundum quod illud est pris & illud posterius, sed mensurare motum accidit tempori, sicut propria passio accidit sub iecto. Sed nunquid motus secundum sui qui ditatem sit oer se quititas: videtur quod sic. quia Commen 8. phy. com. oo. declarans dictum Phi losophi ibi, quomodo motus & prius & posterius in motu sunt eadem subiecto, sed differunt secundum esse, inquit quod prius & posterius, cum fuerunt accepta secundum quod sunt in subiecto, tunc sunt partes motus: cum autem fue rint consyderata secundum definitionem & & quiditatem, tunc prius & posterius erit aliud a motu, quoniam motus est in quantitate, & prius & posterius sunt in numero. ex quo videtur motum quiditatiue esse quantitatem. & hoc Furleus, & multi alii Auerroistae tenent Ex aduerso autem instatur ex authoritate Philosophi in 8. meta. collocantis motum in quantis per accidens. Amplius autem. A. physi. eom. & tex. iis. &. nis. dicit quod tempus mensurat rem motam, non simpliciter secundum quod mo tum est quantum, sed secundum quod mots ipsius quantus est. vbi Commen in com. dicit quod tempus menfurat quantitatem accidentem motui, & per consequens, si quantiras motus accidit motui, essentia & quiditas motus est aliquid, cui illa quantitas aduenit, qui a nihil dicitur sib imet accidere. vbi Comment. elicit vnum pulchrum documentum per locum a maiori, quod, si tempus non mensurat rem motam secundum quod est mota simpliciter, d ignius est ipsum non mensurare aliquid secundum quod est ens, ex quo vte quod, si essentia motus non mensuratur a tempore, sed quantitas accidens essen tiae motus, multo minus essentiae aliarum rerum a tempore mensurabantur. & ratio est, quia vt inquit Philosophus. ii. meta. tex. com. i.S tempus aute inotus est, aut est motus passio quaedam. Et ideo magis vt quod tempos habeat mensurare essentiam motus, quae essentiam alia rum rerum. & ideo, si non mensurat mote essenam, sed quantita tem accidentem motui, nmulto minus mensurabit essentiam aliarum rerum. & ista etiam fuit sententia Alexa. vt recitat Commen. 8. phy. con. ioi. quod tempus non est numetus motus, i. quod non est incrementum tempus numerare motum. quod ideo dicit, quia secundum Alex. quiditas tem poris non consistit in numeratione actius respectu motus, sed in numerato esse priori & posterioris, quia illud est accidens temporis seu proprietas, & non est quiditas tem poris. Amplius autem dicit illud. quia dato quod tempus mensurat motum, tamen non mensura, eius quiditatem & essenm, sed quantiiatem accidentem ei. Et confirmatur per Commen A8. physi. com. os. vbi Philosophus dicit quod tempus non determinatur per tempus, neque quo quantum, neque quo quale dicit, non di cit hoc, quia tempus sit quantum & qualequoniam tempus est quantum, & non quale. sed. si tempus haberet qualitatem, sicut motus habet quantitatem & qualitatem, non nmensuraretur a tempore, sicut motus, qui quo ad vtrunque a tempore determinatur. nam quantitas motus determinatur per tempus, quia dicimus motum magnitudinis esse in magno tempore& velocitas mots quae est qualitas. motus etiam determinatur per tempus, igitur quantitas est accidens motui, & non est quiditas eius. & hoc teneo, quod quiditas & essentia motus est actus imperfectus in mobili. vt patet ex. 2 physi. & huic accicit quantitas & qualitas, & multa alia accidentia, situt est videre de continuatione & aliis in. 8. physi. tex. com. S8. Ad authoritatem Commen in com. S 8. dico quod motus est in qu antitate, vt habet mesurarit tempus, non autem quo ad sui quiditatem & essentiam pertinet ad quantitatem. alioquin idem esset mesurare motus quantitatem, & motus e ssentiam, quod est contra Philosophum & contra Commen 8. phiy. inte. con¬iis & tunc sequeretur quod quiditas motus tempore mesurarentur, & tempus esset mesura mo tus in esse quiditatiuo & tunc sequeretur quod motus non posset quiditatiue intelligi sine tempore: cuius oppositum scribit Comment in. a. physi. in tex. com.Sv. vbi dicit quod tempus non imaginatur sine motu, & motus potest imaginari sine tempore. & confirmatur, quia in i. phy. in definitione motus tempus non poni tur, vt patet intuenti. Alexan. autem in 8. me ta. in cap. de lquanto istam contradictionem isto modo soluere nititur. inquit enim quod tanetsi in praedicamentis tempus fuerit dictum esse quantum per se, & motum, quod intelligitur vt tempus est. idem quod motus, tamen nunc in quinto talia dicit esse quanta per accidens. sed non sunt quanta: similiter vt quae sunt quantorum passiones, quatenus quanta sunt, sicut est magnum & paruum, & multum & paucum, logum & breue: talia enim sunt per se quarn ti passiones, in eo quod quantum est. sed motus & tempus non sunt passiones quanti, in eo quod quantum, & ideo dicuntur quanta per accidens. Amplius autem vt asserit Arist. in. i. meta. stri ctius vte loqui de quanto, quae in praedicamen tis, nam in quanto illud per se quantum esse dicitur quod permanet, & affectiones illae per se quanti sunt, quae permanent, sicut & subiectum, motus autem & tempus permanent. Vnde definitio quanti in. 8. meta. erat, quantum est quod est diuisibile in ea, quae insunt, quorum quudlibet & vnunquodque vnum quid, & hoc aliquid aptum est esse. Vbi Alex. ponderans illa verba, quorum vnunquodque, &c. dixit addita esse ad distinguendum a quantis ea, quae constituuntur ex partibus situ carent ibus, cuiusmodi est tempus & oratio: adde etiam mo tum, talia enim non propiie dicuntur quanta. & ideo omnes affectiones, quae insunt quantitatibus permanentibus, quae proprie sunt quantitates, quia tales sunt permanentes, sicut & subiecta illarum, sicut multum & paucum, quae sunt numeri passiones: longum & brene, quae sunt passiones linee: latum & angustum, quae sunt, passiones superficiei: altum & humile, quae sunt passiones corporis, talia sunt quanta per se, sicut affectiones eor, quae per se quanta sunt, quia subiecta talium passionum sunt vere quantitates permanentes. sic & istae passiones. sed motus & tempus non sunt passio nes quanti per se, neque sunt permanentia. vnde motus non est passio magnitudinis per manentis, inquantum magnitudo permanens est, neque tempus est passio alicuius magnitudinis permanentis. vnde vere illa sunt per se quanti affectiones, quae sunt consequentia sua subiecta necessario. motus autem non ne cessario consequitur magnitudinem, super qua fit motus, neque aliquid magnitudinis est motus. licet in magnitudine hat. Haec sunt dicta Alexan. Et tu, frater mi, elice quidquid tibi melus apparebit. scito enim quiditatiue motum quantitatem non esse: tempus vero, cum sua quiditas sit in numerato esse prioris, vt quod sit per se quantitas. quo ad hoc, sed penes mensurare motum hoc sibi accidit: & sic est quantum per accidens, quia refert dicere tempus esse numernum motus, & esse motum mensurans. prima est per se in primo modo, maxime sumendo numerum pronumero numerato: secunda vero est in secundo modo. sic dicit Them. in. A. physi. in expone tex. comi. inis. &. iis. & ante ipsum fuit dictum Alexam vt recitat Simplic. vnde tempus est mensura motus, & quietis: licet motus per se, & quietis per accidens. sed tempus est numerus motus tantum, & non quie tis, quies enim non consistit in transitu prioris ad posterius secundum se, sicut consistit notus.

Nona contradic. est super eo. tex. Aristo¬ dicit motum, & tepoes esse quanta per accidens. Sed huius oppositum videtur de motu Aristo dicere in. i. physi. in tex. com primi. vbi dicit, videtur autem motum esse de genere continuo rum. De tempore etiam oppositum patet in praedicamentis, vbi enumerauit inter spe cies quantitatis continuae per se. Dico, quo motus quiditatiue non potest in alio genere nec in alia natura colloc ari, qua in genere actus permixti cum potentia. hoc enim fuit bene deter minatum per Arist. in. i. phy. in tex. com. rs. E miratus sum per vitam meam, quomodo aliqui ausi sunt dicere in via Peripateticorum motum quiditatiue esse quantitatem, nam tunc isti detrahunt Arist. qui in definitione quiditatiua eius non posuit quantitatem, & aperte reclamat contra illos: qui per inaequalitatem, quae pertinet ad quantitatem, aut per alteris tatem, quae pertinet ad qualitatem, definiebant ipsum. immo, vt ait in nullo alio genere quiditatiue reponi potest, nisi in genere actus, medii inter actum purum, & potentiam puram. Et ista fuit causa erroris Pythagorieorum definientium ipsum per non ens, & priuationem, quia, vt dicit Aristo. & Comi. phy. con. A8. &. is. latuit eos iste actus medius. licet enim eius potentia, & actus non singenera vniuoce dicta, dicuntur tamen analogice, sicut notat Commen ibidem. com. a. &. ia. & deanima con io. Vnde quantitas, & continua tio, & velocitas, & successio sunt de accidemn tibus motus. cuius argumento est, quod Arist in 8. physicae auscultationis, & Comment. in tex. com.ni 8. dicit, quod tpoes non mensurat est sentiam motus, sed quantitatem accidentem niotui. vbi Commen notat vnum pul chrum documentum quod est manifestum, qui si tepoes non mensurat rem motam, secundum, quod est mota simpliciter, dignius est ipsum non mensurare aliquid secundum, quod est ens. Arguit enim per locum a maiori negatiue, quia tpoes, aut est idem quod motus, aut est quaedam pas sio eius eni. meta. tex. com. a o. & ideo magis apparet tepoes mensurare motus essentia m, qua essentias terum permanentium. Si igitur non mensurat motus essentiam, sed quantitarem accidentem motui, multo magis non mer surabit essentias aliarum rerum, quae non sunt motus. & ibi manifeste apparet sinc aliqua controuersia, quod quantitas est de accidentibus motus. Et hoc etiam expresse habet Commen in 8. phy. in com os. vbi dicit, quo accidentia motus sunt niulta. & in. com.o & dicit expresse, quod motus est quantus, & qua lis, & quod vtroque modo notus determinatur per tpoers, & ex parte qua quantus, vt cum di¬ cimus quod motus magnus est in tempore magno & paruus in tempore paruo, & similiter ex parte qua qualis, vt motus velox, qui sit in tempore breui & tardus, qui sit in longo tempore, & in com. So. expresse dicit, quod vnum accidentium moti est continuatio. Mirum est igitur de burleo, & de multis aliis Peripateticis, qui voluerunt metum esse quiditatiue, & per se quam titatem. Nec obstat authoritas Coniment. in &. phy. com.So. vbi declarans differentiam secundum rationem inter motum, & prius, & posterius, quae sunt in motu, quae sunt eadem subiecto, & diffe runt ratione, vt dicitur in tex. vbi dicit, quod, cum fuerint consyderata, secundum quiditatem, prius & posterius erit aliud a motu, quoniam motus est in quantitate, & prius, & posterius sunt, in numero. dico, quod sumunt ibi quiditatem large pro descriptione, quae notificat renm per accidentia, & consequentia. Et sic glosafrater mi, dictum Arist. in. i. phy. vbi dicit, quod videtur motus esse de numero continuo rum, non quod continuum sit de quiditate motus, sed est de consequentibus motum. Et ideo Coninienia. 2 physic animaduertens ad hoc, quod modo dixi, notans. i. phyconx inquit quod illorum, quae sequuntur motum quae sunt propinqua substantiae eius, est con trarium, & non dixit contrarium esse de substantia motus, sed esse de propinquis. accidentia enim propria magnam partem conferunt ad cognitionem quod quid est i. de anima. te. com. it. Et sic gloso dictum Themistij, & omnium expositorum iuxta sententiam Arist. asserentem contrarium accipi in ratione motus modo praedicto. De tempore autem est alia ratio, quia tpors formaliter supra motum non addit nisi rationem mensurae. & ideo inquit Commen in &. phiy. in con.eri i. tempori essentiale est mensuiare motum, cum essentia eius sit mensurare motum. & ideo tpoers est per se quantiuas. quod autem Arist. dicit tpoes esse quantum per accidens, hoc est pro quanto extenditur, & continuatur ad extensionem, & continuationem motus, vt ipseniet se declarat in hoc loco, & in aphy. in tex. com.So. & in tex. com. ii. i. Et nota bene hoc, qui a non fuit ista solutio mihi declarata nisi post longum tempus, & non sine magno labore vitae meae.

Decima contradi. est super eo. ie. Arist. de clarando quomodo motus dicitur esse continuus, inquit, dico autem non quod mouet, sed quo motum est. vbi videtur motus continuitatem esse a spatio, & non a mobili. Huius tamen oppositum, inuenitur determinatum ab Aris. in i. de gene& corru. int. c. &x. & in 8. pby. te. com.: 8. vbi dicit secutum est autem omnia diuisibilia esse ab ipso mutante. i. a subiesto, quod mutatur Soluitu, vt dixi in. i. de gener. vbi folui instam contradictionem, quod sine dubio illa videtur fuisse snnima philosophi ibi, quod continuitas mots principaliter est a mobili: sed in 8. meta. quia posuit quanta per accidens esse duobus modis. vno ratione subiecti, vt album est quantum ratione subie cti. Aris. autem possit alium modum, non ratione su biecti in quo: sed circa quod, ideo isto modo, vt dicit ibi Alex. Arist. posuit motum esse diuisi bilem non a subiecto: quia tunc idem esset secundus, mods, & primus eius, quod est per accidens quantunms sed posuit, quod sit a spatio, circa quod fit niots pesertim quia diuisio, et continuatio nobis inmo tu ex ista causa magis nota est. Aut aliter dicere possumus, quod motus habet duplices partes quada sunt simul, & tales habet ex diuisione mo bilis, & habet quasdam non simul, sed successiue quia vna est prior, & alia est posterior. A8. phyconox. Tunc igitur, si loquamur de diuisione, & continuatione, quo ad partes motus, quas habet simul, deputatur am mobili principaliter non a spatio: sed quo ad alias videtur magis a spatio qu. a mobili. ideo volui hic repetere contradictionem, vt innuere istam distinctionem. & cogita, quia pulchra est & quietas animam. non potest. eni mobile simul, & semel esse in diuersis parti bus sparii. & ideo ista continuitas, & diuisio magis est ex spatio, quam ex subiecto

Vndecima contradi. est in com. is. Scribit Commen graue & leue quantitates esse. Oper positum tamen scribit. i. de anima con. io. &. A. coeliconm. Vide ibi, quia fuit solutum clare

Duodecima contradi. est in com. is. Scribit Com. bonum & malum esse in animatis. Sed oppositum patet. 8. meta. t. c. 8. vbi dicitur solum verum & falsum esse in anima, sed malum & bonum esse in rebus. De hoc dicemus statim in com. E) sexti meta. vbi declarabimus illud dictum non habere veritatem cum praecisione, & qualiter, & quomodo ibi dicetur.

Decimatertia contradi. est in com. ai. Habet quod definitio est finis in cognitione. Sed huius oppositum patet. i. de anima. con.ii. it quod dicitur quod est principium. Soluitur. est prin cipium cognitionis demonstratiuae. est finis simplicis, & intuitiuae cognitionis.

Decimaquarta contradi. est in com. ag. dicit Comen. in c. i. i. quod compositio est in positione partium adinuicem. Huius tamen oppositum habet. i de genera. t. c. &g. Solutio est ista, quod positio par tium requiritur in mixtione ipsa tanquam condi tio necessaria, vt patet ex Bo. eiusdem primi d. genere non tamen formaliter est ipsa: & ad istum sensum negatum fuit. i. de genera. S8. hic vero conceditr secundum primum sensum.

Decimaquinta contradi. est in t. ii. Dicit Arist, quod materia & forma sunt genere diuersa. Sed oppositum patet ex. ii. meta. t. c. ii. vbi di cit quod materia & forma sunt proptia praedi cat i substantiae, ex consequenti sunt eiusdem generis. Soluitur Arist. definit illa esse diuersa genere, quorum subiectum primum receptiuum aliorum non resoluitur in alterum, nec ambo in idem & loquitur de subiecto receptionis, & resolutionis. & quia primae materiae nihil subiicitur, ideo materia prima, & forma illo modo ge ne re diuersa sunt. similiter quia materia prima, & forma vicissim non aiterantur, nec prima materiae & formae reperitur aliqua materia subiecta, in quam vtrumque ressolui possit, sic ma teria & forma sunt genere diuersa. In. i. autem meta. dicit materiam, & formam esse in eodem genere praedicabili reductiue, pro quanto sunt, propria perdicati substantiae, & principia reducum tur in illo genere, in quo est principiatum.