Liber 7

PRima contra. est in com. c. Aueri habet quod omnes Antiqui de quibus meminit Philosophus ibi, non perceperunt nisi materiam ex quatuor causis. Sed huis oppositum habet ex hoc, quod dicam. nam Anax agoras cognouit intelsecundum abstractum. e. de anima. So. &. t. phyin o. &. i. meta. te. con id i. qui secundum ipsum erat segregans omnia, quae in suo chaos commixta erant. Similiter instantia est de Empedocle. ipse enim posuit vltra quatuor elementa, quae secundum ipsum concurrebant in genere causae materialis, lit & amleitiam, quae concurrebant in genere causae efficientis, sicut patet. i. phy.te. com.¬i. Soluitur propositio ista habet veritatem de om nibus aliis Antiquis longe ante Arist. existen tibus, praeterquam de Anaxagora, & Empedlocle: sicut scribit Commen in. i. physicae au scultationis com. V8. Dixi autem notabiliter de Antiquis longe ante Arist. existentibus, propt Socrat est, & Platonem. nam tempore istorum fuit cognita ratio finis, sicut dicit Comen meta. conio, quia isti instituerunt res publicas propter bonum. similiter Plato ideas posuit, quae in genere causae efficientis concurrunt.

Secunda contradi. est in tex. 8. Aristo. & Commen dicunt quod forma videtur esse ma gis separabilis, quae materia. Sed huius oppositum sribit Alexam. in paraphrasi de anima cap. i. vbi habetur quod fieri nullo pacto potest, vt materia per se subsistat. nam lie et materia ratione separetur a forma, non tamen secundum esse, & sub dit quod non solum autem eiusmodi materia, verum ipsa quoque materiae ingenita forma nullo pacto potest per seipsa subsistere. Quinimo fo ma magis hoc pati videtur, quam ipsa materia. quanquam enim materia per se subsistere sine forma non possit, tamen in compositis corpori bus continenter excipitur, non quod simpliciter ma teria sit, sed quod alicuius materia, cum sit, per se subsistere videtur Formarum autem quae in mate ria fiunt, nulla vnquam per se potest subsistere siue simplicis corporis, siue compositi con poris esse d eprehendatur. vnde videtur esse aperta contradictio inter Alexandrum, & rantionem Alexandri, & dicta Arist. & Com men Nisi esset quod (ommen in com refert illam separabilitatem, quo ad intellectum, quia intellectus formae videtur magis separatus, intellectus materiae, sicut est de potentia & actu, vt supra dictum est. sed Alexam. loquitur, de separatione quo ad subsistentiam in rerum natura. Sed tunc contra Alexan. emen git difficultas, quia materia est ens potestate, & forma, & compositum sunt entia actus subsistentia magis tribuitur actui, quae potesta ti. & hoc videtur dicere rex. Aristo. Dicit enim At impossibile. etenim separabile, & hoc aliquid ine sse videtur maximae substantiae. propter quod forma, & quod ex ambobus substan tia videtur esse magis, quae materia. certissimum est autem quod hoc aliquid apud Arist. dicit rem per se. subsistentem. Dic, quod rei subsi stentia dupliciter concipi potest. Vno modo, quo ad actu consistere. & sic subsistentia magis formae, & composito attribuitur, quae mate riae. & isto modo Aris. ibi sumpsit. Alio mo do pro permanentia rei sinc corruptione in sua substantia, & sic magis subfistit mateuria, quae est ingenerabilis, & incorruptibilis qua forma, aut conipositum. & sic intellexit Alexander.

Tertia contradi. est in com. io. Habet singu laria notiora esse vniversalibus. Huius oppositum habet. i. phy. tex. com. 8. & con.s. &. ..A. & alibi infinities. Soluitur. singulare, de quo loquitur, hic est notius vniversalin causando, iuxta illuo Philosophi in prooemio meta vniversalia sunt ma xime difficilia ad cognoscendum. Aut loquitur hic quantum ad cognitionem complexam. singulare enim & si de eo scientia non sit, tamen est principium scientiae, pro quanto ex singula ribus per inductionem sumitur vniversale. quod est principium artis, & scientiae. Aut loquitur de confusa cognitione singularrum, & de distincta vniversalium. Sed istud vltimum non placet inultum, quia tunc abusiua satis esset ista comparatio, sicut intuenti patere potest. Aut aliter. singularia sunt notiora nobis in cognitione in genere sumpta, vt est communis ad sensitiuam & intellectiuam. nam prima nostra cognitio naturalis sensitiua est

Quarta contradi. est in eomen. ix. Scribit Commen quod substantiae compositae haben definitionem. Huius tamen oppositum expresse habet infra in com.¬ v. Solutio est ista, quando insra dicit compositorum non esse definitiones, per composita intellexit singularia, & de talibus non est scientia, neque per definitionem, neque per demostrantionem. v. huius tex communisi. &. 8i. sed solum sensus, hic vero su mit composita vniversalia. & talium. bene definitiones esse possunt. similiter talia subiecta. demonstrationum sunt. & hoc est, quod dixit Con. i. mo ta. con. a v. sensibilia habent duos modos comprehensionis, vnum, qui non est scientia eorum, sed imago, vt sunt singulatia. & modum, qui est scientia eorum, & sunt intellecta vniuersalia.

Quinta contradi. est in eodem com.a. Ha bet Commen, quod definitum est vnum actu, & duo potentia. Sed huius oppositum habet infra. tex. conm. Ai. vbi habet quod geneus est in potentia, & differentia est actus, & ita definitum non est duo in potentia, sed vnum in potent: i. & aliud in actu. Soluitur. definiium est viium in actu, quantum ad conceptum confusum, sed quantum ad conceptum distinctum est duo in potentia, quia potest resolui in dluos conceptus: qui conceptus tamen ita se habent. quod vnus est potentialis ad alterum, sicut conceptus generis ad conceptum differentiae: & ita se datur contradictio clarifsime, sicut vides.

Sexta contradi. est in com. ri. Habet Conm. quod definitio non est omnis sermo significans illud, quod significat nomen Huius tamen oppositum patet A8. meta. tex. c.. 8. vbi habetur, quod ratio, quam significat nomen est definitio, Soluitur in habentibus quid rei, ratio quid rei, & ratio quid nominis coincidunt, non tamen absolute ratio quid nominis quaelibet est definitio quid rei. multa enim habent quid non minis, quae tan quid rei carent.

Septima contra. est in c. i.a. Hent Com, quod pri uatio non est non ens simpliciter. Sed huis oppo situm patet. i. phy. v 8. com. Hespondetur. pri uatio formaliter est non ens, sed connotatiue aliquid entitatis habet. sic loquitur hic ratione connotati, sed in aliis locis loquitur, reipestu suae primae, & formalis imaginationis. vide com. ii. duodecimi meta. & conSo. primi physi.

Octaua contradi. est in commen. is. Habet Commen, quod accidentia per accidens non ha bent definitionem omnino. Huius tamen oppo situm patet supra con. ia. &. is. Soluitur. intelligitur dictum eius hic isto modo, accidentia per accidens non habent definitionem om nino, quae videlicet habeat habitudinem per se, & essentia lem. & hoc manifestant verba eius sequentia, quia reddens causam sui di cti, propter quid accidentia ista non haben omino definitionem, inquit, definitio enim significat res terminatas. Aut aliter solul pot. accidentia per accidens duplici subie cto comparari possunt, essentiali, ad quod primo consequuntur, & accidentali. cuiaccidens attribuuntur, & tunc diceretur, quo talia accidentia in comparatione ad subie cta, quibus per accidens attribuuntur, non habent definitionem, sed bene in compara tione ad prima subiecta definiri possunt. & istam solutionem etiam latenter innuit Commentator in hoc loco, sicut mihi videtur.

Nona contradi. est in com.ii. Dicit dissolum tionem fieti a posteriori ad prius. Huius te men oppositum patet. i. meta. commen ii Vide ibi, quia soluta fuit.

Decima contradi. est ibidem. Habetur quod materia de nominatiue praedicatur de eo cuius est materia. Oppositum patet. a. de ge neratione. tex. commen. 8. contra Platonem vide ibi, quia soluta fuit.

Vnecima contradi. est in as. conm. Scribit Conimen quod generatio magis attribuitur pri uationi, qua subiecto. Huius tamen oppositum pa tet. i. pliy. comn. do. vbi habet, quod illud, quod ve re generatur, subiectum est. Soluitur. subi ctu motus vere moneri dicitur, quia motus est moto, non in motore. & ideo subiectum gene rationis verissime generari dicitur vt Commenta, dicit. i. phur com. So. sed in talibus non solemus nisi rarissime loqui, cum istis praepositionibus, ex, vel ab, in subiectis. vt dicamtis ex homine fit musicus, vel ab homine fit muisi cus. sed talibus modis loquendi vtimur inmpriuationibus. solemus enim dicere ex imniusi co musicum fieri. & hoc maxime proprium est idiomati Graeeorum, sicut sribit Commeni. i. phy. & i. con. & ideo dixit hic generationem ma gis attribui priuationi, quae subiecto, ad modum declaratum. & de hoc clare vide. com. Si. primi phus. & inuenies illud, quod dicimus.

Duodecima contradi. est in tex. 28. Seribit Philosophus, quod diuersa propter materiam vt Socrates, & Callias, sunt eadem in forma& Commen in com. scribit quod multitudo indi uiduorum in eadem specie proueniens ab vno generante est propter multitudinem mate rietum, in quas agit, ex quo elicitur, quod materia est principium distinctionis indiuidud rum in eadem specie, & non forma, & per consequens indiuiduum principalius depen det in esse a materia, quae a forma, quia eadem sunt principia essendi, & distinguendi. Sed huius oppositum habetur ab Auer. in qua pluri bus locis, vt. i. de anima con. So. vbi dicit, quod omne continuum & vnum numero est per suam formam, & non per suam materiam. & in. i. de anima. con. a A8. &. 8. expresse dicit indiuiduum esse hoc, & indiuiduum per formam, quia non est indiuiduum, nisi, secundum quod est in actu, & non est in actu nisi per formam. So uitur. indiuiduum distinguitur ab alio, & a priori, & a posteriori. A priori autem aliquid dicitur distingui, quando per principia intrinseca constitutiua distinguitur. & sic indiuiduu cum constituatur in esse ex materia & forma tanquam ex principiis intrinsecis, sic distmguit ab alio, & per suam materiam, & per suam formam. nam vt sribitur. eni. primae pluer losophiae tex. con. 2A. alia est natura tua, & mea, forma tua, & mea. Si autem ista duo adinm uicem comparentur, videlicet forma, & ma teria, & quaeratur a quo intuitius vnum indiuiduum distinguit ab alio, vtrum per suam formam, an per suam mareriam. Ad hoc no est nisi distuictione respondendum: quia qua stio ista est multiplex: & qui quidnem multiplicem: vt simplicem inteirogat, aut male interrogat, aut captiose inteirogat. vbi enim est multiplicitas, ibi est confusio apud intellectum, & ideo oporeet quoenem multiplicem interrogatam dist:inguere, vt docuit Philoso phus in. i. coeli. inte. co. eno. & in i ei. elenchoium. Dico igitur, quod aut hac quaeritur abso lute, aut prout principium distinguendi distinguitur contra principium assimilandi. si primum sic dico, quod quemadmodum a forma indiuiduum habet esse & non a ma teria, ita etiam ab ea recipit distinctionem quis, vt dicit lucidissimus Them. in princix. de anima, a forma res habent vt essent, sed a materia res habuerunt vt fierent. ma teria enim est, ex quo fit aliquid: sed forma est, per quam est hoc aliquid. & hanc sententiam asseruit etiam Commen in. v. met. in com¬¬ vbi dicit forma est, quae cum fuerit, erit res: sed materia cum fuerit non erit res. sic igitur a forma principaliter indiuiduum habet esse, & per formam principaliter recipit distinctionem, a priori loquendo. a materia autem non rec ipit distinctionem principaliter, sed secundario, vt comparat ad formam. Sed, si distinctio indiuidui per materiam comparetur ad distin ctionem a posteriori, quam habet indiuiduum per quantitat et, & per alia accidentia, sic dico, quod indiuiduum principaliter distinguitur ab alio per materiam, & non per accidentia, nisi concomitanter. & hoc colligitur ex intentione Auer. in lib. destructio destructionum in dispu. prima in soio. v. dubii. vbi dicit inconueniens est in diuiduum distingui ab alio indiuiduo solum per accidentia, immo indiuidua ab inuicem distitiguuntur materia. &. v. primae philosophiae. con iexpresse scribit, quod indiuiduum sub stantiae praecedit indiuidua aliorum acciden tium. sic igitur distinctio a materia est prior distinctione per accidentia. Quod etiam rationem onditur nam, si indiuiduum principaliter esset hoc & distinctum ab alio eiusdem speciei per aliquid accidens, tunc aut hoc esset per accidentia terminata, aut per accidentia interminata: non per accidentia terminata, quia illa ad ueniunt composito post formam secundum naturam. vt dicit Com. in. i. cap. de substa. orbis, & per conse quens in illo priori indiuiduum est hoc, & non illud, & non per aliquod accidens tet minatum, nec etiam per accidentia intermina ra, quia talia fundantur in materia, & sunt in differentia ad qualibet formam. Et ideo caueant, qui ponunt quantitatem esse principium indiuiduationis a priori, & distinctionis sed solum est a posteriori. sic enim intelligo dictum Con. in. i. pliy. con¬s. & sicubi habet simile modum, quod multiuido, aut est rerum differetium secundum formam, aut est rerum differentium secundum quam titatem. vbi per differentiam secundum quantitateni intelligit differentiam eorum, quae sunt vnis speciei sed licet Philosophis inspicientibus multi tudinem in eadem specie apparuit, quod non inue nitur nisi in rebs materialibs, & quantis, quamtitas tamen non ust principium uiuinsecum, & prin¬ cipale istius multitudinis, & distinctionis, & per se, sed necessario requisitum, & secundarium. dixi autem necessario requisitum. quia, si materia non esset diuisa per quantitatem in suis partibus, non posset habere in eadem ho ra plures formas in actu, vt seribit Con. in libro de substantia orbis. Si autem quaestio quae rat, vtrum distinguendo principium assimilandi contra principium distinguendi, a quo indiuiduum principaliter, & approptiate recipit dist instionem, & similitudinem, vtrum a materia vel a forma, Soluo sine aliquo dubio, quod distinctionem appropriate recipit a materia, & assimilationem appropriate recipit a forma. Nam impossibile est assimilationem fieri a mate ria, a qua est omnis infirmitas, sed hoc est a forma. & hoc est, quod pulchre notauit Arist. in praesenti tex. com. i. 8 quod quae sunt differentia propter materiam, vt Socrates, & Callias, sunt eadem in forma: ecce quod identiras est a forma & diuersitas est a materia. Vnde Con. in comndicit quod multitudo indiuiduorum proueniens ab vno generante est propter multitudinem materietum in quas agit. & est ratio, quia fundamentum proximum identiatis est vnitas i substantia. dicitur enim in. 8. meta. tex. conm. ioeadem sunt, quorum substantia est vna. sed cum vnitas sit principaliter a forma: dicitur, eninm in. i. de anima. tex. con. v. Ens & vnum cum multipliciter dicantur, quod vere est, actus est &. i. phy. con. Ss. inquit Commen causa, propter quam vnum est indiuisibile, est quia omnis res est vna per suam forniam. forma autem est indiuisibilis per se. & hoc etiam sentit in in finitis aliis locis. Materia autem appropriate di citur esse principium distinctionis illo modo quia ex quo non potuit esse principium conuenientiae, & similitudinis, secutum est, vt esset principium diuersitatis. Et hoc bene enucleauit nobilis Peripateticus Auerro. in lib. destructionum disputa. prima. in solutione. v. dubii, vbi sic scribit ad literam. Nam causa multitudinis numeralis est materia apud eos: causa vero distinctionis in multitudine numerali est forma. Eeperiri auteni multa numero, eadem tamen forma absque materia, est quid dubium. nam non cognoscitur, nec distinguitur indiuiduum ab indiuiduo aliquo attributo, nisi per accidens. quoniam reperitur aliud, quod communicat ei in attrihuto illo: distinguitur tamen indiuiduum ab indiuiduo ex parte materiae. Adde etiam quod Philosophi, & praecipue Peripatetici, cum viderini multitudinem sine necessitate in natura non esse ponendam, dixerunt multiplicationem indituduorum in eadem specie ex dininutione Proficisci, sicut notat Com. in. i. coeli in conma. &. S8. & in. i. de anima, con. MA. &, quia ta sunt, quaecumque habent formam in mate ria, vt generabilia & corruptibilia, ideo dixerunt causam istius multiplicationis fuit se materiam. vnde contradictiones iltae at duae non nisi per distinctionem solui prctet: & ab huiusmodi difficultatibus non nisi solers ingenium euadere poterit.

Decimatertia contradi. est in com. 2o. Habet Commen. quod quemadmodum est in mo bilibus localiter, quod quaedam mouentur ex se & quaedam ex alio, ita est in generabilibus videtur eigo quod aliqua ab intrinseco alterari queant, & generari. Cuius oppositum patct a. phy. com. i. Ibi soluitur. quia licet in corporibus simplicibus non inueniatur corpus, quod alteretur ex se, sicut inuenitur corps, umplex, quod mouetur in loco ex se: tamen in compositis hoc, vt ipse dicit, fallit. quia talia possunt habere principium intrinlecum esse ctiuum respectu suae alterationis, & partia. lis generationis: sicut est in nutritione, quaesit in animalibus, & plantis respectu illorum, quae adueniunt sui corporibus ab extrinse co, sicut est cibus & potus.

Decimaquarta contradi. est in com¬i. Di cit quod in generatione substantiae oportet, quod praeexistat agens, quod sit substantia. Sed in stantia est de igne, qui. i. coeli. com. As. &. i meteoro generatur a niotu. Soluitur in comillo. Ax. Nam substantiae imperfectae, quae quodam modo mediant inter substantia& accident, quales sunt substantiae elemen torum, indifferenter possunt & ab vniuoco& ab aequ iuoco generari.

Decimaquinta contradi. est int. is. Dici Philosophus in praesenti tex. vbi loquitur de partibus definitionis secundum materiam, & secundum formam, quod anima & animae esse sunt idem, & circulus & circulo esse sunt idem, vbi Con men in comm. notat, quod intendit Philosophus per hoc, quod definitio animae, quae dat eius quiditatem, videtur esse ipsum suum esse, & quod in definitione eius non apparet materia mnino, & ista, in quorum definitione eis non al paret materia, sunt illa, in quorum definitione apparet, aliud, & definitio dicitur de illis principauter, & de istis secundario. Sed huis oppo situm adducebam ex. i. de anima tex. con. g vbi dicitur quod anima est actus corporis in struntentalis, potentia vitam habentis: vbi patet quod in definitione animae ponitur con pus, quod est nmateria, vt habetur.. de anima. te. com. 8. beatus Thomas in. primae philosophiae in lectione. 8 in exnolitione tex 2A. dicit quod in definitionibus illarum formarum, quae sunt simul sumptae cum materia, ita, quod forma non potest distincte concipi sine tali materia, licet materia non sit pars formae, tamen in definitione talis formae dicitur poni materia, vt corpus in strumentale in definitione animae. sicut enim accidentia non habent esse perfectum, nisi secundum per sunt in subiecto, ita nec formae nisi secundum, quod sunt in proprijs materijs, & propter hoc sicut accidentia definiuntur ex additione proprij subiecti, sic formae ex additio ne propriae materiae. & hanc viam etiam se quitur Egidius Eomanus in. 2 de anima Sed ista opinio stare non potest. quia Arist. definionem datam per additamentum in v. meta. dicit esse accidentium, & non substantiarum. cum autem forma sit substantia, non potest dici, quod definitur per ad dite mentum, nisi rediret opinio Antiquorum asserentium omnem formam esse accidens Et ideo dicamus nos cum Antiquis Peripateticis quod licet in definitione formarum ma terialium debet poni materia, vt habetur, in primo de anima tex. com. is. & in. a. phy. tex. con¬. &. & licet materia non sit pars formae. quia tamen est vehiculum, & subiectum for mae, & in relatione quandam consistit ad ip sam formam, impossibile est formam talem vt sic sine materia definire, vt sentit Commen. i. de anima commen in &. & in. 8. phy. con.i&. Non tamen propter hoc illa definitio erir ex additione. quia definitiones ex additione sunt de genere illarum, in quibus apparet aliud, vt dicit Commen in praesenti conmento, & sunt definitiones accidentium, in quibus apparet subiectum, quod est aliud genere a forma definiti. sed materia est in eodem genere cum forma. Amplius ex materia & forma fit per se vnum, sed ex subiecto & accidente non fit per se vnum. & ideo nullo pacto Antiqui Peripatetici conce, dunt definitionem formae substantialis esse ex additione. hoc enim est accidentalis formae proprium. Sed quantum spectat ad praesentem contradictionem soluo, quod Comnmentaintellexit in definitione, quae dat quiditatem, animae, non apparet materia omnino, videlicet sicut apparet materia in definitione ac cidentium, ex qua etforma non fit per se vnum nam hoc declarant verba sequentia. inquit enim quod tales definitiones, in quibus apparet mate ria, sunt de genere illarum, in quibus apparet aliud: & definitio in illis dicitur principai.. & in istis secundario. notum est autem ex declaratis in septimo, quod subiectum cadit in definitione accidenti ui sicut additum, & sicut causa materialis, vt dicit Commen expresse. 8. mera. co. i. & tales definitiones sunt secundario, sed definitiones, in quibus non apparet materia alterius generis, sunt substantiarum, & talium definitiones sunt principaliter. Illo modo igitur est glosanda authoritas Comment, quod omnino non apparet materia in definitione animae, sicut appatet materia in definitione accidentium, & est sermo consonus verbis sequentibus. Aut dic quod, licet in definitione dante animae quiditatem apparet ma teria, tamen non apparet omnino tanquam perti nens ad esse quiditatiuum animae. quia ari ma & suum esse idem sunt. Dicit enim Commen con.ig. declarans praesentem authoritatem quomod anima & esse animae idem sunt, nomen formae dicitur de forma vniversali, & de forma particulati, sed bene apparet in definitione eius, sicu vehiculum deferens ipsam quiditatem, vt glosat Cumme. v. meta. con. ia. Et nota vnum satis pulchrum, & est antiquum dictum Alexamquim Naturalis plerumque in scientia Naturali in concipiendis rebus, de quibus consyderat, vtitur abstr actione mathematica, vt alias notaui tibi. forma enim ratione sepatabilis est. 2 phy. con. & tex. ix. Et Arist. in. v. meta. in texcon: v. expresse etiam cont edit, quod formae, quae cunmque in vna materia solum esse possunt, ice militer se habent illis, quae in diuersis sunt materijs. Nam sicut illae, quae in diuersis ma terijs existunt, materia non est pars forma sicut quia forma circuli inest lapidi, & ligno, indiscriminatim saluari potest, neutra talium materierum est de quiditate circuli, neque pars suae essentiae. Fadem ratione continge ret, si omnes circuli essent aenei, ita quod forma cis culi in nulla alia materia saluaretur, propter hoc aes non esset de quiditate circuli, nec pars for malis eius, et licet forma circu in non posset actu separari a tali materia: posset tamen intel lectu separari, lic et hoc sit magis difficile, quae in casu, quo forma potest saluari in diuersis materijs: sed non est hoc impossibile. & hoc est quod confitetur etiam Commen in com. A vbi dicit, omnes vero formae, quae non exi stunt plusquam in vna materia, a qua nunquam separantur. quoniam hoc non prohibet intellectu intelligere in eis esse aliquid similae mate riae, & aliquid simile formae. quemadmo dum, si circulus nunquam esset nisi in cupro, hoc non prohibet intelligere, quod cuprum E n est inernia circus i, nec pars formae. hoc etiam asleri: Conc. nem. in. a. met. commen, qui vbi dicit, quod intels. cus ins. itus est diuidere aduuata n esse, sicut diuidit niatcriam a for¬ ma, & formam a composito ex materia, & forma. & hoc est ad confirmandum secundam solutionem,

Decimasexta contradi. est in tex. 8. Seri bit Philosophus, & Commen quod formae naturales non possunt abstrahi a materia. vnde Commen dicit quod impossibile est intelligere hominem sine carnibus & ossibus. Sed hoc videtur contradicere Arist. in tex. vbi dicit, quod sicut formae, quae sunt in diuersis materijs, materia non est pars formae, & intellectus potest abstrahere formam a materia, ita pa riformiter in illis, quae in vna solum existunt materia, in qua nunquam separantur, vt si omnes circuli sunt aenei, sicut sunt formae natu rales, quae in propria, & determinata existunt materia, vt hominis forma semper cum car nibus & ossibus spectatur. hoc autem auferre mente non est difficile, ita quod verba Comment contradicunt verbis Arist. Et confirmatur. quia Aristo. in i. phy. conm. & te. is. describens formam, quae est natura, dicit quod est forma, & species, non separabilis existens, nisi secundum rationem. & ita quaelibet forma naturali: videtur ratione separabilis. Et confirmatur authotitate Commenta nim meta. con.: 8. vbi di cit quod intellectus potest diuidere adunata ines se, sicut diuidit materiam a forma, & formam a composito ex materia, & forma. & est aperta contradictio, sicut vides. Scias igi tur secundum mentem Auer. v. meta. con. eim quod ho mo quandoque sumitur pro hominis quiditate, & quandoque sumitur pro congregato ex materiaet forma Et primo modo, forma hominis est homo, & secundo nodo forma hominis non est homo. quia homo pro congregato constat ex materia & forma, tanquam ex partibus substantialibus. vnde aliud est essentia hominis, aliud hominis quiditas. & ita est in omnibus generabilibus habentibus formam conceptam cum materia. 8. meta. tex com. ei. Et animaduertere, quod si sumatur hoio pro congregato, vt est essentia quaedam per se existens, sic homo non ptest intelligi sine forma, & materia, quia sunt parres, quae sunt de eius essentia, & vna non sufficit sine alia. sed, si homo fumatur pro hominis quiditate: sic forma hominis potest intelligi per abstractionem intel lectus sine materia, quia materia non est pars talis formae, sen quidita: is, licet istam abstractionem difficilius operetur intellectus in formis naturalibus, quae in mathema ticis: quia tale sunt indeterminata materia, a qua nunquam separari possunt, vt sint in alia. Intellectus enim vt scribit Commenta. in 8. physi. in com.vt. multotiens opinatur il lud, quod sequitur rem, sit ipsa res. Homo igitur pro congregato impossibile est vt intelligatur sine carnibus, & ossibus, quia compositum non potest intelligi, neque constare sine par tibus componentibus. sed homo pro hominis quiditate potest intellectu abstrahi a mate ria, licet hoc difficilius sit, qua in formis ma thematicis. Et nota, vt testatur Alexan, quod ista abstractio est mathematica, qua quandoquam Na turalis vtitur, vt alias notaui tibi. Et nota quod re fert dicere formam naturalem posse intelligi sine materia, & dicere posse eam definitiprimum verum est mathematica alistractio¬, ne, vt dixi, sed secundum est impossibile, & hoc notat ben Arist. vx. meta. tex. com. 8. contraPlatonem, vbi dicit, & comparatio quidem de animali, quam iumor Socrates dicere so lebat non bene se habet. abducit enim a veri tate, & opinari facit, quasi contingens sit hom minem esse sine partibus, sicut sine aere circulum. Sed hoc non est simile. sensibile namque aliquid forsan ansmal est: & sine mota non est definire. & quando Com. ibidem in com. dicit quod quiditates naturales non possunt intelligi sine motu, sicut quiditates Mathematico rum, intelligendum est definitiue, quia aliter contradiceret textui. primo enim de anima tex. com. io. Physicus definit per materianisensibilem, &. 8. nmeta. tex. con¬i. idem habetur vbi venatur distinctionem scienriarum spe culatiuarum ex diuersis modis definiendi. sic igitur oportet intelligere dicta sapientum, quae non possunt intelligi in modico tempore, & sine labore grandi. Dcus sit dator auxilij.

Decima septima contradict. est in com 37. Auer. dicit, quod definitio est formae vniversalis, non compositi ex materia & forma. Huius op positum patet conimento vltimo octa: huius, vbi habet definitiones esse compositorum. Soluitur. sumpsit hic compositum ex matersa & forma, vt est singulars distinctum contra vniuersale. & talis non est definitio, sed seusus. sed com. vltimo octaui huic umpsit cempositum vniversale. nam tale ex materia in communi, & forma in comminicomponitur. et istius definitio esse porest, te ste Philosopho hic. v. meta. tex. con:V

Decimaoctatia contradi. est ibilem. Seribitur, quod formae natura es ab intellectu non possunt separariam matetia in imaginatione cuius tamen oppositum scribitur. 8. phiy. c. S &. 8. meta. con 8. Soluitur. omne, quod intel ligitur, intelligitur secundum quod est in actu: sicut pa et. 8. meta. tex. con xo. & ideo, cum materia sit pura potentia, pro oecursu ab intellectu non potest apprehendi sine forma, sed est per analogiam ad fermam cognoscibilis: sicut patet. i. phy. cex. con. & o. sed sic cognita mate ria, intellectus actu secundo potest materiam sine forma intelligere, intelligendo scilicet mate riam non esse formani, & forma in non cise nateriam. Nam vt seribit Conimenta. 22 meta. con.i8. intellectus natus est diuidere adunata in esse in ea, ex quibus componuri tur: quamuis non diuidantur in esse, sicut diuidit materiam a fornia.

Decimanona contradi. est in e. A A. Dicit Commen quod in indiuiduo non est nisi fornma particularis, & materia, ex quibus coniponi tur. Sed huius oppositum patet. 8. meta con8. vbi habet, quod in indiuiduo demonstrato est natura acdita naturae componentium, & est illud, quod fit ex compositione. in om ni enim compositione ad aliquam vnitarem deue nire necessar ium est. Soluitur. constitutiud & integratiue nihil aliud est in indiuiduo, quae materia, & forma. sic intelligitur dictum eius hic. entitatiue autem aliquid tertium poten esse, quod non est nec materia, nec forma, sed est substantia composita: quicquid dicant Nouelli negantes tertiam entitateni, secundum principia Auet. Aut aliter dici potest, quod dictum eius hic procedit contra Platonem, qui posuit ideam separatam necessariam ad ge nerationem indiuidui, & ad eius compositionem sicut potest patere tibi ex comm. & 8. huius septimi. & ita ista authoritas non est contia ipsunm in praeallegata authoritate. 5 meta. sicut vides

Vigesima contradi. est in com.Q. Auer. di cit quod nullum commune est substantia. & idenm habet. 8 8. Sed huius oppositum paret hic in com. 2. 8. vbi habet quod definitiones vni- uersalium habent aliquam dispositlonem dispositionum substantialium, & qualitatet accidentem eis. Solnitur. Comment. in ista authoritate. 2 8. allegata expresse innuit du plicem vniuersalis acceptionem, scilicet pro intenm tione secunda, quae est quaedam qualitas, i. quoddam accidens a ratione causarumi, & attributum vniuersali pro prima intentione: quid niversale pro prima i: tantione api: ellat ipse dispo sitionem ex dispositionibus substantialibus, idest habentibus esse citra actum animae. Quod autem dicitur abi ipso in traesanti com. quod nul lum commune est substantia, hoc cuicit ad modum, quo posuit Plato. vniversalia enim apud Ari. non habent esse extra animam, sicut posuit Plato. i. de anima. con. is. &. i ineta. conA si Arist. opinabatur quod intellecta rerum notificant substantias earum, & non sunt sub¬ stantiae earum. Sic igitur vniuersale pro prima intentione non dicit aliquam forniam realem distinctam a forma particulari realiter, vt quidam voluetunt: sed dicit conce ptum realem, qui est notio singularium, & est forma declarans non dans esse. tenemus enim formam generis speciei, & indiuidui vnam esse secundum rem, solum ratione differentem. Et sic gloso authoritatem eius id est meta. con iv. quando dicit quod materia prius recipit formas vniuersales, quae minus vniversales: & eis mediant, bus recipit indiuiduales: non quod in mate ria sit multitudo formarum corresponden tium multitudini praedicatorum quiditati tiorum factorum. ab intellectu, sed vna & ea dem forma, secundum modum intelligendi nim prius intelligitur informare materiam quo ad gradum substantialitatis, qui corporeita tis, & prius quo ad gradum corporis, quae vi uentis, & sic descedendo vsque ad vltimum indiuidualem gradum: quicquid dicat lohannes de tanduno in hoc, & sequat es aeius.

Vigesimaprima contradi. est in com.8. Haaet Com. quod essentiae rerum sunt existentes, licet non intelligantur, Sed opponebatur per nos ibidem per commen primum. i. meta. vbi habet quod, si substantiae intellectuales a non bis non essent intellectae, tunc essent fru¬. stra in natura, et per consequens non essent, cum natura nihil agat frustra. i. coeli. 2r. & 8. de aninia. A 8. Vide in cont. i. meta. quia fuit ibi soluta ista instantia diligenter

Vigesima secunda contrad. est in com. e quoHabetur quod compositum per se est aliud a componentibus. Huius oppositum scribit Commen. in.. phy. com. i v. & supra co. AAvbi dicebat quod in composito non est nisi nia teria, & forma particularis, ex quibus compo nitur. Soluitur in omni per se compositione, secundum omnes sapientes necessarium est ad ali quam per se vnitatem deuenire, & huius oppositum non potest imaginari ab intellectu disposito ad bonum. cum igitur compositio ex materia & forma sit per se compositio, oportet igitur istam terminari ad aliquam per se vnitatem. istud non est nisi tertia entitas. Si enim in mixtione elenien torum non dicimus mixtum esse omnia quatuor elementa simul sumpta: nam tum mixtio esset partium inxta positio contra Philosoplium primo de generatione. Ms. & Conien hic expiesse. caro non est terra & ignis: ex quibus componitur, sed est aliquod auditum, quare ergo etiam materia cunforma non sunt causantes aliquid terrium aliud ab eis non video, Authoritas autem Con¬ i. phy. i. v. procedit de toto integrali & continuo, quia sic etiam loquitur ibi Philosophus, tale enim secundum rem non dicit aliquam foimam tertiam distinctam ab esse partium simul sumptarum, licet ergo teneam talesecundum rationem dicere formam aliquam distinctam ab esse partium simul sumptarum. nam secudum Philosophu.. meta. tex. con. i s. senarius numerus non est bis tria. sed est semel sex. Si autem velis illam propositionem Co. i. primi phy. dila tare ad totum essentiale, dicas quod totum nihil aliud est qua partes simul sumptae integratiue & constitutiue. & sic ad authoritatem eius supra in & A huius dicas consecuenter. & vi de supra. vbi etiam diximus in illo loco. Quod autem ista sit opinio Commen credo me diffuse probasse super i. pliy. com. i v. & tu illuc recurras.