Prooemium

PROOEMIVM

Communis equidem methodus est in scholis ordiri Theologiam a primo omnium rerum exordio Deo scilicet Trino et Uno. Sed quia haec ardua primia via est, et tantas patitur difficultates, ut pene absterreat Auditorum animos, ideo ne desperationem nobis haec inscrutabilis abyssus primo in limine pariat, a facilioribus incipiamus, nam etiam viatoribus solemne est, ut cum celsissimi montis verticem adire cupiant, ne per praerupta rupta ac invia montis progrediantur, sed eam parte eligant, quae declivior ac gressibus facilior aditum ad summa faciat.

Idem nobis quoque tentare placuit, atque arduum ac celsissimum Theologia logia olympum, a declivoiori ac faciliori parte aggredi visum est. Annuus itaque nobis labor erit, pia ac speculativa Incarnati Verbi contemplatio, Sacramentorumque a Verbo Incarnato institutorum consideratio, fundata in sacris literis ac Sanctorum Patrum authoritate. Tractatus hic nobilitate, splendore, et amaenitate quadam sacra, caeteras Theologiae quaestiones (excepto mysterio sanctissimae Trinitatis) facile antecellit. Fateor suis ne carere difficultatibus etiam sacratissimum hoc Enigma, (ita Incarnationem vocat Cyrillus Alexandrinus Concione de Nativitate nam nullum est inter omnia Religionis mysteria, quod magis perplexas in scholis quaestiones, aut plures gravioresque in Ecclesia haereses excitavit. Ipse Gentium Doctor 1mo ad Timotheum 3 appelat "magnum pietatis sacramentum, quod manifestatum est in Carne, iustificatum in spiritu, apparuit Angelis, praedicatum est hominibus, creditum mundo, assumptum in gloria". Tantum ergo argumentum, si ne ea qua decet suptilitate, saltem ea quae necessaria est solidate ac perspecuitate tractandum assumimus, Ducem Divorum Doctorum authoritatem secuti. Vivero votis nostris res annuat, accurramus supplices Teraugustam Virginem Mariam, ut solutis difficultatum fasciis, explicatum, proponat cognitioni et adorationi nostrae Verbum Incarnatum. Porro antequam ad rem descendamus, liceat brevissime attingere Prologomena Theologiae.

1mo. Theologia significat considerationem praecipue discussiovam de Deo: Fitque vel ex solis principiis, sive evidenter sive probabiliter notis, sicque Methaphysica potest dici Theologia pure naturalis: vel ex solis principiis revelatis: vel ex mistis, ita ut una praemissa sit revelata, altera naturaliter nota. Utraque posterior consideratio est proprie Theologia.

2do. Theologiae obiectum adaequatum attributionis est solus Deus. Quia sulus Deus ita consideratur in Theologia ut ad illius meliorem cognitionem habendam referantur omnia quae inibi tractantur. Quod ipsum suadetur his motivis: 1mum. Dignitas Dei quae meretur ut sit etiam inessescibiliis potior omnibus aliis obiectis in Theologia considerabilibus. 2dum. Ipsius Theologiae excellentia. Eo enim ipso, quod omnes caeterorum obiectorum cognitiones tanquam media referuntur ad cognitionem Dei ut finem nobilitantur a Deo, omne enim medium suam excellentiam et aestimabilitatem participat ab excellentia finis. 3tium. Sicut Theologia Beatorum quae deducit conclusiones ex principiis evidenter revelatis a Deo societati Civium supernorum habet obiecto attributionis Deum. Beati enim etiam inessescibilis alium finem habere nequeunt praeter ipsum Deum: Ita etiam Theologia viatorum quae deducit veritates ex principiis obscure revelatis a Deo, eundem Deum pro obiecto attributionis habere debet.

3tio. Theologia ex natura sua in rigore non est scientia. Quia ne habet evidentiam requisitam ad scientiam, Conclusio enim Theologica infertur saltem ex una praemissa obscura, quia obscure revelata, idque per se ne per accidens, cui enim ex sua entitate competit obscuritas, illi per se deest evidentia. Sed conclusionibus Theologicis ex sua entitate competit obscuritas, est enim illis identificata adaequate, sicut certitudo cognitioni certae, evidentia evidenti etc. Non nego tamen quod Theologia est scientia vere licet ne rigorse. Nam conclusio deducta ex praemissis certis et infallibilibus, est scientia vere, atqui hoc competit Theologiae. Ergo etc.

4to.Theologia stricte sumpta est virtus intellectualis. Si enim habitui fidei infusae ne obest quominus sit strictissime virtus intellectus obscuritas actuum fidei: etiam Theologiae ne oberit eadem obscuritas aliquorum suorum actuum, pro praemissis positorum.

5to. Theologia est vere sapientia licet ne in rigore Aristotelico. Ratio 1mi. ex requisitis sapientiae: 1mo enim versatur circa omnia, nec ulla scientiarum tam late fusa est per tot tamque diversas materias. 2do versatur circa res difficillimas et a sensibus remotas circa Deum, Angelos, supernaturalitatem etc. 3tio est certissima, procedit enim per principia universalissima et verssima, quorum unum est summa veritas Dei revelantis, alterum aliqua veritas metaphysica. 4to omnibus aliis scientiis longe antecellit, tum dignitate obiecti, tum dignitate principiorum, tum certitudine plurium conclusionum praecipue deductarum ex praemissa utraque revelata. Ratio 2di est carentia evidentiae.

6to. Theologia intrinsece quo ad suos actus est partim practica, partim speculativa. Ratio 1mi: quia multae sunt in Theologia conclusiones intrinsece practicae, ut sunt de actibus humanis, virtutibus, sacramentis, etc. nam hae conclusiones repraesentant rem operabilem a cognoscente, et quidem modo operabili, ut patebit reflectenti se. Ratio 2di: quia plurimae conclusiones in Theologia sunt intrinsece speculativae, ut de Deo, Christo, Angelis, etc.

Dices. Etiam illae sunt intrinsece practicae, quia ex illis potest sequi amor repraesentata ab eadem cognitione simul cum modo quo fieri debet. De necessitate non disputo, patet enim quam necessaria sit Theologia in Ecclesia Dei, ad explicanda mysteria Dei, ad propugnandam et propagandam fidem Divinam, ad extirpandas haereses, ad soluenda maxima in fide Enigmata, ad administranda rite sacramenta etc. His itaque brevissime praemissis, optima se quetur conclusio si totum opus Theologicum dedicaverimus Aeterno totius universitatis Authori, Rectori, Iudici, Deo Trino et Uni, Potenti, Sapienti, Bonoque, Iustitiae et Providentiae a Abysso, mistericordiae Parenti Ter optimo Maximo, qui caelum gloria, mare potentia, terram sapientia, omnia bonitate imo se ipso implet, ad quem enim alium potiori titulo actus Theologia referri debent, nisi ad Deum suum attributionis obiectum, ad quod via naturali quaecunque humanis distillantur ingeniis, omnia iure haereditario tanquam media ad suum finem velut motio ad suum colimant terminum. Et certi si e Pelago cuncta flumina oeculis quibusdam meatibus orta, iterum in Pelagum unde suum duxerunt pricipium revertuntur, ut iterum fluant; merito sane donorum ac gratiarum atque scientiarum flumina ad Deum fontem suum vivum refluere atque referri omni tempore debent, ut amplius irriguis Divinae gratiae scaturiant fontibus, et abundantis in alueum totius Ecclesiae refluant. Credimus Ter optime Deus solemne Tibi esse, triumphali quatuor Animalium vehi quadriga, ut diserte sacratestatur pagina: En igitur quadrigam hanc, quatuor scilicet annorum laborem Theologicum Tuae Divinae Gloriae conservandae, augendae, promovendae, Te ipso Authore impendendum. Tua de Tuis Tibi offerimus. Plura vero de Te in Te, imo haec omnia quae cogitabimus, scribemus, dicemus, disputabimus, ad Visionem Tui Beatam, ut ad lidium lapidem nobis explorare permittes, tum demum Theologis feliciter consumatis, dum in Lumine Increato videbimus lumen.