Table of Contents
Commentarius in libros Sententiarum
Liber 1
Praefatio
Prologus
Distinctio 1
Distinctio 2
Distinctio 3
Distinctio 4
Distinctio 5
Distinctio 6
Distinctio 7
Distinctio 8
Distinctio 9
Distinctio 10
Distinctio 11
Distinctio 12
Distinctio 13
Distinctio 14
Distinctio 15
Distinctio 16
Distinctio 17
Distinctio 18
Distinctio 19
Distinctio 20
Distinctio 21
Distinctio 22
Distinctio 23
Distinctio 24
Distinctio 25
Distinctio 26
Distinctio 27
Distinctio 28
Distinctio 29
Distinctio 30
Distinctio 31
Distinctio 32
Distinctio 33
Distinctio 34
Distinctio 35
Distinctio 36
Distinctio 37
Distinctio 38
Distinctio 39
Distinctio 40
Distinctio 41
Distinctio 42
Distinctio 43
Distinctio 44
Distinctio 45
Distinctio 46
Distinctio 47
Distinctio 48
Liber 2
Distinctio 1
Distinctio 2
Distinctio 3
Distinctiones 4-5
Distinctio 6
Distinctio 7
Distinctio 8
Distinctio 9
Distinctio 10
Distinctio 11
Distinctio 12
Distinctio 13
Distinctio 14
Distinctio 15
Distinctio 17
Distinctio 18
Distinctio 19
Distinctio 20
Distinctiones 21-22
Distinctio 23
Distinctio 24
Distinctio 25
Distinctiones 26-28
Distinctio 29
Distinctio 30
Distinctiones 31-32
Distinctio 33
Distinctio 34
Distinctio 35
Distinctio 36
Distinctio 37
Distinctio 38
Distinctio 39
Distinctiones 40-41
Distinctio 42
Distinctiones 43-44
Liber 3
Distinctio 1
Distinctio 2
Distinctio 3
Distinctio 4
Distinctio 5
Distinctio 6
Distinctio 7
Distinctio 8
Distinctio 9
Distinctio 10
Distinctio 11
Distinctio 12
Distinctio 13
Distinctio 14
Distinctio 15
Distinctio 16
Distinctio 17
Distinctio 18
Distinctio 19
Distinctio 20
Distinctio 21
Distinctio 22
Distinctio 23
Distinctio 24
Distinctio 25
Distinctio 26
Distinctio 27
Distinctiones 28-30
Distinctio 31
Distinctio 32
Distinctio 33
Distinctio 34
Distinctio 35
Distinctio 36
Distinctio 37
Distinctio 38
Distinctio 39
Distinctio 40
Liber 4
Distinctio 1
Distinctio 2
Distinctio 3
Distinctio 4
Distinctiones 5-6
Distinctio 7
Distinctio 8
Distinctio 9
Distinctio 10
Distinctio 11
Distinctio 12
Distinctio 13
Distinctio 14
Distinctio 15
Distinctio 16
Distinctio 17
Distinctiones 18-19
Distinctiones 20-21
Distinctio 22
Distinctio 23
Distinctio 24
Distinctio 25
Distinctio 26
Distinctio 27-29
Distinctio 30
Distinctiones 31-32
Distinctiones 33
Distinctiones 34-36
Distinctiones 37-39
Distinctiones 40-42
Distinctiones 43
Distinctiones 44
Distinctiones 45
Distinctiones 46
Distinctiones 47
Distinctiones 48
Distinctiones 49
Distinctiones 50
Quaestio 10
¶ Uidetur quod non. Illud quod est simpliciter impossibile: per nullam dotem est possibile. licet sin pliciter impossibile est duo cor pora simul esse in eodem loco secundum Boetium de trinita. Ubi dicit quod eundem locum duobus corporibus fingere nullemodo possumus. ergo etc.
¶ Secundo sic per illud quod nihil est in corpare: non potest esse corpus cum alio simul sed subtilitas nulla est in corpare: nec ponit aliquid. Sul tilitas enim inuenitur in corporibus quemadmodum et raritas propter paucitatem materie sub dimensionibus magnis. sed in corporibus beatis non erit paucitas materie. vnde nec erunt rara: sed in eis erit tantum de materia: quantum erit necessarium ad bonam consistentia nature. ergo etc.
¶ Tertio. sic si hoc esse possibile. sequerelmaxime de corpore glorioso et glorioso quod posset esse simul: vt videtur quia ambo habent subtiluatem et ma¬ gis conuueniunt vel proportionantur adinuicem: vt videtur sed hoc non conceditur. ergo de nullis aliis est concedendum. subtile dicitur a vi penetrandi et
¶ Contra subintrandi aliud. sed corpora beatorum erunt subtilia I ad corinthi: xy. dicitur de corpore: quod seminatur animale sed surget spirituale: idem subtile. ergo etc.
¶ Primo inquiram de subtilitate corporis gloriosi an scilicet corpora gloriosa erunt subtilia: et per quem modum.
¶ Quantum ad primum arti. oportet omnes concedere dotem subtiltatis beatorum. sed diuersimode ponitur hoc a diuersis. Dixerunt enim quidam: quod corpus. beati sic erit in potestate anime: vt possit ad imperium anime subtiliariquasi stilus vel acuet sic transire per poros minutissimos alterius corperis. et sic erit subtile corpus et habens dotem subtilitatis.
¶ Sed istud nihil est. Tum quia anima non sic potest habere corpus in sua potestate. Tum quia corpus si sic disponeretur: sicut acus vel huiusmodi non esset anime proportionatum nec debito modo organicum: nec firmatum quaere etc.
¶ Alii dixerunt quod corpora beatorum in resurrectione fient spiritualis nature vel spiritualia: et per consequens subtilia: sicut angelus vel anima sicut videntur sonare verba Apostoli. Surget inquit corpus spirituale.
¶ Sed istud falsum est et here ticum. Tum quia non essent eadem corpara nec eiusden nature quae prius. Et ita non resurgeret idem ho qui prius Tum quia iam non essent corpara nec per consequens informabilia ab animabus resurgentium. Tum quia dicit scriptura in Iob. In nouissimo die de terra surrecturus sum: et in carne mea videbo deum. Caro autem dicit aliquid corporale non spirituale. Tum quia dicebat salus tor discipulis post resurrectionem. Palpate et videte. quia spiritus carnem et ossa non habet sicut me cetnitis habere. vnde et beatus Grego dicit quod caro chrsti surrexit eiusdem nature. sed alterius glorie. Eiusdem naiure scilicet corpore. quare etc.
¶ Alii dixeruntocorpora beatorum in resurretione fient rara: et modicum habebunt de materia quasi aer vel ignis cum dimen sionibus magnis. vnde et beati habebunt corpora subsubtilia: sicut aer. dicitur.
¶ Sed istud etiam est simpliciter falsum. Tum quia tale corpus non esset ad animam dispositum. Tum quia caro et os nominant: et dicunt corpora densa non rara. Tum quia talis subtilitas ad bonam corporis consistentiam non pertinet. Tum quia corpus si sic esset rarum: vel esset corpus simpler vt aer et sic non esset informabile ab anima. vel esset aliquod aliud corpus mixtum: et non est dare quale ideo etc.
¶ Alii dicunt quod dos subtilitatis nihil positiuum absolutum dicit in corpore beati: sed tantum dicit ius quoddam per modum meriti in beato vt secundum ordinationem diuinam. et hoc ipsum deo faciente vel influentiam suam suspendente a corporibus: ne rest stant sibi vel mutuo se expellant: corpus beati possit coexistere corpori non glorioso in eodem loco simul non expellendo ipsum: nec econuerso sine diuin one vel subintratione seu penetratione talis corpo¬ ris. et hoc vocatur dos subtilitatis.
¶ Alii dicunt quod dos subtilitatis dicit in corpore aliquam qualitatem absolutam: sed diuersimode. Dicunt eim quidam quod causatur in corpore ex radundantia giorie ipsius anime in ipsum corpus. Et dicitur corpus beatum spirituale secundum talem qualitatem. quia totaliter spiritui subiectum inquantum spiritus vel anima est forma corparis Agilitate vero magis subiicitur corpus spiritui inquam tum spiritus est motor.
¶ Sed istud non video bene dictum sicut alias dixi supra quod ex redundantia causetur talis qualitas in corpus. Preterea non video aliam subiectionem corporis respectu anime inquantum forma est in patria quam in via. vtrobique enim corpus ab anima et vniuoce informatur et corpus sibi subicitur vt materia sue forme.
¶ Ideo dicitur ab aliis quod qualitas ista supernaturalis est simpliciter creata a deo immediate in corpere. et est dispositio quedam corporis: qua posita in ipso diuina virtus presto est assistendo corpori: vt secundum anime imperium vel voluntatem possit corpus beati et gloriosum simul coexistere corpori non glorioso in eodem loco non expellendo ipsum nec resisten do inuicem per suas dimensiones nec diuidendo. Corpus ergo beati subtile est non propter paucitatem materie sub magnis dimensionibus sicut corpora rara dicuntur subtiuia et penetratiua. nec propter peruitatem dimensionis in latum: sicut acus vel stilus dicitur subtilis. sed propter virtutem penetrandi et subintrandi suo modo sicut vinum pro tanto videlicet. quia habens illam qualitatem supernatura lem supradictam. potescoexistere corpori glorioso in eodem loco non expellenm do ipsum nec econuerso. Et hoc vocatur penetratio: licet non proprie. quia penetratio proprie importat diuisionem penetrati et distantiam laterum: quae in proposito non inuenitur.
¶ Dicatur quoncunque melius vide tur saluando rationem dotis et dicta scripture et sanctorum. Et hec de primo articulo principali.
¶ Quantum ad secundum arti. dicunt aliqui et plures dixerunt: quam dicant modo quod impossibile est simpliciter quacunque virtute duo corpors esse in eodem loco repugnante contradictione Tum quia dimensio loci et locati est eadem iiii. Phisicorum. Si ergo ponantur plura corpora sequitur quod dimensio nes eorum sint eedem cum dimensione loci vnica: et per consequens quod eadem dimensio inter se: et per conns corpora non sunt distincta: et tamen ponuntur plura. Tum quia manente dimensione vtriusque corporis manet repugnantia corporum circa eundem locum. Nam dimensiones sunt rationes talis repugnantie. 4. Phisicorum ca. de vacuo vbi Aristo. dicit quod si esset vacuum puta dimensiones separate: non posset ibi poni cubus I corpus cubicum. manente autem causa manet effectus. Tum quia duo contra non possunt esse in eodensubiecto: nec due forme eiusdem rationis simul pro tanto. quia expellit aliud. et repugnat sibi formaliter circa idem subiectum. erge similiter de duobus corporibus circa eundem locunTum quia vnum corpus non potest esse in pluribus locis localiter. ergo nec plura in eodem loco. Tum quia sequeretur eundem locum simul esse plenum et vacuum vel non plenum. quia mpleretur per vnum corpus. et cum hoc esset vacuus. quia simul posset recipere aliud corpus: vacuum autem est spacium in quo natum est esse corpus: et non est. Tum quia punctus simul posit cum puncto non distinguitur ab eo. vii. Phisicorum. Alioquin se haberent. sicut contigua vel consequenter se habentia. ergo similiter nec linea a linea: nec superficies a superficie: nec corpus a corpore. Tum quia impossibile protrahi ab eodem puncto: ad idem. nisi vnam lineam rectam. sed oppositum sequeretur. Possent enim tot protrahi a puncto loci ad aliud punctum: quot corpora essent simul locabilia in loco. Tum quia duo spiritus non possunt esse simul in eodem loco difsinitiue per se igitur necduo corpara in eodem loco dimen siue. Tum quia impossibile est quod idem vbi vel idem situs sit in duobus subiectis simul: quod tamen esset verum si duo corpara essent simul in eodem loco. Tum quia impossibile est quod diuerse partes eiusdem locati sit dimensiue in eadem parte loci: sicut quod habeant eundem situm in toto: quod enim est dimensiue in loco: sic est quod totum est in toto loco et pars in parte loci. et alia pars in alia parte. ergo similiter impossibile est de duobus corporibus quod dimensiue sint in eodem loco. Tum quia si duo corpara essent in eodem loco sequitur quod possint esse infinita in eodem loco pari ratione. QuartoPhisicorum. Hoc autem est impossibile. Tum quia potentia loci susceptiua corporis vel etiam capacitas totaliter terminatur sicut et impletur per vnum corpus occupans ipsam. et per consequens itante illo non potest aliud suscipere.
¶ Dicunt ergo isti quod nec est possibile: nec vnquam fuit factum. quod duo corpara simul esseni in eodem loco vnde quando christus natus fuit clauso virginis vtero: quando resurrexit clauso sepulchro: et sic de aliis quae adducuntur dicunt quod tunc non fuerunt duecorpora in eodem loco. sed vir tute diuina fuit transiatum corpus christi de loco ad locum sine hoc quod esset vel fieret in loco medio: sicut etiam dicuni aliqui de motu angeli quod potest moueri vel transire de loco ad locum sine medio. Et quicquid possit angelus planum est quod deus hoc potest. quaere. etc. ad presentem artic.
¶ Sed quantum. dico quod absolute loquendo virtute diuina. saltem possibile est duo vel plura corpora simul esse realiter et veraciter presentia in ¬ eodem loco. nec implicat hoc aliquam contradictionem.
¶ Ed hoc probandum adduco aliquas rationes Prima est hec i esset impossibile et repugnaret ab solute duo corpara esse in eodem loco simul: aui repugnaret hoc ex parte corporum: aut ex parte loci eiusdem. sed non repugnat hoc ex parte corporum: nec aliquoruu quae sint formaliter in ipsis: puta nec expatte dimensionum: nec ex parte substantiarum: nec exparte qualitatum: nec ex parte ipsorum vbi vel situ um. Ex parte substantiarum patet quia substantia substantie non repugnat. nec dimensio dimensioni. quia dimensioni vel quantitati nihil est contrarium. Et dato quod dimensiones essent contrarie et quod contraria repugnarent. ad huc in proposito dimensiones non repugnarent. quia ponuntur et diuersis subiectis non in eodem: puia in diuersis coloribus locatis. Nec ex parte qualitatum eodem modo: dato quod quaelitates corporum essent contrarie Nec ex parte ipsorum vbi vel situum seu respectuum ad vnum locum. quia nihil repugnat diuerios respectus exirinsecos fundari in diuersis subiectis vel fundamentis ad eundem terminum. sicut etiam nec deduobus respectibus intrinsecis non obstante adequatione quantitatis exiremi ad extremum. vt patet de duabus equalitabus duarum vlnarum ad tertiam. sic in proposito de duobus vbiatis vel locatis ad vnum locum vitrique adequatum vel equalem. Nec repugnat hoc ex parte loci vnius proppter rationem. iam dictam immediate. potest enim non obstante quod sit vnus terminare tales plures respectus et adequari pluribus locatis corporibus nec terminatio vnius vel adequatio ad vnum includit negationem adequationis ad equationem negationis vel terminationis al terius. nec ipsam concomitatur necessario absolute loquen do. ergo etc.
¶ Dices quod licet dimensio dimensioni formaliter non repugnet. quia non contrariantur: nec in eodem subiecto sed in diuersis ponuntur: tamen virtualiter et quo ad effectus repugnant. Nam vna dimensio necessario aliam expellit a loco in quem superuenit. E ita non possunt simul stare. Dico quod istud non valet. Nam primoassumitur falsum. quia dimensio dimensioni non repugnat nec virtualiter: nec formaliter. Quod non formaliter: patet. Quod non virtualiter etiam patet. quia dimensio non est forma actiua. IIii. Phisicorum ca. de vacuo. et ita nul lum habet effectum. Unde dico quod expellere aliam dimentionem vel resistere sibi: non est effectus dimensionis sed magis est effectus mouentis vel locantis effectiue ipsam dimensionem. Secundo dato quod assumptum esset verum: adhuc dico quod aliqua virtute posset suspenditalis effectus dimensionis scilicet expellendi aliud corpuab illo loco: in quo poneretur. sicut suspensus fuit effectus ignis in camino babilonis ne corpara puerorum cremarentur. et sic dimensio in aliquo loco poneretur et tamen ab eodem loco corpus praexistens non expelleretur. ure etc.
¶ Secunda ratio est ista. Non est impossibile nec implicat contradictionem quod vna actio vel passio distincta essentialiter ab alia et prior naturaliter ea penatur in re et in effectu ab aliquo agente sine illa. patet. sed positio alicuius corporis in aliquo loco et expulsio alterius ab eodem sic se habent quod essentialiter distinguntur patet: quia sunt in diuersis subiectis essentialiter distinctis quia vua in corpore posito de nouo: et alia in corpare expulso. et vna est prior naturaliter alia quia prius naturaliter ponitur superueniens corpus in loco: quam aliud expellatur: licet simul tpere fiai vtrumque. vel dato quod nullum ordinem habeant: adhuc vna potest poni sine alia. quia vna in nullo dependet ab alia essentialiter et necessario nec est respecius ad ipsam. sed solum ab agente et subiecto disposito. ergo etc. potest igitur vnum corpus poni in aliquo loco et aliud non expelli. et sic duo cor corpora in eodem loco.
¶ Tertiia ratio est ista non magis repugnant duo corpara simul esse in eodom locequam duo contraria etiam in suis excellentiis in eodem subiecto: sed secundum non repugnat: sed est simpliciter possibile sicut probatum est in. 3o. ergo etc
¶ Qarta ratio quorumcumque distinctio et pluralitas prior est distinctione et pluralitate loci: nec dependet exea: illa possunt poni manere distincta et plura in eo de loco: vt videtur: sed distinctio et pluralitas corporum locabilium est prior distinctione locorum locantium nec dependet ab ea. prius enim naturaliter hoc corpus est hoc et non aliud: et per consequens distinctum ab alio quam locetur. vnde et si fieret aliquod corpus extra celum: sicut posset fieri: et per consequens extra locumnon minus esset distinctum a quocumque alio: quam si fieret in loco vel etiam infra celum. Et similiter de qui libet talium si fieret extra celum. ergo etc. Probat enim ista ratio quod nulla contradictio implicatur ex plura litate corporum nec ex vnitate loci: duo corpora pouantur simul in eodem loco: nec minus sunt distincta corpora ab inuicem quam si in pluribus locis poneretur. ita quod vnitas vel pluralitas loci accidit corpi¬ ribus locatis.
¶ Quintam rationem adducit vnus doctor talem. quacunque adinuicem distantia localiter possunt simul conuerti in aliquod tertium: ipsa etiam sibi inuicem praesentia possunt in illud conuerti. Magis enim videtur conuenire conuersioni et simultati sue: quod conuersa sint presentia sibi inuicem quam disiantia. vel saltem non minus videtur conuenire. sed vit tute aliqua simpliciter est possibile: quod duo corporaquanta in diuersis locis posit a et distantia simul conuertantur in corpus tertium: puta due substantie panis in corpus christi ergo virtute aliqua est possibile: quod duo quanta sibi inuicem presentia secundum se tota et per consequens in eodem loco existentia in idem conuertantur et per consequens possibile est quod duocorpora simul sint in eodem loco.
¶ Sed ista ratiovidetur mihi supponere illud: quod deberet probare Supponit enim quod ponantur duo corpora libi inuicem presentia secundum se tota: et sic in eodem loco: et probat quod si sic ponerentur possent simul conuerti: sicut distantia. et hoc nihil est ad propositum. Diceretur enim quod suppositio est impossibilis et falsa. Et id eo forte deberet aliter formari ista ratio sic. quacunque possunt conuerti in aliquod tertium existens in loco possunt fieri presentia illi loco simul sine conuersione: vt videtur. sed duo corpora possunt simul conuerti in ter tium existens in loco. ergo simul possunt fieri presentia ante conuersionem vel sine conuersione illi loco. et per consequens simul possunt esse plura corpora simul in eodem loco.
¶ Sic igitur dico quod plura corpora absolute loquendo possunt esse simul in eodem. loco: nec implicat hoc contradictionem. et hoc sine gloriosa siue non. quia de quibuscunque probant praemisse rationes.
¶ Secundo dico quod duo corpora vel plura tota possunt esse in eodem loco dimensiue vel cum cunscriptiue vtrunque: ita quod ambo circunscribentur a loco. et vtrunque occuparet locum: et repleret.
¶ Hoc probo. Possibile est duo corpora simul esse realiter et veraciter in eodem loco: sicut iam probati est. sed non est hoc minus possibile secundum modum naturalem existendi corpus in loco: quansecundum aliquem alium modum. Modus autem naturalis existendicorpus in loco est esse in loco dimensiue vel circunscriptiue vt patet. ergo etc.
¶ Secundo sic. sicut non est impossibile in duobus fundamentis vel subiectis equalibus tertio fundari duos respectus intrinsecos equalitatis ad illud tertium. ita non est impossibile in duobus corporibus equalibus alicui loco fundari duos respecius extrinsecos passiue circunscriptionis ad ipsum locum simul terminatos: vt vide tur: sed illud non est possibile. ergo nec istud.
¶ Tertio dico quod duo corpora vel plura possunt esse simul in eodem loco non dimensiue vel circunscriptiue sed presentialiter et vere et realiter suo modo: sicut corpus christi est in altari cum sua quantitate. licet non sit ibi dimensiue vel circunscriptiue.
¶ Hoc probo sic primo. sicut posset deus substantiam corporis se paratam a dimensione vnam vel plures ponere inloco non circumscriptiue vel dimensiue: ita et substantiam coniunctam dimensioni: vt videtur. Non enim respectus presentie ipsius substantie corporis ad locum dependet ex ipsa dimentione: sed ex suanstantia sicut ex fundamento: et ex loco sicut ex termino et ex agente. sed substantia corporis separata a dimensione posset fieri presens vna vel plures eidem loco non dimensiue nec circunscriptiue. quia tunc dimensio non esset sibi ratio essendi in loco: nec ipsa ex se habet partem extra partem. igitur etiam substantia corporis vna vel plures potest esse in eodem loco non dimensiue vel circumscriptiue.
¶ Secundo sic et est de quantitate et substantia corporis coniuncta quantitati de us potest facere corpus quantum esse in loco sic quod totum corpus est in toto loco. et totum in qualibet parte vt patet de corpore christi et sua quantitate in alta ri sub specie panis et hoc idem posset si species pa nis esset equalis secundum quantitatemipsi corpori christi: sicut probatum est supra in tractatu de eucharistia: sed vnum corpus existens hoc mode in vno loco nullam habet repugnantiam ad aliud corpus in eodem loco quin possint eo modo simul stare vt videtur. Non plus enim habent repugnantiam ab inuicem sub tali modo existendi quam sub modo existendi vtrumquam dimensiue. ergo etc. Sic ergo diffinitiue si tantum in vno loco vel presentialiter et non diffinitiue si in pluribus locis possunt esse duo corpora ineodem loco vnico vel solo: vel in pluribus sic quod ambo in quo ibet locorum illorum vt videtur.
¶ Sed tunc est dubium qualis respectus est corporis ad locum: in quo est non dimensiue vel circunscriptiuem sed quasi simplex et indiuisibile: vt angelus suo mondvtrum scilicet talis respctus sit simplex et indiuisibilis non coextensus corpori. An vtrum sit diuisibilis habens partem extra partem et coextensus corpori. Non primo modo vt videtur. quia tunc proprius modus ext stendi spiritum in loco conueniret corpori. quod est impossibile. sicut impossibile est quod proprius modus cor poris puta dimensiue existere in loco conueniat corpori. Et similiter talis respectus tunc esset forma spiritualis non extensa. et per consequens non educta: quod non videtur nec secundo modo. quia talis respectus habet partem extra partem vel partem et partem videtur quod sicut totus respectus terminatur ad totum locum sic pars respectus ad partem loci: et sic corpus secundum illum respectum est in locodimensiuo circumscriptiue: cuius oppositum dicebatur.
¶ Ad hoc autem respondetur ab vno doctore in suo colibeto: quod sicut non est inconueniens fundari in subiecto indiuisibili formam diuisibilem habentem partem et partem et extra partem: sicut motum continu um in angelo: qui secundum doctores magnos potesmoueri motu continuo secundum continuitatem spacii: licet sit in se simplex et indiuisibilis. sic non est inconueniens fundari in corpore diuisibili respectum indiuisibilem existendi in loco: qui respectus totus est inteto corpore et totus in qualibet parte: et terminatutotus ad totum locum et totus ad quamlibet partemloci et tunc diceretur quod talis repectus spiritualis qrgo isto modo: et solum creatur a deo nec educitur depotentia subiecti. et est simpliciter supernaturalis: nec est eiusdem rationis cum illo respectu angeli ad locum in quo est. vnde nec corpus vniuoce est in loco cum spiritu secundum istum respectum. patet quia totum corpus est in toto loco et totum in qualibet parte. Non sic autem totus spiriius et quelibet pars quia in spiritu nec est totum nec pars. Et ita patet quod fundamentum variatur et per consequens ratiorespectus. Quod autem talis respeetus simplex et indiuisibilis possit in corpore recipi: licet sit quantum et indiuisibile. patet. sicut etiam anima simplex et induisibilis recipitur in corpore diuisibili et quanto. Et ponitur vnum aliud exemplum quod respecius realis totius ad partes suas simplex est et indiuisibilis se li toti conueniens: et non conuenit parti alicui: sicut nec esse totum: et tamen recipitur in toto: quod est diuisibile et quantum: sic in proposito etiam est possibile vt videtur. ita quod iste respectus non diuiditur nec extenditur extensione fundamenti: sicut nec ille.
¶ Aliter etiam respondet idem doctor quod corpus et est ens vel hoc ens: et est quantum vel hoc quantum. et in ipso distinguitur ex natura rei ratio entitatis a ratione quantitatis. Et hoc ens ab hoc quanto. et prius natura est hoc ens quam quantum vel hoc quantum Et tunc dicit vltra quod talis respectus simplex et indiuisibilis posset fundari super corpus inquantum hoc ens: quia vt sic non couenit sibi habere partem et partem vel extra partem. ssc enim conueniret cut libet enti: vel quod est hoc ens. sed sibi conuenit habere partem et partem quantum est. et vt sic ab aliquibus diceretur non posse fundari in eo talem respectum simplicem et indiuisibilem: qui non valent tenere primam responsionem.
¶ Sed ista responsio non placet mihi. Supponitenim ens vniuoce dici et vniuocatione reali de entibus: et distingui ens es ex natura rei ab ente tali vel tali: quanto: vel qualivel substantiali: cuius oppositum dixi et probaui inprimo. distinctione. 8. Similiter etiam prima responsio non est necessaria: licet possit sustineri: sed potest dici quod tali respectus fundatus in corpeare non est simplex et indiuisibilis: sed habens partem et partem vel extra partem. sicut et corpus vel quantum inquo fundatur. Ita quod totus est in toto corpore et pars in parte. nec oportet quod secundum ipsum corpus sit in loco dimen siue vel circunscriptiue. Tum quia corpus sic existens in loco potest esse maius loco. Tum quia licet totus respectus sit in toto corpore: et pars in parte totus tamen respectus potest terminari ad totum lecum: et similiter qualibet pars eius: sicut totum corpus ponitur in toto loco. Et similiter quelibet pars eius in toto loco. et sic non dimensiue vel circunscriptiue Et dato quod sit educibilis de corpore et sibi coextensus non tamen oportet quod a creatura vel natura possit educi: sicut nec de multis aliis: hoc sequitur vt alias ego dixi.
¶ Ex quo etiam patet quod non est eiusdem rationis iste respectus cum vbi circunscriptiuo vel dimensiuo: qui sic totus terminatur ad totum locum quod pars ad partem non ad totum. Sic de isto dubionisi quod in prima reponsione illius doctoris ponitur vnum exemplum valde dubium de respectu totius extensi ad partes. Non enim videretur esse simplex et indiuisibilis et inextensus: sed videtur extenius. sic quod totus respectus conueniat toti: et pars illius respectus conuenit parti: nec tamen pars dicatur totum: sicut nec pars respectus dicitur totus respectus sed pars eius: tamen etiam sic dicendo apparent aliqua dubia. et ideo sub dubio relinquatur: an totius quanti ad partes sit realis respectus. Et dato quod sic. quia bene ponunt aliqui quod non. cum totum homogeneum non sit aliud a partibus: an sit simplex vel toti coextensus.
¶ Quarto dico quantum ad presentem articulum: quod duo corpora vel plura possunt simul esse in eodem loco: sic quod vnumdimensiue vel circumscriptiue et aliud non dimensiue licet presentialiter. Et hoc satis apparet ex dictis. Qua ratione enim est possibileam bosimul esse in loco dimensiue vel ambonon dimen¬ siue: eadem ratione vnum dimensiue secundum modum existendi naturalem et aliud non dimensiue prae ter modum essendi naturalem. Non est enim difficlius: quod vnum existat secundum modum essendi naturalem et aliud non: quam quod ambo preter modum naturalem vt videtur. potest enim in vno causari modus non naturalis et in alio relinqui modus natura lis. Sic igitur patet quod diuersimode possibile est absolute loquendo duo vel plura corpora in eodem loco quia nulla repugnantia in hoc inuenitur
¶ Ultimo dico: quod aliquando defacto ita fuit et est modo: quod duo corpora fuerunt vel sunt simul puta corpus christi cum corpore virginis in natiuitate quia exiuit clauso vtero. Et similiter corpus christitum corpere lapidis in resurrectione. quia chrisius in resurrictione sua surrexit clauso sepulchro. Et similiter cum ia nuis clausis: quando intrauit ad discipulos: et simili ter cum corpore celi in ascensione: et modo etiam est simul cum celo empyreo. in quo casu patet quod licet posset quantum ad alia iustineri forte responsio aliorum de translatione corporis ab extremo in extremum non per medium: tamen hic non potest sustineri quin fuerint duo corpora simul in ascensione scilicet corpus chrsti et celum empyreum: in quo collocatur: et stat modo celo non diuiso. quia non est nature diuisibilis. Nec ponitur ab aliquo diuidi: dato quod in ipso sit corpus christi: similiter et erunt cum ipso corpora beatorum. in celo empyreo post resurrectionem quiescentium igitur aliorum responde¬
¶ Ad primum iur vnomodo quod Arisiote. intendit probare quod spacium non est locus sicut aliqui posuerunt. Nam cum ipsum spacium sit illud quod est: et continetur inter latera continentis donec superueniat aliud corpus et sic habeat rationem locati: sequitur si spacium est locus: quod sit eadem pimensio loci et locati. hoc autem est inconueniens et impossibile secundum eum: vbicumque loquitur de loco et locato. et ideo impossibile est quod spacium sit locus. Aliter respondetur quod dimensiones loci et locati sunt eedem. Non quia sint vna dimensio: sed quia sunt equales et simul: quando locatur dimensiue locatur in loco: et vna infra aliam continetur. Nec distant situaliter: sicut duo locata in diuersis locis Et ita nihil habent de intento. hoc enim posito potest dimensio loci esse vna et dimensio locati esse plures et plura locata sicut dictum est supra: quod dimensio locati potest esse vna. et dimensiones loci plures quando vnum corpus est in pluribus locis. Non enim magis necessario connumeratur locus locato quam econuerso.
¶ Ad secundum dico quod dimensiones non sunt rationes formales immo nec virtuales repugnandi duo corpora in eodem loco. quia nec repugnant sibi inuicem circa eundem locum: vt magis ostensum est supra. Et dato quod essent rationes repugnandi virtualiter quo ad effectus: tamen possunt tales effectus suspendi manentibus dimensionibus ipsis vt superius dicebatur. A philosophum quanto phisicorum dico quod estimauit simpliciter repugnare simul circa eundem locum plura locata: et rationem illius repugnantie attribuit dimensionibus. Et adeo dixisset consequenter quod stantibus dimennsionibus nullo modo nec aliqua virtute duo corpora posunt siu esse in eodem loco. Et ad hoc mouebatur. quis non vibebat nec experiebatur oppositum fieri: sicut nec fit per naturam. Et ideo reputauit simpliciter impossibile: licet male hoc probasset
¶ Ad tertium dicitur vno modo de contrariis quod non possunt simul stare in eodem subiecto saltem in suis excellentiis. quia circa idem subiecium mutuo se expellunt. sed non est simile de duobus corporibus circa eundem locum. Non enim dimensiones eorum sunt contrarie: nec ponuntur circa idem subiectum Similiter etiam de duabus formis quae ponuntur cit ca idem subiecium: inter quas est incompossibilitas formalis: licet sint eiusdem rationis non ratione contrarietatis vel habitus et priuationis: sed ratione capacitatis subiecti que per vnam illarum terminatur et completur: et fit ex ipsa et subiecto forma liter vnum: et sic sequitur vnitatem subiecti. non sic vero locatum vnitatem loci. Sed aliter dico sicut dixi alias in. III. quod tam duo contraria in suis excelleriiis quam etiam due forme accidentales etiam absolum te et eiusdem rationis possunt simul in eodem subiecto. nec habent incompossibilitatem similiter vel repugnantiam formalem. Et ideo non valet argumentum minor enim est falsa.
¶ Ad quarium respondet vnus doctor in quarto suo: quod non est simile de vno corpore in pluribus locis et de pluribus corporibus in vno loco localiter primum enim est impossibile: sed secundum est possibile. Et rationem assignat. quia si ponatur idem corpus in pluribus locis localiter: sicut locus est extra locum et diuiditur a loco: ita oportet locatum diuidi a seipso: et per consequens non manere vnum: sed non sic in proposito. Non enim oportet aliquid a seipso diuidi vel separari: dato quod duo corpora sint in eodem loco. Sed ista solutio nihil valet. Primo quia non video quare plus locatum distinguatur vel diuidatur si ponatur in pluribus locis dimensiue quam quando ponitur sacramentaliter. Ita enim veraciter presens est et realiter pluribus locis diuisis et distantibus. sicut quando localiter. Secundo quia non viydeo quare oporteat corpus diuidi et mutiplicari: quando ponitur in pluribus locis localiter: quam oporteat corpori vniri vel vnum fieri secundum vnitalem loci: quando ponuntur plura in eodem loco. et tamen non oportet secundum. ergo nec primum. Et ideo dico sicut dixi supra in hoc quarto. quod idem corpus absolute loquendo potest simul esse in pluribus locis dimensiue et circumscriptiue: et duo etiam in eodem loco dimensiue et circunscriptiue
¶ Ad quintum dico quod ex illa positione non sequitur locum simul esse vel posse esse plenum et vacuum vel non plenum simpliciter Nam si locus habet in se corpus occupans ipsum: dico quod est plenus et non potest dici vacuus: quia vacuitas absolute dicta dicit priuationem vel carentiam. cuiuslibet corporis a loco: in quo natum est esse tale corpus. Non sic est autem posito vno corpore in loco: non autem aliom quod posset adhuc capere ipse locus. Unde non est dicendus locus talis plenus et non plenus absolute: sed absolute plenus licet quod sit plenus non habeat ex corpore: quod non est in ipso: et quod posset adhuc suscipere: sed magis ex corpore quod est in ipso: et actualiter occupat ipsum. alioquin enim posset dici etiam dato quod in loco non posset esse simul nisi vnum corpus posset dici locus simul plenus et non plenus: vel vacuus quiadum habet vnum corpus caret alio quod potest suscipare: licet non simul cum illo. Si igitur dicatur locus plenus et non pleus non debet dici absolute sed debet dici plenus. vno corpere lI illo quod habet et non plenus alio quo caret. Et ista non contradicunt quia non sunt secundum idem vel respectu eiusdem.
¶ Ad sextum de punctis et superficiebus et lineis simul positis etc. Respondetur multipliciter. Uno modo quod talia simul posita sine subiectis diuersis facerent vel comstituerent vnum. quia secundum aliquos non habent vnde distinguantur ab inuicem: nisi ex subiectis. secundum aliquos facerent vnum sine subiectis. quia homogenea simul comcurrentia faciunt vnumquantum est ex se: sicut vinum et vinum et aqua cum aqua posita constituit vnam aquam: sic etiam duo puncta vel due linee simul posite facerent. Quod hic autem ponuntur manere subiecta distincta: puta substantie ipse: et ideo dimensiones et puncta manent distincta omnia. et non cedunt in vnum.
¶ Alius dicit quod pum ctus et linea: et talia mathematica non solum habent quod distinguantur et numerentur ex subiectis et indiuiduentur per ipsa: quod est commune aliis accidentibus sed ex situ diuerso vel vario habent quod varientur: et diuersentur. Unde dato quod non manerent subiecta duari linearum: si tamen mancrent in sitibus diuersis: adhuc distinguerentur et vtroque circumscripto: puta tam diuersis subiectis quam diuersis sitibus non manet ratio distinctionis talium. Et ideo dicit vltra quod punctum ad ditum vel simul positum puncto vel linea siue subiecto faciunt vnum. sed non oportet si ponantur mane re subiecta distincta: sicut ponuntur in proposito dueubstantie vel duo corpora.
¶ Contra primam solutionem videtur michi primo quod indiuisibile additum indiuisibili: licet sint eiusdem rationis: non pro pter hoc constituunt vnum. Non enim partes sicut debet habere totum homogeneum: nec possunt cedere in vnum habens partes: quod sit eiusdem rationis cum eis sicut patet. Et ideo puto quod puncta simul posita etiam sine subiecto non cederent in vnum
¶ Secundo quia sicut due linee vel superficies sine suliecto simul posite necessario facerent vnum: ita et duesubstantie: puta due aque vel duo vina. et sic secundum illam responsionem sicut due superficies sine subiectis non possent stare simul et manere distincte in eodem loco ita nec due tales substantie nec due linee vel dimensiones in talibus substantiis. et sic non possent esse dueaque vel duo vina in eodem loco: quod est falsum.
¶ Cotra secundam responsionem quantum ad illud quod addit: qui mathematica ex situ distinguuntur et numerantur vel tra subiectum. quia nec per subiectum nec per situm. O non per subiectum patet. quia patseunt separari a subiecto: sicut quantitas in sacramento. Quod non per situm. quia situs est aliquid posterius quantitate situata vel positaquare etc. Similiter etiam situs non dicit nisi respectisituati ad locum. sed non oportet quod talis respectus sit vnised potest multiplicari et distingui dato quod locus sit vnus. ergo etc.
¶ Contra aliud etiam quod dicitur in hac solutione scilicet quod consideratio linee vt in subiecto est naturalis et non mathema. Et ita mathematicus non potest summere distinctionem istorum puta linearum vel punctorum vel huiusmodi ex subiectis: sed tantum ex diuerso situ: qui ad mathematicum pertinet: arguit alius doctor. quia eadem est linea mathematica et naturalis differunt solum secundum considertationeem ab stractiuam linee a qualitatibus phisicis: non intel ligo eas quando intelligitur linea. ergo ex eisdem realiter accipitur distinctio vel nunmeratio linee naturalis et mathematice. et si separate a subiectis simul posite faciunt vnum: sicut dicunt alii eadem ratione et coniuncte subiectis. quia sunt eedem.
¶ Sed ista obiectio non videtur ad mentem predicte responsionis. Non enim vult praedicta responsio quod alia sit linea naturalis a mathematica: sed eadem realiter. Alioquin geometra nullam scientiam haberet de linea naturali coniuncta qualitatibus sensibilibus: nec de mensura vel passione eius: quod est falsum: sed intendit quod ex alio habet distingui inquantum est naturalis. quia per subiectum et ex alio inquantum mathematica. quia per situm sicut eadem existens diuersimode consideratur a naturali philosopho et mathematico.
¶ Soluitur autem aliter predictum argumentum quod non oportet puscta simul posita concurrere in vnu: nec superficies militer nec lineas: nec corpora. dato quod sint in eodem loco. Ad philosophum vero respondetur quod punctus additus puncto non facit maius. quia non plus habetur continuum quam prius: licet remaneat a puncto distinctus et sic eodem modo se habent ista duo puncta ad constiti tionem continui sicut et vnum. non quia sint vnum simi iter de lineis in eodem loco vel situ non aliter se habent ad constitutionem alicuius figure quam vna tantum. patet. et sic non refert quantum ad mathematicum vna linea et plures simul. quia non variatur figura: nec plus constituitur per illas plures quam per vnam. Ex hoc autem non habetur quod fiant vna linea vel vnus punctus. Et similiter dico quod nec fit vnum corpus dato quod sint plura corpora simul: licet bent oporteat quod sint figure similis et quantitatis equalis: si ambo sint in loco circumscriptiue: et vtrumque totum sit in loco illo: et occu pet totum locum: licet non oporteat quod sint equalis quam titatis nec figure similis: si non sint ambo in loco cincumscriptiue vel alterum sit in loco circumscriptiue tantum secundum partem cum alio existente secundum totum sicut patet: qua re etc.
¶ Ad septimum dicitur quod inter duo puncta imeodem corpore non possunt protrahi plures linee recte in diuersis corporibus locatis infra illum locum sed bene inter duo puncta loci opposita possunt pro trahi plures linee recte in diuersis corporibuns locatis infra illum locum. et ille ponerentur et essent simul sicut et corpora illa: et puncta loci non terminarent tales lineas: sed puncta illis corporibus formaliter in trinseca: quare etc. Aliter dicitur quod plures linee mathematice recte non possunt protrahi ab eodem puncto ad eundem punctum. quia tunc non distinguerentur eo quod vt sic non distinguntur nisi in situ: et idem esset situs ea rum: sed due vel plures naturales in subiectis distinctis possunt protrahi a puncto ad punctum. Sed de ista solutione non curo: quia superius contra eam est argutum.
¶ Ad octauum dico quod duo spiritus possunt esse in eodem loco diffinitiue et per se. Nec in hoc aliqua repugnantia inuenitur: licet non sit possibile quod vnus sit in pluribus locis diffinitiue: quia esse hic diffinitiue est sic esse quod non alibi. potest tamen esse in pluribus locis vere realiter et praesentialiter.
¶ Ad nonum dico quod accipiendo situm pro respectu situati ad locum vel ad partem loci: si ponantur duo corpora in eodem loco: adhuc situs talis diuersificatur et multiplicatur sicut et corpora ipsa et etiam ipsum vbi. ita quod amborum corporum non est idem situs: licet sit idem locus. et sic procedit argumentum. Sed accipiendo situm pro loco sicut frequenter accipitur. Dico quod situs potest esse ide duorum corporum sicut et locus. Nec situs isto modo acceptus inheret formaliter corperi locato sicut etiam nec locus.
¶ Ad decimum dico quod due partes continui circumscriptiue locati manente sua continuitate non possunt esse circumscriptiue in eadem parte loci: licet forte non circumscriptiue. in primo enim contradictio implicatur. nam esse circumscriptiue in loco est sic esse in loco: quod totum locatum sit in toto loco et pars locati in parte loci sibi correspondente: non quelibet pars in qualibet parte. quia tunc existens in loco circum scriptiue secundum quod huiusmodi posset esse circumscriptiue totum in toto et totum in qualibet parte: quod est contradictio. Et tota repugnantia est ex continuitate loncati et ex modo essendi circunscriptiue in loco. Sed non sequitur hoc inconueniens de duobus corporibus in eodem loco circumscriptiue locatis. quodlibet enim est ibi sic quod est totum in toto loco et pars locati in parte loci: ac si recte vnum locatum tantum esset ibi.
¶ Si dicas quare non potest eadem pars locati esse dimensiue vel circumscriptiue simul in pluribus partibus loci: sicut et idem totum corpus secundum te potest esse simul dimensiue in pluribus totis. Et videtur hoc sequi et eo quod superius innuebatur: licet sub dubio. Dicebatur enim quod forte eadem pars locati cum hoc quod est in vna partloci dimensiue: potest esse in alia simul non dimensiueet per consequens dimensiue: vt videtur. quia si secundum modum essendi innaturalem: multo fortius secundum modum essendinaturalem. Et sic redit contradicta vel dico quod manente continuitate totius locati et sua locatione diment ua ex necessitate istorum sequitur quod eadem pars locati non potest esse in pluribus partibus eiusdem loci dimensiue: sicut superius est deductum. quia impossibile est et implicans contradictionem quod locatum sit in locedimensiue sic quod totum in toto et totum in qualibet parte. Sequitur em contradictio quod totum sit equale part et econuerso: licet bene sit possibile quod eadem pars locati dimensiue in pluribus locis simul sit dimensiuin pluribus partibus diuersorum locorum: sicut et toti locatum simul potest esse in pluribus locis dimensiue Ad confirmationem dico quod ex illo non sequitur istud contradictione repugnante: sicut iam est ostensum
¶ Ad vndecimum frequenter respondi ad illam consequentiam. et dico quod nec ex vnitate loci: nec ex pluralitate locati repugnat quin possent esse infinita cor pora in eodem loco: sicut et duo illis similia. Nec ex limitatione loci in hoc repugnant. vnde si essent infinita locabilia in eodem loco: ita possent ibi esse simusicut duo illorum. verum est tamen quod secundum Aristo. non possent esse infinita corpora in eodem loco: quia nec infinita possent esse. Nec duo etiam secundum eum possunt esse in eodem loco. Aliter diceretur quod non sequitur si duoergo infinita: non quia repugnat ex pluralitate corporum: et secundum hoc tenet cosequentia Aristo. sed quia ex limitatione loci repugnat et ex capacitate finitased non curo.
¶ Ad duodecimum dico quod potentia loci receptiui alicuius dimensiue adequatur et repletur per corpus sibi equale secundum adequationem quantitatis quia non potest recipere dimensiue maius corpus: sed non adequatur sic quin cum hoc possit recipre aliud corpus: quia receptio vnius nec est priuatio receptionis alterinec habet eam secun necessario annexam: sicut declara tum est supra. quare etc. hoc etiam de receptione non dimensiua. quia vno corpore recepto non dimensiue potest etiam aliud recipi: sicut supra. Aliter respodet vnus doctor quod potentia receptiua loci vel capacitas eius duplex est: vel dupliciter potest accipi. Uno modo naturalis in comparatione ad agens naturale. et sic adequatur et terminatur per vnum copus. Alio modo vt obedientialis: et sic non adequatur per vnum corpus: sed ab agente supernaturali re¬ spectu cuius dicitur potentia obedientialis: potest recipere plura: licet non per agens naturale. hoc magis apparebit in sequenti articulo.
¶ Tamen circa hoc est notandum quod si distinguantur a proposito potentia vel capacitas naturalis et obedientialis: non sunt due capacitates: sed eadem ad diuersa agentia conparata. Hec de secundo articulo questionis.
¶ Quantum ad tertium articulum dicunt aliqui quod per dotem subtilitatis quam vocant qualitatem absolutam in corpore beati: per quam tollitur grossicies et inepta corpulentia quae impedit penetrationem: possunt esse duo corpora simel scilicet vnum gloriosum et aliud non gloriosum.
¶ Tum quia cuilibet doti oportet assignare aliquem effectum vt videtur. sed nullus alius potest assignari doti subtilitatis quam penetrare vel corpus glorio sum cum non glorioso simul stare.
¶ Tum quia oportet ponere aliquid in beato per quod habeat in sua potestate seipsum intimare corpori non glorio so: quando voluit. et hoc non videtur nisi dos subtilitatis.
¶ Tum quia si per dotem subtilitatis non posset hoc fieri: sed solum diuina virtute: tunc equaliter deberet dici et concedi corpus gloriosum posse simul esse cum glorioso: vel non gloriosum cum non glorioso sicut gloriosum cum non glorioso. quia equaliter sunt ista possibilia deo. sed hoc non conceditur: nec dicit
¶ Tum quia anima resumpto corpore glorioso non impedietur in aliquo per tale corpus. Cum igitur ante resumptionem corporis separata existens posset se intimare corpori non glorioso et esse simul cum eo: videtur etiam quod corpore tali resumpto hoc autem non est nisi per dotem subtilitatis.
¶ Tum quia subtile eo modo quo conuenit corporibus beatis di citur a vi penetrandi: sed istud penetrare non est nisi corpus seipsum alteri intimare et simul facere. ergo etc. quod nedum per dotem subtili¬
¶ Alii dicui. et tatis: sed etiam per naturam: et virtute naturali duo corpora possunt esse: et sunt frequenter simul.
¶ Tum quia in ferro ignito simul est ignis et ferrum. Nisi dicatur quod due forme substantiales disparate scilicet ferri et ignis simul sint in eadem materia: quod est absurdum.
¶ Tum quia in vase pleno cineribus si apponatur aqua simul est aqua et cinis. Non enim magis impleretur vas quam prius. Similiter quando vitro cum vino ponitur panis: simul est panis et vinum.
¶ Tum quia in qualibet parte corporis humani sunt simul quattuor elementa manentia sub formis et quantitatibus ipssis. et similiter in corpore simul sunt quattuor humores distincti: qui sunt quattuor corpora.
¶ Tum quia quam do duo corpora tangunt se in aere vel in aqua cum oporteat quod quodlibet sit humectum: et humiditas non fit sine subiecto suo: puta sine aere vel aqua: oportet quod duo corpora sint simul: puta humidum et humectum. Hoc exemplum ponitur secundo de anima
¶ Tum quia alimentum et alitum oportet natura liter esse in eodem loco prius naturaliter quam alimentum conuertatur in alitum. et tamen sunt duo corpora distincta.
¶ Tum quia dimensio naturaliter non repugnat dimensioni etiam circa eundem locum. quia inter eas nulla est formalis seu virtualis repugnantia sicut dictum est supra. Et patet. Nam quantitas et qualitas que secundum se est corpora lis: dato quod non inesset quanto non repugnant: sed simul stant igitur naturaliter possunt esse et sunt frequenter in eodem loco.
¶ Tu quia non apparet ratio quare sicut superficies potest esse simul cum superficie vt patet de superficiebus corporum se tangentium quare ( inquam ) profunditas non possit simul stare cum profunditate et naturaliter. Et sic duo corpora simul: vt videtur. tium ad presentem articulum
¶ Sed quam tic dico quod nec per dotemqualitatem illam dato quod ponatur: nec per naturam seu per virtutem quamcunque creatam: sed solum per virtutem diuinam immediate potest fieri quod duo cor pora sint simul actualiter in eodem loco quocunque modo predictorum modorum in articulo precedenti.
¶ Ad hoc adduco aliquas rationes. Prima est ista. Sola virtute illa et non alia possibile est duo corpora poni vel esse in eodem loco: qua sola potest fieri vnum corpus in pluribus locis: quocumque modo intelligatur. Nec videtur quod magis vnum quam aliud ad aliquam virtutem pertineat: sed sola virtute diuina immediate possibile est idem corpus esse vel poni in pluribus locis. nec in hoc verbum aliquod vel sacramentum habet aliquam efficaciam vel virtutem effectiuam: sicut probaui supra in isto quarto. ergo etc.
¶ Secunda ratio. sola virtute illa est possibile duocorpora esse vel poni in eodem loco: que potest face re corpus presens loco non expellendo aliud corpus. sed hoc est sola virtus diuina et nulla creata. Omnis enim creatura necessario impellendo vel ducendo vnum corpus expellit aliud corpus. Sicut etiam mouendo vnum corpus ad aliquem locum amo uet ipsum a priori loco. ergo etc.
¶ Tertia ratio est ista. sola virtute illa est possibile plura corpora esse in eodem loco: qua sola possibile est corpus ita velociter moueri vel transire aliquod spacium sicut anigelum vel spiritum. quia in ptante talis virtutis est quod medium non resistat mobili: eo quod potest facere ambo simul. et per consequens quod ita velociter moueatur corpus sicut spiritus: sed hoc est sola virtus diuina et non alia. quia virtuti divine soli nullum resistens resistit. ergo etc.
¶ Quarto sic. Sola virtute illa est possibile. etc. que sola illimitata est in agendo non peterminata ad vnum locum vel modum: sed solavirtus diuina talis est. Potens est enim ponere effectum suum in hoc loco vel in illo in pluribus vel in vno simul cum alio: vel non simul vt videtur. Non sic virtus creata: que limitata est vt ponat tantum corpus in certo et vnico loco: nec possit causare plures respectus locati ad plura loca simul: nec plurium ocatorum simul ad vnum locum. ergo etc.
¶ Sic gitur dico quod nulla virtute creata: nec per dotem: nec per aliquid aliud possibile est quod plura corpora simul sint in eodem loco: vel vnum corpus in pluribus: sed sola virtute diuina. Nam virtus creata ad hoc ex imperfectione sua est artata: vt non possit ponere corpus in loco nisi amouendo ipsum de priori loco. Corpus dico preexistens in loco. et ita non potest facere vnum corpus in pluribus locis: nec potuit ponere corpus in loco: nisi expellendo aliud corpus preexistens in eodem loco. Et ita non potest ponere duo corpora in eodem loco: sicut nec potest facere generationem vnius sine corruptione alterius loquendo saltem de generatione vel corruptione totali et perfecta: sed virtus diuina que potest transferre vnum corpus non amouendo ipsum a priori loco: nec expellendo aliud corpus a suo loco: potest facere vnum corpus in pluribus locis: vel plura in eo dem loco.
¶ Uerum est tamen quod vnus doctor assignat aliam rationem quare duo corpora non possunt esse in eodem loco per virtutem creatam. Dicit enim sic quod necesse est: duo corpora naturaliter esse in duobus et distinctts locis. quia diuersitas materie ipsorum requirit diuersitatem in situ. Unde et quando corpora simul ponuntur vt in mixtionibus: cessat naturaliter distinctio ipsorum. igitur ad hoc quod duo corpora sint in eodem loco: et maneant duo: oportet quod maneat distinctio ipsorum. sed non potest manere a causis proximis: puta a materia. Non enim manet distintio situs. igitur oportet quod mane at a causa prima a qua essentialiter dependet talis distinctio: et essentialius quam a causis proximis. sicut esse accidentis dependet a causa prima: et essentialius quam a causa secunda vel proxima: et potest fieri sine causa proxima: que est subiectum ipsum. Cum igitur solius virtutis divine sit facere vel conseruare effectum sine causa proxima inesse. Uidetur quod ad ipsam se lam pertineat: et ipsa sola possit ponere duo corpora ineodem loco. sicut conseruare accidens distinctum sine subiecto.
¶ Sed ista ratio sicut iacet nihil valet. Primo quia distincta materia sicut et distinctum corpus necessario non requirit distinctum locum: immo nec locum vel situm absolute. Situs enim in loco est aliquid posterius et accidentale materie simpliciter. vnde et possent fieri distincte materie extra omne locum.
¶ Secundo quia si materie corporum distinguerentur per locum vel situm accipiendo situm sicut iste doctor accipit: tunc non manerent materie distincte: nisi loca manerent distincta. Sed si materie non essent distincte: non essent corpeara distincta nec deus etiam posset oppositum facere. Nam licet possit immediate quicquid potest mediantibus causis secundis extrinsecis: tamen non potest immemediate sine causis intrinsecis quicquid potest me diantibus ipsis. materia autem est causa intrinseca rei. quare etc.
¶ Tertio quia forma secundum illum doctorem indiuiduatur per materiam. Si ergo non manet materia distincta nec forma: et ita nec corpus et ita nihil valet illa ratio: sed includit multa falsa et mul ta nulla.
¶ Additur vna ab aliis quod sola virtute illa est possibile duo corpora esse in eodem loco: qua sola possibile est effectum cause secunde naturalis suspendipositis omnibus ad effectum requisitis. quia quod corpus non possit esse cum alio corpore: hoc est propter effectum vnius quantitatis: qui est aliam expelleresed hoc ad solam virtutem diuinam pertinet: sicut ad ipsam solam pertinet suspendere effectum ignis puta calefacere approximato sibi calefactibili disposito. ergo etc.
¶ Sed dico quod ista ratio presupponit vnum falsum scilicet quod effectus quantitatis vel dimensionis sit expellere aliam. quia quantitas sicut dictum est supra: non est forma actiua vel motiua. Et iydeo sistatur in rationibus supradictis. iittr aliorum de dote dico quod Ad priimi.. it non oportet cuilibet dotiassignare effectum aliquem: sicut de impassibilitate: patet etiam dato quod ponatur qualitas absoluta. Si dicas quod est principium resistendi cuilibet agenti contrario. dico quod hoc non est per aliquam actionem elititam: sicut etiam nec aliquid incorruptibile resistit corrumpenti: vel non cedit per aliquam actionem elici¬ tam: sicut patet. Et ita dico in proposito quod esse duocorpora in eodem loco non est effectus illius qualitatis.
¶ Ad secundum dico quod beato sufficit: vt ad imperium voluntatis sue possit corpus suum esse cum corpore non glorioso: nec oportet quod ipse hoc efficiat per aliquid quod est in ipso: sed sufficit quod deus in hoc sibi ad votum assistat: et hoc ipsum efficiat: et sic quodam modo habeat hoc in sua potestate: sicut viator habet gratiam vel charitatem: licet ipsam non efficiat.
¶ Ad tertium dico quod equaliter possi bile est corpus quodcumque esse cum alio corpore simul sicut gloriosum cum non glorioso: licet non sit ita ordinatum a deo: et ideo non conceditur vnum sicut reliquum. Nec per dotem illam subtilitatis est quod corpus gloriosum sit cum non glorioso.
¶ A quat tum dico quod anima non impeditur per corpus gloriosum resumptum: licet non possit esse naturaliter alio cum corpore sicut prius. quia nec hoc vnquam potuit coniuncta existens. Sed dico quod ita potest esse cum corpore alio et velociter moueri sicut separata: non tamen naturaliter: sed supernaturaliter et a deo.
¶ Ad quintum dico quod subtile eo modo quo conuenit corporibus beatis dicitur a virtute penetrandi passiue: sic quod mota a deo possunt intimarialiis corporibus non gloriosis: et intimantur ad votum beatorum non quod actiue se intiment: sicut patet ex predictis. ponentium quod virtute na¬
¶ Ad primum ture possunt esse vel sunt duo corpora in eodem loco. Dico quod ignis et ferrum non sunt simul. Unde nec in ferro quod dicitur igni tum est forma ignis: nec etiam cum ipso: licet videatur propter qualitates ignis commuinicatas ipsi ferro. ita in ferro plus est de calore propter densitatem materie quam in igne: non quia sit intensior. Tu dicis generat ignem illud ferrum. igitur est ignis: vel in ipso seu cum ipso est ignis. Dico quod est generatio eo uoca: sicut ex lapidibus generatur ignis. Aliter sol uitur quod in poris subtilibus ipsius ferri incorporatur ignis: et sic non sunt simul ferrum et ignis. Ali ter dicitur quod in materia aliqua circumstante ferrum generatur ignis. vnde et per maleationem redigitur in fauillas manente substantia ferri. et sic ignis non est simul cum ferro: nec duo corpora sunt simul.
¶ Ad secundum de aqua in cineribus et pane cum vino: dico quod non sunt ibi duo corpora simul. sed cineres et panis sunt corpora porosa et subintrantur vel implentur pori illi ab aqua vel a vino. et sic duocorpora non sunt in eodem loco: nec vnquam profundum cum profundo: licet superficies istorum corporum secundum diuisionem eorum possint esse simul
¶ Ad tertium dico breuiter quod sicut dixi in secundo elementa non manent in mixto corpora distincta nec secundum formas proprias. Et est istud bonum argumentum contra ponentes illam positionem. Habent enim vel negare veram mixtionem vel ponere plura corpora naturaliter in eodem loco. Similiter potest dici de humoribns quod non sunt corpora distincta: sed vnum corpus tantum equipolens illis secundum formam vnam vel complexionem mediam vel si sunt ibi corpora distincta non sunt simul sed secundum iuxta positionem.
¶ Ad quartum dico quod humidum et humectum non sunt simul nisi quia tangunt se. et ita solum secundum superficies et non secundum profunda. Unde et immedia¬ te non tangitur aliquid in aere vel in aqua: sed mediante aere vel aqua: licet in aere non percipiatur nec humor ille aqueus vel aereus est formaliter nisi in aere ipso vel in aqua.
¶ Ad quintum dico quod licet nulla sit repugnantia inter duas dimensiones tirca eundem locum: tamen agens naturale non potest ponere duo corpora in eodem loco propter rationes supradictas: que non accipiuntur ex repugnantia dimensionum: sed aliunde sicut patuit supra. Unde non reputo bene dictum vel saltem pro prie quod dimensiones: licet non repugnent simpliciter et per comparationem ad quodlibet agens repugnant tamen in comparatione ad agens natura le. Quod additur etiam de qualitate et dimensione vel substantia: que non repugnant: sed possunt esse in eodem loco: licet quelibet sit secundum se corporea. dico quod nec substantia nec qualitas secundum se est corporea corporeitate extensionis sed tantum per dimensionem vel quantitatem: licet bene sint corporee corporeitate proprii generis secundum quod corporeum opponitur spirituali: sed hoc modo non loquimur de corpore in presenti questione. ideo non valet nec sequitur duo corpora naturaliter simul stare.
¶ Ad aliud quod fuit quintum quod alimentum et alitum existentia distincta nunquam sunt simul: sed quelibet pars aliti et ipsum alitum sunt porosa. et tin poris est ipsum alimentum: quando est in proxima dispositione ad conuersionem: et conuertitur in alitum circumstans: et fiunt noui pori. et sic fit nutritio et augmentum secundum Commentatorem primo de generatione: et nunquam sunt duo corpora simul.
¶ Ad vltimum dico quod superficies potest esse simul naturaliter cum superficie: vt patet in corporibus tangentibus simul: non tamen simul profunditas cum profunditate propter rationes supradictas que currunt de corpore et non de superficie. Non enim oportet quod vna expellatur si vna inducatur vel aplicetur alteri tangendo: et sic fiant simul: sicut de corporibus. Et dicunt aliqui quod hoc est quia superficies respectu corporis habet rationem indiuisibilis. Corpus autem vel profunditas respectu nulius dimensionis habet rationem indiuisibilis. Sed non curo.
¶ Ad primum principale ar gumentum dico quod licet conclusio sit vera scilicet oper dotem subtilitatis si ponatur qualitas creata non sint duo corpora in eodem loco: tamen minor est simpliciter falsa. scilicet quod impossibile est omnino duo cor pora esse in eodem loco. Dico enim quod est impossibile. Ad boetium dico quod vnum locum duobus cor poribus nullo modo fingere vel ponere possumus naturaliter seu per virtutem nature: sed bene virtute diuina duorum corporum potest esse idem locus simul. Si dicas quod intentio Boecii est: quod nec vit tute diuina. quia locus vel situs in loco est distinctus locati vel corporis ab alio corpore: et formaliter distinctiuus. Et ideo oportet necessario quod distinctorum corporum sint distincta loca. Dico quod modo est intentio Boetii. quia duo corpora distincta possent fieri et esse extra omnem locum: sed bene verum est quod naturaliter et de lege communi cor pora locata distinguntur accidentaliter non primo et essentialiter per situs in diuersis locis. Ita quod bene innotescit distinctio eorum ex diuersis locis. Communiter dico et secundum legen nature absolute: tamen fieri potest virtute diuina: vt amborum: licet distinctorum sit idem locus: ita quod distinctionieorum simpliciter accidit distinctio locorum.
¶ Ad secundum conclusio est vera quod per dotem subtilitatis non sunt duo corpora simul: si ponatur qua litas creata. Ad minorem oportet dicere tunc quod subtilitas non est nihil in corpore beato. Dato enim quod ibi non sit subtilitas ex paucitate materie: que conuenit corporibus raris. alia tamen subtilitas et alium de proueniens potest idem sustineri secundum vnam opinionem tactam in primo articulo questionis.
¶ Ad tertium dicitur quod dato quod per dotem subtilitatis duo corpora essent simul: quod est falsum: tamen oporteret quod duo corpora gloriosa magis possent esse simul quam gloriosum et non gloriosum: licet prima essent magis similia. Non enim ex maiori similitudine potest vnum corpus seipsum alteri intimare: sed magis ex eo in quo est alteri dissimile. quia scilicet istud gloriosum et illud non. sicut tibi diceretur. et sic habet corpus gloriosum: quod possit penetrare aliud vel se intimare illi quod nullum aliud sibi secundum aliam viam.
On this page