Quaestio 1

¶ Distinctionis None. Questio Tertia.

Tertio quero de isto sacramento quantum ad susc pientes vel tempus suscipiend simul pro distinctione sequenti: vtrum istud sacramentum licite possit tantum suscipi a ieiuno et existente sine peccato mortali¬

¶ Uidetur quod regulariter si suscipiendum a non ieiuno. quia christus istud sacramentum instituit post cenam: et discipulis suis suscipiendum tra didit. ergo sic debet fieri ( vt videtur) exemplo xpi.

¶ Secundo sic apostolus prime ad corinthi. xi. si quis ( inquit. esurit domi manducet. ergo videtur concedere: quod prius posit homo manducare: et bibere: et postea ad ecclesia venire: et cum aliis istud sacramentum suscipere.

¶ Ter tio videtur quod existens in pctato mortali licite possit istud sacramentum recipere. Primo quia vnusquisque siue peccator siue iustus adultus ex praecepto ecclesiesemel in anno tenetur conicare. sed nullus peccat faciem do id ad quod tenetur ergo etc. Item de consecratione di. Ii. relatum dicitur quod sacerdos qui consecrauit tenetur conicare. sed potest contingere: quod tunc est in pctto mortali. ergo etc primum est consuetudo ecclesie et or¬

¶ Contra dinatio de consecratione dist II. s quidem.

¶ Contra secundum est apostolus prime ad corinth. xi. Qui manducat et bibit indigne etc. sed ille recipit in pctato mortali: manducat indigne. ergo etc. In ista questione sic procedam.

¶ Primopremittam quot modis recipitur hoc sacra mentum.

¶ Secundo vtrum debeat vel possit licite recipi et solis ieiunis.

¶ Tertio vtrum a solis iustificatis vel sine pctto mortali.

¶ Ultimo ad rationes. dico

¶ Quantum ad primum quod al quis potest sacramentum hoc percipere: et non sacramenta liter. et isto modo recipit istud sactrum quicunque recipihostiam consecratam non diiudicans hoc sactrm ab aliis communibus cibis sicut reciperet vna vacca. vnus bos vel vnus puer. siue vnus amens qui comederet hostiam comsecratam. Et isto modo recipiunt illi qui non ponunt differitiam inter hunc cibum et alios cibos: nec ad ipsum habent reuerentiam. Contra quos loquitur apostolus prime ad corint xi. iudicium sibi manducat et bibit: non duudicans corpus domini. Et istud potest esse vel ex infidelitate: sicut reciveret iudeus vel sarracenus. vel ex contemptu: sicut malus christianus: etiam stante fide.

¶ Secundo modo percipitur hoc sactrum et sacramentaliter: sed non spiritualiter: sicut recipit ipsum quilibet christianus credens veritatem hu nus sacramenti: et habens reuerentiam ad ipsum tamen est in peccato mortali aliquo. quia non sufficienter dispositus ad vitandum mortale pctantum in ista receptione: et ad consequendum gratiam spiritualem: quae confertur coniter in susceptione sacramenti: et quantum est ex parte sacramenti.

¶ Tertio monrecipitur hoc sactrum et sacramentaliter et spiritualiter: quando scilicet non solum recipitur hostia consecrata nec solum creditur veritas sacramenti: nec solum habetur reuerentia qualiscumque ad ipsum: sed quando suscipiens dispositus est: et fecit quod in se est: vt digne recipiat sactrum tunc enim gratiam spiritualem recipit.

¶ Quarto modo recipitur hoc sactrmnon sacramentaliter sed spiritualiter ex deuotione ad iste sactrum et isto modo recipit fidelis deuotus et sufficiente dispositus sine pctato mortali existens desiderans illud sactrum. licet ipsum non suscipiat aliquo impedimente alio occurrente: vel quia non habet: qui ministret sibivel huiusmodi. Hec de primo articulo principali

¶ Quantum ad secundum artidico breuiter quod nullus excepto casu necessitatis de bet recipere hoc sactum nisi ieiunus ieiunio nature dico: non solum ecclesie. Est enim differentia inter ieiunium ecclesie et ieiunium nature. Nam ieiunium nature dicit priuationem cibi vel potus in stomacho recepti vel in via ad stomachum: ita quod nihil intret stomachum in ille die a principio diei vel post principium in quo dicitur ieiunus. Et ita patet: quod ieiunium nature soluitur per sumptionem cuiuscumque cibi vel potus vel specierum vel medicina lium. Ieiunium vero ecclesie non soluitur nisi per aliquam refectionem extra ordinariam praeter morem ecclesie. Unde per specierum sumptionem vel medicinalium vel potum saltem post prandium non soluitur ieiunium ecclesie.

¶ Dico igitur quod licite et regulariter non potest quis suscipare istud sacterm nisi ieiunus ieiunio nature. Et hoc est nisi propter ordinationem ecclesie vel christi reuelatam ab ipso ecclesie sue per apostolos. que quidem ordinatio congrua est propter reuerentiam sacramenti: quae maior est coiter in ieiuno quam inpranso. De hoc habetur de consecratione di. II. Et sumitur ab augu. ad inquisitiones ianuarii. placuit inquit spiritu sancto in honorem tanti sacramenti: vt prius in os sacra menti dominicum corpus intraret: quam alii cibi. et ideo vbique mos iste seruatur.

¶ Secundo dico: quod in casu necessitatis vel praecepti maioris quam sit illud praeceptum ecclesie de percipiente ieiunio potest aliquis suscipere hoc sactm noneiunus ieiunio natute dico nec etiam ieiunio ecclesie In casu necessitatis vel infirmitatis. sicut alicui constituto in graui infirmitate: sic quod timetur probabiliter de morte: ne decedat sine viatico vel huiusmodi. In casuetiam maioris praecepti de percipiendo non ieiunium quam ieiunum in quo etiam videtur dispensatum esse de illo minori praecepto. sicut si aliquis sacerdos percipiat in perceptione ipserum sanguinis fuisse minstratum aquam et non vinum. tenetur liperceperit totam aquam vel partem: et sit non ieiunus: complere sactum et facere minstrari vinum: et consecrare sanguinem et sumere ipsum. et omnia ista si poterit caum te sine scandalo populi. et si non sine scandalo non debet curare. quia scandalum passiuum est et phariseo rum. de quo non curauit christus math. xvi. Sinite ( inquit ) eos ceci sunt et duces cecorum. preceptum enim maius est: quod sacramentum quando conficitur integre perficiatur et percipiatur a conficiente: quae quod ieiune percipiatur propter integritatem et perfectionem sacramenti. Unde ad illud ponitur magnapena contra transgredientes. et iudicatur quod ille qui contrarium facit reus est corporis domini. et quod sine grandi sacrilegio fieri non potest. et quod talis a communione vneanno repulsum se nouerit. Unde de consecratione di. II. Comperimus: dicitur de conficientibus: quod aut sacramenta integra percipiant: aut ab integris arceam tur. Et subditur ratio. quia diuisio eiusdem sacramenti sine grandi sacrilegio non potest prouenire. Et de consecratione di. II. Felatum dicitur quod hi qui sacrificantes non edunt: rei sunt dominici sacramentio hoc etiam vt puto non solum est preceptum ecclesiesed christi. quia apostolis quibus dedit potestatem conficiendi: non solum precepit sumere corpus christi: sed etiam sanguinem: sicut patet math. xxvi. et luce. xxii.

¶ Et ideo dico. quod in hoc casu tenetur aliquis communicare non ieiunus ieiunio naturali. et eo ipso in hoc casu reuocatum est preceptum de communicando ieiunus. vel ecclesia non intendebat per ipsum ligare in hoc casu. quia illud preceptum fortius est et artius. Sicut etiam patet: quod in aliquo casuetiam commimicat aliquis non ieiunus. Nam in dieparasceues particula hostie consecrate percipitur cum vino no confecrato. quia alio die precedente hostia consecratur et reseruatur et vinum non reseruatur. Er probabile et manifestum videtur quod vinum illud prius venit ad stomachum: quam illa particula hoc stie. quare etc. Nec oportet propter integritatem sacramenti: quod sacerdos in die parasceues recipiat sanguinem: quia illud preceptum non est nisi quando percipiens consecnat: vel debet consecrare vtrumque et corpus scilicet et sanguinem: non autem hoc requiritur in qualibet perceptione: puta quando neutrum conficit vel consecrat: sicut patet de laico: qui recipit corpus et non sanguinem. Hec de secundo articulo principali. articulum di¶Quantum ad tertium co: quod alqua potest intelligi percipere sacramentum hoc in peccato mortali tripliciter.

¶ Primo modo in actu. quia tunc peccat actualiter et mortaliter secundum actum interiorem aliquem vel exteriorem. et de isto recipiente cum actu peccandi mortaliter: patet quod peccat mortaliter alio nouo peccato. quia recipit indigne: et facit irreuerentiam sacramento.

¶ Secundo modo potest hoc intel ligi quia recipit sacramentum post peccatum mortale preteritum de quo non penituit. nec penitet de isto. Et de isto dico. quod si est negligentia penitendi vel igno rantia supina vel crassa vel affectata: quod sibi non licet recipere sacramentum quia talis ignoratia non excusat. Tenetur enim quis suam conscientiam examinare et probare iuxta dictum apostoli prime ad corinthxi. probet seipsum homo et sic de pane illo edat: et de calice bibat. Si autem non sit negligentia crassam puta quia precessit examinatio sufficiens: nec occurrit illud peccatum: de omnibus que occurrerunt fuerit contritus et confessus prius licet communcars. nec peccat communicando: licet aliquod pecca. tum lateat quod fuerit traditum obliuioni. Tum quia post talem inquisitionem attritus et confessus si moreretur saluaretur. nec requiritur maior exquisitioconscientie ad bene communicandum quam ad bene moriendum quantum ad hoc. Tum quia alias quilibetur communicando exponeret se periculo. quia nescit quantumcumque diligentur suam conscientiam examinet: an aliquod pctantum lateat ipsum. Iuxta illud. delicta quis intelligit etc. Et ecclesiastes. 1x. Nescit homo vtrum amore vel odio dignus sit. nisi forte accipiatur hoc de amore finali. Tum quia non esset sacramentum eucharistie conueniens viatori. quia talis noticia perfecta de peccatis suis viatori non conuenit ideo etc. Dico etiam vltra quod si aliquod tale peccatum latens diligente inquisitione et confessione premissa inueniatur in suscipiente quod deletur per eucharistiam. Non tamen puto quod inueniatur quia per sacramentum penitentie precedens delebatur.

¶ Tertio modo potest illud intelligi: quod si aliquis suscipiens sacramentum de peccato preterito penitet vel peni tuit: tamen de primo non est confessus. et de isto dico quod si occurrat oportunitas tenetur prius confiteri: nec licet sibi recipere hoc sacramentum: nisi prius confiteatur dato ctiam quod sit in gratia et contritus non solum attritus. Et ratio est. quia hoc sacramentum est vnitatis ecclesie. vnde et significat vnitatem corporis ecclesie et corpus christi misticum. et ideo non debet nec licite potest ipsum recipere: nisi prius confiteatur et reconcilietur ecclesie habita oportunitate. Si autem non occurrit oportunitas contitendi: et potest vitare ne communicet absque scandalo actiuo: adhuc non licet sibi communicare: sed tenetur differre. Si autem sine scandalo vitari non potest vtpote ssit indutus ad celebrandum: et occurrit sibi conscientia de peccato mortali: de quo non est confessus et non habet confessorem in promptu. vel si habet: non tamen est in puncto in quo possit confiteri: vt in secreto misse vel huiusmodi et in casibus consimilibus: licet sibi communi care cum penitentia et contritione et proposito confitendi: vt scandalum euitetur. Nec aliquod preceptum obligat ipsum ad actum confitendi pro tunc nec peccat nisi forte in talem necessitatem seipsum scienter et aduertenter induxisset principale argumentum

¶ Ad primum dico: quo scundum augustinum licet christus sic fecerit ad imprimendum cordibudiscipulorum nobilitatem et altitudinem huius si cramenti quasi nobilissimi iocalis collati in fine: tamen non sic est faciendum sed per apostolos postea ecclesie reuelauit: quo ordine sumendum sit hoc sacramentum.

¶ Ad secundum dico. quod verba illa apostoli: si quis esurit: domi manducet: non sunt intelligenda: quod manducandum sit ante sumptionem eu cgaristie: sed post. Non enim debet aliquis seipsum inebriare vel saturare de illis speciebus eucharistie in ecclesia: sed si habet famem vel sitim debet expectare vsque ad domum suam post sumptionem eucharistie. vnde et laudabilis est consuetudo latine ecclesie: que in tam parua quantitate specierum ministrat hoc sacramentum: vt non possint sumi ad crapulam vel superfluitatem.

¶ Ad tertium dicitur quod aliquis non peccat faciendo id ad quod tenetur et eo modo quo tenetur ad illud ex precepto rationabili. sed ad communicandum in peccato mortaliquis non tenetur: sed tenetur seipsum preparare: si cut et communicare: si est in peccato mortali.

¶ Ad quartum patet quid sit dicendum ex dictis.