Quodlibetum 16

ARTICVLVS I. Quod formae miscibiles necessario seeundum aliquid cui maneant in mixto, & non solum in virtute.

CIRCA primum ergo ponenda est conclusio intenta scilicet, quod aliquid reale, quod fuit realis pars formae miscibilis, est postmodum pars formae.

Vbi sciendum, quod aliqui dicere voluerunt formas miscibiles nullo modo remanere in forma media resultante, & conflata ex ipsis nisi tantum in virtute, non intelligendo per remanere in virtute, quod remaneant secundum aliquid fui reale, quod fuerit pars formae miscibilis remanet informa mixta secundum eos.

Sed hoc stare non potest, quod apparet ducendo ad impossibile, & etiam oslensiue, ex quo proba tur affirmatiua conclusio.

Primo quidem ducendo ad impossibile. Quod si formae miscibiles non maneant in fornia mixta secundum aliquid sui reale, tolluntur physicae definitiones datae de ista materia: nec non quod propositiones ac omnes animi conce tiones. Definitiones quidem tam elementi quam elementati, quam mixtionis, quam resolutionis. Definitur enim a Philosopho elementum, quod est illud ex quo res componitur primo, & est in eo, quod exponens Conmentator dicit, quod per hoc, quod dixit, est in eo, excluditur elementum, quod transmutatur cum aliquid generatur ex eo, sicut cum caro generatur ex sanguine, tunc enim sanguine non remanebit pars carnis: ergo ex opposito elementum, quod ibi definitur, remanet pars elementati, & non transmutatur seu corrumpitur secundum esse pertinens ad suam realitatem. Dicit etiam ibidem Commentator exponens illam particulam; ex quo com ponitur res primo, quod notanter dicitur, res primo, vt excludatur illud ex quo componitur res secundo.

Quaerendum ergo quam habitudinem importat ly, ex, cum dicitur, ex quo componitur res, aut enim efficientis, & sic qualitates miscibiles erunt effectiua causa respectu formae mixti, nullum autem dicitur misceri ex suis efficientibus nec componi: aut dicit habitudinem termini a quo qui excluditur, sicut dicitur ex se animal, & hoc quidem excludit ibi Commentator, vnde relinquitur, quod dicat habitudinem partis, & materiae, & ita secundum aliquid maner.

Et confirmatur, quia dicit ibi Commentator, quod elementum est de causis intrinsecis, & non de extrinsecis, si autem corrumpitur secundum omnem sui realitatem, esset extrinseca formae mixtae, nullo modo intrinseca.

Definit etiam primo de generatione mixtionem Philo sophus, quod est miscibilium alteratorum vnio alteratorum vero ait, non corruptorum totaliter, quia tunc non effermixtio. vnde 3. coeli & mun. dicit Commentator, quod illud quod generationem alterius ingreditur, corrumpitur secundum totum, non enim elementum est illud, quod inuenitur pars elementati. hoc Commenta tor.

Dicit autem alterorum vnio, quia vbi non est vnio, non est mixtio. Impossibilis est autem vnio sine vnibilibus.

Et si dicatur, quod intelligitur vnio, idest continentia; forma namque mixti dicitur miscibilia vnitiue continere, sicut anima intellectiua vegetatiuam, & sensitiuam continet, aut sol ista inferiora, non valet, cum manisestum sit, quod anima non est mixta ex alijs animabus, neq. sol ex his, quae continet in virtute.

Definit etiam "Commentator 3. de coeli & mundo" elementatum, quod est illud, quod dissoluitur essentialiter in aliud. Vnde dicit, quod opposita est definitio elementi, & elementati. Definit etiamresolutionem, & dissolutionem, quod est illud, quod debetur composito: omne enim compositum dissoluitur in illa, ex quibus componitur, quarecum ner dissolutionem elementati mixtum essentialiter dissoluatur in elementae, oporter, quod ex ipsis aliquo modo essentialiter com onatur, per de finitionem resolutionis, quod non esset verum si nullo modo remanerent secundum aliquid sui reale.

Propositiones etiam phisicae tolluntur, & illa quidem quae ponitur primo de generatione: esemon ta nec totaliter corrumpuntur, nec totaliter manent: & illa quae ponitur ibidem: quod mixtum non est miscibilium totalis corruptio, sed vnio, & quae ponitur ibidem, quod elementa sunt in miato non in potentia sicut in prima materia, sed in virtute. & illa Commentatoris 1. physic. comm. 56. quae dicit quod elementa sunt in mixto non quidem in pura potentia sicut prima materia, nec in actu uro siue perfectione vltima, sed medio modo inter puram potentiam & vltimam perfectionem. Et illa quae ponitur a Commentatore 11. metaph. comm. 22. Vera mixtio est vt mixta alterentur admanendo, nec fiat ex eis forma media, verbi gratia forma oximellis, quod fit ex melle & aceto. Communes autem animi conceptiones tolluntur; quia Commentator dicit 7. metaph. comm. 23. manifestum est per se, quod media componuntur ex partibus contrarijs, & ex hoc, quod sunt media, & ex hoc quod primo ad illa transmutantur contraria, & illud subdit, quod composita ex duobus habent ex altero illorum minus, & ex altero magis. Est etiam per se notum, quod quaelibet pars mixti resoluitur in miscibilia, & quod mixtum nutritur ex mixto, & non ex puro elemento, & simplici. Et per se concessum est, quod ex miscibilibus resultat forma media tanquam conflata: & quod in ea miscibilia franguntur. quae vera non essent, nisi secundum aliquod reale elementa manerent.

Constat autem, quod omnia ista negare, & tollere inconueniens est, & omnino absurdum.

Secundo vero principaliter idem patet ostensiue Sicut enim dicit Philosophus 1. de generatione, & Commentator ibidem, & experientia docet; miscibilia ex quibus resultat forma, oportet esse mutuo actiua, & passiua: quae enim non agunt, & patiuntur ad inuicem, misceri non possunt. Constat autem, quod fiuirtus alterius dominetur, intantum quod alterum corrumpat, iam non est mixrio, sed corrumpentis augmentatio, & corrupti totalis so lutio, vt si gutta vini ponatur in mille amphoris aquae: oportet ergo vt sic virtutes actiuae miscibilium proportionentur, vt non totaliter alterum vincat alterum, sed mutuo corrumpant se secundum aliquid, donec frangantur ad inuicem, & fiat ex ipsis media forma.

Ex his ergo potest ostensiua ratio sic sormari: Quandocunque aliqua sic mutuo agunt & patiuntur ad inuicem, quod neutrum vincit totaliter, nec vtrumque simpliciter vincitur, sed quodlibet secundum aliquid vincit, secundum aliquid vincitur ac corrumpitur, tunc quodlibet illorum secundum aliquid manet, quod fuit realiter in eo, nam si secundum nihil manet, sequitur, quod vtrumq. cor rũpatur totaliter, & vincatur: sed probatum est, & quod et notum est, remaneat quodlibet secundum aliquid sui reale, & non totaliter corrũpatur: ergo. Maior, & minor istius rationis tenent ex terminis, & ideo conclufio est certa.

Ex his patet, quod euasiones quorundam in hac materia friuolae sunt.

Ad illud, quod inductum est definitione mixtionis, quod est miscibilium alteratorum vnio, dicere volunt, quod mixtio aliquando accipitur pro alteratione procedente ad generationem formae mix tae, & sic procedit illa definitio: aliquando pro termino illius mixtionis, & tunc est forma vna simplex, quae continet elementa praecedentia in virtute naturae, sic procedit distinctio.

Ad illud vero, quod dicitur elementa remanere non in pura potentia sicut in prima materia: sed vir tualiter, etiam dicunt, quod ob hoc dicuntur manere in virtute, quia potest forma mixti agere consimiliter miscibilibus formis, sicut qualitas carnis icitur media inter humidum, & sic assimilatur sicco, nec in tantum resistit vt siceum, & ita videtur consistere in quodam medio.

Ad illud vero de compositione volunt etiam dicare, quod est compositum secundum rationem & similitudinem, & haec continentia formalis non virtualis, sicut sol continet inferiores effectus. Sed neque pure potentialis, sicut materia continet sormas.

Ad illud vero, quod dicitur de actione mutua miscibilium, & passione ad inuicem, etiam dicunt, quod miscibilium qualitates agunt, & patiuntur ad inuicem, & franguntur, donec ad medium reducantur, sed formae substantiales totaliter corrum puntur. Sed Euasiones praedictae non valent.

Prima siquidem non, quia si Philosophus definiret alterationem primam, quae disponit ad formam mixti, & tunc definitio esset falsa. Non enim alteraio illa est miscibilium alteratorum vnio, sed magis asteratio miscibilium vnibilium, vnde patet, quod haec definitio supponit miscibilia esse alterata, & per consequens datur de generatione instantanea formae mixti, quae sequitur primam alterationem,, & miscibilia alterata, non autem corrupta; vel de ipsamet forma mixti, quae non sunt nisi quaedam vnitas miscibilium alteratorum.

Secunda etiam euasio non procedit, quia si miscibilia contineri non esset aliud nisi formam mediam in virtute, & actione assimilari vtrique extremorum, & participare in agendo aliquid simile actionibus eorum, tunc aer, & aqua, quae sunt media elementa, & nec sunt simpliciter grauia nec fimpliciter leuia, & assimilantur graui per com parationem ad ignem, leui vero per comparationem ad terram, essent mixta ex igne, & terra: vnde isto modo per modum medij continent virtualiter ignem & terram, vt patet 4. de cael. & mundo, sed manifestum est, quod non mixta: ergo illa continentia virtualiter non est illa, secundum quam elementa continentur in virtute in forma mixti.

Tertia etiam non procedit, quia si formalis com positio secundum rationem esset illa, quae sufficit ad compositionem formae mixtae, sequeretur, quod anima rationalis esset nunc mixta anegatiuo, & sensitiuo, cum contineat vtrumque formaliter dif ferens sola ratione: fed nullus ponit eam mixtam pro eo, quod non continet illas secundum aliquas realitates ipsam constituentes: igitar illa compositio rationis non sufficit ad compositionem, secundum quam miscibilia mixta componunt.

Et confirmatur, quia secundum hoc elementa non essent causae intrinsecae, nec partes elementati, sed potius extrinsecae, cuius oppositum Commentator dicit 5. met. com. 4.

Quarta quoque non valet immo confirmat oppositum: quandocunque enim aliquod frangitur, & manet in esse fracto, necessario secundum aliquid manet, quod habuit ante, quamuis aliquid eius. complens, & terminans alteratum sit seu corruptum. hoc enim interest inter frangi, & adnihilari seu corrũpi, quod illud, de quo non manet aliquid, corrumpi dicitur siue adnihilari, non autem frangi, alioquin vnum elementum frangeretur inaliud, & quod adnihilaretur, frangeretur in forma mixti, de necessitate secundum aliquid sui manet, & secundum aliquid corrumpitur.

Notandum ergo quod veritatem istam negantes, negando affirmant; dicunt enim, quod miscibilia franguntur in formam mixti, & in eam confunduntur, & quod sunt causa mixti resultatiue: hoc autem ex terminis concludunt, quod secundum aliquod sui reale remaneant, nam & resultans constituitur ex aliquo eorum, ex quibus resultat nisi forte resultaret tantummodo effectiue.

Similiter sic dicentes concedunt, quod elementa remaneant virtualiter, nec sunt in pura potentia sicut in prima materia, nec in virtute tantum actiua sicut homo, & planta sunt in virtute actiua solis, sed vere formaliter, nec tamen secundum rationem tantum, quia vegetatiuum & sensitiuum sunt in anima, quae tamen ex ipsis non eit mixta; nec consimiliter tantum sine participatione, quia si anima rationalis esset mixta ex formis abstractis, & ex formis materialibus, cum sit quasi media & assimiletur vtrisque quare haec virtualis continentia, secundum quam dicunt miscibilia remanere in mixto, necesse est, quod reducatur ad modum quo partes continentur xirtualiter in constituto exels, & sic elementa secundum aliquid sui constituunt formam mixti,

ARTJCVLVS II. Quod miscibilia secundum suam integritatem nec intense nec remisse manent in mixto. CIrca secundum vero ponenda est conclufio intenta, scilicet, quod impossibile est formam secundum suam integritatem manere in aliquo gra du nec intenso nec remisso. Vbi considerandum quod opinio contraria praecedenti ponens se in altoro extremo dicit, quod quia formae miscibiles necessitate manent secundum aliquid sui reale, vt iam probatum est, & quia quodlibet reale pertinens ad formam miscibilis imaginantur rationem, & speciem formae miscibilis in aliquo gradu intenso vel remisso participare. Jmpossibile autem est quod maneat in gradu intenso, idcirco declinat ad hoc, quod realitates formarum miscibilium ex quibus constituitur forma mixta participant rationes proprias in gradu remisso. & secundum hoc formae elementorum secundum ipsos suscipiunt ma gis & minus sicut, & qualitates, & putant istam tu isse mentem Philosophi, & Commentatoris pro eo quod Commentator dicit 3. coel. mun. de formis elementaribus, quod possunt suscipere magis, & miuus quam mediae existentes inter formas substantiales, & accidentales.

Sed haec primo stare non potest. Vnde probo con clusionem oppositam ratione ostensiua, & ratione ducente ad impossibile, & ex intentione philosophi & Commentatoris.

Primo ergo ostensiuesic, Impossibile est contraria simul esse in eodem subiecto quamdiu manet formalis ratio contrarietatis inter ea, alioquin remaneret definitiua sine contradictione, contrarietas scilicet sine definitione qua dicitur, quod contraria sunt, quae vicisim in sunt, & mutuo se expelluat, & formaliter repugnat, & oppositionem contradictoriam includunt, vt patet 1o. metaph. sed formae sunt contrariae non solum in gradu sum. mo, immo & gradu remisso, & in quocunque gradu in quo saluantur specificae rationes formarum natura specificae differentiae secundum suas ra tiones habent contrarietatem, immo differentiae ipsae sunt contrarietas infra genus vt patet 1o. metaph. ergo in nullo gradu quantuncumque minimo albedo & nigredo possunt esse simul in medio colore nec aliquae formae miscibiles.

Confirmatur, quia eadem est potentia duorum contrariorum 10. metaph. in quocunque gradu sumantur quantumlibet minimo, & ita sequeretur quod duo actus essent simul in eadem potentia, quod est contra Commentatorem primo trac. desubstantia orbis.

Secundo vero patet idem ducendo ad impossibile, nam & plura communiter essent simul, quia quatuor elementa in aliquo gradu, nec forma mix ti esset vna natura, imino quatuor naturae quatuor species, quatuor supposita, quatuor quantitates, & vnus aceruus, & esset caro vna parua terra, & paruus ignis, & multa alia absona, igitur impossibile est, quod istud participet rationem specificam formae miscibilis, etiam in gradu quantumcunque minimo, & remisso, quod remanere de ea dicitur in forma mixta, & constituere eam.

Confirmatur quia aeque parum rubedo est albedo remissa sicut intensa, aut etiam est in summo intensa: sed est omnino aliud.

Tertio patet, quod haec est intentio Philosophi & Commentatoris si enim remanerent in aliquo gradu etiam minimo, ipsi autem dicunt, quod in nulo actu mangnt sed tantum in potentia, quamuis non sit tanta sicut in prima materia, quia secunum aliquid manent, & in speciali patet quod haec est mens Comm. arguit. n. contra in 3. cael. & mun. quod si elementa rema nent in actu in composito, sequitur magnum impos sibile scilicet, quod mixtum non erit vna forma, nisi sicut dicimus res contiguas esse vnas, non secun dum formam, & secundum contactum: igitur non fuit de intentione eorum quod realitas, quae manet de forma miscibili in mixto participet in aliquo gradu rationem specificam formae commiscibilis. Jmmo 6. physicorum comm. 32. expresse, quod pallidum non differt ab albo secundum magis, & minus sed secundum formam, & qualitatem, & idem est de alijs medijs coloribus.

Ex quo etiam patet, quod quidam reprobantes in hoc sententiam Auerrois, non vadunt ad mentem eius, quia intellexit, quod susceptiuum magis, & minus proprie dicta sit causa, quod aliquae formae possint misceri, cum non possunt misceri magis in gradu remisso, quam in gradu intenso. Sed accepit diuisionem in maius, & minus pro fractione siue corruptisne alicuius realitatis, quae habet ratio- nem terminationis & dantis nomen, & definitio⸗ nem, ac specificam rationem, qua detracta, etsi remaneat aliquid formae miscibilis, non tamen participat rationem formae etiam in gradu minimo: non intellexit etiam, quod formae elementares sint medium inter formam substantialem & accidentalem, loquendo essentialiter, quasi sint aliquid, quod nec est substantia nec accidens; Sed retulit istud medium ad posse diuidi, & corrumpi, sed aliquan do terminans quo corrupto sorma dicitur fracta in quo conueniunt formae elementares cum qualitatibus miscibilibus, & hoc totum patet 3. caeli & mundi commento praedicto.

ARTJCVLVS III. Quod ideo formae miscibiles possunt misceri quia possunt secundum aliquid sui frangi, quod est eorum terminatio, & secundum quid manere, quia fiunt realitas terminata, & datur modus.

CIrca tertium vero ponenda est conclusio inten ta, & est, quod idcirco formae miscibiles possunt commisceri, quia corrumpi possunt secundum aliquid sui. a quo vna cum praecedentibus sumitur ratio specifica, & formalis in actu, possuntque remanere secundum aliquid sui reale, & itaremanebit aliquid formae, & tamen non ipsa forma in aliquo gradu, Et quia hoc est difficilis imaginationis, idcirco posita sunt exempla, vt innitatur imaginatio.

Primum ergo exemplum est de linea circulari, constat enim, quod & vna, forma, & vna figura adeo simplex sicut albedo vel color, & tamen in et est accipere aliquid, quod simul iunctum praecedentibus dat rationem specificam, & a quo sumitur differentia specifica circularitatis in actu, illud est gradus ille curuitatis qui facit aquidistantiam a centro, sic quod illo posito omnes lineae directe ductae a centro vsque ad circumferentiam sunt aequales. Constat etiam, quod ibi est pars aliqua curuitatis, quae ablata vltimata parte, de qua iam dictum, nullo modo remanet forma circuli in actu sed statim transit in formam aliam. Sicut patet cum linea circularis incipit aperiri, & rectificari, amota namque illa parte curuitatis, quae faciebat aequidistantiam, iam non remanet circularitas, nec tamen potest dici quin remanet aliquid curuitatis circuli, non de partibus qualitatis, cuiusmodi sunt curuitas, aut aliquid arcus. manentibus enim omnibus partibus quantitatis a linea circulari incipiat aperiri tollitur illud circularitatis, quod ne cessario exigebatur ad rationem specificam circuculi, non tamen dici potest quin remaneat etiam aliqui d circularitatis, quae praefuit; alioquin inprima aperitione linea circularis transiret per infinitas curuitates distinctas, & non esset vnus motus continuus, dum linea circularis rectificaretur.

Secundum exemplum est de sono syllabae, & sonis litterarum; constat enim, quod soni litterarum sunt vera elementa, & vera mixtione qualitatiua miscendo in sono syllabae, vt Philosophus dicit 5metaph. & 7. & 1. de generatione & Commentator ibidem. vnde & nomen elementi appropriatur litteris, vt dicantur elementa sonorum: Constat autem, quod in sono huius syllabae, ba, frangatur ali- quid pertinens ad sonum de. b. scilicet illud, quod attingitur in vltimo termino prolationis, dum distincte profertur similiter, & aliquid ad sonum de a:pertinens. nam, quod attingitur in principio distinctae prolationis, ita vt sit verum dicere, quod sonus de ba, nec est b. nec est a, profertur enim syllaba vnica prolatione, & vniformi de principio temporis vsque ad finem vt Priscianus dicit, alio quin si duabus prolationibus, iam esset oratio, quare in toto tempore prolationis est vnus sonus mixtus, in quo remanet aliquid de sono litterae vtriusque, & aliquid tollitur, alioquin distincte& discrete proferretur. Sonus ergo litterae, cum sit vna qualitas simpliciter habens aliquid, potest tolli & remanebit sonus finitus non habens rationem specificam prioris soni. & hoc exemplo maximenititur Philosophus vbique, & Commentator eius, quia est ita accommodum ad propositum.

Tertium exemplum, quod magis est manufactio, potest induci in hoc, quod ex partibus possumus colligere, quid sciendum in vniuersali, & idcirco Philosophus reprobat principia Platonis in rebus vniuersalibus, quia in applicatione ad particularia per illa principia non potest reddi causa de apparentibus, non enim per numeros potest reddi causa de accidentalitatibus vniuersalibus, & alijs varietatibus, quae apparent in rebus particularibus.

Nunc autem tractantes de diuersis mixtis, & diuersis gradibus mixtionum in speciali necessario habent recurrere ad principium istud vt dicant, quod hoc mixtum differt ab illo pro eo, quod terreum bene miscetur cum aqueo, & igneo & acreo commi xtione tali vel tali, & quod est hic plus deterreo, & ibi plus de acreol. & sic assignant rationes propriorum accidentium, & propriarum naturarum in carne, osse, lapidibus, & metallis: nunquam antem dicunt, quod sit plus de terra vel deigne, sed de terreo, & igneo, per hoc innuentes, quod communis animi conceptio est, quod remanet ibi aliquid, quod praefuit in terra, quod appellatur terreum, & ramen non remanet ipsa terra nec eius complementum.

Nunc conclusio probanda est auctoritatibus, & ratione.

Primo sic. Si in forma, miscibili in actumixtionis non frangeretur aliquid eius reale aliquo etiam: remanente, non esset verum verbum Philosophi r. de generatione, cum dicit, quod miscibilia noncorrumpuntur secundum totum, sed alterantur secundum aliquid, quo ablato miscibile amittit specificam rationem, & ideo dicitur alterari, idest alterius rationis fieri; necetiam esset verum verbum Commentatoris 3. de caelo, & mundo, cuius verba sunt haec: si remanerent formae elementorum quas recipiunt, necesse est quod nullum ens diuersum ab eis in forma substantiali generaretur ex ipsis. Et ideo necesse est cum ex eis generetur vna forma mixta, vt corrumpantur formae eorum secundum medietatem, quoniam si corrumperentur secundum totum, prima materia reciperet primo & essentialiter omnes formas compositorum mediantibus istis corporibus hoc ille. Ex quo patet quod si secundum medietatem corrumpunitur, & non secundum totum, & tamen non remanent in actu, quod oportet dicere aliquid reale exoludi, ex quo praecedenti resultabat forma elementaSimiliter non esset verum verbum eiusdem. Com mentatoris 1. physic. cum dicit, quod miscibilia sunt in media forma, non in pura potentia, nec in vltima perfectione sua, sed medio modo, innuens, quod ablatum est aliquid quo dempto non manent in suo actu, & in sua perfectione, & tamen aliquid derelictum est, propter quod plus sunt in pura potentia.

Similiter non esset verum verbum eiusdem in fi. ne primi de generatio. cum ait, quod vera miatio non est secundum partes quantitatis, sed secundum partes vnius qualitatis. Vnde paulo ante ait, quod vera mixtio quaerit vniformem euentum in vtroque miscibilium, quia si vtrumque corrumperetur non possent inueniri, nec etiam admisceri. haec ille. in quibus expraesse dicit, quod in vera mixtione quae est secundum qualitatem, & formam, necesse est, quod aliquae partes formarum miscibilium⸗ corrumpantur, quibus corruptis reliquae remanentes amittunt rationem sorme praecedentis, & diam formam conssituunt.

Sed aasurdum, & friuolum est dicere, quod tam praeclari Philosophi qui sic naturas rerum diligenter exquisierunt, aut falsum dixerint, aut improprie loquuti, fuerint in haec materia. algitur prae. dicta fractio formarum miscibilium est tenenda.

Secundo idem apparet ratione demonstratiua, quia verba praedicta fundantur in principis per senotis, quorum vnum est, quod non sunt miscibi⸗ lia primo, quae non sunt miscibilia actiua, & passiua, & addo primo propter mixtionem albedinis, & nigredinis, & secundarum qualitatum, quae non suntactiuae, & passiuae, sed earum mixtio non est prima sed sequitur mixtionem qualitatum primarum actiuarum, & passiuarum.

Secundum principium quod si ex mutua actione alterum totaliter corrumpatur, & alterum vincat nulla est mixtio, sed alterius generatio.

Tertium vero est, quod si vtrumque totaliter corrumpatur, ita vt nihil de ipsis remaneat, aut non est nec fit de ipsis aliqua mixtio cum sit contradictio ponere mixtionem sine miscibili aliquo.

Quartum est, quod vtrumque maneat secnndum suam specificam rationem etiam in minimo gradu, nunquam fit ex eis aliqua vna species, nec forma vna, sed est aceruus formarum, haec autem om nia sunt per se nota, & ideo necesse est ex ipsis concludi quintum scilicet, quod in vtroque miscibilium aliquid corrumpitur, quo ablato non remanet specifica ratio cum aliquid mance, quoa en in tentum nostrum, & conclusio supposita ad probandum.

ARTICVLVS IIII. Qualiter specificata formarum miscibilium differunt a sua realitate.

NVnc quarto, & vltimo patet, quid dicendum ad formam quaestionis.

Sciendum enim, quod omnes. formae miscibiles consistunt in quadam latitudine partium. sic, quod altera detracta iam non manet specifica ratio ilbius formae, quia super toto conoursu, & integritateillarum partium sundatur specifica differentia, et respectus illius formae. Ideo Commentator a. degeneratione, quod elementa in mixto non sunt secundum partes in quantitate, sed secundum partes in qualitate, et subdit, quod medium cum hoc- quod declinat ad alterum contrariorum, habent aliquam latitudinem: hoc autem est commune, tam sormis elementaribus, & substantialibus quae possunt misceri, quam etiam accidentalibus. Si quae autem sunt, quae consistant in indiuisibili simpliciter, tales misceri non possunt, & ideo figurae misceri non possunt, nec etiam animae quamuis semina arborum & animalium possint misceri, & fiant ex eis corpora media secundum Philosophum 7. metaph. comm. 28. & Commentatorem ibidem: formae autem accidentales habent vnum speciale vltra formas substantiales quia suscipiunt magis, & minus, scilicet quod posita tota illa latitudinepartium in cuius integritate consistit ratio speciũ- ca & differentia formalis, adhuc potest eis fieri additio partium, quae, quia adueniunt formae in actu extrahenti, tamen sunt eiusdem latitudinis. Jdcirco priorem formam actualtiorem, & perfectiorem reddunt. formis autem elementaribus exquisito ad quo est integritas illius latitudinis impossibile est, quod fiat additio partium ad eandem latitudinem pertinens, nam adueniens pars esset accidens, & per consequens alterius conditionis.

Quaerenti ergo: an actualitas siue formalitas specifica formae miscibilis differat a realitate formae, dicendum quod non a tota latitudine realitatum in quarum concursu consistit ratio formae, sed ab altera illarum realitatum differt sicut totum, & integrum a parte in qua non saluatur totalitas, & per consequens nec forma.

Primum quidem, quia forma in simplici esse con sistit secundum auctorem 6. princip. scilicet, fi in forma elementari sit aliquid, & aliquid, erit ens, & ens essentia, & essentia res, & res secundum praedeterminata in quaestione prima supra Et ita forma erit composita ex principalibus essentij, igitur illud poni non potest.

Secundum vero quia differentia specifica in indiuisibili consistit, quia species sunt sicut numori: igitur non potest fundari super concursu realitatum & essentiarum, sed prima realitas dabit speciem, & caeterae intendent, & perfi ient, vt videtur.

Tertium: quia non minor difficultas est, quomodo possunt misceri rea litates remanentes cum sint indiuisibiles actuales, quam de tota forma.

Quartum: quia secundum hoc forma eiementaris erit mixta, cum constet ex multis realitatibus sicut & forma media.

Vltimum vero de formis accidentalibus, quae suscipiunt magis & minus, quaerendum est enim de latitudint partium, quibus forma intenditur, an sint eiusdem conditionis cum partibus illis quibus non intenditur, sed tantum ex ipsis consurgit respectus formae, ita quod formaliter est ipsa forma: aut ergo sunt partes eiusdem conditionis; aut alteriuS. Si ciusdem, sequitur, quod potentiae ita intendent sicut & istae, & e conuerso. Si vero alterius, conitituetur ergo vna res ex duplici ordinepartium, immo erunt duae totalitates, & duae res totales alterius rationis, ex quo partes alterius rationis sunt.

Sed his non obstantibus dicendum est, sicut prius; nec instantiae istae procedunt.

Prima siquidem non, concedendum namque quod realitates illae, & integritas est torma elementaris, sicut aliquid fert, ita & res essentiae sunt & tales vtique res, & essentiae, qualia aliqua sunt, & ioco ucut sunt aliquid partiale indistinctum in actu, eorum tamen totalitas estminus actus indistinctdsp sic sunt partiales osentiae indistincae in actu3 yuurum rotalitas est unac ilentia integra in actu oub nino indiuisa, & hoc sufficit ad simplicitatem furmae, vt scilicet non condituatur ex realicatibu

rum vna sit potentia, & reliqua actus. Sod quod habeat latitudinem quandam partium indistingui bilium in actu, & re, & intellectu, quorum con⸗ cursus indiuisus formam efficiat, nil prohibet, immo necesse est, vt patet ex rationibus inductis, &o ex Aictis Philosophi & Commentatoris. & est exũ- psum ad hoc de forma circularitatis, quae simplem est; curuitas autem sua totalis habet intra se purr. tes curuitatis quod patet dum aperitur linea cirenlaris, & incipit rectificari, non enim de nono cuntinue inducuntur curuitates totales quae non fumae partialiter in curuitate circulari. Exemplum etiam de sono vnius littera, a quo nascente sono al terius litterae demitur aliqu id, quod pertinebatiad integritatem sonitus, & remanet aliquid nec camen remanet ipse sonus qui consistebat in totalita te.

Et per idem patet ad secundam instantiam, quias specifica ratio circuli non accipitur a partibus our uitatis praecedentibus in linea curna, donec adueniat vltimum curuitatis, qua posita est aeqmidistantia a centro secundum lineas rectas ducibiles a linea curua, & puncto eius, vsque in centrum & idem est de de sono heterae qui non habet caelonem specificam talis soni, donec veniat vhimumpercussionis, & prolationis discretae, quod qnin a tollitur, cum miscentur tono alterius litterae, nocessario tollitur specifica ratio soni litteralis, & fin vnus sonus medius, & mixtus ipsius syllabae: & sic intelligendum est de partibus terreis, & aqueisquia ratio specifica terrae vol aquae non sumitun ex cursu & totalitate illarum partium, quarum latitudo concurrit ad formam terrae: quocirca ablata aliqua ex illis partibus aufertur rotatiras; & ratio specifica terrae seu aquae. Propter quod inon conceditur, quod caro sit mixta ex terra & igne esset enim ignis vel terra, sed est mixta ex aqueo & terreo, nec propter hoc tamen est, quod ratio specifica in indiuisibili consistat, quia totalitas rea lium partium indiuisibilis est, & vna parte nemota totaliter remouetur, & quantum ad hoc formae sunt, sicut numeri.

Non procedit etiam tertia: assumit enim duo falsa. Primum quidem, quod illae indiuisibiles sint du actu sicut forma, non sunt autem distinguibiles ali quo modo in actu realiter, & idcirco non possunt reperiri solitariae, sed semper sunt sic virtualiter partes alicuius formiae: propter quod dum tollitur totalitas formae, cuius erant partes, necesse est, quod fiant actualiter partes alicuius alterius formae, quod fit aduenientibus partibus, quae consimiliter sehabuerunt ad forma oppositam, & sic ex vtrisque cum neutrae sint distinctae in actu, consurget vha to talitas, a qua sumitur differentia specifica, quae ned erit prima forma, cuius illae fuerunt partes; nec etiam secunda, cuius istae fuerant. Sed erit forma media ex vtriusque formae partibus constitnta & conflata, sicut patet dum a sono litterae b. tollitur vltimum, in quo sumitur prolatio, refiduumper se proferri non potest, vt ibi sistat proferens, sed sub eadem prolatione connectit aliquid de fono ipsius a, amoto aliquo, a quo inciperet profereus, a, si distincte proferret. Vnde aliter venit ad istum sonum medium sonus de. b. quia tollitur rea litas, quae se tenet ex parte finis prolationis, aliter autem sonus de A, quia illud quod de eo tollitur, tenet se ex parte principij prolationis, & manet, quod se tener ex parte finis, nihilominus vtraq. abla tio sufficit ad tollendum rationem specificam soni, & consurgit alius sonus ex realitatibus vtriusque dimissis, & patet quomodo faciunt vnum sonum simpliciter, cuius formalis ratio consistit in to talitate constituta ex aliquo remanente de sono vtroque. Semper autem illa realitas, quae se tenet ex parte termini, actualior est quam illa, quae se tenet ex parte principij, quia actus terminat, & distinguit: & hinc est, quod in omnibus miscibilibus siue substantialibus siue accidentalibus semper alterum miscibilium magis est quam reliquum vt dicit Philos. 10. met. & ibid. Comment. com. 23.

Quod autem dictum est de sonis, intelligendum est de alijs qualitatibus, nam potest frangi vel ex parte partium, quae se tenent ex parte, in quo finitur earum generatio, vel ex parte partium quae se tenent ex parte principij vnde incipit.

Non procedit etiam quarta, quia pro tanto forma media dicitur mixta, quia partes ad eam concurrentes non sunt vnius conditionis, immo fuerunt partes formarum alterius soni, quod non est fic de partibus formae simplicis, & hoc notorium est in sonis litterarum.

Non valet etiam vltima, nam etiam in formis ac cidentalibus vt pote in curuitate circulari videmus, quod adueniente vltima, quod est summum curuitatis, sic claudatur specifica ratio ex totalitate partium omnium curuitatis, quod non potest circulus vlterius extendi, nec etiam remitti, quia si tollitur vltimum, quod iam remanet, amit tit rationem speciei. Et sic est intelligendum de formis substantialibus elementorum. In sono enim litterae videmus quod vltimum, quod attingitur in fine prolationis intenditur, & suscipit magis & minus.

Dico ergo, quod partes istae sic sunt vnius ordinis, quod partes intendentes & remittentes supponunt integritatem partium specificatam rationem constituentium omnino praecedere, ita vt si debeat fieri corruptio talis formae, oportet, quod sit remis sio omnium partium vsque ad vltimum, in quo cum praecedentibus stat. ratio specifica illius formae, & subintrant illae partes per mixtionem, specificam rationem formae alterius cum partibus formae contrariae. & hinc est, quod vnus motus continuus est de contrario in contrarium transeundo per modium vt patet 10. metaph. non est igitur multitudo istarum partium disparata, vt constituantur diuersa tota, sed sub vno ordine prioris & posterioris se habent vt constituant vnam formam.

Ad argumentum in oppositum dicendum, quod pars vltima non est actu, sic quod partes praecedentes sint potentiae quae actuentur per ipsam, nam ratio specifica non sumitur praecise ab aliqua prima vel vltima, sed a totalite & integritate ipsarum. Et propter hoc forma non constituitur ex forma & materia sicut assumebatur, sed ex realitatibus partialiter integrantibus rationem specificam, & formalem, quae quidem fiunt vnum non per aceruum aut aggregationem sed per qualitatiuam indiuisionē, sicut partes contiuui suo modo sunt vna quantitas indiuisa in actu.