Text List

Table of Contents

Only show available transcriptions

Commentarius in libros sententiarum

Liber I

Principia I : Principia: De obiecto actus credenda, utrum sit ipsum complexum vel res significata per complexum

Quaestio 1 : Utrum quilibet viator existens in gratia, assentiendo articulis fidei, mereatur vitam aeternam.

Quaestio 2 : Utrum voluntas creata in utendo ut fruendo sit libera libertate contradictionis.

Quaestio 3 : Utrum viator teneatur frui soli Deo.

Quaestio 4 : Utrum Deus sit tres personae distinctae.

Quaestio 5 : Utrum aliqua res simpliciter simplex sit in genere.

Liber II

Principia II : Principia: Circa principium secundi libri in quo arguitur de causalitate Dei respectu creaturae, quaero istam quaestionem: Utrum Deus sit causa effective omnium aliorum se.

Praeambulum

Quaestio 1 : Utrum creator generis humani iuste gubernat genus humanum.

Quaestio 2 : Utrum Deus ab aeterno sciverit se producturum mundum.

Quaestio 3 : Utrum angelo confirmatio conveniat deputari ad custodiendum hominem viatorem.

Quaestio 4 : Utrum daemones libere peccaverunt.

Quaestio 5 : Utrum stellae sint creatae ut per lumen et motum sint in signa et tempora.

Liber III

Quaestio 1 : Utrum filius Dei incarnari potuit.

Liber IV

Principia IV : Principia (IV): Utrum viator existens in gratia ordinate utendo et fruendo posset vitare omne peccatum. or: Utrum cum omni sacramento debito modo suscepto recipienti sacramentum informans gratia conferatur.

Quaestio 1 : Utrum baptismus rite susceptus conferat gratiam baptizatio.

Quaestio 2 : Utrum confirmatio sit sacramentum.

Quaestio 3 : Utrum in sacramento euchariste sub speciebus panis vere et realiter existat corpus Christi.

Quaestio 4 : Utrum confessio sacerdoti facienda sit homini necessaria ad salutem.

Quaestio 5 : Utrum poenitenti et confesso non proprio sacerdoti, habenti tamen commissionem generalem audiendi confessiones necesse sit eadem peccata iterum confiteri proprio sacerdoti

Quaestio 6 : Utrum quilibet sacerdos posset quemlibet absolvere a quocumque peccato.

Quaestio 7 : Utrum peccator possit satisfacere Deo pro peccato mortali.

Quaestio 8 : Utrum finale praemium boni viatoris sit aeterna beatitude.

Prev

How to Cite

Next

Quaestio 5

Utrum aliqua res simpliciter simplex sit in genere
1

QUeritur utrum aliqua res simpliciter simplex sit in genere:

Rationes principales

2

Quod non: probatur. nam sequitur: deus non est in genere: ergo nulla res simpliciter simplex est in genere. consequentia patet: quia omnis creatu ra vel est composita: vel alteri componibilis: ergo nulla res talis est simpliciter simplex. quia deus nec est compositus: nec alteri componibi lis antecedens probatur: quod deus non sit in genere: post to quod nulla creatura siti nisi tantum unus ange lus: quo sit a. hoc posito: haec est vera. deus et a sunt in genere substantiae: sed deus est tres persone: ergo tres persone et a sunt in ge- nere substantiae. ergo quatuor personaesunt in genere substantiae. tunc sic. Quatuor persone iunt in genere substantiae: sed non sunt in ge nere substantiae nisi deus et a. ergo deus et a sunt quatuor substantiae: sed a non est nisi vna substantia: ergo deus est tres substantiae. prima consequentia videlicet quod quatuor personae sunt in genere substantie: ergo quatuor substan tiae sunt in genere substantiae. probatur per Au inus vii de triria cacit. vi ubi arguit sic. siessentia foret spens: et tres personae individua: tres per sonae forent tres substantiae: sicut tres homines sunt tria animalia. Et allegat magister primo sententiarum dist. xix c. ix ergo eadem ratione si quatuor personae sunt individua in ge- nere substantiae: exgo quatuor personae erunt quatuor substantiae. sed vltimum consequens est falsum: scilicet deus est tres persone: quia sic deus esset tres dii.

3

Praeterea si deus esset in genere: vel illud genus esset ens: vel ali- ud ab ente cone deo et creaturis. sed ens non potest esse genus: quia omne genus separat illud cuius est genus ab aliquo altero. hoc patet. vii physicorum. quia omne genus posi tum in diffinitione separat diffinitum ab aliquo. Similiter tertio metaphysicae. ens non est genus: quia omne genus vere negatur ab aliqua differentia: sicut intelligit Aristotele nec aliud ab ente est genus deo et creaturis cone. igitur etc. Si dicatur quod substantia est ganus- dei. Sed contra Anselmum mouo xxvii. constat igitur quod substantia ista nullo communi tractatu iubstantiarum includitur. ergo nec ens neque substantia potest esse genus dei.

4

Praeterea quecumque sunt in genere: habent certam propo- tionem perfectionis inter se: sed deus in infini tum excedit in perfectione omne aliud a deo. ergo non est in genere.

5

Praeterea quae se totis dif ferunt: in nullo. conueniunt: maximen si summe differant: deus et cieatura sunt huiusmodi. igitur etc Minor patet: quia plus differt deus a crea tura quam creatura differat a creatura: ergo si sit dare aliquam summe differentia: illa erunt deus et creatura. Confirmatur istud per modum loquendi Dionu. de dititionm non. quod deus non est sub- stantia: sed super substantiam etc.

6

Praeterea nihil conicans in noile solo cum aliis est in eodem genere um illis: sed deo non convenit nisi solum nomen cum creaturis. igitur. Minor patet. monolo. xxvi in fine. si illi substantiae sit cum aliis coni- catio nominis: esset valde proculdubio intelligen da diversa significatio.

7

Praeterea omne quod est in genere: est in aliquam eius specie: sed esse in specie repugnat deo. quod si deus habet aliquem conceptum pecificum de eo praedicabilem: sit ille a. Et argui tur sic. plus conuenit cum conceptu cuiuslibet sub stantiae: et cum quilibet creatura: quam cum deo. ergo non praedicatur in quid de deo: et si praedicatur in quid de deo: magis praedicatur creatura inquid de deo. et si hoc: ergo non est conceptus specificus dei: quia con- stat quod deus non est eiusdem speciei cum aliquam crea tura: excepta conicatione idiomatum: de qua ni hil ad praesens.

8

Praeterea si sic: deus posset dif finiri. consequens est falsum. quia vel per se: vel per ad-n ditum. non per se: quia non habet principia intrinseca: quod tamen requiritur. viii metaphter. Oportet diffini tionem esse oronem logam: quo significet aliquid de aliquo. genus autem sumit ab vna realitate et differentia ab alia: sed in deo non est realitas quia tunc foret copositus. Nec diffinitur deus per ad ditum: quia omne tale est dependens ab eo per quod diffinitur.

9

Praeterea Auicenna. octa metaphater sice suae capitulo quarto. Deus non est in ge- nere. quia genus est pars speciei. vnde omnis spens est composita. vnde ibidem probat Auicen. istam conclusionem sic. Si necesse est esse habet ge nus: igitur intentio generis vel est ex se necesse vel non. si sic: non cessabit quousque sit ibi dif ferentia: et tunc non foret genius. si non: ergo necesse est esse constitutum per illud quod non e necesse esse.

10

Praeterea si deus significaretur aliquo conceptu generis: ergo sibi corresponderet aliquis conceptus specificus. consequens est fal sum: quia species praedicatur de pluribus dif- ferentibus solo numero. ergo essent multi dii eiusdem speciei. Praeterea. Auicen. viii. metaphy suae in fine. Manifestum est non bis quod primus non habet genus: nec quantita- tem: nec qualitatem: quando: nec ubi: nec simsie: nec genus: nec contrarium: qui est altissimus glorio ius.

11

Item ix Meta. c. xvii. Manifestum est nobis quod vnitas habet principium quod neces- se est esse: non conceptum sub genere: neque sub dif finitione: neque sub demonstratione ex prarte quali tatis: neque est sibi sile nec conicans.

12

Ad op positum est commentator x. Metaphysica commento x. ubi dicit esse primum in genere substantiae et me- rum et perfectissimum est primus motor: qui est prin cipium sicut forma et finis.

13

Praeterea in par- dicamentis dicitur substantia est genus generali simum: quia non habet supra se aliquod genus. et ista substantia dividitur in corpoream et in incorporea continet quidem incorporeumdeum et angelum et anima et demones.

Responsio

14

hic videndum est qualis est conce ptus generis. et dicit Ockam quod omnis conceptus ge neris est praedicabilis in quid de pluribus diffe rentibus plusquem solo numero: habentibus cer- tam proportione perfectionis inter se: quorum nul- lus est pars essentialis alterius per se. Per prae- mum distinguitur a conceptu denominativo. per se- cundum a conceptu specifico. per tertium a conceptu coni deo et creaturis. per quartum a conceptu coni quoi praedicatur de parte essentiali: vt illud quod conque nit angelo et animae.

15

Secundo dicit quod aliquid sim pliciter simplex: puta angelus: est per se in ge nere: quia sibi conueniunt istae conditiones. De deo autem tenet sctuns Thomoa iao i distintione viii quod non est in genere propter defectum secunde conditionis: tamen nec eum simplicitas impedit nec incomponibi- litas. Sed non potest ratione probari. rtio tamen prin- cipalis secunda est iua. tenet beatus Thomas quod de repugnat esse in genere praedicamentali ex sua simplicitate. quia talis est sua simplicitas: quod sua diffinitio specifica requirit per se pri- mo modo vel secundo quod partibus diffinitionis corrundeat eadem res: et hoc non esset verum si esset in genere. Secundo ex eius necessitate: quia sua diffinitio specifica requirit quod quaelibet res in re diffinita corrundens partibus diffi nitionis sit necesse esse: sed diffinitio speci fica non requirit sic. Tertio ex eius unitate: quia eius diffinitio specifica non est nata praedicari de pluribus differentibus nunero. Quarto ex eis infinitate: quia eius infinitas plus excedit omnem creaturam quam substantia albedinem.

16

In sta quaestione faciam quatuor. Primo ponam quas dam distinctiones. Secundo quasdam conclusio nes. Tertio soluam quaedam dubia. Quarto di cam ad rationes principales.

17

Prima di stinctio est ista. quod aliquid potest dici simpliciter simplex dupliter. Uno modo quod ex nullis re bus componitur. Secundo modo quia nec ex rebus componitur: nec est alicui rei componibile.

18

Se cunda distinctio est quod aliquid dicitur esse in gnre dupliter. Uno modo sicut pars alicuius coordina- tionis praedicamentalis: et sic nihil est in genere nisi vox vel conceptus. quia coordinationes prae dicamentales non sunt nisi de signis praedica bilibus. Alio modo dicitur aliquid esse in genere: quia principaliter significatur per conceptum vel vocem. et sic dicitur quod sortes est in genere substantiae: et color in genere qualitatis.

19

Secundo pono quatuor conclu siones. Prima est quod aliquam creatura est sim plciter simplex primo mo loquendo: quia videlicet ex nullis rebus componitur. Probatur. quia capio angelum: quaero vtrum est compositus ex materia et forma an non: si sic: quaero de sua forma an est simpliciter simplex an non: si non: erit processus in infinitum in compositione. vel dabitur aliquid incompositum. quod est propositum.

20

Sciendum quod ista ratio probat quod est dare alquid simpliciter sim- plex per negationem omnis compositionis ex partibus qualitatis alterius rationis: sicut sunt potentia et actus: materia et forma. sed si diceretur quod aliquo res creata componitur ex partibus eiusdem rationis vel extensis: sicut calor et lux: vel non extensis sicut anima et angelus: vt aliqui volunt: diceretur tunc quod ista ratio contra eos non concludit: sed omne composi- tum est divisibile in componibilia in infinitum:

21

Sed contra istud dictum potest argui: quia sic pos- set deus causare unum actum sucessive. sic quoam hodie inciperet causare unam partem: et ad mille annos postea foret iste complete cau- satus: et in toto tempore intermedio continue fo ret in causari. quod non videtur verum. forte tamen hoc ipsi concederent. Item si puncta forent res: foret aliqua creatura simpliciter simplex primo modo.

22

Secunda conclusio est ista. solus deus est simpliciter sim plex secundo modo. hoc probatur: quia omnis creatura est alteri componibilis. probo: quia vel est suba vel est accus. si accss: patet. si suba: potest substare accidenti. deus autem nullo modo est componibilis

23

Praeterea si esset talis creatura: hoc ma- xime videretur de angelo. sed angelus recipit suas affectiones et intentiones. vnd Augustinus vi de tri c. xvii. Nihil simplex mutabile est. omnis creatura mutabilis e. nulla igitur creatura est simplex. Uidetur autem quod ista ratio debeat in telligi de simplicitate quae excludit cum alio con ponibilitatem. vnde in eodem citulo dicit quod ideo anima non est simplex: quia aliud est cupiditas: aliud timor: aliud tristitia. Ex his patet quod diffinitio puncti non est bene data prio Euclidis. Pun- ctus est cuius pars non est etc. ita est deus et ange- lus et anima. Sed sic deberet dici: quod pesencius est res positionem habens: cuius non est pars.

24

Tertia conclusio est: quod deus est in genere secundo modo secunde distincti onis. Quod probo sic: omnis conceptus praedicabiur de deo et angelo: est conceptus genris: quia non sunt eiusdem spenei. Constat: ergo non est conceptus speie nec diffinitionis: sed conceptus substantiae praedicatur inquid de deo et angelo: et similiter suba incorpe rea. cuius probatio est: quia ad quaestionem factam pr quied de deo convenienter respondetur quod est suba: vel res per se subsistens: et suba incorporea. vel est in genere substantiae. nec hoc reprignat eius infin tati. Nam si esset unum lignum infinitum: non ideo minus foret individuum de genere substantiae. nec repugnat ei quod necesse est esse: quia si corpus celeste foret necesse esse: sicut quidam philosoi posue- runt: non ideo negaretur esse in guere substan- tiae. nec repugnat eius simplicitati: quia ange- lus est in genere: et tamen conceditur quod est simplex omi no per carentiam quaerumcumque partium integralium nec derogat eius perfectioni: quod habeat conce- ptum conem in anima mea sibi et aliis: plus quam de rogat eidem quod hoc nonem ens significat eum ommuniter cum aliis: nec requiritur quod sit proportio fi- nita inter omnia extrema in genere perfectionis.

25

Quarta conclusio est: quod proprie loquendo primo modo de esse in gener: soli conceptus et voces vel saltem signa ad placitum instituta sunt in genere- hoc patet: quia tantum ista incomplexa ponutur i ge- nere qua sunt partes propositionum: sed huiusmodi non sunt nisi signa vel conceptus vel voces. ergo patet maior: quia ola ista nata sunt esse subiecta et praedicata: et solum ista quae sunt termini cathe goreumatici: sunt ordinabilia in genere. ergo

26

Sed contra ista sunt quadam dubia: quorum primum est. vtrum simplicitas sit perfectio. videtur quod sic quia pro magna perfectsone attribuitur deo et an relo. similiter suum oppositum est imperfectio. ergo haec est perfeciio Secundum dubium est an partes sub stantiae sint in genitrios videtur quod non. quia Ioetius di cit quod Ar istoetelis relictis extremis scilicet mate ria et forma: agit hocr subus tantia composita. Si oppositum videtur ex multis dictis perhi et con- mentatoris secundo dite anima ter. commeti secundi Dicimus ergo quod substantia est unum genus contentivum substantiarum aut quaedam est ma- teria: et quam est forma. Commentator incipit dividere genus substantiae: et dividit omnia de quoi bus dicitur substantia sub tribus modis: quia: primus est vt sit substantia. secundus aut mate ria aut forma. tertius illud quod constituitur ex his. haec est iententia commetatoris: sed plu ra sunt verba. Item septimo Methaphysi ce commento vii habetur eadem sententia. et in multis aliis locis habetur quod ex non substan- tiis non fit suba. Ite haec est praedicatio superio ris de inferiori: anima intellectiva est anima et haec similiter: anima intellectiva est substantia. Item pars ligni est lignum. igitur pars ligni est suba. consequentia patet: quia omnis pars ligni est substantia. aliter non valeret distinctio de partibus ho- mogeneis capitulo i de generatione et de augmet tione. alias corruptione. Tertium dubium quaero conceptus entis non est conceptus generis: cum sit con- munis et praedicabilis de deo et creatura.

27

Quarto posset esse dubium an genera ge neralissima et universaliter omnima ordinabilia in coordinationibus praedicamentalibus sint vocest vel conceptus: sicut dicit quarta conalo. Quod non sint conceptus: probo. omnis concepius mentis est quali tas: sed suba est genus generalissimum: et est con cemptus mentis. ergo suba est qualitas. conclusit falsa: quia sua opposita est immediata. nul- la substantia est qualitas. primo posteriorum.

28

Secundo: si istae conceptus est qualitas: ergo qualitas praedicatur in quid de isto conceptu. et iste conceptus praedicatur in quid de sorte. ergo qualitas pradica tur in quid de sorte. consequens est falsum.

29

Tertio tunc tales forent concedende: atal est conceptus.

30

consequens est falsum. Quarto: si omnia praedicamen ta sunt conceptus: omnia praedicamenta sunt in ge- nere qualitatis. consequens est falsum: quia si sic quali tas foret superius et inferius respectu sui psius. nam iste concepius demonstrato con teptu generalissimo in coordinatione qua litatis: est contractptus. ergo est qualitas: et cer- tum est quod non omnis qualitas. ergo istae conceptus qualitas praedicatur de illa et de aliis. ergo est conis ad illam et ad illas. igitur idem respectu suupsi- est suprerius et inferius.

31

Quinto. si sic: quod- libet praedicamentum foret individuum vnius prae dicamenti. videlicet qualitatis. et sic foret con cedendum quod quantitas sit quolitas: et quantitas est in anima: et pari ratione talis substantia est in anima et multa alia.

32

Sexto si sic: accipio com ceptum animalis quem tun ponis per se in genere substantiae: ille conceptus est per se qualitas./ ergo est per se in duobus generibus.

33

Septi- mo: tunc unum genus generalissimum foret su- perius ad aliud sicut ad inferius: immo quali tas foret genus generalissimum omnibus aliis sic. ergo non foret nisi vnum genus generalissi mum.

34

Octavo sic: si omne genus genera- lissimum est qualitas: substantia est genus ge neralissimum. ergo substantia est qualitas. Item An selmus de incarnatone verbi vocat istos dia bolicos hereticos: qui non ponunt universa- les substantias nisi siatus vocius. et de casu dia boli dicit quod deus facit omnes naturas substan- tiales accidentales universales et individu is.

35

Quintum dubium est quon aliquid simplex potest esse in genere. et videtur quod non: quia genus et differentia accipiuntur a distinctis realita- tibus. ergo omne quod est in genere: est compe situm ex diversis realitatibus.

36

Confirmatur per Ioetium in libro divisionum. Senus specie- bus materia est. nam sicut accepta forma transit in statum alium: ita genus accepta differentia transit in speciem.

37

Secundo: quia Anselmus dicit expresse monolio. xvii quod aliquis dicatur ratio- nalis: et corpus: et homo: non vno modo vel consi deratione. hoc est dictum quod secundum aliud est corpus: et secundum aliud rationalis. et singulum eorum non est totum hoc quod est homo. ergo secundm eum homo dicitur corpus secundum unam rationem: et rationa- lis scum aliam.

38

Tertio: quia quinto metaphysi ce commentio xxx. Denus est pars formarum specierum. Forma enim speciei dividitur in ge nus et differentia. Et commentio xxxiii. Denus est illud quod recipit differentias et quolitates: et talis est materia. Item vii metaphysci in diversis commentis habentur auctoritates eiusdem virtutis.

39

Ad primum dubium de sim plicitate. Dico quod loquendo de simplicitate qua excludit compositionem ex partibus: illa non est perfectio: ad istum intellectum quod omne simplex sit perfectius suo composito. hoc patet: quia nec ma teria est perfectior composito: nec forma nec accidens subiecto. Sed si loquamur de sim plicitate quae excludit non solum compositionem ex his: sed etiam componibilitatem: sic est perfe ctius. et sic attribuitur deo: vt dictum est contra. lu sione secunda. Nec sequitur: suum oppositum est imperfectio: ergo est perfectio. vocandoperfectio nem illud quod est simpliciter melius ipsum quod non ipsum. Quod autem deus non potest componi cum alio corpore: videtur: quia forte tunc posset esse perfectius deo.

40

Ad secundum dubium dico ad prae- sens quod partes substantiae sunt in genere sub stantiae. et ideo in descriptione conceptus gene ris / nec opet ponere quod sit praedicabilis de pluribus: quorum nullum estpars essentialis unius per se: nec quod illa plura habeant ad- inuicem proportionem perfectionis. Contra anima igitur esset individuum de genere substantiae: et esset compositum. et sic quodliber individuum de genere substantiae esset composi tum ex infinitis individuis. Item tunc ani ma foret persona: et sicpersona foret pars ho minis: et in christo forent duae personae.

41

Ad primum istorum concedo quod anima est individuum: et est in genere substantiae: et in genere animae: quia iste terminus anima praedicat de omai ani- ma in quid: et anime differunt plusque solo nume- ro: ideo anima est genus ad eas: quia omnis conraeptus praedicabilis in quid de pluribus differentibus plusquam solo numero / et natus est distingue re ea ab aliis / est conceptus generis. et quando di- citur: tunc quodlibet individuum in genere substantiae foret compositum ex infinitis etc con cedo conclusionem de corporalibus individuis quia certum est quod omne tale potest dividi in in- finitum: et non nisi in substantias qui sunt suae partes. ergo etc.

42

Ad illud de persona / dico quod si persona est rationalis naturae incommuus- nicabilis substantia: et lby inconicabilis excli- dit conicabilitatem non solum per praedicationem: sec per unionem forme ad materiam: sicut communiter di citur: tunc anima non est persona. si autem descriptio foret rationalis naturae individua substan- tia: ad virtutem vocis loquendo / posset conce di quod anima est persona tam coniuncta quam separa ta.

43

Ad rationem secundi dubii quod relictis etc verum est. quia positio extrema accipit sub stantias compositas: quia manifestiores.

44

Ad tertium dubium dico quod conceptus generis de ipsum quod est in genere: aliquo modo distin guere ab aliquo alio. Unde ideo ponitur con- ceptus generis in diffinitione: vt eius di- stinctio innotescat saltem ab aliquo.

45

Ad quartum dubium dico quod omnia praedicamenta sunt in genere qualitatis: loquendo de praedi camentis qua sunt conceptus vel voces. nam praedi- camenta sunt signa comnia instituta: vel na- turaliter signa sicut conceptus: vel ad placitum icut voces: sed qua ratione voces sunt ad pla citum institute ad significandum res: possent lapides institui si placeret omnibus ad signifi candum: et tunc omnia ista forent in genere substan tiae. Sciendum tamen quod conceptus positi in coordi natione praedicametali / dupliter possunt sup- ponere: vel pro se: et sic vocatur suppositio sim plex. vel pro suis significatis: et sic vocatur sup positio personalis. et secundum has diversas sup- positiones soluuntur argumenta facta.

46

Ad primum quanodicitur omne genus generalissimum est quali tas etc. hic non est fallacia consequentis: quia medi terminus non variatur. dicendum tamen quod dif cursus nihil valet. nam licet non sit variatio medii: est tamen variatio minoris extremitatis quia iste terminus substantia in minori suppotest simpliciter: et in conlusione forte personaliter. Uel di cendum quod conclusio est distinguenda: eo quod sub- iectum potest supponere simpliciter vel personaliter.

47

Sed contra. ista distinctio non debet dari nisi vbi terminus primae intentionis suppouit respe ctu termini secunde intentionis. sicut hic: antia est genus. vel homo est spens. potest dici quod sic: quaa quando videlicet terminus prime intentionis suppo nit respectu praedicati termini commnis ad secum das intentiones: sicut sunt isti termini conce ptus / qualitas / signum / et huiusmoni et quando dicitur quod sua opposita est immediata: sicut ista / nullum animal est genus. non contradicit isti / animal est genus. quia utra uam est vera. nec sequitur est immediata: ergo est fal sa: vt dicunt aliqui.

48

Ad secundum quando dicitur si ille conce ptus est qualitas: ergo qualitas praedicabitur in quid de isto conceptu. consequentia non valet. sed tamen consequens est verum. et quand diciur: qualitas praedicatur in quid de sorte. consequentia non valet: quia iste conceptus quae est genus in coordi natione substantiae: praedicatur de substantia in quid: quando supponit personaliter: sed quando subiicitur re- spectu istius termini qualitas tantum: accipitur sim- pliciter.

49

Ad tertium quando dicitur quod tunc tales fo- ret concedende: animal est conceptus: homo est qualitas. Dico quod multe propositiones sunt distinguende vel non distinguede secundum usum volentium loqui: vel simpliciter negande. Unde animal secundum suppositio nem pesonalem: hoc est res pro qua supponit per sonaliter iste terminus animal: non est conceptus: sed quando supponit simpliciter: vel habet suppositionem simplicem: tunc est conceptus. Eodem modo homo est qualitas quando supponit simpliciter.

50

Ad quartum quando dicitur / si omnia praedicamenta sunt conceptus: omnia praedicamenta erunt in genere qualitatis: concedo consequentiam: et con ceditur antecens accipiendo quodlibet praedica mentum ut habet suppositionem simplicem et non personalem. Et quando ulterius dicitur ergo praedicamentum qualitatis est superius- ad omne praedicamentum: et per consequens ad seipsum. dico quod nullum est inconveniens quod idem sit superius ad seipsum. tamen dico quod habet diversam suppositionem. Unde qualitas est praedicamentum. quando habet suppositionem personalem: est superius ad seipsum habens sup positionem simplicem: quia vt habet suppositionem simplicem: est quadam qualitas mentis vel in- tentio quae est in genere qualitatis.

51

Ad quintum quando dicitur: tunc quodlibet praedica mentum foret individuum vnius praedicamenti. conceditur quando supponit simpliciter: non autem quando supponit personaliter: et secundum sup positionem simplicem conceditur quod quantitas est qualitas: et quod quantitas est in anima. Et sim liter quod substantia est in anima: et quod animal ratio nale est in anima: quia quando isti termini supponunt simpliciter: supponunt pro intentione quae est in anima. Et similiter est dicendum ad sextum quod istae conceptus qui secundum personalem supposi tionem est per se in genere substantiae: secundum suppositionem simplicem est in genere quali tatis per se.

52

Ad septimum dicitur quod vnum genus generalissimum non est inferius ad aliud ge nus generalissimum simpliciter loquendo. nisi quia istae terminus de quo personaliter supponente praedicatur genus generalissimum suppsionens simpliciter: est inferius ad qualitatem quae est ge- nus generalissimum.

53

Ad octavum dicitur quod discursus non valet: quia minor terminus acci pitur diversimode in minori propositione et in conclusione: et secundum diversam suppositio nem. quia conclusio est vera quando istae termi nus substantia habet suppositionem simpli- tem. maior autem de virtute sermonis est fal- sa: aequiualet tamen vni propositioni vere. sicut sic dicendo: omne genus generalissimum est qua litas. hoc est / omnis terminus de quo praedicatur istae terminus genus generalissimum. sicut sic dicendo: substantia est genus generalissi- mum: quando habet suppositionem simplicem: est in genere qualitatis. quia tunc supponit pro in- tentione quadam qua est qualitas.

54

Ad nonum de hoc quod dicit Anselmus de incarnation etc debet intelligi quod vniversales substan- tiae non sunt sic siatus vocis: sed solum habeant suppositionem simplicem: et non personalem. quia non sunt nisi conceptus vel voces supponentes personaliter praedicabiles de aliis. vel potest di- ci quod Anselmus vocat universales substan- tias illas que habent insiuentiam generalem in ista inferiora: sicut sunt corpora celestia. Ad aliud dubium dicitur quod illud quod est simplex est in genere. tamen sciendum quia conceptuum qui sunt in genere: quidam significant composita ex diversis partibus vel rebus: et tales sunt pro prie diffinibiles. Alia sunt quao non componum tur ex diversis rebus sicut simplicia: et illi conceptus non sunt proprie diffinibiles signifi cantes talia simplicia: quia differentia quae est pars diffinitionis / exprimit partem rei. et quia talia simplicia non habent partes: ideo proprie non sunt diffinibilia. Tunc ad argumentum dicir quod consequentia non valet: genus et differentia accipium tur a distinctis realitatibus: ergo omne quod est in genere etc. quia non omne quod est in genere / est diffinibile propriae. Et ad illam Socti auctoritatem: genus est speciebus ma- teria. falsa est de vi vocis: sed debet intelli gi quod in diffinitione propria speciei genus se habet per modum maxerie. quia differentia ad constituendum speciem additur ipsi ge- neri: sicut forma materie additur ad constitu endum compositum in esse.

55

Ad illud Ansel- mi monolio. xvii dicitur quod ipse loquitur de compositis que habent diffinitionem et sunt in genere.

56

Ad illud quinto Metaphy sice dicendum quod istae propositiones sunt fal- se de virtute sermonis: sed debent intelli gi pro aliis quibus aequivalent. Unde haec est falsa: genus est pars specierum. sed aequi valet huic vere propositioni: genus est pars diffinitionis speciei. vel genus ponitur in diffinitione speciei. Et haec forma speciei di viditur in genus et differentiam: hoc est dif finitio speciei constituitur ex genere et diffe rentia: vel habet genus et differentiam in con- stitutione sui. Et similiter genus recipit differentiam et qualitates: non quod sit aliqua res extra: sicut si sit subiectum aliquod: sed quia generi in diffinitione propria additur diffe rentia: ac si materie adderetur forma: et aliae differentiae accidentales quando non habe mus differentias proprias / adduntur gene ri loco differentiae proprie ad exprimendum speciem quae per eam diffinitur. patet. Et sic consequenter patet quid dicendum sit ad quaestionem et ad argumenta principa lia et haec de questionibus primi libri

PrevBack to TopNext