Table of Contents
Commentarius in libros sententiarum
Liber I
Principia I : Principia: De obiecto actus credenda, utrum sit ipsum complexum vel res significata per complexum
Quaestio 2 : Utrum voluntas creata in utendo ut fruendo sit libera libertate contradictionis.
Quaestio 3 : Utrum viator teneatur frui soli Deo.
Quaestio 4 : Utrum Deus sit tres personae distinctae.
Quaestio 5 : Utrum aliqua res simpliciter simplex sit in genere.
Liber II
Principia II : Principia: Circa principium secundi libri in quo arguitur de causalitate Dei respectu creaturae, quaero istam quaestionem: Utrum Deus sit causa effective omnium aliorum se.
Quaestio 1 : Utrum creator generis humani iuste gubernat genus humanum.
Quaestio 2 : Utrum Deus ab aeterno sciverit se producturum mundum.
Quaestio 3 : Utrum angelo confirmatio conveniat deputari ad custodiendum hominem viatorem.
Quaestio 4 : Utrum daemones libere peccaverunt.
Quaestio 5 : Utrum stellae sint creatae ut per lumen et motum sint in signa et tempora.
Liber III
Quaestio 1 : Utrum filius Dei incarnari potuit.
Liber IV
Principia IV : Principia (IV): Utrum viator existens in gratia ordinate utendo et fruendo posset vitare omne peccatum. or: Utrum cum omni sacramento debito modo suscepto recipienti sacramentum informans gratia conferatur.
Quaestio 1 : Utrum baptismus rite susceptus conferat gratiam baptizatio.
Quaestio 2 : Utrum confirmatio sit sacramentum.
Quaestio 4 : Utrum confessio sacerdoti facienda sit homini necessaria ad salutem.
Quaestio 6 : Utrum quilibet sacerdos posset quemlibet absolvere a quocumque peccato.
Quaestio 7 : Utrum peccator possit satisfacere Deo pro peccato mortali.
Quaestio 8 : Utrum finale praemium boni viatoris sit aeterna beatitude.
Quaestio 4
Utrum confessio sacerdoti facienda sit homini necessaria ad salutemRationes principales
Quod non: quia ex sola contritione speccatum remititur. ergo non est necessarium postea confiteri. consequentia patet: quia confesso non est necessaria nisi propter dimissionem peccati Antecedens probo: quia gratia et culpa seinuicem non compa tiuntur: sed statim ad contritionem peccatorum in funditur gratia. iuxta illud Ee xviii In qua cumque hora inge. pec. etc.
Praeterea de petrus di prima. prope principium. cait. lachryme. et recitat magister dist. xvii. c. iii. Cachrume lauant delictum quod voce pudor est confiteri. ergo confessio non est necessaria. Confirmatur. quia Petrum Mhagda lenam et Paulum legimus fuisse peccatores ve- niam consequentes: de quorum tamen confessione nul- libi scriptum est.
Praeterea confessio facienda est sacerdoti discreto: qui sciat discernere in ter lepram et non sepram: et secundum culpas proportio- nare poenas: sed aliquando contingit quod aliquis sa cerdos non scit ita bene discernere inter peccatum et gravitatem peccati pensare / sicut non sacer- dos: et aliquando ipsemet sacerdos est talis qui sciat huiusmodi ex quo videtur quod liceat non sacer- doti confiteri: et quod idem homo possit in casu sibi ipsi imponere poenitentiam: ne sit necessarium re cursum habere ad sacerdotem.
Praeterea si con- fessio sit necessaria ad salutem: vel est homini imposita de iure divino: vel de iure natu- re non de iure divino: quia illi qui tantum fuerunt sub lege naturae / fuerunt obligati ad confessionem. Probo: quia Adam et Caun reprhen- duntur a deo quod peccatum suum non voluerunt confite- riate vt patet Omentio iii et iiii. Et similiter Iob fuit tempore legis naturae: et tamen ipse confitebatur peccata. Iob xxxi. Si abscondi quasi homo peccatum meum. ergo con fessio non est tantum de iure divino. Si dicitur quod est de iure naturae. contra. quicquid est de iure naturae: sequitur dictamen naturalis rationis: eodem modo observatur apud omnes: sed hoc non potest dici de confessione. igitur
Praeterea non est necessaria: nisi quia a deo instituta: sed divina institutio promulgatur Iacobi v. Confitemini alterutrum peccata vestra. vbi non fit mentio de sacerdote. Similiter in stra persuadetur in casu confi teri socio. vbi dicitur sic dist xvii capitulo v Si defu erit sacerdos: proximo vel socio facienda est confessio.
Praeterea si sic: videtur quod liceret con fiteri cuilibet sacerdoti meliori. consequentia patet per llud quod dixit magister in iiii dist xvii capitulo v Qui ergo confitetur sacerdoti: omnino meliori quam potest confiteatur. ergo relinquitur iudicio confitentis sibi eligere confessorem.
Item ditition xvii capitulo v Quae rendus est enim sacerdos sapiens et discretus: qui cum potestate simul habeat iudicium. Similiter quili bet sacerdos habet claues: ergo quilibet eorum potest quemlibet hominem absoluere. Et confirma tur. quia quilibet sacerdos potest consecrare corpus christi: quod maius est. igitur.
Ad oppositum. omne quod deus praecepit / est necessarium ad salutem: sed quod sacerdoti fiat confessio / praecepit deus: igitur etc. Maior probatur: quia christus Ioannes xx quando di- xit aplis et discipulis suis. Accipitae spiritum sanctum: quorum remiseritis peccata / remittuntur eis dedit potestatem iudicandi de peccatis ergo eo ipso imposuit aliis obedientiam et subiectio nem: quia sine eorum subiectione non poterant ex- aequi suam potestatem: quia cognoscere in iudicam do peccata eorum non possunt: nisi ea per con- fessionem audirent.
Praeterea confiteri sacer doti est praeceptum sedis apostolice. sicut ha betur in decre. dist. xix. sic omnes. Sic omnes san ctiones aplice sedis accipiende sunt: tamquam ipsius divina voce Petri formate.
Responsio
Ad quaestionem dico quod aliquid est necessa rium ad salutem dupliciter. vel quia sine illo im- possibile est habere salutem: vel quia sic ordinatum / quod non est in libera potestate voluntatis illud con- temnere et salutem habere.
Primo modo nullum sa- cramentum est necessarium ad salutem: quia deus virtutem suam non alligauit sacramentis. et sic non est contritio necessaria nec confessio: sed su ficit sola voluntas dei cum creatura rationabi- li.
Secundo modo confessio est necessaria ad salutem hoc est confessio est medium ordinatum ad salu- tem: ita quod non est in potestate hominis isto contepto obtinere salutem. Unde quilibet qui est compos mentis: et potens loqui: et haiens copiam sacerdo tis: si peccauit mortaliter: tenetur confiteri sa cerdoti tunc: vel aliis secundum permissionem et ad ordinationem ecclesie.
Responsio ad rationes principales
Ad primam rationem di co quod peccatum sic remittitur / quod si habita oppor- tunitate contemnat confiteri: nec de illo contem ptu prius poeniteat: peccata sua dimissa sibi in putantur denuo. Argumentum tamen bene concludit quod confessio non est necaria primo modo.
Ad secundum ve rum est quod lachrume lauant delictum: quia pudo: et confiteri: tamen non obstante pudore oper consiteri. Et ad confirmationem dico quod multa sunt facta eu non sunt scripta.
Ad tertium dicitur quod scia acquisi ta non est clavis: sed auentas quam laicus non habet: nec idem super seipsum. nec etiam habens claues ligandi: sicut sacerdotes non habentes materiam subiectam: nec ex ordinatione: nec ex commissio ne.
Ad quartum. quod est duplex confessio. scilicet mentalis deo: et vocalis homini. Prima est de iure naturali: secunda de divino. De prima lodo tur auctoritas de Adam et Caom: et forte similiti de Iob. sed tamen Iob de supabundanti fecit con fessionem homini: non sequitur ergo quod hoc fuit de lege naturae: sicut nec multa alia bona qua le- gitur fecisse.
Ad quintum dicitur quod Iacobus prae supponit institutionem factam a christo Ioannes xi sicut fuit argutum in prima ratione ad opposi- tum De prima ratione quam fecit Anselmus. et Peda ad confitendum socio in defectu sacerdotis: et etiam de venialibus magis est congruitas vel su pererogationis quod necessitatis. Ad sextum patebit in sequentibus.