TITULUS XIII.

Religiosi subire tenentur onera, quae incumbebant ecclesiis, per eos ante hoc concilium acquisitis, nisi privilegio, exemptione vel alia iusta causa iuventur; quae privilegia vel exemptiones non iuvant in ecclesiis post concilium acquirendis. H. d. Ioann. Andr.

Clemens V. in concilio Viennensi. Quum sit naturae consonum, illos non recusare onera, qui rerum commoda complectuntur: hac in perpetuum valitura constitutione sancimus, ut religiosi quicunque pro monasteriis et ecclesiis, quae ad eos quocunque sunt titulo devoluta, procurationes legatorum sedis apostolicae, ac iura episcopalia et alia praestari pro ipsis, antequam ad eos pervenissent, solita, prompte solvere studeant, nisi forsan sedis apostolicae privilegio, exemptione vel alia causa legitima ab his se valeant excusare. Privilegia vero seu exemptiones huiusmodi ad monasteria seu ecclesias, quae ad eos obvenire continget in posterum, volumus non extendi.

Ponit quaedam gravamina, quae praelati inferebant exemptis, praecipue Cisterciensibus, et illa fieri prohibet, statuens, quod episcopi, qui in monasteriis Cisterciensis ordinis caritative procurantur, sint contenti cibariis, quae per illos sibi ministrantur. Si vero procurantur ex debito, ipsis volentibus carnes ministrari debent extra septa monasterii, vel saltem extra portam, quae dicitur regularis. Ipsorum etiam eleemosynarii fragmenta mensarum possunt pauperibus erogare. H. d. Ioann. Andr.

Idem. Ad nostrum, quod dolentes referimus, pervenit auditum, quod ecclesiarum praelati, ad monasteria Cisterciensis ordinis accedentes, licet ab eis caritative recipiantur, et eis curialiter necessaria ministrentur, cibis tamen regularibus non contenti contra privilegia dicti ordinis carnes petunt, et, si eis non ministrentur, auferunt violenter, et licet in locis eisdem fiant eleemosynae competenter, ipsi tamen praelati ipsis religiosis invitis alias eleemosynas faciunt, etiam in aliquibus locis, in quibus procurationes non habent de consuetudine vel de iure. Pro equitaturis quoque ferrandis, licet ferris non egeant, et coci eorum sui officii ratione pecuniam exigunt et extorquent, nec compositiones, super procurationibus inter praelatos ipsos et eos initas, eis servant. Ipsis etiam in recipiendis procurationibus ita graves exsistunt, quod, ipsis in eorum monasteriis et ecclesiis procuratores recipientibus, longi temporis victum brevis hora consumit, et, dum procurationes recipiunt, canes venaticos, falcones et accipitres secum habent, et nisi voluntati satisfiat eorum, valvae monasteriorum seu ecclesiarum per violentiam saepe franguntur, et ornamenta ecclesiae exportantur, pluresque procurationes recipiunt una die sedis apostolicae privilegio non suffulti, interdum in pecunia numerata, visitationis etiam officio non impenso, et occasione dictarum procurationum iidem praelati ab ipsis frequenter exigunt quae illis solvere non tenentur, intolerabilia eisdem gravamina cumulantes. Sunt et nonnulli, qui procurationes nunciorum apostolicae sedis aliaque extraordinaria onera exemptis et aliis religiosis pro maiori parte imponunt, ut se ac presbyteros liberent saeculares, religiosos ad ordinandum huiusmodi onerum distributionem minime assumentes. In multis etiam aliis praefati praelati exempta monasteria et ipsorum ecclesias utroque illis iure subiectas gravant in procurationibus recipiendis et oneribus insolitis imponendis. Nos igitur, super his volentes de opportuno remedio providere, sacri approbatione concilii duximus statuendum, ut, si episcopi non causa visitationis, sed caritativae hospitalitatis ad monasteria venerint supra dicta, victualia gratiose recipiant, quae caritatis gratia eis fuerint ministrata. Ipsis autem episcopis ad monasteria venientibus supra dicta, et procurationes ibidem recipientibus, sibi debitas de iure communi, consuetudine, privilegio vel iure alio speciali, in domibus ipsorum monasteriorum, extra tamen septa ipsorum exsistentibus, si quae fuerint ad hoc aptae, alioquin intra septa ipsa, non tamen intra portam, quam regularem appellant, carnium pro congruentia temporis, si voluerit, (privilegio non obstante quocunque,) cibaria ministrentur. Nec inconveniens reputamus, si fragmenta, quae de mensis ipsorum episcoporum et suorum familiarium colliguntur, per ipsorum episcoporum eleemo-synarios ibidem pauperibus erogentur. Ab aliis autem gravaminibus expressis superius praelati diligenter abstineant, si Dei et apostolicae sedis indignationem voluerint evitare.

Dioecesani, quibus hoc constat, illos, qui exigendo a clericis pedagia vel guidagia excommunicati sunt vel interdicti, publicare debent. Ioann. Andr.

Idem in eodem. Praesenti constitutione iubemus, ut locorum dioecesani contra eos, qui ab ecclesiis vel personis ecclesiasticis pro earum rebus propriis, quas non negotiandi causa deferunt, aut deferri faciunt vel transmittunt, pedagia vel guidagia suo vel alieno nomine exigunt vel extorquent in animarum suarum periculum, et eorum, a quibus ea exigunt, preiudicium et gravamen, excommunicationis et interdicti sententias a iure prolatas, postquam de his ipsis constiterit, omnino publicent, vel a suis subditis tamdiu faciant publicari, donec illi sic exacta restituerint, et de transgressione huiusmodi satisfecerint competenter.