Quaestio 3

¶ Quantum igitur ad primum articulum in quo videndum est vtrum in baptismo caracter imprimatur tria sunt videnda Primo de caracte ris descriptione Secundo de caracte ris conditione Tercio de caracteris impressione

¶ De primo puncto sciendum est quod caracter in proposito vt sumitur apud theologos est signum spirituale impressum suscipienti sacramentum / non iterabile / indelibiliter manens postquam est semel impressum et distinguens suscipientem tale sacramentum a non suscipiente

¶ De 2o puncto patet ex predicta descriptione quod alique conditiones seu proprietates aitribuuntur caracteri scilicet quod est assimilatiuum / distinctiuum / figuratiuum / dispositiuum / rememoratiuum / et obligatiuum

¶ Prima conditio caracteris est quod est signum assimilatiuum scilicet alteri habenti Et hec conditio et sequens conueniunt caracteri naturaliter et sunt communes tam ei quam cuilibet alteri forme

¶ Secunda conditio est quod est signum distinctruum scilicet a non habente.

¶ Tercia est quod est signum configuratiuum seu conformatiuum scilicet christo nam per ipsum ascribitur quis familie christi

¶ Quarta conditio quod caracter est signum dispositiuum scilicet ad gratiam tanquam causa sine qua non Et hoc solum ex voluntate et ordinatione dei non ex natura rei scilicet quia deus sic ordinauit quod baptisatus prius aliquo modo recipiat caracterem et posito caractere recipiat gratiam nisi ponat se obicem.

¶ Quinta conditio quod caracter est signum rememoratiuum seu recordatiuum scilicet suscepti sacramenti Et hoc ex diuina ordinatione que vult caracterem sic inducere in notici¬ am sacramenti suscepti Sexta coditio quod caracter est signum obligatiuum scilicet ad legem christi eo modo quo suscipiens sacramentum obligatur per eius susceptionem plus quam non suscipiens et cetera De tercio puncto pono aliquas propositioenes

¶ Prima sit hec quod caracterem imprimi anime non potest probari aut improbari per rationem naturalem nec per efficacem seu expressam biblie auctoritatem

¶ Primo quod non possit sic improbari saltem conceditur sed quod nec possit sic probari patet quia illi qui ponunt caracterem imprimi non inducunt ad hoc rationem naturalem que valeat nec auctoritatem biblie cogentem nec probant quod magis imprimatur in baptismo quam in circuncisione / et tamen ipsi negant in circuncisione

¶ Secunda propositio quod caracterem imprimi anime maxime in baptismo magis quam oppositum / est consonum auctoritati ecclesie et rationabili congruentie Auctoritas enim ecclesie videtur magis hoc sonare / quam oppositum Extra de baptismo et effectu eius Maiores Vbi videtur dicere quod aliqui recipiunt caracterem sacramenti quamuis non rem. Hec tamen auctoritas non cogit quia posset exponi quod intelligit per caracterem ipsum baptismum sicut quandoque facit magister.

¶ Congruentia tamen est ad hoc quod rationabile videtur et congruum quod quibet receptus in dei familia aliquid permanens recipiat quo distinguatur ab aliis

¶ Tercia propositio quod si caracter sit aliquid est forma absoluta et non relatiua contra scotum qua dicit quod vtrumque potest teneri Et intelligit per forma relatiuam rem aliquam que non est res absoluta Contra quem dico quod omne quod est est res absoluta / et quod nichil illo modo est res relatiua scilicet distincta ab absoluta / quod habet alibi probari. Quarta propositio quod conuenientius ponitur quod caracter est qualitas de prima vel tercia specie quam de 2a / contra scotum qui ponit quod est de 2a specie qua litatis Caracter enim si aliquid est / est habitus vel dispositio passio vel passibilis qualitas sed non est naturalis potentia quia ipsa dicitur in cerspectu ad actum potentie actiue vel passiue quorum neutrum conuenit caracteri Non enim videtur potentia naturalis actiua respectu actuum naturalium quia omnes tales actus sufficiunt producede habitus naturales et infusi Nec est potentia naturalis actiua respectum actuum supernaturalium quia tales actus sunt immediate a deo Nec potest esse potentia passiua respectu predictorum actuum quia anima est sufficiens passiuum respectu illorum

¶ Quia propositio quod taracter sicut est in anima ita est in qualibet euis potentia / quia idem sunt Si tamen potentie anime distinguerentur ab anima vel inter se tunc caracter conuenientius poneretur subiectiue in esse substantie anime quod alicui eius potentie contra scotum. qui simpliciter ponit quod est in voluntate et tamen videtur tenere quod hec potentia distinguatur ab ipsa substantia anime quod videtur minus consequens quia frustra videtur poni caracter in potentia anime nisi vt sit principium sui actus / sed caracter non videtur esse principium alicuius actus nec inclinare ad aliquem actum vt dicit ockam qui dat exemplum de habitu religiosiper quem distinguitur a non religioso et obseruantias certas significatur promisisse ad quas obligatur qui tamen habitus non est principium alicuius actus quia ad nullum inclinat Sic est de caractere etc Ideo veresimilius dicitur esse in essentia anime subiectiue que nullum actum connotat quod in potentia que connotat actum

¶ Sexta propositio quod sipotentie anime distinguerentur realiter inter se sicut tenet sactus thomas et taracter poneretur in aliqua potentia anime adhuc couenientius pone retur in voluntate quod in intellectum quia vt dicit scotus dispositio ad formam est in eodem susceptiuo tum forma sed caracter est dispositio quedam ad gratiam que est in voluntate / igitur

¶ Septima propositio quod licet caracter de lege ordinata sit signum indelibile non tamen simpliciter et absolute quia deus absolute posset illud seperare a subiecto et destruere subiecto remanente

¶ Octaua propositio quod caracteres in diuersis sacramentis impressi sunt alterius et alterius speciei / quia licet accedentia eiusdem speciei possunt esse in eodem subiecto tamen hoc non est ponendum sine aliqua necessitate id est sine ratione experientia vel auctoritate cogente / sed hic non est aliquod tale sed potius vide¬ tur ratio ad oppositum / quia caracter in primitur ad distinguendum / nunc autem si in tribus sacramentis irreite rabilibus in quibus imprimitur caracter scilicet baptismo confirmatione et ordine caracteres essent eiusdem speciei per eos non distinguere tur baptisatus a confirmato aut sacerdos a baptizatio vel confirmato et cetera Et hec de primo articulo

¶ Quantum ad secundum articulum in quo videndum est vtrum in baptismo gractia infundatur quia ita posset queri de aliis virtutibus ponam tres conclusiones Prima est quod cuilibet rite suscipienti baptismum infumditur gratia.

¶ Secunda quod cuilibet rite suscipienti baptismum infundum tur alie virtutes theologice siue supernaturales scilicet fides et spes Tercia quod nulli quantumcumque rite suscipienti baptismum infunduntur virtutes morales Et istas tres conclusiones declarabo per ordinem.

¶ Prima igitur conclusio probatur nc Et intelligendo de illo suscipiente qui atequam suscipit non habet gratiam / tunc de tali arguitur / quia sibi dimittitur mortalis culpa igitur ei infunditur gratia Antecedens patet et consequentia patet ex prima conclusione tercii articuli prime qu quia de lege ordinata non dimit titur mortalis culpa sine infusione gratie. Et aduertendum est quod haec conclusio est intelligenda prout lyrite importat dispositionem bapque non requiritur necessario ad esse. sacramenti sed ad bene esse cum ces¬ teris necessario requisitis / quia si ly rite importaret solum dispositionem necessario requisitam sacramenti sic non oportet et cetera / sicut patet in multis malis rite baptizatis quo ad necessaria. igitur.

¶ Secunda conclusio probatur scilicet quod alie virtutes puta fides et spes infunduntur in baptismo rite suscepto ad sensum iam expositum. Pro cuius declaratione pono aliquas propositiones. Prima sit heciquam gractia de potentia dei absoluta potest infundi sine aliis virtutibus theologicis scilicet fide et spe¬ / patet quia caritas est quid absolutum quod non dependet a fide et spe. igitur etc Secunda propositio quod non potest efficaciter probari per rationem vel auctoritatem quod gratia de lege ordinata non potest diuidi seu non infunditur in baptismo sine aliis vertutibus theologicis scilicet fide et spePatet quod non per rationem quia cum oppositum absolute possit fieri non videtur posse fieri ratio efficax ad probandum quod non fiat vel non possit fieri de lege ordinata nec aliqua solet adduci. patet eciam quod non per auctoritatem quia ille auctoritates qui non crediderit condempnabitur Ma vltio ad hebreos xi. sine fide impossibile est placere deo Et si quasint similes quae possent induci ex biblia possent omnes intelligi de adultis non de paruulis Auctoritas eciam ecclesie extra de termi. et fide ca. libro vii. non videtur cogere quia non videtur ibi determinare simpliciter ita esse sed dimit tit auctoribus disputantibus. igitur etc. 3a propositio est quod probabilius est quad oppositum quod gacia de lege ordinata non potest infundi seu non infunditur in baptismo sine fide et spe. Patet quia non videtur rationabile quod deus vnam in funderet sine aliis et communiter doctores tenent quod omnes infunduntur in baptismo etiam paruulorum et ad hoc magis declinat auctoritas ecclesie vbi supra. Et sic ex hoc patet conclusio intuenti.

¶ Tercia conclusio probatur scilicet quod virtutes morales nate acquiri ex actibus non infundum tur in baptismo de communi lege qui a aliquis ante baptismum habens habitus morales viciosos quamuis rite baptisetur tamen sentit se pronum ad vicia consueta sicut prius igitur tunc manet habitus inclinans ad talia peccata. Sed non videtur quod deus infundat vnum habitum et non ex pellat habitum contrarium. igitur etc Nec valet ratio quorundam dicentium oppositum conclusionis propter hoc quod deus non minus perfecte operatur in operibus gracie quod nature / sed non inuenitur quod deus in naturalibus det primum principium aliquorum operum nisi det omnia necessaria ad illa opera / sicut natura non dat virtutem vel potentiam progressiuam nisi det organa etc modo habens gratiam siue caritatem habet principium omnium operum meritori orum que non possunt exerceri sine virtutibus moralibus. igitur et ceteaHec enim ratio assumi falsa / proquo dico aliquas propositiones. Prima est quod sepe contingit in operiubus nature quod deus dat principium alicuius operationis et tamen non dat actualiter necessaria ad illam operationem Exemplum deus creando hominem dat sibi principium respectu alicuius sciendi et volendi qui a intellectum et voluntatem / et tamennon oportet quod det sibi tunc habitus per quos potest et sine quibus non potest faciliter in talia opera / sed sufficit quod det sibi potestatem acquirendi tales habitus / sic est in proposito etc

¶ 2a propositio quod tunc communiter deus dans alicui nature principium alicuius operationis dat eciam necessaria ad illam quando scilicet illu principium est exse sufficiens ad talia exercenda sicut est in illo existulo de virtute progressiua. Sic aut non est in propositio Pro quo sit 3a propositio quod caritas infusa saltem cum caritate acquisita est sufficiens princium cuiuslibet operis meritorii sine virtutibus moralibus / quia caritas inclinat immediate ad actum cuiuslibet virtutis ion dicit gregoriu quod onia praecepta sunt vnum in radice caritatis Et hoc modo eciam virtutes sunt conexe incaritate quia caritas inclinat ad actum cuiuslibet earum licet non ita propte et expedite sicut cum aliis virtutibus. igitur etc

¶ Ex hiis sequitur colarum solutiuum vnius obiectionis scilicet quod licet deus in baptismo infundat virtutes in parte intellectiua et non in parte sensitiua qua virtutes dicuntur morales tamen deus perfecte sanat hominem in baptismo quia dat omnia necessa ria ad salutem Nam ille virtutes morales non sunt necessarie ad salutem / dat eciam homini vnde potest tales virtutes acquirere etc Contra primam conclusionem et secundam arguitur ex tercia quia tam incompossibilia sunt avor habitualis et odium habituale respectum eiusdem obiecti quod incompossibilia sunt fides et scientia respectu eiusdem obiecti sed fides et scientia non stant simul respectum eiusdem obiecti igitur nec prima Sed habens babitum acquisitum odiendi deum non obstante tali habitu potest nich ilominus habere vnum actum quo potest diligere deum et velle baptisa ri et sic rite suscipere baptismum et tamen tunc non perdit habitum odiendi prius habitum per predicta in tercia conclusione igitur non inecipit graciam siue caritatem propter incompossibilitatem caritatis et odii habitua lis Et ita posset argui de aliis virtutibus theologicis. Et si dicatur quod isti habitus non sunt incompossibiles quia vnus est infusus et alter acquisitus. Contra illi habitus sunt incompossibiles quorum actus sunt icompossibiles aliter non potest probari incompossibilitas habitum sed actus istorum habituum sunt incompossibiles / igitur btem aut habitus infusi in baptismo sunt eiusdem speciei cum acquisitis aut diuersarum. Si diuersarum tunc cum habitus infusus sit perfectior inclinabit ad perfectiorem actum et perfectius inclinabit quod habitus acquisitus et per consequens cum acquisitus inclinet ad actum omni alio circumscripto ergo multo magis habitus infusus etc ergo paruulus poterit in actufidei. Si autem sint eiusdem speciei tunc potuerunt facere infusi quicquid faciunt acquisiti / quod patet falsum de paruulo vt prius Item queritur quare ponitur quod virtutes theologi¬ ce in baptismo infunduntur cum habeitus inclinet ad actus quos paruuli habere non possunt / videntur igitur frustra

¶ Ad primum dico quod illud primum assumptum et similia debent intelligi de habitibus acquisitis et sic sunt vera alias non quia in illis tanta est repugnantia habituum quantaactuum / quia acquiruntur et augmentantur ex actibus sed vnus infusus et alius acquisitus non repugnant sicut fides infusa et scientia non repugnant quia habitus infesus nonquiritur ex actibus nec augustintus sed solum se habet actiue ad actus

¶ Et quando dicitur actus sunt incompossibiles igitur habitus / consequentia non valet nisi solum de habitibus acquisitis per actus

¶ Ad secundum dico quod habitus infuss distinguuntur specie ab acquisi tie sed non sequitur ultra igitur magis inclinant ad actus quamuis sint perfectiores / sed bene sequitur quod quando concurrunt ad actum faciunt ipsum perfectiorem

Ad 3m dico quod illi habitus licet non valeat ad eliciendum actus tempore nfate tamen valebunt quando erit adultus quia tunc per illos poterit in operameritoria mediantibus acquisitis et valent sibi quocumque tempore vt ostendatur diuisus a filiis perditionis etc Et hoc de 2o ar¬

¶ Quantum ad 3m argu in quo videndum vtrum in baptizms omnis culpa et pena dimitater ponam 3o conclusiones Prima erit de culpe dimissione 2a erit de pene remissione 3a erit de princie quasiti solutione Primaitcols siut ita quod cuilibet rite suscipienti baptismum omnis culpa tam mortalis quad venialis dimittitur Et intelligo per rite sufcipientem illum qui non ponit se obicem scilicet qui penitet de peccatis et cetera

¶ Pro declaratione huius conclasiomus ponam aliquas propositiones

¶ Prima sit hec quod non ideo in baptismo dimittitur culpa quia n ipso infundatur giratia culpe contraria et ipsius tanquam sui contrarii expnlsiua / coutraliquos qui probant praedictam coclusione per hoc quia in generatione quoa libet per indictionem vnius forme omnis forma goria expelliter et eciam dispono ad forma contrariam / sed baptismus est generatio ad vitam eterna / et culpa et gratia sunt contraria / llur in baptismo infusio gratie tollit culpam originalem actualem et venialem etc Voc ei ratio non valet tum quia petit princium nam magis clarum est quod in baptismo culpa dimittatur quam quod gratia conferatur tum eciam quia non probat de peccato veniali cum ipsum stet cum gratia/ sed vlterius hoc caio assunt filum

¶ Proqua sit 2am propositio quod gratia et pcctum siuter culpa non sunt proprie contraria quia gratia quo ad omne ill quod est in ea positiuum et absolutum potest stare cum quaelibet culpa et hoc de potentia dei absoluta sed tunc non esset gratia id est non faceret tunc aliquem esse gratum deo Quod iltur gratia repugnet culpe non est naturaliter sed libere scilicet ex voluntate dei libere acceptantis talenm qualitatem ut faciat aliquem gratum cumquo non stat ipsum esse in peccato sicut non stat quod sit amicus et imicus dei 3a propositio est quod non potest probari naturali ratione sed solum debet credi simplici fide omnem culpa dinmitti in baptismo. Quod debet credi / patet quia creditur quod rite baptizatus seivue digne est dignus vita eterna sic quod si de cederet tunc statim haberet ea. ideo etc Sed quod illud non possit ratione probari / patet quia ipposito quod forma gratie formaliter repugnaret actui pecci vel habitui vicioeso praesenti(quod tamen falsum est ad hunc vibetur clarum quod non sic repugnat actui preterito qui nullum habitum relinquit quia prius totaliter corrumpitur nec repugnat obligationiad penam formaliter Nam deus absolute posset manente obligatione ad penam eternam infundere gractitam et dimittere culpam sine inuisticia / si cut posset aliquem eternaliter punire sime demerito / licet illa punitio non esset propie pena quia pena dicitur respectum culpe sed proprie diceretur dolor. Ex predictis patet de conclusione. a Sed hic est dubtium vtrum culpa originalis possit dimiti in baptismo sine culpa actuali etiam in adulto videtur quod sic quia sicut peccatum contractum cum consensum non remittitur ine consensum ita contractum sine consensu remitti potest sine consensu pervim sacramenti. Si ergo adultus suscipiens baptismum non consentit nec dissentit et commisit peccatum actuale illud non dimittitur / quia conmissum cum consensu igitur cum peccatum originale sit in eo contractum sine consensu videtur posse dimitti sine consensu virtute sacramenti. qua re et cetera

¶ Ad istud dico quod adulto non dimittitur peccatum originale quin dimittatur actuale Cuiuis duplex ratio assignatur de baptismo et erius effectum quantum una est quod deus ex toto facit bonum et non ex parte ideo dicit augustinus ipium est a deo dimidia sperare veniam / quia si deus alicui dimittit aliquod peccatum mortale dimittit omnia que habet. Alia est quia perremissionem originalis aperitur ianum a paradisi et peccato actuali debetur pena eternam. quare et cetera

¶ Et ad argumentum in contrarium dico quod verum concluderet scilicet quod peccatum contractum sine consensum etc. nisi esset aliud impedimentum speciale qua le est in adulto praeter peccatum contractum sine consensu scilicet peccatum actuale / sine quo non potest dimitti aliud etc Et intelligo ista de lege ordinata

¶ 2oa conlso de pene remissione sit ista quod nullli quam tumcumque rite suscipienti baptismum remittitur omnis pena Pro cuius declaratione sciendum est quod duplex est pena / una eterna / alia temporalis. Et temperalis est duplex / vna voluntarie contracta / alla naturaliter inflicta / iuxta hoc pono aliquas propositiones

¶ Prima sit hec quod pena eterna remittitur in baptismo / quia baptisatus redditur dignus vita eterna. igitur eciEt hoc verum est de rite baptizatio cui ante baptismum non est remissa igitur etc. 2a sit hec quod pena temperalis voluntarie contracta. id est debita pro peccato voluntario remittitur in baptismo Et hoc verum est in adulto rite baptisato cui non est prius remissa seu qui ante susceptionem baptismi erat obligatus ad eam sed in paruulo baptizatio non remittitur talis pena quia ad nullam talem obligatur et cetera.

¶ Tercia incilnfio pena temporalis naturaliter inflicta non remittitur in baptismo quia talis pena que consequitur omnem bominem secundum communem cursum nature sicut esurire sitire et huiusmodi durat ita post baptismum sicut ante Et hoc solum ex ordinatione diuina. quia posset oppositum facere si vellet Et sic patet quomodo in baptismo remittitur pena et quomodo non.

¶ Ex predictis patet correlarie quod licet nulla sit causa a priori / quare non licet iterare baptismum et quod si itereturs de facto nullum habet effectum nisi sola institutio diuina / tamen ista institutio est rationabilis / quia aliter daretur occasio et incentiuum delinquendi / cum inbaptismo sit plena remissio culpe et pene vt dictum est. Vnde non valet illa ratio quam aliqui assignant scilicet quia in baptismo imprimitur caracter qui est indelibilis. Nam hec est probatio per immanifestius. A principio enim institutionis baptismi manifestum fuit quod non licuit iterari / quod autem caracter imprimatur non fuit nec est sic manifestum nec ex scriptura / nec ex auctoritatibus sanctorum Vnde si multum fuisset de eo tracta tum a sanctis magister sententiarum de eo fecisset mentionem. qui tamen de caractere in toto tractatu de baptismodo non loquitur nisi in vno loco / vbi dicit qui ab hereticis baptisati sunt seruato caractere christi baptisandi non sunt. Lbi autem vocat ceracterem christi formam baptismi christi sicut patet ex textum Et sic nichil loquitur de caractere secundum illam significationem qua vtimur et de qua supra. qua re etc. Pena autem iterantium baptismum tam conferentium quam suscipienum est irregularitas Extra de apostatis Ex littera / nisi ignorantia facti excuset / sicut potest Ut de consen distini 4a. dequibus ignorantia iuris hic non ex cusaret Est eciam differentia si illa ite ratio fiat publice vel occulte / quia in prima solus papa potest dispensare In secunda vero forte potest episcopus secundum scotum qui in hac materia inuehit contra canonistas non semper bene attendentes formam verborum iu ris nec distinguentes dicta decreti / quando sunt a legislatore vel ab alio et cetera¬

¶ Ex praedictis ergo patet quare baptismus non interatur scilicet quia ibi dimittitur pena etc

¶ Sed contra illud arguitur / quia sicut nullum bonum irremuneratum ita nullum malum ipum nitum. Si autem in baptismo remittatur pena etc / tunc aliquod malum est impumnitum / quod est iniustum.

¶ Ad hoc dico primo quod nullum bonum meritorium fit quod non praemiatur a deo

¶ Dico 2o quod aliquod peccatum fit quod non punitur a deo sicut est in proposito Et hoc est quia deus est pronior ad remittendum et praemiandum quam ad puniedum Dico 3o quod nullum peccatum est quod non puniatur quia ipmmet est sibi pena Dico quarto quod nullum peccatum remanet impunitum a deo. quia quodhi bet peccatum quod remanet punitur a deo sed in proposito peccatum non remanem. ionetc.

¶ Tercia conclusio de prinis quesiti responsione siue ad titulum quaestionis proposite responsi ua sit ista quod non omnes suscipientes baptismum equaliter recipiunt omnem bap tismi effectum Pro cuius declaratio ne pono aliquas propositiones. Prima est quod omnes baptisati equaliter recipi¬ unt primum effectum baptismi. scilicet caracterem quia ille est similis in omni bus baptisatis

¶ Secuda est quod non omnes baptisati equaliter recipiunt secundum effectum baptismi scilicet graciam quia aliqui non recipiunt. Tercia quod non omnes baptisati recipientes gratiam equaliter recipiunt eam / quia aliqui plus et aliqui minus

¶ Pro cuius probatione pono aliquas propositiones.

¶ Quarta propositio sit hec quod adultus baptisatus recipiens gratiam / maiorem recipit quod paruulus / quia adultus quantumcum que habeat tenuem voluntatem dum tamen consentiat recipere sacramentum et non se ponat obicem ad graciam habet meritum proprium quod non habet paruulus. ideo est magis dispositus. quare etc Sed contra. ponamus quod adultus toto tempore baptismi et post / peccet venialiter. videtur esse indispositus aliquo modo qualiter non est paruulus / qui nullam habet indispositionem. igitur in hoc casum paruulus maiorem recipiet gractiam

¶ hic dico quod peccatum veniale nullo modo prohibet gratiam infundi nec actum meritorium simul habere

¶ Et sipposito quod tale peccatum esset aliquo modo indispoitio ad gractiam. quia tamen cum ipsa stat aliqua dispositio scilicet meritum que non est in paruulo / et est maior dispositio quod ipsum sit indispositio. ideo et cetera

¶ Quinta propositio stat de lege ordinata quod deduobus paruulis baptisatis vnus recipiat maiorem gratiam quod alius. quia in parentibus vnius vel in muestro conferente potest esse apioder motus deuotionis quod alterius / propter quorum merita deus vni paruulo potest conferre maiorem graco a quam alteri Sed hoc non est virtute baptismised meriti Et dicit scotus quod hoc modo forpte fuit de beato nicholao quod parentis eius meruerunt sibi talem gractiam que fuit principium tam mirabilis effectus vt duobus diebus in ebdomada vnica lactationem contentus maneret Et quo ad hoc melius est puerum a bono sacerdote baptisari quam a malo / quia eius orationes quas facit in baptismo magis exaudiuntur et valent illi pro quo fiunt quam orationes mali Ex quo sequitur corate quod stat delege ordinata quod duo paruuli inequaliter praemienter in celo / patet ex dictis / patet eciam ex alio quia peruulus confirmatus moriens habet maiorem gloriam quod baptisatus tantum et non coufirma tus. Et ideo sicut dicit adam expediret quod ista duo sacramenta scilicet bap tismus et confirmatio sine magna mora interposita conferrentur si adesset sem per qui posset / sed episcopus non semper est presens. ideo non est consuetum fieri. Aliter tamen dicit holkot de ista confirmatione licet non neget predictam viam scilicet quod licet paruulus baptisatus et confirmatus habeat duas gratias et alius vnam tantum / gratia tamen confirmatio nis non est gratia vniuore cum alia nec reddit habentem digniorem vitaeterna sed nata est reddere fortiorem habitum fidei. Ad quem effectum specialiter ordinatur. Et sic patet de secundo effectu baptisimi.

¶ Sex ta propositio quod non omnes baptisam ti recipiunt equaliter tercium effectum baptismi / scilicet remissionem culpe et pene / quia aliqui non recipiunt.

¶ Septima propositio quod non omnes baptisati recipientes predictum effectum equaliter recipiunt ipsum. patet ex dictis in prima et se cunda conclusionibus.

¶ Octaua propositio est quod omnes baptisati equaliter recipiunt effectus baptismi quan tum est ex parte baptismi / et hoc probat ratio post oppositum questionis Et si quandoque sit inequalitas hoc est ex parte dispositionis alterius et alterius in alio et alio suscipiente vel in aliis pro eo sicut patet ex supra dictis et sic patet de conclusione. Sed hic est dubium vtrum stet de lege ordinata quod gratia vnius adulti sit equalis vel minor quam gratia baptismalis vnius paruuli. Videtur quod sic. quia cum iste sunt eiusdem speciei et prima non excedat in infinitum secundam sequitur quod gratia huius adulti poterit diminumi quousque fiat equalis vel minor et cetera

¶ hic potest dici primo quod quelibet gracia debita merito personali est maior quam gratia infusa in baptismo seu gratia baptismalis / et ideo est dare minimum actum merito rium qui habet per se subsistere cui respondet gratia vna minima data pro merito voluntatis licet non sit minimus actus meritorius simpliciter / qua a quelibet pars illiuis actus merito rii et quelibet pars gracie est gratia non tamen posset a voluntate viato ris fieri actus meritorius per se existens minor isto. ideo non est possibile quod vnus adultus mereatur in duplo minus et iterum sic vsque ad equalitatem peruuliquia status est in minimo actum merito rio per se existente qui est maioris gciemeritorius quam sit gractia paruulitur Et si dicatur nichil est tam in potestate voluntatis quam actus suus ergo quocunque dato potest causare minorem: concedendo quod minor est sed non erit meritorius licet pars huius actus meri torii sit minus meritum sed si per se existeret non esset meritum. Exemplum medientas huius ignis agit ad aliqua distantiam ad quam non ageret se perse existeret sicut patet in casu.

¶ Secundo modo potest dici concedendo conclusionem scilicet quod possibile est adultum cathemnim mereri tantam gratiam ante baptismum praecise quod ta confertur paruulo in baptismo. Item potest concedi de peccatore quam potest ita remisse conteri et cum talibus circumstantiis quod non habebit maiorem gratiam quod paruulus in baptismo.

¶ 3o modo potest dici quod praedicte gratie scilicet baptizmalis et gratia meriti personalis / non sunt comparabiles quia non sunt eiusdem speciei Vnde secundum thomam gratia baptismi et confirmationis et gratia virtutum et donorum distinguuntur secundum speciem. quia ad alios effectus ordinantur Et secundum hoc si sit verum patet de dubio et per consequens de quaesito principali

¶ Tunc ad rationes. Ad prima patet quid dicendum

¶ Ad 2am concedo quod in casubaptismus plus valet peruulo quod adulto / silicet quando adultus ante baptismum est iustificatus et hoc probat raitulo et non est contra dicta prius. Ad terciam quantum ad illud quod concludit de duobus adultis conceditur nec est contra dicta Sed quantum ad id quod arguit de duobus paruulis potest dupliciter dici Vno modo quod omnes paruuli sunt equales in naturalibus quo ad id in quo gractia immediate recipitur quia omnes anime sunt equales in perfectione licet sint inequa les in dispositionibus suorum corporum. Alio modo posset dici ( si teneretur) quod anime non sunt eque perfecte essentialiter sicut videtur senare articulus parisiensis. Vnde potest negari consequentia sunt inequales in naturalibus / ergo gractia causatur perfectior in perfectiori anima Et quando arguitur sacramentum equaliter agit et actus actiuorum sunt et cetera. Dico quod sacramentum proprie non agit gratiam sed deus libere agit eam quando sacramentum suscipitur / et ideo pot est causare maiorem vel minorem. sicitct sibi placet quare etc