Quaestio 5

Quantum ad primum articulum secundum scotum et communiter loquentes Tucaristi a est sacramentum corporis christi contentium ub speciebus panis et vini post conse crationem factam a sacerdote sub certis verbis cum debita intentione prolatis ex institutione diuina veaciter signans corpus christi et sanguinem sub vtraque panis scilicet et vini specie realiter contineri et ipsum digne commedentes aut bibentes spiritualiter refici Et hec descriptio patebit ex dicendis Ex hac descriptione patent sex corlatia

¶ Primo patet quid sit materia huius sacramenti quia panis et vinum Et debet esse panis terticeus cum aqua elementari coagulatus de conse distinctione 2. capitulo Non oportet Et capitlo sequenti Cuius congruentia accipitur ex illo verbo christi io. 12 misi granum frumenti etc vbi christus granon ffumenti se pomperat debet etiam esse vinum de vua expressum de conse. dstincione 2a Vinum Cuius congruentia accius pitur ex illo verbo christi Ego sum vitis etc Vbi christus se comperat viti / et ideo vinum articit vel quod non est de vite non est conueniens materia huius sacramentiRatio autem omnium istorum est sola institutio diuina / quamuis congruentie ad hec possint dari Secundo patet quid sit forma huius sacramenti quia certa virba a sacerdote prolata pro quo ponoaliquas propositiones Prima est quod forma consecrationis coriatio sunt hec verba hoc est corpus meum Vnde illa coniunctio enim non est de essentia forme sed ponitur ad continuandum ne illa verba que sunt de forma proferantur sine praecedentibus

¶ Secunda propositio quod illa verba precedentia debent dici propter reuerentiam vel propter orationem praemittendam licet non sint necessaria ad consecrationem faciendam.

¶ Tedcia propositio quod ad consecrationem sanguis ista verba sunt necessaria vel eorum sensus hic est sanguis meus / quoniam omnes quatuor euangeliste in illo sensu concordat quia idem intelligitur per ista hic est calix sanguinis mei hic est enim sanguis meus hic est calip in meo sanguine / quaeverba illi quatuor posuerunt Hec autem verborum diuersitas fut fortem propter hoc quia a principio in diuersis linguis scripserunt vel quia ex diuersis linguis in latinum translata sunt euangelia vel quia sic voluit spiritus secus vt sciretur quod non eadem verba requiruntur sed equiualens sensus velpropter aliud misterium. Non est ergo dubium sensum illorum exigi ad consecrationem sanguinis sed vtrum alid requiratur dubium

¶ Pro quo sit quarta propositio quod non est certum ex scriptura vtrum illa verba quae praecedunt autem se quuntur in canone misse secundum usum eccle aut aliqua alia a praedictis requirantur ad comecrationem sanguis ionm periculosum est hic aliquod asserere quia ad hoc auctoritas sunffi ciens non haentur / sed non est periculosum ignorare quia videtur ignorantia inuincibilis vt dicit scotus Et de hac materia tractat armacanus libro. ix. a principio usque ad quantum car sed traseo causa breuitatis etc

¶ Quita propositio que sequitur ex predictis est quod non est necesse in quolibet sacramento scire praecise que verba sunt de forma ad hoc quod aliquis conferat sacramentum.

¶ Sexta est quod in casu talis dubii sufficit intentio faciendi quod facit ecclesia / ideo sacerdos debet distincte legere verba canomnis a principio vsque ad finem et oppositum facere esset peccatum quia ibi melior est simplicitas quam subtilitas

¶ Tercio ex dicta descriptione patet quis sit minster huius sacramen ti quia sacerdos certa verba proferens cum debita intentione / pro quo pono aliquas propositiones

¶ Prima est quod solus deus potest hoc sacramentum conficere causaliter Secunda quod creatura potest hoc sacramentum conficere minsterialiter quia deus sic ordinauit vt in quolibet sacramento mister posset esse homo

¶ Tercia est quod ad hoc vt creatura conficiat hoc sacramentum minsterialiter solum tres conditiones requiruntur simpliciteri

¶ Prima est quod sit sacerdos 2a quod proferat verba consecrationis 3a quod habeat intentionem faciendi quod ecclesia intendit

¶ Prima conditioest specialis in hoc sacramento Et pro¬. batur extra de sum. tri. et fieta. Et fumdatur Mat 2o hoc facite etc Vel hoc quociecusque feceritis etc Vbi christus loquitur discipulis quibus succedunt in ecclesia soli sardotes 2a conditio et 3a sunt comes aliis sacramentis Vnde propter defectum secunde non potest mutus conficere / sed propter defectum 3a hoc non potest carens usu¬ rationis sed illud potest degradatus hereticus vel scismaticus

¶ Quarta propositio quod ad hoc vt creatura conficiat hoc sacramentum ministerialiter non solum simpliciter et absolute sed eciam decenter et ordinate aliqua alia a predictis requiruntur scilicet aliqua ex parte minstri vt quod non sit subiectus pene canonice aut pene naturali super qua fundatur pena canonica / sicut quod non sit degdatus irregularis excomunicatus suspensus ab executione sacramentorum / symoniacus vel infamis quod non sit in naturalibus turpiter et scandalose defectu osus sicut leprosus Item quod non sit in peccato mortali et quod sit in conuenientibus ornamentis vt habetur de consene distici vestimenta. Et quod habeat in missa respondentem inpersona totius ecclese Siliter ex parte oci aliqua requiruntur Ex parte loci proprie dicti duo scilicet primo quod non sit interdictus / 2o quod sit sanctificatus Et istud 2m intelligendum est nisi in casunecessitatis Item ex parte loci improprie dictiscilicet altaris vel vasis requritur quod altare sit lapideum et quod calix vel patena sit de auro et argento aut ad minus destanno / non de ere vel auricalo propter contractam rubiginem / non de ligno vel vitro propter inbibitionem vel fractionem Et debent omnia ista esse consecra ta. Similiter aliquid requiritur ex parte temporis scilicet quod sit inter principium diei et horam nonaintliendo per principium diei principium aurore. Et incipit secundum auctorem in libro de crepusculis quando est sol sub orizote ad 8. gradus et hoc est intelligendum regulariter Item istam temporis circustantiam cocomnitatur vnum quod requirit tractum temporis scilicet quod dicatur missa cum certis oronibus secundum usum ecclesie Et de omnibus istis vide in scoto libro 4o in fine dinius 3o vbi diffuse declarat ista que breuiter sumaui quia licet sint vtilia tamen non sunt magne speculationis

¶ Quartio ex predicta diffinitione patet quis sit suscipiens hoc sacramentum quia comedens aut bibens.

¶ Pro quo distinguendum est secundum scotum quod hoc sacramentum potest aliquis suscipere quaderum pliciter Vno modo sacramentum et non acramentaliter. 2o modo sacramentum sacramentaliter et non spirituraliter 3 o sacramentum sacramentaliter et spiriualiter l modo samentum spirtualiter et non sacmentaltier Primo modo recipit sacramentum qui recipit hostiam consecratam / sed tamen non re cipit eam vt consecratum sed onino non discernens ea a communi cibo Et talis secundum apostolum n corinthi xi. Iudicium sibi manducat et bibit non diuidicans corpius domini id est non discernens a communibus cibis Et hoc si fiat ex infidelitate sicut in pagano vel ex conteptu stante fide vt in malo christiano Et hoc modo vnum brutum potest recipere hoc sacramentum Secundo modo recipit sacramentum ille qui est in peccato mortali et tamen credit ibi esse corpus christi et recipere communionem ipsius Tercio modo recipit sacramentum bonus fide lis sine peccato mortali qui cibum siue sacramentum corporaliter recipit et in tibum spiritualiter conuertitur iuxta verbum augustini Quarto modo recipit sacramentum bonus fidelis deuote paratus ad susceptionem qui tamen propter reuerentiam abstinet vel propter in firmitatem vel quia forte non habet ministrum. Istis tribus modis brutum non potest suscipere sacramentum sed dnobus vltimis solus bonus recipit

¶ Quito ex dicta descriptione patet quis sit effectus huiuis sacramenti. Est enim duplex effectus / primus est realis continentia corporis et sangui nis christi sub speciebus panis et vini Secundus est refectio spiritualis illius qui digne recipit hoc sacramentum Prims effectus probatur perauctoritatem Mat. 2o. vbi christus post cena illud sacramentum instituit vt subillis speciebus verum corpus eus et vetus eius sanguis realiter contineretur Et non tantum tunc quando ipse confecit sed eciam quando postea a sacerdotibus conficeretur Ad quod dedit auctoritatem subdens ibi/ hoc facite in meam commemorationem Vnde quod hoc sacramentum semper sit in ecclesia quadiuipsa durabit patet per illud / quocien / cumque panem hunc etc mortem dominiannunciabitis donec veniat. supple ad iudicandum. Vnde usque tunc durabit ecclesia militans et eubaristia in ea

¶ Secundus effectus patet quia congruum est illum speciasiter refici qui digne recipit cibum spiritualem et retera ideo datur in specie cibi corporalis et cetera Si vero heretici vellent impugnare primum effectum dicendo quod corpus christi non est ibi rea liter sed solum representatiue / et quod illa verba scilicet hoc est corpus meum hic est sanguis meus dicta sunt figuratiue sicut illud iohanuis decimo quando to Ego sum vitis vera. Istud appa¬ ret esse contra intentionem christi quia secundum augustinum intellectus verborum christi ex praecedentibus et sequentibus potest haberi Vnde vbi christus dicit ego sum vitis vera statim subbit et vos palmites. Vnde constat eum loqui figuratiue Cum autem dicit hoc est corprius meum statim subbit quod pro vobis tradetur lu. 13. Et ita de suo sanguine. ideo etc Et si dicant isti quod christus videns aliquos abisse retrorsum propter predicationem de eucharistia vbi dixit nisi maducaueritis carnem etc statim exposuit se dicens verba que locutus sum vobis spiritus et vita sunt et ita videtur quod non intellexerit nisi de carne sua figuratiue Istud non valet quia non vult ibi negare veritatem corporis sui sed vult ostendere quod non est ibi corporaliter illo modo quo illi intelligebant scilicet visibiliter et in propria forma sed per oppositum ad istum modum intelligendi est ibi spiritualiter et cetera.

¶ Sexto ex dicta diffinitione et immediate dictis patet quadrumplex differentia et excellentia huius sacra menti super alia Prima quia alia licet quantum est de se sint signa vera tamen quandoque non habent effectum suum propter suscipientis indispositionem / sed istud est veracissi mum quia nunquam caret primo effectu

¶ Secunda est quia istud realiter continet illud quod signat alia non

¶ Tercia quia effectus istius est dignior quam in aliis et cetera.

¶ Quarta quia alia sacramenta consistunt in fluxum et fieri Istud autem est quoddam permanens etc Sed contra predictaper ordinem mouentur aliqua dubisa circa materiam

¶ Primum dubium est an panis apart imus vel fermentatus vel vterque sit materia huius sacramenti

¶ Secundum vtrum apponere aquam sit de necessitate sacramenti. Et videtur quod non quia non apparet vbi christus instituerit quod ponatur aqua. igitur etc.

¶ Ad primum dubium dicunt greci quod necesse est conficere in fermentato ideo negant latinos conficere. Antecedens probant quia christus confecit in illo pane sicut nituntur declarare ex euangelio sed de hoc vide pro et contra in scoto Contra hanc heresim pono aliquas propositiones

¶ Prima est quod christus confecit in pane appartimo / et non in fermentato Patet per illud Mat. 2o. primo die aximorum quesierunt discipulivbi vis paremus tibi pascha Similter Mat. 14. et ideo patet quod prima die aimorum scilict 14. luila cum discipulis comedit christus agnum paschalem secundum legem et illa die confecit etc

¶ Secun da propositio quod non solum in aximo sed eciam in fermentato potest confici / quia secundum anselmum libro suo de asimo et fermentato non differunt substantialiter azimus et fermentatus ideo non nega mus grecos conficere in fermentato Qd patet quia a princio tota ecclesaconficiebat in ario postea at tempore leonis pape fuit constiturum quod conficeretur in fermentato sed illd fuit ad tempus ad extinguendum hesim hebionitarum qua dixerunt necessariam esse christianos iudaysare et per consequens pascham in asio conficere sed illa haec si extincta rediit ecclesia occidentalis ad primam consuetudinem

¶ Tercia propositio quod minister siue latinus siue grecus conficiens in fermentato grauiter peccat quia talis facit contra ordinem siue constitutio nem ecclesie que conformis est quo ad hoc institutioni christi etc

¶ Ad ecundum dubiuum dicit armacanus inlibrodo quarto capi. nono quam aqua in consecratione saguinis necessario exigitur quia licet non legatur christum sit consecrasse tamen aliquibus veri similibus rationibus hoc probatur et cetera Scotus tamen dicit quod non est simpliciter de necessitate sacramenti quod apponatur aqua cum vino quia eciam quando ponitur aqua non conuertitur in sanguinem nisi sit primo comuersa in vinum et ideo ita modicaest ponenda et ita tempestiue quod antete consecrationem possit conuerti invinum. Greci eciam non apponunt aquam vt dicit inocentius de officio misse parte tercia libro quarto capitulo quinto / tamen minister tenetur ponere aquam propter preceptum ecclosie eciam christus vinum aque mixtum consecrauit secundum dam. libro quarto capitulo quinto et cetera. Sed circa formam sunt aliqua dubia. Primum est quando christus hoc sascramentum instituit siue quando primo consecrauit.

¶ Secundum est quid demonstratur per ly hoc in illa propositione / hoc est corpus meum et cetera et quid signat etc

¶ Ad primum dubium patet quod in cena fuit a christo hoc sacramentum institutum tamen circa hoc dupliciter dicitur Vnde dicit scotus quod christus quando dixit illa verba. hoc est corpus meum non consecrauit per illa verba sed prius per illam bene dictionem de qua dicitur quod benendixit etc Et huic concordat innocentius deofficio misse partem 3a casalo 6o et 14 Et pro hoc videtur facere quod nisi corpus christi fuisset ibi sub sacramento ante prolatio nem illorum verborum hoc est etc non verre dixisset hoc est corpus meum etc Alio modo dicit armacanus li. 3o capitulo. 5o quod vbi marcus dicit benendxit lucas et paulus dicunt gratias egit et sic non videtur illa benendictio panis sed potius dei paris nec praecessit aliqua beanendictio consecratiua panis antequam christus dixit hoc est corpus meum et ita de calice etc Vtrumque at praedictorum modorum probabile est sustinere secundum istum doctorem / tamen quicquid dicatur de predictis non refert quo ad propositum quando illa verba hoc est corpus etc sint consecratiua apud nos Magis tamen probabile videtur quod per eadem verba christus consecrauit quia non videtur rationbile quod alia forma verborum consecrationis vtatur minster quam ea qua usus fuit eius doctor et magistur etc

¶ Ad 2m dubiuivel quaris de christo vel quaris de christi mistro. Si quaecns de christo quod demonstrauit dicendo hoc est etc licet scotus circa hoc multas opiniones recitet et plures consetes probet tamen breuius potest dici vno modo secundum prima viam supradictam quod christus demonstirabat corpost suum iam ibi paexistens ante prolationem verborum illorum etc Aomodo tenendo 2m viam ibidem dictam potest dici secundum armacanum quod chrisus corpus suum demnsauit ante conuersione panis in ipsuem quod tamen adhuc non fuit in manus eius sed esse debuit verbis illis prolatis / quo corpore eius demeanto verum fuit hoc est corpus meum Et vtrumque horum potest dici sine periculo secundum istum doctorem. Si autem queris de christi ministro quid demonstrat dicendo hoc est corpus meum etc Vno modo potest dici secundum ockam in quolibet suis quod sacerdos significative recipiens dicta verba debet demonstrare per ly hoc corpus christi sic tamen quod illi propositioni vocali duplex mentalis correspondeat scilicet vna de futuro a principio prolationis verborum usque quo verba sunt prolata et est talis mentalis hoc corpus quod statim erit sub istis speciebus est corpus meum Alia de praesenti verbis prolatis scilicet hec. Hoc corpus nunc existens sub istis speciebus est corpus meum referendo semper ly meum ad christum cuius hoc est corpus Et causa est quia tempore prolationis verborum res aliter se habet quod post quia primo non est ibi corpus christi sed bene post etc Alio modo dici potest quod non est necesse quod sacerdos rite conficiens aliquid demonstret per ly hoc vel etiam quod aliquid intelligat per illam vocem plusquam per vocem non significativam quia vox illa non requiritur ibi ad illam consecrationem tanquam significativa veri vel falsi sed solum hec vox data est nobis tamquam signum vt cognoscamus quod hiis verbis rite prolatis immediate sub illis speciebus est corpus christi per diuinum beneplacitum Et pro hoc facit quod sacerdos profert illa verba materialiter et recitando ea tanquam a christo dicta / vt patet per verba praecedentia in canone / ideo illa non est propositio etc Vnde quantum ad hoc bene dicit scotus qui finaliter tenet quod qualitercumque logitus saluet illam propositione esse vera tamen sufficit the- ologo quod illa non est oratio sacramentalis vt vera sed ut tale signum sensibile et ut instrumentum institutum a deo ad consecrationem illam etc Sed male dicit in hoc quod subbit ibidem quod illa oratio non est propositio consecratiua ut vera neque ut falsa sed tantum ut est propositio neutra et prior naturaliter et forte tempore veritate sua hoc enim nichil est dicere ymmo implicat quod aliqua propositio sit neutra aut aliquo modo prior sua veritate Ideo dico quod illa oratio non est consecratiua ut propositio ve ra aut falsa sed vt quoddam signum quod non est propositio iuxta dicta prius Adhuc circa ministrum sunt aliqua dubia Primum est vtrum minister consecrans hoc sacramentum in peccato mortali vel sine confessione de peccato mortali commisso peccet ex hoc mortaliter. Et videtur quod non quia nullus genetur confiteri nisi semel in anno iuxta c. omnis vtriusque sexus igitur sacrdos potest exercere actus suos sibi conuenientes absque hoc quod pluries confiteatur etc 2m dubium est v trum minister obligatos duabus personis cuilibet sub hac forma dicam pro te vnam missam possit satisfacere per vnam. Et videtur quod sic per simile de illo que habet plura beneficia et pro qulibet obligatur ad horas non tamen tenetur bis eas dicere etc Ad primum dubium pono aliquas propositiones

¶ Prima est quod consecrans in peccato veniali propter hoc non peccat nec mortaliter nec venialiter Patet quia de tali non est necesse penitere. igitur etc

¶ 2a propositio quod consecrans existens in actu peccati mortalis ex hoc peccat mortaliter quia simpliciter manducat indine unde videtur quantum ad hoc idem iudicium de consecrante et manducante.

¶ Tercio quod consecrans existens in peccato mortali dequo non penitet nec penituit quia preteritum est et de illo non recolit sed hoc non fit ex negligentia crassa vel affectata excusatur. Si vero exnegligentia mala peccat mortaliter. licet non ita grauiter sicut primus / qui peccat actualiter Patet quia primo corintheorum undecimo. dicit apostolus probet autem seipsum homo et cetera Ideo homo se probare et examinare tenetur secundum possibilitatem fragilitatis humane et cetera et si hoc faciat sufficit. Vnde patet quod rite et digne conficiens non tenetur esse in caritate etc.

¶ Quarta propositio est quod consecrans qui peccat mortaliter quamuis deillo penituerit si confessus non fuerit peccat mortaliter quia genetur prius confiteri quod consecrare vel communicare cuius ratio est quia non tantum debet deo reconciliari sed ecclesie ad hoc vt digne recipiat sacramentum ecclesiastice vnitatis et cetera Et hoc verum est si occurrat oportuni tas confitendi sine scandalo alias non / vide scotum.

¶ Ad argumentum autem dicitur quod illud capitulum omnis et cetera est preceptum generaliter tangens omnes fideles sed alia lege speciali tenetur sacerdos et quaelibet ustipiens in casu isto scilicet illa probet autem seipsum homo etc. Ad 2m dubium pono aliquas propositiones

¶ Prima est quod obligatus ad vnam missam pro sorte et postea obligatus ad aliam missam proplatone non potest per vnam solam missam deobligari Patet quia ex ista forma verbo rum constat quod talis sit obligatus ad du¬ as

¶ Secunda propositio est quod duabus obligatus personis sub forma posita in casu istius dubii potest satisfacere per vnam missam. Patet quia ex illa forma non sequitur ipsum esse obligatum ad duas ad hoc est argumentum ibi factum etc

¶ Tercia propositio est quod obligatus sorti ad celebrandum bnam missam principaliter pro anima eius / et platoni ad celebrandum vnam missam principaliter pro anima ipsuis non potest satisfacere provtraque anima per vnam missam Proquo sciendum quid voco missa principaliter celebrare pro anima alicuius Vnde videtur quod sic principaliter celebrare pro anima alicuius est applicare vel intendere applicare missam suam anime vnius sic quod sit quedam satisfactio apud deum pro illa anima siindigeat Et ideo sacerdotem celebra re principaliter pro anima sortis potest intelligi dupliciter. Vno modo quod intendat quod missa sua valeat multios / ita quod sit satisfactio pro multis et simul intendat quod plus valeat anime sortis quod alicui de reliquis. Alio modo quod applicet missam sic quod tantum cedat anime sortis in satisfactione licet velit quod prosit aliis per modum orationis. Primo modo potest iste celebrare principaliter provtroque sed secundo modo non Et isto ecundo modo propositio est vera. Quarta propositio quod illo secundo modo stat quod aliquis celebrat principaliter pro aliquibus / et tamen pro nullo celebrat principaliter Patet / in casu quod aliquis celebret eque¬ principaliter pro duobus etc Ex praedictis patet solutio vnius questionis scilicet si quaera tur vtrum missa celebrata pro pluribus generaliter tantum valeat vnicuique ipsorum ac si specialiter pro vno eorum tantum celebraretur positio quod quolibet eorum indigeret

¶ Vnde pono quantam propostionem quod non / quia valor misse per modum distributionis cedit cuilibet in partem satisfactionis apud deum secundum equalem proportionem secundum numerum personarum Et per consequens quam to plures sunt tanto vnusquisue minus habebit Nam valor misse est infinite virtutis in purgatorio Alioquin sufficeret vna missa pro omnibus etc / et sic frustra dicerentur plures in ecclesia etc. Sexta propositio pro intellectum predictorum sit hec quod missa siue quaeque orofacta in ecclesia pro defuncto dubitur dicitur valere Vno modo per modum satisfactionis deo pro debito defuncti / et sic verum est quod dixi. Ailio modo per modum orationis siue supplicationis / et sic potest vnicui que equaliter valere / ac si specialiter fieret. Videtur tamen quibusdam quod loquendo de deo secundum conditiones policie humane non apparet verisimile quod deus eque faciliter concedat supplicationm que fit pro remissione mille debitorum / sicut supplicationem eque intensam quae fit tantum pro vno debitore que procedit ex equali caritate Et ideo regulariter loquendo videtur quod plus valeat missa vni si pro eo specialiter fiat quam si pro eo et pro aliis generaliter fieret etc. Vlterius circa suscipientem sunt aliqua dubia

¶ Primum vtrum hoc sacramentum tantum debeat sumi a ielunis t Secundum est vtrum a quolibet debeat su¬ mi sub vtraque specie etc.

¶ Ad prinum dubium dico quod non. Et hoc in duplicicasu Primus est si non ieuinus sit in periculo mortis tunc ne talis discedat sine viatico potest sumi Secundus est quod sisacerdos fuerit deceptus in consecratio ne panis vel vim vt si aquam ponat loco vim debet iterum consecrare et aliam hostiam apponere et a consecratione hostie incipere quia consecratio debet esse integra secundum tho. vltiam parte suite. quioa d83. ar. 6. quia sicut dicitur. 1a distini q. 5 ca. nichil perfecta videri non possunt sacramentanisi perfecto ordine compleantur. unde sacerdos tenetur ex precepto ecclesie perfecte sub vtraque specie et recto ordine consecrare / propter integritatem sacramenti Et tenetur quod consecntsumere / ergo cum non sit ineiunus incasu / tamen oportet sumere quia preceptum de ineuinio est solum de honestate et reuerentia sacramenti et preceptum de integritate est de substanti a sacramenti / quia in duabus speciebus consistit tantum vnum sacramentum. ideo minus preceptum est infringendum ad obediendum maiori Et non est verum quod dicitur in summa confessorum libro tercio. ti. 34. q. 69. quod tantum in articulo mortis potest sumi hoc sacramentum a non ieiunis etc

¶ Ad secundum dico quod iuxta doctrinam apostoli licitum est communicare quoscumque sub vtraque specie sacramenti etc. Non est tamen ad hoc obligatio ymmo ecclesia romana in usu habet solum laycis vinum conferre post comunionem corporis christi / ne forte per negligentiam queleuter possit contingere administrando multitudini posioli saramentum sanguins christi aliquid effundere tur de ipso sacramento quale periculum non est in administratione corporis christi subspecie panis. ideo sacramentum sanguimis non ministratur populo / quam uis posset etc

¶ Vitimo circa effectum huius sacramenti sunt duo dubia iux ta duplice effectum ipius.

¶ Primum dubium est vtrum de necessitate salutis sit recipere sacramentum sanguinis Vide tur quod non per immediate dicta etc Sed oppositum io. qo Nisi manducaueritis carnem filii hominis et biberitis eius sanguinem non habebitis vitam eternam in vobis. etc

¶ Secundum dubium vtrum corpus christi sit in sacramento adorandum simpliciter et absolute vel sub conditione scilicet si sacetdos secterit quod intendit ecclesia Primum non videtur requiri quia nullus tenetur credere falsum quod esset si etc Nec secundum videtur sufficere quia sit quelibet res posset ado rari dicendo adoro te si tu sis adoram da etc

¶ Ad primum dubium dico quod non / et quod illud dictum saluatoris non debet intelligi de sacramentali sanguinis sui sumptione / sed de maducatione et bibitione spirtuali silicet per fidem que consistunt in hoc quod vnusquisque adultus debet credere deum habere carnem et sanguinem in hoc sacamento Ex hac enim fide cibatur et potatur spiritualiter et habet vitam spirituabem. Et hunc sensum probat diffuse: dominus armacanus libro nono capitulo 8o Et specialiter ex illo verbo quod ibidem sequitur verba que locutus sum vobis spiritus et vita sunt etc. Concedit tamenquod sumptio sacramentalis multum prodest ad vitam spiritualem agendam¬ sed hoc non facit nisi per fidem nec est de precepto. Vnde non conuenit nisi habentibus usum rationis aut saltem actum expressum fidei et cetera. Ad secundum dubium probabiliter dico aliquas propositiones.

¶ Prima est quod non est de precepto christi vel ecclesie vt corpus christi adoretur in sacramento simpliciter et absolute aut sine aliqua conditione. Patet quia in sic aliquis in casu teneretur credere falsum scilicet in casu quo aliquis sacerdos fingeret se facere quod intenduo ecclesia et non faceret etc. Nam si quis tunc teneretur adorare ibi corpus christi teneretur credere ibi esse corpus christiquod tunc esset falsum etc

¶ Secunda propositio est quod non est de precepto christi vel ecclesie quod corpus christi adoraretur in sacramento cum conditione scilicet si sacerdos faciat quod intendit ecclesia. Patet quia tunc aliquis in casu mereretur faciendo contra preceptum ecclesie scilicet in casu quo aliquis simplex catholicus simpliciter abfelute et sine aliqua conditione adoraret corpus christi in hostia non consecrata in casu prius posito talis enim mereretur sic adorando sine conditione quamuis crederet falsum etc. Vnde licet nullus teneatur credere falsum / tamen forte quod in casu credere falsum est meri torium / sed de hoc alibi

¶ 3a propositio quod corpus christi in sacramento potest licite et secuere adorari cum supra dicta conditione vel actualiter expressa vel habitualiter subintellecta. Patet / quia per hoc euitatur credulitas falsi / quam qui libet potest licite euitare cum nullus ad eam teneatur Vnde sic euitatur periculum errandi adorando corpus christi in hostia non consecrata quia in tali ad oratione subintiate actualiter vel habitualiter tacite vel expresse illa condicio si consecrata est hostia secundum ordina tionem christi vel ecclesie etc

¶ Quarta propositio quod adoratio sub conditione non est licita nec in isto nec in alio casu nisi quando conditio est talis quod non debet esse certum de eius veritate vel falsitate sicut est in casu posito etc Et per hoc soluitur argumentum prius factum quod quelibet res etc Nam conditio non additur nisi propter dubium / et iovbi non debet esse dubium non debet addi etc Et hec de primo argiu¬

¶ Quantum ad 2m articulum quo videndum est de questione proposita scilicet vtrum idem corpus christi localiter sit in celo et realiter in eucharistie sacramento. tria faciam per ordinem prosolutione ipius et declaratione

¶ Prima praemittam trimembrem distinctionem

¶ Secundo ponam triplicem conclusionem

¶ Tercio soluam multiplicem obiectionem etc.

¶ Pemitto ilur hac distinctionem quod iste terminus corpus potest capi tripliciter. Primo modo prout supposit essentia liter pro substantia composita ex materia et forma substantiali et sic pertinet ad predicamentum substantie Secundo modo prout supponit pro aliqua re siue sit substantia composita ex materia et forma siue sit materia siue forma substantialis vel accidentalis conotando tamentalem rem hee partem situaliter distantem a parte / et esse longa/ latam et profundam. Et sic pertinet iste terminus corpus ad praedicamentum quantitatis continue distincta contralias species scilicet linea et superficies / quamuis iste species supponunt pro eadem re. Non enim teneo cum illis qui dicunt quod iste terminus corpus vt est de genere quantitatis suppont pro aliqua re que non i est substantia nec qualitas et quod iste species quantitatis linea superficies corpus supponunt pro diuersis etc Tercio modo potest dici iste terminus corpus prout supponit pro materiam siue sit quanta siue non / connorando tamen aliquas qualitatiuas dispositiones materie inherere. Et hoc modo dicimus quod ex anima humana et corpore hominis fit vnus homo / et quod corpus christi in triduo iacebat in sepulcthro / id est materia christi informata qualitatiuis dispositionibus aliquibus et cetera Et sic iste terminus corpus pertinere potest ad predicamentum qualitatis. Et ideo iuxta hanc distinctionem ut remoueatur equiuocatio huius termini corpus in presenti questione vtar istis terminis corpus in genere substantie / corpus in genere quantitatis / corpus in genere qualitatis. Vel quando simpliciter vtar eo / capiam ipsum vt est de genere quantitatis / quia haec acceptio magis erit ad propositum

¶ Ex hac distinctione infero tria corvelaria.

¶ Primum est quod licet idem sit corpus christi in genere substanter et in genere quantitatis tamen non est idem corpus christi in genere substantie et in genere qualitatis. patet ex declaratione terminorum / tamen pro veritate prime partis correlarii suppono pro nunc quod omnis quantitas continua est substantia vel qua litas et ideo iste terminus corpus christi vt est de genere substantie et vt est de genere quantitatis supponit pro eodem licet diuersa connotamdo / hoc autem non obstante aliquid est corpus christi quod non est in genere substantie ideo illi termini non upponunt conuertibiliter pro eodem / quia christus in celo habet plura corpora in genere quantitatis id est plura de quorum quolibet verificatur hic terminus corpus vt est de genere quantitatis et tamen non de quo libet verificatur ille terminus ut est de genere substantie / habet enim conpositum ex materia et forma quod est corpus in genere substantie et in genere quantitatis et de illo verificatur prima pars correlarii sed eciam habet materiam que est corpus in genere quantitatis sed non in genere substantie ipsa autem est corpus in et genere qualitatis ideo pro ipsa verificatur secunda pars correlarii. habet eciam plures formas accidentales quarum quelibet est corpus ingenere quantitatis non in genere substantie vel qualitatis et cetere

¶ Se cundo sequitur quod christus semper habebit in sacramento eucharistie corpus tam in genere substantie quam in genere qualitatis quandocumque erit hoc sacramentum. Patet quia materia christi habet formam substantialem et aliquas dispositiones qua litatiuas quas nunquam dimittet / et per consequens quandocumque erit hoc sacramentum / christus habebit ibi materiam siue corpus materiale cum illis dispositionibus qualitatiuis et cetera. per concomitantiam et cetera igitur ex quid nominis sequitur et cetera Tercio sequitur quod christus aliquando non habuit in sacramento eucharistie corpus in genere substantie sed olum in genere qualitates. Patet quia secundum doctores si hoc sacramentum fuisset consecratum in triduo mortis christi / ipse habuisset ibi solum corpus materiale id est materiam cum qualitatiuis dispositionibus et non animam et per consequens non habuisset ibi corpus in genere substantie nec ingenere quantitatis ut post patebit igitur solum et cetea Ex predictis apparet quod stat aliquid esse corpus ingenere substantie et non in genere quatitatis vel qualitatis vt patet si christus in sacramento et non alibi haberet corpus animatum sine aliqua quaelitate sicut absolute possibile est Stat eciam aliquid esse corpus in genere quantitatis et non in genere substantie vel qualitatis vt patet de ipsa materia extensa si esset sine vlla forma substantiali ac quagte Stat eciam aliquid idem esse corpus in genere quario et quatis et non substantie / vt patet de qualibus quatextensa. Stat eciam aliquid eselcorpus in genere quatio et non ingenere substantie vel quantis vt patet in casu coriti hoc addito quod christus in illo triduo huisset corpus in sacramento et non alibi vel quod nullibi fuisset nisi sacramentaliter / hoc enim est absolute possibile sicut probat scotus contra tho ilir uncitinti 0. q quirta sed de hoc ibi etc Istis praemissis pono tres conclusiones

¶ Prima sit hec / quod licet corpus christi idem sit localiter in celo et realiter in eucaristine sacraniento / tame ipsum est circumscriptiue in celo et diffinitiue in sacramento Prima pars est responsiua ad quesitum que non potest naturaliratione probari sed supponitur ex fide sed pro secunda parte sciendum est quid est circumscriptiue vel diffinitiue esse inloco. Vnde aliquid esse circumscriptiue in loco est commensurari loco et habere vnam partem in vna parte loci et aliam in alia. Aliquid autem esse diffinitiue in loco est esse tonum in loco et totum in qualibet parte loci. Primo modo nullum in diuisibile est in loco sed bene secundo o Illo ergo primo modo corpus christi est in celo quia est ibi commensuratum loco suo / sed illo modo non est in sacramento / ymmo 2o modo / quia non est ibi extensum nec commensuratum sacramento sed totum in toto et totum in qualibet parte Quod autem sic sit ibi non potest ratione probari / nec euidenter sequitur ex scriptura sed quod ita sit creditur ex auctoritate ecclesie

¶ Suius autem potntica seu quod ita posse esse non implicet contradictionem potest aliqualiter persuaderi Vnde circa declarationem istiuis sicit bene dicit ockam in lectura oponiendue sunt difficultates vidende Vna quomodo idem corpus numero possit simul secundum se totum existere in pluribus locis. Alia quomodo multe partes eiusdem corporis possunt simul existere vni et eidem loco et qui videt perfecte ista duo videt quomodo cor¬ pus christi existit in sacramento itaquod totum sub toto et totum sub qualibet parte

¶ Ad intelligendum autem ista duo. exempla habemus in aliis Quantum ad primum non videtur maior difficultas quod idem corpus numero coexistat pluribus locis secundum setotum quam quod eadem anima intellectiua simul coexistat secundum se totam in toto corpore et in qualibet parte vel quod vnus angelus existens in aliquo loco existit in qualibet eius parte et vnum ponimus secundum veritatem theologicam et philosophicam Igitur aliud credendum est satis possibile Consequentia patet. quia non magis videtur repugnantia quod aliquid diuisibile secundum se tonum sit in aliquo toto loco quod ita sit de indiuisibili. Quantum ad secundum non videtur maior difficultas quam quod duo corpora existant simul in eodem loco adequato et hoc siue sint corporagloriosa siue non gloriosa. quia hoc non refert. hoc autem fide tenemus quod christus intrauit ad discipulos ianuis clausis et epiuit clausum virginis vterum. Non enim plus videtur repugnare quod due partes eiusdem corporis simul sint in eodem loco quamd duo alia corpora simul sint in eodem loco. ideo et cetera

¶ Istis ergo presuppositis patet qualiter non est repugnantia quod corpus christi potest secundum se totum et secundum quamlibet suipartem simul esse in tota hostia et subqualibet eius parte / quia ex istis patet possibilitas quod una pars sit inmplui ribus locis seu partibus hostie simuli et quod una pars sit simul cum alia et plus non ponitur ibi nisi quod partes adhuc remanent in toto constituentes totum Et sic patet quomodo potest saluari quod corpus christi est diffinitiue in sacramento.

¶ Secunda conclusio est hec quod licet corpus christi quantum et corprea christi quantitas / sit in celoet in sacramento / tamen non est corpus christi quantum aut corporea quod titas in sacramento. Prima pars probatur sic quicquid est ipsius christi in celo / est eciam in sacramento / sed corpus christi quantum seu corporea christi quantitas est in celo. igitur etc. Consequentia est bona et minor patet ex fide. Sed maior est catholica et rationabilis quia ex quo christus habet in sacramento illam eandem naturam humanam quam habet in celo. vt patet ex fide. rationabile est quod omne quod habet in celo habeat in sacramento Et intelligo de illo quod habet sic quod est ipsum vel in ipso

¶ Vel arguitur sic expositorie demonstrato corporechristi vel eius quantitate corporea. hoc est corpus christi quantum vel corporea christi quantitas / hoc idem est in celo et in sacramento igitur etc. Secunda pars conclusionis probatur quia corpus christi quod est in sacramento et quicquid est in ipso corpore christi est totum in sacramento et totum in qualibet parte sacramenti vt patet ex conclusione precedente Et per consequens nichil tale habet partem distantem a parte in sacramento / sed constat quod omne illud quod est alicu bi quantum corporeum vel quantitas corporea habet ibi partem distantem a parte / vt patet ex quid nominis. igitur corpus christi non est in sacramento quantum corporeum et ortera. Et sic patet conclusio et cetera.

¶ Ex qua sequuntur aliqua correlaria.

¶ Primum est quod opino que poit quod omnis quantitas continua est substatia vel qualitas / magis consonat positioni fidei quod eius opposita. Probatur quia secundum positionem fidei sicut corpus christi quod est in celo est in sacramento et in qualibet parte eius / ita omnis res que est ipsum vel in eo est in sacramento et in qualibet parte euis et per consequens si secundum positionem oppositam in corporechristi quod est in celo esset vna quamtitas continua distincta a substantia corporis christi et a qualitate eius illa quantitas continua distincta asubstantia corporis christi et a qualitate eius etiam esset in sacramento per primam partem conclusionis et tamen non esset in sacramento quantitas continua per secundam partem conclusionis et probationem eius.

¶ Sed probo quod hoc sit impossibile secundum illammet opinionem / quia secundum eam sicut substantia est forma liter substantia et qualitas formali ter qualitas / sic quod non stat quod substam tia sit alicubi et non sit ibi substantia / vel qualitas sit alicubi et non sit ibi qualitas. ita similiter secundum eos illa quantitas continua quam ibi ponunt distinctam a substantia et qualitate / si esset esset formaliter quod titas ita quod non staret ipsam esse et non esse quamtitatem continuam nec ipsam esse alicubi et non esse ibi quantitatem continuram.

¶ Ex hoc vlterius sequitur quod nulla res est formaliter seu de sua ratione intrinseica quantitas continia quia quacumque re data stat ipsam esse et non esse quantitatem continuam et esse alicubi et non esse ibi quantitatem continua sicut patet ex dictis etc

¶ Tercio sequitur ex predictis quod iste consequentie non valent quantitas continia cortais christi ex vi conuersionis est sub specie panis. igitur ipsa ex vi conuersionis est quantitas continuasub specie panis Similiter ista non valet Sbaia corporis christi et eius quantitas idem sunt realiter et substantia corporis christi in sacramento est substantia igitur est ibiquantitas continua siue corpus / quia in omni bus istis antecedens est verum et consequens est falsum. vt patet ex dictis. Et potest dari exenplum aliquis homo scilicet filius dei est vbique et tamen non est vbique homo etc Hic est sciendum aut quod in predicta conclusione et in correlariis sequentibus usus sum istis terminis corpus quantum quantitas corpea siue continua et non istis terminis quamtum vel quantitas simpliciter dictis Quia quantitas est genus ad quantitatem continuam et discretam et quantum ad quatum continuum et discretum. Et ideo loquendo de quantitate discreta et de quanto denominato ab ea bene concederem alliquas propositiones quas negaui de quantitate continua et econtraVnde ponerem contra ockam istas propones

¶ Prima est quod corpus christi est quod tum in sacramento altaris et quantitas christi est quantitas in sacramento alitaris quia licet corpus christi non sit ibi corpus seu quantitas corporea velcontinua quia non habet ibi partem distinctam a parte / tamen est ibi quam tum discretum seu quantitas discreta quia habet ibi plures partes discretas et distinctas que faciunt vnum. Secunda est quod stat aliquid esse compositum ex partibus quantitatiuis et non esse quantum continuum quia corpus christi in sacramento est compositum ex partibus quantitatiuis siue quantis / et tamencorpus christi non est quantum continuum et staret quod etiam nec alibi esset quantum continuum et

¶ Tercia propositio est quod aliqua est quantitas que non est subtantia neque qualitas nec est res distincta a substantia vel qualitate Patet quia numerus ternarius angelorum est quantitas discreta / et tamen proprie loquendo non est substantia nec est res distincta a substantia nec est res vna nec vna ubstantia sed plures. ideo etc 4ta est quod aliqua substantia vel qualitas est formaliter quantitas sic quod non stat ipsam esse et non esse quantitatem vel ipsam alicubi esse et non esse ibiquantitatem. Patet quia quelibet substantia diuisibilis et omnis qualitas est numerus et sue partes et per consequens est quantitas discreta etc igitur

¶ Tercia conclusio est hec quod licet corpus christi habeat in celo ordinem partium in toto et ordinem partium in loco / tamen talem ordinem neutro modo habet in sacramento Prima pars patet quia corpus christi est in celo situaliter / vt suppositur etc / sed secunda pars probatur quia ad talem ordinem requiritur distantia pertium sicut magis apparebit quando recitabitur opinio quam tenet adam contra istam conclusionem quo ad hoc quod dicitur quod corpus christi in sacramento non habet ordinem partium in toto Ex hac conclusione sequitur prino quod corpus christi existens in sacramento non est ibt seitualiter Patet quia non commensuratur sacramento nec habet ibi ordinem partium in toto vel in loco. igitur etc Et ideo inuanum labo rant qui faciunt difficultatem vtrum christus in sacramento stet vel sedeat aut sit erectus vel supinus quia iste sunt differentis situs que non conueniunt ei ibidem etc Secundo sequitur quod licet distinctio de ordine partium in toto vel de ordine partium in loco non habeat locum in materia de exsntia christi sub sacramento tamen possibilis est ordo partium in toto absque ordine partium in loco Prima pars patet ex conclusione / sed secunda patet quia si deus crearet vnum corpus continuum ex tra celum et sine loco. illud hoc non obstante haberet ordinem partium intoto quia ibi esset ordo situalis et distantia partium in toto et tamen non esset ibi ordo partium in loco. Et ideo patet quod per prius naturaliter est ordo partium in toto quod in loco. et perconsequens hec distinctio non est omnino super flua / sicut quandoque videtur innuere guiolis ockam etc

¶ Tercio sequitur quod licet corpus christi in sacramento non habeat ordinem partium in toto vel in loco / tamen cum hoc stat organica partium distinctio / et per consequens partium perfectionalis ordo. patet quia ad distinctionem partium organicatum non requiritur distantia earundem / sed sufficit distinctio natura lium dispositionum in illis partibus / que potest esse stante quod ille partes sint in eodem loco. nam licet caput et manus sint in eodem loco / tamen nec caput est in manum nec econuerso Et quamuis dispositiones capitis et manus sint in eodem loco / tamen naturalis dispositio capitis non informat manum nec econtra. Et ita caput est perfectior pars ibi quod sit manus et per cosequens ibi est partium perfectionalis pordo quare non est ibi omnino confusio et cetera Contra primam conclusionem arguitur primo sic si christi corpus existens in celo inciperet esse in sacramento absque hoc quod desineret esse in celo / vel mouerentur de celo ad sacramentum localiter vel non. Si sic. contra / nichil debet dici motum localiter de illo loco in quo adhuc est Item nichil mouetur de loco ad locum distatem a primo simne transitu per medium. Si non Contra / est in loco in quo prius non fuit et fuit an te alicubi. igitur est motum localiter et cetera

¶ Pecundo si corpus christi esset in diuersis locis in vno tergite et in alio diffinitiue pari ratione posset simul esse in diuersis locis circumscriptiue et pari ratione sortes posset esse per potentiam dei in multis locis et lignum et quelibet alia res. Consequentia te net. quia primo scilicet circumntite et diffinitiue nichil potest esse simul in meltis locis sine triplici miraculo. Primum quod alicubi est modo quantitatiuo et alibi non. Secundum quod est in pluribus locis totaliter distinctis Tercium quod alicubi est modo speciali sic quod quelibet pars sit tum qu alibet Sed si secundo modo scilicet vtrobique circum scriptiue aliquid esset in pluribus locis non esset ni si vnicum miraculum quia cessaret primum et tercium miraculorum predictorum vt patet. Igitur qui potest facere aliquod corpus esse in diuersis locis illo modo quo tenet fides a multo fortiori potest facere illo alio modo Et hoc est contra thomam et cetera. Sed falsi tas illius consequentis probatur ostendendo inconuenientia que ex illo se quuntur

¶ Primo sequitur quod contraria inessent eidem secundum se totum vt quod idem secundum se totum esset album et nigrum calidissimum et frigidissimum / motum sursum et deorsum / ad dextrum et sinistum que sunt contraria / et sic diffintio contrariorum non erit bona quod contraria sunt que non possunt simul inesse eidem et cetera. nec videtur quomodo aliter possent diffinti: Et tamen consequentia patet.

¶ Secundo sequitur quod priuatiue et contradictorie opposita verificarem tur de eodem. vt quod idem vas esset plenum et vacuum vino / et per consequens plenum et non plenum / quod idem corpus esset motum et quiescens / et per consequens motum et non motum quod idem corpus esset viuum et mortuum et per consequens viuum et non viuum. Omnia ista videntur implicare et tamen consequentia videtur nota / quia si idem esset in diuersis locis vnum istorum posset verificari in vno loco et aliud in alio etc. sicut posset decla tari

¶ Tercio sequitur quod idem homo posset peccare mortaliter scilicet committendo adulterium in vno loco / et eodem tempore mereretur vitam eternam scilicet confitendo seu aliquid aliud faciendo in alio loco.

¶ Quarto sequitur quod ego existens parisius haberem dubitare me esse rome me ibi currere. et multa similia et cetera quia deus potest hoc et non est euidens vtrum sic faciat et cgefera.

¶ Quinto sequitur quod ego possum esse vbique / quia qua ratione possum esse in duobus locis pari ratione in tribus vel in quatuor et cetera / et ita in quolibet et per consequens hoc stante quod ego sim in mille locis ego apparebo mille homines. igitur habeo istud dubitare vt arguebam modo.

¶ Sexco sequitur quodnon est proprium dei esse vbique / quia potest creature competere vt dixi et cetera. Tercio principaliter arguitur sit si possibile esset aliquod corpus esse in loco diffinitiue eo modo quo dictum est in secunda parte prime conclusionis / sequeretur quod de eodem possent verificari contradictoria successiue absque noue rei acquisitione / vel antiqus perditione. Consequens videtur falsum. Et consequentia probatur / quia si de aliquo corporenunc existente in aliquo loco circum scriptiue deus faceret quod ipsum et quelibet pars eius esset in illo eodem loco in quo prius et in qualibet illius pmsicut dictum est esse possibile tunc de illo corpore non erat priluis verum quod esset diffinitiue in loco et postea erit verum et tamen istud corpus nichil perdidit quod prius habuit. Quia non locum Nam est in eodem quo prius per casum Nec quantitatem que esset res distincta ab eo per predicta in secunda conclusione. Nec apparet quid aliud Similiter nichil acquisiuit quod prius non habuit / quia non locum per casum / nec apparet quid aliud / igitur et cetera

¶ Ad primam rationem respondeo quod aliquid moueri localiter potest esse vel ymaginari tripliciter.

¶ Primo modo proprie quia transit de loco ad locum dimittendo locum in quo prefult et acquirendo nouum / et transeundo perlocum medium / si sit locus medius / inter primum et secundum. Et sic corpus christi non mouetur localiter quando incipit esse sub sacramento vt notum est

¶ Secundo modo minus proprie aliquid potest dici moueri localiter quia dimittit locum in quo prefuit et habet nouum locum nec tamen transit per medium locum quamuis sit locus medius inter primum et secundum Et sic corpus christi non mouetur localiter quando incipit est se in sacramento / quia non dimittit primum locum / si tamendimitteret illum quamuis non transiret per medium diceretur moueri localiter isto modo

¶ Tercio modo et adhuc minus proprie aliquid potest dici moueri loca liter quia prefuit in loco et acquirit vel habet nouum locum / quamuis non dimittat primum nec transeat per medium Et sic corpus christi mouetur locali ter quando incipit esse in sacramen to quia isto modo moueri localiter nichil aliud importat nisi esse hic et immediate fuisse alibi et non fuisse hic Nec est concedendum quod corpus christi mouetur de celo ad sacramentum quia moueri de aliquo loco est dimit tere locum illum / ideo corpus christi mouetur mutatione que est ab esse in celo ad esse in sacramento / quia simul est in celo et in sacramento. quare etc

¶ Ad secundam rationem teneo cum scoto ockam et adam contra thomam et concedo consequentiam ibi factam / et consequens principale. Et ad hoc sufficit michi ratio ibidem facta Sed pro responsione ad ea que vlterius inferuntur ponam aliquas propositiones Vnde pro solutione primi inconuenientis quod concluditur dico primo quod possibile est contraria inesse eidem subiecto secundum fetotum in diuersis locis sicut bene probatur ymmo de facto sic insunt quia corpus christi in vna hostia mouetur sursum in alia deorsum etc dico 2o quod contra hoc non est illa diffinitio siue conditio contrariorum quia contraria non possunt simul inesse cidem quia ly simul potest intelligi loco et tempore modo sit non est hic dico 3o quod possibile est perdiuinam potentiam contraria simul loco et tempore inesse eidem subiecto secundum se totum Ut quod idem secundum se tounum sit calidissimum et frigidissimum quia non implicat contradictionem quod deus in eodem subiecto simul tepore ponant summam caliditatem et summam frigiditatem Ideo dico quarto quod in dicta diffinitione seu conditione contrariorum debet subintelligiiste terminus naturaliter aliter non valet ita quod dicatur Contraria sunt que non possunt naturaliter simul inesse eidenvel esse in eodem / quia nulla res est alteri contraria formaliter et necessa rio sed solum naturaliter et decursu nature a deo libere ordinato / ideo naturaliter contraria possunt non esse contraria id est esse simul in eodem et carerenaturali conditione quando placet doEt sic patet solutio primi etc Vlte rius pro solutione secundi inconuenientis quod infertur dico quod impossibile est priuatiue aut contradictorie opposita verificari de eodem vt quod idem vas sit plenum vino et vacuum vino / aut plenum et non plenum vino / quod idem sit motum et quiescens aut mortuum et viuum etc. Dico tamen ultra quod possibile est idem vas simul tempore esse in vno loco plenum vino et in alio vacuum vino / in vno loco motum et inalio quiescens ymmo sic est de facto de anima hominis quod in manum mouetur et quiescit in pede. possibile est eciam idem corpus esse in vno loco viuum et in alio mortuum / quia possibitur est ipsum habere in vno loco animam et ipsum esse in alio loco et ibi carereanima Exemplum possibilitatis. verbum diuinum est alicubi vbi non est natura assumpta ideo ipsum alicubi est homo et est alicubi non homo etc. Ideo dico vlterius quod licet isti termini motum et quiescens sint termini priuatiue oppositi propter quod impossibile est ipsos verificari simul tempore de eodem siue in eodem loco siue indiuersis. ideo non concedo quod in vno loco verificetur quod anima mouetur et in alio quod quiescit. quia ad quiesce re sequitur non moueri modo moueri et non moueri sunt contradictoria que non verificantur de eodem nec ineodem loco nec in diuersis tamen hoc non obstante isti termini motum inmonum et quiescens in pede vel viuens in vno loco et in alio loco mortuum non sunt termini priuatiue oppositi Ideo bene verificantur de eodem Vnde de non sequitur anima quiescit in pede / igitur quiescit quia sequitur qui escit ergo non mouetur Et ultra / ergo nullibi mouetur. Modo stat quod quaeescit in pede et alibi moueturl efert eciam dicere alicubi quiescit alicubi mortuum est et quiescit alicubi / mortuum est alicubi propter negationem inclusam in talibus terminis priua tiuis que distribuit terminum sequentem et cetera.

¶ Vlterius pro solutione tercii inconuenientis illati dico quod actus peccati mortalis scilicet actus adulterii et actus meriti vite eterne. scilicet actus confessionis veldilectionis dei super omnia possunt esse simul tempore in eodem non solum in diuersis loas sed eciam in eodem loco quia actus isti vt actus sunt non habent repugnantiam / sed sunt a deo. ideo deus posset illos ponere in eodem loco et cetera Dico tamen ultra quod hoc non obstante impossibile est eundem peccare mortaliter et mereri vitam eternam simul eodem tempore siue in eodem siue in diusis locis / quia isti termini peccare mortaliter et mereri vitam eternam non solum dicunt tales actus sed vltra connotant diuinam deacceptionem et acceptionem / iodo sequitur sor. mere tur vitam eternamin hoc loco ergo acceptatur a deo ergo non dea cceptatur a deo / ergo nullibi peccat. Et sicut qui alicubi meretur vitam eternam nullibi peccat mortaliter et econtra. Vnde ad formam rationis si ponatur casus quod idem homo peccet mortaliter faciendo adulterium in vno loco et in alio confiteatur etc patet quod dicendum quia si alicubi peccet mortaliter quicquid alibi faciat non erit meritum vite eterne Si autem ponatur casus sub hac forma verborum quod idem homo committat adulterium in vno loco et in alio confiteatur vel det elemosinam etc ita quod in casu non ponantur isti termini peccare vel mereri tunc vel loquimur de lege ordinata et sic quia de lege ordinata omne adulte rium est peccatum mortale dico sicit prus etc vel loquimur de potentia absoluta et sic dico quod in illo casu iste peotest peccare et non mereri et potest me reri et non peccare sed non vtrumque / quia deus potest illud adulterium deacceptare et omnia alia opera alibi factanon acceptare / et potest illud adulte rium non deacceptare et absoluere / ut non sit peccatum et alia alibi facta acceptare ad vitam eternam / sed non posset vtrumque simul tempore / scilicet adulterium deacceptare et alia opera acceptare etc

¶ Vlterius pro solutione 4r inconuenientis illati dico quod ego existens parisius simul tempore possum esse rtiome non tamen habeo dubitare me esse ratiome quia licet deus possit hoc facere et non sit michi euidens euidentia summa siue euidentia simpliciter absoluta vtrum sic faciat tamen debeo credere quod non facit nam hoc non possit facere sine miaculo et ego debeo credere quod non facit miraculum nisi appareat probabiliter de opposito et Pro solutione quinti inconuenis tis dico quod de potentia dei ego possum esse vbique et apparere mille hominens et vincere in bello mille homines vel omnes et multa similia sequuntur sed non habeo de istis dubitare sic esse propter illa que iam dixi Pro solutione sexti inconuenientis dico quod esse vbique licet de facto conueniat soli deo tamen non est proprium dei / quia potest ei non conuenire Patet ante creationem mundi etc. Et potest alteri conuenire patet in proposito sed posse esse vbique et non posse non esse vbique siue necessario esse vbicumque est locus est proprium dei. Et sic soluta est esecunda ratio principalis

¶ Ad terciam rationem dico quod quicquid sit de cosequente de quo vide adam 5ta. q. 4. libri articulo tercio in solutione ad oum argmum quia de hoc alibi / tamen consequentia non valet quia illud consequens non sequitur ex antecedente Pro quo notandum est escundum ockam quod quando de extenso fit non extensum sicut in proposito vbi de existente circuscriptiue in loco fit existens diffinitiue in loco vel eciam econtra quando de non existenso fit extensum hoc potest contingere tripliciter Quia si de non extenso fit ex tensum vel occupat maiorem locum quam prius non extensum vel minorem vel equalem Si primo modo tunc sunt ibi due mutationes vna acquisitiua quia illud acquirit nouum locum / et alia deperditiua quia quando illud fuit non extensum fuit totum in toto loco et pars tum qualibet parte loci sed quando extenditur tunc est totum cum toto et pars cum parte et non totum cum qualibet parte ideo omnes partes perdent aliqua loca que prius habuerunt quia prius fuit pes cum capite et modo distant Si secundo modo tunc est sola mutatio deperdiciatia quia totum minus occupat de loco quad prius / ideo perdit partem illius loci maioris et partes eciam perdunt multa loca prius habita sicut in priori modo. Si vero tercio modo tunc est tantum mutatio deperditiua non acquisitiua quia tunc partes que fuerunt omnes in toto et quelibet cum toto et quelibe / cum qualibet / iam dimittunt loca prius habita sed non omnia quia quelibet pars retinet vnum locum quem prius habuit sicut in primo modo tamen nullum acquirit quem prius non habuit sicut in illo primo modo acquirit quelibet vel multe Si autem econuerso de extenso fit non existensum sicut in casu rationis hoc similiter potest esse tripliciter. Quia vel sic quod totum remanebit in eodem loco et equali vel in maiori vel in minori Si primo modo sicut est in casu tunc erit ibi mutatio acquisitiua non deperditiua quia quam iuis totum nichil acquirat vel perdattamen quelibet pars acquirit multa loca que prius non habuit ideo patet quod non est ibi transitus de contradicto crio in contradictorium sine acquisitio ne noue rei id est noui loci Et si non in¬ toto tamen in qualibet parte Si vero fiat in loco maiori simile est si in minori tunc est mutatio tam acquisitiua quam deperditiua sicut patet intusenti Et sic patet de prima conclusione Contra secundam conclusionem et primum colarium eius arguitur primo sic quando aliqua sunt idem reraliter vbicumque aliquid est vnum illorum ibidem est reliquum illorum / sed substantia corporis christi et aliqua quantitas continua corporis christi sunt idem realiter perprimum colatium et corpus christi est in sacramento substantia corporis christi ergo est in sacramento eciam quam titas continua corporis christi contra secundam partem conclusionis ma. ior videtur nota de se etc

¶ Secundo arguitur contra primum correlarium sit nullum accidens est substantia / omnis quantitas est accidens / ergo nulla quantitas est substantia. Maior videtur nota quia accidens et substantia sunt opposita / minor patet quia quantitas est vnum de praesntis accidentis Confirma tur vnum praesentum non verificatur de alio igitur nulla quagtas etc

¶ Tercio sit si omnis substantia vel qualitas extensa esset quantitas continua sequitur quod plura corpora naturaliter possent esse simul / consequens negatur communitur ab omum bus. Sed consequentia patet quia in lacte est albedo et dulcedo et materia eis subiecta et quelibet est res extensa longa lata et profunda si ergo quelibet sit sua quantitas tria corpora sunt simul naturaliter quia corpus est quantitas longa lata et profunda et cetera

¶ Pro solutione istorum et ad maiorem declarationem totius materie praemittam aliquas propositiones

¶ Prima sit hec quod omnis res prope vna siue substantialis siue accidentalis habens paertem distantem a parte siue partem extra partem est quantacontinua quia omnis talis res est continue extensa igiturquanta continua.

¶ Secunda est quod si aliquid est qua tum continum quod non est subiectiue in quantitate ver est subiectum quantitatis ipsum est quantitas continua Patet quia nichil potest esse quantum contium sine quantitate contiania ergo si aliquid est quantum continum vel est subiectiue in quantitate vel est subiectum quantitatis vel ipsummet est quantitas / qui a pluribus modis non potest ymaginari aliquid esse quantum

¶ Tercia propositio est quod omnis res proprie vna siue substantialis siue accidentalis habens partes potest habere partem distantem a parte et per consequens esse quamta absque hoc quod ipsa sit subiectiuem inquantitate / vel quod ipsa sit subiectum quantitatis Probatur quia deus sua infinita potentia potest omnem rem absolutam facere vel conseruare sine re absoluta ab ea secundum se totam realiter distincta / potest enim facere de creaturis quicquid vult et per consequens potest omnem substantiam vel qua litatem habentem partem extra partem facere vel conseruare sine omniacciente absoluto sibi formaliter inherente / et sine omni subiecto cui forma liter inhereat quia substantiam esse sine accidente et accidens sine subiecto nullam contradictionem includit et isto facto¬ certum est quod hec res extensa potest sit conseruari vt dictum est absque hoc quod ipsa vel aliqua eius pars moueatur localiter / ideo potest habere partem distantem a parte et per consequens esse quanta per primam propositionem absque hoc quod ipsa sit subiectiue in quam titate vel subiectum quantitatis. Quarta propositio quod omnis talis res quanta de qua est sermo potest esse quantitas continua. Patet ex praedicts propositionibus clare Quinta propositio quod omnis res habens pertem distantem a parte est quanta per suas partes essentiales vel integra les sine quantitate que sit distinctarealiter a substantia et qualitate Et ita omnis quantitas continua / est substantia vel qualitas habens partem ab alia parte distantem et econtra Patet ex precedentibus quia frustra ponitur fieri per plura quod potest fieri per pauciora etc.

¶ Sexta propositio sequens ex predictis est diffinitio quantitatis continue scilicet quod quantitas continua est extensio siue extrapositio vel distantia partium facientium unum totum

¶ Septima est quod ad illam extrapositionem siue extensionem partium non requiruntur nisi partes ille que distant et cause earum essentiales intrinsice si habeaut / et cause extrite puta faciens et finis nec requiritus aqua quantas superadditatur patet ex praedictis Item quia si requreretur quantitas superaddita propter extensionem substante vel quati aut partium earum cum quantitas illa continua secundum ad iusarios posnita possit secundum eos miracu lose non extendi / peri ratione sequiretur quod ad eius extensionem requireretur alia quantitas que addita amplius posset extendere vnam rem vel facere distare partes eius et tamen ita deus non posset hoc facere / nisi coniuingeret vnam aliam rem illi rei. ergo non requiritur et cetera.

¶ Octaua propositio est quod licet isti termini substam tia et quantitas et isti qualitas et quantitas supponant pro eodem / tamen substantia qualitas et quantitas sunt diuersa predicamenta / qui a ad distinctionem predicamento rum sufficit distinitio conceptuum vel intentionum. Vnde dicit io. dam. quod possibile est eandem rem secundum aliam et aliam intentionem ad aliud et aliud predicamentum reduci. Et ista omnia que dicta sunt diffuse declarat ockamin multis lo cis et specialiter in tractatu quem composuit de sacramento altaris a. 12. capitulo et cetera.

¶ Tunc ad primam rationem dico primo quod illa maior sumpta intelligendo eam increaturis est falsa de virtute sermonis propter falsam implicationem Im plicat enim quod aliqua sint aliqua / et tamen quod sint idem realiter inter se / quod est impossibile in creaturis qui a nunquam aliqua creata sunt aliqua et vnum realiter

¶ Dico secundo quod in per sonis diuinis illa propositio est vera / quia ibi plures persone sunt prilmles et tame n sunt una res simplex. dico tercio quod non valet consequentia ymmo est fallacia figure dictionis arguendo ex illa propositione in terminis connotatiuis a parte predicati. Verbi gratia in diuinis. Non enim sequitur Quandocumque aliqua etc / sed pater in diuinis et deus filius virginis sunt idem realiter et essentia diuina est vbique deus pater. ergo ipsa est vbi que deus filius virginis. hoc enim consequens falsum est / quia non est filius virginis nisi vbi est homo et non est vbique homo. igitur etc.

¶ Ad se cundam rationem dico quod stat quod aliqua quantitas non est aliqua res distincta a substantia et quod quodtitas est accidens Vnde ad declarationem huius secundum ockam tractatu preallegato capitulo tercio ex verbis anlsil. monolis. capitu25o. trahitur distinctio quod hoc nom accidens tripliciter potest sumi. Cum enim dicit quod sunt aliqua accidentiaque muntationem aliquam accedendo vel recedendo faciunt que non nisi cum aliqua participantis variatione ad esse vel abesse posse intelliguntur / vt colores / innunit per hoc quod aliqua sunt accidentia que sunt res distincte a suis subiectis. Per hoc autem quod dicit alia sunt que nullam commnino vel accedendo vel recedendo mu tationem circa idem de quo dicum tur efficere noscuntur vt quedam relationes ostendit / quod aliquod est accidens quod non est res distincta asubiecto et ei addita et cetera. Et ideex sententia illorum verborum quebreuiter pertranseo sequitur primo haec distinctio / quod hoc nomen accidens tripliciter potest capi.

¶ Primo modo stricte pro aliqua re inherente subiecto que non est substantia

¶ Secundo modo magis large pro aliquo predicabili de aliquo com¬ tingenter quod potest successiue affirmari et negari de illo propter realem mutationem illius

¶ Tercio modo quando potest suc et cessiue affirmari et negari de aliquo propter mutationem alterius etc 2o sequitur quod licet aliqua quantitas sit accidens prim modo scilicet quantitas quae est qualitas tamen aliqua quatitas non est accidens illo modo cilicet quantitas qua est substantia syicud capiendo illo modo accidens quantitas nulla est accidens illius cuius est quantitas. patet facibiter.

¶ Tercio sequitur quod omnis quantitas est accidens 2o modo Et capio hic accidens non solum pro termino accidentali sed eciam pro supposito illius termini¬

¶ Quarto sequitur quod eadem res est sbstantia et accidens captendo accidens secundo modo et vt dixi modo. Vnde dicit dam. in louata sua Catio. 3 3o quod numerus est accidens et tamen ponit quod numerus est ipse res numera te Sic eciam solicet dici quod album est accidens etc.

¶ Quinto sequitur quod non omne accidens realiter recipitur in subiecto dicente anselmo vbi prius quod nullius accidentis susceptibilis est scilicet summa natura Quamuis enim aliquod accidens competat deo scilicet capsaendo accidens 3o modo / tamen nullum accidens in se recipit deus

¶ Ista posunt magis declarari sed traseo quia satis apparet ex hiis solutio rationis

¶ Ad terciam rationem cocedo consequens de virtute sermonis. Pro cuius intellectu pono aliquas propositiones.

¶ Prima est quod corpus capitur dupliciter. Vno modo pro conposito ex partibus distantibus situaliter quod potest naturaliter per se existere absque hoc quod sit pars alterius vel innitens alteri sicut lignum Ailio modo pro illo quod per partes intrinsecas sibi est longum latum et profundum siue naturaliter possit per se existere siue non sicut albebo lactis etc

¶ Secunda propositio quod capiendo corpus primo odo duo vel plura coratia non possunt naturaliter esse in eodem loco Et sic capiendo corpus loquuntur communiter auctoritates philosoporum et cetera.

¶ Terciam propositio quod capiendo corpus secundo modo plura corpora possunt naturaliter esse in eodem loco. Vnde dimensiones que nate sunt informare terciam vel quarum vna est nata informare aliam naturaliter possunt esse simul. Sed dimensiones que possunt naturaliter per se existere ille sole repugnat sic quod naturaliter se expellunt de loco si sibi ipsis relinquatur / quamuis per diuinam potentiam quecunque dimensiones possint esse simul Si autem queras cur tame varie quod dimensiones t siue corpora primo modo repugnent non secundodo. dico quod tota causa est natura rel que talis estide qua constat partim per rationem partim per experientiam. Nam per rationem apparet quod substantia et qualitas sunt simul et similiter per experientiam constat quod vno corpore per se existente naturaliter ingrediente aliquem locum aliud consimile corpus cedit sibi Si vero dicas quod per consimilem experientiam patet quod accidentibus in sacramento altaris cedit corpus per se existens etc Dico quod hoc est quia illa accidentia non sunt nata informare subiectum in quonon fuerunt producta vel quia illud corpus non est natum informari ab eis naturaliter Vel quod hoc est voluntate dei volentis quod aliquid contra communem cursum nature appareat sensui vt maius sit meritum fidei. Vnde multi catholici ponunt in sacramento multa fieri a solo deo ne euacuetur fidei meritum sicut potest videri in scoto libro quarto distincone 12. q. 6. et q 4. Et ideo de omnibus potest eque faciliter dici quod deus ordinauit omnia apparentia sensui fieri circa hostiam non consecratum sicut circa consecratum et aliqua facit per seipsum immendiate

¶ Ex quo sequitur sexta propositio quod nec substantia panis cuius fuerunt accidentia hostie si recrearetur in situ distincto ab eis nec aliqua alia substantia corporea posset naturaliter siue per causas naturales fieri in eodem situ vel loco cum illis accidentibus A deo aut solo posset tam illa quod alia sicut sibi placeret Et sic patet ad rationem Hec de secunda.

¶ Contra tercia conclusionem sunt rationes quas facit adam in quarto quo mode quarta et quaenta tenens contra ockam oppositum secunde partis huius conclusionis scilicet quod corpus christi in sacramento habet ordinem partium in toto etc Vnde eius ymaginatioque est satis subtilis potest ad certapuncta plane et breuiter reduci Primo eim dicit quod duplex est positio vna partium in toto ita quod una pars continuatur parti vni et non alteri vt caput collo et non pedi et collum in toto secundum compositionem totius ponitur inter caputet humeros et non inter genua et pedes et hoc secundum essentialem compositio nem non secundum dispositionem situalem / etsic de aliis partibus Alio la est posi¬ tio partium in loco ita quod vna partium facientium vnum situetur alicubi et non alibi etc Secundo dicit quod licet corpus christi in sacramento non habeat se cunda positionem predictam siue ordinem partium in loco tamen habet primam positionem siue ordinem partium in toto. Et ratio sua est haec. Quia ibi capunt christi continuatur collo et non pedibus nec digito. Vmaginatur enim quod sicut in celo caput christi ex vna per te nulli continuatur nec aliud sibi / exalia aut sibi continuatur collum et non pectus et humeri et sic procedendo vsque ad pedes / ita iste ordo seruatur in corpore christi in sacramento / licet non sit ibi ordo situalis sicut in celo / primum autem ordinem non posuisset philhsophi losophus posse esse sine situ etc. Ideo dicit tercio quod habere partes in quas habens eas est diuisibile quod vna componatur cum vna et non cum alia et secunda ecum tercia et tercia cum quarta et non cum cprima / habere inquit talem positionem est esse quantum continuum Ex quo in fert quarto quod caritas in anima non est quantum continuum licet componatur ex partibus in quas diuisibilis est. quia de illis partibus verum est quod quelibet est cum qualibet et componitur cum qualibet / sed de partibus substantie corporis christi licet verum sit dicere quod quelibet sit cum qualibet in sacramento / non tamen quelibet componitur nec continuatur ibi cum qualibet imme diate sicut iam dixit / ideo concedit quod corpus christi in spcramento estquam tum continuum.

¶ Quinta concedit. idem de qualibet qualitate corporis christi sicut de albedine et aliis qua litatibus corporalibus. Sicit enim in sacramento non quelibet pars albedinis corporis christi vnitur cuilibet non plus quam quelibet pars substantie igitur dicit quod illa albedo est ibi quantum continuum quia quamuis que libet pars sit cum qualibet tamen albedo capitis non continuatur nec vnitur immediate albedini pedis et cetera.

¶ Sexto dicit iste quod nec substantia corporis christi nec albedo eius seu alia qualitas corporea est in sacramento quantum extensum. Vnde ponit quod licet extensio non sit res superadditaquanto continuo siue quantitati continue tamen iste terminus extensum siue extensio connotat ultra istum terminum continuum siue quantitas continua habere partes in diuersis sitibus siue partes situaliter distare / quod non conuenit substantie vel albedini christi in sacramento et cetera. Ex istis breuiter sic recapitulatis patet tota ymaginatio huius doctoris in hac materia que est subtilis.

¶ Sed contra istam yrammaginationem et tenendo conclusionem prius positam pona aliquas propositiones

¶ Prima est quod in sacramento caput christi non magis vnitur componitur aut continuatur colloquam pedibus vel digito et hoc destruit totum fundamentum illius positionis Ideo probatur primo quia nisi sic tunc esset ibi aliquid intercaput et pedem et non inter capunt et collum / sed hoc non est ymaginabile quia tam simul sunt caput et pedes quam simul sunt caput et collum. Vbi enim aliqua sunt simul videtur implicare ibidem aliquid esse inter illa cuius tamen oppositum dicit illa positio in primo dicto exponendo quid est habere positionem in toto etc

¶ Secundo sic quecumque componunt vnum totum vnium tur in vno toto sed partes substantie corporis christi componunt vnum totum et similiter partes albedinis componunt vnum totum gria vniuntur et componuntur di. simul in vnum ponuntur Vel ergo in sacramento quelibet cum qualibet vnitur aut componitur immediate vel mediate Siimmediate habetur propositum quod vna non plus vnitur alteri ibi quod alia / si media te / conra quaelibet est simul cum qualibet et equaliter simul sed vbi aliqua sunt simul equaliter ibi equaliter sunt immediata ergo quelibet cum quaelibet velcuilibet est ibi immediata. Si ergo aliqua ibidem vnitur alteri mediate sicut dicit positio sequitur quod aliqua simul temporem et loco erunt mediatam quod implicat.

¶ Secunda propositio sequitur ex predicta quod sicut que libet pars caritatis in anima vnitur cum qualibet ita quelibet pars substantie corporis christi vel albedinis eius in sacramento vnitur cum qualibet. Non dico tamen quod equaliter vnitur et cetera Vnde potest concedi quod aliqua due partes albedinis corperis christi non tantum vel eque vniuntur quantum quelibet pars caritatis vnitur cum quaelibet/ quia queitum pars vnitur cum quaelibet tam secundum coexntiam eidem loco quam secundum inherentiam eidem subiecto ad equato Non sic aut quaelibet pars albedis etc quia licet albedo manus et albedo pedis vniatur secundum coexastentia eidem loco non tamen secundum inheretiam eidem subitcto adequato Nam albedo manus cum sit cum pede non tamen inheret ei / et ideo licet gradus albedinis manus / et gradus albedins pedis sint in pede facientes ibi vnum non tamen reddunt pedem magis intense album quam facit una pars illorum scilicet gradus albedinis pedis / quia alii non inh sunt ei etc.

¶ Tercia propositio sequitur quod nec substantia corporis christi nec albedo eius aut corporea qualitas est quantum continuum in eucharistia plus quam caritas in anima. Vnde proprie loquendo quicquid est quantum continuum est extensum Non enim possum ymaginari continuitatem sine extentione Et sic deficit sextum dictum / loquendo tamen improprie posset concedi quod albedo corporis christi est quantum continuum in sacramento potentialiter quia habet pertes que nate sunt facere quantum continuum licet non faciant actualiter ibi Quod non potest sic concedi de caritate in anima / quia non est possibile partes caritatis continuari siue extendi dum constituunt vnum etc

¶ Quarta propositio sequitur quod quicquid habet ordinem siue positionem partium in toto habet cordinem siue positionem partium in loco si totum sit in loco ideo corpus christi nec aliquid eius habet in sacramento ordinem partium in toto Et per ista patet responsio ad praedictam opinionem Hec de tercia conclusione et de 2o articulo principali

¶ Quantum ad tercium articulum principalem huius conclusionis in quo videndum est vtrum omnis actio et passio et omne accidens quod inest corpori cris ti existenti in celo possit eidem inesse sub eucharistie / sacramento tria faciam per ordinem

¶ Primo premittam tres distinctiones 2o ponam tres conclusiones 3o soluam tres dubitationes. Prima distinctio est ista / quod duplex est actio vel passio quedam cuius principium immediatum est substantia quanta vel nata esse quanta Alia cuius principium immediatum est substantia seu natura pure spiritualis 2a distinctio est quod quaedam est actio quae terminatur ad formam absolutuam formaliter inhaerentem alicui passo Alia quae terminatur ad vbi secundum aliquos vel ad locum secundum alios de quo non curo.

¶ 3a distinctio quam quaestio potest intelligi vel de posse simpliciter absoluto vel de posse naturali siue naturaliter ordinato / primo modo non intelligitur quia sic esset clara / sed 2o modo intelligitur Vnde secundum istam acceptionem capiam semper inferius hoc verbum potest in conclusionibus et aliis etc

¶ Ex istis patet quod ista quaestio habet tres difficultates Prima est vtrum proprius in sacramento possit habere omnem actionem et passionem terminatam ad formam absolutam inherentem passo cuius principium est natura corporalis. Secunda vtrum possit sic habere omnem actionem et passionem terminatam ad vbi cuius principium est natura corporalis. Tercia vtrum possit sic habere omnem actionem et passionem cuius principium est natura pure spiritualis etc Vnde de istis tribus ponam tres conclusiones premittendo cuilibet aliquas opiniones etc. de prima difficultate est duplex opinio. Vna quod christus in hostia non potest videre vel videri calefacere vel calefieri et sic de aliis etc. Cuius opinonis ratio principalis est quia omnis actio et passio corpora lis naturaliter habet fieri per contactum / contactus enim est quatorum / ideo corpus christi in hostia nichil tangit etc. Alia opinio est scoti tenentis idem quod prima sed non propter rationem de comtactum sed quia organum sensus corporis christi in sacramento non est illo modo quo requiritur esse ad hoc quod immutetur ab obiecto Nam ad hoc requiritur quod habeat modum quantitatiuum et sit localiter et circum scriptiue in loco Et ideo non est ibi presens presentia que requiritur hic / de hoc quere in scoto. Sec prima opinio nec eiuis ratio valet quia non est inconneniens idem agere in seipsum tam actione spirituali quod corporali Actione spirituali sicut voluntas in seipsam agit volitione Actione corporali sicut sensus agit in seipsum sensationem. Item anima potest agere in corpus suum / et in hiis non est contactus quia contactus est distinctorum et quantorum et cetera / igitur et cetera

¶ Secunda opinio ectiam non valet quia petit principium supponendo quod debet probare scilicet quod ad actionem et passionem requiritur quod actiuum et passiuum corporale sit in loco circumscriptiue Item secundum istum doctorem idem potest agere in se non obstante quod non sit a se localiter distinctum sed qua ratione non oporatet quod agens et patiens sint a se localiter distincta eadem ratione nec oportet quod agens sit in loco localiter seu circum scriptiue ad hoc quod agat Item omnis effectus sufficienter dependet ex suis causis essentialibus et dispositionibus et approximationibus earum / sed quantitas siue sit res distincta a substantia et a qualitate siue non / non est causa effectiua respectu visionis albedinis Igitur destructa quantitate et modo quantitatiuo adhuc potest videri albedo / quare et cetera. Igitur perpotet quod ille opiniones non valent.

¶ Ideo sit haec prima conclusio quod suppositis hiis que sunt fidei non potest probari per rationem naturalem quin omnem actionem et passionem termina tam ad formam absolutam inherentem passo et cuius principium est natura corporalis quam potest habere christus existens in loco circumscriptiue potest eciam habere in loco existens diffinitiue et non quantitatiue. Pro batur primo quia non minus potest aliquod principium actiuum habere actionem quando se toto est presens alicui passo puta calefactibili quod si per vnam partem esset presens vniparti illluis et per aliam partem esset presens alteri parti / sed corpus cristi in hostia est presens hostie se toto toti et cuilibet parti / igitur calor corporis christi potest agere in hostiam et calefacere eam et cetera.

¶ Sedudo per idem potest probari quod corpus christi in hostia existens potest videri oculo corporali quia est sufficienter actiuium non tamentum in mediuuised eciam in oculum quia se toto est presens cuilibet parti oculi et mendii et cetera.

¶ Tercio si dicas quod corpus christi non potest partialiter causare visionem in oculo corporalinon glorioso ita quod ille oculus videat corpus christi / contra hic est pricipium actiuum ex parte obiecti et principium passiuum ex parte oculi et modus existendi non quantitatiuus non impedit sicut prius probatum est: Etiam quia secundum augustinum urro de trini. anima habet magnam immutationem respectu corporis etc que tamen non habet modum quantitatiuum et omnia alia requisita ad actionem hic ponuntur. igitur etc Consequentia tenet quia ista communis regula quod agente appropxima to passo disposito sequitur actio non est neganda Nisi obiuiet sibi auctoritas scripture sicut non est hic vt patet / vel ratio que eciam non apparet hic ymmo magis ad oppositum ut iam tactum est / vel experientia que eciam non obuiat hic / quia experientia quehic apparet non valet quia hic impeditur actio non naturaliter sed quia deus suspendit actionem istam non coagendo illis quabius corporis christi vt agant et si coageret naturaliter agerent etc Patet ergo quod corpus christi potest in hostia calefacere hostiam et pari ratione calefiri ab ea. Patet eciam quod potest ibi videri ab oculo corpraliexistente extra hostiam et pari ratione videre illum. Et per consequens pari ratione potest dici idem de qualibet alia actione vel passione corporali etc Igitur patet conclusio De secunda difficultate dicit prima opino quod corpus christi potest in hostia moueri localiter peraccidens quia ad motum hostie sicut inloco per accidens. Alia vero opinio non solum loquitur de motu locali per acciens et ponit quod mouetur ibl localiter et si non motu stricte et proprie dicto tamen motu extensiue siue large dicto. Et quod isto motum mouentur immediate a deo.

¶ Primum probat quia vbicumque est hostia ibi est corpus christi / et hostia mouetur localiter. igitur etc

¶ Secundum probat quia quandocumque aliqua couinguntur precise per actum voluntatis contingenter se habentis ad istam conuinctionem si vnum istorum sit mobile omnino improporcionatum ipsi mouenti et reliquum proporcionatum / non eadem motione potest mouere vtrumque conuinctorum Exemplum posito quod angelus per actum voluntatis sue conuingatur lapidi et lapis est mobile proporciona tum homini portanti et angelus non / tunc certum est quod non eadem motione potest homo mouere lapidem et angelum / modo sic est de corpore christi et hostia respectum creature etc de hoc vide in scoto qui diffuse hanc materia tractat.

¶ Sed contra istas opino nes sit hec secunda conclusio / quod corpus christi potest moueri localiter in sacramento a creatura mouente et non solum a deo Ad cuius declara tionem pono aliquas propositiones

¶ Prima sit hec quod corpus christi in sacramento mouentur localiter non solum per accidens. Probatur qui a corpus christi est vbicumque cum bostia / et hostia mouetur localiter igi tur mouetur in hostia localiter Sed quod non solum mouetur per accidens declaro quia si hoc esset verum hoc esset ideo / quia non est in loco nisi per accidens scilicet quia est in bos¬ tia que est in loco per se / sed probo quod hoc sit falsum / quia corpus christi non minus est potesens per se loco hostie quod si esset ibi distincta hostia quia nunc est totaliter ex trinsecum illi hostie sicut angelus si esset ibised si deus conseruaret in loco hostie corpus christi sicut modo destructa hostia sicut ipse posset sine contradictione / tunc corpus christi esset per se in loco illo. igitur et cetera.

¶ Secunda propositio quod corpus christi in sacramento mouentur vel potest moueri locali ter a creatura et non a solo deo / quia impotest ibi moueri localiter ab anima sua. Nam quando aliquid habet moidum essendi conuenientem motori et ad modum conuenientem mobili non est inconueniens vnum mouere et aliud moueri / sed aima christi in sacramento habet modum essendi conuenientem motori clarum est et corpus christi habet ibi modum conuenientem mobili per prima propositionem. igitur etc Tercia propositio quod anima christi non potest corprus suum in sacramento mouere loca liter organicem Iste due propositiones siml declarantur Ad quorum intellectum sciendum est quid est potentia organica et potentia non organica / et quid sit mouere organice et quid mouere non organice.

¶ Po quo sit quinta propositio quod potentia organica est illa quae vtitur organo corporali in sua actione / quales sunt omnes potente extense in materia sicut potentie sensitiue. Potentia vero non organica est illua quae non indiget organo corporali in sua actione quales sunt omnes potentie non extense in materia sicut intelitem et voluntas Scotus aut poite quod anima¬ intelleotiua habet potentiam organica et non organicam et hoc sequitur si ponat quod anima intellectiua et sensitiua in homine sunt eadem forma sed hoc non est verum seundum ockam quae ponit quod sunt distincte Sed de hoc alibi.

¶ Sexta propositio est quod mouere organice est mouere primo vnam partem et post mediante illa aliam / sicut est in motum alialis quod primo forte mouetur cor et post mediate motu cordis alia pars magis propinqua et post tercia et cetera. Sed mouere non organice est mouere totum et partem equa primo etc Primo modo igitur anima christi potest mouere corpus suum in celo / quia licet sit tota in toto et tota in qualibet parte non tamen equi primo mouet tonum et quamlibet partem quia est ibi distantia partium nec totum corpus coexistit cuilibet parti / sed illo modo ipsa non potest mouencorpus suum in sacramento quia non potest ibi primo mouere vnam partem et post aliam mediate prima Nam inter illas partes non est ibi distantia localis.

¶ Secundo autem modo id est non organice potest mouere volendo illud corpius moueri ad motum hostie. Vnde de sic volendo si hostia mouetur mouet tunc corpus suum non organice / qua a eque primo totum et quamlibet eius partem / eo quod non est ibi distantia inter Persorais / que necessario requiritur ad hoc quod aliquid moueatur organice et cetera

¶ Ex predictis ergo patet septima propositio quod quamdo mouetur hostia anima intellectiua christi mediate voluntate mouet corpus christi sub hostia sicut causapartialis concurrens cum voluntate diuina contingenter causante et disponente illud corpus moueri ad motum hostie Et hoc totum est propter conformitatem voluntatis humane in christo ad voluntatem diuina Et sic intelligo quod anima christi ad motum hostie mous corpus suum non organice Vnde se quitur octaua propositio quod se anima christi suspenderet actum illum voluntatis sue sicut posset naturaliter eciam stante diuina ordinatione de motu corporis ad motum hostie / tunc moueretur corpus cristi ibi a solo deo et non a sacerdote chostam mouente Et sic forte potest intelligi scotus / quia ad hoc bene vadit ratio sua supra facta Vnde bene probat quod non potest moueri a virtute cree ata extrinseca mouente hostiam puta a sacerdote / sed non probat quin potest moueri ab anima christi modo predicto / quia tam hostia quod corpus christi est mobile proportionatum anime christi Vnde potest mouere eadem motione hostiam et corpus suum / hostiam organice et corpus non organice quia eadem volitione potest velle corpus suum et hostiam moueri etc. Sed nunquid potest anima christi corpus suum separare ab hostia ita quod non moueatur ad motum hostie Diro quod hocpossent naturaliter nisi esset ordinatio diuina in contrarium que de facto ordinauit semper illud corpus moueriad motum hostie. Vnde non stante illa ordinatione posset separare se abhostia / et hoc vonendo quiescere hostia mota vel vonendo moueri corpus ad vnum locum hostia mota ad alium. Et eodem modo posset deus hoc facere se solo etc de tercia difficultate dicit prima opinio quod corpus christi non potest naturaliter videri in hostia nec ab intellectum antecedentio nec humano Proto etc Contra primam opinionem bat hoc quia corpus christi est ibi ut obiectum fidei igitur non potest cognosci naturaliter.

¶ Alia opinio dicit quod christus potest vti quacumque potentia actiua spirituali in hostia sicut prima quia talis non requirit ad actionem quod habeat esse localiter et ita posset dici de potentia passiua / de hoc vilde in scosunt rationes prime conclusionis. Nec ratio facta pro ea valet quia multa que cadunt sub fide possunt cognosci intuitiue. Vnde apostoli viderunt mortem christi et passionem que cadunt sub articulo fidei etc Ide o tenendo cum scoto sit hec tercia conclusio quod christus in sacramento potest naturaliter intelligere omnia alia sicut vbi est quantitatiue / et potest videri et intelligi naturaliter et intuitiue non tantum ab intellectum angeli velanime seperate sed eciam ab anima in corpreEt hoc nisi esset speciale impedimentum de quo supra dictum est Et hoc totum patet ex prima conclusione et rationibus ibidem factis pro ea Vnde concludo cum g. ockam inreportatione 4t q. 75a. vbi eum secuntus sum in hac materia quod omnem actionem et passionem et pari ratione omne accidens siue formam accidentalem quam christus potest habere quando existit circumite in loco potest habere in eucharistie sacramento si nichil aliud impediret puta voluntas diuina sicut dictum est etc. Et sic patet solutio trium diffitua etc Sed contra predicta sunt aliqua dubia Primum est vtrum quicquid aliquod corpus agit vel patitur vbi est quantitatiue necessario agat et patiatur vbi non est quantitative. Videtur quod sic quia nullum absolutum desinit esse in aliquo adueniente sibi de nouo praecise respectum extrinseco sed per hoc quod corpus christi est in eucharistia solum aduenit sibi nouus respectus extrinsecus. igitur etc. Secundum dubium contra secundam conclusionem est quomodo corpus christi sub hostia potest videri oculo corporali / quia omne visibile habens partes distinctas discerni potest vna pars ab alia sed in hostia non sic potest discerni inter caput et pedem quia ibi est confusio partium Et confirmatur quia secundum auctores perspectiue / quod videtur / videtur sub piramide cuius conus est in obiecto et in re visa est basis / sed illud non potest competere rei non habenti modum quantitativum

¶ Tercium est vtrum christus potest videre seipsum in hostia sicut si esset in distinctis locis circumscriptiue Videtur quod non quia inter videntem seu visiuam potentiam et rem visam debet esse distantia / sed corpus christi in una parte hostie non distat a se existente in alia parte etc igitur

¶ Ad primum dico primo quod de facto si vnum corpus sit in duobus locis circumscriptiue vel diffinitiue omne absolutum existens in eo pertinens ad eius integritatem quod habet in primo loco habet in secundo / nec aliquod absolutum perdit per hoc quod est in nouo loco etiam si non sit de integritate ipsius dummodo sit pertinens ad conseruationem ipsius sicut sanguis qui secundum aliquos non est de integritate humane nature sed est indiuiduum necessario requisitum ad conseruationem vite hominis Et hoc esse necessarium necessitate naturali pobat prima ratio facta

¶ Dico tamen secundo quod illud non est necessarium necessitate absoluta quia stat quod de potentia dei absoluta illud corpus potest habere aliqua acidentia in vnon loco et carere in alio licet in vtroque sit circumscriptiue etc Ex quo patet tercia propositio quod duo accidentia eiusdam speciei sicut due albedines possunt esse absolute in eodem subiecto inhesiue et non facere vnum et per consequens non reddere subiectum illud magis intense album Patet quia potest vnum subiectum in vno loco esse et ibi habere vnam albedinem et esse in alio loco et ibi carere illa et habere aliam / sed hoc non est possibile naturaliter Et sic patet de primo dubio breuiter quia multa possent dici

¶ Ad secundum dubium dico primo quod maior est difficultas decolore respectum visus quam de aliis sensibilibus respectu aliorum sensuum quia color ad hoc quod videatur requirit certam situationem Nam taliter possunt disponi duo colores secundum situm quod alter non videbitur quamuis sit satis propinquus visui et taliter quod vterque videbitur. Patet in exemplis sed calor non requirit talem situm ad hoc quod sentiatur per tactum sed potest agere in tactum secundum omnem situm proportionatum ideo est difficile iudicare quomodo colores videntur in corpore christi sub hostia et quo situ et quis videretur quis non / quia hoc non constat nobis per experientiam certam et cetera

¶ Dico 2o quod licet propter diuersam situationem possit impediri visio alicuius coloris ita quod proxter diuersam situationem in corporecristi possint se inuice impedire ne omnes videantur tamen diuersa situatio non impedit simpliciter / quin aliquid videatur si deus non suspenderet actionem colorum non coagendo et

¶ Tercio quando dicitur quod corpus christi videtur tunc possunt partes eius distingui ab inuicem per visum. dico quod forte partes eiusdem rationis non pofsunt et cetera sicut nec duo lumina eiusdem rationis si sint in eodem medio / sed partes alterius rationis bene forte possunt sic ab inuicem distingui

¶ Et ad confirmationem respondeo quod actores perspiciue dicunt sicut viderunt esse ocula ta fide / modo non vlderunt colorem nisi extensum qui videtur sub tali piramide et cetera Ideo de colore non ex tenso non est vera illa regula nec de illo datur / quia si sit naturaliter visibilis tamen non videtur Sed contra / nos tangimus corpus christi in hostia igitur eciam videmus Consequentia tenet et antecedens patet ex illa confessione berenga rii / de conse idictione 2. C verengaus. vbi confitetur verum corpus christi manibus sacerdotum sensualiter tractari et frangiet dentibus fidelium atteri Item vulgo dicitur hodie vidi corpus christi etc

¶ Hic dico quod iste propositiones video corpus christi vel tango et ceterinon sunt vere nisi ad istum sensum vi¬ deo et tango species sub quibus est corpus christi et sic inteliu illud capstum etc

¶ Ad 3m dubium dico quod oculus christi in vna parte hostie potest se videre in alia parte ita bene sicut si esset in diuersis locis circumstptiue Et si dicas quod ad hoc quod aliquis videat se ortet quod distet a se localiter Dico quod sicut idem distat a se localiter quando est in locis circumstiptiue distantia requisita ad visio nem. ita idem distat a se quando est in diuersis locis diffinitiue distantia uffiti ad visionem corporalem et sic est hic Hec de tercio ar.

¶ Ad rationes ante oppositum questionis ad prima concedo consequens etc

¶ Ad secundam dico quod illa que occupant equalem locum sunt equalia. et quod locus est equalis locato si locata sunt circum scriptiue in loco sed si vnum sit circumscriptiue in loco et aliud diffinitiue sicut hic / tunc non oportet Verbi gratia si angelus et corpus pedale coexistant loco pedali nec angelus est equalis locato nec loco etc

Ad 3am patet ex dictis