Quaestio 33

unc vero de omnipotentia etc postquam magister determinavit de dei scientia in fallibili nunc incipit tractare de eius inmensa potentia et interminabili Et dividitur haec pars in tres partes nam primo magister manifestat dei omnipotentiam per respectum ad productorum entitatem 2o ad ipsorum quantitatem et 3o ad eorum bonitatem tunc 2a pars incipit in 43 distinctione Quidam tamen etc et 3a in 44 distinctione ibi nunc restat prima pars dividitur in tres partes nam primo magister movet unam quaestionem et tenetur parte unam

¶ 2o obicit per variam instantiam contrariam et 3o ponit notabile ex quo quilibet elicere poterit solutionem veram tunc 2a pars incipit ibi sed quaeritur 3a ibi hic diligens Et tunc sequitur 2a pars principalis quae est distinctio 43 quae dividitur in tres partes nam primo magister refellit unam oppinionem falsam

¶ 2o adiungit et solvit eius argumentionem soptam Et 3o magister ponit determinationem suam veridicam tunc 2a pars est ibi non potest 3a in fateamur itaque deum multa posse Et tunc sequitur 3a pars principalis quae est distinctio 44 Et dividitur in tres partes 2m quod 3 movet quaestiones nam primo quaerit utrum modo meliori Et 3o utrum omne quod potuit possit scatum uniformi et tunc pars est post haec considerandum est et 3a ibi praeterea quaeri soret etc

¶ trum inmensus vigor simpliciter divinae essentiae sit ratio forma lis convertibiliter adaequata omnipotentiae et arguitur primo quod non quia entia divina non est immensus vigor igitur quaestio falsa tenet consequentia antecedens arguitur tum primo quia nulla potentia passiva correspondet sibi immensa tamen 2o sequitur quod motus posset fieri in instanti tamen 3o quia non posset reduci ad actu nec mediate nec immentate igitur frustra ponitur talis ponitur vel vigore immensus 2o sic si quaestio esset vera circa per inmensum vigorem simpliciter probaretur divina omnipotentiam pertinenter consequentia nota et consequens falsum igitur et quaestio falsas consequenter apparet 2m quod dicit magister Iohannes de braculis in de simbolo articulo 3o capitulo 2 corollario 4o tamen primo quia posset dicere fligrasus quod inmensus vigior esset prior respectu omnipotentiae et per consequens posset unum separi ab alio

¶ tum 2o quia sid duo ferent inmensi nullus eorum foret omnipotens tamen 3o quia posset dicere quod staret deum esse inmensi vigoris et tamen solum si nite potentem ratio quia nulla potentia potest producere vel facere aproproiriae aequatis igitur etc

¶ 3o principli ad quaestionem sic deus non est omnipos igitur conclusio falsa consequentia patet antecedens arguitur cum primo quia non est omnis potentia potens cum non possit move a liquid 2m proportionem nec etiam possit mentei vel peccare cum 2a quia non est omnis potentiae potens cum una persona non sic potens super aliam in divinis nec essentia super se ipsam tamen 3o quia non est omni suo potens cum non possit vitae care cuiuslibet creatae immediate supplere igitur videtur quod quaestio sit falsa

¶ In oppositum praet argui ex dictis augustini in li quaestionu veteris ac novae legis quae magister adducit in ista distinctione 4ione 2 capitulo primuo pe aliis in multis in eadem Et distinctione ¶ sequentibus

prima conclusio necesse est simplicite primum fanctorem simplicem se unicam tantum potentiam esse inmensa activam seced potentiam virtute gradum et vigorem Ista conclusio potest deduciti 2m ymaginationem domini Egidii in ista 42 distinctione parte prima quaestione prima tione suae bonitatis 2o ratione sinmobilitatis

¶ 3o ratione uersalitatis etim 4o ratione formalitaer et haec tangit beats dous de divinis nominibus capitulo 1duus quod in deo sunt omnia sicu mum capitulo 5 in unitate sicut linee incentro sicut naturae particulares in uierali sicut virtutes corporales in anima

¶ Ite adducit 2o in eadem parte quaestione 2 dyonsium eodem libro capitulo ultra virtrus divina est a quam ex qua per quam in quae et ad quam sunt omnia et concludit dyabous portet nos landare divinam virtutem unam et omnium scactam Item trtio adducit pro hac conclusione betum diyosium 10o capitulo eodem libro dqaestione 43 parte prima quaestione 2 dicit i taque dybous divina vitrus omnia continetur et collocat ordinando Est omnia sine deus constingus et firmans conservando ex se quasi exradice omnia producit et sequitur ad se ipsam omnia contit partem pro hac conclusione sunt verba damascenus libro primo capitulo 9 Et beat dysaosnum de divinis nominibus capitulo 6 landanda est vita aeterna per se ipsam aqua in omnia vita particitatia vine ex feniatur et in morlium angelorum in mortalitas ex ipsa est et per ipsam subsistit Istam conclusionem probat dicharum primo de trinitate capitulo 14 et habetur eadem conclusio diffinitiones 8 et 4 philosophorum deus est cuius posset non terminatur Et procliis propositione 8 Qme semper ens in finite est igitur conclusio vera

¶ Contra istam conclusionem sunt rationes tacte in primo principali Et confirmatur quia si sic esset posset deus racere quidquid non siplicat contra dictionem quod est falsum quia tunc 2m quod dicit magister hugolinus distinctionem ista quaestione 2 in principio et unde deus posset facere deum patrem quod est falsum quia tunc potet peccare et consequentia patet quia ista videtur esse ratio immense potentiae vel infinite potertiae scilicet posse quod niso sclandit contradictionem et possibile est fici igitur conclusio falsa

¶ Ad hoc dicitur primo quod nulla potentiam passiva proprie correspondet adaequate potentiae hinc inmense et si philosophus dicit oppositum vel commentator intelligendi sunt de potentiis activis leaitatis 2o dico quod consequentia non valet quia non plus sequitur notum proprie dictum fi in instanti pos se per virtutem inmensam quam simpliciter inpossibile possibilitati si tamen modus nota sumentur large pro quantumque muta tione conmendi posset consequens licet tam articules consequentia vel contra non sit formalis 8 physicorum quod si primus motor esset vrtus in corpre vel covnctus orbi quod motus fieret in instanti patet cum adhuc esset liberum agens et per consequens posset mone citra gradum infinitatis Similiter ad 2m nego consequentiam quia illud dicitur non frustra quod ad aliquam fine ordi nanum non ordinatur deus ad ullum finem extrinsecu potest se ordinand uti est quare si nichil ageret potentia non frustra foret unde arguerem simliter deus ab aeterno habuit potentiam ie producendi et non fecit igitur frustra tantum eam habuit patet consequentiam non valere / Ad confirmationem dico quod omnipoentia dei non bene describitur sicut sprobant rationes per illas de scriptiones quare consequentia u no valet

¶ primum corollarium contra doctoris sollemp parte prima articulo 35 quaestione 2a et 6In essentia prima in mensa nulla est omnino est potentia pasiona probatur corollarium ex conclusione Et confirmatur primo hoc repugnat suae simpliciti

¶ 2o eius qua actualitati 3 suae libertati 4o infinite actuali intellectu salitati 5o in dependenti entitati /

¶ 2m corollarium eundem in eodem articuo qu quinta sicut unica simplexirre plicabilis est entia divina sic unica est irrepugnabilis potentia inmensa patet corollarium ex conclusione quia non esset simplex et unica cuius oppositum dicit conclusio posita Contra istud 3m ipse ponit in hiis verbis quamquam potentia in deo considerata 2m illud quod est in radice sua prima cuius modo est essentia divina sit una debenet tamen dici potentiae diversae propter diversas actiones ad quas sunt patet quia hoc non addit nisi disos respectus ad ibi istud dico simpliciter negando ipeu unde sic oporteret poni respectu cuulibus producte creaturae singularis potentiam essentiae divinae

¶ 3m corollarium quamvis potentia virtus gradus et vigor in potentiis in creaturis distinguantur tum in potentia divina unitive concrunt et simpliciter ydemptificantur prima patet ex dictis doctoris solempnis in arguo supra docto quaestione 6 et 2a pars patet ex conclusione

¶ 2a conclusio cotra Iohannes de braculis articulo 3o de simblo capitulo 2 corollario 4o per inmensam infinitatem et infinitam imensitatem potentiae respectu cuiusliet posset dicentis vel possibilis si non inperfectionem dicentis sufficienter infetur ratio omnipotentiae primi entis probatur conclusio sic nam impossibile est esse ens huoi et ipsum non esse deum omnipotentem igitur conclusio vera consequentia nota et antecedens arguitur primo ex dictis sapienter kapa Qene tamen sit una omnia potest

¶ 2o luc 2o quia non est inpossibile aput eum omne verbum 3o ex dictis diysum de divinis nominibus capitulo 8 ubi probat virtutem esse dei infinitam quia potest producere nisi nita Pro ista conclusione est regula ala 3a in de maximis theologiae 1 ubi dicit Solus illae est omnipotens qui ptest omnia qui posse est aliquid pose Item auctor de fide et legi bus libro primo capitulo 5 ubi dicit quod opieni a est vissima ratione potentia potentia libera iultimis libertatis et formalitet in ultrmum fotus et ampla in ultrmus amplitudinis uteria exprimit quae explicat opentiam suffintum slicet libertas fortitudo et amplitudo ex quo patet quod plus est dicere omni potentia quamt infinita potentiam quia in esset infinita potentia et non libera no esset omnipotentia propter quod non potentia simpliciter quod per infinitatem sed potius per imitatem cum aliis quae ponunt ibi in conclusione

¶ Sed contra istam conclusionem sunt rationes tacte in 2o principali et potest aliquis dicere quod inmensitas esset prior omnipotentiae

¶ 2o si forent duo infiniti 3o quia possent esse in finite potentiae et solum finite po s Confirmatur quia ex ultima ratione conclusionis argulo titu quod creatura potest esse opostus probatio quia potest infinita producere 2o contra primam et 2am quia deus non potest facere inpossibile possibile igitur aput spiritum aliquid est inpossibile nec primia

¶ Ad ista respondeo et primo ad primum quodnon sufficit dicere teligsus posset sit dicere sed debet addi sive reductione vel redargnore vel inplicatione nam dixit insipiens in corde suo etc et tunc si sic diceretur negaretur ipsum assumptum quia non posset sic dici tun talibus circumstantis sicut satis faciliter potest pater

¶ ad 2m si duus etc dico primo si duo forent ta leo nullus eorum proprie diceretur nec infinitus nec immensus cum quilibet eorum mensura extrinseca scilicet altero eorum foret comprehensus et nensus pro isto iecto est damascenus libro primo capitulo 5 ubi dicit a et multis existitentibs incirtumsci tibile servabitur

¶ 2o dico quod illo supposito diceretur per omnia pro ipsis in pluri sicut nunc de personis divinis in singulaitri valet quod propter eorum perfectionem inmensam non esset dicordia et sicut adhuc quilibet diceret operats

Ad 3m dico sicut ad primum non sufficit dicere sed oportet rationem reddere quod non potest fligsus dire quo esset possibile quod deus esset potentiae immense et infinite et tamen non posset nisi si nite ad confirmationem primo cum dicitur quod probaretur quod creatura esset omni potens nego consequentiam Et cum dicitur quia potest producere infinita dico quod non potest virtute propria independet a nullo extrinseco actuata sicut deus quare non est simile

¶ ad 2m respondet sanctus thomas parte prima quaestione 25 articulo 3o quod in hiis quae inplicat contradictionem convenientius dicitur non possunt fieri quam deus non potest facere non tamen propter hoc det dici aliquod verbum esse in possibile aput deum quia inpossibile non dicitur verbum cum proprie dici vel intelligi non possit qIaetio inpossibilia inpediunt istud dictum in veritate pr primum corollarium contra Iohannes de braculis ubi supra corollario 3o non omnis propositio ex qua non secuatur contradicoria est tamquam possibis admittenda probatur quia haec spiritus sanctus vel filius non sprirat non infert contradtio et tamen non est comprocedenda igitur corollarium verum patet consequentia et antecedens probatur aliter enim graeci reduci possent ad contradictionem quod videt diffile sed contra quia si hoc est possibile cilicet ali quam persona spirari igitur continetur suboio tum enim dicat inperfectionem patet consequentia per conclusionem et antecedens patet quia est inpossibile sieri a patre et filio

¶ Ad istud posset dicit conformiter dictis sacte theologiae ubi supra est dictum et Egidii libro primo dbetiono quod spirare non conprehenderetur subomnipotentia simpliciter et absolute sed subomnipotentia patris et filii et non spiritus sancti propter repugnantia habitus terminulorum vel parti ad subiectum Aliter dico non quod recipio si proprie proeffective effici vel efficere et sit non est possibile fieri spiritum sanctum nec filium

¶ 2m corollarium contra eundem ibidem corollario 3o non sufficienter describitur ratio omnipotentiae quia omne ymaginabile fi per deum ut sic possibile est deum facere patet quia est assignare idem per idem igitur talis descriptio non valet

¶ 3m corollarium contra hugolinus in ista 42 distinctione quaestione prima articulo primo haec non est bona explicatio omnipotentiae quidquid si ab aliquo omnipotente non inplicat contradictionem deus potest facere et solum tale patet tamen primo quia large recipiendo secundum eum fieri filius in divinis potest si ab aliquo omni potente quia a patre et tamen spiritus anes aliquod possibile fir ab aliquo unum potente non potest et per consequens non est omnipotens quod est falsum

¶ 2o quia 2m quod dicit sanctus thomas et uende per prima quaestione 25 articulo 3o sic dicere est facere cculationem nam non erit aad dicere nisi ideo est opers quia est opoers quae explicatio vel valet sicut patet igitur requitur explicatio facta in quae bon quod erat probandum dum tamen intelligatur haec fi 2m quod est dictum proprie

¶ 3a conclusio divina miensitas est potents factivum potens efficere omnem possibile santram respectu omnis alterius potentiae equavalentis prvalentis et super valentis 2m speciem et mensuram prima partem rliquo manifestam ex secunda conclusione 3am probo quia potest quidquid causa 2a perfectionis potest quia singulari specie actionis scilicet creative et independent 3o quia aequefaciliter in instanti sicut in tempore quod non valet creatura igitur conclusio ueri Et patet haec 2a pars et dictis beati dinysium in prima quncsiaone satis evidenter

¶ primum corollarium pro prima ratione 3a principalis omne silis perfectionaliter ad extra a causa 2a produci a prima inmensitate perfecte potest effici probatur corollarium ex conclusione quia aliter non esset potens fcivum respectu cuiuslibet possibilis cure

¶ 2m corollarium deus est omnipotens potentia potens vel ei princialiter pualuit et super valentur aequa lens patet supra ex conclusione quia excedit omnem alteram potentiam 2m speciem actionis et mensuram igitur corollarium verum m corollarium deus omnino est potens qualiter perfecte est posse per inmediate suffficiet nem rationem fectivam perfectionis cuiuscumque alterius causae supplere patet istud corollarium ex corollario 2o quia est omnio potertia potens vel ei pualuntis et super valunt aequalens igitur corollarium verum sed contra istam

3o conclusionem et corollaria simul iustatur quia si dicta haec sunt vera vel igitur deus potest facere praeteritum numquam fuisse vel non si sic arguit contra Iohannes Clencok in suo quolibet quaestione prima in 2o principali quia tunc deus potest facere quod esset primum conctra 9 mundi nullum hominem destruendi et tunc quaeretur utrum tales essent invenes vel senes aut quando producti Item deberemus dubitare utum christus furit passus mortius et sic de singulis Item 3o possent contlationa esse inmediata cuius oppositum deducit philosophus 6 physicorum

¶ Ad eandem partem arguit magister hugolinus in ista distinctione quaestione prima articulo 3o multis rationibus similibus quia si deus faceret adam non fuisse vel queretur quid esset de ab el Si dicitur igitur quod deus non potest arguit propositus vilhelius alterum Silbitus poretamis gregorius et alii multi quia quairitur si neccesse est praeteri tum praetisse ex parte cuius sit hae neccessitas 2o quia haec non clandit contra dictionem mundus non sinit et deus est igitur potest deus eas simul veificare sic arguit haston 3o quia tam pocens est deus nunc sicut ante rei lapsum sed tunc potiuit igitur et nunc Ad istud possum dicere illud potsisie Quius loquetur potentias domini qued diceret nullus Respondeo igitur ad rationes rapeum et dico quod istud posset vel non posse inpertinens est immmensitati disime et omnipotentiae igitur pro me nego consequentiam sanctam super quaes teneret partem affirmativa respondet ad primam rationem magistri Iohannes quod deus posset etc uno modo quod deus conseirvaret omnes homines et vellet numquam fuisse tempors et sic consequentia quia 2m oppinionem domini Iacobi quaelibet res creata est suus temporalis merosus fluxus Allo modo intelligie consequens nullum hominem destruendo vellet nullum hominem esse nequa suisse et sic concedent

¶ ad 2am netur consequentia quia arguem de articulo sutrto et si dicis sicut ipse non sed sufficit hic credere sicut ecclesia credit diso quod aequaliter credit praeteritum et futurum daequaliter percipit igitur de nullo habeo dubitare

¶ Ad 3m sine concedatur consequens sive nege consequentia non est difficultas magna de hoc tamen neutra sic ducens ad simpliciter inpossibile ad rationem magistri hugolinis faciliter diceretur quod sicut deus posset facere quia iste qui est pater mens potest velle quod unus qui numquam sint nec fuit pater mens esset pater meus

Ad naton rationes aliorum faciliter respondetur dicitur ad primum quod iaicaitas est ex parte lapsus

Ad 2m posset negare tam antecedens et consequentia

¶ Ad 3m simpliciter negatur consequentia ex hiis patet quod quaestio est vera et quid dicendum a rationes patet ex dictis in ea igitur etc