Text List

Donate

Table of Contents

Only show available transcriptions

Reportatio Sentences Commentary

Principia

Principium I

de Fide

Lectio 1, De fide

Lectio 2, De fide

Lectio 3, De fide

Lectio 4, De fide

Lectio 5, De fide

Lectio 6, De fide

Lectio 7, De fide

Lectio 8, De fide

Lectio 9, De fide

Lectio 10, De fide

Lectio 11, De fide

Lectio 12, De fide

Lectio 13, De fide

Lectio 14, De fide

Lectio 15, De fide

Lectio 16, De fide

Lectio 17, De fide

Lectio 18, De fide

Lectio 19, De fide

de Notitia

Lectio 20, de Notitia

Lectio 21, de Notitia

Lectio 22, de Notitia

Lectio 23, de Notitia

Lectio 24, de Notitia

Lectio 25, de Notitia

Lectio 26, de Notitia

Lectio 27, de Notitia

Lectio 28, de Notitia

Lectio 29, de Notitia

Lectio 30, de Notitia

Lectio 31, de Notitia

Lectio 32, de Notitia

Lectio 33, de Notitia

de Fruitione

Lectio 34, de Fruitione

Lectio 35, de Fruitione

Lectio 36, de Fruitione

Lectio 37, de Fruitione

Lectio 38, de Fruitione

Lectio 39, de Fruitione

Lectio 40, de Fruitione

Lectio 41, de Fruitione

Lectio 42, de Fruitione

Lectio 43, de Fruitione

Lectio 44, de Fruitione

Lectio 45, de Fruitione

Lectio 46, de Fruitione

Lectio 47, de Fruitione

Lectio 48, de Fruitione

Lectio 49, de Fruitione

Lectio 50, de Fruitione

Lectio 51, de Fruitione

Lectio 52, de Fruitione

Lectio 53, de Fruitione

Lectio 54, de Fruitione

Lectio 55, de Fruitione

de Trinitate

Lectio 56, de Trinitate

Lectio 57, de Trinitate

Lectio 58, de Trinitate

Lectio 59, de Trinitate

Lectio 60, de Trinitate

Lectio 61, de Trinitate

Lectio 62, de Trinitate

Lectio 63, de Trinitate

Lectio 64, de Trinitate

Lectio 65, de Trinitate

Lectio 66, de Trinitate

Lectio 67, de Trinitate

Lectio 68, de Trinitate

Lectio 69, de Trinitate

Lectio 70, de Trinitate

Lectio 71, de Trinitate

Lectio 72, de Trinitate

Lectio 73, de Trinitate

Lectio 74, de Trinitate

Lectio 75, de Trinitate

Lectio 76, de Trinitate

Lectio 77, de Trinitate

Lectio 78, de Trinitate

Lectio 79, de Trinitate

de Caritate

Lectio 80, de Caritate

Lectio 81, de Caritate

Lectio 82, de Caritate

Lectio 83, de Caritate

Lectio 84, de Caritate

Lectio 85, de Caritate

Lectio 86, de Caritate

Lectio 87, de Caritate

Lectio 88, de Caritate

Lectio 89, de Caritate

Lectio 90, de Caritate

Lectio 91, de Caritate

Lectio 92, de Caritate

Lectio 93, de Caritate

Lectio 94, de Caritate

de Libertate

Lectio 95, de Libertate

Lectio 96, de Libertate

Lectio 97, de Libertate

Lectio 98, de Libertate

Lectio 99, de Libertate

Lectio 100, de Libertate

Lectio 101, de Libertate

Lectio 102, de Libertate

Lectio 103, de Libertate

Lectio 104, de Libertate

Lectio 105, de Libertate

Lectio 106, de Libertate

Lectio 107, de Libertate

Lectio 108, de Libertate

Lectio 109, de Libertate

Lectio 110, de Libertate

Lectio 111, de Libertate

Lectio 112, de Libertate

Lectio 113, de Libertate

Lectio 114, de Libertate

Lectio 115, de Libertate

Lectio 116, de Libertate

Lectio 117, de Libertate

Lectio 118, de Libertate

Lectio 119, de Libertate

Lectio 120, de Libertate

Lectio 121, de Libertate

Lectio 122, de Libertate

Lectio 123, de Libertate

Lectio 124, de Libertate

Lectio 125, de Libertate

Lectio 126, de Libertate

Lectio 127, de Libertate

Lectio 128, de Libertate

Lectio 129, de Libertate

de Incarnatione

Lectio 130, de Incarnatione

Lectio 131, de Incarnatione

Lectio 132, de Incarnatione

Lectio 133, de Incarnatione

Lectio 134, de Incarnatione

Prev

How to Cite

Next

Lectio 117, de Libertate

Tertio propositio

1

In alia lectione Tertia propositio negativa non est possibile in se futura in se intrinsece esse contingentia et necessaria ad divinum relata intuitum Aliqui ymaginatur quod sunt pure contingentia in se relata Relata vero ad divinum intuitum sunt necessaria

2

Et est via sanctae thomae de aliquo pro parte contraria nec consequens videtur fulatus auctoritate Boetii 4o de consolatione dicentis "fatebor quidem rem solidissimae veritatis sed tibi vix animus nisi cui divini speculator accesserit Respondebo namque idem futurum cum ad divinam notionem refertur necessariam" consui vero in sui natura perpenditur liberum prorsus

Rationes pro conclusione et contra opinionem Sancti Thomae

3

pro conclusione mea et contra suam arguo primo sic nam expositione sua sequitur quod deus necessario produxisset mundum consequens falsum et consequentia probatur nam cum mundi constitutionem mundus erat producibilis in relatione ad divinam voluntatem praecise vle ergo in relatione ad divinam voluntatem et providentiam poterat contingenter produci et sequitur contra ipsum vel necessario et sequitur inconveniens illatum

4

2o haec consequentia est bona b effectus habet necessitatem ab aliquo igitur habet necessitatem quia undicumque recipiat necessitatem eo ipso quod recipit habet necessitatem igitur etc Et ultra igitur illi effectus sunt necessarii et per consequens non est contingens

5

3o articulus est expressus dicere quod "nihil contingenter eveniat considerandum omnes id est in ordine ad omnes causas error" ergo vel ad alia est contra articulum

6

Quarto vel deus est in se est sic determinatus vel divina providentia ad effectus productionem quod in nullius potestate est quoniam producatur et sequitur quod de necessitate et inevitabiliter eveniat vel non sicut est divina providentia determinata in se ad effectus producendus quoniam posset non producere effectus praevisus Si sic tunc effectus relati ad divinam providentiam sunt contingens

7

Quinto a praestitur a deo fore ergo a erit antecedens est necessarium per ipsum nam a praecise refertur ad divinam providentiam ergo consequens est necessarium quia ex necessario non sequitur contingens

Responsio ad opinionem Boetii

8

Ad rationem suam scilicet ad auctoritatem boetii breviter r?dum est quod boetius in illo libro expressive distinguit duplicem necessitatem unam absolutam et aliam conditionatam unde inquit "duae sunt necessitates simpliciter una veluti quod necesse est omnes homines mortales esse"

9

"Altera conditionis ut si quem ambulare scientias eum ambulare necesse est" Et licet boecius non servat formam quantum ad modus quia modus scilicet ly necesse debet praecedere tamen inquirentes veritatem non utuntur rigore loycaelogicae intellectibus In proposito boetius nichil plus vult nisi quod effectus relati ad divinam notionem sunt necessarii id est formae consequentia talis deus scit effectum fore igitur effectus erit est necessaria sed tamen propositio in se considerata est contingens scilicet a effectus erit Si autem istum intellelctum habuit sanctus thomas est bonus sed non videtur sic intende

10

Breviter circa hoc advertendum quod augustinus et anshelmus et doctores dicunt quod necesse est futurum esse futurum quae glosanda sunt de necessitate conditionali scilicet necesse est praedestinatum salvari vel necesse est futurum evenire Intelligitur si a est futurum a erit quia de necessitate absoluta nullum futurum est necessarium unde deus posset facere quod iudicium non foret Beati possent subito annihilari quia deus posset subtrahere suam conservationem

11

Advertendum quod anselmus concedit quod necesse esse futurum esse futurum sicut esse praeteritum esse praeteritum esse concedetur demonstrando ante christum necesse est hoc futurum esse futurum Sed negaret istam necesse est futurum hoc esse futurum Respondetur secundum gregorium de arimino quod anshelmus posuit differentiam inter propositiones ubi idem praedicatur de se ipso Et ubi non praedicatur idem de se ipso ubi tamen extrema supponunt pro eodem Adam notat quod anshelmus habet istum modum loquendi quod propositiones ubi idem praedicatur de se ipso recipit tantum necessarias ex conditione quasi in subiecto inteligeretur praesupponi suppositum subiecti scilicet si hoc erit hoc futurum est futurum vel necesse est futurum esse si hoc erit Sed melius resolvitur ad hoc quod aliqui antiqui reputaverant propositiones necessarias ubi idem praedicatur de se ipso unde monachus albus ista necessaria homo est animal licet nullus homo esset Unde non debet concedi quod necesse est futurum esse futurum Et male alegant anshelmum

Quarta propositio

12

Quarta propositio negativa contra doctorem solempnem scilicet magistrum henricum de gandavo Et contra doctorem subtilem scilicet scotum deus non cognoscit futura contingentia per determinationem suae voluntatis cuius contrarium ponit doctor solempnis octavo qualibet Et doctor subtiles in materia praescientia dei Imaginatio doctoris subtilis erat quod divina essentia primo concipit res appraehendendo eas et omnes modus rerum et habitudines absque concursu assensu et pntem eas sub omne habitudine possibili voluntati divinae futuras contingentes et necessarias deinde voluntas quae est libera libere determinat ad exsequendum hoc vel illud Et tunc intellectus divinus vi?no determinationem divinae voluntatis elicit iudicium asensivum quod a erit et ne?m de alio possibili scilicet quod non erit Et sic intellectus deum quantum ad ascensum sequitur voluntatem divinam Et sic quia ascensus scientificus deum intellectus sequitur liberam voluntatem nulla rebus imponit necessitatem sed re?mam quasi proportionalis libertas non quod sit successio sed est naturalis prioritas

13

Teneo tamen contrarium

14

prima rationum proportionaliter quas teneo nam intellectus ordine naturali est prior quam ipsa voluntas quo ad omnes suos actus ergo ordine naturae actus intelligendi d?m non sequitur determinationem divinae voluntatis sed magis ordine naturali praecederet

15

2o intellectus habet aliquorum scientiam ad quae non procedit determinatio divinae voluntatis ergo etc probatur consequens maxime de deforminibus et culpis et defectibus moralibus de quibus intellectus divinus habet evidentem scientiam quod fient et futura sunt et tamen voluntas divina non determinat quia ex quo non vult vel non eligit non est de causa

16

3o non eandem difficultas de determinatione divinae voluntatis ad effectus contingens sicut de scientia ergo non evitat quod intendit consequentia est clara antecedens probatur nam determinatio divinae voluntatis aeque est aeterna respectu producibilium sicut scientia vel ascensus qui produceretur et est aeque numeralis igitur ex ea aequaliter concluderetur necessitas futurum nam si ex inmutatione divinae praescientiae moveatur ad immutabilitatem futurorum Ita ex determinatione divinae voluntatis quia non plus potest mutari in suo volitione quam in sua cognitione

17

4o determinatio divinae voluntatis si aliquid debeat suffragari quantum ad propositum poneretur libera et quasi indifferans ad effectus productionem quia ut tactum est ex absoluta determinatione aequaliter arguitur necessitas sicut exprestiam igitur erit indifferans ad utrumlibet respectu cuiuscumque effectus igitur non poterit intellectus divinus determinari respectu effectuum producibilium nec elicere iudicium ascensivum de aliquo futuro contingenti

18

Quinto voluntas divinae est summae rationalis et sapientinalis igitur non est natura exire in actum nisi praecedente dictamen dei intellectus vel saltem coeno sibi igitur iudicium seu ascensus de futuris contingentibus producalibus non sequitur determinationem divinae voluntatis sed est coaevum vel praecedit naturaliter

19

Sexto voluntas divina determinata ad effectum producendum est summe actuata et in ultima sua perfectione ad effectus productionem igitur in illo priori potest exire in actum et per consequens cum sit perfectissima et exist in actum sequitur quod agit non assensive seu agit non iudicando vel quod iudicium intellectus praecedat

Quinta propositio

20

5ta propositio negativa futurum contingens non est determinatum determinati verum vel confert ad concordiam divinae praescientiae cum futurorum continentia Ad salvandum istam materiam dexerunt aliqui quod propositiones de futuro contingenti nec sunt vere nec false pono quod istud nichil conferat ad praesentem materiam q?e non audierunt augere negare quoniam deus ab aeterno ordinaverit vel iudicavit aput se antichristus erit vel non Arguitur sic signo hanc antichristus erit quia ex descriptione propositionis quia concedunt est propositio igitur vera vel falsa

21

2o ex descriptione propositionis vere vel false quia significat aliqualiter fore Si ita erit est vera Si significat aliqualiter qualiter non erit est falsa ita magis theologice

22

sequitur primo quod ultimum iudicium fore non sit unum quia est propositio de futuro et nulla talis est vera per istam positionem et per consequens un?it est credendum vel non est verum resurrexionemresurrectionem mortuorum fore et sic fides obligat ad aliquid quod non est futurum

23

Item sequitur quod nullus debet sperare habere beatitudinem per merita quia est futurum nec timere penam peccatarum nec quod resurgere quia fuit futura igitur nullo modo ad illa obligamur Braguuardin alius modos recitat tamen sine colore in tertia parte articulo duodecimo libro usque ad 2am inclusive non oportet recitare quia sunt sine ratione Recitat aliquas dicentes quod nichil est futurum et est in quem opinio sophisticorum quia non utuntur amplicationibus quia si aliquid est futurum igitur est igitur non est futurum Climeton tangit quod ista a multis negatur antichristus est futurus

Obiectiones

24

Circa positionem negantem propositiones de futuro contingenti esse veras vel falsas Advertendum quod sunt duae rationes vel saltem prima ratio et una auctoritates

25

prima ratio si inquit vera sequeretur quod eius veritas esset inmutabiles quia significata veritate huius antichristus erit in toto aeterno ante positionem rei in esse vel ante primum instans esse antichristi illa fuit vera et immutabiliter vera quia in illo toto tempore non potuit est falsa vel mutari de veritate in falsitatem igitur simpliciter necessaria igitur non contingens

26

2a ratio est ex auctoritate philosophi primo peryarmenias quod in propositionibus de praesenti vel de praeterito necesse est sic esse sicut per ras significatur in propositionibus de futuro singularibus non sic nam data illa sortes erit etiam ista sortes non erit probat philosophus quod nulla illarum sit vera quia quaecumque sit illa si sit vera oportet quod habeat correspondentiam re si sit determinate vera determinate ita erit Et consequens hoc non est contingens ad utrumlibet ymmo necessarium

27

2o arguitur sic si aliqua de futuro nunc est vera ab aeterno fuisset sic futurum vel semper fuisset vera ergo sequitur quod veritas eius fuisset immutabilis igitur necesse foret sic fore sicut patet significat

28

3o orationes et significata per orationes se habent proportionaliter quia ab eo quod res est vel non est etc in praedicamentis et hic impedit sed significata fuit ab utrumlibet igitur orationes igitur nec plus sunt vere quam falsae nec contra

Responsiones

Ad rationes de immutabilitate

29

Respondetur primo ad rationem de inmutabilitate dico aliqua primo quod veritas huiusmodi non debet dici inmutabilis scilicet de futuro licet ab aeterno talis propositio si fuisset formata fuisset vera

30

dico 2o quod talis veritas licet ab aeterno fuisset veritas tamen potest transire de veritate in falsitate patet per inceptionem vel positionem rei in esse nam in 4i positionis rei in esse propositio de futuro de sunt esse vera potest futurum dicit rem non esse

31

3o dico quod ante posset rei in esse potest esse falsitas ita quod illa propositio non est inmutabilis veritas quia semper potuit non fore igitur etc unde haec propositionis conceduntur

32

prima omnis talis propositionum instans positionis rei in esse potest esse falsa tamen non est possibile quod fiat falsa patet quia si sit falsa in aliquo priori ab aeterno fuit falsa igitur talis

33

2a propositio quod talis veritas non est falsa et potuit esse falsa semper intelligendo ante instans positionis rei in esse tamen non potest in aliquo instanti illius temporis incipiere esse falsa Contra potest incipere esse igitur iam debet addi ipsa eodem modo significante contingentiae prius et posterius

34

3o talis propositio potest esse vera et potest esse falsa ante instans etc tamen nec simul nec successive in illos tempore licet in aliquo bene Advertendum quod istud consurgit praecise ex modo enunciandi et non ex necessitate ex parte re nec propositionis in se sed quia enuntiat taliter quod si res erit ab aeterno futurum erat quod foret et ista materia satis confert ad intellectum praesentis materiae quia uni modo inpertinens est divina praescientia vel quod res futura relata ad divinam praescientiam contrahat necessariam quia dato quod deus nihil adextra cognosceret adhuc staret difficultas et sit non consurgit ex habitudine divinae praescientiae et sic ymaginaretur quod deus continet communem modum enuntiandi modum ratione continentiae non erit difficile

Ad rationes aristotelis

35

Ad rationem aristotelis breviter aliqui doctores dubitant an aristoteles absolute fuerit opinatus quod sunt falsae proprie vel vere sed doctor subtilis et gregorius dicunt quod aristoteles hoc numquam ymaginatus fuit ymmo gregorius miratur quod revocatur in dubium doctor subtilis dicit quod aristoteles optime dicit quod differentia magna est inter propositiones de praesenti et de praeterito ex una parte et propositiones de futuro ex alia quia primae habent iam ac?s a parte rei causam suae verificationis positam in esse et irrevocabiliter maxime de p?to Exemplum adam fuit haec est vera nam res requisita posita fuit et non est in potestate alicuius tollere causam verificationis et postquam res est posita in esse consequentia est optima

36

A est igitur necesse est a esse vel fuisse de illis de futuro non est sic istam est vera ante christus erit sed absolute potest non poni quia mere libere deus ponet et potest non ponere et elevare festucam creatura potest tollere

37

Ad rationem aristotelis si ista est vera determinante non quod nocet necessitate quia si sic bene concluderet et intellectus determinate id est de necessitate sed videtur aliqualiter dicere quia sicut propositiones de praesenti requirunt etc Respondetur quod propositio de praeterito sufficit quod correspondeat sibi secundum modum suum enuntiandi ista antichristus erit non significat quod res actu sit posita sed poneretur

38

Ad aliam semper fuisset vera igitur est necessaria negatur consequentia

39

Ad tertiam sicut a parte nisi contingens ad utrumlibet est quod effectus ponitur vel non igitur concederem consequentiam et consequens ad istum sensum licet sit vera tamen potest esse falsa quia a parte rei erit ita erit et determinatam est unde consequenter homines considerant propositiones de futuro veras ac si illa totaliter et independenter esset lapsa in praeteritum Et sic de siderant propositiones de futuro veras divina praescientia quasi in praeteritum lapsum et sic procedit ex defectu logicae vel ex mala consideratione

PrevBack to TopNext

On this page

Lectio 117, de Libertate

Tertio propositio

Rationes pro conclusione et contra opinionem Sancti Thomae

Responsio ad opinionem Boetii

Quarta propositio

Quinta propositio

Obiectiones

Responsiones

Ad rationes de immutabilitate

Ad rationes aristotelis

A LombardPress Viewer

Peter Plaoul, de Libertate, Lectio 117, de Libertate Edit on Github

Powered by SCTA Data