Lectio 42, De fruitione [Erlangen Transcription]

Contra hoc arguitur multipliciter primo si sic aliqua est dilectio dei propter se quae non est realiter fruitio igitur illa diffinitio mala probatur antecedens nam dilectio quae terminatur ad personam secundum rationem personalitatis illa est propter se et tamen illa non est fruitio igitur etc Quod illa non sit fruitio patet nam suppositum in esse suae personali non dicit aliquam perfectionem vel ut sic non est alicuius perfectionis igitur non est obiectum fruitionis tenet consequentia quia de ratione fruibilis est quod sit inmensum bonum

Secundo probatur quia suppositum in esse suppositi scilicet pater in esse patrem non est obiectum fruibile quia ut sic non continet aliquem gradum bonitatis saltem ut sic tenet consequentia quia de ratione bonitatis est quod sit sui diffusiva et per consequens quod sit communicabilis adintra in non adextra consequentia tenet / quia est ordo talis quod quicquid ad extra communicatur per participationem oportet quod adintra communicedetur per plenitudinem

unde christus in euvangelio "non possum a me ipso facere quicquid" id est secundum nullam meam rationem personalitatis quia illa non est communicativa sed magis distinctiva

Tertio si verbum in esse suo personali esset obiectum fruibile sequeretur quod pater realiter beatificaretur in alio et quod haberet obiectum fruibile distinctum a se Patet quia filius dicitur realiter a patre

et sic pater beatificaretur in alio et hoc esset inconveniens quia diceret imperfectionem in se quia non haberet plenitudinem in se et sic quilibet persona beatificaretur in triplici obiecto et quaelibet haberet duo distincta a se et se ipsam etiam pro obiecto Ita etiam arguitur respectu voluntatis creatae quia quaeritur sub qua ratione se habeat persona respectu beati et videtur quod non possit diligi quia qua ratione alia et sic essent plura obiecta fruibilia

Item ratio obiectiva fruitionis dicit perfectionem simpliciter sed ratio personalis non est denominatio perfectionis simpliciter quia esse patrem non est huiusmodi denominatio quia si sic competeret patri quae non filio et sic filius non esset simpliciter perfectus quia aliqua esset denominatio essentialis quae sibi non competeret Si igitur diligitur pater vel filius non erit fruitio nec usus saltem ordinati et liciti

Contra arguitur ex alia radice et sit gratia christi aliquis cui divina essentia obiciatur beatifice tunc circa divinam essentiam potest voluntas habere plures actus dilectionis propter se et solum prius erit fruitio qui est actus incomplexus unde posset formare plures alios actus complexos scilicet quod voluit ipsum esse simul summum bonum et sic de aliis et illi complexi fruitivi quia resolvuntur in simplicem et sic habent aliud cur quam deum ut si quaeratur quarum vis quod habeat summum bonum vel infinitam perfectionem quia est summum bonum et illa dilectio simplex non habeat cur nisi obiectum igitur praecise propter se deum ultimate est illa dilectio incomplexa

Sequuntur solutiones rationum iam factarum Ad rationes igitur factas in principio istius lectionis Ad primum quando dicitur deus vel verum vel pater in esse personali non dicit bonitatem inmensam nego ymmo dicit a parte obiecti utrum istud vocabulum pater exprimat inmensam bonitatem non pono Aliqua sunt vocabula quae supponunt pro infinita perfectione licet non exprimunt Et sic concedendo quod istud vocabulum esse distinctum non est praedicatum dicens perfectionem simpliciter et sic concedo quod res infinitae perfectionis simpliciter licet vocabulum non dicat Aeternitas in esse trinitatis est obiectum fruibile ut dicit Augustinus unde allegat eum magister in prima distinctione dicit res quibus fruendum sunt tamen idem obiectum fruibile

Secundo arguebatur sic quia persona in suo esse personali non continet aliquam bonitatem nego ymmo omnem adextra producibilem Ad probationem non est communicabilis ad intra concedo igitur etc nego consequentiam Ad probationem non potest communicari adextra nego quia licet non sit communicabilis adintra tamen bene ad extra unde actio fit ad extra in esse termen

utrum productio creaturarum adextra praesupponat emanationem adintra teneo quod sit sicut tenet gandevensis et sic inesse personali agit persona adextra Et si diceretur quaelibet sufficeret agere sicut de facto est de verbo quod suppositat humanam naturam Responsum est ad hoc quod est propter ydemptitate essentialem quia agere adextra magis respicit virtutem intrinsecam quam suppositare Secunda causa principalis est quae agit ut trina

Item sequetur quod pater beatificaretur in alio etc Responsum est quod pater et filius et spiritus sanctus sunt idem obiectum beatificum ideo non in alio beatificatur unde aliquis est alius a patre qui non est aliud obiectum beatificum nec alia essentia

Item arguebatur ratio fruibilis vel ratio obiectiva fruitionis dicit perfectionem simpliciter etc Per intelligo rationes obiecta concedo quod ratio fruibilis est perfectio inmensa et res inmensa et sic de alia ratione Si per rationes intelligat praedicata concedo quod hoc complexum obiectum fruibile est praedicatum personale simpliciter ymmo non potest competere perfectissimo Consequenter de isto praedicato generare in divinis vel ratio distinctiva non dicit perfectionem simpliciter quia si sit aliquod praedicatum dicens perfectionem simpliciter negaretur de filio quod est absurdum

Aliter respondetur quod illud praedicatum realiter dicit perfectionem simpliciter Contra ergo aliquod praedicatum dicens perfectionem simpliciter non dicitur de filio Conceditur nihilominus tamen illa perfectio quod ideo dicit illud praedicatum est filius et est in filio et ideo si nichil sibi detrahitur sed ex modo significandi terminorum consurgit quod negatur de filio

Quando dicit salvator non possum avie facere quicquid Ista auctoritas modicum ligat unde per istud similiter haberent probare quod filius non agit adextra et tamen concederetur esse suppositatur auctoritas potest intelligi primo quia christus saepe denotat emanationem aeternam a patre secundum quod est filius hoc habet ab alio nichilominus tamen habet totam perfectionem quam habet pater et sic semper innuit quia procedit a patre qui dat sibi suum esse

Secundo modo potest intelligi secundum humanitatem unde illa nichil habet a se operationis attribuuntur supposito et non naturae et talem modum habet aristoteles unde dicit aristoteles 3o de anima qui dicit animam intelligere dicit eam texere vel aedificare et vult aristoteles in numero quod proprie operatio attribuitur supposito scilicet homini et non soli animae

Per eandem radicem potest satis solvi alia ratio aristotelis quod propter ordinem amoris complexi essent nec usus nec fruitiones unde satis ponebatur de amore incomplexo Sed de complexo quia illi complexi sunt dei et fruitivum quia resolvuntur in aliud cur videtur quarum vis quod habeat bonum etc quia est summum bonum dicitur quod licet sit talis ordo inter se non tamen est ordo causalitatis quia sive sit dilectio complexa sive incomplexa terminantur ad idem obiectum immediate et 2a non propter primam Et iste ordo huiusmodi dilectionum respectu dei non ponit ordinem obiectalem ymmo est eadem ratio obiectalis omnium et sic dicitur quod quaelibet res est fruitiva et sic adhuc stat quod deus est obiectum fruibile propter se Et sic ista est descriptio fruitionis ordinate scilicet dilectio dei propter se Ista oratio dilectio alicuius rei propter se est descriptio fruitionis in communi sive sit ordinata sive non

Advertendum quod ly propter se in proposito tollit relationem obiecti in aliud tam actualem quam habitualem Ita quod non invenitur alia causa nisi bonitas huius usus ordinatus est dilectio alicuius creaturae propter deum usus in ordinatus est dilectio alicuius creaturae propter creaturam ultimate usus in communi est dilectio alicuius propter aliquod Fruitio in ordinata est dilectio creaturae propter se Aliquando fuit aequivocationes istorum terminorum scilicet aliquando capiuntur quantum ad potentias sensitivas et de illis acceptationibus non ad propositum et ergo si sic alias accipiat et proponat distinguendum est