Distinctio 32

¶ Distinctio. 32. in qua magister post quam dixit de morbo peccati originalis in flicto: docet de vulneris curationem atque deletione.

Boniam su pra dictum est origina Ile peccatum esse vitium con pecupiscetiae: assignatumpque quo a parentibus trahatur etc. Hic signatur. 32. dist. secundi huius quae sic continuatur ad praecedentes: Nam post quam in. 30. distin. quid est originale peccatum fuit inuestigatum. et. 31. qualiter sit traductum nunc in praesenti distinctione: inquirit per quid sic deletum. Et diuiditur praesens distinctio in tres partes principales. In prima ostendit qualii baptismate pio haec macula extinguitur. In secuda qualiter animae ad corpus consortio iusticia diuina panditur. In tertia ex incidenti ostem dit quod proximorum patrum ex vicio crescere hoc crimen vere non dicitur. prima in principio. secunda ibi. Solet et quaeri qua iusticia teneatur etc. ter tia distin. 33. Predictis adiiciendum videtur etc. Prima rursus particula in qua magistur ostendit: quod culpa originalis baptismate pio etc. in tres partes diuiditur. In prima quaritur mentis sanatio. In secunda additur corporis cu ratio. In tertia a quo exigitur concupiscentia quae sit in seruo. prima in principio. secunda ibi. Solet autem quaeri etc. tertia ibi. Praeterea quaeri solet vtrum concupiscentia etc. Et se quitur illa particula secunda. Solet etiam quaeri qua iusticia teneatur etc. in qua ex animae ad cor pus consortio diuina iusticia panditur: et habet diuidi in tres partes principales. In prima quaerit an iusticia sit hoc malum nobis imputandum. In secunda quaerit cur dei misericordia vult spiritum infecto corporiiungendum. In tertia de creatiua potentia quaead animam docet inuestigandum. prima in priuci pio. secunda ibi. Si vero quaeritur: cur deus etc. tertia ibi. Hic a quibusdam quaeri solet etc.

Questio haec determinat de effectu baptismi: quatum ad peccatum originale quod aufert et poena post remanem te sco. q. vnica huius distinctiois. Utrum originalis macula poenali secluso vicio rea tu baptismo emundetur. Et argu tur triplici medio quod non.

¶ Primo sic. Nulla privatio tollitur uisi per habitum sibi opus positum. sed iusticia originalis quae est hitus oppositus culpae originali: veluti priuationi non infunditur in baptismo. ergo nec remouel peccatum originale. maior partetm exemplo. non enim tollitur cecitas in oculo nisi visu. Sed minor de se nota est cum illa iusticia originalis omnem rebellionem tolleret virium inferiorum ad superi orem quam sentit baptisatus.

¶ Secundo argui tur sic: quod ante baptismum solum erat in habi tu: et post baptismum extat in actu: non dicitur per baptismum tolli: sed potius augeri: sed peceetum originale ante haptismum solum erat habitu post baptismum extat in actu. igitur. patet maior quia esse in habitu est quasi in esse in potentia pro xima: esse autem in actu quasi in complemento sut minor autem patet auctoritate magistri in listra dicentis: hoc peccatum post baptismum remanere actu: et tran fire reatu: quod autem solum ante haberet esse in hitu: patet: quia alias fuisset peccatum actuale.

¶ Ter tio arguitur: quod non tollatur reatu: id reatu non tollitur cuius poena continue exigitur. sed quandiu viuimus paenam peccati originalis ferimus. igitur maior patet. esset enim oppositum in adiecto reatum tolli et paenam exigi. Sed patet minor vnde glo. super illo. Uideo aliam legem in membris meis repugnantem legi mentis meae. video inquit aliam legem id iest fomitem peccati: quae regnat in membris meis: in oculo ad concupiscendum. in manu ad opandum: et tamen qui loquebatur paul originali carebat.

¶ In oppositum primi arguitur auctoritate apostoli. Quicumque baptisati sum christo iesu: in morte ipsius baptisati sumus: et sequitur. Qui enim mortuus est peccato iust ficatus est a peccato originalim scilicet In oppositum secundi est magister in listra vbi dicit hoc peccatum tolli reatu per baptismum.

¶ In ista quaestione sunt tres articuli Primus est terminorum declaratiuus Quorum Secundus est quaestionis responsiuus

¶ Tertius est dubiorum motiuus. Quo ad primum articulum termini sunt vicium: paena: reatus.

¶ Primus igitur termi nus est vicium. vnde notandum quod ista tria differunt. vicium: culpa: et poena. Culpa enim talem nominat deordinationem: cui semper poena debea tur. Uicium autem simpliciter corruptionemus non culpabilem nominat inordinationem tamen ad paenam. poena vero dicitur inquantum pro culpa alicui imponitur: ita quod praecedit culpa. sequitur seu mediat vicium: terminatur poena.

¶ Unde quae ad secundum terminum quae est poena Noto quod triplex est poena. poena acta. poena contracta: et poena inflicta. Poena acta dicitur poena quam quilibet sibi efficit: et isto modo peccatum peccan ti poena est: vnde Aug. Iussisti domine: et ita est: vt omne peccatum peccanti sit poena. Secundo dicitur paena contracta: et ista dicitur quae a parentibus contrahitur: sicuti a primo parente contrahitur fames: sitis: mortalitas: et consimiles. Ter tio dicitur poena inflicta: et haec dicitur quae a iudice peccanti infligitur: sicut suut ille quae nostris exigentibus meritis iustus deus imponit: quodlibet enim demeritum apud deum in nobis reatum constituit: qui est tertius termiaus. Unde quo ad illum terminum rea tus: noto quod ista tria se habent per ordinem actus peccati: reatus: et concupiscentia. Primo nempe exit voluntas in actum peccati. In secun do signo rea apud deum efficitur si sit peccatum ex alterius voluntate factum: sicut ex originale efficitur anima obnoxia et rea in carentia diuine visionis: si sit mortale actuale cum hic efficitur rea in poena sensus aeterna. scilice poena ignis. si sit veniale rea est poena tem porali: nisi moriatur peccans cum eo: et mor tali simul. et tunc punitur aliter: vt patebit infra. In tertio signo efficitur in anima concupiscentia qua efficitur mens pronior ad pec candum: sicut enim in actibus bonis bona generatur virtus et dispositio sic ex malis actibus mala dispositio gignitur ex. 2. ethicorum Quatum ad secudum articulum sunt tres conclusiones. prima est de iusta animae infusione in carne viciosa. secunda est de mise ricordi per baptismum a reatum crimis originalis liberatione. tertia de poenali vicio re manente post baptismum diuina sapientia in homine.

¶ Prima est haec. Licet in animae infusione in corpore vicioso ipsa peccato maculetur originali: mirabilis tamen hoc actu relucet iusticia dei. Dicit prima pars conclusionis: quod ipsa anima in infusione cum corpore corrupto contrahit peccatum originale. probatur. anima immediate quo vnita est corpori contrahit paenam. ergo praeintelligitur adminus in priori natura habere culpam. patet antecedens quia extat ignorans: et teste Beda. Ignorantia est poena. Unde Arist. in. 3. de anima dicit. quod anima in sui principio est sicut tabula rasa in qua nihil depictum est. Sed probatur consequenta. quia alioquin poena prae cederet culpam: quod est iniustum apud quemlibet. Et si aliquis obuiet: per illud Aug. in li. de duabus animabus. Reum teneri quemquam quia non fatur quod facere non potest summe iniquitatis et infamiae est: et ita non debet imputari hoc peccatum peruu o cum nequiat vitare. Respondendum: quod licet in se non possit: potuit tamen secundum quid in voluntate pris mi parentis: et hoc sufficit quo ad peccatum ori¬ cinale: licet non quo ad actuale: nec est imputandum deo hoc peccatum: quia in infusione et creatione anima maculatur: non enim eam creat deus: nec infundit vt maculetur: sed vt pactum factum cum natura custodiat scilicet quod a natura facta organisatione ipse animam infundat: sicut si quis promitterei alicui implere sua dolia vino: et ille quaere ret dolia viciosa non esset peccatum pro mittentis: quod vinum inficeretur: sic in proposito. Sed quomodo potest a mundo a peccato originali nasci aliquis in peccato: Respondet Aug. contra iulianum apostatam eo modo quo circuncisus in circuncisum ge nerat: et granum purum granum cum paleavnde sicut quis cum indumento sordido comtrahit immundiciam: vel secundo si nobilis domina plebeio societur contrahit ignobilitatem: vel tertio contrahens cum corrupta efficitur irregularis: sic ex vnione ad cor pus contrahit anima hoc peccatum: non quod caro ipsum causet: sed ex lege dei: vt duabus praecedentibus dictum est distinctionibus: et dat ad hoc propositum tres similitudi nes Frantur. de maronis in praesenti distin tione. Prima est de nato ex adulterio qui efficitur irregularis ipsa lege. Secunda de quibusdam terris vbi soli ascripti militiae sunt liberi: nec libertas patrum filios liberat. Tertia est de quodam genere ab ecclesia reprobato: cuius generis nati filii ipsa lege erant irregulares: sic in proposito. Sed intelligitur ne anima in alio signo priusquam istud habeat peccatum originale: hic dicit sanctus tho. arti. 2. q. 3. huius distinctionis: quod diuersitas animarum et gradus causatur ex diuersitate corporis: et loquitur de anima intellectiua: ex quo relinquitur quod anima non habet esse primo: nec habere potest sine corpore seu materia quia materia ponit principium indiuiduationis: et ita non est intelligen dum: secundum eum signum quo non sit anima in peccato originali ante infusionem: sed sua salua reuerentia: sicuti dictum est in tertia distin. huius materia non est principium indiuiduationis: vnde qui dixerit: quod deus non potest duos angelos in eadem specie facere si ne materia: illi obuiat parrhysien. articu lus: et est error. Tum secundo quod dicit quod anima indiuiduatur per corpus: hoc est nihilcum separata a corpore habeat esse: nec obuiat illud esse signatum: quod dicit remanere post separationem: per quod indiuiduatur: quia nihil absolutum potest causare corpus in animam: respectus autem non est principium indiuiduationis secundum eum: tum ter tio quia. 17. dist. huius dictum est animam rationalem habere materiam: et qualiter. Unde meli us dicit doc. deuo. vltimo dubio litterali istius distin. dicens non propter corpora animas diuersificari: sedpropter animas corpora et quod praeintelligitur animae habere inequalitatem in se ante infusionem. Unde dicendum quod sunt tria si gna: primum in quo anima creatur. secundum in quo corpori infunditur. tertium in quo tali infusione peccatum hoc contrahitur. Unde patet quod anima in aliquo signo intelligitur isto peccato innoxia. Dico autem de signis naturae non temporis. vnde liquido infertur quod ante istam infusionem solum ad corpus intelligitur anima habere appetitum naturalem non deliberatiuum. Appetitu enim deliberatiuo non videretur appetere vnionem cum tali corpore vicioso. Sed dicit secunda pars conclusionis: quod in hoc actu relucet mirabilis iusticia dei: probatur ex modo legum humanarum quae pro peccato parem/ tum exheredant filios: nec obuiat quod illo rum filii non peccant isti vero peccanti: ro enim supra dicta est: quia scilicet ade data erat voluntate antecedente iusticia originalis tam pro se quam pro suis posteris: ideo quilibet effectus est illius debitor quam cum non haberet in peccato repertus est: vnde non est arguendus deus tanquam iniustus: quia cum posset istam animam praeseruare ab isto peccato non praeseruauit: quia hoc facit propter melius et si non semper peccanti: sper tamen respectu vniuersi. In quo similis relucet et misericordia et iusticia. Hisericordia in hoc quod ad meli us conuertit. Iusticia in hoc quod exigit quod dederat. Unde doc. deuo. arti. 3. praesentis dist. q. 2. huius iusticiae tres dat rationes. Prima quia conditor: quia anima igitur inquit appetitu naturali exigit corpus congruebat ista vnio: licet per accemens ista accidat infectio Secunda quia conseruator: quia igitur naturam humana nequit sine anima conseruari ideo infundit animas. Tertia quia gubernator: vt scilicet natura praeparet corpus: et ipse animam infundat: et ita vbique dei relucet iusticia: vnde non debet argui deus si in vasis fictilibus: scilicet carne immunda tantum thesaurum scilicet animam condit.

¶ Secunda conclusio. est de misericordi liberatione dei a reatu maculae originalis per baptismum: et est haec: sic peccati originalis reatus per baptismum diluitur: vt occasio illius maneat. Di cit prima pars conclusionis: quod reatus peccati originalis diluitur per baptismum. probatur: baptismus enim sacramentum est noue legis: et ita efficit quod figurat: cum igitur figuret exterius in puero lauationem: ergo eam interius efficit: et alia in puero non videtur nisi peccati originalis. igitur. verum est tamen quod in adultis contritis omnem delet culpam et poenam iuo ad deum. Si quo ad mundum in quarto ed locum. Et confirmatur. Nisi quis renatus fuerit ex aqua et spiritusancto non intrabit in regnumm caelorum. igitur a contrario sensu illa regeneratio apperit ianuam regni cae lestis. Et si dicatur: quia videmus concupiscentiam nos inclinare ad peccatum post paptismum: ex quo videtur quod peccatum illud maneat: quia actus tales requirunt tales habitus. Dicendum quod hoc habet veritatem in habitibus acquisitis propter exercitium non in aliis: istud enim fit propter rebellionem virium inferiorum ad superiores. Sed nunquid potest remitti iste reatus nisi baptismo fluminis? Dicitur quod sic tripliciter. Primo contritione per id. Adhuc loquem te petro: cecidit spiritus sanctus super omnes qui audiebant verbum: et tamen non leguntur tunc fuisse baptisati. Secundo sanctificati one: sicut legimus de Iohanne baptista et hieremia. Tertio sanguinis effusione sicut si aliquis innocentum ante circuncisionem fuit interemptus. Sed quod est efficatius remedium inter haec? Dicitur quod sanguinis effusio quia dat statim caelum. Sed dicit secunda pars conclusionis: quod causa seu occasio peccati originalis manet post baptismum. probatur. voco enim causam hic large: vt scilicet baptisatus semper gignat hominem in peccato originali numquam sine itante lege: patet: quia aliunde non oporte ret baptisare filium patre baptisato quod fuit error pelagii: ita quod baptismus purgat baptisatum inquantum persona: vt nequeat dein ceps originale in eo redire: non autem in quantum habet naturam illam vt sic scilicet quaeat purum generare. Cuius ratio est: tum primo ratione nostri medici dei: vt quilibet ab eo mmediate speret et salutem: tum secundo ratiole egroti bomins vt saluetur arbitrii sui li bertate si sit adultus. tum tertio ratione medicamenti quod fit mediante fide quo proprie in adulto requiritur. Et si dicatur quod fortius est donum quam delictum: exquo igitur delictum ade potuit inficere personam et naturam: igitur donum dei et christi meritum sa nat vtrumque. Dicendum quod absolute donum dei fortius est: temperauit tamen sapientia sua propter causas antedictas: vnde licem radix sit sancta id est homo generans: non opor tet ramos esse sanctos id est genitos: quia illa sanctitas non est principium gignitionis: sed corrupta natura.

¶ Tertia conclusio est: de poenali vicio remanente post baptismum: et est haec: sic concupiscentia quae extat poenale vicium in toto est composito: vt a deo vt punitiua causetur. Prima pars dicit: quod concupiscentia quae extat poenale vicium est in toto composito scilicet bomine. patet: quia illius est habitus cuius est actus: ex primo de somno et vigilia. sed totus homo concupiscit. igitur. Unde ista concupiscentia originaliter habet esse in carne. Secundo in anima formaliter. Tertio completiue in toto composito: et hoc modo habent intelligi quecumque auctoritates ponentes concupiscentiam in carne. sicut illa. Caro concupiscit ad iersus speritum. Et illa hugo. Uicium origins humane duplici corruptione infecit naturam ignorantia mentem: et concupiscentia carnemus et consimiles. Sed dicit secunda pars conclu sionis: quod ista conccupiscentia sub ratione poenae habet deum pro causa. probatur. omnis poena iusta est ex libro de libero arbitrio sed omne iustum est a deo. igitur: vnde ista concupiscentia habet tripliciter considerari. Primo demeritorie et sic est ab homine peccante. Uetus homo noster crucifixus est. glo. Uetus homo est fomes et consuetudo peccati. Et sequitur noster: quia non ex deo: sed ex nobis. Secundo inquantum nominat privatione. scilicet defectum a bono: et sic non habet causam prope efficientem sed deficientem: sicuti et caetere priuationes. Tertio inquantum punitiua est: et sic extat a deo. Et si dicatur quia filius dei accepit in nobis quicquid plantauit secundum Dam. et tamen non sumpsit istud poenale vicium. Dicendum quod illa auctoritas intelligitur: quicquid plantauit in statu innocentiae: de quo in tertio. articulum sunt tres difficultates.

¶ Prima est. quomodo in telligitur illa auctoritas. Filius non portabit iniquitatem patris. Dico primo quod in telligitur dum pater peccat: vt singula ris persona quod non fuit in adam: qui peccauit inquantum erat radix humani generis. Secundo dico quod intelligitur de poena sensus: non de poena damni: patet in filio exheredato propter peccatum patris: carentia autem visionis diuinae essentiae est poena damni. Tertio dico: quod intelligitur nisi filius commun cet in peccato cum patre: quod fuit peccante adam: vnde apostolus non dicit adam peccauit in omnibus e3 inquit. Dnens in adam peccauerunt et egent gratia dei.

¶ Secunda difficultas: quid est propee reatus peccati originalis? Dicendum quod est de bitum habendi iusticiam originalem. et istud remouetur per baptismum. vnde proprie reatus est quedam obligatio respiciens diuinam iusticiam cui obligamur et debitum pro quo obligamur: et patem quod est ens rationis: quia habet respectum ad debitum quod non est.

¶ Tertia difficus tas: quae sunt vicia nobis inflicta propter peccatum originale? Dicendum quod secundum tres potentias nobis tria reperiuntur secundum Bedam: secundum enim motiuam est infirmitas: secundum volitiuam malitia: secundum intellectiuam ignorantia. concupiscentia enim triplicem concomitatur illam potentiam. Ex hoc patet ad quaestionem: quod vicem originalis macula poenali secluso vicio reatu baptismo emum datur.

¶ Ad primum argumentum. dicendum secundum doc. subti. in praesenti dist. quod illa maior: nulla privatio etc. habet intelligi de opposito aut for mali: aut virtuali. licet igitur non sit gratia oppo sita peccato originali formaliter: quia tunc vnius priuationis essent duo habitus oppositi eodem modo: est tamen opposita virtualiter: et hoc suf ficit. vnde vt dictum est simpliciter loquendo praeponderat gratia iusticiae originali: et ad exenplum patetm. quod si oculo ceco daretur virtus videmdi intellectualiter: sicut habet angelus perfectior es set quam si haberet visum formalitet.

¶ Ad secundum dicendum: quod fit equiuocatio in maiori et mi nori de actu. In maiori enim accipitur proprie actus pro ea operatione quae hitum complet: sicuti iuste viuere iusticiam. In minori autem dum dicit magister quod originale transit reatum et manet actu: hic actus accipitur pro materiali: vt sit sensus: licet obligatio per baptismum tollatur: tamen adhuc concupinia quae erat materiale il lius peccati manet: licet non aequae intensa: nec ita infecta. Unde dicit doc. deuo. q. 2. arti.. 1est quod pueri baptisati non aequae fetent: sicut non baptisati.

¶ Ad tertium dicendum ad maiorem. et minorem similis: quod est poena aeterna: et haec tollitur in baptismo: est et poena temporalis: et haec nobis in multis relinquitur propter nostrum exercitium: vt in bonum gratia mediante dei profi ciamus: Per multas enim tribulationes oportet intrare regnum dei.

¶ Ex praesenti etc. T

¶ Prima conclusio: reatus tollitur sacroba / ptismate: et lex carnis linquitur vario stema in te. Dicit conclusio. quod in baptismo reatus peccat originalis tollitur: et concupiscentia manet: tamen varie ante et post: quia post baptismum minuitur et ponitur a principio distin. vsque ibi. Solet autem quaeri.

¶ Secunda conclusio: caro mundicia purgari venatur: et concupine causa variature Dicit conclusio: quod diuersi diuerse sentiunt de purgatione carnis in baptismo: et quod concu piscentia reperitur a diuersis causari. scilicet deo. diabolo et homine: et incipit ibi. Solet autem qua ri: vsque ibi. Solet autem quaeri quae etc.

¶ Tertia conclusio. In creatione animarum est inequalitas et in infusione criminis vanitas. Dicit conclusio quod animae in infusione contrahunt omnes peccatum originale nisi aliud obuiet: licet tamen sint condite in equales: et incipit ibi. Solet etiam quaeri qua iusticia: vsque ad finem distinctionis.