Distinctio 33

Distinctio. 33. huius quarti: in quae determinat de bono fidei patrum antiquirum: qui plures vxores habuerunt. Beritur hic de antiquaes patribus quo plures ae simul leguntur habuisse vxve ores etc. Hic signatur. 33. dist. huius quarti saminarum: quae ita habet continuari ad praecedentes: Nam postquam in. 3i dist. de bonis matrimonii magisteregit communiter: et consequenter in. 32. dist. seu praecedenti de bono fidei in quocumque communiugio egit specialiter: Nunc tertio de eodem bono fidei in antiquorum patrum communiugio agit peculiariter. Et habet diuidi etc. In prima agit de communiugio tempore legis indite. In secunda agit de commniugio tempore legis scriptae. In tertia de statu virgineo tempore gratiae conditae. Prima in principio Secunda ibi: Sed numquid sub lege licebat pitlules vxores habere etc. Tertia ibi: Helior est autem virginitas mentis. Haec est diuisio praesentis distinctionis etc.

¶ Questio haec declarat de bigamia quando et quo erat licita: adiungitque de re pudiatione vxoris: et habetur a Scod. i praesenti per tres quastioes: duas de biga mo / et vltima de libello repudii. N nature lege bigamia sit licita / et libellus re pudii: Et arguitur tripliciter.

¶ Primo quod bigamia non sit licita iure nature. Biuiria iure naturae numquam fuit licita: igitur nec bigamia. Antecedens patet. Numquam enim fuit licitum vt vna mulier duos viros ha beret. Patet consequentia: quia ad actus coniu gales aequales iudicantur.

¶ Secundo arguitur sic. Bigamia est contra statutum legis natu trae: ergo non est de lege naturae. Antecedens patet. Nam dum deus per Adam dicit: Erunt duo in carne vna: expessit deus legemn naturae de matrimonio. Tum ex glo. quadam interlineari: de lamech / qui accepit vxores duas: vbi habetur quod iste primus induxit bi gamiam: quod est contra legen naturae. Patet con sequentia: quianihil potest esse de lege aliqua et esse contra praecepta eius.

¶ Tertio probo / quod libellus repudii non sit licitus de lege na ture: matrimonium est de lege naturae: ergo repudium est contra legen naturae. Antecedens pa tet: quia contractus matrimonii fuit institutus in paradiso in statu innocentiae / deo praesidente et approbante. Sed probatur consequentia: quia matrimonium est quid indissolubile: nam dicitur: Propter hoc relinquet homo patrem et matrem: et adhaerebit vxori suae: repudium autem tale vinculum euacuat.

¶ In oppositum. Tum primo: quia in lege naturae. abraam habuit tres vxores. Saram / agar et cethuram. Et secundo Iacob habuit quattuor vxores. Et tertioDauid plures. Tum se cundo autortoritate Augstin. de bono coniu gali / versus finem. Antiquis iustis non fuit peccatum quod pluribus faeminis vtebantur: neque contra naturam hoc faciebant: cum causa gignemdi hoc facerent / neque contra legem / neque contra morem: quia eo tempore nulla lege erat pro hibitum. Tum tertio de repudio dicitur: Si acceperit homo vxorem. et non inuenerit gra tiam ante oculos eius propter aliquam fedita¬ tem: scribet ei libellum repudii: et dabit in manu eius: et dimittet eam de domo sua. Et secundo per prophetam dicitur. Cum odio habu eris vxorem: dimitte eam dicit dominus deus israel. Et tertio dist. 24. si cuius. vxorem. Si in clericatu marito constituto vxor adulterauit: dato repudio eam dimittere debet. Exquo ergo repudium est licitum in lege mosaica et euangelica: consonum est legi naturae.

¶ In ista quaestione pariformiter ad alias sunt tres articuli declarandi. Primus est terminorum declaratiuus Quorum Secundus est quaestionis responsiuus.

¶ Tertius est dubiorum motiuus. Quo ad primum articulum termini sunt Lex naturae / bigamia / libellus repudii.

¶ Primus terminus est lex naturae. Unde secundum fratrem Alexam. de ales / secunda tertiae tractatum de legibus. Lex naturae non est ni si quidam splendor a lege deriuatus aeterna / et inditus creatis mentibus. Dicitur mentibus / non animabus: quia etiam lex naturae est in mentibus an gelicis. Et vt dicit doc. deuotus in praesenti dis. arti. 1. q. 1. Lex naturalis seu ius natu rale dicitur tripliciter: communiter proprie / et magis pro prie. Et secundum hoc ab Isid. tripliciter diffi nitur. Uno modo seu primo modo sic. Ius na turale est quod in lege et in euangelio conti netur. Si sic accipiatur ius naturale inquit habere concubinam est contra ius naturale: quia est contra legem et euangelium: sed contra legem mopus si implicite: quia non praecipit expresse fornica torem interfici: nisi in tali casu: sicut patet in Deutero. tamen implicite clauditur ibi: Non i mechaberis: vbi probibetur omnis conitus non matrimonialis. Contrallegem euangelicam est expresse: lnam Paulus dicit: forninicatores non habere partem in regnol deiEt alibi dicit. Habeat vnusquisque vxorem in suam propter fornicationem. Tunc autem sic capiendo communiter ius naturae (vt dictum est. dist. 17. huiusquarti) debet dici ius naturae illud quod est ab auctore naturae ius positum diuidendo contra ius positiuum aliunde: aut sit ciuile aut canonicum. Secundo modo dicitur ius naturalc aut lex naturalis proprie: et sic diffinitur in prin. decretorum. Ius naturale est quod est comne omnium nationum: et hoc ius est quod dictat ra¬ tio recta: et contra illud est adhuc habere comcubinam: quia ius naturale dictat / quod conueniant vir et mulier in illo actu ad generationem prolis: quae vterque succedat: et cui communiter praesint: et ille aequaliter subsit vtrique: quod non bene reperitur in concubinatu. Tertio dicitur ius naturale propriissime: quod natura docuit omnia animalia: et hoc modo concubinatus nec est omnino contra naturam / nec omnino secundum naturam. Et hoc patet: quia quaedam animalia sunt quo coniunguntur secundum indiuiduam copulam: vt sunt turtures: illa autem quae sunt dispersa in inferioribus animalibus: et dicunt nobilem perfectionem: sicut in turturi bus indiuidua copula: debent repariri in medio animalium quod est homo: vnde patet quod concubina tus non solum est malum quia probibitum: sed etiam prohibitum quia malum.

¶ Secundus terminus est bigamia: et dicitur a bis / et gamos mulier: vnde ille bigamus censetur / qui habet / aut habuit / aut simul / aut consequentur du as mulieres / aut in forma / aut virtute. Dico autem in virtute / propter illum quo viduam duxit. Di citur enim bigamus quasi si duas habuisset. Et notandum quod frater Fram. de maro. dicit in prae senti distin. quod bigamia accipitur quadrupliciter. Primo dicitur bigamia vnius viri cum plu ribus vxoribus simul coniunctio. Secundo di citur bigamia vnius vxoris cum multis viris simul. Tertio acceptio plurium vxorum suc cessiue / aut plurium virorum successiue. Quat to acceptio vxoris quae habuit alium virum: et tunc applicat ad suum propositum: et dicit quod duae vltimae non sunt contra ius naturale. quia alio coniuge mortuo soluitur vinculum communiu gale: et persona redditur legitima ad contrahaen dum: et possunt concurrere omnes causae quae assignam tur in hoc sacramento. Secundum vero est contra ius naturale. scilicet quod vna mulier simul habe at plures viros. De primo diciti / quod si ius naturale intelligitur pro regulis rationis: videtur quod sit contra ius nature: quia exquo ali quis semel suum corpus dedit vni: ultra dare non potest alteri. Dimissa sua applicatione de qua in secundo videbitur articulo: Arguo contra suum quaternarium tripliciter: quaesiuit enim quattuor / vbi solum tria sunt locata: aut uvltra quaternarium / ita quod superfluus aut diminutus apparet. Primo dicit quod secundus modus bigamiae est: quando vna mulier habet simul multos viros. Contra hoc obiicitur: quia contra dicit noin. Hoc enim nomen bigamus vt sonat et dictum est: est quando vir habet binas gomos: id est mulieres. Itde dicit doc. sub. 1. 1. q. possent tis dist. quod si vna mulier haberet piltlures viros: tunc esset biuiria / non autem bigama. Secundo arguitur sic: quando venit ad tertium modum / dicit tertio vt successiue vnum accipre palures vxores / vel econuerso. Quaero autem: quare non ita fe cit duos modos de isto tertio sicut de primo. Sicut enim dicit quod primus modus est / quando vnus vir habet multas aut plures mulieres: secundus quando econuerso sic potuit et debuit / si ex arte processit dicere. Tertius est quando vnus vir ha bet successiue plures vxores. Et quartus econuerso. Non est alia causa nisi quia si duos pri mos modos conlunxisset: ad suum non venisset quaternarium / sed in ternario quieuisset. Si vero tertium et primum dimisisset / transcendisset quaternarium et venisset quinarius: vnde pates aut eius diminutum aut superfluum. Tertio il la diuisio non est bona quae totum non euacuat diuisum: sed hic quateruarius est huiusmodi: igitur. Maior patet. Si entim diuido animal per rationale et ir rationale: opertet quod animal nullo modo repartum sit in isto aut in illo. Minor probatur per iura discurrendo: ostendendo quod sunt plures modi bigamiae quam sint isti quattuor si bene distinguantur: vnde fratur Landulphus septem assignat modos bigamiae / soluendo secundam. q. praesentis di. et hos leptem ad tres binarios est congruum deducere. Primus modus est: si quis de facto vel de iure cum vidua vel corrupta contrahit: intellige si carnalis copula sequitur. dist. 33. maritum: et ex tra de bigamis. nuper. Secundus: quae violat castitatem promissam in voto solenni. 27. q. 1. quotquot. Et pro quo facit ca. modo acho. Ecce primus binarius Tertius modus est: bigamus est qui duas habet vxores diuersis temporibus. dist. 26. c. deinde: et. c. acutius. Quartus: bigamus in quo simul habet duas vxores. dist. 34. christiano: en secundus binarius. Quintus bigamus est: qua credit contrahere cum vergine si corruptam inueniat si eam cognoscat: de hoc distin. 51. quae s aliqua. Sextus bigamus est: qui mortua vxoee quam virginem duxit: si ordinatus in sacris postea de facto contrahat / bigamus repi:tatur propter affectum intentionis cum opre subsecuto. extra de bigamis: nuper.

¶ Tertius terminus est libellus repudii. De li bello repudii habetur. Si acceperit homo vxorem et habuerit eam et non inuenecit gratiam ante oculos eius: propter aliquam seditatem (in hebreo habetur propter rem turpen scribat libellum repudii et dabit in manu illius: et dimittet eam de domo sua: vbi tria brevissime occurrunt. Primum quare dici tur libellus et non liber. Secundum quare dicitur repudii. Tertium quae sunt ille feditates propter quas dabatur sibi libellus. Ad primum dicendum quod propter paucitatem scripturae dicit libellus diminutiue a libro: sed que erat scriptura talis vt dicit iosephus. Pro mitto tibi quod numquam tecum conueniam. Ad secun dum dicendum quod repudium tripliciter exponitur. Primo vt descendat a reuoueo et po dium dii: quod est baculus sustinens quasirepodium: sic vir est sustentamentum mulieris: et quia se sibi remouebat dicitur repudium. Secundo dicitur vt descendit a retro et pes pedis quasi repedium: quia tunc muliet retro pedes viri ponebatur: quia vir plus non curabat de ea. Tertio dicitur vt descendit a refuto tas: et edes edis: quasi refudi um: quia tunc refutabatur sibi edes viri. Ad tertium dicit frater nicolaus de lira in lo co praesato quod aliquae erant in corpore vt lepra: morbus caducus etc. aliqua in anima vt idola tria etc. Et tantum de primo articulo. Quantum ad secundum articulum sunt tres conclusiones iuxta tres leges quae tacte sunt in diuisione textus. prima de lege naturae secunda de lege gratiae. tertia de lege moy si.

¶ Prima conclusio est haec. plures vxo res simul habere obdei cultum sanctis patribus extitit licitum. Ista conclusio probatur. 32. q. 4. ca. 1. et. 3. et ratio fundamentalis doctoris subti. q. 1. est haec. Illud est licitum in quo seruatur equiualentia iusticiae ad debitum finem princi palem: ex diuina dispefisatione: ita est hic Maior patet de se: quia praeponderari debet finis principalior fini minus principa li. Minor patet quia vnus sanctus pater fecundabat plures ad hunc finem praecise vt ampliaretur cultus dei: quia paucus erat et praesum estdum quod deo inspirante fiebat et dictante. Ex quo infertur quod paucitas cultus dei fuit ratio dispen sationis: vt vnus plures haberet triplici ratione. Prima quia tunc erat maxima mul titudo infidelium et pauca fidelium. Secundo quia tunc concurrebant simul multiplicatio spiritualis et carnalis: qui enim generabantur carnaliter ad hoc erant vt essent de popu lo dei: et sic multiplicabatur populus fideli um. Tum tertio propter misterium: quia alio modo debuit deus contrahere cum populo catholico quam cum illis: quia cum ecclesia fidelium debuit contrahere per charitatem et fidem: et ad hoc signandum licuit vnum virum copulari multis mulieribus: ideo tunc diminutum fuit ius mulieris propter maius bonum. Ex quo sequitur primo quod bono fidei integro secundum affirmatiuam et negatiuam non fuit licitum virum multas habere vxores. probatur. Illud non est licitum secundum strictam iusticiam commutati uam quod non attendit equiualentiam in contractu: ita est hic: quia corpus viri non equa let duobus corporibus faeminarum in red dendo debitum: immo in hoc sunt pares vir et faemina. Et corroboratur tripliciter. Primo quia lege equitatis quod est venditum aut datum vni alteri nequit aut dari aut vendi. Tum secundo quia lege equitatis vir non diet aliquid facere quo impediatur ne vxori petenti debitum soluat: quod faceret si aliam duceret: illa enim tunc petere potest: supponitur enim quod vtrique equaliter sit obligatus. Tum tertio quia ex lege equitatis est: quod homo in domo sua non faciat vnde turbetur pax: et veniat discordia nisi sit maius bonum: sed sic fit in proposito: patet triplici exemplo. Primo in domo abrae de sara et agar. Secundo in domo iacob de lia et rachele. Tertio in domo socratis de xantipe et sua coriuali. Ex quosecundo se quitur quod habere prolem est finis principalior quam reddere debitum patet: quia propter istum habendum diminuitur de alio: ex quo patet: quod mulier debet multum gaudere quod priuetur: aut ex toto aut ex parte debito quod est finis minus principalis: vt finis principa lior habeatur vnde et sara videns quod concipere non po terat: quasi coegit abraam vt intraret ad an cillam eius: et hoc modo seruatur equiualens iusticia: corpus tantum viri hoc modo multis corporibus equiualet fem inarum: vnus tntum multas potest secundare sed non vna a pluribus vnde sequitur quod redditio debiti dum petitur et af firmatiue et negatiue non est de iure naturae ad modum mathematicorum veritatum: sed naturalium: licet non possit in hoc dispensare nisi deus qui contractum constituit: vnde in quit scotus quod si aut cladis aut belli ratio ne pauci mares remanerent: et multe mu lieres: debent velle mulieres sibi subtrahi de debito: vt finis principalior habere tur: nec tamen sic deberent contrahere nisi habita dispensatione diuina: et addit qua forte tunc fieret et ecclesiae tunc specialiter reuelaretur vbi dicit fr Hugo de nouo ca stro. Sed deus forte posset non velle plurificationem ampliorem fidelium vel toti igeneris humani: Frater landulphus dicit in casu isto: credo licere vni plures habee quia longe maior cultus est in christianis mo ipsius cultus dei quam in iudaismo vbi dispensabat. Ecce quomodo dubie loquente ma gistro diuersificantur eius duo discipuli vnus loquens affirmatiue et reliquus negatiue. Ex quo tertio infertur quod secundum rectam rationem deo ratificante contractum omni tempore potest esse licitum plures habere vxores. patet: quia ex toto est iste contractus inter manus eius. Sed vsque ad quod tempus decuit haec dispensatio? Dicit frater hugo. q. 1. vsque ad tempus gratiae. Et tantum de pri na conclusione.

¶ Secunda conclusio est de lege gratiae: et est haec: Et si bigam ante aut post baptismum existat irregularem non tamen ante baptismum homicida. Pris ma pars dicit: quod bigamus aut ante baptismum aut post est irregularis. probatur. Tum primo dist. 26. Acutius: et quotatur augsuper epistolam ad titum. Acutius intelligunt qui nec eum qui cathecuminus vel paga nus habuit vnam: et post baptismum alteram ordinandum censuerunt. Tum secundo ibi dem capitulo vna tantum: et quotatur Ambro. li. de officiis ante baptisma iterata commuiugia praerogatiua ordinationis impedimenta generant. Tum tertio dist. 33. maritum. Si tamen clericus qui per bigamiam irregularis efficitur priuilegium retineat clericale: dubium est propter illud capitulum. 34. dist. Si subdiaconus: vbi dicitur sic: illud tamen re¬ uocatum est extra lib. 6. de biga. ca. Unico: vnde ibi dicitur quod clerici bigami ipso iure cadun a priuilegio et tonsura et habitum clericali et foro seculari sunt adiecti. Est tamen dubium de bigamis secundo modo acceptis in primo arti. scilicet de violante castitatem professam si sit irregularis. textus enim. 27. q. 1. quotunt. dicit quod sit irregularis. vbi glo. repellantur a promotione sicut bigami: propter similem enim effectum ille coputa tur in numero illorum de quorum numero non est: idem etiam habetur expresse in glo sa bernardi. extra de biga. capitulo. 1. vbi dicit quod omnes isti bigami reputantur quantum ad legem promotionis. Dicit tamen frater landulphus: non teneo quod frangens votum castitatis sit bigamus. Si quis tamen fran geret votum publice cum notabili scanda: lo non esset de congruo ordinandus: et quae ad hoc posset dici bigamus: quia plectitur poena bigamorum. Et si dicat quis non posse ante baptismum irregularitatem contrahi quia tunc habitus inesse non potest: non enim potest quis ante baptismum ordinari: extra de praesu vtero non ordina. ca. 1. Dicendum quod et si tunc priuatio inesse non possit: tamen impe dimentum. tunc potest esse quo impediatur habi tus ne insit tempore quo potuisset inesse: sicut catulus ante nonum dicit licet non sit neque cecus neque videns: tamen ante nonum dicit potest habe re impedimentum quo etiam post nonum diem non videat: sic in proposito. Sed vt secun da pars conclusionis cum ista habeatur quae causa est vnde homicida ante baptismum pos sit ordinari post baptismum: sicut expresse habetur in glo. 50. dist. Si quis viduam: vbi super illud verbum: post baptismum: glosa arguit a contrario sensu: ergo si ante baptismum conscius est homicidii non obest: non sic autem de bigamo dimissa congruitate quae est quia christus spopsus vnam habet sponsam ecclesiam quod bigamus non designat: sed po tius oppositum: quae causa necessitatis triplex est opinio. prima Bartho. brixien. in decretis dist. 26. super illo ca. Deinde opponitur: haec dicit quod in baptismo solum delet peccatum: et poena peccati proprii: ideo homicidium potest deleri et quo ad culpam et quo ad poenam: bi gamia autem nec est peccatum: nec poena peccati proprii. Sed contra quia iudex potest occidere iuste: et tamen fiet irregularis. ergo secundum hoc non dimitteretur huiusmodi irregularitas in baptismo: quia nec est peccatum nec poena pro prii peccati. Basianus glosator. vt notat dist. vo. Si quis viduam. super illo verbo: post baptismum: hoc concedit. Sed in con trarium obiicitur: quia tunc melior esset conditio peccantis quam non peccantis in eodem actu: Prixien. vbi supra respondet quod hoc modo hoc homicidium est peccatum: quia nisi essent cit cunstantiae foret peccatum: et hoc sufficit vt genus non exeat peccati speciem: neque delet baptismus poenas peccati originalis: quia non sunt poenae peccati proprii. Contra tum primo bigamus ante baptismum contra hat indebite. igitur secundum hanc responsionem tolletur irregularitas in baptismo. Tum secundo Aug. 26. dist. acutius faemina: si cathe cumina viciata est non potest post baptismum inter dei virgines consecrari: et tamen possibile est illam corruptionem ante baptismum fuisse peccatum. igitur illud peccatum non dele tur quantum ad poenas proprias corresponden tes sibi. Tum tertio: quia si ex ista ratione esset irregularitas in bigamia: quia non est pec catum nec lequaela ecclesia non posset istam irregularitatem tollere: quia non potest bigamie tri buere quod sit ex se peccatum: sed sequela pec cati. Secunda opinio est nicola furiosi vt notari videtur dist. 5o. Quicumque. Sicut est duplex infamia vna ex natura actus quam nec ecclesia nec baptismus potest tollere. Alia ex statuto ecclesie quam potest tollere sio duplex irregularitas. Primam habet bigamus: quia non representat christum vt sposum vnius Secundam habet homicida: ideo secunda potest tolli non prima. Sed contra quia martinus lectorem qui duxit viduam concessit in sub sidiaconum promoueri. 34. lector. Et lucius cum quodam bigamo vt esset panormita nus episcopus. Ideo tertia opinio est doc. sub. dicentis. quod causa quare vna irregularitas deletur in baptismo: reliqua non est statutum ecclesie: quia in baptismo deletur horror sangui nis in homicida: bigamus vero non semper significat christum sponsum vnius ecclesie. Et tantum de secunda conclusione.

¶ Tertia conclusio est de lege mosaica. et est haec Sic permissus est in lege libellus repudii. vt tamen foret licitus. probatur. tum primo autorto ritate Aug. ad Hierony. Si in diuins scripturis admissa fuerint mendacia: quid in eis remanebit auctoritatis: q. d. nihil. Eodem modo si diuina scriptura permittit positiue aliquod malum totum est suspectum. Tum secundo quia alas lex dedisset occasionem pec candi mortaliter: quia non visum fuisset fa cienti quod malum faceret. Tum tertio quia mov ses promulgauit legem dei ideo quos com iunctos pronunciauit coniuncti erant et quos separatos separati erant. Et si dicatur. Con tra. Tum primo autortoritate domini dicentis. phariseis quod non licet vxorem dimittere: et quod permissum fuerit duritie cordis eorum vbi glosa Permisit moyses et non deus et consilium fuit hominis non diuinum imperi um. Tum secundo autortoritate magistri in lit tera: hoc fuit a moyse permissum: non vt concederetur diuortiu: sed vt tolleretur ho micidium. Tum tertio autortoritate aug. in li. de sermone domini in monte: quod qui praecepit dare libellum repudii / non praecepit vxorem dimitti: sed vt iracundiam temerariam libelli concessione temperaret. Ad primum dicendum quod christus damnauit li bellum repudii pro lege naturae et euange lica non pro lege mosa vca. Et cum dicit glosa. quod hominis et non dei verum est immediate: sed ille homo fuit praeco dei. Et nota quod fuit so la permissio licita: sed non praecepta: ideo in solo deutero. locutus est moyses de libel lo repudii: non in aliis libris vbi daban tur praecepta dei. Ad secundum dicendum quod magister intendit ad causam quae erat vxo ricidium vitandum: non tamen dicit diuortium fuisse simpliciter illicitum. Ad tertium dicendum quod verum dicit aug. deum non praecepisse dimittere vxorem: sed permittere: vnde patet ad illud extra de bigamis: gaudemus. Repudium vxoris veritas in euangelio reprobauit. Dicendum quod auctoritas seipsam soluit non reprobauit christus libellum repudii pro lege veteri sed euangelio. Quantum ad tertium articulum sunt tres difficultates.

¶ Prima vbi bigamia fu it expressa in nouo testamto. dicit frat franciscus de maronis in praesenti dist. quod non bene appa ret nisi vbi dicit paulus. Unusquisque propriam vxorem habeat. Et similitur cum loquebatur de matrimonio mistico christi et ecclesie dicit: Despondi vos vni viro virginem castam exhi bere christo: vbi tangit ex parte vxoris vni tatem et integritatem: quae sunt duae causae re quisite ad hoc ne bigamia contrahatur tamen per auctoritatem ecclesiae videtur hoc traditum esse ab apostolis.

¶ Secuda dif ficultas. Quando incepit tempus dispensandi vt vnus plures haberet vxores Dicit doc. deuo. tria tempora. tertia quaestione primi articuli. Tempus naturae institute: destitute et gratiae: et solum fuit in medio.

¶ Tertia difficultas. Quid sensiit doctor subtilis de libello repudii: vtrum sit licitus: aut solum permissus? Dicendum quod in hac materia gladius delphicus est hinc inde scindens: vt patet in vltima quaestione praesentis dist. et ante eum in eadem dist. frater ri char. de media villa articu. 3. q. 1. soluens hincinde rationes. frater vero landulphus et frater hugo de nouo castro asserunt simplicitur licitum: nec in hoc scoto contradicunt: sed capiunt partem eius magis probabilem. Et sic patet ad questionem vet quod lege naturae biga mia est licita et libellus repudii. Et tunc ad argumenta.

¶ Ad primum dicendum quod non est simile: quia habere plures vxores fuit propter finem magis principalem: sed feminam habere plures viros esset propter finem minus principalem scilicet propter delectationem.

¶ Ad secundum dicendum quod non est contra legem naturae: capiendo legen natu rae pro eo quod est consonum dictamini recte rationis: sic est habuisse plures vxores quando mos erat et deus dispensabat: et opu positum erat tempore naturae istitute: de quo currit argumentum: per quod patet de lamech quod peccauit mortaliter quia nec mos erait nec in eo deus dispensabat.

¶ Ad tertium dicendum quod illa obligatio erat indissolubilis nisi dispensante deo quod et fecit. No tandum tamen quando allegatur illud. 34. dist. Si cuius vxorem. Si in clericatu maris to constituto vxor adulterauit: dato repudio eam dimittere debet: repudio debet accipi pro diuortio.

¶ Ex ista dist. sicut ex praecedenti sequuntur tres conclusiones. Prima conclusio. erat licitum plures ha here ob dei inclitum cultum valere dicit conclusio quod tempore patrum fuit licitum sanctis patribus plures habere vxores ad cultum dei multiplicandum in prole. Et ponitur a principio divsque ad illud ca. Sed numquid sub lege licebat etc.

¶ Secunda conclusio plures in le ge non est prohibitum: plurimas lege non esse licitum. Dicit conclusio quod in lege moysi non est prohibitum maxime reges habere plures vxores: sed legas et non inuenies quod debeant habere plurimas. Et ponitur ab illo c. Sed nunquid sub lege: vsque ad illud cap. Melior est autem virginitas etc.

¶ Tertia conclusio. virginitas mentis est maior fe dere quam carnis entis et melior munere. Di cit conclusio quod melior est virginitas mentis quam carnis. Et ponitur ab illo capitulo. Melior est autem virginitas etc. vsque ad finem di stinctionis.