Distinctio 18

Distinctio. 18. huius quarti quae de clarat de confessione sacramentali prout inspicit absolutione.

Ac solet que ri si peccatum iam omnino diquo missum est a deo per cordis cotritione etc. Hic signat. 16. dis. huius quar ti: quae ita continuatur ad praecedentes: Nam postquam distin. 14. ostensum est quid sit poenitentia quidditatiue: Nunc in ista distin. ostendit magister quo minister agat potestatiue agendo de clauibus. Et habet diuidi in tres partes principales. In prima potestas clauis in se annotatur. In secunda quid sit macula mentis declaratur. In tertia ad suscipientem clauis comparatur. Prima in principio. Secunda ibi. Hic quaeritur quid sit illa macula. Tertia in di. 19. seu sequenti ibi Postquam ostensum est quid sint etc. Rursus prima particula in qua potestas in se annotatur: in tres partes diuiditur. In prima si sacerdos peccatum remittit longe inquiritur. In secunda quod paenam dimittit clare ostem ditur. In tertia anathema mittit et modus ponitur. Prima in principio. Secunda ibi. Ligant quoque etc. Tertia ibi. Est et alius modus ligandi et soluendi etc. Haec est diuisio huius distinctionis.

Questio haec determinat ad quae se potestas clauium extedat et habetur a Sco. persenti distin. q. vnica. x N in die para Ua sceues clauis potestas sacerdotihus sit tradita ad regnum caelireserandum aut propter temporalem paenam. Et arguitur tripliciter.

¶ Primo quod non propter temporalem poe nam: quia aut ad remoumdum eam: aut secundo ad in fligiendum eam: aut tertio ad vtrumque: non primum quia tunc sacerdotes possent liberare confitem tes per frequentes absolutiones a quacumque poena peccato debita quod non videtur: quia non sunt dimislores sed deus: sed solum sunt remissores: nec propter secundum: quia tunc confitentes essent oblig ti ad capiendum poenitentiam ab eis impositam: quod non videtur quando datur contra voluntatem superioris scilicet claue errante: ex quo infertur quod non propter vtrumque.

¶ Secundo arguitur / quod non ad reserandum regnum: quia peccato mortali poena aeterna et regnum caeli clauditur: ergo claues non rese rant regnum caeli. Assumptum patet primo de peccato Tollatur impius ne videat gloriam dei: de paena aeterna. Ite maledicti in ignem aeternum Patet consequentia: quia secundum magistrum haec duo soli deo competunt.

¶ Tertio arguitur / quod haec potestas non est tradita sacerdotibus in parasco ua vna clauis est scientiae: igitur claues sacer dotibus non sunt tradite: et ita nec apostolis aut discipulis in parasceua. Antecedens patet: ita enim loquuntur magistri et doctores: quod est vna clauis cognitionis reliqua diffinitionis. Patet consequentia: quia qui insciens capit sacerdotium insciens ad domum reuertitur: esset autem impossibile quod haberet habitum scientiae et ipus sum lateret secundum philosophum in fine secundi posteriorum.

¶ Oppositum: promittitur petro et sacerdotibus: Tibi dabo claues regni caelo rum. Et illud promissum impletur christo dicente. Quorum remiseritis peccata etc.

¶ In ista quaestione etc. Primus est terminorum declaratiuus Quorum Secundus est quaestionis responsiuus.

¶ Tertius est dubiorum motiuus;

¶ Quantum ad primum articu ium ter mini sunt / parasceua / clauis / regnum caeli¬

¶ Primus igitur terminus est parasceua. Unde notandum quod ista tria differunt / parasceua / parasceuei parasiue / seu parassiue. Parasceua enim dicitur dies io uis sancta: in qua sunt iussi discipuli vt suo domino pararent pascha: id est agnum pascha lem iuxta ritum legis: et hoc modo potest accipi tripliciter. Uno modo vt totum sit latinum: et sit compositum nomen ex hoc verbo paro paras / et esca esce: et tunc deberet 5t interponi vt diceretur parasceua: sed sincopa abstulit: quomodo iam acceptum est. Alio modo seu secundo modo: vt sit compo situm ex prima parte greca: et secunda latina: vt sit sensus iuxta cenam a para quod est iuxta: et cena quasi iuxta caenam. Fecit enim filius dei caenam cum discipulis suis de agno bruto et figurali: sed in crastinum deus pater sibi fecit caenam de filio suo agno: scie qui tollit peccata mundi: et ideo fuit coena iuxta caenam: quia non fuit dies medius: sed sola nox. Tertio potest dici parasceua: vt secunda pars sit greca: prima latina: vt dicatur a paro ras: et coynos: vt dicit frater Rogerius bachonis ad clementem pa pam quartum: et est idem quod commune: ideo dicitur caena communis quam edidit christus cum discipulis suis: vnde deberet dici ex arte coynomia: vbi dicitur cinomia et cinifes etc si capitur ibi pro musca communi. Parasceue autem dicitur dies veneris sancta immedia te sequens parasceuam: et exponitur tripliciter. Primo vt sit totum grecum: et interpretatur praeparatio escarum: quia in die vene ris iudaei parabant cibaria pro die sabbati quia die sabbati non licebat: et debet scribi v et proferri non v. Secundo exponitur vt sit totum latinum: et tunc per epenthesim interponitur c posts propter sonum: vt patet in proferendo: et dicitur tunc a paro ras: verbo et seuus ua uum quasi paratio seua: id est crudelis: quando impii iudei quasi placan tes altissimum obtulerunt deo patri in mor tem filium suum innocentem. Tertio exponi tur vt dicatur quod v pro n ponitur: quia tunc caelum est apertum: et clausus infernus: quod ostendunt he littere v et n: v aperitur superi us: sed clauditur inferius: euerso modo n clauditur superius: et aperitur inferius: quam do christus protulit consummatum est. Et quae est haec mutatio nisi dextere excelsi: et tunc dicitur parasceue a para quod est iuxta: et schenon vmbra. Primo quia iuxta vm¬ bram viuimus christi. Secundo: quia vmbra christi secundum dispositionem solis illum latronem tetigit qui dominum confessus est. Tertio quia sol per totam terram vmbram fecit morientealtissimo. Parasiue seu parassiue ex tat dies sabbati: in quo non sinebatur apud iudeos operari. Et exponitur tripliciter de christo. Primo qui relictus est et dimissus quiete in sepulcbro: et tunc a verbo sinc sinis descendit. Secundo dicitur parascene: quia mulieres non parauerunt aromatha pro corpore dominico / nisi in die veneris: et hoc modo dicitur quasi sine paratione. Tertio modo dicitur parassine: quia tunc anima christi sinum inferni parabat destruere: et tunc a sinu descendit: parasceua prime est decli nationis: quia prima dies est tridui: parasceue et parasciue declinantur more greci grae cum notantes et hebraeum: vt duos alios dies tridui.

¶ Secundus terminus est clauis. A claudendo et translatum est hoc nomen in proposito ex corporalibus ad spiritualia: clauis enim obstacula remouet. Est autem vt inquit doctor deuo. in praesenti disarti. 1. q. 1. triplex impedimentum ingredien di regnum dei: ideo triplex est clauis: vt impedimentum tollatur: differens secundum dignitatem et gradum. Primum impedimentum est peccatum mortale commissum: et est debitum aeterni supplicii: hoc autem deus vt prima clauis amouet: per culpae quidem deletionem qua attinet soli deo: ideo haec potestas est diuina quae clauis dicitur potestatis seu auctori tatis. Secundum obstaculum est debitum pec cati contracti: et illud dicitur debitum solutionis praecii: et hoc soluit christus moriens: et haec potestas dicitur meritoria: et dicitur clauis excellentiae. Tertium obstaculum est de bitum peccati dimissi: hoc potest remouere qua potest paenam taxare: et haec potestas non tantum christi est sed sacerdotibus est collata: et vo catur clauis ministerii: et se habent descensiue iste claues. Clauis prima: est clauis au ctoritatis: nulli communicabilis nisi deo. Clauis secunda: clauis est excellentiae soli competens christo: et descendens a claue auctoru tatis. Clauis tertia: clauis est ministerii competens officio sacerdotum: et descendens a claue auctoritatis per clauem excellentiae.

¶ Tertius terminus est regnum caeli Unde regnum caeli dicitur tripliciter Primo modo dicitur regnum caeli quilibet in quo per gratiam regnat deus: Unde dicitur. Fecisti nos deo nostro regnum. Secunda dicitur regnum caeli militans ecclesia: de quo regno christus dicit. Hittet filius hominis angelos su os et colligent de regno eius omnia scandala: vbi Bregin. in homelia dicit / quod regnum caelorum praesentis temporis ecclesia dicitur: neque enim in illo regno beatitudinis in quo pax sum ma est inueniri scandala poterunt quae colliguntur. Tertio dicitur regnum caeli ecclesia triunphans: de quo regno in fine seculi christ suis fidelibus dicturus est: Uenite benedi cti patris mei possidete paratum vobis regnum a constitutione mundi.

¶ Quantum ad secundum arti. culum sunt tres conclusiones. Prima est de clauibus in se. Secunda de earum differentia. Ter tia de earum potestate.

¶ Prima est haec. Sic in ecclesia sunt claues apud sacerdotes collocate vt vna cognoscendi alia sententia di dicatur. Ista conclusio habet tres particulas. Pri ma diciti / quod in ecclesia sunt claues metapho rice loquendo: vt dictum est in 1. art. Dnens enim transferentes secundum aliquam similitudinem transferunt vt patet ex. 6. thopico. clauis autem materialis est ad aperiendum et claudendum ostia. Ex quo primo sequitur / quod non est apertio. Secundo sequitur quod non est aperiens. Tertio quod non causa proptis quam aperitur: puta dignitas persone ad intrandum: vel indignitas propter quam expellitur: hoc modo spiritualiter de regni caelestis apertione quae fit per diffinitiuam sninam qua caelum aperiendum cesetur: quia ista apertio non est actualis: sed dictaria smina condi gna apertioni illius cui dicitur aperiri. Contingit secundo etiam inuenire aperientem: et iste est sententians. Contigit tertio inuenire causam propter quam clau ditur huic per smiam exclusiuam: et aperitur illi per sainam introductiuam scilicet merita illius: et demerita istius: patet nullam esse clauem: quia primum aper tio secundum aperiens: tertium causa remota: igitur potestas illa in sententiante quae est immediate quasi instrumentum sententiandi quae sententiatio apertio dicitur: illa propriissimae dicitur clauis regni caelorum. Unde infert doc. et iam secundum rem in primo dictum est articulo: auctos ritas iudiciaria sententiandi / caelum esse hino apertum vel aperiendum potest intelligi tripliciter. Primo modo autortoritas simpliciter principalis. Secundo modo non principa lis: sed excellens seu praecellens. Tertio mo do non principalis contra primum: non praecellens contra secundum: sed particularis: prima soli deo competere potest. Tum primo: quia ipse solus ex se est iustus immo ipsa iusticia primo. Pri mum autem iudicium competere non potest: nisi primo iusto: quia iudicium non est perfectum / nisi iustum: iuxta illud. Feci iudicium et iustician Sed quid iudicare est quam idem quod iustum dicta re. Primum autem iustum oportet esse iustissimum. Tum secundo: quia iudicare est praesidentis: quia tu quis es qui iudicas alienum set uum. Primus autem praesidens non potest esse nisi solus deus: vnde sicut non potest alii communicare deitatem: sic nec primam potestatem iudicandi: nec per consequens clauem prin cipalem aperiendi caelum. Tum tertio: quia ex quo iusticia est perfectio simpliciter oportet dare statum: et ita primum iustum.

¶ Se cunda clauis quae est praecellentiae habet robur ex tribus. Primo in vniuersalitate cau sarum iudicandarum: quia nouit et merita et demerita. Secundo in firmitate: quia non est variabilis. Tertio: quia habet voluntatem suam inseparabiliter communiunctam voluntati diuinae et iusticiae: sic est in christo: vt patet per singula discurrendo.

¶ Tertia clauis est particularis quantum ad causas cognoscendas et infirma quantum ad ferendam sententiam: et hanc conuenit in ecclesiastica esse hierarcha: vt vltima in primum reducant per media. Hierarcha autem est medius inter deum et peccatorem haec in esse morali: hoc in esse naturali conspicimus: non enim ne gat deus causalitatem propriam causis: licet ie solo possit operari: quinimo communi cat et eisdem assistit. Ex quo infertur secunda pars conclusionis et tertia / quod date sunt due claues Prima ad cognoscendum: secunda ad sententiandum: et si potestas conficiendi esset clauis: vt frater Richardus tangit huius disartiem. 1. q. 3. quailibet sacerdos tres habere claues: sed quomodo infra apparebit. De diffi nitiua dicitur. Quorum remiseritis etc. et haec clauis potestatis dicitur. Iudicandi enim autctori¬ tas potestas est: de scientia quae clauis dici tur: patet quia sine scientia recte non potest iudicari nec debet dici haec clauis scientia abso lute: sed auctoritas cognoscendi in causa: quia sine hac non rectum fertur iudicium: vnde sequitur / quod non debet committi auctoritas viato ri iudicandi in causa nisi cognitione habita aut a se aut ab alio: et in commissione clauis diffinitiue ista committitur sine qua alia non recte exercetur: vnde infertur quod ista clauis scien tiae non est aliqua scientia actualis vel discretio quecumque: vt magister in littera dicere videtur: dis. ista ca. 1. Multi inquit indiscreti sunt qua nec ante sacerdotium nec post scientiam habent discernendi: ideoque illam clauem in consecratio ne non suscipiunt: qui vero ante sacerdotium scientia praediti sunt: et antehabita discretio augetur et fit in eis clauis: vt iam ea vti va leant ad claudendum et aperiendum: ista autem scientia actualis vel habitualis non est cla uis ista: vnde potest esse auctoritas cognoscendi in causa sine scientia: sicut auctoritas in dicandi sine iusticia: quamuis vtrumque requiratu referendo singula singulis: licet ad vsum rectum requirantur: vnde qui vult exponere magistrum et saluare debet dicere ipsum intelli gere de recto vsu eius: quae sine scientia habe ri nequit: non ad hoc quod absolute insit. Sed forsan dicet quis ad rectum vsum clauis diffinitiue requiritur iusticia: sicut ad rectum vsum clauis scientiae scientia: quare ergo non ita dicitur clauis iusticiae: sicut clauis scientiae: nisi quia haec clauis est scientia: illa vero non est iusticia Dicendum quod si aliquis habens potestatem diffiniendi indebite sententiat: quod potestatis est facit: non tamen iuste: ideo non dicitur clauis iusticiae: id autem quod facit qua habet auctoritatem cognoscendi in cau sa non est sper habitualis scientiae: sed adminus aliquid facit vt cognoscat: ideo dicitur clauis scientiae licet non habitualis. Et ideo patet quod non est simile iudicium: nec mirum est in globo si haec claues viatori sacerdoti tribuantur cum ei detur meli us vt posse corpus christi conficere. Et si di catur ex illo. Claudit et nemo aperit: aperit et nemo claudit: ergo solus christus claues habet. Dicendum continuo illam auctoriu tatem debere intelligi: non de claue ministeriali sed praeminenti: quae est auctoritas sententiandi vniuersaliter et irreuocabiliter. Sed iterum: quia dicit Augustinus contra donatistas libro. 5. A peccato non absoluit nisi columba id est christus / vel membra columbae: ergo nullus iniustus habet claues. Ad hoc dicit magister ca. 3. vel. 10. praesentis distin. quod digne tantum fit remissio per columbam vel membra eius: fit tamen per alios / sed non digne seu recte: vnde dat de us baendictionem digne etiam poscentibus per indi gnum ministrum. Quod probatur auctoritate hiero. su per illud euangsis. Tibi dabo claues. Et au ctoritate Augstin. in lib. quaestionum veteris et noui testamenti. q. 11. dicentis: quod voluntas sa crificantis obesse vel prodesse non possit / sed i meritum bendictionem poscentis.

¶ Secunda conclusio est. Sic hae claues a charactere sacerdotii distinguuntur / vt inter se sint distinctae. Ista conclusio vnum ponit ternarium / characterem sacerdotii clauem cogno scendi in causa / et clauem diffiniendi. Comparam do autem istas claues characteri sacerdotii: dicit Tho. istas claues esse idem cum charactere sacerdotii / distin. praesenti. q. 1. soluendo primum arg. secundae quaestiumculae. Sed contra. Illae potestates sunt distinctae / quarum vna potest esse sine alia: sed potestas conficiendi corpus chri sti siue character sacerdotalis vt est ad hoc potest esse sine potestate illa quae includitur in clauibus: igitur etc. Minor probatur: quia sic fuit in apostolis: nam in parasceue cum dictum est eis: Hoc facite in meam commemorotionem: data est eis potestas conficiendi eucharistiam: sed non est eis data clauium potestas vsque post triduum scilicet post parasceuam / parasceuen / et parassiuem: quia in die resurrectionis eis dictum est a vespere a christo. Quorum remiseritis pec cata / remittuntur eis etc. Consimiliter dici videtur de quolibet sacerdote nunc in ecclesia ordinato. Prius enim episcopus dicit: Accipe po testatem celebrandi missam tam pro viuis quam pro mortuis / dans eis calicem: et quibusdam interpositis ponens manum super caput eius dicit: Accipe spiritumsanctum. Unde videtur quod quilibet sacerdos prius tempore accipiat po testatem conficiendi quam absoluendi: igitur alia et alia potestas. Et istud probat quod non tantum di stinguuntur a charactere / si character aliquid vnum sit: immo quod sunt distinctae potestates intur se. Confirmatur: quia eadem relatio nequit esse ad diuersos terminos: et character est rela tio / ex habitis superius. 3. parte. 3. dist. arti. 2 in fine primae conclusionis: vbi ponuntur tres opiniones: quarum illa est prima: quam tamen ibi no tenui: sed valet contra Tho. ex modo loquin di Tho. in loco assignatoi corpus christi verum / et corpus christi mysticum: vel consecra tio huius et absolutio istius sunt distincti ter mini: ergo illud quod est relatio ad consecrationem: non est idem cum potestate ad absolutio nem. Ideo dicendum / quod sunt duae claues sim pliciter et de potentia absoluta dei possunt ab inuicem separari: vnde absolute verum est verbum christi. Tibi dabo claues regni caelorum: vnde sicut videmus in iudicio humano quod potest conmitti potestas cognoscendi in causa: dato quod non committatur potestas iudicandiiet econtra: ita deus posset alicui committere potentiam cognoscen di in causa: dato quod non daret ei potestatem sentem tiandi: et haec potestas est bene ordinata in huma nis: et posset alicui habenti voluntatem inobliquabilem committere sententiandi potestatem in causa: dato quod non daret ei potestatem in cogroscendo causam: de potentia tamen ordinata in omni sacerdote ecclesiastico coniunguntur. Et hoc dico de illo qui est complete ordinatus: quod ideo dico: quia si prius tempore datur sibi auctoritas conficiendi quam potestas absoluendi: non esset comple te sacerdos quantum ad vtramque: potestatem si facto primo omitteretur secundum. Si igitur vna po testas prius tempore quam alia detur: quaeritur quando im primitur character sacerdotii / aut in prima aut secunda. Rursus quomodo se habebit haec duplex clauis ad characterem: Ad primum dicitur / quod sicut sunt duae potestates / ita duo chara cteres: et vterque impremitur in signo sensibi li proprio / significante illud inuisibile: vtpo te / primus in datione calicis: et illis verbis: Accipe potestatem celebrandi etc. et secundus in impositione manus cum illis verbis: Accipe spiritum sanctum. Et secundum hoc patet quid est dicen dum ad secundum: quia vtraque potestas est quidam character: sed duo illi integrant totum ordi nem sacerdotii: aut si non sit nisi vnus qui datur dum accipitur potestas consecrandi corpus dominicum: tamen ex hoc habilis est ad huiusmodi claues capien das: sicut patet in humana politia: dum quaes capitur in familiaritatem principis / est habilis vt fiat rector aut praesidens in populo a principe: tum non dubium est quin istae duae claues simul dantur in collatione completi sacerdotii et simul collatae sunt a christo: vna implicite / vt potestas discernendi: alia explicite vt potestas sen tentiandi. Unde dicitur: Quorum remiseritis etc. Ex quo sequitur quod aliqualiter possunt dici vna clauis: quia vna ad aliam ordinatur.

¶ Tertia oclusio est haec. Clauium potestas sic se ha bet ad peccata dimittenda vt causa ministerialis et remota iudicetur. Haec conclusio tria dicit Primo dicit quod potestas clauis est respectu di mittendi peccati: quamuis magister in praesenti distin. oppositum dicat. Dicit enim quod vis clauis non extendit se ad remotionem culpae vel poenae eterne. Deus inquit tantum per se dimittit peccatum: quia et animam mundat ab interiori macula / et a debito aeternae mortis soluit. Quid igitur faciunt sacerdotes euangelicix Respondet. Tribuit eis potestatem ligandi et soluend id est ostendendi eos ligatos et solutos. Quod probat de lepro so prius curato: post misso ad sacerdotes. Tum secundo de Lagaro prius viuificato quam discipulis ad soluendum tradito. Tum tertio auctoritate hiero. super illud: Tibi dabo cla ues. In Leuitico inquit se ostendere sacer dotibus leprosi iubentur: quos illi non faciunt leprosos vel mundos / sed discernunt qui mundi vel immundi sunt. Hoc et habent sa cerdotes euangelici in lege noua / vt ostem dant mundos aut immundos: secundum eum non tamen faci unt. Dicit secundo magister / quod sacerdotes euangelici habent potestatem super paenam temporalem: aut ligando ad eam / aut soluendo ab ea: ligando imponit: soluendo non totam / sed aliquid dimit tit: per quod purgatum ad communionem sacramentorum admittit. Addit tertio. ista potestas respectu poenae temporalis talis est / quod non ratificatur actus eius / nisi sit conformis iudicio diuino: vtpo te / nisi tantam paenam imponat / quanta secundum di uinam iusticiam istis peccatis respondet. Contra primum: vt in. 14. dist. est obiectum. Tunc poeni tentia non esset sacramentum noue legin / sed solum virtute operis operantis adueniret gratia: non ex opere operato: quod est falsum: vnde mundatio leprosi dum ostendebatur sacerdoti / solum erat signum rememoratiuum / sed non efficiens: Sed si attritus veniat ad sacramentum poenitentiae dato quod attritionem sufficientem non habenat vt gratiam praeuiam habeat de congruo: tamen si non ponat obicem: et sacramentum poenitentiae susci piat / suscipiet et gratiam: non ratione attritionis quae non sufficiebat / vt dictum est: sed virtute sacramenti nouae legis: et erit signum non solum rememoratiuum / vt dictum est de leprosol sed signum pronosticum. Et si dicas: ergo de let maculam et paenam aeternam. Dico primo quod non sunt duo: vt dictum est in. 14. dist. Dico secundo / vt dicit secunda pars conclusionis / quod sacerdos est causa ministerialis dimissio nis / sed non principalis. immo deus qui dicit: Ego sum qui deleo iniquitates tuas propter me: ita quod principalem non attingit effectum / sed est minister dei ex pacto. Auctoritates autem quas adducit magister loquuntur affirmatiue: et non negant quin amplius confessor aliquid possit absoluendo: qui et ostendit absolutum. Neque istae auctoritates negant vim sacramenti. Ad id quod dlcitur de poenitentia taxanda iuxta diuinum iudicium. Dico / non tenebit: alioquin esset ho mines in desperationem ducere. Quis enim est sapiens et haec custodiet: vt ad punctum ve niat iudiciorum dei. Unde non est verisimile deum hoc modo dedisse ecclesiae auctoritatem arbitrandi: vt esset obligata ad id quod de communico gnosci non potest. Unde rursus non est mos vt inter partes duas quis tertius arbiter sit: vt ad voluntatem vnius ferat sninam: exquo partes sunt deus et peccator / sacerdos tertius vt arbiter: non est conueniens vt ex toto sit artatus ad iudicandum ad punctum: secundum quod de us adaequaret: et maxime cum non possit sibi constare de voluntate diuina / vt est membrum eo clesiae. Unde dicendum quod sicut commutatiua iu sticia habet latitudinem infra suum maius et minus: ita et punitiua iusticia: quae est quedam commutatiua: et totum medium infra illam latitudinem acceptat deus: aut ascendat aut descendat vt a sacerdote imponitur. Sed dicit secunda pars / quod potestas clauis est remo ta: patet: quia exigitur iurisditio vt in potentia sit propinqua: potentia vero conficiendi est sper in potentia propinqua: quia adhibita materia potest ordinatus celebrare / et de facto: dato quod sit probibitus: quod de clauibus non tenetur. Quantum ad tertium articulum sunt tres difficultates.

¶ Prima est. Quae est prior perfectione: csauis cognoscem in di / aut clauis sententiandi: Dicendum quod cla/i uis sententiandi. Tum primo propter ordinem: quia ad eam ordinatur clauis cognoscendi. Tum se cundo propter subiectum: quia voluntas est nobi lior intellectu. Tum tertio propter virtutem: quia iu sticia nobilior est prudentia.

¶ Secunda dif ficultas. An magis sint distinctae claues a charactere sacerdotii quam inter se? Dicen dum quod sic / tripliciter. Primo ratione speci in qua conue niunt claues / et non cum charactere. Tum secundo ratione temporis: quia character praecedit eas tempore. Tum tertio ratione obiecti: quia charactur sacerdotalis est ad corpus christi verum / claues ad mysticum.

¶ Tertia difficultas. Quid est proprie dimissio culpae: Dico tria Primum quod non est maculam remouere qua nul la est. Secundum quod est paenam aeternam in temporalem mutare. Tertium quod de comni cum hoc gratiam tribu ere. Et sic patet ad. q. quod videlicet nec in die parasceue / nec paralceues / nec parascine: sed in die resurrectionis sacerdotibus est potestas clauis tradita ad regnum celi reserandum / et paenam temporalem remittendam. Tunc ad argumen ta.

¶ Ad primum dicendum / quod remittunt peccata ministerialiter: et etiam quod peccator si submittit se poenae imponendae: debet implere: si non / et dicit se ex causa expectare iudicium dei: credo quod non tenetur.

¶ Ad secundum dictum est / quod soli deo competunt principaliter / homini ministerialiter.

¶ Ad tertium dicendum / quod cla nis scientie non dicitur scientia habitualis aut actualis / ed auctoritas in causa discernendi.

¶ Ex istadistin. sicut de praecedentibus de mente magistri tres eliciuntur conclusiones.

¶ Prima est. Extat interius dei iudicium: patet exterius viri iudicium. Dicit conclusio / quod deus est qui sanat interius: sacer dos vero qui iudicat sanum et de poena temporali / aut remittit / aut obligat. Et ponitur a princi. di stin. vsque ad illud ca. Est et alius modus li gandi et soluendi etc.

¶ Secunda conclusio est. Excommuni catio malis infligitur: et sic a vitio sepe corri guntur. Dicit conclusio / quod mali aliquando ex communica tione feriuntur vt corrigantur: sed tamen tam cla uibus quam excommunicatione debet vti ecclesia secundum diuinum iudicium. Et ponitur ab illo ca. Est et alius modus etc. vsque ad illud capitulum: Hic quaeritur quae sit illa macula etc.

¶ Tertia conclusio est. Est sper macula menti peccatoris / donec sub ferula sit recreatoris. Dicit conclusio. Peccator sper habet maculam in mente seu anima sua / donec reuertatur ad do minum. Et ponitur ab illo ca. Hic quaeritur quae sit illa macula etc. vsque ad finem dist.