Caput 3

¶ Explanat cum infallibilitate scientie diuine contingentiam in rebus posse reperiri. Caput. III.

PErscrutemur an primus motor habeat scientiam immumbleum de rebus extra. Nec non et cum linfallibilitate scientie eius possit scireotinuitua vel non. Dicamus ergo in primis quod res que extra primum motorem esse dicunr sunt in 3i genere: sicut namque sunt quidam termini simplices: vt rosa et lapis: ita sunt quedam complexiones necessarie: vt rosa est flos: et sunt quedam complexiones contingentes: vt rosa existit.

¶ Adhuc autem scientia potest summi proprie secundum quod est habitus conius demonstrate ex primis veris et necessa ruis imposibus aliter se habere: vel potest summi magis large pronotitia certa et euidenti: et necessario vera necessitate obposita falsitati: non accipimus autem hic notitiam primo modo dictam. Quoniam palam quod de simlus terminis nec de complexionibus necessaruis immediatis. cuiut modi sunt prinua: non habetur scientia sic accepta. Capiam ergo scientiam secundo modo acceptam et perscrutemur: an primus motor habeat euidentem et infallibilem nom de omnibus quae sunt extra se.

¶ Sit ergo primua propositio talis. Primus motor habet notitiam euidentem et infallibilem de terminis simlerus que sunt extra se. Hoc probatur: quoniam ibi sunt representati in eius essentia: ergo et infallibiliter cogniti.

¶ Secunda propositio sit talis: primus motor habet notitiam de omni complexione necelsaria: siue primo siue secundo hoc probatur sicut prima: quoniam omnes conplexiones necessarie cuiuscumque sint in eius essentia repraesentantur.

¶ Propositio 3 est de contingularbus: quoniam de illis est tota difficultas: primus motor habet notitiam infallibilem de complexionibus contingularitus praedicatis hoc probatur: quoniam intellectus finitus habet de illis nom infallibilem quod ista sunt praedicata: ergo et intelle ctus infinitus.

¶ Propositio 4o sit talis. primus metor habet notitiam infallibilem de complexionibus contingentibus praesentibus hoc probatur sicut 3o: adhuc autem: quoniam omnis notitia intuitiua de re praesente: et actualiter existente eo modo quoe per nom representatur. videtur omnino esse vera et infallibilis: et specialiter in primo motore quicquid sit de intellectu finito.

¶ Tota difficultas est de noia futurorum contingentium an sit infalilibilis. perte hoc enim introductum est hoc casniua.

¶ Propositio ergo 3a sit talis: primus motor non habet noum omnino et simpliciter infallibilem. propter hoc enim dicitur habitus conclusionois demonstrate simpliciter infallibilis et necessarius necessitate opieta falsitati: quia non potest esse falsus: Ex hoc quod est ex necessaria complexione: et impossilim aliter se habere: nec habitus erit simpliciter infallibilis. Amplius autem manitum est: quod si notitia perimi motoris de futuro contingenti est infallibiliter vera sic quod noen possit esse falsa: necessario infert futurum in esse: quoniam si non inferret futurum in esse sequitur quod esset falsa et non vera: et sic illud quod ponebam contingens erit necessarium.

¶ Et si dicas quod non erit necessarium necessitate consequentis: sed necessitate consequentie: istud non valet: quoniam si consequentia est necessaria et antedens est necessarium. sequitur quod consequens est necessarium: sic autem est hic: quoniam tu dicis quod notitia est infallibiliter vera: et per consequens necessario vera: et est ian posita: et consequentia formali: quia infert suum obiectum in esse: ergo sequitur quod conseques erit necessarium.

¶ Propositio 6a sit talis: primus motor habet scientiam certam de futuris contingentibus et infallibi lem noen simpliciter: sed sub conditione scilicet supposito quod ad partem aliam determinet se: et quia illud ad quod determinauit se semel quasi semper determinationem non mutat: sed in easemper stat: et eam posset mutare: et ad pertem oppositam sedeterminare: sicut dicitur de sapiente et vero homine cum aliquid promittit se facturum reputatur pro vero et certo et immutabili non simiciter: sed vix autem nunquam est inuentum oppositum scilicet quod deficeret in promisso: licet simpliciter deficere posse et absolute si vellet: sic dicitur sub conditione primum motorem habere scientiam infallibilem ex futuris contingentibus. Palam autem cuilibet intelligenti quod apud quencumque intelletum alia est certitudo necessariorum quae necessario eueniunt: et quae impossibile est non euenire. Et alia est certitudo contingentitium quae possibiliter eueniunt: et quae possibile est non euenire: quoniam certitudo necessariorum sic est vera et necessaria: quod impossibile simpliciter est quod sit falsa. Certitudo autem contingentium sic est certa quod potest esse falsa et duntia. Palam autem ad secundum quaesitum quid dicendum: nam cum queritur: an cum infallicate scientia primi motoris possit stare contintua vel non. Dicimus quod cum infallitm scientiae primo modo accepte impossibile est stare continentam: cum talis infallibilitas scientiae sit de impossibilibus aliter se habere: vt dictum est. Infallintas autem secundum quid et secundo modo accepta bene stat cum continnis.

¶ Adhuc autem fertur ex dictis: quod nulla propositio vera de futuro stat cum continienta: et sibiter nulla propositio falsa de futuro stat cum continus. Has tamenpportiones plures non acceptant: ideo illas sub dubio tibi trado: quia nonnulli existimant quod illa sil stant. primum quod altera pars continguiter eueniet: et quod possibile esset euenire. 2m quod illius partis continguetur que eueniet potest haberi notitia qua representat intellientium quod talis pars futura eueniet. 3m quod talis notitia de parte futuri contingentis que eueniet est vera: ita erit sicut per proportionem enunciatur: ergo a primo ad vltimum propositio vera et necessaria de futuro contingenti pot stare cum continentia. Et illud vltimum est multum dissonum dictis superius in hoc caplectio: ergo hic nullam conclusionem assero plus vellem audire propter magnam difficultatem quam aliquid dicere.