QVAERITVR tertio, vtrum confessio sit facienda proprio sacerdoti. Et videtur quod no, quia proprius sacerdos no est nili cura tus specialis, episcopus vero est cois. rapa eit co munissimus: sed plus potest fieri istis quam illi. ergo. &c.

In contrarium est extra de poen. & re. Ois. &c. proprio sacerdoti sequitur. &c.

Respondeo: nic iunt vi denda tria. Primo, quod confessio sacramentalis siue necessaria, vt de mortalibus, siue voluntaria, vt de venialibus, no uepet nec pot neri regulariter, nui proprio tacerdoti. secundo, quis est proprius sacerdos. Tertio, in quibus casibus speci aliter licet non proprio sacerdoti confiteri.

Quantum ad primum, sunt tres conclusiones in generali. Prima est, quod confessor debet esse sacerdos. Licet enim confiteri de venialibus non sacerdoti, secundum Bedam, qui dicit. Leuia coaequa libus pandamus. Item licet de mortalibus in mortis articu lo, vel periculo confiteri. De conse. di. 4. sanctum. sed non est confessio sacramentalis: quae. scilicet possit consummari per absolutionem: quia licet non sacerdos possit soluere, vel ligare in foro exteriori: vt officialis simplex clericus excommunicat, & reconciliat: non tamen in foro poenitentiae a quacumque culpa etiam ve niali, praet absoluere non sacerdos: etiam diaconus, aut archidiatonus, vel etiam diaconus cardinalis: vt beatus Laurentius, quia solis sacerdotibus claues ordinis Deus tradidit, & in solius sacerdotis ordinatione dicitur. Quorum re miseritis peccata. Et accipe potestatem ligandi. &c. Vnde de facto a non sacerdote absolutus, tenetur confiteri iterum absoluendus. Et nihilominus non sacerdos praesumens absoluere vt sacerdos, inditatiue secundum quosdam irregularitatem incurrit: sicut si baptizaret aut celebraret. extra. de cle. non ordi. c. 1. &. 2. licet hoc sit dubium: quia non est expressum. sicut de illis duobus actibus presbyteratus. Et dititur extra. de sententia excommuni. c. is qui. li. 6. quod non incur rit quis irregularitatem, propter aliquod delictum, quando non est in iure expressum.

secunda, quod debet esse proprius sacerdos: quia sacerdos nisi proprius, aut de licentia proprij, non potest soluere nec ligare. sicut dicitur in dicta decretali. Omnis. quae est clauis huius materiae. Et hoc non solum vt quidam dicunt: quia ipse confitens sacerdoti alieno: licentia a proprio non perita: ex hoc ipso delinquit. & sic est indispositus & fictus: propter quod sibi absolutio non prodest: sicut ordinatus ab epo alieno contra iura: lices recipiat characterem, non tamen executionem, quia in isto sacramento totum impedit: sicut etiam in matrimonio, in quibus per se requiritur actus suscipientis: non sic autem in aljs. setundum enim istam rationem, si ipse non esset fictus, vtpote quia nesciuit illud ius: vel sciret, sed putaret illum proprium qui est alienus, ille esset vere absolutus: quod est contra illam decretalem, quod ille non valeat eum absoluere nec ligare. Distinguit inter scientem & ignorantem: quia error non dat iurisdictionem. Dicendum est ergo: quod sicut in naturalibus, ad hoc o agens agat in passum, requiritur quod dominetur super ipsum, & illud sobijciatur ei secundum virtutem. Vnde actio est, secundum quam in id quod subijcitur agere dicimur. Ita in politicis, nemo potest alium ligare nisi sibi subditum: nec si militer absoluere, quia regula iuris est, quod nemo qui condemnare non potest: absoluere potest: supple propter defectum iurisdictionis: sicut in naturalibus ad hoc quod agens corrumpat, requiritur quod habeat dominium super materiam, fieut ad hoc quod generet. Quia ergo in isto sacramento con fessor absoluit & ligat: inde est, quod oportet ipsum habere iurisdictionem super confitentem. Nam si non esset nisi sicut causa sine qua non, non oportet illum esse subditum. si autem est proprius & non sacerdospotest illum absoluere per alium. si cut curati & episcopi non sacerdotes committunt sacerdotibus: sicut archiepiscopus non habens pallium, non debet per se consecrare suffraganeum, sed potest hoc alij demandare. De elec. c. suffraganeus.

Tertia conclusio est, quid possit Papa circa hoc immutare. Et quidem circa primum nihil potest immutare: quia non potest facere quod non sacer dos absoluat, in foro poenitentiali: sicut nec quod conficiat, quia hoc esset immutare naturam sacramenti: nec potest facere de non sacerdote sacerdotem, nisi secundum ritum communem Ecclesiae. scilicet conferendo sibi sacramentum sacerdotij quo ad essentialia.

Circa secundum, non potest ipse fa cere quod non proprius absoluat, quia contradictio esset, quod ali quis absolueret vel ligaret non subditum: sed bene potest face re de non proprio proprium, dando iurisdictionem non habenti: & de proprio non proprium, auferendo iurisdictionem habenti: quia in foro contentioso, & quantum ad claues iurisdictionis, ipse habet plenitudinem potestatis: & sic po test facere, quod sacerdos non proprius alios absoluat: sed non potest facere, quod proprius non absoluat: nisi in foro exteriori. Propter hoc absolutus in morte a non sacerdote, tenetur quidem iterum confiteri, sed non tenetur iterum absolui ab excommunicatione: nisi quia hoc est statutum de nouo. extra de sententia excommuni. Eos qui po. quia potuit hoc Papa conmittere non sacerdoti: licet forte non commiserit cuilibet: vt notatur. extra de offi. or. c. Pastoralis. & de hoc infra dicetur, quando de excommunicatione agetur. Probabile enim est, quod Papa vult, quod in morte potest absoluere a peccatis quicunque, cui Papa potest hoc committere. Huiusmodi au tem est sacerdos & non alius. sed quia non potest quis absol ui a peccatis, nisi prius absoluatur ab excommunicatione: inde est quod omnis sacerdos non excommunicatus, nec suspensus, potest in morte absoluere ab vtroque: nec tene tur absolutus amplius confiteri, pro absolutione a culpa cuicunque, nisi velit: nec inuito debet imponi hoc onus sed pro satisfaciendo de excommunicatione, debet se prae fentare: vt in dicto. c. Eos qui: non autem pro absolutione ab excommunicatione. Qui autem alias non potest absoluere a peccatis, nec a vinculo, nec illum nec alium potest in morte absoluere ab excommunicatione: cum nullam habeat potestatem iurisdictionis nec ordinis. Ideo nullam habens, nullam accipit in moriente: in quo tamen habens potestatem ordinis: vt sacerdoi, accipit potestatem iurisdictionis: vt qui potest a calpa, possit & ab excommunicatione absoluere in morte.

Circa secundum sunt tres conclusiones, secundum tria videnda. Primo enim viden dum est: quis est proprius sacerdos, in generali. Vbi sciendum, quod aliter accipitur sacerdos proprius, cum diciturquod ho mo tenetur confiteri proprio sacerdoti. siue quod nullus po test absoluere nisi proprius sacerdos: aliter cum dicitur, quod de licentia proprij sacerdotis potest quis confiteri alij. Primo enim dicitur proprius sacerdos, quicunque habet potestatem absoluendi ordinariam vel delegatam: siue sit conmunis siue singularis, quia actor sequitur forum rei: sed est in electione eius, quod forum sequatur de multis, nisi sit actio realis in qua sequitur forum rei de qua agitur. Quia ergo in foro poenitentiae idem est actor & reus, inde est quod idem seipsum potest accusare coram quocunque confessore, de omnibus qui illum possit absoluere, quia actio & accusatio haec personalis est, etiam de crimine vbicunque commisso, quia huiusmodi absolutio non respicit territorium, sicut alia ratione rei vel delicti, propter quod dicit Hosti. quod omnis homo habet tres proprios sacerdotes: puta suum curatum, de cuius parochia est, suum epraem in cuius dicecesi est, & Papam vbicumque sit, q est pontifex: non solum vrbis sed orbis. sed proprius sacerdos de cuius licentia potest quis confiteri alteri, strictius accipit: ille. sꝗ iure suo ordinario non ex commissione hoc habet. vt dicei in sequenti quaestione. Et sic intelligit decretalis. Ois vtriusque sexus: aequiuoce loꝗ de proprio sacerdote secundum oens. Nam constat, quod ad implendum illud praeceptum de confitendo semel in anno omnia proprio sacerdoti, ita sufficit confiteri vicario curati: sicut ipsimet curato: & tamen ad confitendum alteri, non sufficeret accipere licentiam ab eius vicario: sicut sufficeret ab ipsomet curato: vnde respectu primi, vicarius est proprius sacerdos, sed non respectu secum di.

secunda conclusio est: de hoc quod sed'o videndum est in speciali, qs est proprius sacerdos quo ad personas ecclesiasti cas. Et primo incipiendo a capite: Papa quia non habet supe riorem a Christo, nec a concilio quocumq, habet proprium sacer dotem quem duxerit eligendum: qui auctoritate Christi potest eum absoluere, vel ligare in foro poenitentiali: non autem in foro ex- teriori, quia ipse non potest ligari vinculo excommunicationis: vt indigeat ab illo absolui. Et propter hoc non oportuit hoc a Christo sibi committi. sed quia potest ligari vinculo peccati, sicut alij, indiget remedio sicut alj. Et Christus sine remedio non eum dimisit: ideo hoc concessit. Item, sicut a principio quilibet poterat quemlibet volentem se subijcere sibi, absoluere: ita & nunc quiad illum, qui nulli fabie ctus est. si vero excommunicatus eligatur in Papam, antequam consentiat habet superiorem a quo absolui potest. si vero prius assentiat, postea non potest absolui, sed nec indiget: quia nulli legi subest, nec talem electionem impedit excommunicatio, nec lex positiua prohibens excommunicatum a perceptione sacramentorum: quia & si Papa posset statuere, quod excommunicatus non posset eligi in Papam, non tamen intendit: ideo non est expressum, sicut expressum est quod debet habere duas partes, & quod debent includi electores eiut: & de Imperatore, quod non possit eligi periurus nec excommunicatus.

Qui vero sunt de familia Papae, habent poenitentiarium summum cum Papa pro proprio sacerdote, quia nulli alijsubsunt. secus vero est de capel lanis ei per mundum dispersis, qui non propter hoc sunt ab alijs exempti.

De Cardinalibus aunt, si sunt episcopi ipsi non minus hunc quam alij. s: quod possunt libere eligere: idem si sunt le gati, quia sunt praelanti & exempti. si vero sunt simplices cardinales, nec episcopi, nec legati, Hosti. dicit eos non habere nisi Papam, & summum poenitentiarium. Et quamuis immediare sint sub Papa: & per consequens exempti: non tamen possunt eligere sibi confessorem sine ipsius, aut summi poenitentiarij licentia: quia non sunt praelati, sed coadiutores praelati & pastoris: liceo sint preabyteri cardinales. Familia vero commensalis eorum, de licentia eoru possunt sibi eligere: quia de consuetudine sunt eis subditi, siue sint sacerdores, siue non, secundum eum. Vel forte summus poenitentiarius est quasi curatus de respectu omnium mansionariorum curiae Papae: quorum ipse Papa est quasi epraes proprius.

Patriarche, art hiepi, & episcopi habet propriossacerdotes suos immed iatos superiores: vt cpraesarchi epum, ille primatem, ille patriarcham, ille vero Papam. Et hoc nisi sint exempti. Nihilominus tamen isti omnes possunt, sibi eligere confessores: extra de poeni. & re. c. vlt. qui possunt eos absolue re: non solum de occultis: imo etiam de publicis & notorijs, etiam archiepo inuito: etiam a vinculo excommunicationis maio ris & minoris: & mutare vota, & relaxare iuramenta: & omnia huiusmodi: propter quae non est sedes apostolica requirenda: licet Host. dicat contrarium. Et licet ibi non fiat mentio, nisi de absolutione a peccatis, quia tamen intentio Papae est, ipsis episcopis quibus esset graue semper ad archiepraem recurrere, & grauius ad Papam, ita prouidere per confessorem ab eis electum, sicut prouisum est inferioribus eporum per ipsos epos: ideo de omni peccato & viuculo, de quo ept potest absoluere inferiorem, potest & electus ab eo episcopum, & in omni casu in quo epraes potest dispensari cum inferiori, potest & ille cum epraeo: quia vbi eadem ratio, & idem ius. Et sicut bene dicit Host. istud priuilegium non perdit per hoc quod venit Romam: quia ibi non distinguitur vbicumque sit. sed si desinat esse epraes: vt quia cedit loco & di gnitati, de licentia Papae, forte perdit priuilegium quod datur epis: quia ipse non habet plus episcopi dignitatem: licet habeat veritatem. si vero loco cedit non dignitati, habet sicut prius. Ratio vero qua aliqui probant, quod confessor ab epraeo electus, non potest cum absoluere a vinculo: licet postit eum absoluere a peccato, est: quia non habet potestatem nisi ex electione cpi. sed ad hoc respondetur: quod iste confessor non habet auctoritatem ab eligente: sed a iure committente: sicut qui eligitur ab illis qui per literas poenitentiariorum eliguntur ab ipsis poeni tentiarijs, & non ab eligentibus habent auctoritatem: sicut quando epraes committit fratribus quos prior eligit: aut Papa quos prouincialis eligit: ipsi sunt commissarij praelatorum, non eli gentium. similiter quod dicunt, quod si iste electus esset ligatus minori, qum eligebatur: non potest ipsum absoluere: quia licet alias ligatus minori possit conferre sacramenta: quia tamen ligatus minori, non potest eligi. ideo. &c. Istud etiam non va let: quia hoc intelligiturde electione iuris ad dignitatem, quod non est hic. Et iterum possibile est, quod quando elegit eum: neu ter erat ligatus aliquo vinculo: & tunc cessarent instantiae. sed dato, quod essent tempore electionis ligati maiori excommunicatione ambo: idem esset. Dum tamen absoluens quando absoluit, non sit ligatus maiori nec suspensus. Praelati etiam inferiores exempti: vt sunt multi abbates, ex hoc ipso quod sunt exempti: & praelati: habent smile priuilegium cum episcopis, in eligendo libere confessorem: quia graue esset eis, semper ire ad Papam nonum pro licentia confitendi. si autem ficsunt exempti: quod tamen non sunt praelati: non habent istud priuilegium. Verbi gratia. Oens subditi collegij exempti saecu lares vel regulares: quod est exemptum in capite & in membris. Hi enim suis praelatis immediate confiteri punt, non alij, nisi de licentia ipsorum. si aunt sic sunt exempti, quod citra Papam: nec decanum, nec praepositum habent, qui habeant curam ipsorum, adhuc non possunt sibi eligere: sed petunt hoc ipsum a Papa, vel eius poenitentiario: cum alias nullus possit eos absoluere. similiter nulla abbatissa, quamuis iura epalia exerceat, ponendo officialem, nisi in hoc speciale priuilegiu habeat, quantucunque exempta potest sibi eligere: quia non est praelata nec praelatissa: cum non habeat claues iurisdictionis. Et si eius officialis excommuni cat: quod non potest ipsa per se: non est auctoritate ipsius, sed papae. similiter quicumque praeest quibuscumque ex commissione alterius, & est delegatus: non pontdici praelatos. Vnde quantumcunqueexemptus: quia tamen non est praelatus: non ha bet priuilegium: puta superior in religione: vel prior non conuentualis: aut prior conuentualis sub abbate: non per electionem, sed ab ipso abbate de consilio seniorum positus vel institutus: nisi forte quando mortuo abbate, vel priore, ipsi fiunt quasi ordinarij: quia tunc actio subrogata habet priuilegium eius, in cuius loco subrogatur. sed prior qui per electionem canonicam instituitur, praelatus est. Et ideo si est exemptus, habet idem priuilegium: propter quod non oportet, quod confirmans det sibi potestatem eligendi confessorem: sicut nec quod confirmans vel confecrans epum: quia dicitur in dicta decre. Ne pro dilatione sine licentia suorum superiorum. Nec potest dici, quod hoc intelligatur de illis qui ita sunt exempti, quod non habent super se nisi Papam: quia illud priu ilegium aequaliter conceditur episcopis, & minoribus praelatis exemptis. sed epraei licet immediate subsint archiepis: ni hilominus sine illorum licentia possunt etiam quando non sunt exempti. Ergo & hi priores licet subsint abbatibus vel maioribus: nihilominus tamen sine licentia ipsorum possunt hoc: ex quo ordinarij sunt. si autem essent in dignitate constituti: non tum praelati: sicut cantor, sacramentista, thesaurarius, & huiusmodi. non habet priuilegium, quamuis sint exempti. si etiam essent praelati exempti: sed non essent praelati in foro poenitentiali: sicut sunt archidiaconi, de pari curantes cum episcopis in foro causarum: adhuc non puto eos habere hoc priuilegium, sed solum illes hic praelatos dico, qui habent curam animarum.

sicut autem dixi de episcopis, quod quandiu sunt epraei quo ad dignitatem, retinent hoc priuilegiu: sic de illis quandiu sunt in praelatione, & non plus: & rationabiliter quidem: quia ex toto isti desinunt esse praelati, cum episcopus sic non possit desinere. Et similiter, quod electus ab eis potest cum eis agere absoluendo, dispensando, quicquid possit cum eis epraes, si eis subessent: sic electus ab epo potest tantum, quantum archiepraes: nisi forte in sententia lata ab ipso archiepiscopo, in quo minus potest ille: & similiter si praelatus exemptus a superiore suo, sit excomunicatus a superiore, a quo non est exemptus. Ab hoc ille electus non potest absoluere, quia non est mens Papae. Item, quicunquepotens est sibi eligere, si electo vno vult eum mutare, vult alium eligere, siue eo mortuo siue non, potest. Licet aliter sit in iure ciuili: quia cui datur optio, semel eligendo non potest ad libitum variare, vt in optione seruorum legitima, quia hoc est in praeiudicium alterius, & est argumentum pro illis qui impetrant a summis pontificibus, vel poenitentiarijs, potestatem eligendi confessorem, literis post biennium minime valituris, quod vsque ad biennium possit eligere & mutare vsque ad libitum, primo mortuo vel legitime impedito. &c. Quia ipse potest eligere alium secundum omnes, pari ratione, illo non mortuo vel non impedito, quia mors vel impedimentum primi electi non plus facit, quod electus non sit alius ab eo quam si non esset impeditus. Licet ergo ibi dicatur confessor in singulari, non confessores, ita & in decretali dicitur, prouidum & idonoum confessorem. &o. in singulari confesforem: & sic quemcunque eligit in confessorem, ille est confessor & non confessores: vnde, sicut primum eligendo non eligit nisi confessorem, sic nec eligendo secundum, tertium, quartum, eligit nisi confessorem: vnde vsque ad tempus potest eligere confessorem quemcunque, & quotiescunque eligit. Adhuc tamen potest eligere, secus est de olectionibus iuris, in quibus semel eligens functus est officio, siue bene siue male, nec potest iter um eligere, nisi electione cassata, quia hic non est cassatio, nec confirmatio lectionis vel electi. De archipresbytero vero maioris Ecclesiae exempto, si est aliquis talis, qui secundum iura potest confessiones peccatorum corum, qui a foris veniunt, audire: extra de offi. archipres. c. Officium. & poenitentiam cunctis non solennem iniungere iure suo videtur, quod curam clericorum, nec propter hoc est iste coempiscopus: quia non de pari habet hoc cum episcopo, quia non habet hoc super illos de ciuitate.

sed non est talis archipres. aliquis: nisi forte esset praebenda sacerdotalis, cui annexum est officium poenitentiariae: & non habere hoc ex commissione episcopi de nouo. Inferiores autem praelati non exempti, si sunt immediate sub episcopo, ipsum solum cum superioribus cius, habent pro proprio sacerdote, sicut abbates, & decani, & praepositi, & archipresbyteri rurales. Curati ve ro decanum & episcopum, quando ille decanatus est annexus curae. Priores qui subsunt abbatibus, sub illis sunt & episcopis. Non praelati vero, & non curati, suis subsunt immediate curatis: siue abbatibus, siue prioribus, siue decanis, quando sunt de collegio, vel simplicibus curatis: quando in suis parochijs commorantur: Clerici vero ehorales subsunt illi, qui praeest choro, siue sit praecentor, siue succentor in exterioribus. sed quantum ad forum conscientiae, solus decanus videtur curatus eorum.

Tertia conclusio est, de proprio sacerdote laicorum. Imperator, secundum Hostien. de antiquissima consuetudine, con fitetur capellanis suis: sed sicut dicitur de poenitentijs & re. c. 2. lib. 6. nulla consuetudine introduci potest: vt praeter proprij sacerdotis licentiam, aliquis possit sibi eligere confessorem, nisi dissimulatio Papae sit licentiatio.

De rege dicit, quod episcopus siue archiepiscopus, in cuius ciuitate est sedes regni, est sibi proprius sacerdos: dicitur autem fedes, vel metropolis regni: non in qua plus moratur, sed in qua inangitur & coronatur.

Principes minores si habent sub se ciuitates plures, similiter a sede principali ducatus vel comitatus domicilium sortiuntur. sed si non habent vnam ciuitatem alia principaliorem, ab vtroqueepiscopo licentiam accipiant, vel a metropolitano secundum Hostiensis. sed illud non est verum, quantum ad metropolitanum: quia nullus subditus suffraganeorum est ei immediatus, nisi quando visitat, sed soli ipsi suffraganei: vnde cum dominus duarum ciuitatum in temporalibus, ita subsit in spiritualibus episcopis, ac si esset seruus: sicut dominus castri subest in spiritualibus curato castri. ideo sicut metropolitanus non posset dare licentiam confitendi homini, habenti domos in diccesi suffraganeorum: ita nec principi. Princeps autem qui habet dominum in diuer- sis ditecesibus, sed non super ciuitatei, debet licentiam petere ab illo, in cuius dioecesi habet dominium principalius: vel ab vtroq,, si aequale habet vtrobiq́:. Nam absurdum esset, quod ipse a tot curatis, haberet hoc petere, quot in suo dominio includuntur. Dominus vero qui in eadem dicecesi habet in diuersis villis dominium, si in vna haberet principaliter dominium, & in illa non esset nisi vnus curatus: illi videretur subesse. sed quando nullum habet dominium, quod non sub se contineat plures parochias, maxime si vna non sit principalior alia, tunc nulli curato subest, sed immediate episcopo. si vero in vna sit principaliter do minium, in qua non sit nisi vna parochia tantum: vel sint multae, & vna principalis: curatus illius est sibi proprius sacerdos citra episcopum. Balliui vero & senescalli si nullam habent alicubi mansionem: nisi secundum quod assifiae requirunt, modo huc, modo illuc discurrendo, vbiq, confiteri possunt, vel episcopis ciuitatum, vel curatis in quorum parochijs hospitium eligunt. si vero alicubi principaliter degunt, ibi curatum habent illum, in cuius parochis hospitium suum situm est, & sic de praepositis, licet habeant domos parentum, extra balliuiam vel senescalliam aut praeposituram, quia per hoc officium, quasi contrahendo, sortiuntur forum. Caeteri vero Burgenses, & alij laici non in potestatibus constituti illis curatis subsunt, in quorum parochijs degunt principaliter, vel si in duabus aequaliter, in qua tunc manent quando confiteri volunt, illius sunt parochiani.

Quantum ad tertium, sunt octo conclusiones: secundum octo casus: in quibus alieno sacerdoti sine licentia proprij licet confiteri: quos ponit Hostiensis.

Primus, propter indiscretionem proprij sacerdotis: dicens, quod eo ipso habet licentiam a iure alium adeundi: de poeni. di. 6. c. Placuit. Et idem est, quando est iusta causa sibi non confitendi ex culpa sua, quia est reuelator confessionum, vel solicitator ad peccandum, vel huiusmodi. sed nihilominus dicunt quidam, quod debet homo petere licentiam ab eo, vel a superiore suo, Vnde extra de poeni. & remis. dicitur: quod quamuis iusta de causa voluerit alteri confiteri: prius tamen debet a proprio petere licentiam: quod quidam intelligunt, nisi sit ex culpa sua. Videtur tamen melius, quod quia culpa vnius non debet alteri nocere, & ius collegae ipso impedito, tranfit ad alterum ius inferioris, & ad superiorem pertinet protem pore, sicut inferiore non eligente, vel non prouidente infra tem pus debitum, ad superiorem deuoluitur prouifio, quod sicut mortuo curato vel excommunicato, non eo ipso licet ire ad alterum, sed oportet recurrere ad epum, ita & hic. sed si superior adiri non potest, vel si potest, aeque tamen defectuosus est, tunc quia ad Papam recursus non est facilis, ex hoc ipso ad extraneum ire licet. Vnde quando proprius sacerdos omnis qui adiri potest, pro tunc indiscretus & ineptus est, sine licentia petita, vel saltem obtenta, potest iri ad alium. Dico autem petita, quia licet sit indignus per se audire, non tamen est impotens committere, sicut curatus non sacerdos. Et si non possit audire, potest tamen & habet committere. sed hic non sufficit petere sipe obtinere: ibi autem sufficit: licet ipse neget.

secundus casus est, quando domicilium transtulit, & tunc desinit esse parochianus primi, & incipit esse parochianus illius, ad cuius parochiam se transtulit: sicut homines in festo Michaelis mutant hospitia de parochia in paro chiam. Nam si in vtraque parochia haberet domum, in vna manerium hyemale, in alia aestiuale: sicut dictum est in secundo articulo: vtriusque sortitur forum, non simul, sed successiue, secundum quod habitat hic & ibi: vt tunc hic recipiat sacramenta, quando hic habitat, alias alibi.

Tertius casus est: si est vagabundus, non habens nec potens habere domicilium. Iste potest confiteri cui vult, curato vel episcopis copo in cuius parochia est: imo etiam non curato, vt videtur, quia nulli subditus subijcit se cuirult. Nam omni- sacerdos est, sicut erant olim iudices cartularij, qui a prin cipe erant iudices subijcientium se eis, ita quod priuatorum con sensus non dabat eis iurisdictionem. sic & potestatem ordinis & iurisdictionis habet sacerdos ex sua ordinatione, sed subditos habet solum eos, qui se ei submittunt, nisi quod secundum iura, qui se semel alicui submisit, fact est oius parochianus: nec potest se alteri submittere, quousque se pri mo subtrahat simpliciter, nisi de voluntate illius. Vnde dicitur de poen. & remis.c. vlti. permittimus eligere. q. d. iure coni diuino licebat eis eligere, sed electione ei sub tracta, permittimus, relaxantes retentionem quod possint eligere. Vnde & in dicto. ca. Placuit. dicitur, sine consensu eius cui primo se commisit, & postea cui poenitens prius confessus est.

Quartus, si quaerit domicilium qui non habet quousque alicubi habeat. de peregrinis quidem dicen dum est, quod si sine licentia curatorum & episcoporum profecti sunt, nil priuilegij habent. si autem licentia eorum profecti sunt, eo ipso habent interpretatiuam licentiam confiten di, cum sine confessione digne peregrinari nequeant. si etiam veniat Pascha communicare possunt, propter eandem licentiam implicitam, & de casu episcopali absolui, quia episcopus non retinendo sibi auctoritatem licentiandi pe regrinos, ex hoc ipso videtur eis dare licentiam confitendi de casibus episcopalibus. sicut curatus de parochialibus: De mercatoribus autem, si nusquam haberent domicilium, nisi sequendo semper nundinas, idem esset quod de vagabundis. Et idem est, si in loco suo tenent hospitium, sed non declinant illuc in paschate communiter. Non enim tune videntur ibi habere domicilium, quo ad sacramenta. Et idem de familia principis vol balliui, qui nunquam in eodem statu permanet, ex quo ipsi licet teneant hospitium alibi, non tamen illuc redeunt, nisi ad horam. Nam isti vagabundi censentur. Idem de familia episcopi laica, quia non sic habet ius in ea, sicut Cardinalis. sed si essent de diccesi, de licentia eiusconfiteantur. si autem de alia, ex quo hospitium dimiserunt, quia per dioecesim vagantur, respectu illius dicecesis vagabundi reputantur. Vnde de licentia episcopi illius, vel cuiuslibet curati ad cuius parochiam ve niunt, confiteri possunt.

Quinto ratione delicti, quod quidam dicunt esse verum tunc solum, quando propter hoc excommunicatus est. Tunc enim in qua prouincia quis deliquit, ibi puniri debet. C. vbi de crimine agi oportet. Auth. qua in prouincia. Alij dicunt, quod hoc solum est verum, ratione delicti exterioris non interioris, quia actus interior non potest polluere locum, sed solum exterior. Vnde con sensus in homicidium, vel adulterium in Ecclesia vel coeme terio non contaminant locum. Et est probabile, quia cum sortiri forum ratione delicti, sit de iure positiuo, ad quod non pertinet iudicare de actu interiori, videtur quod ratione delicti intrinseci non sortiatur quis forum, nisi dicatur, quod de iure diuino potest sibi quilibet eligere confessorem, quod Ecclesia restrinxit ad modum fori iudicialis. Vnde vbi quis sortitur forum iudiciale, ibi vult relaxare suam intentionem, secundum modum fori poenitentialis, in quo aequaliter iudicatur de interiori & exteriori.

Nihilominus est alia instantia ad idem, quia cum aequaliter subditus possit absolui extra territorium & intra videtur, q delinquere in territorio nihil facit ad propositum.

Ad oppositum tamen est, quia archiepiscopus quando visitat ratione loci, in quo est tanquam iudex, potest confessiones audire non tantum delictorum operis sed & cordis, ergo a simili econuerso ratione parochiae in qua quis est potest ibi sortiri forum, ratione delicti quod ibi committit, siue sit intrinsecum siue extrinsecum.

sexto ratione studij, vt scholares etiam si non sint nisi per annum moraturi in studio, vel quia non habent plus de spatio ab episcopo, vel capitulo de cuius licentia ibi sunt, vel quia sic disponunt, vel de parochia in parochiam muta astur, quia dicunt iura, quod ibi punt conueniri. Et habent etiam pres iudices ibidem. C. Ne filius pro patre. Auth. habita super hoc.

De illis vero, qui veniunt de omni parte regni ad Parlamentum Parisios, cum rex reputet se fiscum, non recognoscens superiorem in toto orbe, videtur q ibi possunt confiteri & episcopo & curatis, in quorum parochijs conducunt domos, sicut olim tempore Imperatorum Roma erat ibi communis patria, & quicunque ibi veniebant, habebant iudicem suum scilicet praetorem peregrinum. sed non est simile, nisi quo ad forum exterius, in quo quaelibet prouin cia habet suos iudices & suos auditores, sicut in sua terra balliuum vel senescallum. sed Roma vbi est sedes Papae, in spiritualibus omnibus est patria communis, sicut Eccle sia cathedralis omnibas de dicece. Vnde in curia Roma na summo poenitentiario, sicut curato suo omnis de om ni loco mundi potest confiteri, & poenitentiarijs simplicibus, sicut vicarijs curati sui. sed uon sic Parifijs praeest in spiritualibus caeteris partibus regni, quia rex in spiri tualibus non habet praelationem, episcopus autem soli suae dicces. Vnde a suis praelatis debent petere licentiam, alias non possunt absolui in aliquo ratione parlamenti. septimus ratione necessitatis, quia in mortis articulo omnis sacerdos ab Ecclesia non praecisus, auctoritate iu ris fit sacerdos proprius. de. off. ordi. pastoralis. cum mul tis alijs. Dico autem ab Ecclesia non praecisus, quia melius est non confiteri, quam haeretico confiteri, sicut sanctius est mori fine communione, quam de manu haeretici communicare, sicut de Hermilgido rege narrat Gre. quod martyrizatus est in sabbato paschae, eo quod de manu Arriani episcopi noluit communicare. Idem est de excommunicato vel suspenso, quia aliud est de non habente iurisdictionem, cul Ecclesia eam tribuit, a liud de eo qui suo delicto eam perdidit, quam sine sua poenitentia Ecclesia ei non redditVnde solum baptismum a talibus in necessitate licet reci pere. sed non excommunicato, etiam non sacerdoti licet in mortis periculo confiteri. Vnde de consec. di. 4 c. sanctum. narrat Augustinus, quomodo quidam solemniter poenitens quendam catechuminum in quadam tempestate baptiza uit. & mox ab ipso reconciliatus fuit, non quidem sacramen tali absolutione, quae non est nisi sacerdotis, sed alia, quae ad forum exterius magis pertinet. Ex quo videtur, quod prinatus non iudex nec sacerdos possit absoluere ab omni excommunicatione in morte, quod est reconcillare Eccle siae sicut ille renunciauit qui erat neophytus.

Octa uus propter ratihabitionem proprij sacerdotis, in quem spem ponens alienus sacerdos, potest absoluere vt dicunt, sicut excusatur qui alienum parochianum ordinauit, spem ponens in proprio episcopo. sed non est simile, quia alie nus episcopus potest ordinare, quo ad essentiam sacramenti, non subditum. Non sic autem absoluere, de cuius essentia est potestas iurisdictionis. Et iterum nulla ratihabitio confirmat sacramentum, quod nullum fuit, quia in non sacramentis ratihabitio, saltem Papae aliquid va lere potest, quando ille solennitatem mutare potest, sicut Ecclesia per non episcopum dedicata, sola ratihabitione Papae dedicata vel reconciliata reputatur, extra de consecratione Ecclesiae vel alt. c. A qua. sed si quis ordinaret cum non posset, quia episcopus non esset, ratihabitio Papae etiam pro ordinibus quos mandare potest non va let, quia regula iuris est, quod ratihabitio retrotrahitur & mandato comparatur, quando solo mandato a principio res agi potest. In talibus autem locum non habet, quando sacramenti essentia deficit, quia tunc totum est iterandum. Argumentum in oppositum solutum est, quia omnes illi sunt proprij sacerdotes.

PrevBack to TopNext

On this page

Quaestio 3