SECVNDO quaeritur, vtrum motus coeli cessabit. Et videtur quod non, quia gloria non tollit perfectionem naturae: sed motus videtur dicere aliquam perfectionem mobilis, cum sit actus eius: ergo non tolletur quan CA glorificabuntur.

Praeterea, fine cessante debent cessare ea quae sunt ad finem. sed luminaria coeli facta sunt finaliter vt diuidant diem & noctem: vt habei Gene. 1. ergo cessante illo fine luminaria coeli desinent esse: sed illa nunquam desinent, ergo nec ille finis propter quem sunt illa: sed ille finis non potest esse nisi per motum. ergo &c.

In contrarium est quod dicitur Isa. 6o. Non occidet vltra sol tuus, & Luna tua non minuetur. sed si motus coeli duraret, sol tenderet ad occasum, & Lu na minueretur quo ad nos secundum maiorem & minorem approximationem ad solem: ergo motus coeli cessabit.

Item Apoc. 10. dicitur, quod angelus iurauit perviuentem in saecula saeculorum, quod tempus non erit amplius: sed si motus coeli non cessaret tempus semper duraret: ergo oportet dicere, quod motus coeli quandoque cesset.

Respondeo, hic sunt tria videnda, primo, quod possibile est motum coeli cessare. secundo, quod cessabit de facto. Tertio, quod cessabunt etiam alij motus.

Primum probatur triplici ter. Primo, ex parte angeli sic omne mouens voluntarie & libere potest cum voluerit cessare a motu vel a mouendo. sed intelligentia mouens coelum mouet voluntarie & libere: ergo cum voluerit potest a mouendo cessare. Maior patet, quia libertas arbitrij est ad opposita. Minor simili ter patet, quantum ad alteram partem. squod intelligentia mouet voluntarie, quia mouet vt mouens & desiderans, sicut causa prima mouet vt amatum & desideratum. sed quod mouet libere patet, quia voluntas non necessitatur ad vo lendum, nisi respectu finis vel eorum quae sunt ad finem: sic quod habent necessariam connexionem cum fine, quatenus finis non potest haberi sine his vel conseruari. sed motus coeli non est finss intelligentiae mouentis, sed solum causa prima cum qua motus coeli non habet distinctam connexionem: quam sine eo intelligentia possit hunc finem consequi per cognitionem & amorem & in eo permanere: ergo nullo modo est necesse intelligentiam posse coelum mouere.

se cunda ratio est ex parte Dei, quia quamuis angelus necessitate naturae moueret, vt Philosophi voluerunt: tamen Deus est superior qui potest impedire omnem effectum etiam cau sae secundae.

Vnde sicut potest natura impedire motum grauium & leulum, sic potest Creator impedire motum coelo rum, quia causa prima plus pontsuper omnem causam se cundam, quam quaecunque secunda super aliam secundam.

Tertia ratio est ex parte facti, quia quod factum est ad horam potest Deus facere perpetuum, sicut homines mortales faciet immortales. sed tempore Iosue cessauit motus coeli per diem: ergo volente Deo poterit cessare in perpetuum.

sciendum est autem quod Aristo. negans cessationem motus videtur fundasse se super duas rationes: qua rum prima sumitur ex. 12. Meta. & est talis, inconueniens est ponere nobilissimam substantiam non sortitam optimum finem. sed intelligentiae sunt optimae substantiae & nobilissimae: optimus vero finis est communicare esse rebus: er go substantiae separatae esse rebus communicant, sed hoc non possunt nisi per motum: ergosemper causant motum.

secunda ratiotalis est, inter perpetua & semper per manentia non potest esse difformis habitudo, quia difformitas non est sine mutatione saltem ex parre alterius, vbi au tem est mutatio non potest esse perpetuitas saltem quantum ad illa inter quae mutatio attendit: licet tam angeli quam coe lum sunt perpetua secundum ipsum: ergo inter ea est sem per talis habitudo: ergo si semel causat motum in coelo oportet quod semper causat motum in eo. sed istae rationes non cogunt. Prima non, eo quod falsum assumit: sed quod opti mus finis substantiae separatae sit dare esse in rebus: hoc enim non est verum. Cum enim sit duplex finis. scilicet finis cuius gratia & finis quo, finis cuius gratia est intelligen tia, non est nisi ipse Deus: finis quo est operatio per quam finis cuius gratia potissime acquiritur: constat autem quod potius attingitur Deus ab intelligentia per intelligere & velle quae tendunt in Deum sicut in obiectum, & sunt nobils inz pefectionis ipsius inte qui aeit nus ge qus ce aue ese uout u fuifut. Eu, qus iElns'bu ciueuc sesce ceunt p'ur uts ie de ssiut dugeit eu sglsut: se c nutiss, secoilut aue ue nut qut l'ilutiet ut ioueuige duanut fue toiust pias &e lus se- u aluiucq aAite utita ui qpes fuient iuiste ni u a ouoit pute qut tust au d uout cu' su, nule aqua st de feutstr t netes nos qut ul tuti iue pu co: eeous tus nutru& l iuesge qut cu tus fumia aue leute gustet aut. siz coit cou ietuot utentst nauo, qut tutue m' lu anu alauiugerie l eu tqus cus aut nu fiut iius tust Qs iss sont crtr rat nu io lud cnrtu iut aisntii oitus tuiesqu: qu oio auge piug ou agsut & pous su 'u t il ou qge ouisui ucius lu canaus luasuiut'l ogu que tout &aum iusie nlogutl agt peuqpu ab eut gesols uit inue nii ns euus ut ua atiuui dd uiu Cuu qus sait t uamu n ubsplut tiur n'e sslgs usut as uastu stu c eu u quiutitut nu aut qus pou e ncrte t ur at oeuis iue &t tlaet tut igufus iu&. se ueaitoit eaut nusurt n utit aus su io t cuert aogs ce se.: qe vun uesiutsqrtisu u essoue tunu iustic. ioni nes iueiugiutatant: n aus us tous ie s ppoieeiiue qu teututt uut qus hes me erued nuaiuut o s beuee e e cu tunc tul uaite lge cou ge umus ieteq tas out iut 'tut qeu qius nougt usi auu nus eus a ase ci igi pu& te tiliat nuaiituiute mtit muiute uipuo aoute uins usil'ut nenut &s tiuent outio uurs, unt nenus siue ene autiuc huags tet ut aliaul'it insas iudla cius n'lue ooit eu heus tlalt? resitdi que c ctuta& pu ceu, gut duu ius a ttentee iu lat taucu ru iu pao us eut se tout t us pra e oudous iqustitui i iursunili cuciut. dau eutiu Pls sulalus iut ouniou ti uens furistut niue t le coui iu tous ertilat Ee iu tulti lsut de amunentie ioug luetute ut ianscuis lutiut nu luerugiue & ous tus ent q niusis, u at utac glus nt iut u id igus tu aataue ru gqut iut fegusgleius s cs seul leu oians ieut ustiut in cueit ou d& tur nusi anuerut feute us flti eii Ea iut qus piutd iqua uciut tegteeut ti igin tu uluuu itt iuuie euliut geosie lus s& tus u tuionteut esiute agnud gu ouitiscscutui ustqu eute u cenitut: ma: us fus atu: & a us tesiuitoze eutu nuat, &t au aiu iuti utauetqtiaasaiu eluut oasseta qu giuu d aniu ne eenteuiste aeet deueius iutule 'laulo aiur ut u its idta eeiceu nuotut & certiu e eu tique geut fertitet nentius terr auit testiui itut meun'il en conpieuy: quitu: iutiuionta u non l auut ne. it. csu cus tin a puogtse otus a ga a iut autu tautt iagens seut utluss lut aiut uis s ist: uc nub les te que festut ll iu ca propuessla ioseio- ra tanquam propter finem. Et dicendum, quod haec instantia non valet propter duo. Primo, quia dato q coelum secundum suam substantiam esset nobilius omnibus istis infen:oribus: & hoc posset dici, quod non esset propter haec infe niora tanquam propter finem: tamen motus coeli non est perfe cior istis inferioribus: imo est quid minus perfectu: & ideo potest esse propter ea tanꝗ propter sinem: sicut approxi matio agentis ad passum quae est per motum locale est finaliter opter actionem vel propter ea qua per actionem produ cunt & ob hoc in argumeto est variatio medij per compa rationem ad conclusione, quia in minori assumetur quod coelum non est minus nobile: imo magis quam haec inferiorat. & ideo deberet concludi quod coelum quantum ad substantiam non est propter haec inferiora, & non de motu coesi de ouo nihil est assumptum in minori: & si fuisset assumptum fuisset falsum: quia motus coeli ignobilior est istis inferioribus. secundus defectus est etiam de allumpto co substantia coeli sit nobilior istis inferioribus: & ob noc non sit propter ea tanquam propter finem: conclusio enim falsa est, vt patet Deut. a. vbi dicitursic, Custodite animan vesras: & subditur, ne forte oculis eleuatis ad coelum videas solem & Lunam & omnia astra coeli, & errore deceptus adores ea & colas quae creauit Dominus Deus in ministerium cunctis getibus. Medium etiam a atumit est falsum: quia omne mimatit & cognoscenmatime coanitione intellectiua est nobilius omni non ma aute non ponianimatis & per couseques non est cognoscens: homo aute est animatus & cugna sce, cornitione intellectiua: ergo est nobilior coelo:nec costat o ccli est incorruptibile, quia diuturnitas vel per petuita: non arguit perfectionem maiore in eradu nasebe iiuturnitate patet, q plus durat quercus vel elephas g no: x i sunt minus nobiliora, de vetuitate pufer na secundu Philosophum materia est ingiabilis & incor mont bij, tot d aute compositu est generablle &e corru pi bie e forma in coposito praeter animam rationaie, & ṽ qin cspose d a forma sunt secundi gradi nature pette niona ij nateria, na patet qp ex hoc p coeli est diutum. O le non potest argui qpsit perfectius secundi. ce n m, Cap cocu na: corupilbil. &t hoc ipsun dicit F.d. lontra platonem, p nilil est melius propter La. en n n ctornius: quod est verum de bonitate essentia ii quantu ad terti sunt tres conclusiones 'tima demntus quia cestabit omnis motis localis adtu nais, non solum circularis corporum coelestium in vtro aue reuio xquinoctiali & iodiaco epicyelis & ercenDit sea etia motus spharae ignis & superioris partia a? dis osu ee tun tur notum rapius primi nobilis vndeil si necesitio cessabunt cessante causa immediata quae et nortus prim nobili: & motus flurus & refluruaus matie; sut u'entia Luna: non quia tunn LLuna non ueIu tea͂ nuia non erit tera disc operta ad quan haatet Iiuclun mou: gauium eleuiom, quia onaia inet qut ae a obieut aiiee, seuee en Ne ciute su tury in iauais pogtes ut erit le puesit quadein pure naturaliter: in beais cuun duuteu: in damnatis nullo modo, quia semper erunt compein outuu 'e cunda conclusio est de motu ad forqam auia loquendo de forma spirituali se etit &gneraugt coruptio, quia in sapctis erunt cogitationes & atte tis qet n turu les sibi inuicem spccedeutes: licet beatifiessentialiter non cedant nec succedlant: in pueris autem & damnatis erunt similiter volubiles cognitiones: re loquendo de formis corporz libus nulla erit generauocorruptio, quia creatura liberabitur a seruitute cortuptionit: nec per tonsequens generatio canttl a l: put non est sine corruptione: imo nec erit generatio for- mae: sed solum continuatio sine interpellatione, quia sol non cessabit illuminare.

Tertia conclusio est de termino motus, quia omnia quae per motum nata sunt generari & corrumpi: quantum ad formam totalem sicut omnia animalia irrationabilia quae in coelo, & quae in terra, & quae in mari nascuntur non erunt: similiter nec plantae, nec mineralia metalla, nec quaecunque mixta sed pura. 4. elementa quae in sua totalitate non generan tur nec corrumpuntur: similiter homines quorum animae sunt immortales, fient etiam immortales.

Ad argu menta in oppositum, ad primum dicendum quod motus localis non ponit aliquam perfectionem in mobili: imo forte quies est maior perfectio quam motus: non quidem prout quies importat priuationem motus sed prout dicit vniformitatem essendi: cum dicitur, quod motus est actus mobilis: verum est, sed addendum est illud quod Philosophus addit quod est actus entis in potentia secundum quod huius: nec est actus absolutus, sed est modus se habendi: & ideo tam ex parte sui, quam ex parte mobilis magis sonat in imperfectio nem quam in perfectionem. I8 Ad secundum dicendum, quod cor pora coelestia quantum ad suam substantiam, non sunt facta vt diuidant diem ac noctem nisi mediante motu: & ideo cessante alternatione dierum & noctium cessabit motus sed non propter hoc cessabunt luminaria coeli quo ad substantiam & entitatem suam, quia ex eis sine moto proueniet aliud ministerium seu alia vtilitas hominibus inquantum ex consideratione eorum consurgent in laudem Dei & gloriam.

PrevBack to TopNext

On this page

Quaestio 2