CIRCA distinctionem. I8. quaeruntur quatuor de claubus iurisdictionis. Primo, de maiori excommunicatione. secundo, de minori. Tertio, de saspēsione. Quar io, de interdicto.

CIRCA primum quaeruntur. v. Primo, an excommunicatio debeat esse in Ecclesia. secundo, quis possit excommunicare. Tertio, de sententia in ris. Quareo, de effectu excommunicationis. Quinto, de absolutione ab excommunicatione.

Primo igitur quaeritur, vtrum excommunicatio debeat esse in Ecclesia. Et videtur quod non: qu excommunicatio est maxima maledictio: vnde dicitur anathema, sed dicit Apo stolus: nolite male dicere. Ergo. &c.

Contra est Chri stus: sit tibi sicut ethnicus & publicanus. i. a tuo consortio separatus.

Respondeo: circa hanc quaestionem sunt quatuor videnda. Primo, quid est excommunicatio. secundo, quod debet esse in Ecclesia. Tertio, quod est timenda. Quarto, quamdo est nulla ipso iure.

QVANTVM ad primum tio a conione Ecclesiae quo ad fructum. scilicet temporalem hoc est sunt quatuor conclusioes. Prima, quod excommunicatio est separa consortium fidelium & suffragia generalia. i. perceptionem sa cramentorum. Item alia diffinitio, quod est separatio a qualibet licita conione, supple diuinorum, & a quocunque legitimo actu. scilicet politico. Et dicitur separatio, quia per minorem excommunicationem non separatur homo a communione fidelium: sed tantum a perceptione sacramentorum, per maiorem aunt ab vtroq́;. sed cum sit triplex participatio suffragiorum: vna ex vi charitatis: quae habenti charitatem non potest au ferri, & non habeti non potest dari: inde est quod excomma nicatio ista uon tollit, nec ablolutio tribuit: sed iusta ex communicatio supponit eam ablatam, & iusta absolutio restitutam: iniusta nequaquam.

secunda conclusio est, quod est lecuna participatio ex intetione gnaii, quam autert excommunicatio, & reddit abiolutio iuita: quia non est in tentio Ecclesiae in communibus orationibus includere illos, qui separati sunt ab ea: sicut sunt Iudaei, saraceni, hae retici, excommunicati: sicut cum aliquis vult dare aliquid communitati, non intendit quod praecisi ab illa communita to sunt participes.

Tertia conclusio est, quod est tertia participatio ex speciali intentione, sicut homo orat pro pa tre & matre, & ista potest dirigi ad quemcunque sicut in Pa rasceue orat Ecclesia pro omnibus ab Ecclesia praecisis, vt redeant ad gromi um matris Ecclesiae. sed ista etiam pro multis simulfiat adhuc est communis: vnde non debet simul heri. pro excommunicatis & non excommunicatis, sed seorsum verbi gratia. Quilibet de ordine ad cuius beneficia sunt aliqui specialstor recepti debet intendere, quod illi habeant. speciale participium in bonis suls sub conditione s: si non funt excommunicati, siue sint peccatores fiue lusti. sed si aliqui sunt excommunicati, tunc potest pro illis specialiter orare. si nunt excommunicati sunt mortui, licet non fit pro eis orandum publice propter scandalum, fi non fucrint absoluti, ab illo tamen qui credit quod sunt mortui, in charitate potest intendi que sint participes suorum bonorum: quiam non sont ligati.

Quarta conclusio est, quod Eccle sia cum sc lat se posse errare, videtum nolle aliquem laedere iniuste: propter quod ipsa non intendit excludere iniuste excommunicatos a participio secundi modi: & si licet intendere cu caeteris non excommunicatis, & pro excommu nicatis iniuste.

QVANTVM ad secundum, o in Ecclesia debet esse excommunicatio: sunt tres conclusio nes. Prima, quod excommunicatio debet esse in Ecclesia, quia illud debot esse in ouili, quod est necessarium ad bonum gri gis: licet videatur nociuum vni oui: sicut quod ouis morbida cu retur si potest, si non expellat: ne totus grex inficiatur Et sic vtouile Christi sit sanum & non morbidum: quando vna ouis mortali morbo la borat:imonitionibus medetur. si autem per contumaciam appareat insanabilis plaga eltis: tunc ab ouili eijcienda est, ne contagione pestifera plurimos perdat. Vnde Apostolus. Tradidi eum sathanae in interitum car nis: vtspiritus saluus hat. scilicet ei & aliorum.

secunda conclusio est, quod ex hoc sequit, quod excommunicatio non nisi pro mortali debet infligi: quia ille solus iudicio Ecclesie est praecidendus, qui iudicio Dei creditur praecisus. Vnde conscientiam suam, quod vbi non peccat mortaliter, nunquam incum sententia iuris non sit iniusta, potest ita formare homo currit sententiam iuris: quia iniuria dicitur esse oem quod non iure fit. Non debet autem vnde iura nascuntur, inde nasci iniuriae occasio. C. Vnde in. l. Meminerint: vnde con sit iniuriosa excommunicatio quae fertur sine mortali, no est sentetia turis voi no cit mortate.

Tertia conclusio eit: quod cum hoc requiritur contumacia, quae est signum incorrigibilitatis quaecunque sit, aut in no veniendo, aut no paredo, aut no permanedo. si aute sine mortali aut cotumacia vera vel praesumpta, & similiter crimine vero vel verisimiliter praesumpto feratur excommunicatio, est intuita.

QVANTVM ad tertium: quod excommunicatio est timeda sunt duae cocluliones. Prima, quod licet sit iniuita eit tame timenda: si sic sit iusta, quod non est nulla, sed sold annullanda, siue sit iniusta ex parte excommunicati qui est innoces in illo facto, siue ex parte excommunicantis, qui ex odio, aut per gratia, vel lordes tulit excorcatione, siue ex ordine: quia per falsos testes, aut sine monitione vel scriptis, vel aliter. Vnle Gre. in Homi. de octaua Paschae: dominica in albis: sententia pastoris siue iusta siue iniusta timenda est: & propterculpam & propter poenam. Propter culpam dico, quia peccat peccato inobedientiae si non eam teneat, quousque procura ueris se absolui ab illo, vel superiore. Item propter poenam, quia ex quo sententia non est nulla, ita incurrit qui eam non seruat poenas iuris, sicut si esset iusta.

secunda conclusio est, quod si est iniusta, quia est ipso iure nulla, quis aliquando quod nihil est in se habeat ligamem iuris, vt matrimonium de facto contractu, vel iposalia caulant pubiice noneitatis iu stitiam: quando fuerunt nulla, aliter quam per defectum consensus, non tn in proposito. Vnde propter poenam iuris timenda non est, quia secundum veritatem nullam poenam iuris incurrit, qui sententia quae nulla estjno custodit, sed propter culpam timenda est ratione scandali. sed sicut dicit Boetius, quaedam sont: animi conceptiones cones apud omneis, quaedam apud sapientes. Qum ergo sapientibus notum est fententiam esse nullam, quamuis apud vulgus, nesciat, potest hum non feruare eamim occulto, sed in publico debet ealeruare, quousque scandalum rationabiliter sedauerit: vt sicut aliquis publice excommunicatur & denonciatur: ita ex aduerso ipse publicet caufam, quando fenteri tia po valet, puta appellationem vel allam iustam causam, quofacto amplius non est scandalum pusillorum, sed Pharisporum: vnde est cotemnendu.

QVANTVM ad quartu sunt quinque conclusiones. Prima, quod sententia excpicationis est nulla ex parte excbicantis, quando de se excommuni care no potuit propter defectum iurisdictionis, vel xfua:a: ano suo iudice lata sentetia no tenet, vel quia excessis. ines mandati, si erat delegatus. Deresti. spol. o. vlti. vel ꝗap cotra intentione delegatis de praeben. c. vlti. Vel qa: ex-: communicatus. 24. q. 1. Audiuimus. vel si est suspensus a iuris-. dictione, vel intrusus. 12. q. 2. Alionationes. c. vl. 6. vl. & si ab vno delega. sine alio, quando mr est ibi illa clausula. quod si no ocs. ne om. ueie. Lauiam matrimonij.

secunda conclusio, quod secundo est nulla ex parte excommunieati, vt postquam appellauit: quia sententia lata post appellationem: legitime interpolita est nulla ipso iure. de ofh. dele. Cum contingat, de sententia exco. Fer tuas. Ide aute est si se protectionrfedis Appstoli cae commisit, nesciens vel non audiens, vel non potaes aliter appellare. de appellatonibus. c. Ad audienti: Idem post iter arreptum ad Paunaeaei: Dilecti filii. de do. & cotu. c. Cum olim. Idem post reu ocationem totius negotij alapa, vel a superiore qui potum reuocare vices iuas: nelit. pem. c. fi. Idem si post remissionem factam ad Papam de appollatione, vtrum vel quando post recusationem legitimam. de appollat. Ad hoc. c. Proposuit. l. de exempla. Quia omnes hi cafus aequipollent appellationi. dico autem legitima, quando erat talis causa, quod probata reputaretur sufficiens: & quando non sit in cauia nuci, in qua no cit locus appellationis: nec it mo nacnus appeiias ne iecudu regui: corrigatur: ue appet. c.i. & qn lata est lenteria super illo negotio, pro quo est appeniatu, quia tec i iuper auo in quo remaerat vt iudex nisi tuillet ia recusatus vt suspectus. Et ide est si appella tio fuit interpofita post sententiam latam sub conditione, ante coditionis exiltentia:vt quia excoicabat nili infra ta le die lolueret vel faceret: quia itta no lecu tranit execu tione. de appel. Dilecti niij. c. Froces. c. 2.diaute port sen tentia pure latam licet ante denunciationem, non suspenderet eam. de app. Pastoralis.

Tertia conclusio, quod excommunicatio est nulla tertio ex parte sententiae, quando habet errorem intolerabile expreuum, qui eit ver contra ius qiuinu, vel co tra ius constitutionis Papae: non dico contra ius litigatoris. de sen. & re iudi. c. Inter caeteras. de ex. praela. c. Dilectus filius. Dico autem errore fiue in c onclusione, siue in narratione: dum tamen in aliqua parte ipsius sententiae: non sic autem si in actis. Vnde dicat excommunico Papam vel excommunico te: quia fa ciseleemosynam. similiter si excoicat audientes sermones Praedicatorum, & Minorum in domibussuia, ga de iute certum est hoc esse licitum per decretalem Benedicti, inter cun ctas: quae tamen nunc dicitur reuocata in Concilio Vienensi. si autem diceret audietes sermonei coru. in parochiis: quia illud potest eis non licere: puta, nisi placeat curato, valeret.

Quarta conclusio: quia quarto nulla est ex parte cau sae non expressae sed tacitae. si enim excommunicet omnes venienter ad astare, nisi sibi vel suo madato cofestos, vel ors qui sunt confessi sibi vel suo mandato, quo ad cofessos fratribus, nul la est ipso iure. Vnde dicitur ibi, quod fratres possunt audira rofesuinnes & nostea excuicationes vero vel sententias latas per praelatos contra huiusmodi, vel eius fraudem, denunciamus irritas & inanes.

Si autem esset alias iniusta ex causa opter quam ius non exprimeret esse mullam, timenda est & validatsicut si ox odio offet lata. c9. Quinta codusio est, ub lla ratlcine ordinis. f quando lata est trina: admo nitione nomirtatim: in speciali non praemissa contra participanted exroicutls, non in crimine: metrae. u. statuim us conurtutioper iususi aute aliter esset defestus uedinis: vt quis sine scriptis aut sine mon itione, amrhuiusmodi, tenet quodsque reu ooetur, sicut ex falf lata cansa tenet. 11. que sttz. e: i: genoraliter. quando ini usta est tenet, licetauto iurociullisu nulla sententia venalis, & lata pes falsa instrumenta, non sit tamen est hic, quia canones non subsunt legibus, sed econuerso. Vnde in qui buscuteo: casibus lex ciuilis dicat sontentiam nullam, nisi fit canonizata: non ppter hoc erit excuicatio nulla. 0· Ad argumentum dicendum, pinaledictid quo ad a nimam, licut sit maledictio corporis; cum su medicinalis. Vnde sicnt medic us adhibot carcoiuim ad sabutem, ac & hic. Vndo Apostorus. Tradidi eum sathanae in intritum carnis vt spiritus faluus fiat.

PrevBack to TopNext

On this page

Quaestio 1