Table of Contents
Nicolas de Dinkelsbuhl Lectura Mellicensis
Liber IV
Liber IV, Distinctio 1
Liber IV, Distinctio 1, Pars 1
Liber IV, d. 1, p. 1, q. 1 : Utrum in quolibet hominum statu fuerint aliqua sacramenta.
Liber IV, d. 1, p. 1, q. 3 : Utrum sacramenta nove legis conferant gratiam ratione operis operati.
liber IV, Distinctio 1, Pars 2
Liber IV, d. 1, p. 2, q. 3 : Utrum fuerit de necessitate quod fieret die octavo, et lapideo cultro
Liber IV, d. 1, p. 2, q. 4 : Utrum conferebant gratiam ratione operis operati.
Liber IV, d. 1, p. 2, q. 5 : Utrum circumcisio et legalia alia cessaverint in Christi passione.
Liber IV, Distinctio 2
Liber IV, Distinctio 2, Pars 1
Liber IV, Distinctio 2, Pars 2
Liber IV, Distinctio 3
Liber IV, d. 3, q. 3 : Utrum aqua elementaris sola sit conveniens materia baptismi.
Liber IV, d. 3, q. 4 : Utrum ad veritatem baptismi requiratur trina immersio baptisandi.
Liber IV, d. 3, q. 5 : Utrum baptismus fuerit an[te] Christi passionem institutus.
Liber IV, Distinctio 4
Liber IV, d. 4, q. 1 : Utrum parvuli sint baptisandi et suscipiant effectum baptismi
Liber IV, d. 4, q. 2 : Utrum adultus carens usu rationis sit baptisandus.
Liber IV, d. 4, q. 4 : Utrum adultus fictus suscipiat baptismum et eius effectum.
Liber IV, d. 4, q. 5 : Utrum omnes baptisati non ficti recipiant equaliter effectum baptism.
Liber IV, d. 4, q. 6 : Utrum omnes baptisati non ficti recipiant equaliter effectum baptism.
Liber IV, d. 4, q. 7 : Utrum baptismus sanguinis suppleat baptismum fluminis.
Liber IV, d. 4, q. 8 : Utrum baptismus sanguinis sit potior baptismo fluminis.
Liber IV, d. 4, q. 9 : Utrum iustificati teneantur adhuc ad baptismi susceptionem.
Liber IV, Distinctio 5
Liber IV, d. 5, q. 1 : Utrum mali possint conferre sacramentum baptismi et rem sacramenti.
Liber IV, d. 5, q. 2 : Utrum malus minister peccet baptisando.
Liber IV, d. 5, q. 3 : Utrum Christus secundum quod homo habuerit potestatem dimittendi peccata.
Liber IV, Distinctio 6
Liber IV, d. 6, q. 1 : Utrum soli sacerdotes possint baptisare.
Liber IV, d. 6, q. 2 : Utrum puer possit in utero matris baptisari.
Liber IV, d. 6, q. 3 : Utrum ad unitatem baptismi requiratur unitas ministri.
Liber IV, d. 6, q. 4 : Utrum inter baptisantem et baptisatum oporteat esse distinctionem personalem.
Liber IV, d. 6, q. 6 : Utrum in baptisante requiratur intencio.
Liber IV, d. 6, q. 7 : Utrum baptismus possit iterari.
Liber IV, d. 6, q. 8 : Utrum in baptismo imprimatur caracter.
Liber IV, d. 6, q. 9 : Utrum debeant esse solum duo tempora ad baptismum determinata.
Liber IV, d. 6, q. 10 : Utrum cathecismus debeat precedere baptismum.
Liber IV, d. 6, q. 11 : Utrum exorcismus debeat fieri ante baptismum.
Liber IV, Distinctio 7
Liber IV, d. 7, q. 1 : Utrum confirmatio sit sacramentum necessitatis nobilius baptismo.
Liber IV, d. 7, q. 2 : Utrum crisma sanctificatum sit congrua illius sacramenti materia.
Liber IV, d. 7, q. 3 : Utrum habeat propriam formam sibi convenientem.
Liber IV, d. 7, q. 5 : Utrum in susceptione confirmationis conferatur gratia.
Liber IV, d. 7, q. 6 : Utrum soli episcopi sint huius sacramenti congrui ministri.
Liber IV, d. 7, q. 7 : Utrum confirmatio possit iterari.
Liber IV, d. 7, q. 8 : Utrum hoc sacramentum conferendum sit cuilibet baptisato
Liber IV, d. 7, q. 9 : Utrum debeat in confirmatione fieri unctio tantummodo in fronte.
Liber IV, Distinctio 8
Liber IV, d. 8, q. 1 : Utrum ewkaristia sit sacramentum nove legis et sit unum sacramentum.
Liber IV, d. 8, q. 2 : Utrum fuerit congrue a Christo ante suam passionem inmediate institutum.
Liber IV, d. 8, q. 3 : Utrum possit licite a non ieiuniis sumi. Dominus hoc sacramentum post cenam instituit et discipulis sumendum dedit.
Liber IV, d. 8, q. 4 : Utrum Christus instituendo sacramentum hoc prius conferat quam verbum protulerit.
Liber IV, d. 8, q. 5 : Utrum hec verba: Hoc est corpus meum, sint precise forma consecrationis panis.
Liber IV, d. 8, q. 6 : Utrum cetera verba in canone circa formam positam convenienter ponantur.
Liber IV, d. 8, q. 7 : Utrum forma consecrationis calicis consistat precise in hiis verbis: Hic est calix sangwinis mei, etc.
Liber IV, d. 8, q. 8 : Utrum verba omnia in forma calicis sint convenienter posita.
Liber IV, Distinctio 9
Liber IV, d. 9, q. 1 : Utrum sint bene duo modi hoc sacramentum manducandi.
Liber IV, d. 9, q. 2 : Utrum peccator veraciter sumat corpus Christi sub hoc sacramento.
Liber IV, d. 9, q. 3 : Utrum sit de lege ewangelica et de necessitate salutis hoc sacramentum sumere sub utraque specie.
Liber IV, d. 9, q. 4 : Utrum existens in peccato mortali et sumens hoc sacramentum peccet mortaliter
Liber IV, d. 9, q. 5 : Utrum peccator peccet videndo corpus Christi
Liber IV, d. 9, q. 6 : Utrum nocturna pollutio impediat assumptionem huius sacramenti.
Liber IV, d. 9, q. 7 : Utrum sacerdos debet dare ewkaristiam illi quem scit peccatorem.
Liber IV, Distinctio 10
Liber IV, d. 10, q. 1 : Utrum corpus Christi et eius sangwis vere et realiter post consecrationem sub speciebus panis et vini contineantur.
Liber IV, d. 10, q. 2 : Utrum corpus Christi sit in altari secundum suam propriam et essentialem quantitatem
Liber IV, d. 10, q. 3 : Utrum corpori Christi naturaliter existenti et eidem sacramentaliter existenti insint eedem partes et proprietates.
Liber IV, d. 10, q. 4 : Utrum actio immanens, que inest Christo existenti naturaliter, insit sibi in sacramento ibi vide notabile Scoti.
Liber IV, d. 10, q. 5 : Utrum corpori Christi, ut est sub sacramento, possit inesse motus corporalis.
Liber IV, d. 10, q. 6 : Utrum corpus Christi sit sub qualibet parte specierum.
Liber IV, d. 10, q. 7 : Utrum corpus Christi, cum videtur in specie carnis vel pueri, videatur tunc in propria sua specie et forma.
Librum IV, Distinctio 1, Pars 2, Quaestio 3
Arguitur quod non quia, dum Iudei vagabantur in deserto, tunc qui nascebantur non fuerunt circumcisi, sed post multo tempore in Galgala - ut patet Josue 5° - et eis profuit circumcisio, igitur non requirebatur ad eius efficaciam ut fieret die octauo.
Item proselyti iam perfectae etatis circumcidebantur ut Achior Iudith patet et multi aly, et eis profuit. Igitur etiam pueri poterant ante octauam aut etiam post circumcidi.
3° arguitur quod non requirebatur culter lapideus, quia circumcisio non habebat vim nec ex diuina miseratione et ex praecepto Dei, sed in praecepto diuino dato de circumcisione et ponitur Genesis 17°: "NULLA SIT MENCIO DE CULTRO LAPIDEO" Igitur non fuit de necessitate.
In oppositum videtur esse Magister in littera, vbi dicitur quod secundum Legem fiebat die octauo lapideo cultro, etcetera. Et specialiter de octauo die dicitur Genesis 17°: "INFANS OCTO DIERUM CIRCUMDIDETUR," etcetera.
Conclusio prima: obseruatio octaue diei non requirebatur necessario ad efficaciam sacramento, proponitur quia circumcisio mundabat ab originali etiam proselytos adulte etatis sicut paruulos, ut dictum fuit igitur, etcetera.
Secunda conclusio: determinatio temporis, scilicet octaue die, fuit in masculinis Iudeorum de obseruantia et de necessitate praecepti. Patet quia in prima circumcisionis institutione dixit Deus Genesis 17° : "INFANS OCTO DIERUM CIRCUMCIDETUR IN VOBIS." Igitur illud tempus sic determinatum fuit apud Hebreos de necessitate obseruantie et praecepti ita quod reus erat transgressionis qui illud tempus non obseruabat. Et ideo quamuis circumcisio alio tempore rite facta fuerit efficax ad mundandum ab originali, ut dictum est in prima conclusione, tamen qui tempus illud praeueniebat aut qui circumcisionem parvuli vltra illud tempus differebat peccauit moraliter contra praeceptum, quamuis paruulus fuerit ab originali mundatus. Et est simile in nostris sacramentis: qui enim seruat debitam materiam et formam et intencionem obmittit tamen aliquid de solemnitatibus ad sacramentum requisitis, quod Ecclesiae institutione peccat quidem contra praeceptum, sed sacramentum adhuc habet efficaciam suam. Sic in proposito interpretatur de tempore in circumcisione seruando.
3a conclusio: determinacio temporis in circumcisione, scilicet octaue diei, etiam pertinebat ad perfectionem significationis sacramenti. Patet, quia per Magistrum in littera circumcisio duo significabat, quorum vtrumque recte significatur per octauam diem. Nam primo significabat abscissionem ab electis omnis corruptionis et defectus ac misericordiae, et illa cum in generali resurrectione que fiet in octaua die etate mundi, et ita congrue significatur per octauam diem in quo circumcidebatur caro praepucy .
Secundo significabat abscissionem culpe ab anima per Christi resurrectionem que facta est octaua die, id est dominica, que fuit octaua dies creationis mundi: per istam enim Christi resurrectionem omnis anima fide formata, in Christum credens, circumciditur et mundatur a peccatis. Et ideo dicit Magister quod circumcisio habuit duas res, id est ipsa circumcisio fuit signum, quia sacramentum et significabat duo sacra, scilicet abscissionem omnis mali ab electis in generali resurrectione et abscissionem culpe ab anima fideli in praesenti.
Praeter illa fuit etiam causa litteralis propter quam octauo die fiebat circumcisio, quam tangit Rabi Moyses: dicit quod puer ante octauum diem est ita tener quasi sit in vtero matris, et ideo sicut non offerebantur animalia ante octauum diem propter dictam causam, ita nec queri circumcidebantur. Et insuper si puer ante octauum diem fuisset circumcisus propter teneritatem mortuus fuisset, et si vltra licuisset differre potuisset mori sine circumcisione et dampnari sicut nunc dampnantur paruuli decedentes sine baptismo. Parentes autem libenter diu distulissent circumcisionem propter pueri dolorem, et ideo Dominus suo praecepto determinat diem octauum.
Sed dicetur aliquis: si tempus sic fuit de necessitate praecepti, scilicet octauus dies, tunc nullo modo licuisset illud tempus praeuenire aut vltra differre. Dicunt aliqui quod non poterat praeueniri nec vltra differri sine peccato nisi interueniret dispensatio et Dei aut nisi vrgeret necessitas, et ita volunt quod si timeretur quod verisimiliter de morte paruuli, poterat sine peccato circumcidi ante octauum diem propter istam necessitatem. Ita videtur velle Magister in fine illius prime distinctionis . Aly tamen, ut Hugo, etcetera, aliter dicunt scilicet quod non licuit huiusmodi paruulum circumcidere ante octauum diem, quia fuisset contra praeceptum et etiam non fuisset cautum praeueniens tempus propter infirmitatem, quia propter dolorem circumcisionis fuisse citius mortuus. Dicunt consequenter quod tales paruuli, quia non fuerunt obligati ante octauum diem ad circumcisionem, et ideo si ante imminebat mors, saluabantur et curabantur eodem remedio quo femelle que ad circumcisionem non fuerunt obligate.
Ex hys patet quod octauus dies non fuit de efficacia circumcisionis, sed fuit de ob- -seruantia praecepti et de perfectione significationis si enim puer ante fuisset circumcisus aut post ipse fuisset mundatus ab originali; sed ille peccasset qui diem octauum praeuenisset aut qui ultra distulisset. Sed de cultro lapideo dicitur quod ille non fuit de efficacia nec de praecepto, et ideo in circumcisionis institutione nulla fiebat mentio de instrvmento et insuper hodie ritus Iudeorum non habet ut cum lapideo instrvmento circumcidant. Fuit inde in aliquibus principalibus circumcisionibus obseruatum ut fierent cum lapideo cultro ad significandum petere Christum qui est causa meritoria trasmissionis originalis que in circumcisione fiebat.
Ad primum argumentum dicit sanctum Thomas quod illis qui in deserto vagabantur dispensacio praecepti facta est propter necessitatem que tangitur Iosue 5°, quia scilicet nesciebant quando castra monenda erant et item quia non erat tunc necessarie eos aliquod signum distinctionis habere, ut dixit Damascenus quando seorsum ab alys hominibus habitabant et tamen quantum ad aliquos qui negligentia uel contemptu praetermittebant. Dicit Augustinus quod in obedientiam incurrebant, non autem constat quod aliqui de illis qui in deserto sunt nati in deserto mortui sunt. Et videtur probabile quod non, quia dicitur in Psalmo: "ET NON ERAT IN TRIBUS EORUM INFIRMUS," vnde illi qui de Egipto egressi sunt qui circumcisi erant mortui sunt, et ita nullus est ibi mortuus incircumcisus, sed tamen aliqui incircumcisi mortui sunt. Idem dicendum est de eis et de hys qui ante circumcisionis institutionem moriebantur.
On this page
