Table of Contents
Nicolas de Dinkelsbuhl Lectura Mellicensis
Liber IV
Liber IV, Distinctio 1
Liber IV, Distinctio 1, Pars 1
Liber IV, d. 1, p. 1, q. 1 : Utrum in quolibet hominum statu fuerint aliqua sacramenta.
Liber IV, d. 1, p. 1, q. 3 : Utrum sacramenta nove legis conferant gratiam ratione operis operati.
liber IV, Distinctio 1, Pars 2
Liber IV, d. 1, p. 2, q. 3 : Utrum fuerit de necessitate quod fieret die octavo, et lapideo cultro
Liber IV, d. 1, p. 2, q. 4 : Utrum conferebant gratiam ratione operis operati.
Liber IV, d. 1, p. 2, q. 5 : Utrum circumcisio et legalia alia cessaverint in Christi passione.
Liber IV, Distinctio 2
Liber IV, Distinctio 2, Pars 1
Liber IV, Distinctio 2, Pars 2
Liber IV, Distinctio 3
Liber IV, d. 3, q. 3 : Utrum aqua elementaris sola sit conveniens materia baptismi.
Liber IV, d. 3, q. 4 : Utrum ad veritatem baptismi requiratur trina immersio baptisandi.
Liber IV, d. 3, q. 5 : Utrum baptismus fuerit an[te] Christi passionem institutus.
Liber IV, Distinctio 4
Liber IV, d. 4, q. 1 : Utrum parvuli sint baptisandi et suscipiant effectum baptismi
Liber IV, d. 4, q. 2 : Utrum adultus carens usu rationis sit baptisandus.
Liber IV, d. 4, q. 4 : Utrum adultus fictus suscipiat baptismum et eius effectum.
Liber IV, d. 4, q. 5 : Utrum omnes baptisati non ficti recipiant equaliter effectum baptism.
Liber IV, d. 4, q. 6 : Utrum omnes baptisati non ficti recipiant equaliter effectum baptism.
Liber IV, d. 4, q. 7 : Utrum baptismus sanguinis suppleat baptismum fluminis.
Liber IV, d. 4, q. 8 : Utrum baptismus sanguinis sit potior baptismo fluminis.
Liber IV, d. 4, q. 9 : Utrum iustificati teneantur adhuc ad baptismi susceptionem.
Liber IV, Distinctio 5
Liber IV, d. 5, q. 1 : Utrum mali possint conferre sacramentum baptismi et rem sacramenti.
Liber IV, d. 5, q. 2 : Utrum malus minister peccet baptisando.
Liber IV, d. 5, q. 3 : Utrum Christus secundum quod homo habuerit potestatem dimittendi peccata.
Liber IV, Distinctio 6
Liber IV, d. 6, q. 1 : Utrum soli sacerdotes possint baptisare.
Liber IV, d. 6, q. 2 : Utrum puer possit in utero matris baptisari.
Liber IV, d. 6, q. 3 : Utrum ad unitatem baptismi requiratur unitas ministri.
Liber IV, d. 6, q. 4 : Utrum inter baptisantem et baptisatum oporteat esse distinctionem personalem.
Liber IV, d. 6, q. 6 : Utrum in baptisante requiratur intencio.
Liber IV, d. 6, q. 7 : Utrum baptismus possit iterari.
Liber IV, d. 6, q. 8 : Utrum in baptismo imprimatur caracter.
Liber IV, d. 6, q. 9 : Utrum debeant esse solum duo tempora ad baptismum determinata.
Liber IV, d. 6, q. 10 : Utrum cathecismus debeat precedere baptismum.
Liber IV, d. 6, q. 11 : Utrum exorcismus debeat fieri ante baptismum.
Liber IV, Distinctio 7
Liber IV, d. 7, q. 1 : Utrum confirmatio sit sacramentum necessitatis nobilius baptismo.
Liber IV, d. 7, q. 2 : Utrum crisma sanctificatum sit congrua illius sacramenti materia.
Liber IV, d. 7, q. 3 : Utrum habeat propriam formam sibi convenientem.
Liber IV, d. 7, q. 5 : Utrum in susceptione confirmationis conferatur gratia.
Liber IV, d. 7, q. 6 : Utrum soli episcopi sint huius sacramenti congrui ministri.
Liber IV, d. 7, q. 7 : Utrum confirmatio possit iterari.
Liber IV, d. 7, q. 8 : Utrum hoc sacramentum conferendum sit cuilibet baptisato
Liber IV, d. 7, q. 9 : Utrum debeat in confirmatione fieri unctio tantummodo in fronte.
Liber IV, Distinctio 8
Liber IV, d. 8, q. 1 : Utrum ewkaristia sit sacramentum nove legis et sit unum sacramentum.
Liber IV, d. 8, q. 2 : Utrum fuerit congrue a Christo ante suam passionem inmediate institutum.
Liber IV, d. 8, q. 3 : Utrum possit licite a non ieiuniis sumi. Dominus hoc sacramentum post cenam instituit et discipulis sumendum dedit.
Liber IV, d. 8, q. 4 : Utrum Christus instituendo sacramentum hoc prius conferat quam verbum protulerit.
Liber IV, d. 8, q. 5 : Utrum hec verba: Hoc est corpus meum, sint precise forma consecrationis panis.
Liber IV, d. 8, q. 6 : Utrum cetera verba in canone circa formam positam convenienter ponantur.
Liber IV, d. 8, q. 7 : Utrum forma consecrationis calicis consistat precise in hiis verbis: Hic est calix sangwinis mei, etc.
Liber IV, d. 8, q. 8 : Utrum verba omnia in forma calicis sint convenienter posita.
Liber IV, Distinctio 9
Liber IV, d. 9, q. 1 : Utrum sint bene duo modi hoc sacramentum manducandi.
Liber IV, d. 9, q. 2 : Utrum peccator veraciter sumat corpus Christi sub hoc sacramento.
Liber IV, d. 9, q. 3 : Utrum sit de lege ewangelica et de necessitate salutis hoc sacramentum sumere sub utraque specie.
Liber IV, d. 9, q. 4 : Utrum existens in peccato mortali et sumens hoc sacramentum peccet mortaliter
Liber IV, d. 9, q. 5 : Utrum peccator peccet videndo corpus Christi
Liber IV, d. 9, q. 6 : Utrum nocturna pollutio impediat assumptionem huius sacramenti.
Liber IV, d. 9, q. 7 : Utrum sacerdos debet dare ewkaristiam illi quem scit peccatorem.
Liber IV, Distinctio 10
Liber IV, d. 10, q. 1 : Utrum corpus Christi et eius sangwis vere et realiter post consecrationem sub speciebus panis et vini contineantur.
Liber IV, d. 10, q. 2 : Utrum corpus Christi sit in altari secundum suam propriam et essentialem quantitatem
Liber IV, d. 10, q. 3 : Utrum corpori Christi naturaliter existenti et eidem sacramentaliter existenti insint eedem partes et proprietates.
Liber IV, d. 10, q. 4 : Utrum actio immanens, que inest Christo existenti naturaliter, insit sibi in sacramento ibi vide notabile Scoti.
Liber IV, d. 10, q. 5 : Utrum corpori Christi, ut est sub sacramento, possit inesse motus corporalis.
Liber IV, d. 10, q. 6 : Utrum corpus Christi sit sub qualibet parte specierum.
Liber IV, d. 10, q. 7 : Utrum corpus Christi, cum videtur in specie carnis vel pueri, videatur tunc in propria sua specie et forma.
Librum IV, Distinctio 6, Quaestio 10
Arguitur quod non, quia Mathei 1° dicitur: "NOLITE SANCTUM DARE CANIBUS," sed sanctum dare canibus, scilicet sanctum ibi de doctrina sacra que non est committenda immundis, ut dicit Dyonisius. Cum ergo non non baptizati sunt adhuc immundi, videtur quod non debeant cathecizari non baptizati.
Secundo frustra adhibetur ministratio ei qui non est perceptibilis discipline, sed puer non est perceptibilis disciplinae cum non habeat vsum racionis nec liberum arbitrium; igitur videtur quod ad minus in pueris non debeat cathecismus praecedere baptismus .
3° in cathecismo requiritur professio fidei et Christiane religionis, sed hoc puer facere per se non potest nec aliquis pro puero, quia nullus potest per alterius votum obligari.
4to si paternus pro puero respondebit, tunc paternus obligatur puerum instruere de hys que pertinent ad fidem christianam. Et ita videtur quod sit valde periculosus puerum de sacro fonte leuare cum raro paterni de pueri instructione curam gerant.
In oppositum est communis conswetudo Ecclesiae que in adultis et paruulis cathecismum permittit ante baptisma. Et patet etiam Mathei vltimo, ubi dicitur: "DOCETE OMNES GENTES BAPTIZANTES EOS IN NOMINE PATRIS ET FILY ET SPIRITUS SANCTI," vbi Christus Dominus primus notauit actum docendi quam baptizandi.
Respondetur quod cathecismus debet in baptizandis semper praecedere baptismum, nec oporteat hominem festinanter baptizari propter articulum mortis ut non potest puer uel adultus ad ecclesiam praesentari, ut possit propter necessitate cathecismus expectari. Si autem puer sit festinanter et sine cathecismo baptizatus, postea super- -veniret: debet caute suppleri praesbyterum quod propter necessitatem fuit obmissum. Quod autem cathecismus sic debeat praecedere baptismum patet per raciones in oppositum questionis adductas. Et confirmatur hec primo de adultis: in baptismo enim fit obligatio ad obseruationem fidei et eorum que ad fidem pertinent, igitur congruum est adultis baptizandis quod non proponentur saltem in generali ea que sunt fidei ut profiteantur fidem et ut scientes et etiam volentes se obligent ad eius obseruationem. Haec autem fit in cathecismo: est enim cathecismus instructio de communibus articulis fidei et responsio de fidei susceptione per baptizandum et eius professione, et obligatio ad eius obseruationem. Et dixi nominanter instructio de communibus articulis fidei: sunt enim in doctrina fidei quedam quae necessarium est quelibet adultum scire ad salutem, ut sunt articuli Incarnationis, natiuitatis, passionis, Resurrectionis, Ascensionis, aduentus ad Iudicium et ceterys similibus. Alia vero sunt subtiliora ad que scienda non tenentur omnes, instructio ergo de communibus que adultus necessarium est scire votatur cathecismus et diffinitur communiter quod est instructio circa fidei redimenda, id est instructio circa illa communia fidei que etiam rudibus sunt necessaria ad sciendum. Quod eis congruum sit, quod in paruulis cathecismus praecedat baptismum, patet propter conformitatem et vniformitatem, ut scilicet omnes in ecclesia similiter baptizentur sicut per simile effectum recipient etiam: licet paruuli nondum possint instrui, possunt tamen per patrinos obligari ad ea que sunt fidei.
Ad primum ante oppositum respondet Sanctus Thomas quod Dominus ibi loquitur de illis immundis qui fidei contrariantur et non de illis qui volunt ad fidem accedere.
Ad 2m dicit quod - quamuis puer non sit tunc actu perceptibilis discipline - habuit in huiusmodi perceptibilitatem in radice quantum ad potentiam racionis quam habuit ex natura, et quantum ad habitum fidei quem recepit in baptismo habet enim rationalem animam, et cum veniet ad vsum rationis innuabitur per habitum in baptismo susceptum ad facilius disciplinam percipiendam et firmius fidem tenendam.
Ad 3m dicit quod - quamuis puer confiteri non posset fidem aut profiteri, tamen alius vicem eius supplet - non quidem propriam fidem suam profitens uel confitens, sed fidem pueri etiam in quantum ad illud quod nunc est, ut sit sensus 'Credo’, id est sacramentum fidei, scilicet baptismum praesto sine recipere in persona pueri sic loquens, ut Augustinus exponit. Et dicit Bonauentura quod illa responsio non est falsa nec est sermo inconswetus, quia sicut dicit Augustinus in Epistula ad Bonifacium, frequenter signum accipitur pro signato sew pro ipsa re, sicut solemus dicere: - Cras erit resurrectio donum, id est erit festum quo agitur et significatur resurrectio Domini, et videns summum dicit se videre ignem. Sic in proposito ‘Credo’ uel fides ponitur pro sacramento baptismi, quod dicitur ‘sacramentum fidei’ quia in eo homini confertur fides infusa. Item respondens pro puero ‘Credo’ profitetur etiam fidem pueri quantum ad illud quod in eo futurum est, ut sit sensus ‘Credo’, id est cum ad perfectam etatem venero fidei consentiam et - ut dixi - ille loquitur in persona pueri, et ita exponit Dyonisius. Item patrinus tenetur postea sollicitudinem circa illum, si necessarium fuerit ut discat fidem. Et ex proposito istius sollicitudinis adhibente potest esse alius sensus, scilicet credo, id est operam dabo ad hoc ut credat et in hoc et ipse puer obligatur ex alterius sponsione pro eo facta, et similiter anodochus, id est patrinus obligatur: de illis enim ad que omnes tenentur non est inconueniens quod vnus alium obliget, seruus autem est de consilys ad que non omnes tenent pueri. Ergo ex promissione patrinorum tenetur cum et ad vsum rationis pervenerint et fidem Christi seruare, et pompis dyaboli abrenunctiati ac etceteris, sicut patrini promittunt. Sed quaerit Bonauentura vtrum talis promissio et obligatio sit votum. Respondetur quod non causando votum saltem proprie pro spontanea promissione melioris boni deliberatione et obligatione firmata, voto autem meliora bona ea que non sunt absolute de necessitate salutis, sed sunt super erogationis et consily. Ea autem que ibi spondet patrinus pro paruulo non sunt supererogacionis, sed sunt de necessitate salutis et pertinentia ad omnes vsum racionis habentes, et ideo non est votum proprie. Est tamen bene votum extenso nomine voti, quia est voluntaria obligacio et facit duplex peccatum ipse baptizatus transgrediendo votum et praeceptum, quia ut dicit Bonauentura: ex illo voto non magis obligatur de necessitate quam primus.
Ad 4m dicit dicit Bonauentura et etiam Magister in littera quod - si puer non haberet alium doctorem, patrini obligarentur ad instruendum eum in hys quae de necessitate fidei sunt et morum uel quod facerent eum instrui, nunc autem quia habent doctores non tenentur. Et dicit Sanctus Thomas quod in tali promissione patrini non est quo ad modernum tempus magnum periculum, quia parentes pueri sunt Christiani et satis probabiliter potest estimari quod eum in fide nutriant et etiam ab alys quibus puer conuiuet addiscet fidem. Secutus autem erat in primitiua Ecclesia, vbi pueri cum infidelibus conuersabantur et ideo diligentior cura tunc adhibenda erat a patrino. Et similiter esset nunc si parentes pueri de infidelitate suspecti essent uel si puer inter infideles conuersatus foret.
On this page
