Table of Contents
Nicolas de Dinkelsbuhl Lectura Mellicensis
Liber IV
Liber IV, Distinctio 1
Liber IV, Distinctio 1, Pars 1
Liber IV, d. 1, p. 1, q. 1 : Utrum in quolibet hominum statu fuerint aliqua sacramenta.
Liber IV, d. 1, p. 1, q. 3 : Utrum sacramenta nove legis conferant gratiam ratione operis operati.
liber IV, Distinctio 1, Pars 2
Liber IV, d. 1, p. 2, q. 3 : Utrum fuerit de necessitate quod fieret die octavo, et lapideo cultro
Liber IV, d. 1, p. 2, q. 4 : Utrum conferebant gratiam ratione operis operati.
Liber IV, d. 1, p. 2, q. 5 : Utrum circumcisio et legalia alia cessaverint in Christi passione.
Liber IV, Distinctio 2
Liber IV, Distinctio 2, Pars 1
Liber IV, Distinctio 2, Pars 2
Liber IV, Distinctio 3
Liber IV, d. 3, q. 3 : Utrum aqua elementaris sola sit conveniens materia baptismi.
Liber IV, d. 3, q. 4 : Utrum ad veritatem baptismi requiratur trina immersio baptisandi.
Liber IV, d. 3, q. 5 : Utrum baptismus fuerit an[te] Christi passionem institutus.
Liber IV, Distinctio 4
Liber IV, d. 4, q. 1 : Utrum parvuli sint baptisandi et suscipiant effectum baptismi
Liber IV, d. 4, q. 2 : Utrum adultus carens usu rationis sit baptisandus.
Liber IV, d. 4, q. 4 : Utrum adultus fictus suscipiat baptismum et eius effectum.
Liber IV, d. 4, q. 5 : Utrum omnes baptisati non ficti recipiant equaliter effectum baptism.
Liber IV, d. 4, q. 6 : Utrum omnes baptisati non ficti recipiant equaliter effectum baptism.
Liber IV, d. 4, q. 7 : Utrum baptismus sanguinis suppleat baptismum fluminis.
Liber IV, d. 4, q. 8 : Utrum baptismus sanguinis sit potior baptismo fluminis.
Liber IV, d. 4, q. 9 : Utrum iustificati teneantur adhuc ad baptismi susceptionem.
Liber IV, Distinctio 5
Liber IV, d. 5, q. 1 : Utrum mali possint conferre sacramentum baptismi et rem sacramenti.
Liber IV, d. 5, q. 2 : Utrum malus minister peccet baptisando.
Liber IV, d. 5, q. 3 : Utrum Christus secundum quod homo habuerit potestatem dimittendi peccata.
Liber IV, Distinctio 6
Liber IV, d. 6, q. 1 : Utrum soli sacerdotes possint baptisare.
Liber IV, d. 6, q. 2 : Utrum puer possit in utero matris baptisari.
Liber IV, d. 6, q. 3 : Utrum ad unitatem baptismi requiratur unitas ministri.
Liber IV, d. 6, q. 4 : Utrum inter baptisantem et baptisatum oporteat esse distinctionem personalem.
Liber IV, d. 6, q. 6 : Utrum in baptisante requiratur intencio.
Liber IV, d. 6, q. 7 : Utrum baptismus possit iterari.
Liber IV, d. 6, q. 8 : Utrum in baptismo imprimatur caracter.
Liber IV, d. 6, q. 9 : Utrum debeant esse solum duo tempora ad baptismum determinata.
Liber IV, d. 6, q. 10 : Utrum cathecismus debeat precedere baptismum.
Liber IV, d. 6, q. 11 : Utrum exorcismus debeat fieri ante baptismum.
Liber IV, Distinctio 7
Liber IV, d. 7, q. 1 : Utrum confirmatio sit sacramentum necessitatis nobilius baptismo.
Liber IV, d. 7, q. 2 : Utrum crisma sanctificatum sit congrua illius sacramenti materia.
Liber IV, d. 7, q. 3 : Utrum habeat propriam formam sibi convenientem.
Liber IV, d. 7, q. 5 : Utrum in susceptione confirmationis conferatur gratia.
Liber IV, d. 7, q. 6 : Utrum soli episcopi sint huius sacramenti congrui ministri.
Liber IV, d. 7, q. 7 : Utrum confirmatio possit iterari.
Liber IV, d. 7, q. 8 : Utrum hoc sacramentum conferendum sit cuilibet baptisato
Liber IV, d. 7, q. 9 : Utrum debeat in confirmatione fieri unctio tantummodo in fronte.
Liber IV, Distinctio 8
Liber IV, d. 8, q. 1 : Utrum ewkaristia sit sacramentum nove legis et sit unum sacramentum.
Liber IV, d. 8, q. 2 : Utrum fuerit congrue a Christo ante suam passionem inmediate institutum.
Liber IV, d. 8, q. 3 : Utrum possit licite a non ieiuniis sumi. Dominus hoc sacramentum post cenam instituit et discipulis sumendum dedit.
Liber IV, d. 8, q. 4 : Utrum Christus instituendo sacramentum hoc prius conferat quam verbum protulerit.
Liber IV, d. 8, q. 5 : Utrum hec verba: Hoc est corpus meum, sint precise forma consecrationis panis.
Liber IV, d. 8, q. 6 : Utrum cetera verba in canone circa formam positam convenienter ponantur.
Liber IV, d. 8, q. 7 : Utrum forma consecrationis calicis consistat precise in hiis verbis: Hic est calix sangwinis mei, etc.
Liber IV, d. 8, q. 8 : Utrum verba omnia in forma calicis sint convenienter posita.
Liber IV, Distinctio 9
Liber IV, d. 9, q. 1 : Utrum sint bene duo modi hoc sacramentum manducandi.
Liber IV, d. 9, q. 2 : Utrum peccator veraciter sumat corpus Christi sub hoc sacramento.
Liber IV, d. 9, q. 3 : Utrum sit de lege ewangelica et de necessitate salutis hoc sacramentum sumere sub utraque specie.
Liber IV, d. 9, q. 4 : Utrum existens in peccato mortali et sumens hoc sacramentum peccet mortaliter
Liber IV, d. 9, q. 5 : Utrum peccator peccet videndo corpus Christi
Liber IV, d. 9, q. 6 : Utrum nocturna pollutio impediat assumptionem huius sacramenti.
Liber IV, d. 9, q. 7 : Utrum sacerdos debet dare ewkaristiam illi quem scit peccatorem.
Liber IV, Distinctio 10
Liber IV, d. 10, q. 1 : Utrum corpus Christi et eius sangwis vere et realiter post consecrationem sub speciebus panis et vini contineantur.
Liber IV, d. 10, q. 2 : Utrum corpus Christi sit in altari secundum suam propriam et essentialem quantitatem
Liber IV, d. 10, q. 3 : Utrum corpori Christi naturaliter existenti et eidem sacramentaliter existenti insint eedem partes et proprietates.
Liber IV, d. 10, q. 4 : Utrum actio immanens, que inest Christo existenti naturaliter, insit sibi in sacramento ibi vide notabile Scoti.
Liber IV, d. 10, q. 5 : Utrum corpori Christi, ut est sub sacramento, possit inesse motus corporalis.
Liber IV, d. 10, q. 6 : Utrum corpus Christi sit sub qualibet parte specierum.
Liber IV, d. 10, q. 7 : Utrum corpus Christi, cum videtur in specie carnis vel pueri, videatur tunc in propria sua specie et forma.
Librum IV, Distinctio 5, Quaestio 3
Arguitur quod sic, quia Mathei 9° dicitur vt autem sciatis quia filius hominis habet potestatem dimitten- -di peccata. Dixit paralitico: "SURGE ET AMBULA." Sed non oportebat signo ostendi et probari, quod Deus habet potestatem dimittendi peccata - hoc enim Iudei confitebantur - igitur voluit ostendere quod 2m quod homo haberet potestatem dimittendi peccata.
Secundo, Christus 2m quod homo est redemptor - ut dicitur in 3° distinccione 19a - sed non potest aliquis liberare a seruitute peccati nisi sibi dimissum sit peccatum. Igitur Christus 2m quod homo habuit auctoritatem dimittendi peccata quomodo alias redemisset nos a peccatis.
In oppositum arguitur illud: quod est solius Dei non conuenit Christo in quantum homo, sed dimittere peccata est solus Dei, ut patet Ysaie 4m : "EGO SUM QUI DELEO INIQUITATES TUAS PROPTER ME."
Respondet Sanctus Thomas quod triplex est potestas abluendi et mundandi a peccato in baptismo. Prima est potestas auctoritatis et hec est solius Dei, que virtute propria peccata dimittit quasi principalis causa remissionis peccati. A seipso enim et non aliunde habet potestatem immediate per se, interius mundandi a culpa et tali potestate Christus in quandum Deus peccata dimittere potuit, sed non in quantum homo. Secundum humanam enim naturam non habuit virtute propria interius mundare a culpa, ymo dicunt doctores quod hanc potestatem auctoritatis dimittendi peccata Deus non solum communicauit cuicumque, sed eciam nec communicare potuit creaturae. Patet satis ex iam dictis quia non potest communicare creaturae, quod ipsa propria virtute peccata dimittit et sit tamquam principalis causa creacionis gracie et quod habeat seipsa et non aliunde recepit potestatem immediate interius mundandi a culpa: hoc enim poneret eum extra limites creaturae.
Alia potestas est potestas ministery que illis competit qui sacramenta ministrant et dispensant, in quibus diuina sacramentis virtus secrecius operatur salutem: illis enim datum ut possint exterius ministrare et elementum et verbum.
3a est media inter has duas que dicitur potestas excellencie, et hanc Christus 2m quod homo habuit prae alys. Attenditur autem hec excellencia quantum ad tria. Primo quantum ad hoc, quod baptismus habet efficaciam suam ex merito passionis Christi et non ex merito alicuius alterius, propter quod non est baptismus melior qui datur a meliori baptizante. 2° attenditur excellencia quantum ad hoc, quod Christus poterat sine sacramento conferre sacramentorum effectum quasi dominus et institutor sacramentorum, quod de alys non est verum. 3° acceditur excellencia quantum ad hoc, quod ad invocacionem nominis eius dabatur remissio peccatorum in primitiua Ecclesia: tunc enim ad tempus baptizabatur in nomine Christi quod non fit, nec factum est in nomine Petri, aut Pauli, uel alterius ministri.
Et dicunt doctores communiter quod hanc potestatem excellencie potuit dare ministris Ecclesiae, licet nulli alteri dederit nisi Christo. Primam partem velle videtur Magister cum in littera dicit: ministerium dedit Christus seruis, sed potestatem scilicet retinuit quam si vellet poterat seruis. Hoc videtur intelligendum de potestate excellencie quam Deus poterat dare non solum Christo secundum quod homo, sed eciam ceteris ministris.
Secundam partem similiter innuit Magister cum posterius dicit, sed noluit ne seruus in seruo spem poneret: vna enim causa propter quam non decuit ut ministris daretur huiusmodi potestas excellencie est, scilicet ne homo in puro homine speraret si baptismus efficaciam dimittendi peccata haberet ex meritis puri hominis ut ministri.
Secunda causa ne tot essent baptismata quot baptiste sew quot institutiones baptismi qui numeratur baptismus et denominatur ab eo in cuius nomine fit et ab eo qui instituit. Et ita multi essent baptismi si multis esset data potestas excellencie, ut scilicet multi haberent auctoritatem instituendi baptismi. Et quod in eorum nomine haberet efficaciam, voluit ergo Christus scilicet soli istam potestatem excellencie retinere vt solus institueret. Et sic solus vnus baptismus remaneret: si enim essent plures baptismi in Ecclesia, tunc posset ex hoc fieri scisma in eo, ut vnus diceret: "EGO SUM CEPHE, EGO SUM PAULI, EGO SUM APOLLO ," et sic non esset perfecta vnitas in Ecclesia cuius vnitatis perfeccio fundamentum habet in vnitate baptismi.
Tercia causa propter quam potestatem excellencie Dominus sibi soli retinuit est ut per hoc ostenderetur esse vnum solum caput Ecclesie, scilicet Christus a quo omnia membra Ecclesiae accipiunt motum et sensum. Est adhuc dubium vtrum Deus potuerit dare ministris potestatem cooperacionis in dimittendis peccatis. Et doctores satis communiter dicunt quod non potuit Deus communicare creaturae potestatem cooperacionis saltem per modum efficientis respectu gracie et eodem modo quo agencia naturalia cooperant Deo in produccione ignis aut alterius rei naturalis. Videtur enim eis quod quia gracia eleuat hominem ad quandam vitam que est supra condicionem omnis naturae creaturae: est enim, ut dicunt, esse gratiae supra esse naturale et hominis et animalis que sunt supreme creaturae. Et ideo agens quod effectiue sibi assimilat animam per graciam, oportet quod sit super omnem virtutem creatam et sic talis cooperacio excederet terminos creaturae. Et dicit Bonauentura quod talem modum cooperationis non potuit Deus communicare creaturae, nec de illo intellexit Augustinus quod multipliciter pro se allegat, sed intellexit de illa potestate cooperacionis qua aliquis dicitur cooperari. Non quia simul cum illo efficiat, sed quia aliquo dono, scilicet dato aliquid facit quo facto Deus fecit, scilicet solo nutu mentis sine actu sacramenti, vnde sicut beatus Petrus dicitur mortuos suscitasse et infirmos curasse et habuisse virtutem curandi et graciam sanitatum. Non quia ipse faceret ista miracula, sed quia Deus nutu beati Petri faciebat sine aliquo visibili sacramento. Sic diceretur aliquis animas purgare et purificare et Deo in hys cooperari si data esset ei consimilis gracia ad animas purgandas; sed hoc noluit Deus dare, ut dicit Augustinus. Magister tamen in littera videtur velle quod Deus possit communicare creaturae quod tamquam secundarium et instrumentale agens cooperetur Deo ad produccionem gratiae in anima, sicut ignis cooperatur Deo instrumentaliter ad produccionem ignis. Sed dicit Bonauentura quod non sit ei in hoc, vsquequaque consenciendo.
Ad raciones ante oppositum respondet Sanctus Thomas quod filius hominis, id est Christus Dominus qui sepe se in Ewangelys sic nominat ut ostendat quid pro nobis misericorditer dignatus est fieri ille, inquam, filius hominis habuit potestatem auctoritatis dimittendi peccata non 2m quod homo, sed secundum quod Deus. Et ideo per miraculum ibi ostensum in cuiusdam paralitici sanacione probabatur hoc, scilicet quod ille homo esset Deus cui natura obediebat quasi proprio creatori. Non ergo erit intencio probare quod Christus in quantum filius hominis haberet potestatem auctoritatis in dimittendi peccata, sed fuit intencio probare quod ipse filius hominis haberet potestatem et quod per hoc esset Deus; sic ergo Christus habet illam potestatem auctoritatis in quantum Deus et non in quantum homo, quia non communicat humane naturae sue, sed solum diuinae.
Ad 2m dicitur quod redemptor vno modo dicitur qui potestate auctoritatis vtitur in dimittendo peccata. Et sic Christus est redemptor 2m quod Deus; alio modo dicitur redemptor propter effectum humilitatis in quantum per humilitatem passionis nobis meruit dimissionem peccatorum. Et sic est redemptor 2m quod homo: 2m enim humanam naturam passus est et non secundum diuinam. Sic autem esse redemptorem pertinet ad potestatem excellencie, sed mereri remissionem peccatorum nobis dari per sacramentorum applicacionem, ut datum fuit.
On this page
