Table of Contents
Nicolas de Dinkelsbuhl Lectura Mellicensis
Liber IV
Liber IV, Distinctio 1
Liber IV, Distinctio 1, Pars 1
Liber IV, d. 1, p. 1, q. 1 : Utrum in quolibet hominum statu fuerint aliqua sacramenta.
Liber IV, d. 1, p. 1, q. 3 : Utrum sacramenta nove legis conferant gratiam ratione operis operati.
liber IV, Distinctio 1, Pars 2
Liber IV, d. 1, p. 2, q. 3 : Utrum fuerit de necessitate quod fieret die octavo, et lapideo cultro
Liber IV, d. 1, p. 2, q. 4 : Utrum conferebant gratiam ratione operis operati.
Liber IV, d. 1, p. 2, q. 5 : Utrum circumcisio et legalia alia cessaverint in Christi passione.
Liber IV, Distinctio 2
Liber IV, Distinctio 2, Pars 1
Liber IV, Distinctio 2, Pars 2
Liber IV, Distinctio 3
Liber IV, d. 3, q. 3 : Utrum aqua elementaris sola sit conveniens materia baptismi.
Liber IV, d. 3, q. 4 : Utrum ad veritatem baptismi requiratur trina immersio baptisandi.
Liber IV, d. 3, q. 5 : Utrum baptismus fuerit an[te] Christi passionem institutus.
Liber IV, Distinctio 4
Liber IV, d. 4, q. 1 : Utrum parvuli sint baptisandi et suscipiant effectum baptismi
Liber IV, d. 4, q. 2 : Utrum adultus carens usu rationis sit baptisandus.
Liber IV, d. 4, q. 4 : Utrum adultus fictus suscipiat baptismum et eius effectum.
Liber IV, d. 4, q. 5 : Utrum omnes baptisati non ficti recipiant equaliter effectum baptism.
Liber IV, d. 4, q. 6 : Utrum omnes baptisati non ficti recipiant equaliter effectum baptism.
Liber IV, d. 4, q. 7 : Utrum baptismus sanguinis suppleat baptismum fluminis.
Liber IV, d. 4, q. 8 : Utrum baptismus sanguinis sit potior baptismo fluminis.
Liber IV, d. 4, q. 9 : Utrum iustificati teneantur adhuc ad baptismi susceptionem.
Liber IV, Distinctio 5
Liber IV, d. 5, q. 1 : Utrum mali possint conferre sacramentum baptismi et rem sacramenti.
Liber IV, d. 5, q. 2 : Utrum malus minister peccet baptisando.
Liber IV, d. 5, q. 3 : Utrum Christus secundum quod homo habuerit potestatem dimittendi peccata.
Liber IV, Distinctio 6
Liber IV, d. 6, q. 1 : Utrum soli sacerdotes possint baptisare.
Liber IV, d. 6, q. 2 : Utrum puer possit in utero matris baptisari.
Liber IV, d. 6, q. 3 : Utrum ad unitatem baptismi requiratur unitas ministri.
Liber IV, d. 6, q. 4 : Utrum inter baptisantem et baptisatum oporteat esse distinctionem personalem.
Liber IV, d. 6, q. 6 : Utrum in baptisante requiratur intencio.
Liber IV, d. 6, q. 7 : Utrum baptismus possit iterari.
Liber IV, d. 6, q. 8 : Utrum in baptismo imprimatur caracter.
Liber IV, d. 6, q. 9 : Utrum debeant esse solum duo tempora ad baptismum determinata.
Liber IV, d. 6, q. 10 : Utrum cathecismus debeat precedere baptismum.
Liber IV, d. 6, q. 11 : Utrum exorcismus debeat fieri ante baptismum.
Liber IV, Distinctio 7
Liber IV, d. 7, q. 1 : Utrum confirmatio sit sacramentum necessitatis nobilius baptismo.
Liber IV, d. 7, q. 2 : Utrum crisma sanctificatum sit congrua illius sacramenti materia.
Liber IV, d. 7, q. 3 : Utrum habeat propriam formam sibi convenientem.
Liber IV, d. 7, q. 5 : Utrum in susceptione confirmationis conferatur gratia.
Liber IV, d. 7, q. 6 : Utrum soli episcopi sint huius sacramenti congrui ministri.
Liber IV, d. 7, q. 7 : Utrum confirmatio possit iterari.
Liber IV, d. 7, q. 8 : Utrum hoc sacramentum conferendum sit cuilibet baptisato
Liber IV, d. 7, q. 9 : Utrum debeat in confirmatione fieri unctio tantummodo in fronte.
Liber IV, Distinctio 8
Liber IV, d. 8, q. 1 : Utrum ewkaristia sit sacramentum nove legis et sit unum sacramentum.
Liber IV, d. 8, q. 2 : Utrum fuerit congrue a Christo ante suam passionem inmediate institutum.
Liber IV, d. 8, q. 3 : Utrum possit licite a non ieiuniis sumi. Dominus hoc sacramentum post cenam instituit et discipulis sumendum dedit.
Liber IV, d. 8, q. 4 : Utrum Christus instituendo sacramentum hoc prius conferat quam verbum protulerit.
Liber IV, d. 8, q. 5 : Utrum hec verba: Hoc est corpus meum, sint precise forma consecrationis panis.
Liber IV, d. 8, q. 6 : Utrum cetera verba in canone circa formam positam convenienter ponantur.
Liber IV, d. 8, q. 7 : Utrum forma consecrationis calicis consistat precise in hiis verbis: Hic est calix sangwinis mei, etc.
Liber IV, d. 8, q. 8 : Utrum verba omnia in forma calicis sint convenienter posita.
Liber IV, Distinctio 9
Liber IV, d. 9, q. 1 : Utrum sint bene duo modi hoc sacramentum manducandi.
Liber IV, d. 9, q. 2 : Utrum peccator veraciter sumat corpus Christi sub hoc sacramento.
Liber IV, d. 9, q. 3 : Utrum sit de lege ewangelica et de necessitate salutis hoc sacramentum sumere sub utraque specie.
Liber IV, d. 9, q. 4 : Utrum existens in peccato mortali et sumens hoc sacramentum peccet mortaliter
Liber IV, d. 9, q. 5 : Utrum peccator peccet videndo corpus Christi
Liber IV, d. 9, q. 6 : Utrum nocturna pollutio impediat assumptionem huius sacramenti.
Liber IV, d. 9, q. 7 : Utrum sacerdos debet dare ewkaristiam illi quem scit peccatorem.
Liber IV, Distinctio 10
Liber IV, d. 10, q. 1 : Utrum corpus Christi et eius sangwis vere et realiter post consecrationem sub speciebus panis et vini contineantur.
Liber IV, d. 10, q. 2 : Utrum corpus Christi sit in altari secundum suam propriam et essentialem quantitatem
Liber IV, d. 10, q. 3 : Utrum corpori Christi naturaliter existenti et eidem sacramentaliter existenti insint eedem partes et proprietates.
Liber IV, d. 10, q. 4 : Utrum actio immanens, que inest Christo existenti naturaliter, insit sibi in sacramento ibi vide notabile Scoti.
Liber IV, d. 10, q. 5 : Utrum corpori Christi, ut est sub sacramento, possit inesse motus corporalis.
Liber IV, d. 10, q. 6 : Utrum corpus Christi sit sub qualibet parte specierum.
Liber IV, d. 10, q. 7 : Utrum corpus Christi, cum videtur in specie carnis vel pueri, videatur tunc in propria sua specie et forma.
Librum IV, Distinctio 1, Pars 2, Quaestio 4
2°, si contulisset graciam, tunc nulla fuisset differentia ipius in baptismo, quia sicut baptismus confert gratiam et debet culpam originalem, ita etiam fecisset circumcisio, et sic baptismus eam in nullo excessisset.
3°, si contulisset gratiam, tunc deleuisset non solum originale, sed etiam omnia mortalia; tamen talia non possint stare simpliciter cum gratia. Et ideo dicit Augustinus quod impietas est a Deo dimidiam sperare veniam, sed nullibi invenitur dictum a sanctis quod circumcisio tollat actuale; igitur non conferebat gratiam ratione operis operati.
In oppositum arguitur quia circumcisio agebat in Lege quod nunc agit baptismus, ut patet per auctoritates in littera positas, sed nunc baptismus confert gratiam igitur, etcetera.
Notandum quod fuit opinio Magistri quod circumcisio deleuit peccatum originale, sed nullam conferebat gratiam ratione operis operati ex ui sacramenti. Et hanc sententiam innuit Magister in littera cum dicit in capitulo penultimo, ibi scilicet: "in circumcisione peccata solum dimittebantur, sed nec gratia ad bene operandum adiutrix nec uirtutum possessio uel augmentum ibi praestabatur, vt in baptismo."
Sed illa posicio Magistri non tenetur communiter et ideo pro responsione ad questionem sit illa conclusio: circumcisio suo tempore rite adhibita homini deleuit in eo originale et contulit ei graciam ratione operis operati.
2a pars probatur quia, si paruulo fuisset dimissa culpa et non collata gracia, tunc talis paruulus si sic decessisset non fuisset saluatus eo, quod non habuisset vestem nuptialem, id est gratiam gratum facientem sine qua nemo saluari potest. Nec fuisset dampnatus, quia nullam culpam, et sic fuisset medius inter filios regni et filios perdicionis, quod non est possibile de Lege communi: talis enim paruulus fuisset priuatus visione diuina et sic habuisset eandem penam, sicut paruuli qui in originali decessissent, quod non fuisset iustum, scilicet innocentem et peccatorem equaliter puniri in eternum. Dicetur aliquis: femelle etiam contrahebant originale, in quo ergo ille mundabantur cum circumcisio fuerit solum pro masculis instituta. Respondet sanctus Thomas et Bonauentura quod tempore quo currebat circumcisio sufficiebatur pro femellis professio fidei sine illa fieret, actu exteriori sine verbo, sine solum interiori actu cordis, dum tamen talis professio fieret a parentibus paruuli uel ab alys qui gerebant curam paruuli. Et in tali professione fidei haberetur respectus ad paruulos curandum ab eo quem credebant et expectabant futurum reparatorem, et si ad talem fidei protestationem adhibeantur aqua, sacramenta cuiusdem temporis ut oblaciones, sacrifitia. Hoc non fuit necessarium, sed pro voto addebantur, nec erat efficacia remissionis culpe ex istis sacramentis sic voluntarie additis, sed solum ex interiori fide. Et hoc consonat hys quae superius dicta fuerunt, scilicet quod sacramenta Veteris Legis conferebant gratiam ratione operis operati, quamuis gratia operis operantis. Verum aly aliter opinantur: dicunt enim quod oportet huiusmodi professionem fidei fieri non solum ore aut corde, sed fuerit de necessitate ut adhibetur etiam exterius signum sensibile ut oblacio, sacrificium, etcetera. Et ideo dicit Gregorius, ut allegat Magister in littera, quod maioribus necessaria fuit virtus sacrificy, sed paruulis sufficiebat fides scilicet aliene, ut parentum cum exteriori professione, ut dictum est, et non requirebatur in eius propria fides. Et sicut dictum est de femellis quae erant tempore circumcisionis institute secundum duas vias, ita intelligatur dicendum fore de maribus et femellis qui erat antequam instituta fuit circumcisio.
Ad argumenta ante opposita ad primum dicitur quod illa fuit opinio Magistri, ut fuit praeuius dictum, et licet posset illa opinio sustineri, tamen non tenetur communiter a doctoribus. Possit enim sic sustineri quod diceretur, quod circumcisio ex sua virtute et ratione operis operati tollebat originalem culpam et (quod add. ms.) tunc simul conferebatur ipsi circumciso gratia non virtute circumcisionis sed virtute proprie fidei, si fuit adultus, aut virtute fidei parentum aut aliorum paruulum offerentium et curam eius gerentium. Hoc videtur enim intendere quedam Glossa ad Romanos 4° dicens: in circumcisione peccata remittebantur sed gratia per eam non praestabatur, supple et opere operato. Sic eis in lege naturae delebatur originale, et dabatur gracia paruulis virtute fidei parentum tantum et non virtute alterius sacramenti, ut aliqui dixerunt sicut superius allegatum fuit.
Ad secundum dicitur secundum communem opinionem quod ista adhuc fuit differentia, quia licet circumcisio contulerit gratiam et opere operato, contulit tamen paruam graciam respectu gracie quam nunc confert baptismus .
3° quia, licet circumcisio contulerit gratiam, non gratiam que est immediata disposicio ad gloriam, quia non apparuit ianuam regni celestis vnius quod hoc non fuit ex defectu eius, sed ex hoc, quod nondum fuit solutum praecium quia Christus nondum fuit mortuus, et ideo nec baptismus tunc scilicet ante mortem Christi apparuisset ianuam. Vel 3°, quia licet circumcisio conferebat gratiam, non tamen vniuersaliter cuilibet eam digne suscipienti: posset enim dici quod fuit determinata ad certum gradum gratiae vltra quem non poterat agere intendendo uel introducendo. Et igitur, quando talem gradum invenit in aliquo qui circumcidebatur, tunc nullam scilicet gratiam contulit, et posset dici quod Magister intenderit istum modum. Dicit enim in littera, capitolo penultimo : "quandocumque iustus accidit ad baptismum vberiorem gratiam ibi recepit, vnde baptismum generaliter intendit graciam inventam." Sed non sic est de circumcisione, vnde Abrahe iam iustificato fuit enim signaculum, quia iam attigerat uel transcenderat illum certum gradum ad quem determinata erat circumcisio, et ideo nichil gracie sibi contulit ex opere operato.
On this page
