Table of Contents
Glossa aurea super Sexto
Prooemium
Liber 1
Titulus 1 : De summa trinitate et fide catholica
Titulus 2 : De constitutionibus
Titulus 5 : De postulatione praelatorum
Titulus 6 : De electione et electi potestate
Titulus 8 : De supplenda negligentia praelatorum
Titulus 9 : De temporibus ordinationum et qualitate ordinandorum
Titulus 10 : De aetate et qualitate et ordine praeficiendorum
Titulus 11 : De filiis presbyterorum et aliis illegitime natis
Titulus 13 : De officio vicarii
Titulus 14 : De officio et potestate iudicis delegati
Titulus 15 : De officio legati
Titulus 16 : De officio ordinarii
Titulus 17 : De maioritate et obedientia
Titulus 19 : De procuratoribus
Titulus 20 : De iis, quae vi metusve causa fiunt
Titulus 21 : De restitutione in integrum
Liber 2
Titulus 2 : De foro competenti
Titulus 3 : De litis contestatione
Titulus 4 : De iuramento calumniae
Titulus 5 : De restitutione spoliatorum
Titulus 6 : De dolo et contumacia
Titulus 7 : De eo, qui mittitur in possessionem causa rei servandae
Titulus 8 : Ut lite pendente nihil innovetur
Titulus 10 : De testibus et attestationibus
Titulus 13 : De praescriptionibus
Titulus 14 : De sententia et re iudicata
Titulus 15 : De appellationibus
Liber 3
Titulus 1 : De vita et honestate clericorum
Titulus 2 : De clericis non residentibus in ecclesia vel praebenda
Titulus 3 : De clericis non residentibus in ecclesia vel praebenda
Titulus 4 : De praebendis et dignitatibus
Titulus 5 : De clerico aegrotante vel debilitato
Titulus 6 : De institutionibus
Titulus 7 : De concessione praebendae et ecclesiae non vacantis
Titulus 8 : Ne sede vacante aliquid innovetur
Titulus 9 : De rebus ecclesiae non alienandis
Titulus 10 : De rerum permutatione
Titulus 11 : De testamentis et ultimis voluntatibus
Titulus 13 : De decimis, primitiis et oblationibus
Titulus 14 : De regularibus et transeuntibus ad religionem
Titulus 15 : De voto et voti redemptione
Titulus 16 : De statu regularium
Titulus 17 : De religiosis domibus
Titulus 18 : De capellis monachorum
Titulus 19 : De iure patronatus
Titulus 20 : De censibus, exactionibus et procurationibus
Titulus 21 : De consecratione ecclesiae vel altaris
Titulus 22 : De reliquiis et veneratione sanctorum
Titulus 23 : De immunitate ecclesiarum, Coemeteriorum et aliorum locorum religiosorum
Titulus 24 : De clerici vel monachi saecularibus negotiis se immisceant
Liber 4
Titulus 1 : De sponsalibus et matrimoniis
Titulus 2 : De desponsatione impuberum
Titulus 3 : De cognatione spirituali
Liber 5
Titulus 1 : De accusationibus, inquisitionibus et denunciationibus
Titulus 6 : De excessibus praelatorum et subditorum
Titulus 8 : De iniuriis et damno dato
Titulus 10 : De poenitentiis et remissionibus
Titulus 11 : De sententia excommunicationis, suspensionis et interdicti
Titulus 17
Rubrica
Regulares De quibus est pre hec bbil. im. non intelliguntur viuere posse sine claustro sicut nec piscis sune aqua. xvi. q. i. placuit. et cap. si cupis. Et ob hoc degere habent in locis religiolis in quibus vacent orationibus. Et ideo subiicit de relgiosis domibus. Et iste domus iure communi subsunt episcopis. supra eo. de zenodochiis. Nec iste domus ad vsus humanos debent deputari / nec per seculares regi. supra eo. ad hec et. c. sequen. Io. Mo. Car.
Capitulum 1
REligionum, Hec decretalis habet quinque partes. Primo Grego. statutum concilii generalis recitans omnes religiones post statutum huiusmodi adinuentas (approbationem sedis apostolice non habentes) pepetue inhibitioni subiicit / et eas reuocat b. Secundo. §. confirmatos de ordinibus post dictum concilium approbatis per sedem apolicam: et mendicantibus de locis et personis eorum sucerto modo disponit et ordinat. Tertio. §. sane) predicato. rum et minorum ordines excipit ab ordinatione predicta Quarto. §. ceterum heremitarum et Carmelitarum ordines consolidat. Quinto. §. ad hec modum transeundi prodictos ad alias religiones approbatas insinuat confusio nem nota diuersitatem religionum confusionem inductere vt hic concilium d supra eo. ne nimia importuna Nam per importunitatem sepe non concedenda conceduntur C. de peti. bo. su. 1 l. i. lib. x. Et electio facta per importunt. tatem laicorum / non valet. lxi. dist. miramur et. supra de elec. ob. us illarum s. religionum extorsit Nota quod extorqueridicitur / quod per importunitatem obtinetur. Sicut exigere est ab initio extorquere. ff. de lega. iii. fideicommissa. §. sirem approbationis Et isti magis deliquerunt / et ideo magis puniuntur: quia penitus reuocantur vt statim sequitur repetita quia quod erat dudum inhibitum. supra eo. nenimia. Item hic inhibet simile. C. de emen. Iusti. C. epistola. vna / circa medium: ibi cum nemini etc. ordinem Quia nouum collegium institui non potest / inconsulto principe. ff. de colleg. illici. l. iii. afatin id est habunde / et tunc est vnim f. media breuis / et vltima litera. n. et descendit ab afatos grece / quod idem est quod generaliter / vel habunde
¶ Sed affatim quod descendit ab affor. faris / et scribi debet per duo. ff. et media longa et vltima litera. m. et tunc idem est quod facunde / vnde versus. Si dicas afatin tunc significauit habunde: dicas affatim facunde significabit et afatos primi caput / affatosque secundi concilium supra eo. ne nimia prohibitionem et sic religiones inuente contra conclium penitus reuocantur.
¶ Et sic nota quod si aliquid simpliciter prohibetur: si fiat contra non tenet. Sed contra infra de matrimo. contra intereccle. contracto per totum. Et illud generale: multa fiert prohibentur / facta tamen tenent fsupra de regula. ad apostolicam: vnde versus. Multa nec est fieri / sed facta necesse teneri.
¶ Sic distingue / aut lex seu constitutio prohibens et contenta finibus sue prohibitionis: et tunc si fiat contranon tenet vt hic. supra eo. ne nimia. C. de sacrosan. eccle. nemo / C. de legib. non dubium.
¶ Aut non est contenta terminis sue prohibitionis: sed procedit vltra / et tunc seruabitur prout est processum: et sic loquitur ius in contrarium processerant de facto concilium supra ea. ne nimia incerta hec verba sunt. C. de mendic. vali l. i. lib. xi. Et dicitur mendicitas incerta quia non habet quid fixum / vnde victum sumat: sed querit per elecmosynas que sunt incerte a quibus habebuntur: vnde mondicus a mene. l. defectu dictus / et aliquando subuenitur et dem mendicanti / et aliquando non: et ideo est hoc incertum sursubsistere] id est stare quasi dicatnond confirmatas religione penitus reuocamus: confirmatas autem vt sequitur stare volumus.
¶ Sed hoc nihil est: quia religiones inuentas post concilium generale non approbatas reuocauit. supra. c. prox.
¶ Hic. § proximo dicto aduersatur vt patet in verbo autem: et ideo de non approbatis hic nil agitur / et dic subsiste re id est secundum modum subtus dictum stare / vt hic comprhendat omnia sequentia / non precedentia domum Sed si aliquis eis domum dedit vt vendatur / et precium in sufis necessitatibus expendatur: habet nelocum hec prohibitio: dic quod non ex quo debet apud eos manere quia non dicitur versum quod non durat versum k. ff. de in rem vel so l. si pro patre. § versum: et ff. de diuor. diuortium in finem ar. infra hoc lib. de verbo. signifi. exiit. §. ad hec quia fratribus Et causa propter quam datur est intuenda. ff. de libercaui l. qui ex libertate. ff de furtis verum.
¶ Item est inspiciendus terminus ad quem potius quam ia quo. C. de dona. ante nup. quod sponse. Dic contra. ff. de reb. eo l. i. in fine.
¶ Sol. ibi erat res remansura penes minorem: hic non odinarios Nec hec poterunt fieri per ordinarios sine speciali mandato pape: cum papa reseruet hoc dispositioni sedis apostolice: vt hic.
¶ Si vero secus vt quia recipiunt aliquem de nouo vel locum denouo acquirunt / vel de nouo alienant confessionis quia nullus audire debet confessiones de iure commnni / nisi proprius prelatus / vel ille cui idem commiserit de peni. di. vi. c. vlti infra de peni. et remissio. c. omnis et eo. ti. hoc lib. c. si episcopus et et. c. fi. euidens) isti enim duo ordines in ecclesia dei prosciunt / verbo / opere / et exemplo solido non dic solito quia hic aliquid detrahitur et mutatur concilio presenti / quia Greg. in antiqua istos duos ordines in suo statu remane. re concessit / don ec de istis fuerit ordinatum aliter: intendens tam de illis quam de reliquis etiam non mendicantibus ordinibus prouidere / prout animarum saluti / et eorum statui expedire videret ad hec. id est iuxta hec / vel propter hec rotaliter nota permitti transitum specialem non generalem arff. si quis cautionibus l. si quis. §. quesitum. supra de appella. inter cete¬ ras.
¶ Sed quid si transierint generaliter et ita remanent nunquid poterunt super hoc denunciari: dic quod sic: quia sunt huius canonis transgressores: et pro quolibet peccato motali potest fieri denunciatio. supra de iudi. c. nouit
¶ Et notandum quod quedam denunciatio est euangelita / quedam iudicialis / quedam canonica / quedam regularis. Ad euangelicam si quidem / prelatus et quilibet alius admittitur / et potest fieri cuilibet in crimine perseueranti. ii q. i. si peccauerit. supra de testi. in omni. Et de necessitate nulus tenetur ad istam / sicut ad alia opera charitatis: nisi sintalis ad quem ratione officii / vel cure hoc spectet. xxiii. quo. iiii. duo. Et ad hanc faciendam omnes admittuntur / etis infames / et mulieres: dummodo in crimine non perseuerent Nec sunt repellendi per exceptiones et cauillationes. Qa non refertquis denunciet / dummodo anima saluetur. supra de iureiur. quemadmodum. §. vlti infra de cogna. spirituali tus Et enim effectus istius denunciationis est / vt peccato: agat penitentiam / non vt priuetur beneficio / vel officio: nnsi sit tale peccatum de quo non possit agi penitentia / reteto beneficio / vel officio. xiiii. q. vi. c. si res. supra de tempo. ordic. vlti. et tunc non priuatur directo Sed per quandam consequentiam: cum alias non possit agere penitentiam: hane autem denunciationem debet precedere duplex monitio. prima probatur per solum monentem. Secunda per mone tem et alium. supra de testib. in omni. Quidam addunt tertiam in qua debent adiici duo testes preter monentem. Et hovidetur innuere litera / in ore duorum vel trium testium tc. et hec locum habet generaliter in foro ecclesiastico. ii. qu. lna si peccauerit / et in peccato non omnino occulto / sed quod probari potest m omnino enim occulta diuino sunt iudicio relinquenda. vii. quest l si omnia. Et caueat denuncians: quod peccatorem conuincere possit. Nam ei soli non creditur super crimine: etiam si esset episcopus. vi. q. ii. sitantum et. c. placuit
¶ Est et alia denunciatio iudicialis publica: que campetii ex officio mero et puro: in qua non requiritur monitio: sed iudex ex officio suo per denunciationem suorum officialium in ea procedit: et habet locum in notoriis tantum. C. de ad cusa. ea quidem. xxxv. q. vi. episcopus in sinodo. supra de telib. cog. preterea.
¶ Sic potest procedere metropolitanus annis singulis infra de censib. Romana hoc lib. et de accu. sicut olim
¶ Et est alia iudicialis priuata que competit leso ratione sui interesse / et ista in foro ciuili quandoque de plano expeditur / etiam si monitio non precesserit / vt quando ille qui oxprimitur non potest agere: vt quia est seruus / vel potestat alterius subditus: idem est in his que spectant ad forum venale / vt in rusticis oppressis. ff. de offic. proconsul. l. ner quicquam. § de plano. ff. de offi. prefec. vrb. l. i. §. quod autem insti. de his qui sunt sui vel alie. iur. §. pe.
¶ In foro autem canonico requiritur monitio. supra de iudi. nouit circa prin. de plano tamen hic articulus expeditur / vt d. c. nouit. §. vltimo.
¶ Iudex autem ecclesiasticus licet precedentem. denunciationem s. euangelicam debeat admittere / non tamen indistincte: quia non nisi in defectum iustitie / vel si crimen est de sui natura ecclesiasticum / vel ratione pacis / vel iuramenti / vel quando non audiretur in foro seculari: vt quia obligatio est tantum naturalis / vel quando hanc proponit miserabilis persona et depressa. supra de iudi. nouit. supra de pactis. c. qualiter. lxxxvii. di. c. primo / secundo et tertio et quasper totum.
¶ Alias si indistincte admitteretur perire iurisditio gladii temporalis / et omnis causa per hanc viam ad ecclesiam deferretur: hanc autem denunciationem potest facere industincte episcopus iniuriam vel lesionem passus / quando grauatur ab illo qui immediate subest imperatori / vel nimis distat imperator / auten. vt differ. iudi. §. si causam contigerit col. ix. Et in ista adhoc agitur vt res restituatur / seu vt lesus seruetur indemnis / et denunciatio talis de plano examinatur / et tandem in ea pronunciatur. supra de iudi. nouit. Et in ista requiritur trina monitio / et ad minus in duabus vlti uis requiritur plena probatio infra de accu. cum dilectus id s circa prin. et. c. qualiter. ii. §. vlti. et de symo. licet hely.
¶ Item in ista non admittitur / nisi ilie qui lesus est. supra de iudi. nouit. Et sic bene apparet in quo differt ista ab enandelica.
¶ Alia est canonica / et est duplex / quedam est specialis et conetit illi soli cuius interest bonum habere prelatum / vel bonum subditum ecclesiasticum / et fit ad hoc vt quis debeneficio suo remoueatur. xvi. q. vii. filiis. supra de offic. custo capitu. primo in fine / et ad hanc non admittitur nisi ille cum ius interest. Et requiritur triplex monitio vt in iudiciali que fit in foro ecclesiastico per eadem iura¬
¶ Alia est generalis et publica / vt quando agitur de matrmonio dissoluendo / vel impediendo infra de spon. impu. ad disisoluendum infra de spon. preterea infra de clande. despon. cum inhibitio. et hanc si denuncians detractet prosequi / iudex ex officio suo prosequitur infra. de sponsa. cum in tua.
¶ Est etiam regularis denunciatio id es. clamatio in capitulo que debet fieri potius secundum obseruantias regulares et diuersas religionum inftitutiones quam secundum iuris subtilitatem. Et hec de plano et simpliciter expeditur in qua non est appellatio admittenda. supra de appellatio. ad nostramet capitu. reprehensibilis. §. vltimo / et capitu. cum speciali § vltimo. Ioan. Mona. Cardi.