Titulus 14

ACtore & reo in iudicio contendentibus: post eorum conflictum in iudicio habitum: est sententiandum / ideo dicto de intenuo nibus eorum: sequitur de sententia et reiudica ta Io. Mo. Cardi.

CVm aterni. hec decretalis habet quatuor. dicta. Primo ad dicenda prohemum premittit. Secundo vers. caueant formam sententiandi tribuit Tertio. §. si quis secus facientes pena suspensionis punitiQuarto. § scituris suspensionem non seruantes: pena multiplici astringit tribunal. i. locus in quo ius redditur a siue in quo iudex sedet pro tribunali¬

¶ Et iste locus quo ad superiorem vocatur auditorium. ff. de minoribus l. minor autem magistratus. §. primo. supra de restitu. in integ. tum ex literis. §. nos igitur: etiam quo ad prefectum pretorio. ff. si cer. peta. lecta: et quo ad archiepiscopum infa de appella. Romana silt respon. et quo ad maiores iudices. ff. de re iudi. contra pupillum in finae

¶ Sed dicitur consistorium quo ad papam: licet aliquando etiam pro aliis dicatur / vt d. cap. Romana: et proprie. principe. C. de tempo. appella. auten. sed lis et infra de appel.¬ ex insinuatione.

¶ Sed forus est commune nomen de versignifi. forus sil est respon. iudicis id est dei viui. supra de summa trinita. cap. primo. § hec sancta Reum a reatu. id est culpabilem. non statim tamen quo quis accusatur reus est / sed qui conuincitur criminosus. xv. q. vlti. cap. vlt. in fine: et alias dicit tur reus / non a reatu: sed a re que petitur ab ipso infra de ver. signi. forus. §. in omni: et ff. et. C. et in auten. de duob. reis per totum iudex humanus et malus condemnat quia iudex eternus non errat / nec errorem humanum approbat / f. de sententia excommunicatio a nobis. ii. §. primo. Et ideo plerunque homo in hoc modo iudicatus: ab inferiori iudice. recipit sententiam sibi aduersam / et a superiore coronam xi. questio. tertia / et si ad tempus propheta Dauid non condemnabit scilicet dominus Iesus Christus illia i contra illum. xxiiii. q. iii. non in perpetuum caueant id est ante tempus prouideant ecclesiastici et sic non ligantur secula¬ res: quia nec pena infra posita ipsos tenere posset / eum officio ordinis careant indices) ordinarii siue delegatit pracessibus quibuscunque quienumerantur. supra de probatio. anim odium priuatum. supra de testib. quotiens ii. responso fauor qui peruertit indicium. xi. q. iii. quatuor. xi. q. iii. quisquis expectatio conuentionalis vel tacita / que ipsum iudicem moueri ad male indicandum. xi. q. iii. qui recte et ista quatuor / et iudices / et testes corrumpere consuenerunt. xi. q. iiii quatuor. §. siergo. supra de testib. quotiens et c. licet ex quadam. §. vlti. quida etiam adducit quintum / scilicet ignorantiam. supra de tempo. ordinam vel non est compos: et alii sextum scilicet negligentiam infra hoc libde homicidio pro humani. §. primo stateram.

¶ Nam iudices sunt medii. C. deiude. nullus. C. de fal. l. vbi et ob hoc extrema non teneant: in coertionibus tarmien est dignitati deferendum. supra de off. delega. c. sane. ii. supra hoc libro de offi. delega. c. quia pontificali. Item in cessionibus / vnde versus: non in personis acceptio iuris habetur: verum deferri sibi quis virtute meretur agenda in principio / medisiue fine. ff. si quis ius dicen. non obtempe. l. i. supra de offi. deleg. super questionum. §. intentionis concipiendis id est dictandis e scribendis solum deum a quo sicut indicabunt et ipsi indicabuni. C. de iudic. l. rem non nouam. § i. illius scilicet Moysi eius) scilidei ordinarius exceptis episcopis et superioribus de senten. excommunica. quia periculosam hoc lib. prodigus simile infra. d. accusa. c. vlt. prosecutor quia indignum se reddit honore quo fungitur auten. vt iudi. siue quo. suff. §. necessitatem et §. si quis aute col. ii. auten. vt liti iur. §. si quis autem et. §. et hoc quoque colla. ix. iustitiam bene hec copulat / quia non est satis ad incurendam penam huius constitutionis facere contra conscientiam: quae nisi etiam faciat contra iustitiam licet alias qui facit contra conscientiam edificet ad gehennam infra de symo. per tuas. ii. in ff. ne et supra de rest. spolia. literas circa medium in indicio nunqdd idem in arbitrio dici quod non arg. de peni. distinct i pene. ff. de penis si preses et l. de interpretatione / quod est verum si est anbiter compromissarius secus si succedit loco delegati. supra hoc lib. de offi. deleg. ab arbitris fecerit scilicet iudex. Quid de auditore vel mero executore dic secus: quia isti non sunt iudices. supra de offi. deleg. super questionum. § i. et § verum / et hec constitutio loquitur in iudicibus per gratiam hoc est per preces quo casu sententia potest rescindi. ff. ad Trebel. seruo inuita§. cum pretor Sordes id est per pretium / quo casu sententia est nullas. C. quando prouo. non est neces. venales. Et istis casibus iudex corruptus facit litem suam h. ff. de iudic. filiusfa. C. de pena iudic. qui male iudi l. vlti. officii scilicet diuini et ecclesiastici

¶ Quid ergo de beneficio videntur ab illo suspensi: quia bene ficium debetur propter officium infra de appella. pastoralis in fine. supra hoc lib. de rescrip. c. fin. Si igitur causa est extincta vel suspensa / et causatum similiter dicunt quidam quod alia est suspesio a beneficio / et alia ab officio: et ideo vna inflicta per hanc constitutionem penalem / alia non infligitur: et hec ratio bene concluderet: vbi ista essent separata: sed vbi vnum propter alterum vtrobique tantum vnum i. q. iii. si quis obiecerit.

¶ Dic hec diuersa. supra hoc lib. de elect. quia sepe et si de vtroque voluisset hic expressisset vt d. ca. quia et argu. infra de decimis. ad audientiam. Alii dicunt referri an sit sententia iuris / et tun. suspensus ab officio non est a beneficio vt hic: secus in suspensione iudicis qui non debet esse clementior lege Auten. de iiidicib. §. oportet. colla. vi. et mitius agitur cum lege quam cum ministro legis. ff. de arbitr l. celsus leserit ff. de iudic. si ialiusfa. ff de var. et extraordi. cogni l. vlti. durante scilicet infra terminum predictum /

¶ Sed nunquid intelliges per annum. ccclxvi. dies si incidat in annumbisextilem est arg. ff. de minor. l. iii. §. minorem: sed contra de stat. lib. l. iiii. §. stichus. ii. primum credo verius quia cum agatur de facto anime quod est ei tutius teneatur. infra. de spon. iuuenis: et censura ecclesiastica fauorem habet / quia est medicinalis. infra hoc lib. de senten. excon. cum medicinalis. ii. quod i. multi: vnde in dubio pro ista censura est presumendum infra de cler. excom. ministr. illud. §. licet.

¶ Item vbiagitur de anno indistincto intelligitur. di. §. stichus: sed vbi agitur de anno distincto vt hic / sicut de illein quo est incursa suspensio: non potest intelligi de alio anno in quo suspensio est inflicta: et ideo secundum illud inducet quot dies habeat annus ingesserit id est se immiscuerit voluntarie sicut prius diuinis scilicet officiis nec dicit beneficiis irregularitatis simile infra hoc libro de senten excommunica. cum medicinalis. §. vltimo inuoluet) in officio suo scilicet ordine dicat matutinum vel vesperum in ecclesia solemniter sicut an. xi. q. iii. si quis episcopus in consilio a quod scilicet laqueo per summum quia ille est de casibus summo pontific reseruatis. xi. q. iii. si quis episcopus damnatus / et cap. sequ de quibus non supra de offi. lega. quod traslationem constitutio. nibus quas volumus vires suas habere / de quibus est actum. supra iudicantibus in foro contentioso et iudiciali infligunt sed qualiter de vno et eodem delicto quis pluries punis tur contra l. licet. §. vlti. ff. naute caupo. stabu. Sol. hoc speciale / nec mireris dignum est etc. in tot contra deum / contra in sticiam / contra officii debitum / contra naturam humanam / contra concientiam / quia procedit contra proximum corruptus.

¶ Et sic predicta omnia copulata inducunt penam istius constitutionis / alias non arg. ff. de verbo. obliga l. si quis ita stipulatus presumit. Quia nec deum timet nec hominem reueretur. Ioan. Mona. Cardi.

AD apostolicae, Hec decretalis habet quatuor dicta: Primo / papa. missa materia defensionis: inter ecclesiam ex parte vna: et quendam Fredericum impertorem ex altera parte: papeoblationes ex parte ecclesie. sibi facultas recitat. Secum do. § sed licet oblationibus obauditis plura que faciebancontra prefatum Fredericuri enumerat. Tertio. §. nos itaque sententiam a contra ipsam promulgat. Quarto. §. de prefato de prouisione regni Sio lie protestationem insinuat et infra. Sub hoc infra residuum continetur et sub sequen. infra fit decisio de quibusdam retionibus / et validiores prosequitur in textu zelabantuid est feruenter amabant tales enim mitti debent ne ille ad que mittitur ad deteriora prouocetur. iii. q. vii. in grauibus. lxii distinct. ecce per omnia.

¶ Ex quo nota quod nedum ecclesia: sed etiam quilibet alius antequam aduersarium suum conueniat: debet prius illum requirere / vt cum ipso ad pacem et concordiam veniat. ii. q. vi. accusatio. C. de pigno. debitores arg. insti. de actio. §. appelamus: et ff. de seruitu. vrb. predi. quidam hyberus / et in hoc ora detractorum obturantur reuocare.

¶ Nota quod papa sententiam suam non supposuit correctio ni vel emendationi de consilio concilii seu aliorum: sed sua duntaxat emendationi reseruauit: sed dicit quod super emendatione sententie sue consilium concilii quereret et hec requisitio non est necessitatis / sed solenniter tantum.

¶ Quia papa sine concilio posset procedere ad sententia cum habeat plenitudinem potestatis. ii. q. vi. Decreto. infra de peni. et remissio. cum ex eo in fine

¶ Et papa dat robur conciliis non econtra. supra de elec. signficasti. Et ex hoc loco notant aliqui / quod satis est si appelsetur ab aliquo se ipse dicat: si te grauaui in aliquo paratus sum reuocare interlocutoriam de consilio d sapientum / et quod tunc prefigere potest appellanti terminum ad habendum consilium super hoc / et si non veniat potest in negocio procedere.

¶ Sed hoc nihil est quia ad hoc quod procedet possit iudex a quo est appellatum: oportet quod sicut pure pronunciauit / pure reuocet / et appellantem in pristinum statum reducat 1fra de appella. cum cessante et infra. titu. proximo. si a iudice.

¶ Sed alia est ratio in casuisto. Nam sententia pape per alium retractari non potest. ix. q. iii. patet et. c. sequenipse tamen papa suam sententiam reuocat / cum apparet et se surreptum. supra eo. cum olim. xxxv. q. ix. sententiam. Et ide papa cuius sententiam ipse corrigit non alter potest presigere terminum vt hic dicitur adherentibus.

¶ Nota fidelitatem romane ecclesie: que nunquam voluit babere pacem nec pacis tractatum / nisi prius premitteret etexprimeret de pace sibi adherentium. et de perpetma seuripte eorum pharaonis qui flagellis durior est effectus / no conuerti voluit. xxiii. q. iiii. Nabugodonosor grauissima bindixit / quia non solum multa crimina sed etiam multa generarecatorum debent subesse / antequam sententia in tali casumol. ratur / et ob hoc plura grauia subiecit sententie deposita nis imperatoris nec est simile depositioni clericarum qui pro quolibet peccato graui deponi possunt xxx.di. primum l. dist. vt constituetur.

¶ Quia imperatores et alii principes deponi non postum absque magnis et multis periculis: et periculum est causa aare aliquando detrahitur rigori. infra de cleri. excom. minstran. latores.

¶ Item imperatores et principes non ministrant sacranitaecclesie. sed clerici sic. xxxi. dist. tenere deierauim pe. iurium licet in omnibus sit graue crimen: in principibus tamem et in prelatis: est grauissimum propter malum exenplum / quod enim a prelatis agitur / de facili ab aliis rabitur in exemplum 1fa de voto et voti redempti. c. magne. § Et ideo grauius punitur. xi. q. iii. precipue. xxv. q. 1. niffas sit pacem non est heres ex testamento chrisi / quina. cem non seruat: cum testamentum eius fuerit / pacem mtamb vobis / pacem relinquo vobis: et principes ad hanc seian dam maxime tenentur: arg. ff de pact. conuentionum 1r. col. de pace tenen. et in rubro et in nigro sacrilegium: hocesecundum papam / quod sententia fertur / et ab istis sacilegioblationes recipi prohibentur. xvii. q. iiii. miror. xii. q. i d. viro: vnde iste imperator capi faciens cardinalem: et abaa prelatos / et clericos: ad concilium venientes fuit excommuncatus ipso facto infra de senten. exco. mulieres in fine. debresi hoc est tertium.

¶ Et dubius i in fide in fidelis est. C. de heretic. lii. eiiisto crimine etiam papa deponi debet. xl. distinct. si papa

¶ Item suspectus de heresi si se non purgauerit / debet ecommunicari: et si per annum sic steterit / hereticus debereputari infra hoc lib. de heret. cum contumacia propter hor. hoc est quartum reprehendi.

¶ Nota quod licet papa eum posset priuare regno / quia deftam pensionem per biennium non soluit i1nfra de loca. c. vlum tamen ex causa que ipsum tantum tangit non priuat / se reprehendit dumtaxat vices supra de transla. episcop. quam in princ. quodcunque verba ista sunt. xxiiii. q. i. quodcunm. et Mathel. xvi. priuamus.

¶ Nota quod papa deponit imperatorem propter cment hic etiam propter inutilitatem reges deponit. xv. ques. vi. alius. etiam ipsis regibus male administrantibus coadultores et quoadministratores dat. supra hoc lib. de supie. nigli. prelato. grandi. Ecclesia etiam principes compeliteribere iusticiam. xxiii. q. v. administratcres etiam de iunisatione vtitur: ex eorum negligentia. supra de foro compe. ex unore: oportet enim ponere vnum principatum ad quem nes recurrant. vi. q. i. in apibus

¶ Et que sit forma deponendi papam primum notat Ino. supra de foro competen. licet et notaui in extrauag aniquorum m et bene dicit priuamus quia qui sententiam dat / non debet dicere verba narrationis n scribendo vniuo sis: sed verba assertionis de presenti quoad sententiam sabtem: nam precedentia narrantur per verba de preteuom no. Inno. supra de proba. quoniam contra. Io. Mo. Cardi

ABbate. Poslquam fuit conclusum e sententiatum per Cardi. nalem anditorem deputatum in hoc negotio: papa in confirmatione sententie totum factum recitauit / et recitando principalia repetiit: de cens in hoc nos formam sententium di et sententias confirmandi.

¶ Et hoc. c. diuiditur in sex partes. lnam primo tangitur actoris intentio: secundo. §. allegabatur rei defensio que est triplexi. vna que accipitur de iure rei: secundo. § multum ex impugnatione intentiones actoris. Tertio. §. premissa ponitur impugnatio ex loco datorum in processum iudicii / et bene plocedit reus in defensione sua: tenens dictum Hysidori dicem tis prius est vt nostra firmemus / deinde obiecta confutemus.

¶ Primo ergo firmat vt in. §. allegabatur. Secundo confutat vt in. § multum et § premissa. Tertio. § pro parte ponitur actoris replicatio que est duplex. Quarto. §. sed ad hoc rei plenaria duplicatio. Quinto. §. prefatus Cardinalis biffinitio. Sexto. §. nos igitur pape confirmatio pro se econuentu suo agit igitur abbas pro se et conuentu suo vt hic et supra de rescrip. edoceri no¬

¶ Et quandoque nomine sui monasterii. supra de fide instrumen inter dilectos in prin. et hoc proprie quia prelati sunt procratores non domini infra de donatio. fraternitatem.

¶ Et ideo non nomine suo: sed monasterii seu dignitatis agunt et defendunt 1fra de institu. cum venissent. ii. respon. supra d dilatio. litere. supra de restitu. spolia. olim causam: quandoque etiam agunt simpliciter supra de prescriptio. auditis et c. velniens vel quasi Nota libellum sub disiunctione admitti vt hic / et. supra de restitu. in integr. constitutus. ff. quorum in gator l. prima. §. quia autem.

¶ Sed contra ista distincta sunt aduersa: et petens aduersa non auditur. C. de furt l. i. infra. de appella. solicitudinem

¶ Item in petitione certa causa et expressa debet exprimi infra de censib. peruenit: sed omnis disiuncta dubia est. ff. de lega i l. si ex toto. §. si ita legatum. ff. de conditio. indebiti cum is. §. qui hominem

¶ Sol. potest esse quod iste recepit rem a vero domino ex contractu quo transferri potest dominium: et sic recipiens est verus dominus. C. de pact. traditionibus et ff. de acquir. rer. domi. tradite i. respon. et tunc intentat directam rei vendicationem. ff de rei vendi. in rem silt responso vel vtilem: quando quis vtile dominium acquisiuit ff de rei vendi. in speciali. §. superficiario et l. seq. et seq. ff. de superficie l. i. §. i. et. §. quod ait. ff. si ager vectiga. peta. per totum vel si recipit a non domino bona fide ex tun tali tituquo prescribere potuit et iunc ante vsucapionem ipse habetus publicianam contra omnem tenentem excepto domino: vnde iste qua si dominus dicitur insti. de actio. §. alie. ff. de publica l. i. et l. pe. et vltimo / vel ignorat verisimiliter ex post facto si directo est verus dominus vel vtiliter ff. si ager vectig. vlamphiteoti. pe. ta l. i. et. ii.

¶ Un vbicunque est sibi verisimiliter dubium: ideo disiungit istam ex equitate infra eod. in fine argu. dicto. §. quia autem / et ista non tendunt ad diuersos fines / sed ad eundem sinem: secus in contrariis

¶ Quid de vassallo. dic ipsum habere vsumfructum a non dominium directum vel vtile auten. quib. ex caus. feuda. amitta. §. fina. colla. x. vel dic ipsum habere / prout fuit conuentum nfinibus simile supra de restitutio. spoliato. cum ad sedem i1nfra de appellatio. significauit in fine. supra de procuta auditis. ff de vi et vi arma l. i. §. ex die. C. si quis alteri velsi bi cnm propria largitione regum propter istam expressio. nem / abbas amisit causam suam vt liquet ex sequentibus: nec hac decreta. fit mentio de traditione: cum hoc casu non sit necessaria ad acquisitionem dominii. C. de sacro sanct. eccie. l. fina. adiudicari.

¶ E sic nota quod illud quod est meum petere possum mihi ad iudicari. supra de consue. cum dilectus et hoc dicit verbum adiuidicare id est ad se spectare iudicari simile. i1fra hoc lib. de concessio. prebend. quia iu cunctis in fine. supra de prescriptio. auditis in fine et infra de religio. domi. cum venerabilis.

¶ Proprie tamen fit adiudicatio in his actionibus que mixtamcausam habent insti. de actio. quedam insti. de offi. iudic. § si familiees seq.

¶ Uerum rem meam ab alio detentam peto mihi restitui. supra de fide instr. inter dilectos silicest respon. Sed iure ciuili peto rem meam ad me spectare declarari. ff. de revend l. ex diuerso. §. i. ff. si serui. vendice. sicuti i. § sed si que ritur et vos quibus papa scribit.

¶ Et sic nota quod quando duo sunt et vnus est sub alio: vtenr. que potest agere et defendere ciunctis vt bic et hoc est tutius ar¬ supra de maior. et obedi. inter qua tuor / et diuisum infra de religio do. cum venerabilis. supra de transactio. veniens / et supra de iudici. cum deputati amoueri. Nam probato petitorio: ipsum trahit ad se possessorium n supra de causa posses. et proprie. cum dile ctus sub conditione et hec responsio probatur. ff. de lega. primo ceterum in princ. et. §. si sub conditione / et. ff. de conditio. et dimonstra l. eum qui. ff. de verbo. obliga l. si rem meam. Sed si il. lius rei non est commercium: secus vt ff. de verbo. obliga l. liber homo / et ff. de actio. emp. l. fina. ff. de verb. obliga. intenstipulantem. §. sacram.

¶ Et enim abbas de bonefon. dicebat donationem factam hospitalariis non tenere: vt quia facta eo tempore quo res donata erat apud hostes non in dominio donatoris: et ipsi hospitalarii respondent: vt habetur in textu natura vt d. §. sacram ibi expectari equalitas vt d. l. liber homo vbi est estimabile mox. C. de sacrosan. eccl. l. vlti. ad ipsos scilicet christianos distabant dicebant hospitalarii / quod Abbas de Bonefon. non ostende bat donationem regis sibi factam de loco de Rosellis: dicebat abbas predictus quod non nocebat eis / quia ostendebat donationem monasterii populeti factam a rege / et donationem monasterii populeti factam monasterio de bonefon. et tunc responderunt hospitalarii vt sequitur intentio bena dicit. quia ex nullo verbo proposito in donatione facta monasterio populeti apparebat voluntatem donatoris fuisse quod locus de rosellis daretur monasterio de Bonefon. et per hoc facit quod verbum donationis non referebatur ad monasterit de bonefon. sed ad monasterium populeti / et ideo non videbatur ius quesitum in re sed adplus in persona. ff. de annis lega. galus. ff. de lega. primo quidam testamento in princi. ff. de contrahen. empt l. vlti. in fine. Si autem apparet aliis presumptionibus pr de voluntate donatoris / scilicet quod ad monasterium de bonefon. perueniret res donata aliter prouideretur monasterio de bonefon. ff de rei vendic. emptor. § ancilla. ff. de lega. ii. titia cum testamento. §. titia cum nuberet donatio infra de eccle. edifican. ad audientiam / contra. ff. de seruitu. vrba. predio. si seruitus. §. vlti ff. de libera. causa. seruus. Sol. ibi non quaeritur ius in re sed personalis obligatio litacontestata. Item alia ratio / quia ex alia causa expressa agebatur: vt supra eo. in princi. videri ff. de iudic. non potest. et. l. solemnius. ff. ad exhiben. tigni. §. vlti. nec obstat. ff de pugno. actio l. si rem. §. vlti. quia ibi loquitur in pignoratitia que statim nascitur soluto debito: pro quo pignus fuerat obligatum.

¶ Uel dic eam statim natam: cum conuenit de pignore: sed impeditam quousque fuerit solutum precium: sed contra est eadem lex. §. omnem ex eadem scilicet concessione altera scilicet monasterio de Bonefon. diceba. tur bene allegabat iste in hoc: quia si ista res non perti nuerit ad regem nihil poterat de hac disponere: sed si ad regnum pertinebat / licet eam non possideret: ius quod in ehabuit bene dare potuit. ff de fundo dotal. l. si fundum: et ad hoc obligare potest. successorem

¶ Uel dic male allegabatur: quia obligatio conditionalis bene astrinxit successorem. ff de pact. let pactum. C. de de na. spem. inst. de verbo. obliga. ex conditionali separata Nec hec valebat / quia bonorum separatio non habet locum nisi in certis casibus qui enumerantur. ff. de sepa l. prma / que hic non dicebantur impetrata seu facta [superue. nienti ff. de rei vendi. sinautem in princ. et. §. primo. ff. ad exhiben. tigni in princ. seruatur in reo: vult sic arguere: vbi agitur rei qu vendica. duo sunt extrema dominium ex parte actoris. ff. de rei vendi. in rem primo respon. et possessio seu detentio ex parte rei. C. de alie. iudi. mut. causa fac l. i. ff. de rei vendici. l. officium. Sed ex parte rei sufficit detentio (etiam tempore sententie ferende vt d. ll. sinautem / et tignet. ff. de pecul. quesitum i. respon. ergo idem in actore: sed ad hoc statim soluitur ipsius scilicet actoris Speciali) vt in libello. puta ex causa donationis regis: et postea lis ceptafuit ex causa predicta siue alia scilicet: quia res quam petuex causa donationis: sua facta est post litem contestatam ex causa donationis: que penitus est alia a causa donationis prime: vt pote ex causa donationis facte monasterio de bnefon. non per regem: sed per monasterium populeti: quia alio loco et tempore facta post litem contestatam: et sic ex eaactum non est. Nam locus et tempus que mensurant remextra: non possunt esse diuersorum contractuum: quando sunt diuerse mensure. Et sic alius locus / et aliud tempus. in vno et altero que tunc id est tempore litiscontestationis obnoxium talis libellus in personalibus admittu non debet. supra de libel. obla. dilecti: si tamen admissus fuerit tenet. C. de anna. exceptio. si ex multis. Sed in realibus communiter admittitur. ff. de exceptio. rei iudici. si mater. § eandem quoniam et si hic allegat tres rationes albandum propositum: secunda ibi nec enin iudex: tertiaibi r prodesset: et aliquas de illis repetit papa infra eo. § presatm quas fortificando adiuuat indabite scilmt in exordioinsquia tunc non debebatur: iaet enim iniuste petat / nihilominus un dicium i instantia iudicii tenet: dum tamenordo iunis seruetiria sententia tenet etiam si feratur contra ius litigatoris: niifuerit appellatum. supra eo. cum inter nos infra de sen. excom balib. venerabilibus. §. vbi autem iudicium quia hoc casutampus sententie erat spectandum. ff de rei vendica. sinau. i. responso. et. § i. et. ff. de pigno. actio. si rem. §. vlt. scosuennaquia cum in genere dicat eum sibi obnoxium / et eum inuenit quae pore sententie obnoxium contra conscientiam iudicaret sieunon obnoxium iudicares

¶ Item ex hac sententia perpetuo. ex omni causa pararem exceptio rei iudicate absoluto: sed sic non est quando excata causa petiit: quia tunc tantum paratur exceptio ex illa causa &fr de causa possessio. et proprie. c. fina. et ff. de excepuo. reiin dic. si mater. §. eandem.

¶ Et sic proponens in genere lite contestata potest de vnacamsa probare et obtinere iudicio. ¶Quia probationes et auinter easdem personas preiudicant etiam in alio iudicio: sia idem agatur: vt hic quia sub generalibus verbis ingonnis temporis scilicet ante litem contestatam et post dedicia tur in iudicium.

¶ Sed qualiter valebunt attestationes / te non contestata: quia constat quod hic superuenit causa post liicontestatam: dicunt quidam quod attestationes valebuntproutraditur. supra de testib. presentata. C. de testib. l. fina. dic. quod bifacta est contestatio super causa que etiam emersit post la tem contestatam. Quia omnis species continetur sub genre c habitu. supra de rescrip. pastoralis: licet genus conuneamin specie / actu: vnde eo quod dico mihi obnoxium / et ipse li contestatur / negat omne obnoxietatem: vnde probata vuobnoxietate etiam emergente post litem contesta. probatiustentum vt infra sequitur nec hic est consideranda menum temporis. vel loci / quia genera certis loco et tompolnon mensurantur: sed species que habent tempus et locuum se concomitantia vt infra eod. circa finem et tunc) scilbcet tempore litiscontestate fundauisse non habita disufctione inter personaleset reales actiones nisi quia pernales raro admittuntur causa non expressa: sed reles causa non expressa sepe admittuntur. et si in eis cenicausa sit expressa: nisi causa expresse proposita sit nata tepore litiscontesta. non prodest ei si postea alia superuenite ff. de excep. rei iudic. si mater. §. si quis autem petat et § sica ro et de istis causis in libello exprimendis notatur supra de libe ob. capitulo. ii. Aliis nota quod sententia habet post h cialia subiicere clausulam generalem: sub qua omnis caudecisionem iustificans valeat comprehendi inchoatam per litiscontestationem: quia tunc est vere litis exordiumu anten. vt litig. in exord. litis in principio colla. ix. et noi. upide offi. de lega. super questionum. §. primo donationis puta quia dicit peto talem fundum ex causa donationis: licu non adiecerit de tempore et loco donationis / quia cum denationem commitantur necessario locus et tempus non priederit petitori si post litiscontestationem eadem res sibi ua netur enm de certa donatione intelligi oporteat loco etempore certis facta vt hic dicit: nam vt continetur inprate decisa monachi de Populeti donauerunt locum de Basellis monasterio de bonefo n. post litem contestatam vtiquet in parte decisa: secus si dicat hanc rem ad se pernnc re iure dominii / vel quasi vt hic si post litem contestatam s uum ius acquirit: fertur sententia pro eo. ff de rei vendl. si autem. §. primo et primo respon. Cum enim nullas cauus dominii expressit specialiter / non habet concomitantus / ci et temporis certorum. Et ideo non est vis quo loco vbtempore dominium ad ipsum perueniat ante sententiaum causam scilicet emptionis vel donationis velsimilis vacua id est impossibilis / certa enim venditio non potest nenisi certis locis et tempore non tamen propter hoc actorbbet exprimere in libello diem et locum facti confracus sicut nec testis. supra de fide instru. cum Ioannes: nii suubm hoc ex certis causis faciat fieri vt dicto capitulo cum Id annes circa finem argu. insti. de actio. §. curare inuaudr cum in dubio regulariter contra actorem sit pronuncdanduam supra eo. si duobus supra de probatio. ex literis / cum enimnon sit probata venditio certis loco et temporesacfa.. sic fit dubium an ante litiscontestationem vel post full cta / et propter hoc est inualidum actori probare causam s neloco et tempore concomitantibus: et consimilis quesuest notata. xxxiii. q. i. in prin. concomitantia sclctempus locus: sed sufficit quouis loco et tempore illud factum fuisse

¶ Ex quibus concluditur / quod agens generaliter certa causa non expressa: non habet locum et tempus certa probare: quia hec non concomitantur genus: secus si ageretur causa specialiter expressa / quia actus speciales non mensurantur loco et tempore: naactus sunt suppositorum hoc est singulorum: vnde homo non gene rat in genere / sed homo sortes generat / et ideo genera non mosurantur loco et tempore / et tempus quod est mensura motus sing laria que sunt mobilia mensurat non intellectualia / vt genera. Et licet q. d. et si hec quia dicta sunt non possent tollerar. de iure stricto: sic tamen de equitate est seruandum argn. ff. quib. mo. pig. vel hypothe. solui. sicut. § si debitori l. ita vnneratus in fine. ff. ad leg. aquil. supra hoc libr. de offi. de lega sia is cui / et ne causa prorogetur saltem vt tollatur circuitus. ff de condi. indebi. dominus testamento.

¶ Sed contra / iura sunt promptiora ad soluendum quam ad condemnandum. ff. de actio. et obliga. Arrianus. ff. de reg. iur. fauorabiliores / et iinfra hoc lib. de reg. iur. non licet actori. Sed sirreus sine facto actoris acquirat lite pendente exceptionem sibi non prodest. ff. de excusa. tuto l. ii. §. munerum / et. ff. de vaca. et excusa. muner. l. ii. §. et qui ad munera. supra vt lite pendem dilectus. supra de testib. causamque. Ergo minus in actore

¶ Sol. hoc obtinet ex equitate que sumitur. supra eo. versi. non prodesset / et. d. l. dominus.

¶ Item actor plus grauaretur / quod sibi agenti generaliter posset opponi exceptio rei iudicate. ff. de except. rei iud. si mater. § eandem / et sic enormiter lede retur acior.

¶ Nec obstant. d. §. munerum / et qui ad munera qui vocatio ad munera fuit legitima que ex post facto superuniente causa non potest infringi infra hoc lib. de reg. iur. factum legitime. Nec obstant. d. decreta. que loquuntur in genere quod speciem de qua lis pendet non comprehendit / et idem non hoc lib. de reg. iur. in generali. Ioan. Mona. Cardi.

Vinm ab ina. Amo bulus decretalis est dicta. supra hoc lib. de electio. cum performam presentibus ex quo sunt frasentes et consentientes: est peride ac si pronunciaretur ab vno. C. de erro. aduoca l. prima. ff. de ver. obliga si procuratori: secus si nen concordarent in vnam sententiam Auten. vt indic. expec. sci. ius. §. si. autem / colla. ix. nostales vt praferat tam nomine suo quam aliorum / et sic aliorum minister arsu ff. de constitu. pecu. licet et l. eum qui §. Iulianus. Io. Ma¬

ET si sententia, Hec decretalis in maiori. parte sumpta est. C. de saten. ex peric. recitand. et habet tria dicta primo ponit regulam. Secundo ver. episcopor contra regulam ametit instantiam. Tertio. §. siiam) aliam ponit regulam: ecce primum ab alio vbi vnus est iudex secus si plures. supra eo. c. proximo tempori C. de senten. ex pericul. recitan l. ii. interesse) potest tamen appellari / et licet prescribatur appellationi: via tamen nullitatis remanet. ff. de appella. si expressim. ii. respon. et tunc licet hoc casu appellatio non habeat effectum extinguendi vel suspendendi: habet tamen effectum deuoluendi a not infra. de regu. iur. in generali prerogatiuam supra hoc lib. de officio delega. c. si.

¶ Et enim episcopatus nedum est dignitas: sed culmen dignitatis infra de preben. venerabilis: et ob hoc appellatione dignitatis non continetur infra hoc lib. de praeben. c. ii. illustrium. C. de sentem. ex pericu. recit l. i. Idem econtra / vt si recitauit non in scripto. C. de senten. ex pericu. recitam. l. iii. ffando C. de dilatio. a procedente. Et sic nota hic tres casus in quibus sententia nulla est ipso iure. Ioan. Mona. Cardi.