Titulus 22

ARbitri. sunt siniles: in dicibus. ff. eo l. i. ii. 1. vi. c. a iudicibus.

¶ Dicto ergo de indicibus serquitur videre de arbitris.

¶ Uel dic cum iudicia nonnulilas moras habeant. ff. vt leg. no. cau. l. etiam i Respon. Et matu iudiciorum ad arbitros recurritur ideo ante ti. de iudipraemittit de arb¬

¶ Et dic quod arbiter est nomen equiuocum aliquando efftuaccipitur pro iudice delegate vt ff. qui satisda. cogan. ab arbitris et l. sequen. Aliquando accipitur pro arbitro sumpto in causa suspitionis / et ab istis appellatur. supra hoc libro de offi. de lega. ab arbitris

¶ Aliquando accipitur pro reuelatore consiliorum: vnde Salustius / procul arbitris omnibus remotis.

¶ Aliquando accipitur arbiter in quem ex mera voluntate contractantium est conuentum sic accipitur hic. et. ff. et. C. eo. ti l. pri. et a tali non appellatur. C. eo l. prima cuius sententia siue equa sine iniqua est tenenda et sibi imputer. qui compromisit. ff. eo. l. diem. § stari. et. ii. q. vii. arbitrarii: et coram tali arbitro non potest fieri reconuentio: nec de matoribus causis potest arbiter assumi. supra eo cum dilectus. supra de in integ. resti. causa in fi¬

¶ Et dictus est arbiter ab arbitrando / et arbitrari est estimare: nam arbiter estimat inter partes: et dicitur arbitenr quasi arcens bis inter: nam iter bilis / hoc est ire que habetur ex anfractibus iudiciorum / per abitros artatur.

¶ Et notandum quod arbitrorum duo sunt genera. ff. pro socio l. si societatem. §. arbitrorum vnde nullus est arbiter cuius dictum non redigitur ad arbitrium boni viri vt d. § stari alter cuius dictum redigitur ad arbitrium bont viri ar. supra de iureiur. quintauallis. et. c. veniens. ff. de oper. liber. si libertus. Ita et in primo genere arbitrorum si compromittatur in duos et de tertio assumendo in certo sit compromitsum non tenet vt ff. eo. item si vnus. § si in duos

¶ Et dato quod ex clausula indeterminata assumatur tertius non valet / vt d. §. et. supra eo. innotuit.

¶ Et est ratio: quia hec forma est a iure reprobata: et ob hoc materie vniri non potest: hoc est questioni decidende. Et forma secundum philoso. est indiuisibilis / et hoc habetur. in hac materia. ff. eo. ti. parui. in fi¬

¶ Et arbitria ad instar iudiciorum sunt reducta. ff. eo. titulo. l. prima.

¶ Et sicut iudicium est actus qui vult recte nunciari. C. quidar. tuto. vl cura. po. l. vniuersis / ergo et arbitrium. vnde vbi par tes sibi non prouident de tertio quoquomodo: ius partibus prouidet. ff. eo. item si vnus. § principaliter:

¶ Sed vbi partes sibi male prouident vt d. §. si inteduos: ius partibus non prouidet et factum illegitimunc assa

¶ Sed in secundo arbitro dico secus: nec mirum: quia iste secundus laxiorem habet potestatem / quae reduci potest ad arbitrium boni viri / et est casus. supra eo. cum a nobis.

¶ Et iste proprie dicitur arbitrator quid in dubio. ff. de indi l. i. in suo simili notatur. Et no. Inno. in d. c. quintaua. lis. Io. mo. Cardinalis

ex tribus, Hac decretaliob uiatur opinioni frandulente que habebat argumentum ff. eo. tit. diem. §. si plures.

¶ Et est ratio huius decretalis vbi duo arbitri omino essent concordes in vnam sententiam: et tertius omnino aduersus valeret a duorum sententia. vt d. §. si plures et ff de re iudi. duo ex tribus: ergo multo magis vbi tertius (in ali¬ quo bsaltem) concordat: secus vt hic: vbi tres in summadiscordant. ff de re iudi. inter pares in fine. Io. mo. Car.

VT quastionibus, Hec decretalis immutat de iure ciuil. daliquid vt lites facilius finiantur ff. eo. sia in tres alias sub lege. Item si vnus / simiIle. supra hoc lib. de offi. ordi. vt litigantes.

¶ Et hec decretalis tres abitros reducit /ad tres indices cum clausula / quod si non

¶ Et quod hic dicitur sumitur ex doctrina glo. supra de officio delega. cum causa¬

¶ Et hec decretalis habet tria dicta. Primo ad dicenda prohemium ponit. Secundo versi. statuimus) ius nouum statuit. Tertio versiculo circa respondet tacite questioni celerius quod habent desiderare iudices. ff. si. cert. lpet. l. quidam. supra de dolo et contuma. finem videatur vt d. l. si iuntres repleta) a hec verba sumuntur. C. de iud. properandum §. cum autem heremo imitari.

¶ Sed que est ratio e Dic quod arbtri a partibus eligum tur / et ius quod est minus datum a partibus supplet. vtre alias. ff. eo. Item si vnus. § principaliter / que ratio non habet locum in iudicibus qui maiori maturitate creantur. et ideo ius ita non habet curare / supple in eo quod presum. tur factum firmius.

¶ Item in iudicibus attenditur rigor: cum iudices non de beant esse clementiores lege autenti. de iudi. §. oportet columna sexta¬

¶ Et de iuris rigore / factum tribus iudicibus commisasum / duo non possunt expedire: vt ff de re iudic. duo ex tubus. Secus in arbitris qui prout visum est eis pronunci ant. c

¶ Dic ergo nihil esse immutatum in iudicibus. Nam aut sunt ordinarii / aut delegati. Siordinarii quilibet procedere potest. ff de offi. consulis. l. i. si delegati / aut simpliciter. Et tunc vnus non potest sine altero. ff de re iudi. duo extribus / aut non simpliciter et hoc dupliciter. Aut cum clausula vos vel duo aut vnus vestrum / et tunc quiliber. potest occupare. supra hoc lib. de offi. deleg. cum plures i. Respon. Nec mirum / quia hoc casu duo ordinarii et delegati equuparantur no. ff de re iudic. pomponius alias incipit si vni.

¶ Aat est clausula / quod si non omnes etc. Et tunc tene. supra de offi. de lega. prudentiam. §. adiicimus. et c. causam matrimo / nii. Io. mona. Cardinalis.