Table of Contents
Glossa aurea super Sexto
Prooemium
Liber 1
Titulus 1 : De summa trinitate et fide catholica
Titulus 2 : De constitutionibus
Titulus 5 : De postulatione praelatorum
Titulus 6 : De electione et electi potestate
Titulus 8 : De supplenda negligentia praelatorum
Titulus 9 : De temporibus ordinationum et qualitate ordinandorum
Titulus 10 : De aetate et qualitate et ordine praeficiendorum
Titulus 11 : De filiis presbyterorum et aliis illegitime natis
Titulus 13 : De officio vicarii
Titulus 14 : De officio et potestate iudicis delegati
Titulus 15 : De officio legati
Titulus 16 : De officio ordinarii
Titulus 17 : De maioritate et obedientia
Titulus 19 : De procuratoribus
Titulus 20 : De iis, quae vi metusve causa fiunt
Titulus 21 : De restitutione in integrum
Liber 2
Titulus 2 : De foro competenti
Titulus 3 : De litis contestatione
Titulus 4 : De iuramento calumniae
Titulus 5 : De restitutione spoliatorum
Titulus 6 : De dolo et contumacia
Titulus 7 : De eo, qui mittitur in possessionem causa rei servandae
Titulus 8 : Ut lite pendente nihil innovetur
Titulus 10 : De testibus et attestationibus
Titulus 13 : De praescriptionibus
Titulus 14 : De sententia et re iudicata
Titulus 15 : De appellationibus
Liber 3
Titulus 1 : De vita et honestate clericorum
Titulus 2 : De clericis non residentibus in ecclesia vel praebenda
Titulus 3 : De clericis non residentibus in ecclesia vel praebenda
Titulus 4 : De praebendis et dignitatibus
Titulus 5 : De clerico aegrotante vel debilitato
Titulus 6 : De institutionibus
Titulus 7 : De concessione praebendae et ecclesiae non vacantis
Titulus 8 : Ne sede vacante aliquid innovetur
Titulus 9 : De rebus ecclesiae non alienandis
Titulus 10 : De rerum permutatione
Titulus 11 : De testamentis et ultimis voluntatibus
Titulus 13 : De decimis, primitiis et oblationibus
Titulus 14 : De regularibus et transeuntibus ad religionem
Titulus 15 : De voto et voti redemptione
Titulus 16 : De statu regularium
Titulus 17 : De religiosis domibus
Titulus 18 : De capellis monachorum
Titulus 19 : De iure patronatus
Titulus 20 : De censibus, exactionibus et procurationibus
Titulus 21 : De consecratione ecclesiae vel altaris
Titulus 22 : De reliquiis et veneratione sanctorum
Titulus 23 : De immunitate ecclesiarum, Coemeteriorum et aliorum locorum religiosorum
Titulus 24 : De clerici vel monachi saecularibus negotiis se immisceant
Liber 4
Titulus 1 : De sponsalibus et matrimoniis
Titulus 2 : De desponsatione impuberum
Titulus 3 : De cognatione spirituali
Liber 5
Titulus 1 : De accusationibus, inquisitionibus et denunciationibus
Titulus 6 : De excessibus praelatorum et subditorum
Titulus 8 : De iniuriis et damno dato
Titulus 10 : De poenitentiis et remissionibus
Titulus 11 : De sententia excommunicationis, suspensionis et interdicti
Titulus 23
Capitulum 1
QVia nonnulli. Hec decretalis habet tria dicta. Primo tyram nidem potestatis secularis in ecclesiasticam libertatem recitat in genere. Secundo versi. Sane eandem eneruat magis in specie. Tertio. §. volentes contra. eam prouidet solicite inuidi ii. quvii. laiciexpedit morbo narrato contra illum adhibet medellam Francie) nunquid hec decretalis est localis / dic quod non: sed hic narrat accidentiam facti / vnde handecretalem prosequitur Papa generaliternon localiter hoc libro de censib. quanquam adiiciendo ad istam generalitatem. quod non faceret si esset localis collectas a super istia specialiter prouidetur infra. eo. clericis constitute]. Quid / contra possessiones erant censuales dic quod transeunt vbi est onus reale: res transit cum suo onere ad quemlibet possessorem. C. rem alie. etc. l. vna. Nec concedens videtur concedere nisi ius quod habet in re. ff. de contrahen. emptio. qui tabernas: vbi tamen aliquis allodium in feudum dona ret ecclesie / censeri debet res postquam deuenit ad ecclesiam libera: nisi de gratia ecclesie res daretur in feudum col. x. de pace iur. firma. in fine coartare sed quid si res est censualis: et dominus census habet iura quando moritur posidens quod vulgariter vocatur releuatio / quomodo ista dominus census amittet censum sine culpa suarquia ec. clesia sicut imperium non moritur / licet imperator et sponsus ecclesie moriantur: auten. quo. opor. episcopos. §. licern. tiam col. prima. supra hoc libro de rescrip. si gratioso¬
Capitulum 2
DEcet. Hec decretalis habet quatuor dicta: primo de cet que debeant in ecclesiis fieri. ii. versiculonullus docet a quibus in eisdem debeat abstineriiii. §. ordinarii statutum hoc madat obseruari: et attentata contra prsum irrita decernit. iiii. §. qui vero comminationem pene venier tibus contra statutum subiungi sanctitudo Quicquid enim domino consecratur: sanctum sanctorum erit domino. xii. q. ii. nulli liceat / nec ad humanos vsus postea redire debet. supra de rer. permuta. mancipia cultus quia ecclesia dei / domus orationis esse debet / non spelunca latronum. supra eo. cum ecclesia. Et locus diuinis obsequiis deputatus nullus est temerariis ausibus prophanandus. supra eo. ecclesie pacificus Et merito quia Christus est rex pacificus / qui vt pacem daret venit in mundum: xxiii. q. i. nisi bella sic itaque humiliter ergo debemus intrare coram domino dominorum et ibi quiete et honeste stare: cum hoc etiam coram domine temporali faciamus instruat per bonum exemplum reficiat) eis complacendo omne genu hoc verbum est apostoli ad Philippen. ii. generalitera nota quod generaliter dicitur / omnibus singulariter dictum intelligitur seditionem b. Sed quid si furtum committatur in ecclesia / nunquid commitens habebit immunitatem Gofre. dicit quod sic / quia tantum excipiuntur si publicus latro / et agrorum depopulator. supra eo. inter alia: dic contra quia ibi loquitur de delinquentibus extra ecclesiam et cemiterium / ad que confugientes habent immunitatem: exceptis illis duobus / vt d. c. inter.
¶ Si autem in ecclesia vel cemiterio delinquatur: nunquam conmittens habet ibi immunitatem. supra eo. immunitatem. autem. de manda. prin. §. neque col. iii conciones id est congregationes ad aliqua secularia exercenda / vnde versus. Quicquid vult helyvult omnis concio celi peccatorum) nota in ecclesia esse orandum / potius quam in domo priuata
¶ Item nota in ecclesia peccatorum veniam postulandam: vt hic auten. vt liceat matri et auie. §. quia vero colum. viii. Et si ecclesia lesa fuerit quilibet potest vti interdictis. ff. de interdi l. i. et. l. interdictorum. §. interdicta iudiciorum / supra eo. c. primo ecclesiastica enim iudicia ibi possunt tracta ri. ii. q. ii. c. vlti inibi i. in ecclesia ordinarii quia parum esset iura codere / nisi essent qui iura exequerentur / et tuerentur ff. de orig. iur. l. ii. §. post originem. supra hoc lib. de stat. regn. capitulo vno. §. quoniam supra hoc libro de elec.¬ vbi. §. preterea compescant per censuram ecclesiasticamus/ vel aliam penam arbitrariam: ex quo hic non exprimitur. supra de offi. delega. c. de causia ad hoc. id est propter hoc ad premisa id est ad compescendum ea que hic interdicuntur iudicium
¶ Sed quid de contractibus initis in ecclesia: nunquim. valebunt / dic quod non debent ibi fieri: et qui facit ibi / peccaper hoc. c. facti tamen ibi non sunt irriti cum hic processus et sententias iudicum tantum irritet: vnde non extendam ad alia / cum sit pena. ff. de liber. et posthu. cum quidem infra hoc lib. de reg. iur. odia petulanti id est superbienti deputandorum id est illorum quos ordinariis debent deputare asiduos et ad ista compescenda idoneos ab ipsis ordinariis acrimoniam hoc verbum exponitur. supra hoc lib. de staturegula. c. vno in fine abstinere hoc vera penitentia de malis preteritis / dolere / et dolenda vlterius proponere non committere de peni. dist. iii. c. i. Io. Mo. Car.
Capitulum 3
CLerici, Hec decretalis aditucit ad. c. proximum. et ad. c. non minus / et ad. c. aduerius: et habet tres partes. dam primo tam abusus potestatis secularis contra liberatem ecclesiasticam quam prelaorum indebitam patientiam xcltat. Secundo. §. nos ig ur super istis statuens penas tam facientibus contra ecclesiasticam libertatem / quamprelatis ino bedientibus et negligentibus inflictas exprimitet assignat. Tertio. § absolutionem a supradictis) a latis ententiis / non obstatibus quibusuis priuilegiis sibi reselat oppido / l. valde antiquitas. ii. q. vii. aicos et. c. la. ci in vetitum iuxta illud iucani. Nitimur in vetitum semuer: cupimusque negata quam l. quantii potestas. supra de constitu. ecclesia et. c. que in ecclesiarum. xcvi. dist. dene quidem circa fine dicioni / l. potestati. infra. de excess. prela. nimis in fine. t. iii. iudith in dicione tua domine cuncta. sunt posita / nec acribitur per. t. vt dictio sed per. c. solum acquiescuntr Et sic nota non solum peccari committendo: sed etiam omittendo illa que incumbunt. supra hoc. lib. de reb. ecclesie non alie. c. ii. §. et nihilominus. ii. q. vii. sicut inquit. et cap. quod propter et. c. negligere. Nos igitura hic narrantur duo: primo de prelatis et ecclesiasticis personis soluentibus contra hoc statutum ii. versi necnon narratur de seculari potestate adhec inhibita compellente / et de penis illorum imposuerunt Quid si hec impositio non fiat ecclesiasticis personis sed hominibus ea rundem dic in hoc fieri fraudem ln gi de qua est dictum infra hoc lib. de reg. iur. c. viti. et hec prohinitio vt hic / prohibetur sequela infra hoc lib. de fegu. iur. cum quid prohibetur. Et collectando homines ecclesie quo dammodo ecclesse collectantur. arg. infra de priuileg. quanto et infra eo. eos. et. xii. q. ii. ecclesiarum seruos. C. de epi. et cleriiii. in fine.
¶ Et interest ecclesiarum locupletes habere subiectos: habundabit enim fiscus et imperium: si habundet sublectis locupletibus auten. vt iudi. sine quo. suffrag. §. cogi¬ lratio. col. ii. et sic diminuendo de hominibus ecclesie / de n da ecclesia diminuitur articulo hic casus semper excipitur. supra de offi. ordi. pastoralis quibusuis simile. supra de elec. sepe hoc libro et eo. lib. de senten. excomunicatio. alma. §. vli. timo. Ioan. Mona. Car.
Capitulum 4
QVoniam. Hec dereralis vebec cus, glicta. Pmo abusum potestatis. secularis contra litteras papales et iudices ordinarios ponit. Secundo. §. nos iustitiam contra dictos abusores statuit. iii. Tertio. §. si quis facientibus contra statutum penam infligit iustitiariorum) vulgare a est apulie sicut ponitursupra de pigno. Ex literis in princi. balliuorum vulgare est francie sic ponitur infra hoc lib. de senten. excommunica. dile cto et infra. eo. c. vlti. pertinent hec parificantur. supra de offi. odi. conquerente confouemus nota quod nullus habet in se negligere quod habet in aliis obseruare / et primo quis habet curare de se et spectantibus ad eum quam de aliis: 1. q. i. multi. ii. et. iii. feo. C. de serui. preses ipso facto id est sine hominis adminiculo de hoc nota. supra hoc lib. de elec. quam sit in fine satisfactum de hoc est notatum infra hoc lib. de sentem. excommunica. solet: Ioan. Mona. Cardina.