Titulus 15

¶ Delegatus est potior legato / in re specialitersibi commitsa. supra eo. studuisti / et ob hoc hic titulus sequitur precedentem. Ioan. Mona. Cardi.

OFficii nostri. hec decretalism vtria dicit. Prlmo proemium ad dicenda ponit. Secundo versi. proinde siatuit: Tertio versi. nisi duos quod sus a dicto statuto excipit de bitum quod est generale / cum: papa sit constitutus in totam solicitudinem. ii. q. vi. decreto. vnde potestatem habet superomnes (etiam reges et principes) supra de iudi. nouit infra qua ilii. sint legiti. per venerabili. xxiii. q. v. administratores / supra hoc libro de suppl. negiprela. grandi. infra de foro compet. ex tenore scadalum a quod semper est vitandum: dummodo deus qui est viaveritas / et vita / non offendatur supra de renun. nisi cum pridem. §. pro graui. infra de prescrip. nihil quiescimus supra hoc libro in princi. infra hoc libro de resti. spolia. capfrequens. Et imperator voluntarios labores appetit / vt subditis quies paretur / auten. vt diuine iussio. col. viii. 3. auten. vt iudi. sint quoquo suffra. in prin. col. ii. legati: non ta / legatorum quidam sunt ratione ecclesiarum suarum vt Eboracen. et Cautuaricen. supra eod. cap. primo. infrade appell. cap. primo. et hos vocat hostien. natos quia nascuntur dum prelati ecclesiis predictis preficiuntur Et quidem sunt a sede apostolica missi: et hi dicuntur dati: suea quidem a sede apostolica missi sed de latere / et isti appellantulegati a latere vt sunt cardinales: et hi dicuntur de latere principis diriuati seu collaterales quodque isti aliis habentanpliorem potestatem tam in collatione cbeneficiorum / et reseruatione eorundem / quam in absolutione excommunicatorum proplaviolentam manuum iniectionem vt hic et infra. eo. praesenti. et. supra co. vc. lentes et c. excommunicatis / et. c. quod translationem. et infra. de sent. ex. communica. ad eminentiam. Et cardinales legati dicuntur de latere missi / quia assistunt principi et lateri eius / in consiliis dandis a. de elec. in Genesi in fi. et c. ecclesia. ii. in fi. Et sunt pars corporis principis / vt patricii imperatoris. vi. q. i. §. verum. ea l. si quis cum militibus. C. ad leg. iul. maie l. quisquis insti. quibus mo. ius pa. po. solui. §. filiusfami¬

¶ Et ob hoc dicit Bernardus ad Eugenium papam loquens de Cardinalibus / non dico te sanum dolentem latera

¶ Sed quero legatus de latere quam cito exit vrbem potest absoluere excommunicatos propter violentam manuum iniectione vt dictis iuribus: et ar. ff. de offi. procon. et lega l. i. et. ii. et existens extra occurrit sibi talis excommunicatus / lesus statim darsibi libellum: petens sibi satisfieri pecuniariter sicut potest infra de senten. excommunica. parrochianos et. c. ea noscitur primo respon. xvii. q. iiii. si quis deinceps: numquid potest / dicit Host en. quod legatus hoc non potest diffinire / sed hec habet ordim nario excommunicati committere: vt vice legati excommunicatum absoluat iuxta formam ecclesie. Dicit etiam / quod ipsum potest absoluo re si periculum est in mora arg. infra de senten. excommunica. sacro. §. primo: et tunc mandabit quod nisi satisfaciat in eandem sententia reducatur: et de hoc notatur infra hoc libro de senten. excomni. ca. eos: tum dic legatum istum posse absoluere. supra eo. quod transsa. tionem: quia licet proconsul iurisditionem contentiosam antequam ingressus sit prouinciam sibi decretam / regulariter exercere nequeat. ff de offi. proconsul. l. iiii. ad finem. Sic nec legatus regulariter. Sed hoc fallit hoc casu in quo eius territorim habetur / seu verius potestas quam cito exit vrbem vt dictis in ribus ob fauorem liberationis anime / et ob autoritatem missi qui est de latere illius cuius territorium siue potestas est vbique. Nec obstat quod non supra eo. nouit. Nam absoluere est iu risditionis contentiose que exerceri non potest nisi iudice sedente pro tribunali quod non est nisi in territorio sibi commitso. Sed hoc casuest legati territorium seu verius potestas fauorabilis / vt premisi que prorogatur ad alia per indirectum argu. C. de iudi l. quotiens plenam hoc tamen ad omnia se extendit / cum plura excipiantur: vt no. d. c. quod transla. tionem missi. Non cardinales ecclesiarum sicut Cantuarien. et Eboracen. Archiepiscopi dignitatem. Nota quod legatio est dignitas / cuius ratione ipse legatus preest omnibus de prouincia sibi commissa. ff. de offi. procon. si in aliam. § fi. et l. sequem. et sequem. et inde est officium / et vicarios episcopo. rum dariposse iudices: vt non supra hoc lib. de res. statutum. §. prmo munere generali potest tamen hoc habere ex specialiconcessione / vt infra sequitur beneficia etiam vacantia. supra hoc lib. de offi. vica. capi. vltimo potestatem. Contra. supra hoc libro de elec. Is cui. et. supra hoc lib. de suppl. negl. prelacapi. vlti. Sol. Est diuersus casus non aduersus et specialius ibi datur administratio quam hic [specialiter id est speciali priuilegio quod ad consequentiam trahendum non est. vii. quesi. prima petisti infra hoc libr. de regul. iur. quod alicui. Et hoc casu iste cui prouidetur per istam specialem concessio nem non habet ius ex iuribus legationis sed delegationis infra hoc lib. de prebend. hi qui in fine indulgendum Non extendendum / cum tenor priuilegii sit stricte obseruandus infra de priuileg. porro. et. c. cum capella. et infra hoc lib. de preben. quamuis / primo sicut a iure exorbitantia. supra hoc lib. de filiis presbyterorum. capit. primo in fine quod tamen scilicet quod non possint conferri beneficia per legatos fratribus nostris Cardinalibus nolumus sed contrarium / scilicet quod beneficia vacantia conferre possint. Et ratio statim subiicitur. Nam honori maiori: autoritas maior debetur. Ioan. Mona. Cardi

LEgatos. Hec fuit clementis. iiii. cuius mens hic. ponitur non verba que dicit: quod legatorum potestas est ordinaria vt notatur. vii. q. prima sicut vir / et sic morte conmittentis non expirat dissipent vitia plantent virtutes proconsulum proconsul id est loco consulis subrogatus: vel dic proconsul. i. consul ad regimenprouincie procul missus. Et sic terat iste cardinalis legatus. cui dirigitur hec decretalis. Nam erat principis consul misius procul ad regendum certam prouinciam presidum quod est nomen generale. ff. de offi. presid l. i. expirasse Secus. in delegata secundum distinctionem habitam. supra de offi. de leg. gratum. Sed que est ratio diuersitatis notatur infra hoc libr. de hereti. ne aliqui. Io. Mo. Car.

PRaesenti. Primo hic dubiumdoctorum positum infra de iur. patro. cum dilectus declaratur. Secundo etertio potestas legatorum restringitur. Quarte quicquid fieri continget contra restrictiones huius irritatur / et hec decretalis et sequens loquuntur in legatis de latere. Nam alii beneficiavacantia conferre non possunt et go minus reseruare eadem vacatura vacuari contra. supra eo. c. nemini. Nam ibi citatio per litteras legati facta in contentiosis et cause cognitione habentes perpetuat iurisdictionem / ergo magis in literis be neficialibus / notificatio / inhibitio / reseruatio praecedentes exitum legati perpetuabunt decretum est constitutio / et constitutiones legatorum sunt perpetue. vt d c. nemini.

¶ Sol. Ubi aliquis non assumit partes iudicis / nec facit cum cause cognitione: illud vires non habet post recessum. iudicis facientis. ff de penis l. vlti. cum sua glo. nec est simile de literis papalibus / per quas constitui potest ius ad beneficium vacaturum infra. de conces. prebende proposuit. Sed legatus ad vacaturum ius dare non potest / licet ligare possit manus illius / ad quem spectat collatio ne conferat infra de iure patro. cum dil ectus et hic

¶ Item litera de iusticia nihil dat / sed ex iure iam creto per ipsam cognoscitur / et per sententiam ipsum declaratur. ff. de rei vendic. ex diuerso. §. vbi et. ff. fi seruitus vendi l. sicuti. § sed si queritur. Et ideo non est mirum si in talibus literis cognitio cepta mandatore viuente perduret

¶ Sed in littera legati de gratia / secus ante prouisionem factam. ar. infra hoc lib. de praeben. si cui in fine et hic. Et est ratiocum res in eodem statu non perseneret extinguitur ceptum ar. ff. de solu. cum quis in prin. ff. de seruitu. pro parte. Nam inhibitio legato recedente de prouincia sua / non habet vbi figat se: et ideo corrumpitur quod est factum quod non est in litera papali seu littera de iustitia. Item (vt predixi) resenuatio / inhibitio et horum notificatio non dat ius in beneficio vacaturo / cum hoc sit papale solum vnde sicut auctori tas corrumpitur legato recedente / sic ea que fiunt auctoritate eiusdem firmantia reseruationem expirant / ar. ff sia quis cautio l. si eum. §. primo. ff. vt lega. nomine cauea l. prima. §. si quis sub conditione. ff. de iureiur l. duobus. §. exceptio quod intelligo ante complectionem secus si post vt hic et hoc lib. de reg. iur. factum legitime.

¶ Item in literis de iustitia seu papalibus habentibus executionem est ius creatum in re vel ad rem. Sed per reseruationem non est ius creatum sed creandum / quod facilius perditur cum his que propter hoc interponuntur.

¶ Item non obstat quod dicitur de constitutione: quia quadam est constitutio statutaria et hec est perpetua vt ibi ex quedam est firmatoria vt hic / et hec perit sublato eo quod confirmat / ar infra de fide instru. inter dilectos. et infra de reiudica. cum inter et similis distinctio notatur infra de prescrip. veniens pendente] in ecclesia in qua facta est reseruatio: vt hic seu in alia. vt infra § proximo eo ipso id est ipso iure. supra hoc lib. de elec. quam sic

¶ Sed quid si non pendeat. Dic quod potest quia potestas legati habita infra de iure patro. cum dilectus non est hic ex tincta sed moderata

¶ Sed quero legatus facit secundam post primam expletam. nunquid tenetur impetrans facere mentionem de prima. urg. quod sic infra. eo. c. fi. supra de res. mandatum. et. c. sequenti et sequanvt doctrinam quam obseruat superior in d. c. mandatum legatus sequatur. supra de res. super literis in fi¬

¶ Unde licet legatus habeat potestatem ordinariam. supra eo. legatos et sic latissimam. ff. de iur. omni. iudic. l. prima: et ampliorem omnibus post papam ff. de offi. procon l. si in alia. §. vlti. et l. sequem. supra hoc lib. de elec. si abbatem. ii. Respon. ipse tamen missus formam quam seruat mittens habet seruare vt premisi / non tamen dicit non obstante vt papa. vt dt c. mandatum. Sed sic etiam si pro alio fecimus reseruationem et hec sunt vera in vacaturo / secus in vacante supra eo. officii: quia in vacante est potior illo que preuenit tenpore vbi plures habent potestatem et in dubio pro possessore et habente maiorem auctoritatem presumitur infra. eo. lib. de preben. si a sede. Io. mo. Car.

DEliberatione. Hec decretalis continet. duas restrictiones potestatis legatorum assumi ratio forte quia est verisimilius quod capitulum non ita exorbitet a in eligendo / sicut vna sola persona. Et ideo hic casus subtrahitur de potestate legati ar. infra hoc lib. de praeben. cum in illis. § i. Nec de ipsis. primo respon. inhibuit reseruationem legati de vacaturis. in certis casibus / nunc idem inhibet in eisdem vacantibus et in ceteris tene quod dicitur. supra eo. c. i. et hic personis. Et sic pronunciaui de mandato pape que causam dedit huic edicto. Nam quidam legatus de latere in partibus alemanie dedit consimilem potestatem in duabus prouinciis et contulit secundum istam formam delegatus. Cunque questio super hoc esset mihi commissaspronunciaui prout hic comtinetur. Et hoc notat Inno. supra de offi. delega. ex parte. i. cconcilium infra de conce. praebend. c. nulla et contra hoc concilium via aperitur infra de iure patro. cum dilectus et infra de conce. preben. accedens que hodie tollitur infra hoc libro de conce. preben. detestanda. Et regulariter via clauditur contra dictum concilium faciendi. vt hic et infra. de conce. preben. c. vltimo. Io. an. Mona. Cardinalis.

Collatio, Si legatus conferat in re legationis sicloquuitur hic. Si ex vi delegate potestiris loquitur infra hoc libro de prebenhi qui in fi. quo casu tacitumitas beneficii reddit rescriptum nulum. supra de res. postulasti / et. c. adandientiam / et. c. si proponente et infa hoc libro de prebendis cui concelit. Sedquerolegatus confirt mo. tu proprio / vt papa infra hoc libro de prebend. si motu. et. c. sequen. Nunquid teneturfacere mentionem de beneficio:t Dic a quod sic quia legatus est infi bus / et iuri astrictus / non sic papa infra de conce. prebend. proposuit. Et ideo dicta capitula in legato locum sibi non vidicant. Io. mo. Car.