Titulus 9

Sicut propter merita premia tribuuntur. C. de statuis et imaginib. l. si sit / propter denirita pene imponuntur: ideo dicto de criminibus quibus demeremur sequitur de penis quiibus demerita pendimus id est soluimus. Et ob hodicta est pena a pendendo: quia in ipsam penam ob delictum debitam pendimus iles.t soluimus. Et est pena delicti debita coerctio. Et est differentia inter mulctam et penamff. de ver. signi. aliud. §. inter. et l. si qua pena. et no. azo. C. de mod. mulctan. Ioan. Mona. Cardi.

ROmana. Hec decretalis babet duo d. cta. Primo ponitur licentia in delictis coercedis Remen. archiepiscopo concesa. Secundo ibi sibi etiam ipsa quo rad ipsum et alios metropolitanos prorogatur / licet id s licitum est / vi. sitanti) quod potest facere singulis annis. supra hoc lib. de censib. Ro. mana: visitanti dico propria autoritate punire quod est infra eos. sibi id est persone sue aliis quibuscumque etiam si non fuerint de familia sua propter hocl id est propter visitationem vel occasione ipsius consilium quod debet facere annuatim. supra hoc lib. de consib. Romana. § postquam illoscilicet concilio alias generaliter debita iurisditione sed quam dicis debitam hoc casu: dic illaquam ius expresse: vel vetus consuetudo tribuit ab antiquo. sx. q. iii. conquestus. supra hoc lib. de sup. neglig. praela. Romana. supra de transla. epi. inter. §. sed neque. in fine: dico etiam iurisdictionem proroga tam a debitam vt statim sequitur: vt est quando contingit in risdictionem impediri: et tunc prorogatio fit iure communi: dico etiam iurisditionem prorogari de gratia speciali: vt infra eo. §. sibi etiam in quo adiicitur casus metropolytanus in habenda iurisdictico. ne: in sua prouincia contra regulam habitam: in. d. c. conquestus. Ea sic in istis tribus dictis in hac decreta. contentis nihil corrigitur: sed in diuersis casibus loquuntur non aduersis impeditur. hoc dico ius commune. supra de of. del. c. i. et. c. praeterea. et c. prudentia §. penul. et fina. et. ff. de iurisd. om. iud l. i. et. ff. de offi. eius cum manda. est iurisd l. fi. et. C. de testi. nullum. ff. de penis moris notoria sed per iura praedicta videtur idem in non notoria. Seddic quod non: quia sine coerctione (que fit in personas) potest suaiurisditio alias expediri: et forsan talis arctatio si ad iniurias notorias fit: hic cum archiepiscopus sit alias de iure prohibitus: vt d. c. conquestus. ne isto praetextu iurisditionem in omncasu vsurpare presummat seu attemptet punire contra. ff de iurisd. omni. iudi l. qui iurisditioni. xxxiii. q. iiii. inter querelas: et q. v. de occidendis.

¶ Sol. prelatus iniuriam propriam vindicare non habet. Cum sanctitas ignoscendi gloriam derelinquit. C. de episc. et cler l. si quis in hoc. Sed ecclesia potest: vt hic. xxiii. quod iiii. Guisillarius / nec illam remittere potest: ad instar fili qui potest remittere iniuriam propriam sed factam patri ipse fili us remittere non potest. ff. de iniur l. i. §. vsque ad eo. Sic nec prelatus iniuriam factam clerico quatenus tangit ecclesiam / remittere potest. xxiii. q. iiii. si is qui.

¶ Et dic quod archiepiscopus punire iniuriam occultam non potest / nec notoriam / ex qua suam iurisdictionem impediri non conuenit: quod et verum nisi etc. Et sic hoc verbum nisi excipiat ab vtroque dicto. supra. immediate: quia hoc casu potest iurisditio consuetudine acquiri: vt dici. c. conquestus. Et consuetudo dat iurisdictionem C. de emancipa. liber l. i. sibi etiam Remen. archiepiscopo. aliis: quibuscumque quorum iurisdictionem ampliat de gratia speciali: vt in fine huius. c. in illis scilicet prouinciis huius id est in casibus. supra. in prima parte specificatis: et sic vere fiat hic proroga. tio vt posui in casu manifestas et notorias dicunt quidam hanc copulam et / teneri expositiue vt idem sonet nota rium et manifestum vel dic manifestas fama. Et quod fama manifestet est expressum. supra de accusa. qualiter. ii.. ii. et notorias re ipsa: et sic est hic de gratia speciali duplex prorogatio: quia ad manifestum / fama et ad casus notorios etiam in quibus iurisditioarchiepiscopi non impeditur tunc ergo non alias / sed in casibus praemissis. eisdem archiepiscopis exinde id est ex iniuriis supradictis. Io. Mona. Cardinalis

DEgradatio. Hoc. c tria comprehendit. Prmo quibus assistentibus per episcopum de beat ad degradationem procedidistinguendo de verbali et solemnidegradatione. Secundo. §. ibi cle. ricus quibus vestibus instrumentis seu ornamentis degradandus debeat indui / et quo ordine sic inductus debeat exui. Tertio. §. ibi poterit quibus verbis episcopus in degradatione habeat vti Canonibus xv. q. vii. felix /. c. sequem. Et isti canones modificantur. supra hoc lib. de here. ca. i. insignia ff. de his qui no. infa l. ii. §. ignominie / versi. ignominiosa remotus ff. de testa. mili l. iii. §. pena clericus / dicto. supra de verbali et actuasi degradationibus. Quia plus mouent a facta quam verbaet fortius cxprimitur mentis intentio factis b / quam verbis. ff. de edilic. edicto l. si tamen. §. ei qui. ff. de legib. de quibus: ideo primo procedit super actuali / vt hic. Secundo super verbali / vt 1fa. § poterit.

¶ Et quid importet nomem clerici: habetur. xi. q. i. de persona / et § seq. C. de epi. et cler. autem. Presbiteros. librum vas hec et ser quentia experientia efficace rerum magistra. discernuntur. supra hoc ib. de elec. ius sit / et de his habetur. xxv. dist. perlectis et melius iiii. sentenm. dist. xxiili. et eorum practicam inuenies in pontificali: vbi tractatur de collatione ordinum: vbi assensus rectus de ordine in ordinem prosequitur / inchoando Et est ratio: quia quod vltimum est in construendo: debet esse primum in resoluendo / et econtra secundum Philoso. iii. Ethico. vt liquet in construendo domum / et destruendo eandemvltimi) scilicet superlicii / et istud est de congruo: et multos toderi vidi sine hac veste clericali postque autem degradatus fuerit tradi debet curie seculari: secundum formam datam i1fra de verbo. significa. nouimus. Ioan. Mona. Cardi.

Vaui. Carcer aiure ciuili non datur ad penam. ff de penis / aut damnum. § solent. Sed iure canonico potest da ri in penam / in perpetuum / vel ad tempus. Qui deus (cuius est minister episcopus) non vulmortem peccatoris: sed vt conuertatur et vt uat. Ezechiel. xviii. et auten. vt non luxur. contra natur. in prin. col. vi. noscatur. C. de custo. reorum l. i. Ioan. Mona. Cardi.

Bicumqua, aena / iirra gscus e porselab. cius / vsque. n iei tia generationem est intelligenda de descendentibus per lineam e masculina d / nisi aliud reperiatur expressum in iure. communi vel sententia.

¶ Et potest esse ratio. Priui. legium in quo datur compendium sic interptatur. vt non comprehendat descendentes per lineam femininam / vt ff. de iure immunita l. i. in fine / ergo pena qua datur dispendium et extra ordinem solitum: dictos descendentes non comprehendit

¶ Ex quibus notatur quod priuilegium concessum et penaextra communem iuris ordinem inflicta / arctari debetem non comprehendatur verbo generali / primum patet. supra de rescrip. cum ordinem. ff. de offi. eius cui manda l. i. so. i. Secundum hic patet. Et potest esse ratio / generale / odiosum ne frustretur: illam speciem duntaxat comprehendit que ilb lud genus proprie / seu proprius comprehendit / vt hic / et non infra hoc lib. de reg. iur. in generali

¶ Sed vbi genus adeo respicit indiuiduum vel aliud / nn valet quod agitur verbo generali / propter odium. ff. de lib. et posthu. nominatim: sicut extenditur verbum generale propter fauorem. ff. de lega i. qui filiabus. § i. et. ff. de testa. tutel. si quesita. §. si quis fllio [iure supra hoc lib. de hereti. statutum. ii. sententia supra hoc lib. de scisma. c. vno. §. contra natos. Io. Monach. Card.

FOElicis, hec decretalis diuiditur in quatuor partes. Primo ponit de cardinalium insecutoribus et complicibus eorum citra mortem. Secundo. §. si quis vero de eisdem cum mortis illatio ne. Tertio. § per hoc quoque remouendo dubium exprimit potestates seculares habere facultatem vtendi legibus contra tales. quas principes seculares contm sacrilegos ediderunt. Quarto. §. quapropter principes: rectores hec omittentes pena luit.

¶ Prima diuiditur in. vii. primo penas dictis insecutoribus et complicibus eorum infligit: secundo. §. quod si quis. ipsorum filiis: tertio in. §. presenti dictis insecutoribus per nam aliam adiicit: quarto. §. cum autem:] quid dictis insecuntoribus et eorum complicibus sit iniungendum: cum fuerinabsoluendi: et quid eisdem absolutis permittatur. quinto. §. ci. lud autem) que pena praedictis imponatur: cum nudo consilio: vet simplici fauore culpabiles fuerint: sexto. §. ceterum tracta tur de pena collateralium dictorum insecutorum: septimo. §. praemissis ) ponitur pena insecutorum clericorum vel religiosorum familiarium pape / vel cardinalium sacrilegii genus quod est maius quanto persona passa maior est. ff de re milita l. ii. et. iiii. Et sic in aliis habetur. C. de epi. et cler l. si quis in hoc. et infra. eo. §. illud. socius socii criminis / cum eos concomitetur par facinus: pari pena precelluntur. C. de epi. et cler. l. quenquam in fine. auten. vt fra. fil. in fine. colla. ix. ii. q. prima. notum. lxxxvi. distinct. facientis. et infra de senten. excommu. quante. et capitulo. nuper. §. primo. et. ff. ad leg. aqui l. Item Mela. §. si alius. et. §. seq. et. ff. de his que desecer l. i. et. §. fin. cum l. seq. et seq. et. xxxiii. q. viii. c. fi. vbi optime distinguitur mandauerit) dictis modis et sequentibus quis facere videtur. infra hoc lib. de reg. iur. qui facit per alium l. disti si quis viduam. inst. de obliga. quae ex delicto nas. §. interdum quoque ratum habuerit Sed numquid requiritur factum none ratificantis: videtur a fic. iinfra hoc lib. de reg. iur. ratum / et iinfra hoc lib. de sententia excommunicum quis. ii. P

¶ Contrarium dic: vt hic sit speciale contra dictas regulas / sicut video infra eo. § presenti. Nam canon si quis suadente. xvii. q. iiii. requirit iniectionis actum. Nec mandatum iure communi ligat solum: nisi fuerit iniectio insecutavt non infra de sententia excommuni. mulleres. §. fina. Cuius contrarium est hic / vbi sola insecutio punitur pena dicti canonis coilium: non nudum infra eo. §. illud fauorem )/ non simplicem infra eo. §. illud / sreceptauerit receptatores cum latrone recepto pari pena puniitur. ff. de recepta l. i. nisi fuerit consanguineus velaffinis / vt d. l. ii. defensauerit hic grauius peccat. xxiiii. quod iii. qui aliorum. xi. q. iii. c. qui consentit peccantibus sicut reus. posita sic culpa. Nunc sequitur pena multiplex: nec mirum cum culpa grauius praecesserit damnatur et sua. Quia licet regulariter bona damnatorum fisco non applicentur. C. de bo. bumna. auten. bona fallit in bonis eorum qui tenentur crimina lese maiestatis: quo crimine iste inuoluitur / vt supra habetur. Nec credo hic habere locum distinct. ff. de interd. et relegal. iii. propter criminis immensitatem. Et multa hic introduct. sunt contra iura communia: et illa distinctio est de bonis acquisitis / vel paternis per rectam quam vocat hic rectam lineam descendentium. Credo ipsos descendentes per lineam masculi nam / vt hic statim sequitur / arg. supra eo. c. proximopontificalem hic si non exprimeretur / appellatione beneficii non contineretunon infra hoc lib. de reg. iur. in generali. Simile no. Inno. supra de concessio. preben. dilectus nulli priuauit filios insecutorum predictorum obtentus beneficiis: nunc ipsos reddit inhabiles ad honores ecclesiasticos et mundanos postulandi id est aduocandi. ff. de postul. et. supra de postul. ad beneficium Sed numquid hoc dixerat. supra versi. nulli / dico quod dixerat in genere: hic magis in specie. Quia indignus dignitate: non est propter hoindignus baeneficio: iuxta regulam. ff. de interd. et relega. rele. gatorum / ad finem: et si idem repetat / est causa maioris exaggragationis et assertionis vicinarum. Sed que dicantur vt cine: dic que non distant vltra duas dietas legales g / supra hoc lib. de preben. praesenti. § loca articulo hoc est regulare. supra de off. ord. pastoralis. §. i. Sufficienter Sed que est sufficiens dic illa que fit per pignora vel fideiussores. ff manda l. si mandato. § paulus respondit.

¶ Sed verbum cautionis / nudi promissionem comprehendit. C. de verb. signifi. sancimus. Sed inon potest hoc casu dare cautionem sufficientem predictam / quio fiet: dic quod dabit iuratoriam h. C. de episc. et cler. auten. gene raliter. C. de asser. tollen l. i. §. super peculio: vel cauebit subvpotheca rerum suarum. ff. vt lega. no. cauea. filio / in fine vi tra mare. Quid si christiani nihil vltra obtineant: dic hanc per nam in aliam commutendam arg. ff. de admi. rer. ad ciuita. prtinenl. legatum. ff. ad legem pompe. de parricid l. pena. ff. de inter. et fra leg id est relegatorum i. P. acquisitis. ff manda. si mandauero. §. is cuius nudo consilio.

¶ Sed quid dicam nudum consilium dic homo dicitur nudus: si non est inductus. supra § proximo. Et pactum dicitur nudum :. si non est stipulatione adiutum. C. de pact l. si certis annis / sic dicitur quda promissio cui non accendunt fidetussores / vel pignora. C. de verb. signi. sancimus. Sic dico hic nudum consilium / quod non vestit in aliquo maleficium augendo maliciam facientis: vel de bono faciendo malum: seuquantum est in se faciendo: licet consultus / vt prouidus non fecerit ff. de ser. corrup. l. i. §. persuadere ibi nec oportet augeri maliciam laudando. C. de fur. et ser. corrup. l. si quis seruo.

¶ Unde si iste non adiicit ad maleficium faciendum / vel ad factum tunc est nudum consilium: sed secundum hoc non est in peccato: Sol. est in peccato vel culpa / non tamen in tanta que comprehendatur sub primo responso huius decre¬

¶ Uerbi gratia aliquis est insecutus cardinalem / ad mopostmodum venit exponendo id mihi / et sibi dico tu scis que penam incurristi / te receptando / ratum habendo / etiam consimili pena inuoluor / vt in princi. filii caue tibi / et hinc fug. non augeo maleficium laudando ex parte insequentis / sed sum in culpa: quia particeps cum isto et incurro excommunicationem: saltem minorem / cum iste sit ligatus maiori: peccoetiam: quia ipsum non iudico / ad quod teneor. ff. de conditio. ob turpem cau. l. finali / in fine / presertim si sum in potestate constitutus infra eo. § penultimo et finali.

¶ Idem si non sim / cum talis sit diffidatus et bannitus: publicaque repulsa confusus. supra capi. i. respon.

¶ Simile reperio quidam participat scienter cum excommunicato: non in crimine: sed orando / vel comedendo hoc crimem non auget: sed si participet excommunicato in crimine consilium auxilium vel fauorem impendendo / plus punitur infra de sent. exc. nu. § i.

¶ Et quia iste dans nudum consilium: plus vel minus potest procedere. Ideo hic non datur pena certa: sed arbitraria / et duobus etiam. §. sequen. et idem dico de simplici fauore.

¶ Sed quomodo obligatur ex consilio. contra l. ii. §. fi. ff manda. Sol. nemo regulariter obligatur ex consilio / vt ibi: sue cus si est in culpa vel dolo. ff de reg. iur. consilium. et infra hoc lib. de reg. iur. nullus ex consilio. et hic.

¶ Et quid sit dare consilium in delictis opem / seu fauorem / habetur optimoff de fur l. furti. §. consilium. et insti. de obliga. que ex delici. nascun. §. interdum quoque metiatur supra eo. c. i. et infra. de penit.¬ et remissio. c. i. et. supra de excessi. prela. tanta / ad finem exube. ret nam pro mensura peccati erit et plagarum modus Deutero. c. xxv.

¶ Et sic nota quod pena est mensura lculpe

¶ Et quia inensura et mensuratum debent esse equaslia: sicut relatiua que posita se ponunt / et perempta se permunt: oportet vt secundum mensuram peccati fiat composatio pene: quia omnis iustitia est equalitas / vt ait Anselmus: et hoc apparet in omni iustitie specie in distributiua quae fit secundum dignitatem illorum quibus distribuitur.

¶ Et in comutatiua que est duplex / quedam voluntaria. vt emptio / permutatio / et alii contractus / quorum principium est voluntarium. C. de actio. et obliga. sicur. et. ff. conmoda. in commodato. §. sicut. Quedam est in commutatina / inuoluntaria vt in delictis qui enim iniustum facit habet malum culpe: qui autem iniusta passus est / nihil habet de malo culpe: ergo in malo pene erit econtra / vt iniustus penam equalem recipiat / et iustus nihil. Et sic fit proportio seu equalitas in hac iustitia concommutatiua inuo. luntaria / vt in quinto Ethico¬

¶ Et sic culpa proportionari debet pene et econtra in § proximo contenteturalegislator: vel ius in istorum aggrauatione quia qui debuit vindicare oppressum / et ipsum oprimere reperitur / nouis suppliciis subdatur: quasi dicat / non sufficiunt vetera sed adiiciantur noua / auten. vi differ. iud. §. si tamen contingerit / colla. ix. non coercet. supra de vita et hone. cler. vt clericorum. § i. viuens scilicet vt in nocet contra vite subsidium speculumpene non cnlpe vt inuocet speculum vindicte non offense quasi dicat istissit mortis solatium pena / et vindicta contra vite subsidium. ediderunt. Contra absolutus semel de crimine: itere to accusari non potest. supra de accusa. de his.

¶ Sed video quod hec sunt paria / absolutum esse / et condemnatum esse / et soluisse. ff. de excep. rei iud. si quis cum totum § plane. Et secundum hoc omnia iudicia dicuntur absolutoria / inst. de perpe. et tempo. actio. in fine: sed primo casu iterato non potest accusari / ergo nec secundo / punitus mn semel per hunc canonem iterato puniri non poterit per legem ciuilem.

¶ Sol. premissa sunt paria non in toto / sed in tanto: quia absolutus simpliciter / in omnibus est absolutus. Sed condemnatus in tanto et soluens: debet absolum a tanto: si tamen teneatur ex alio capite: non est absolutus sed conueniri potest. ff. de priua. delict l. ii. Saltem in eo quod excedit no. ff de reg. iur. nemo ex his. §. quotiens. ff. commodati l. vnde queritur. in fi ff. de actio. et obliga. qui seruum. §. fi. et expressius. ff. vi bo. rap. l. i. et. ff. de actio. et obliga. quotiens. in fine. Et per idem soluitur. ff. naut. caup. stabu. la. licet. § fina. et facit ad hunc. §. finalem. de sacrosanct. eccle. placet / in fine / vbi primo per ecclesiasticum iudicem: secum do per secularem quis punitur. Et forte sic in proposito propter horrorem criminis: regulariter secus vbi agitur criminaliter. supra de accusa. de his. ff. de accusatio. senatus C. de accusatio. qui de crimine. secus si ciuiliter: vel primo ciuiliter et secundo criminaliter. C. ad leg. aquil. ex morte. et. C. quando actio ciuilis preiud. crimina l. vna. ff. de actio. et obliga. quotiens i. Neso. ff. ad leg. aquil. illud in finem

¶ Sed nunquid vniuersitate er punita / a peti poterit vialiqui de vniuersitate puniantur. Et dico quod sic: quia quod divniuersitas / non debent / vt singuli / et econtra. ff. quod cuiusqueo vniuersi. sicut. §. i. ff. de reg. iur. aliud. §. refertur.

¶ Et sic poni esse / vniuersitatem teneri / non singulos / et aliquos de vniuensitate / et non vniuersitatem. Ergo tertius casus esse poterit / vt vniuersitas teneatur: et tamen aliqui de ipsa tenebuntur / vt in s facto vniuersitatis Uterbie. qua punita fuerunt aliqui puniti. ars C. quod vi aut clam l. semper. §. si in sepulchro. Et quia alia pena cad it in peccatis vniuersitatis / et alia in peccato singulorum. preter vrbem

¶ Sed nunquid plus debet punitiuxta illud quanto digniores: aut per genus / aut per honores: inde tanto res vitiose sunt grauiores. supra de iureiuri. cum quidam.

¶ Sol. alie ciuitates punite / non priuarent aliau sed Roma punita omnes ciuitates punirentur: quod sic probo: alie ciuitates habent episcopalem honorem in loco suonon alieno territorio: sed Roma hunc honorem non habet ex seipsa: imo propter sedem habet vbique. supra proximo. § sed prominentiam sedis babsm Rome / hic di. vbi papa ibi Roma infra Et ideo dicendo episcopus Uiterbien. hoc adiectum est locale vel qualitas contrahens / vt homo albus. Sed dicendo episcopus Romanus / proprie non muto locum / vel qualitatem / et sic non contraho / seu arto verbum / episcopus / sed solam preeminentiam dicoNam vna est ecclesia / extra quam nullus saluatur. supra de sum. trinita. ca. i. §. vna. Et istius est sponsus papa / et cardinales. huius matris capitis et magistre. supra proximo. §. xix. distinc. in memoriam) sunt filii primi gradus. Sed episcopus Uiterbien. est sponsus nec grauati ibi sunt filii ecclesie primi gradus: sed ecclesie in tali territorio / sic si dico: iste est rex Portugallie: non detraho quin sit rex aliorum locorum regni sui. Sed deno minationem facio a loco vno propter eminentiam / vel aliam causam. Ioan. Mona. Cardi.