Titulus 11

DIcto de criminibus / quibus probatis pene et penitentie imponitur vt supra duobus titulis proximis habitis: sequitur de senientia ex comunicationis a suspensionis: et interdicti:que imponuntur plerurque: quando penis et penitentiis non paretur: vnde in contumaces dicte sententic proferum tur: et pro grauibus culpis. xi. q. iii. nemo. et. c. nullus. et. c. ceriu. Ioan. Mona. Cardinalis.

CVm medicinali. Iboec. ca. sex dicuntur. Primo lator canonis prohemium ad dicenda ponit. Secundo. §. quisquis: statuit. Tertio. §. si quis contra statutum facientes certa suspensione punit. Quarto §. superior alias penas adscit. Quinto. §. Et hec eadem statutum promissum ad suspentionis et interdicti sententias extendit. Sexto. §. caueant iudices incurrentes penam huius constitutionis attentos reddit: et attento ordine statuta fiunt / vt secundum ea viuamus: transgredientes eapenam sustineamus: et sustinentes ea non aggrauemus: dicit ergo quod sententia excommunicationis est i. esse debet. medicinalis a: vt sit equa ex causa ordine et anima tunc enim bene purgatur quis per medicinalem excommunicationem: cum in iusticia cause ordinis et animi sui mouetur. xi. q. iii. §. si ex go: tunc enim excommunicatio est medicina anime peccatricis non mors: vt ipsa salua fiat. xi. q. iii. audi: et. ii. q. i. c. multi: quod est verum si excommunicatus obediat / non contemnat / et tunc non imputetur medico anime: sed contem tui excommunicatis argu. ff de off. presid il. illicitas. §. sicuti. supra de homicid. tua. supra de eta. et quali. ad aures: vnde versus: non est in medico semper releuetur vt eger. Et Philo. nec medicus semper sanabit: nec orator omnino persus lebit: sed si de contingentibus artis nihil omiserit / illum dicimus sufficienter habere artem. Est igitur excommunicatio medicinalis in medico recte operante: et in excomminicato humiliter recipiente. Sed est mortalis tam in medico quam excommunicato non recte se habentibus: agendo et patiendo: vnde cum hic sit actio et passio que sunt idem motus differens per terminum a quo et ad quem: iste motus ad excommunicatorem relatus a quo est iste motus est actio. Et ad excommunicatum ad quem est iste motus est passio. idem dico de verbo disciplinans id est disciplinam dans non eradicans id est non euellens: dummodo etc. non contemnat. et tunc amplius ex contentu ligatur. xxiiii. q. iii. notandum in fine. supra eo. c. per tuas. ver. verum in aliis quisquis ahoc statutum non loquitur in sententia canonis que est iustaiiii. distin. erit.

¶ Et quod legitime factum est pena non meretur. C. ad leg. iul. de adulte. graccus. Sed sententia hominis que petest esse iusta et iniusta: et quando est iniusta contra tenores statuti huius decre. ferens tenetur penis infra subiectis. Et hec est ratio quare testes non possunt cogi ferre testimoni um super sententia excommunicationis late a canone: quam semper fertur propter crimen. Sed super sententia hominis que potest esse iusta et iniusta possunt testes compelli¬

¶ Sed queritur an omnes iudices et prelati etiam regulares hoc statuto comprehendantur: dicoc quod sic propter verba generalia hic posita: et infra eo. §. caueant. et arg. ff. de hered. insti. hoc articulo: exceptis episcopis qui non comprehenduntur quo ad penam suspensiouis infra eo. c. quia periculosum. Et est ratio: nam si dicta constitutio quia precodit istam hec non extenditur ad constitutionem: quia ff. de penis sanctio.

¶ Sed contra species est de genere extracta infra hoc lib de regu. iur. generi. et. c. in generali

¶ Sed nunquid hoc statutum intelligatur etiam si feratsententia vaga seu incerta: vt supra de off. ordina. c. si sacerdos. Et dixerunt quidam quod non propter plura verba huius statuti. Contra dic propter generalitatem huius statuti quod fauent subditis contra superiores perperam sepe. agentes. Et dato quod feratur sententia incerta prima ficie: vt supra eo a nobis l. e d. c. si sacerdos. Et quod est ferende d sententie: sepe fit per hominem late. supra de vita et honesta. cleri. clerici arma. potest tamen reduci ad certam ex post facto. arg. inst. de actio. §. curare. ff. de re iud l. si quis ab alio. in fine dicendo talis portauit arma / vel talia egitavt d. c. cauetur. Et interest istius contra quem allegatur excommunicatio et copiam excommunicationis late habeat vt copia legitime defensionis non subtrahatur / arg. C. de heret. quoniam. in fine. prius dictum credo equius: et magis tum tex. concordat: quia hic agitur de pena que non est anplianda / de peniten. distinct i pene. Et dico rectores s parrochiarum prelatos. supra de offic. delega. si quando. supra. de offic. ordi. cum ab ecclesiarum. isti enim excommunicant / suspendunt / et interdicunt / et absoluunt: ergo prelaturas habent. supra. de electio. dudum. secundo. §. tandem. Et in foro anime sunt iudices. supra de peniten. et remissio. omnis. Etiam abbates et locum abbatis tenentes / vt sunt priores et prepositi in multis religionibus excommunicant. supra de symo. sicut tuis excommunicat id est ex communicare intendit: nam ante prolationem debet delibera re / vt supra eo. ibi caute prouideat etc. vnde iudex qui deuo tis debet paternam ex hibere prouidentiam: sed in delinquentibus et indeuotis se terribilem. auten. de manda. prin. § non pretermittas. colla. iii. auten. vt iudic. sine quoquo suffragio. §. eos autem. colla. ii. debet sumere consilium pro filiis. ff. ad legem. Iul. de adulter. nec in ea tardius quam potest ad excommunicationem procedens [in scriptis) histero protheron: nam iudex causam excommunicationis habet primo conscribere / et tandem excommunicationis sententiam in scriptis ferre h.

¶ Sed dato quod in scriptis non fiat: tamen tenet sententisa licet sit iniusta. supra eo. sacro. et. supra de cler. ex communica. ministr. apostolice.

¶ Sed diffinitiua que debet i ferri in scripartis: si feratur sine scriptis nulla est. ii. q. i. statutis.

¶ Sed cur tam varie: dic diffinitiua finem imponit controuersie. ff de re iudic. l. prima. Excommunicatio non: quia fertur vt infirmus specialiter curetur. xi. q. tertia. audi. et sic finem sanitatis intentum recipiat: et finis melior et completior debet esse in his qui sunt ad finem: ergo defectus in his qui sunt circa finem maior erit secundum philosobhum: et excommunicatio ex falsa causa lata ligat / licet absolutio ex falsa causa non teneat / non supra de offi. ordina. ex parte: ergo magis sine causa expressa ligabit: debet ergo excommunicationis sententia habere causam expressam. arg. supra de libel. oblatio. c. iii. ff. de transanctio l. cum hi. §. in causa: nam secundum Galienum: Si causam ignoras: quo modo curas / si curas non est tui muneris sed fortune

¶ Sed in diffinitiua non um est necesse causam exprimere. supra de reiudic. sicut nobis. Sed quare hoc: dic vt est premissum diffnitiua est finis: et ideo ipsa ex omnibus que sunt ad finem potest iustificari: vt expresse habetur. d. c. sicut. Etiam ex non expressis in priori iudicio: dato quod vna causa sit expressa in appellatione. ff. de appella. l. iii. §. fina

¶ Sed que capitula opponi possunt in causa appellationis habetur. C. de tempo. et repara. per hanc: et. supra de testib. fraternitatis / et ob hoc dicit lex: quod appellatio a diffinitiua. est iniquitatis sententie querela. ff. de minori l. prefecti: non dicit iniquitatis iudicantis: sicut dicitur in appellation ante diffinitiuam. supra de appella. interposita. §. fina. que. d. appellatio a difinitiua ex omnibus releuantibus sententiam potest iuuari: secus in appellatione ante diffinitiuaque non releuatur nisi ex propositi. Et ideo cum excomminicationis sententia non sit finis negocii sed medium reductiuum ad finem ex causa sola expressa iustificabitur. Et ideo expedit in ea causam exprimi / non sic in diffinitiua ex presse id est specialiter et nominatim conscribat id est simul cum sententia in scriptis proferat exemplum scripture scilicet totalis: alias non esset exemplum sed pars exemplaris excommunicatio ex hoc dicunt quidam hanc decre. intelligi quando fertur sententia excommunicationis in certam personam sed iam responsum est [infra mensem) ergo ista toto tempore dari poterit: quia totum tempus videtur concessum in fauorem debitoris. insti. de ver. obliga. §. ii diem et. ff. de solutio. quod certa die quod concedo regulariter. hoc lib. de reg. iur. in alternatiuis no. Sm si dies adiectus sit in fauorem creditoris secus. ff. de lega. ii l. si ita relictum. §. pegasius et ff de amnuis lega l. eum qui / quod videtur hic. et in petitione apostolorum. supra hoc lib. de appell. ab eo. i. PEt hoc videtur intelligere Inno. qui notat hic quod excomunicatus non tenetur venire cum sacco paratus: sed est post requisitionem expectandus arg. ff. de solutio. quod dicimus: et l. ratum. ff. rem rat. habe. quo enim. § i. etiam debet. hoc intelligi quod hec requisitio fiat loco et tempore conuenienti bus. argu. d. c. ab eo. ii. P. et. supra de elec. cum in veteri

¶ Et dic hunc mensem currere a tempore noticie vere. supra de supplem. negl. prela. licet. supra de concessio. preben. c. quia diuersitatem presumpte vt quia factum est publicesupra de postulan. cap. primo

¶ Sed nunquid post diem excommunicator tenetur dare dic quod sic: sicut cetera acta iudicialia supra eodem quoniam contra sed post mentem requisitus pena huius constitutionis excommunicator non tenetur: cum hoc non caueatur hic: et vbi mora esset hinc inde dico vltimam moram nocere. ff. de peri. et commo. rei vendi. illud consignatas hec enim equiparantur. supra de fide instru. c. ii.

¶ Sed nunquid sufficient testes: videtur quod sic. C. de fide instrumen l. in exercendis: dic illud regulare: hoc speciale: vt seuius probetur per ecommunicatum in cuius fauorem est edicta constitutio iud cium quoruncunque: exceptis episcopis: quo ad penam suspensionis tantum: vt supra no. temerarius violator Sedquem talem vocat: videtur quod talis sit in dolo: quia qui vim facit: dolo fecisse videtur ff. vibo. rapto l. ii. §. dol. mali. Et ita non obligatur quis ista constitutione / nisi in dolo fuerit. Sol. temere facit qui fatue / vel stulte / vel sine causa facit: arg. ff. de iudic. l. eum quem temere: insti. de per na temer. litiga. Et violator nedum dicitur vim inferens vt argumentum procedat: sed dicitur violator corruptor ver percussor contaminator seu polutor vnde ille qui temere / cutit / seu contaminat / seu poluit subditum contra mentem. huius constitutionis hic temerarius violator appellatur. cper mensem quo elapso potest libere celebrare nisi obseuauerit penam huius constitutionis sicut obligatus sulconditione illa deficiente solutus est. ff. de ver. obliga. de cem stipulatus. ii. P. sic relegatus ad tempus: quo elapso sine restitutione liberatus est. ff. de decur. l. ii. supra de sponisal. non est. lxxxi. distinct. si quis a modo ab ingressu ecclesie) hoc solum non facit illam irregularem si iste intret ecclesiam: et immisceat se diuinis: vt infra eo. §. fi. isti tamen per consequens est in ipsa ecclesia celebratio interdicta: et in ea conlebrans irregularitatem incurrit infra eo. is cui. Et idem sinquis suspenditur a pontificalibus / quia hec sunt penalia quae sunt restringenda: de peni. dist. prima pene non laxanda: sicut in iure expresse non reperta infra eo. is qui i. P¬

¶ Item irregularis est proprie qui ordinem habens et carens ordinis executione immiscet e se diuinis: vt hic. Et proprie dicitur habere ordines sicut sunt sacri vt sacerdo tium diaconatus / subdiaconatus. Et proprie dicuntur sacri / quia isti sunt deputati ad sacramentum sacrosanctum corporis et sanguinis christi. Nam ordo sacerdotalis dat homini exstenti in sacerdotio potestatem conficiendi hoc sacramentum et ordo diaconatus dat habenti ipsum potestatem dispensandi ipsum sacramentum / iam a sacerdote factum. Unde beatus laurentius ad beatum sixtum / experire vtrum idoneum elegiris ministrum / cui commisisti dominici sanguinis dispensationem subdiaconatus ordo pro tanto sacer est: quia habet potestatem tangendi sacra vasa: vt calicem et patenam.

¶ Ex quibus liquet quod sacerdotium est perfectior orde respectu aliorum: et magis sacer: verum consecratio aduenit ens simplici sacerdoti facit vt ipse consecratus iam est sacerdos / magnus sacerdos quia conficit dictum sacramentum: et magnus quia habet ordinem sacerdotii: et aliis conferre potest: vnde episcopus non differt spenm a simplici sacerdote: sed sicut maius q et minus.

¶ Ex quibus concludo quod ille proprie qui suspenditur a de uinis se immiscens est irregularis: et suspensus episcopus a pontificalibus non est irregularis: si se diuinis immisceaquia proprie non suspenditur a diuinis: sed ab additamenr to ad diuina¬

¶ Ex quo concludo / quod si iste consecret vel ordinet aliquos non est irregularis: hostien. tamen dicit contrarium: idem siest suspensus a sacramentorum perceptione.: vt est epres sum. supra de cler. excom. minist. c. si celebrat.

¶ Idem si mensam benedicat vel lectionem legat in mensa: quia hic magis est quedam honestas quam deputatio ordinis certi: quia hoc iubetur moniali comedenti vt legitur. ii. dialogorum vbi monialis comedens lactucam cui insidebat demon non signans eam / facta fuit demoniaca / arg. contra. xliiii. dist. pro reuerentia: et c. non liceat: et de consec. distin. v. in omnibus.

¶ Item notorius fornicator et simoniacus si celebrant sunt irregulares: quia sunt suspensi a diuinis. supra de cohab. clef. et mulie. nostra. et. c. fi. supra de symo. tanta. Quidam contra infra eo. is /qui i. PP. et conditor canonis hic. et. supra hoc lib. de sent. et reiud. cum eterni plus processit. Et ideo suspensi ibi immiscentes se diuinis sunt irregulares. Et hec sunt vera: quando isti irregulares celebrant solenniter / sicut prius in officiis agentes. vt. xi. questio. iii. si quis episcops damnatus. et. c. si quis episcopus in concilio. Isti tamen tenentur ad officium dicendum / non officiantes: sed secretadebitum soluentes: alias pena prestaret immunitatem: quod esse non debet. ff. de interdict. et relega. relegatorum ad finem nouerit ipso factosuperior has penas habes supra de rescrip. ab excommunicato. et supra eo. sacro. sententiam ipsam contra formam huius constitutionis latam ad in teresse quod probatur per iuramentum: sicut illud quod surgit ex delicto. no. supra de foro compe. c. dilecti. et hec eadem pena licet habita. supra eo. § si quis. et. §. superior. obseruari. etc. suspensionis et interdicti a diuinis / secus si quis esse suspensus ab ingressu certe ecclesie / vel cui esset interdictus locus certe ciuitatis: quia non esset celebrando alibi irregularis: de hoc no. Inno. supra de appella. ad hec quoniam

¶ Et sic nota hec parificari scilicet excommunicationem / interdictum / et suspensionem / et in multis quorum numeratio est magis laboriosa quam expediens

¶ Et nota quod excommunicatur proprie persona: quia excommunicatio est eternes mortis damnatio. xi. q. iii. nemo episcoporum Et eterna mors est tantum anime raonalis quia solum anima rationalis in eternum viuit: non sic anima bruta / que moritur cum bruto: vt iiii. dialogorum. Sed homini proprie loca dicuntur interdici et persona etiam dicitur suspendi et quandoque interdici. supra de cler. excom. ministr. postulastis. supra de off. de lega. sane. ii. supra hoc lib. de offi. delega. quia pontificiali. supra e religio. domi. cum dilectus penam ab ingressu ecclesie et diuinis. supra eo. § si quis sicut prius officiando in ordine sibi deputato / vel officiando alias ecclesiam / vt supra probatur. dispensari simile. supra de re iud l. cum eterni. et hic est vnus de casibus specialiter sedi apostolice reseruatis. de quibus habetur. supra de off. lega. quod translationem. Io. Mo. Card.

SOlet. Hoc. c. duas questiones ponit. Secundo eas de ordinem soluit. §. in prima et. §. in secunda et hic principaliter fit mentio de absolutione ad cautelam. Et primo queritur que sinet dic quod absolutio ad cautelam est vera seu reputatiua ab excommunicatione liberat: eos quos res tangit prospiciens. Primur. membrum diffinitonis patet: nam vbi est dubium an excommunicationis sententia sit nulla vel aliqua: et tunc iusta veriniusta / et licet expost facto possit liquere de his ex processu habendo et probationibus: tunc superior prouidebit de beneficio absolutionis ad cautelam infra eo. ceterum. § potest quoque. et. §. seq. Et ex illis probationibus et processu et aliis propositis coram eo / apparebit an illa absolutio vera fuerit. Quia si ligatus in veritate erat: tunc vera est et neces saria excommunicato absolutio: quamuis esset iniusta. Si vero excommunicatio esset nulla (quod potest accidere exmultis causis) tunc estireputatiua. Et ob hoc. debet dici in huius absolutione verbum quod referri possit ad ius et factum / vt est verbum relaxamus: quod comprehendit vtrumque / seu ad vtrunque refertur / vt non supra de rescrip. c. capitulum. in fine. et sic loquitur. supra eo. ti. venerabili. verba enim sepe referuntur ad ius et ad factum / vt supra de sponsa. c. i. et. ii. et. ff. quando dies lega. cedit quod pupille / et tunc quando ad factum se lum refertur licet non indigeret excommunicatus de facto absolutione re ipsa / reputatione tamen hominm indiget / nesaltem in aliis iudicialibus euitetur infra eo. in fine. et. supra eo. per tuas.

¶ Item secundum membrum diffinitionis sic patevt est dictum: dubium est quod declarari ex post facto potest an iste sit vere ligatus / an denuncietur post non ligatus. supra de off. delega. cum contingat. Et ob hoc dubium debet prospiciillis quos res tangit: si excommunicatori et illi pro quo est excommunicatus per cautelam it cautionem idoneam / autsaltem iuratoriam / secundum formam. supra eo. venerabili. Et hec equitas a iure ciuili emanauit. Certum est quod ex proba tionibus hinc inde productis: liquebit secundum iuris rigorem: an iste sit ligatus vel denunciandus non ligatus vt d. capitul. contingat.

¶ Et quia erat durum hominem ligatum interim remane re in tali statu: fuit prospectum ante euentum iudicii riga rosum: inuenire gratiam seu beneficium sicut ligato. Et obhoc iura hanc absolutionem vocant gratiam: sen beneficium infa. eo. ceterum §. potest. et. § sequen. et. supra eod. per tuas. § nos igitur. Neque nego quin alibi quandoque vocetur beneficium. supra eo. capitu. lo ea noscitur. et. c. sacris. et. c. canonica. et quandoque gratia. supra eo. cum illorum. §. quod si clericum

¶ Et dico hoc iuris beneficium habere ortum a. iure ciuili: nam si ego sum in possessione seruitutis / et proclamen in libertatem contra te: hoc efficitur dubium affirmatione et negatione: quod hic non fit sola negatione. Sed quod negatio mea inuatur presumptione dicente: de quolibet presumendum est quod sit liber a / nisi probetur seruus: vnde hec faciunt rem dubiam: sic loquitur lex que dicit negando ius agentium / ipsum ius dicitur negatione vacillare./ quia presumptio est pro reo qui presumitur solutus / nist. probetur ligatus. Iste igitur proclamans in libertatem statim que acquisiuit ex re dominica / vel operis / reddere debet possessori. Sed quesita ex testamento vel donatione non: quousque constet hunc proclamantem liberum / vel seu uum / et pendet ex euentu iudicii cepti: prospicietur isti casui per cautionem / dicit glo. infra. cautelam. C. quib. ad liberprocla. non licet. l. tertia. C. de fide instrumen. plures.

¶ Et hec cautela est facienda per idoneos fideiussores / vesaltem cautionem iuratoriam. C. de asser. tol. l. prima. §. super peculio. Et si hoc fieri non potest prospicietur per cautelam sequestrationis: vt d. l. in fine quibus ad liber. procla. nolicet / et. C. de ordi. cogni l. finali

¶ Et quia sequestratio non potest fieri in nostro casu. prospicietur per cautionem predictam / arg. supra vt lite non contestata / tue. Et est ratio / cum excommunicatio sit infectio anime et mors eiusdem / vt supra ca. proximo notatur. Et sicut anima est inuisibilis et impalpabilis: sic que ei accedunt: vnde sequestrari non potest / nec possideri: sicut incorporalia / vt ff. de acqui. rer. domi. seruus. §. incorporales / et ff. de vsucap. l. sequitur §. si viam.

¶ Et hec absolutio introducta est specialiter propter periculum anime. supra de appel. qua fronte. §. i. arg. ff. de liber. causa ordinata. in princ.

¶ Ex quibus colligitur quare dicatur absolutio c ad cautelam. Quia ad cautelam excommunicati cui gratiose ante euentum iudiciprospicitur per cautelam / et quo ad se / et quo ad alios / nec interim sibi quin etiam aliis quos res tangit siue directo / vt sunt excommunicatores et illi ad quorum instantiam lata fuit ex communicatio: et sicut sunt vicini / et alii qui sine metu cum isto ad cautelam absoluto participare poterunt

¶ Dicuntur etiam testes absolui ad cautelam / ne eorum testimonium irritetur in producentis preiudicium. supra de testib. veniens. ii. in fine.

¶ Dicitur etiam ista absolutio dari eligentibus / ne impedmentum electioni future detur. supra de exceptio. cap. apostolice. Et hec vidi fieri in electione summi pontificis: per honorabilem cetum cardinalium penes que plenitudo potestatis (sede vacante) residet / de hoc no. lxxix. distinc. nulus pontifex. et hostien. no. supra de penis / cap. cum ex eo¬

¶ Sed contra. supra hoc lib. de scisma. cap. i. Solu. in papa est principalis: in collegio subsidiaria / vel dic ibi specialitemr est substractum: vel dic vt ibi: absurdum enim esset quod cap. tula ecclesiarum cathedralium (quorum prelati in solicitudinis. partem sunt vocati) haberent in illa parte solicitudinis. supra hoc lib. de naiori. et obedien. c. vno. Et cetus cardinalium ein tota solicitudine non haberet.

¶ Sed quero per quem dabitur ista absolutio: dic per superiorem excommunicatoris: qui est proximus et immediatus sufperior excommunicatori / siue sit episcopus / siue archiepiscopus / seu patriarcha: isti enim ordinarii habent potestatem latissimam. ff. de iurisdi. omni. iudic. l. prima. ff. de iudic. solemnis.

¶ Sed nunquid delegati a papa possunt absolutionem impartiri per commissione generalem: dic quod non: quia delegata potestas tantum potest / quantum eidem specialiter est commissum. C. de exacto. et executo l. quicumque / lib. xii. in fine.

¶ Et quia rescripta papalia non gratiosa non sunt amplianda: sed ipsorum forma est diligenter seruanda. supra de rescrip. cum dilecta / et supra de offi. delega. prudentiam. ii. respon. Et ipsa sunt stricti iuris: vnde in ipsis quicquid non fuerit specialiter expressum censetur omissum. ff. de ver. oblig. quicquid.

¶ Item omnis potestas ordinaria maior i est seipsa delegata. Et ob hoc dicta absolutio potest competere ordinario / presertim summo. supra eo. venerabili. supra de ex ceptio. apostolice / non tamen delegato regulariter. Et est ratio: in ordinario est iurisdictio / vt in fonte: in delegato (qui iurisditionem non habet / sed alienam exequitur. ff. de offi. eius cui manda. est iurisdi l. i. §. qui mandatam) est vt in riuulo: et ob hoc tantum censetur a potestate ordinaria diriuatum / quantur probatur fuisse commissum / argu. bonum. ff. de itine. actuque priua l. prima. §. iulianus

¶ Sicut tantum de antiquo iure videtur sublatum / quamtum specialiter et expresse est antiquo iuri derogatum. C. de appella. precipimus / in fine.

¶ Item mandata iurisdictione omnia commissa censentur sine quibus iurisdictio explicarinon posset. ff. de iurisd. omni. iud. l. ii. supra de off. delega. capipreterea. et c. prudentiam. §. ceterum: sed non sunt commissa omnia per que negotium posset commodius explicarim vnde cum illud per quod beneficium absolutionis ad cautelam detur ante litis exitum / gratiose / vel beneficialiter: vt est dictum: hoc non transit in generali commissione delegati / cum hec valeat / alias per commissionem huius finaliter iuris ordine absque gratia expediri. supra de off. deleg. cum contingat. in fine.

¶ Sed contra. supra de appella. ad presentiam: sed dic ibi fuisse factam specialem commissionem / sed osten do quod hoc beneficium non debeat dari / cum pendeat ex euentur vt est dictum: an iste excommunicatus sit vere absoluendus vt ligatus / an potius sit denunciandus non ligatus: erge pendente hoc probationis articulo / absolutio non debet in pendi. ff de remil l. qui status. ff. de liber. causa l. qui libertate: sed isto non facit sibi gratiam: set fit sibi per superiorem multis de causis cucautela illorum qui alias ex absolutione lederentur / vt est dictum.

¶ Item in facto anime est maius periculum / et obhoc est velocius occurrendum. supra hoc lib. de elec. c. vbi

¶ Item videtur inconueniens: nam isto absoluto ad caute lam: si appareat ipsum iuste ex processum finaliter esse excommunicatum: iam absolutio impensa non haberet effectum: sed mandaretur absoluto vt pareret super bis pro quibus fuit excommunicatus. supra eo. venerabili.

¶ Sol. non est inconueniens vt vnum impendatur gratiosivt hic: et tandem cessante causa inducente gratiam / gratit cesset / et mandetur quod est iure exequendum. Sicut video in dubio illi de quo dubitatur verisimiliter an sit filius / decernuntur alimenta que tamen denegautur cum per plenamcause cognitionem constiterit de contrario. ff. de his qui sunt sui vel alie. iur. si iudex ff. de carbo. edict l. iii. §. cause

¶ Sed que sententia relaxatur ad cautelam / dic excommunicationis et suspensionis. supra eo venerabili. supra de excep. apostolice: et hic non interdicti generalis. vt infra eo. presenti. et ibi. no. causa.

¶ Item sententia excommunis et suspensionis hominis / non iuris: nisi propter dubium facti. supra eo cum desideres. § i. relaxat. ad cautelam / ratio sentenie predicte iuris: semper sunt iuste: quoa ius non inducit nisi penam iustam sed iudex iustam et iniustam: e nullam ipso iure ferre potest: habendo respectum ad id quod facit noad id quod facere conuenit. ff. de iusti. et iure l. penul. §. pretor

¶ Et quia potest esse ante probationem vensimiliter dum bium de ista sententia: ideo in ea absolutio in certis casibus potest fieri ad cautelam / vbi tamen esset certum sententiam nullam: vel iniustam vel iustam / vel cito posset fieri certum: non daretur hec absolutio: sed fieret vt habetur. supra de offi. delega. cum contingat. et. supra de appella. c. non solum. hoc lib vbi tamen esset casus exceptus / vt d. c. non solum. et esset vel risimiliter dubium: crederem posse dari beneficium absolu. tionis ad cautelam arg. infra eo. venerabilibus. §. fina¬

¶ Et est ratio istorum / prouisio per beneficium absolutionis ad cautelam non habet ferri: que est subsidiaria: vbi statim iuris ordinarii rigor liquere potest. arg. ff. de minor. in cause. ii. eso. primo.

¶ Item per hoc liquet quod minor excommunicatio non relaxatur ad cautelam / cum sit iuris sententia non hominis. vnde sine iuratoria cautione potest impendi. supra eo nuper. §. in secundo.

¶ Item quero anordinarius vel delegatus testem possit absoluere ad cautelam sine speciali commissic. ne ligatum a pari sen maiori: videtur quod non: quia nullus in messem alienam pera manum debet apponere. supra de elec. venera. bilem. primo veso. supra hoc lib. de heretic. accusatus. §. sane. 5. §. sequenti.

¶ Respondeo distinguendo / aut potest prouideri per commissionem delegati super excommunicatione vel suspensione infra. eo. venerabilibus. §. potest. et. §. seq. et tunc nunquam venit in potestatem generalem delegatam absolutio ad cautelam: nisi specialiter commissa: vt est. supra probatum. Sed vbi nihil est commissum: nec tactum in rescripto de excommunicatione vel suspensione sed simpliciter de causa certa ecause accessoriis: tunc testis si producatur ex qua dubitetur an sit excommunicatus: quia iam iurisdictio iudicis non potest explicari sine elusione iurisditionis et partis prodicentis: credo hunc testem absolui posse ad cautelam per in dicem quemcunquer q sic intelligo. supra de testib. veniens. ii. in fine: sic continebatur sub primo infra. supra de iudic. capitulo finali. ad hoc est argu. supra. de offic. delega. prudentiam. §. ceterum. et. C. de iudic. quotiens. supra de restitu. in integ. capitu. penul.

¶ Et enim necessitas explicationis iudicii cepti in dictis casibus dat ordinariis et delegatit¬ potestatem / quam alia non haberent su / ne iurisdictio sit elusoria. ff. de iurisdi. om. iudi l. si idem. §. i. Ex quibus patet solutio. ad obiecta: quia hic iudex ex se nihil vsurpat: sed ius iurisduitionem suam prorogat: et secundum distinctionem dictam alia et alia requiruntur / et ob hoc generalia generant / alias pariunt sepe equiuocationem. Unde Boetius / latent equiuocationes sub genere / et generalitas parit obscuritatem. ff. de iure fisci. ita fidei.

¶ In absolutione testis ad cautelam non a credo veram absolutionem: sed ad tempus depositione dirante / arg. supra de priuileg. c. vt priuilegia. §. illud / et not. in simili. supra de appel. ad hec quem quam. Sed in alio membro dic absolutionem veram: vt predixi. Et est ratio: in absolutione testis / et in suspensione relaxata ad cautelam ad electionem que incumbit. supra de except. apostolice prouidetur negociis: vt de prouisione expleta: statim reuiuiscit sententia: iuris autoritate / arg. infra eo. cap. eos. ne sit contra. ff. de solutio. qui res. §. aream. Sed vbi fit prouisio non negocio sed persone: est absolutio vera simpliciter: non ad tempus: vt hic / et infra. eo. vonerabilibus. §. potest / et. § sequem. Et propter hoc in vno da tur iuratoria cautio: vt quando prouidetur persone. supra eo vel. nerabili / non quando prouidetur negocio. Quia quando prouidetur negocio mora est modica / in qua non est periculi ff. de iudic. si debitori: non sic directo contra partem excommunicantem: vel illam pro qua est excommunicatio lata: cum illa non tollatur simpliciter: sed vbi simpliciter tollitur prouideri debe. predictis et aliis quos res tangit / per cautelam saltem in ratoriam. Et ob hoc dico quod quando est dicta cautio prestanda: omnes vocandi sunt: qui per relaxationem huius grauarentur. supra de testib. significauit. ff. de adop. Nam ita diuus. ff. de aq. pluuia. arcem. l. in concedendo a nonnullis iurisperitis habentibus conflictum rationum hincinde: de quibus ait Philosophus / dubitare de singulis non est inutile / per superiorem immediatum excommunicatoris: qui tulit excommunicationem contradictionis scilicet excommunicatoris: vel aduersarii / vt infra sequitur. §. in prima / et supra de appella. c. qua fronte. §. i. Et an secunda questio huius) ad cautelam in iudicior ib. enim debet fieri probatio. C. de condi. ob turp. causam l. i. et. iii. iudici siquidem est facienda fides. ff de probatio. quii quaginta expressum exempla pone infra. eo. venerabilibus § potest / et supra eo. per tuas. §. nos igitur. Et in his duobus casibus excommunicatio est ipso iure nulla / in ceteris) iudicialibus / et extraiudicialibus / articulo in quo probat se excommunicatum post appellationem legitimam / vel intollerabilem erre rem fuisse patenter expressum Isti enim sunt duo casus supra expressi vt petenti humilitera supra de offi. deleg. cum contingat / in fine.

¶ Potest etiam non petens absolui. ii. q. v. quanto absolutio ad cautelam non negatur vocatis his qui fuerunt euocandi: quod liquet ex his que sequuntur Nam nec excommunicator / nec aduersarius se opponeret / nisi presciuisset se opponat quia cum in hoc sit mora periculosa locum non habet dilatio. supra de appella. qua fron te. §. primo. ff. de appella. recipiem l. fina. nisi vt sequitur / di. cat aduersarius / et iste est iudex quando ex officio processit / vel pars ad cuius instantiam est processum infra. eo. venerabilibus. §. secus / et. § sequenti Manifesta id est noto. ria in principali / vt quia principale erat notorium vno de tribus modis. supra de cohabita. cleri. et mulier. capitu. vestra. et capitu. fina. vel quia erat notoria offensa in accessoriis: verbi gratia / reus vocatus non venit / et propter contuma / ciam suam fuit excommunicatus: liquet de expen. quia fuerunt decrete / vel statim potest liquere. Quia possunt liquere statim taxatione iudicis precedente / et iuramento partis insecuto. supra quod met. causa. capitu. fina. et not. supra de foro conpeten. dilecti / hoc casu licet offensa sit dubia in principali: in accessoriis tamen est notoria: propter quod iste expense ante absolutionem sunt prestande. Et sic intelligo. supra titu. proxi. capitu. ex parte prima. §. primo / et sic est not. supra de symo. ad aures / in fine / arg. opti. supra vt lite non contest. quoniam. §. in aliis:

¶ Nam contra contumacem proceditur quandoque ad missionem in possessionem: et reus non admittitur ad recuperationem possessionis / nisi refusione expensarum primitus facta: vt d. §. in aliis: ergo nec in excommunicatione: et dico casum esse. supra de iudic. capitu. primo / ibi donec satisfactio ne premissa / scilicet expensarum. Nam de principali non potest intelligi: de quo nihil erat cognitum: et de hoc est casus expressus infra eo. venerabilibus. §. sed si iudex octo dierum in quorum spacio debet iste probare manifestam ofifensam / id est aliquod factum manifestum: quod in sui nati ra sit iniuriosum / dummodo sufficiat ad excommunicationem proferendam / et hoc sufficit tam excommunicatori quam excommunicati aduersario probare infra dictum spatium

¶ Si tamen excommunicatus dicat se illud factum egisse non iniuriose: sed vtens iure suo et dictum spatium labatur: et habens dictum spatium ad probandum velit duplicare: dico ipsum admitti debere / etiam post lapsum spatium: quia hoc spatium labi contigit ex facto excommunicati quod proponenti excommunicationem impingi non debet: arg. C. de tempo. ii integ. rest. pet l. pendente. sic dicenti offensam manifestan quod opponit scilicet manifestam esse offensam in principalis: iuri scilicet prestetur dubia) super principali vt is scilm ex communicatus admittatur scilicet post legitimam appellationem sit excommunicatus / seu quod sententia in se contineat intolerabilem errorem [in ceteris ) tam iudicialibus / quam extra iudicialibus / vt actor nam in his que vt reus proponet audiretur / cum excommunicato omnis defensio legitima reseruetur. supra de exceptio. cum inter. et. c. significauerunt et. c. venerabilem. in iudiciis) nam agenti obiicitur excommunicatio tam a reo quam a iudice. supra de excep. c. exceptionem interim scilumet pendente probationis articulo / de quo est premissum extra iudicium sed cur tam varie / respondeo in iudicio differtur actio / non tollitur. supra de except. pia¬

¶ Sed extra iudicium multum pars lederetur: quia cum magna cautione sepe a negotiis propriis reuocamus. ff. quemadmo. testa. aper l. sed et si quis ex signatoribus

¶ Item quia facilius introducuntur iudicialia quam extra iudicialia. C. de heretic. quoniam / in fi. et ea que sunt iuris. quam ea que sunt facti. argu. ff. de penis / quidam /

¶ Item quia in iudicio alium impetimus vbi leuius decet nos impediri / quam extraiudicium vbi neminem prosequimur. sed iuri nostro duntaxat innitimur.

¶ Item extraludicisa non est medius qui diffiniat. Et ideo maius periculum in minet / si vitandus esset: sed in iudicio est medius qui diffinit. C. de iudic. nullus. et de fali. vbi falsi. Et ideo minus periculum imminet / arg. supra de appella. sepe contingit i. eso.

¶ Item iudicialia a multis pendent / scilicet iudice / actore / et reo. Sed extraiudicialia ab vno communiter: et quando quis est compositus tanto leuius impeditur: vnde simplicior. maioris durationis existunt admittuntur: sed quero amhec admissio sit efficax / vt excommunicatio contra factum extraiudiciale proposita sit inefficax / videtur quod sic. alias admissio esset ridiculosa / contra dic: quia exceptio hec reseruatur in processu principalis negotii / proter difficultatem probationis istius exceptionis / ante cuius forsan probationem firmatus actus extraiudicialis expiraret. Et ob hoc hic est statutum / vt iste ad actus extraiudiciales admitta tur: sed in processu super principali disputabitur an valeat iste actus necne / arg. ff. ad exhiben. l. iii. §. ibidem

¶ Et dic ad argumentum in contrarium quod hic simpliciter non admittitur ad actus extraiudiciales: sed disputatio in process negotii reseruatur / sicut video in electionibus: et nam ibi non est regulariter qui de hoc cognosceret. Et ideo differendum est / quod commode impleri non potest / arg. ff. de carbo: edicto. l. iii. §. due. versi. hec autem. Io. Mo. Card.

STatuimus, Hec decretalis infra eo. consi¬. tutionem declaratur. et infra. eo. statutum dicta decreta. statutum ad suspensionis et interdicti sententias prorogatur. Et hec decre. tria ponit. Primo inhibet quod non feratur excommunicationis sententi in participantes cum excommunicatis maiori excommuni. catione / ante canonicam monitionem: saluis constitutionibus contra illos editis: qui in crimine participant criminoso. Secundo versi. quod si docet quando participantes poterunt maiori excommunicatione ligari: tertio versi. alitera¬ sententias aliter prolatas denunciat non tenere / et penam / prolatoribus earum comminatur excommunicatis) maori excommunicatione ab eodem iudice / aliis puta salutas tione / responsis / et consimilibus / minori quae a sacramentis se parat: non a communione. supra de cle. excom. minist. si celebrat. supra de excea nobis. Et quedam persone ab hac regula excipiuntur. xi. q. iii. quoniam multos. supra eo. quod in dubiis. et. c. sed

¶ Sed nunquid maritus poterit participare vxori excomunicate: non incurrendo minorem / dicit. B. quod sic. Cum vir et vxor non ad imparia iudicentur. xxxii. questio i. capi. si quis vxorem.

¶ Contra a dic quia casus specialis contra dictam regilam extendit contentos: in d. c. quoniam multos. Et alia est ratio in hoc casu viro et vxore: quia vir est caput muliers et mulier famula viri. xxxiii. que. v. cum caput: et. c. est ordo: vnde precipere potest vir vxori: vt se ponat in statu / non econtra. Et. c. si quis vxorem loquitur in debito carnis exigendo: vel reddendo / in quo vir et vxor parificantur: idem dico: in filio lege dicente / erubescit lex filios esse castigatores quad parentum. auten. de nupt § si vero expectet: ver. sed quod lam colla. iiii

¶ Sed econtra pater corripit filium. C. de patria potest. l. si filius: et l. sequen. canonicam) que debet precedere semper. xii. quest. ii. indigne. Et que dicitur canonica habetur. infra. eo. constitutionem excommunicare neque in genere dicendo excommunico omnes participantes cum tali neque in specie / dicendo excommunico Petrum: quia communicat martino dam nato supra eo. nuper. § i. et. c. si concubine.

¶ Sed pone iudex Petrum excommunicat pro crimine: idem iudex isti. P. participat in crimine: nunquid erit ligatus: dic quod sic dnec seipsum excommunicat: sed autoritate canonis. occasione tamen sue sententie est ligatus. supra eo. cum desideres. in princ.

¶ Et ex predictis collige: quod sententia excommunicationis poterit fieri generaliter in participantes in crimine: vt hic et sic intelliguntur iura. supra eo. sacris: et c. quod in dubiis inffine. xi. q. iii. excellentissimus 1 N¬

¶ Dixerunt tamen quidam: quod generaliter sententia hic potest dari contra participantes: non in crimine: argu. ff. de admi. tuto l. si duo.

¶ Contra credo quod declaratio dicte constitutionis infra eo. constitutionem requirit / quod monendi sunt exprimendo nominatim. Et forsan fuit ratio: ne delictum vel pena vnius / alte rum. inuoluat: absque obseruatione solennitatis: hic et infra. eo. constitutionem: posite. Et decreta infra eo. Romana. § i. et. § seq. non loquitur in hoc casu: quia ibi dicit de sententia aliqua licet iniusta / hic autem de nulla infra eo. ver. aliter / et. d. § loquuntur in excommunicato propter delictum proprium / sed hic de excommunicato ex se quela alterius delicti.

¶ Sed quero: quis participat cum ligato maiori sciente. nunquid statim potest denunciari ligatus / saltem minoris/ dic quod non / nisi iste confessus fuerit / vel super hoc conuictus fuerit / alias concluderetur ex maiori probata que est omnis participans scienter cum ligato maiori est ligatur minori iste sic participauit hac probata cum maiori in iure secrparta / infert conclusionem probatam / alias argu. non probat indurescat vt quia videt se habere communionem hominum / qua carere graue est inter homines conuersari / sicque penam non habet sui reputatione quando non videt se contemni. C. de aposta. hi qui sanctam. supra hoc lib. de exceptio. pia i. P. hi. ius participantes) monitionem canonicam spernentes: consimili scilicet maioris excommunicationis non teneat ipso iure. Et sic nota casum in quo excommunicatio nulla est ipso iure. Alii casus non infra eo. presentillegitimam id est lege canonum expressam / nam talis tenetur iniuriarum. xi. q. iii. temerarium. et. c. illud /

¶ Item tenetur sicut sacrilegus. xxiiii. q. iii. non in perpetu. um. Item carere debet communione hominum: quantum equum videbitur superiori / vt quod iniuste fecit / in alium. ipsa iuste sustineat / xxxiii. q. iii. de illicita / primo. B. autende sanct. episcopis. §. omnibus / colla. ix.

¶ Item ecclesie ingressus est sibi per mensem interdictus et ad interesse ex communicati est astrictus / et alias superioris arbitrio puniendus. supra eo. sacro. et supra eo. c. cum medicinalis. § superior poterunt l st debebunt. Nam hec decretalis penas ante inflictas non adimit / sed nouam adiicit in detestationem ferentis. argu. supra hoc lib. de penis. c. fi. § per hoc quoque / qui curare debuit et quantum in eo est per suam ordinationem occidit. not. supra eo. cum medicinalis. in princ. Io. Mo. Car.

QVia periculosum. Casus. etertu ofitutionis sententie seumandati generalis quibus ligentur suspensione. vel interdicto contra facientes ipso facto episcopur et alii superiores non artantur: nisi in ipsis de episcopus caueatur expresse superioribus scilicet archiepiscopis / primatibus / et patriarchis. Et ideo est eis cautius prouidendum. supra hoc lib. de elec. vbi. ff. de carbo. edic. l. §. si quis vero. xlii. dist. quiescamus. lxi. distinct. miramu. cincumbit circa correctiones / consecrationes / ordinationes / et bidictiones solemnes / tam personarum / quam locorum / inusitiones et reformationes. supra eo qualiter. ii. supra de consecra. ecclesie vel alta aqua: supra de elec. quod sicut. §. praeterea et c. transmissa suspensionis dicit Innoc. secus in excommunicatione: sed quare / cum interdicti suspensionis / et excommunis sententie in multis casibus pari passu ambulent. supra eo. cum medicinalis. §. et hec edem infra. eo. statutum. supra de appel. ad hec quoniam / dic nec tollatu canon quo ad episcopos. xvii. q. iiii. c. si quis suadente: que est fauorabilis toti clero: et netollatur canon. supra hoc lib. de homicid. pro humani et cano honorii. iiii. supra hoc. lib. de pen. c. fif. §. quod si quis. et § presenti in quibus columnis ecclesie proui detur. Sed in primo toti clero prouideri ne pastorale oficium impediri contingat constitutionis) generaliter late. supra de solutio. c. ii. et eo. sacro. et. c. cum medicinalis. supra hoc lib. de re iudi. cum eterni: et. supra hoc lib. de elect. statuimus: et si quo sunt similes sententie sunt in genere late a papa vel legato: vel quouis superiore. Et idem dico in mandato: et dico quod hec verba non sunt idem: quia constitutio durat post finem regiminis costituentis. supra de off. leg. c. fi. et sententia que etiam cum cause cognitione ferri debet: sic intelligo. C. de postulan l. i. Sed si esset mandatum quod plerumque fit causa non cognitainter partes solemniter / et tunc non durat vltra finem regiminis mandantis. ff. de pen l. fi.

¶ Sed quid si dicat constitutio vel sententia seu mandatum de episcopo et quolibet alio / nunquid astringentur superiores dicit hostien. quod non: sed inferiores tantum. supra de rescri. sedes. Cotradic. argu. supra hoc lib. de procura. c. quid ad agendum. § i vbi opinio doctorum deciditur tacta. ff. si quis cautio l. sed et suquis. § quesitum. Et dicta decreta. sedes loquitur in rescripti de iusticia que transeunt per audientiam publicam quae sunt stricte a interpretanda / quae etiam primo enumerat inferiores. et post vult exprimere maiores sub clausula generali.

¶ Dicit etiam hostien. quod dicendo episcopus et alius superior / quod archiepiscopus tantum astringitur non primas / nec patriarcha. de cit etiam quod dicendo episcopus et quilibet superior / intelligitur astringi. archiepiscopus et primas non patriarcha: pro se allegat. hec esse penalia: de peniten. distin. prima pene. ff. de penis. l. si de interpretatione: et l. si preses

¶ Sed contra sentio / vt hic erat clausula generalis quiiquis: vnde post subiiciendo de episcopis et aliis quibuscum que vel quibuslibet superioribus / de inferioribus intelligi non poterat: et propter hoc. forte subiicit nisi in ipsis episcopis. etc.¬ vel nihil subiiciens de aliis expresse / et omnis superior episcopo est episcopus: in hoc tamen cardinales non iucludo: t de hoc non supra de scisma. c. i. §. omnem. Io. Mo. Cardi.

ROmana. Hcc decre, babet inbiel. Primum quod archiepiscopus Remen. et eius officiales excommunicationis / suspensionis / et interdicti sententias. subditis illorum suffraganeorum prolatas: non relaxent: salua consuetudine si quam habent. Secundum. §. porro excommunicationum sententie ab istis late gene raliter: subiectos ipsius archiepiscopi tantum ligent. Tertium. § Sed nec ipsi) in genere vel in specie pro culpis praeteritis / vel presentibus excommunicationum sententias non proferant non premissa monitione. Quantum. § caueant ipsi pro culpis futuris vel iam commissis excomnicationum sententias non proferant: nisi in certis casibus. Qua tum. §. vniuersitatem ipsi invniuersiatem excommunicationum sentetias non proferant. Et ratio subditur: et in quos excommunicationis sententia sit ferenda docetur excommunicatoribus isti siquide ad excommunicatores remittendi sunt absoluendi. supra eo. per tuas et. supra de off. ord. ad reprimendam: et absoluendo nihil agunt: cum istorum excommunicatorum regulariter non sint iudices infra eo. vt nerabilibus 1.. supra de off. ordi. pastoralis et infra. eo. § i. notat consuetudine Nam consuetudo hoc casu aprobatur. supra hoc lib. de appella. Romana. §. i. supra de no. oper. nuncia. significantibus sententie) bene dicit sententie. Nam si esset canoillo ligarentur omnes. supra eo a nobis: dummodo subditi sciant: vel eorum ignorantia anon sit supina b supra hoc lib. de consti. c. ii. N. i. ff. de decre. ab ord. facien l. fina. Et voci subditum etiam ratione delicti. ff. de offi. presid. l. iii. vel quo uis alio modo. de quibus nota. supra de off. ord. pastoralis. Et dico quod archiepiscopus potest facere canonem seu constitutionem pro uincialem / totam prouinciam tangentem. supra hoc lib. de censib. Ra mana. §. postquam. Et vbi potest constituere:ibidem sua constitutio se extendit: et suam constitutionem archiepiscopus pene adiectio ne iunare posset: vt in. c. a nobis / generaliter dicendo excommunico omnes qui furtum fecerint ligant Et est ratio nominatim excommunicando non subditum iste non ligaret. supra de iudic. at si clerici. Ergo multominus iste sub generalitate non comprehenditur: cum leuius eneruetur clausula generalis: quam specialis. supra de rescrip. pastoralis [in specie] dicendo excommunico. P. quia edificauit in cemiterio ecclesie in genere dicendo excommunico omnes qui edificant vel edificauerunt in cemiterio ecclesie competenti voco competentem generalem / quando est ferenda generalis sententia. supra de off. ordi. si sacerdos et quando specialis / tunc praecedat monitio specialis iniustas.

¶ Ex hoc euidenter probatur quod sententia lata contra canonem sacro. supra eo. non est nulla / sed iniusta caueant archiepiscopus et eius officiales sententias) excommunicationis / suspensionis et interdicti in aliquos) etiam subditos pro / futuris nota ergo quod tractus futuri temporis non spectat ad iudicem. ff. de vsur l. i. in fine.

¶ Sed contra. ff si serui. vendice. l. egi. et ff. de libe. agnoscem. l. si quis ali. §. alimenta. Sol. vbi ius non est praesens quod iudex respiciat futura / nec spectat tractus tempounis ad cum: vt hic: et. ff. de vsur l. i. Sed vbi ius est presens: vel propter principale: vel accessorium secus. vt in d. l. egi: et est expressum. C. in quib. caus. colo. do. accu. pos l. i. lib. xi. supra de procura. audtis. et colligitur. ff pro socio. l. pro socio arbiter vbi de hoc C. de fide iusso l. i. Et hec distinctio hic colligitur: nam vbi mora / culpa / vel offensa procedunt / iam interest: et ab hoc sententia ferri potest propter ius praesens. Secus si nullum ista rum subsit: vnde cum sententia regulariter ius respicit: licet possit etiam cum hoc pro futuris ferri vt dictis iuribus: constitutio duntaxat regulariter futura respicit. supra de constitu. e. fi. Et ideo licet per constitutionem ferri possit excommunicatio proculpis futuris: vt c. a nobis / non tamen per sententiam regulariter debet ferri: vt hics sub hac forma) nunquid est per istum. §. correctus canon. supra de apella. preterea ii. dic quod non sed est interpretatus: quia pro futuris vel commissis cupis regulariter sententie non sunt ferende: fallit nisi mora et c¬

¶ Sed qualiter potest esse commissum quod culpa non processerit / dic quod non: respiciendo iam commissum / sed posseesse commissum iam perpetratum / non tamen esset in culpa quo ad satisfactionem non petitam exhibendam / que si qua dem culpa primo debet declarari / et tunc omittens ad satifactionem compelli debet: arg. C. de actio. et obliga. negantes mora vt quia condemnatus non soluit: tunc mora precedente / prefigi sibi poterit terminus ad soluendum: alioquin excommunicatio in eum proferri potest / culpa Episcopus visitans vidit clericos negligentes circa officium diuinum potest (negligentia precedente) excommunicationis sententiam ferre in omnes qui non intersunt vel interrunt officio diuino offensa vt si quis tenuisset concubinam / a qua fuerit separatus: iuste potest in eum ferri sentatia: dicendo te excommunico si vlterius tenueris eam / vt supra eo. si concubine. rationabilis) verbi gratia / nescitur quis fecit furtum / vel aliud delictum: hoc casu potest ferri sententia in genere: per. d. c. si sacerdos: quod est verum quando nescitur quis commisit delictum. Et sic datur in caucellaria forma que vocatur contra occultos detentores: quorum nomina prorsus ignorantur / vnde nec in genere nec in specie: sententie excommunicationis sunt ferendo pro futuris et commissis culpis / vt hic: sed fallit / vt in versi. nisi mora / potest etiam poni exemplum de causa rationabili. supra de testib. constitutus. primo et secundo vniuersitatem:/ vniuersitas dicta ab vniuerso vniuersum id est in vnum versum. quando plures habent ius vel causam verti in vnum / vt viuersitatem faciani: quia hoc est eis concessum ab his que supra hoc ius habent. ff. de colleg. illi. l. iii. Et vniuersitas est plurium corporum inter se distantium vno nomine specialiter eis deputato collecta. Et ob hoc vniuersitas ab exordio non potest constitui in vno: licet constituta in vno possit saluari. ff. quod cuiusque vniuer l. sicut. §. fina. Et henomina vniuersitas / communitas / collegium / corpus / societas / sunt quasi idem significantia: vnde communitas guat communi dicta / et est commune compositum a con et munium id est officium quasi plurium in vnum officium. supra de procu¬ rator. consulti: vt quia habent archam comunem / sigillum a commune: et vnum rectorem: et consimilia: arg. supra de concessio. preben. c. dilecta

¶ Et collegium quasi in vnum collectum. Et est collegium societas collegarum in vno honore positorum: et hoc potest dici i. capitulum et ob hoc appellatione capstuli plancenm tini: duntaxat clericos ecclesie cathedralis comprehendit infra titu. proxi. c. cum clerici: non enim est vnus honor omnim clerica. rum totius capostoli placentini. Et capitulum et episcopus sunt vnum corpus / ita quod episcopus est caput: et capitulum membra. supra de his que fiunt a prela. sine consen. capituli. nouit. Et ista dicuntur vnum non simpliciner sed aggregatiuevt archa est vnum aggregatione: vt domus: sicut etiam grex est vnum aggregatione / quia. x. oues faciunt gregem ff de abige. oues. Et ob hoc nullum istorum est persona vera quam estrei rationalis indiuidua substantia: et collegium dicitur. persona non vera l: sed representata. ff. de sideiusso. mortuo.

¶ Et quia excommunicatione ligatur persona vera: quia perso na habet animam rationalem que sola ligatur excommunicatione vt non supra eo. cum medicinalis: ideo hic penitus prohibetur excommunicationis sententia in vniuersitatem proferri: vt hic: quasi dicat potestas ferendi hanc sententiam omnino subtrahitur vt sententia lata in hoc casu sit nulla: argu. C. de legi. non dubium: secus si alias non haberet iurisdictio in personam veram. arg. supra hoc lib. de off. ordina. Romana. §. officiales. Et hec est maior prohibitio quam ibi: vt liquet ex verbis. Et hec non est persona vera: sed representata in qua non in cadit excommunicatio. Nam in. §. officiales / materia est apta ad recipiendum excommunicationem / licet modus procedendi non sit aptu Sed hec. §. persona representata non est capax impraessionis excommunis: et ob hoc nihil agit: quia secundum n phisophum actus actiud rum sunt in patiente bene disposito. Et iam si referri po. set ad veram personam: contingeret puerum vnius diei in hanc sententiam incidere: et absentes.

¶ Dico u tamen sententiam posse ex causa ferri in omnes de vni uersitate qui fuerunt in tali facto in eo mandato rebelles. Item ferendo sententiam excommunis in vniuersitatem non videtur ferre in singulares personas: sicut possidens vel vsum capiens vniuersa non possidet vel vsucapit singula. ff de ad quir. posses l. qui vniuersas in princi. et. ff de vsucapio. eum qui edes. in princ. et. l. rerum mixtura. arg. xii. q. ii. qui manumit. titur. ff. quod cuiusque vniuers. sicut. §. i.

¶ Sed dices excommunicatio lata in vniuersitatem non habens in quid agat quo ad vniuersitatem / agit in singula res partes: vt hic videtur innuere: arg. ff de pact. l. item savnus. §. si acceptilatio¬

¶ Sed dic quod illud generale. Si non valet vt ago valeat vt valere potest. supra de de sponsa. impub. tue: et supra hoc lib. eoc. i. § i. est intelligendum vbi non sequitur inconueniens: vt ibi. Sed hic inconueniens sequeretur. Item. §. si accept latioloquitur vbi est acceptilatio inutilis ratione materie: vt quia est interposita super contractu non verbis facto / in quo potest: et si non ipso iure / ope tamen exceptionis. Sec hec in materiam subiectam nihil potest: vt in vniuersum. / et agere in singulis hoc casu non est posse / cum potentia sitn de genere bonorum ecundum philosophum. Et omnis potestas a domino tribuitur ad iusticiam et rectum iudicium exercendum. supra hoc lib. de homic. c. i. §. cunque. Et ob hoc illud possumus quod commode possumus. ff. de verb. siganifi. nepos proculo.

¶ Item papa volens prouidere contra fatuas remissiones sic eas reprobat quod facte non teneant. supra hoc lib. ti. proxi. c. fiErgo sic potest reprobare excommunicationem quod lata nen teneat quod facere videtur: cum dicit penitus prohibemus. arg. ff. de postu. l. quos prohibet

¶ Item iure communi omne illicitum prohibetur / et sic hoc illicitum prohibitum est adiicere ad hanc specialem: prohibitionem: vt hic fortior est prohibitio vt factam comtrarium non teneat / etiam si alias teneret speciali prohibitione non facta auctem. de aliena. et emphi. §. sanctissimas collatione nona.

¶ Sed contra. supra eo. sacrosan. et infra. eo si sententia. §. cum vero. Sol. ibi erat directo materia capax pene imposita hic non. dico tamen sententiam interdicti possa iuste ferriin vniuersitatem pro delicto alterius. xvi. questione. iiii frater. supra de sponsal. capi. non est culpabiles sed quando et qualiter / tene doctrinam. supra eo. §. caueant traditam. Ioannes Moua. Cardinalis.

Dicto. Balliuusu. Aurelinem. conquerebatur de decano Aurelianensi / pro eo quod idnm decanus nunc gladio materialinunc spirituali se iuuabat contripsum: papa respondet hic licervim vi etc. prima distinctio. ius nnturale. supra eo. si vero alicuius. § si vereclericum. ff. de iusti. et iure vt vi. C. vnevi l. i. et ibi notatur de cano nonsolum clerico sed etiam laico licitumest se tueri: etiam si iudex suus ordinarius ordine iudiciario non seruato notorie: in dubio secus / nota. ff. de iudic. l. siquis ex aliena. iniurietur in rebus seu persona. C. de iure fisci prohibitum. lib. decimo. auten. vt iudic. sine quo. sufra. §. volumus. colla. ii. Et dico ordinarium processum / etiam via inquisitionis habitum. supra hoc lib. de accusatio. inquisitionis. supra de offi. ordina. c. primo. Et hic processus est legitimus etiam per seculares. auten. de colla. §. iubemus. cola. nona. ff. de offi. presid. congruit eum scilicet decanum spollare respectu mobilium occupare respectu immobus lium illius balliui cuius balliui nimiam potentiam:/ respectu potentie decani. sibi scilicet decano ecclesiast coscilicet sententiam excommunicationis. xvi. q. ii. c. pripotuit scilicet decanus. Et sic nota eundem posse et diuersis defensionibus vti et aduersis infra hoc lib. titu. ii. au. lus pluribus / et hic non sunt aduersantes / sed sibi inuicem mutuum subsidium prestantes / vt iinfra eo. in fine spiritualia: que sunt lachrime / et orationes et censura ecclesiastica / prefertim idem si nulla causa vel excommunicatio precesisset / ipsum) decanum prouocatus balliuus / id est tubatus vel conuictus. supra de offic. delega. suspitionis. Et sic hic accipitur in malam partem / et aliquando in bonam / vt cum quis operatur bonum / vt sequendo sancta exempla alterius prouocatus ad beneoperandum / et sic accipitur in oratione beatissimorum maryrum / Marcellini et Petri / s cum dicitur quorum gaudemus meritis / prouocemur exemplis. ff. de edil. edict. quod si nolit. §. qui mancipia

¶ Alio modo accipitur prouocare / id est pro causando vocare. supra. de appellationibus. cum sit Romana. §. si vero rillius balliui sententiarum excommunicationum ex causis aliis latarum: vt supra et quod optima ratio. Nam si licet cuilibet pro alio propulsare iniuriam: magis pro se ipse C. de seruitu. l. prefes / et euidenter vna de opinionibus non tatis. supra eo. quante hic approbatur / cum liceat xxiii. q. iii. fotuitor cum multis / capi. sequen. temporalem iurisditionem / rem / vel iniuriam / spiritualia scilicet per excommtunicationis / vel interdicti sententiam / ecclesiasticam ditamen spiritualis gladius non exerceatur: nec pro sua / nepro aliena iniuria / nisi contra hominem sue iurisditionis

¶ Sed an contra istum violentum posset ferri excommu. nicatio / et quo ordine / dic vt supra capitu. proximo. §. sane / et § caueant inuicem. Nec propter hoc licet clericis vel laucis iuuare aliquos contra excommunicationem / quam credunt iustam / vt excommunicatores per captionem bonorum compellantur excommunicationem relaxare / vel a de nunciatione cessare / et tales puniuntur infra eo. quicunquee. Ioan. Mona. Cardi.

Bneabilibus. Qniiit granCC ontrouerm sia tempore Felic. record. Innocen. iiii. inter Rhotomage archiepiscopum ex vna parte / eiusque suffraganeos ex altera. in qua fuit sententialiter diffinitum et constitutum. Et primo proponebat. tur grauamina ex parte suffras nebrum proposita. Secundo respondebatur proparte archiepiscopi ad eadem. Et tertio fuit sententiatum et diffinitum et constiturum / et pars praemiet secua / et multa decreta hic sunt decisa sub infra. et qui vidit. registrum / testimonium fert / impartiri supra eo. Romana / no. ( prouocatum supra eo. per tuas. supra hoc lib. de appella. Roma. na. §. penul. audienda supra hoc lib. de for. compe. Romana i. respon. supra de off. ord. cum ab ecclesiarum / et. c. ad reprimendam / et pena. Quia ipsum arguit dolum commisisse / vel culpa. Ita quod tenetur suffraganeus ex delicto vel quasi. ff. de iudic. si filiui fami. et. ff. de var. et extraord. cog. l. fina. insti. de oblig. que ex qua. del. nas. in princi. ii. questio. vi. hoc etiam placuit

¶ Uel dic / penam huius constitutionis sacro vel constitucum medicinalis. supra eo. suo interesse vt dictis constitutionibus. Secus si dictus suffraganeus non tangeretur / concludendo contra eum in petitione retractationis sententic excommunicationis / vt supra § proximo / et ibi redditur ratioEt hec vera vbi proceditur a parte contra partem coram suffraganeo.

¶ Sed si processisset suffraganeus in iudicio: vel extra ex officio / vel pro defensione iurium suorum / sicut ille qui potest esse iudex in causa ecclesie a sue. supra hoc lib. de penis / Romana: tunc suffraganeus est conueniendus / quia est causa sua infra eo. § actum absoluere. supra eo. per tuas.

¶ Sed hodie siue sententie excommunicationis sint latem post diffinitiuam / et ante appellationem / vel post. Ipse poterunt retractari sicut innouata contra appellationem et deliberationem pendentem / exceptis casibus in quibus iura prohibent appellare. supra hoc lib. de appella. cap. non solum. exceptis quibus casibus excommunicatio non relaxatur b. Iudex tamen appellationis postquam inceperit cognoscere an appellatio sit recipienda: poterit inhibere ne dicta excommunicationis sententia executioni mandetur. supra hoc lib de appella. Romana. §. si autem / post sententiam pro eius offensa / vel pro sui etc.

¶ Sed qualiter feret hanc sententiam / vt sit iudex in re sua / vel offensa propria. Dic quod hec causa ecclesie dicitur esse prelati / dum bene administra instar tutoris. ff. pro empto. §. si tutor absoluendus) arg. supra de offi. delega. cum contingat / et ibi no. Innocen. pro manifesta supra eo. ca. solet. §. in prima. restituat. C. de iudi l. sacimus. supra vt lite non contesta. quoniam. § in aliis non debet: tunc offensa est dubia / tam in principali quam in accessorio / et tunc est ante refusionem expensarum absoluendus. Secus si manifesta esset contumacia: saltem quantum ad accessoria: quia tunc expense deberent prius refundi / vt infra. § proximo et. §. sequen. et not. supra eo solet. non probauerit hoc scilicet. locum non esse tutum iudiciis reputatione: licet proponens exceptionem contrarium asserat probare velit)

¶ Sed ex quibus / ex nouis non quia est appellatum ante diffinitiuam / et talis appellatio non potest iustificari / nisi ex actis iam habitis. supra de appella. interposita. §. fina. Dico quod ex actis si negocium fuit super exceptione instructum / verper alia / si facto indicis factum non fuit instructum: et propter hoc fuit appellatum: vt quia forte iudex noluit dare productionem testium cum iuris solennitate. supra de testib. vltra tertiam audiri debent. Quia tunc manifesta essetoffensa in principali / et in accessoriis / ad cautelame

¶ Ergo nedum post sententiam diffinitiuam si fuit appellatum: sed ante diffinitiuam potest dari abfolutio ad cautelam / non supra eo. solet formam ecclesie que habetur. supra eo. venerabili / et. c. decetero. et. c. ea noscitur. et. supra de appella. qua. fronte. § i. .in mora. supra de appel. qua fronte. § i. et. supra eo. pertuas / circa finem mox absolui supra eo. cum medicinalis. §. superior / si ei differat supra de offi. delega. cum contingat. supra de offi. ordi. ad reprimendam contra ius litigatoris hec habentur ff. que senten. sine appella. rescind l. i. §. Item tamen contra / et ff. de tuto. et curato. dat. ab his l. scire pecuniarias. supra de symo. ad aures potest esse] supra eo. solet. similitera hic. §. et precedens multum elucidant longe lateque. patere faciunt beneficium absolutionis ad cautelam. Ioannes Monachus Cardinalis

DEcernimus, Huins decre. est ratlo / quare. potestas secularis habet munire ecclesiasticam disciplinam / et si fuerit negligens / per ecclesiasticam potestatem potest coerceriaet coercitos per eccleiam / ipsa ecclesia per petates publicas coercebit. xxxiii. q. v. principes et. c. administrationes / et. c. de Liguribus in fine / et. xxvi. dist. si duo. supra de offi. ordi. c. i.

¶ Et sic excommunicatus per eccliam repulsus / ab agendo / patrocinando / et testificando a foro seculari. debet excludi / ne potestas secularis recipiat hunc quem sua mater exclusit / vt spruns eius saluus fiat. xi. quest. iii. audi.

¶ Sed nunquid credet potestas secularis iudici ecclesiastico: dicendo. P. esse excommunicatum. Dic / aut est tantum discenptatio inter potestatem secularem et ecclesiasticam: et tunc ecclesiastico iudici credendum est. xi. q. iii. cure / nec versatur cause cognitio inter istos super hoc articulo. Sic enim est excommunicatio de foro ecclesiastico / quod secularis iudex habet credere iudici ecclesiastico: et expectare suam determinationem / arg. supra de ordi. cogni. tuam. Uerum si contendat nedum iuder secularis: sed. P. qui dicitur excommunicatus. Aut iste. P dicit se non excommunicatum: et tunc excommunicans habet docere de excommunicatione. Quia presumo ipsum solutum / nist probetur ligatus. Et de hac replicatione cognoscet iudex ecclesiasticus: vt in d. capi. tua. et infra. eo. si iudex

¶ Et dico hoc casu litteris episcopi excommunicatoris credendum / arg. d. ca. cure. et. supra de probatio. post cessionem. Sed si iste non diffiteretur se excommunicatum: sed allegat excommunicationem nullam (quod potest facere ex multis causis / ) tunc etiam coram proprio iudiceiste (preterquam in probationis articulo) euitari habebit. supra eosolet. §. in secunda / et. c. ceterum. § potest quoque /. § sequem. Et est ratio: ex quo enim dicit se esse excommunicatum: sed addit excommunicationem aliqua de causa nullam: quod allegat ad sui releuationem est probandum. supra de offi. de leg. cum contingat / et arg. plura. no. supra hoc lib. de heretic. filii. Ioan. Mo. Car.

Constitutionem, Hec decretalis decla. rat. supra eo. statuimus. Et duo dicit primum qualis debeat esse moni tio vt sit canonica. ii. §. statuimus guot esse debeant iste mouitiones. que habere debent aliquorum dic rum interualla / nisi necessitas aliud suaserit moderandum participatione que et oi

¶ Ergo hec decretalis et supra eo. statuimus. nihil immutant in participatione que maiorem excommunicationem inducit / vt est participare criminoseain crimine. Et de hoc et qualiter hec monitio hoc casu debeat fieri tam generalis quam specialis: et que persone excipiam tur. no. supra eo. statuimus. et. c. Romana. §. caueant.

¶ Sed quid si aliquis mittit litteras excommunicato maiori ipsum salutando / numquid ligatur minori videtur quod sic. supra hoc lib. de elect. c. vbi. §. nulli. Sed ille. §. non videtur loquiin minori: arg. supra eo si quam. dico tamen quod incurrit minorem. Nam mittens litteras loquitur: saltem per nuutium vel literas: arg. ff. de constitu. pecun. et licet.

¶ Et constat quod homo colloquitur alii nedum verbo. sed et nutu et signis: vnde Quidius. Nutu: signisque loquitur / et facta loquuntur. xxii. q. v. cauete. Et quarto dialogorum dicit Gregorius loquens de quodam monacho: et si verbis careret facta ipsius loquerentur minorem hec separat a sacramentis / sed maior a communione fidelium. supra eo. si quam. xii. q. iiii. engeltrudam canonicam que est trinavel vna pro omnibus / vt hic. et. xxiiii. q. tertia. capitu. de illicita. ff. de iudic. ad peremptorium cum ll. sequem. non tenere quod precedit est de mente decre. statuimus. supra eod. Sed quod sequitur est declaratio constitutionis predicte scrupulum scrupulus est anxietas vel dubietas animi hoc casu quando per participationem vult participantem excommunicare excommunicatione maiori si aliis) rite actis que mandantur seruari in sententia excommunicationis ferenda / scilicet quod feratur in scriptis: et quod causa exprimatur. et alia que habentur. supra eo. cum medicinalis. et quod haheat competentia interualla / vt infra sequitur nominatim Et dic nomint tim. i. proprio nomine expresso / vel generali quod non habet nisi vnum suppositum. ff. de liber. et posthu. l. ii. et insti. v. ex hered. liber. §. nominatim. vel aliis circunstantiis indubitatis / aut certa demonstratione que vice proprii nominis fungatur ff de rei vend l. si in rem. ff. si cer. peta. Certum supra de testib. licet. circa finem. vt si iudices quod est infra. tinterualla Sed quomodo poterunt esse interualla vbi vna tantum monitio precessit: dic quod non erunt inter monitionem et monitionem / cum non sint: sed inter monitionem et sententiam / sed hoc non consonat litere. Unde dic vbi erit vna tantum monitio / ipsa tamen plures dilationes habebit / vt faciunt executores gratiarum / monendo semel tamen pro prima dilatione dant duos dies vel plures / et sic de aliis. Et simile no. supra de testib. in causis. Sed que dicum. tur competentia interualla dic arbitrio iudicis / qualitate negotii: et personarum pensata seu inspecta. supra de anpella. c. interposita et c. cum sit Romana. in principio. necessitas vt quiares celeritatem desiderat. ff de dam. infects l. i. vel quia cito malum grande posset perpetrari: si darentur consueta interualla: hominibus paratis ad arma / quiba debet iudex prompte obuiare. ff. de vsusfruct. equissimum. rea) interualla. Io. Mo. Card

PResenti. Acet excomunicationis / suspensionis / et interdicti sententiregulariter pari passum ambus lent. supra eo. cum medicinalis. § et hec eadem infra. eo. statutum et supra de appel. ad hec quoniam / hec tamem regula fallit hic: quia liceexcommunicatio et suspensio cetis casibus relaxari valeanvt no supra eo. c. solet: interdictum tamen generale relaxari non potest: vt hic

¶ Et quid sit generale interdictum habetur in titu. proximo. Et etiam si relaxatum fuerit de facto: huius relax tio nulla / est vt innuunt verba vltima huius. c. Et ad hoc fiaciunt argumenta adducta. supra eo. c. Romana. §. in vniuersitatem.

¶ Dico etiam excommunicationem nullam in. x. ca. sibus: vnus est / si error patenter expressus sit in excommunicationis sententia. Et alter / si excommunicatio lata sit post appellationem legitimam: et si de hoc constiterit potest de nuncia ri nulla. Sed antequam constet de appellatione legitima / potest impendi absolutio ad cautelam et sic. supra loquitur de offi. delega. cum contingat. in prin. Et isti duo casus habentur. supra eo. solet. et. c. ceterum. §. penul. et. §. sequen¬

¶ Item si feratur a non suo iudice: quod intellige dupliciter: vel quod nullo modo sit iudex suus: vel si sit: non tam / super articulo cuius occasione lata est sententia excomminicationis: supra de consuetu. ad nostram: et supra de off. del. ga. cum olim prima

¶ Item quartus: si feratur a iudice suo / sed excommunicato xxiiii. q. i. audiuimus

¶ Sed quare excommunicatus potest excommumnnicari. no. de iudeis. supra. ita quorundam. Sed excommunicatus non potest ex communic are: primum liquet. d. c. ita quorundam: nam lige tus vno vinculo / alio iterum potest ligari. Secundum liquaem quia excommunicare est iurisdictionis. supra de electio. trant. missa: sed excommunicatus dnon habet exercitium iurisditionis. supra hoc lib. de off. vica. Romana. supra de re iudica. adprobandum.

¶ Item excommunicatus est extra communionem: et ideo al um excludere non potest ab ea: sic nec possessus posside re. potest. ff. de adulter. sic eueniet.

¶ Quintus dicitur / quando quis excommunicatur a delegato: contra intentionem delegantis. de preben. c. fina. et hic casus sub tertio membro comprehenditur: quia licehic fuerit iudex: non tamen quo ad articulum de quo contendebatur

¶ Sextus si ab intruso / vel suspenso a iurisditione feratur. sententia. xii. q. ii. alienationes. et c. precario

¶ Septimus a violente hominis interdictum. supra de excessibus prela. tanta.

¶ Octauus quando fertur in participam tes: nulla monitione premissa. supra eo. statuimus.

¶ Nonus vbicunque prelatus excommunicat subditum suum contra tenorem priuilegii sui. supra de priuileg. cum capella. c. quanto. et infra hoc lib. de ver. signi. veniens. Et prima concordam tia et vltima comprehenduntur sub tertio modo: quia ibi excommunicans erat iudex non tamen poterat excommucare: vt in d. c. veniens et in. c. cum capella / erat iudex sed non ad illud de quo agebatur et in. c. quanto. non erat excommunicatio directo sed indirecto

¶ Decimus secundum quosdam. supra eo. de excessi. prelato. cum ad quorundum alias autem sententia pastoris sines iusta siue iniusta timenda est. xi. q. iii. sententia.

¶ Et dico quod sicut excommunicationis et suspensionis sententie occasione certi articuli relaxari valent ad cautelam qua vt scilicet testimonium testis non infringatur seu electio non cassetur. supra de testib. veniens. iet in fi. et. supra de exceptio. apostolice. Nec ibi iuratoria cautio praestatur que ad cautelam non de rigore prestatur. supra eo. cum desideres i respon. nec est relaxatio simplex / sed temporanea. Sic interdictum generale respiciens certum factum et temporanenm relaxatum ad cautelam illorum qui admittuntur ad diuina certa dicepriuilegialiter. supra de priuileg. vt priuilegia. §. illud / verum. cum absolutio ad cautelam simpliciter non temporalis fuirelaxata ista fit cum iuratoria cautione. supra eodem / venera bili: et. c. cum desideres. §. vero et supra de off. delega. cuim contingat infra eo. ceterum. §. si dubitetur.

¶ Sed queritur / dicunt quidam non omnium que a maiori bus dicta sunt / ratio reddi potest. ff. de leg. l. non omnium / vt dicatur. Sic volo / sic iubeo / sic pro ratione voluntas. arg. ff. de consti. prin l. i. Tu dic quod si interdictum generale relaxatur: iam ciuitas castrum / vel villa haberet iurare secundum formam dctorum iurium: quod esse non debet: quia interdictum ganerale non fertur propter culpam castri / ville / seu habitamtium in eis: sed propter presidentem. supra de sponsali. non est. Et ideo isti afflicto pena interdicti / quod affligeretur pena solutionis pecuniarie pro delicto alterius: et quod delinquens impunitus remaneret: esset iniquum.

¶ Sed quid si interdictum feratur propter delictum vnuersitatis infra eodem si sententia / Solu. quod regularius accidium respiciam. ff. de legi. nam ad ea¬

¶ Et ex hoc concludo / quod particulare interdictum relax ari potest / quia interdicta ecclesia: quodammodo in terdicti dicuntur canonicii / quia mandatum factum i capitulo censetur fieri singulis. supra de rel. eam te. Et ideo isti delinquentes hulliter petentes speciale interdictum relaxari ipsum intenr dictum relaxari poterit secundam formam iuris. Et ideo seruaberegulam nisi eam inuenero vitiatam. ff de regu. iur l. prima. Et ratio potest esse / in interdicto generali / baptisma paruulo rum / et penitentia morientium excipiuntur. supra de sponsali. non est / et predicatio verbi dei / et confirmatio episcopa lis. supra eodem primo. P. et diuina celebrari vt conficiatur corpus christi. supra eodem permittimus / et etiam penitentia viuentium infra eo. c. fina. ii. No. Et hec non excipiuntur in speciali. Et ideo maiori periculo fuit promptius occurrendum. supra hoc lib. de electio. vbi in princi. xlii. dist. quiescamus. ff. de car. bonia. edict l. i. §. ii. vii. q. ii. c. fina. Ioan. Mo. Cau.

QVicumque. Hec decrete. hobet pria bicta. primum esi de senfetiante aliquos / contra tenorem istius constitutionis. Secund est de vtente dicta sententia. Teruum est quod ist post duos menses in sententia huius canonis permanentes non possunt nisi per sedem apostolicamabsolutionem obtinere

¶ Sed quero nunquid episcopus faciens contra hunc canonem erit excommunicatus videtur quod non supra eo quia periculosum: sed illa loquitur in suspensionis: vel interdicti sententia duntaxat vt ibi nota

¶ Unde dic contra propter verbum quicumque: et qui dicit a omne nihil excipit. ff. de hered. instit l. articulo. Et episcopi qui tenentur ad mutuum subsidium / obseruationem sententiarum contra hoc peccantes: hoc canone poterunt innodari impedientes quod promouere tenentur. arg. supra de treuga et pace. c. i. in fi. et. supra de off. ordina. cum ab ecclesiarum.

¶ Contra. supra hoc lib. de heretic. c. inquisitores. Sol. ibi lod. tur in via deueniendi: ad contractus quia in iudiciis quasi co¬ trahimus. ff. de pecul. licet. §. idem scribit. Sed hic in reatibus c qui omnem honorem excludunt. C. vbi senato. vel cla ris l. i. in reges Sed quis est ordinarius eorum: dico quod quili bet episcopus vbi reges habent domicilum: et ideo ab istis posunt excommunicari. supra de maior. et obedi. omnis. xcvi. distin. c. cum mater: et c. duo interdictum hec tria continentur sub censura ecclesiastica i1ra titu. proxi. querenti suorum Nota sicut non debeo offendere prelatum: ita nec suos subditos. Et homo nodum in se: sed in suis offenditur cobseruantes quidam dicunt istam clausulam referri ad sententiam suspensionis et interdicti / et clausulam sequentem seu taliter ad excommunica tionem. Tu dic quod sunt diuersi casus et referunt omnes sentemtias supradictas sed in diuersis casibus. Primus quando serue sententias: vel volo communicare taliter sententiatis et prmi moti fuerunt propter verbum excommunicantis. Sed olsuspensus et interdictus est quodammodo excommunicatus re integra id est iniuria nedum illata in persona vel in rebus. Et sic mandatum in delictis reintegra potest reuocari: non supra eo. c. mulieres. §. fina nisi sed quero cum sic fertur sententia a canone / nisi vsque ad tale tempus hoc fecerit sit ex communicatus: an si iste in quem fertur sententia infraillud tempus appellauerit appellatio suspendat sententiam canco nis / et est casus quod sic: in sententia homins. supra de appella. prete ea. ii. Sed dic contra in sententia canonis. ff. de ver. signifi. si qua pena. Et est ratio sententia hominis potest esse iusta et iniusta. xi. q. iii. c. primo. sed sententia canonis senper est iusta. Et appellatio non est inuenta vt restituat quod cunque: sed illicitum. ff. de appella l. i. ff. de arbitr l. non distinguemus. §. cum quidam. supra de elec. cum nobis olim. Et iam appellatio ad presidium innocentie constituta / traheretur ad defensionem iniquitatis / quod esse non debet. supra de appell. cum speciali. §. porro: et c. preterea. primo

¶ Et ex quo canon constitutus est iustus reputandus / et seruari debet quanquam perdurus. iiii. dist. §. ideo. et. c. seqd. xix. dist. in memoriam. ff. qui et a quibus l. prospexit

¶ Sed quero terminus iuris: vt hic vel hominis: vt d. c. preterea / prorogatur a parte / nunquid post terminum iuris vel hominis lapsum statim ante diem prorogationis eriaiste excommunicatus: et videtur quod non: quia nil aliud agebat pretor nisi vt controuersias contendentium minueret a quibus si recesserunt id pretor ratum habere debet. ff. de no. op. nuntia l. i. §. et post operis.

¶ Contra infra de reg. iur. c. i. et. ff. de reg. iur. nihil tam natura. le. Ergo ligatus per ligatorem solui debebit.

¶ Sol. aut illud quod prorogatur pendet solum ex arbitri. partium: et tantum potest fieri prorogatio: nedum in prino pali: sed etiam in accessoriis. arg. ff. si quis cautio. l. ii. s primo. Nec mirum: partes dicto casu totaliter iudicatum possent innouare / et ab ipso recedere. ff de re iudica l. quarta. §. si ex conuentione: ergo magis prorogare / argu. d. §. qui. post operis. Et tunc dico die prorogationis adueniente / tenebuntur partes sicut die qua fuit facta prorogatio: quia idem factum censetur manere. ff. de preca l. sed si manente.

¶ Si vero illud quod prorogatur tangit halios / vt fideium sores / vel quia pignora data sunt aliena / et tunc illis quo¬d res tangit non consentientibus prorogatio fieri non potest. ff. quod met. causa l et illud. ff. de arbitr l. Labeo. ii. §. fi.

¶ Et multomagis dic in excommunicatione que partium conuentione / vel satisfactione tolli i non potest nisi absolutio subsequatur. supra eo. cum desideres / in principio. et §. fina.

¶ Potest esse ratio / iurisdictio delegata non potet prorogari solo consensu partium: nisi iudex consentiat. nosupra de offi. delega. p. et. g. Ergo nec pars sicut excommunicatio: et quod sit pars habetur. supra de electio. transmissa

¶ Sed quid fertur excommunicatio secundum dictum. c. preterea. nunquid post decendium iste poterit appellare. videtur quod non. supra de re iudic. quod ad consultationem. supra a elect. cum dilecti. in fine. supra hoc lib. de appella. concertatio ni. ii. q. sexta. biduum i. et. ii. P. et. ff. quando appellan. sit l. i § biduum. et § sequen. Et appellationi potest prescribu licet sententia nulla sit. ff. de appella l. si expressum. Con. tra dic per. d. c. preterea. ii. vbi est hoc expressum. Et est ratio sententia in aliis ab excommunicatione lata sub conditione statis: tenet vt obligatio conditionalis / in qua non est debitum: sed spes in debitum iri. insti. de verborum obliga. §. ex conditio nali: quia in iudiciis quasi contrahimus. ff. de pecul. licet §. idem scribit / licet suspendatur per conditionem appositam: et ideo ibi infra decendium est appellandum vt dictis iuribus: sed excommunicationis sententia que est pena propterculpam precedentem / et sic est principale / et pena. Et licet principale transire possit in rem indicatam vt dictis in ribus ista tamen excommunicationis sententia in rem iudicatam non transit: sicut nec sententia lata contra matrimo / nium / quorum ratio colligitur. supra de re iudic. lator. et. c. tenor. supra de testib. sicut. xxxv. q. ix. §. his ita.

¶ Et ob hoc sententia contra matrimonium lata per canicellariam non confirmatur: sed mandatur quod canonicum fuerit obseruare procnres. Sic dico / quod excommunicationis sententiaper ipsam cancellariam nunquam confirmatur / nec suspensionis nec interdicti sententie / sed mandatur obseruari vsque ad sutisfactionem condignam / deus enim non vult mortem pctoris sed zelat vt conuertatur et viuat. auten. vt non luxu. contra natur. colla. v. in princ. Et ideo hec excommunicationis sententis non confirmatur: sed humiliter petenti est eius absoluti impendenda. supra de offi. de lega. cum contingat. in fine.

¶ Item excommunicatio fertur propter contumaciam. xi. q. iii c. nemo episcoporum. supra vt lite non contesta. tue. Sed sententiapropter contumaciam lata / ipsa purgata per satisfactionem est restitutio obtinenda. supra de constitu. ex literis.

¶ Item praemissa sic probo est: sententiatum et appellatum / et excommunicatio post appellationem lata / licet prosecutione appellationis infra terminum iuris vel hominis neglecta firmum maneat principale: vt sententia a diffinitiua. C. de tempo. appella l. fina. §. illud. supra de appel. sepe contingit ex communicatio tamen non fertur infra. eo. licet sic ergo contra ex conmunicationem non currit tempus appellationis interposite prosequende vt est probatum ergo nec tempus appellationis interponende contra excommunicationem locum habebit.

¶ Item dum viuimus dei est meicordia / cuius miserationes super omnia eius opera vt dicit psal. Et ob hoc in hac vito deus nos admittit ad reconciliationem sed postquam conclusum est morte / tunc ex gestis nostris reddit deus iusticiam vnde hic meremur vel demeremur. Sed post mortem non est meritorum acquisitio: sed retributio.

¶ Er dico quod sola interdicti sententia per cancellariam non mandatur obseruari / cum in ea qui non peccauit puniatur

¶ Dico etiam quod si iudex procedat sine cause cognitione: sua cut nec tunc est iudicatum: ita nec tale factum transit in rem iudicatam. C. communia. epio prog. auten. rei iudica. neobstat interlocutoria: et l. seq. vnde sicut vbi est actus extraiudicialis: si tamen procedatur cum cause cognitione tunc est appellandum infra decendium. supra hoc lib. de appellatio. c. concertationi. ii. q. vi. quod in sententiis. Sic vbi est disui natura actus iudicialis siitanteue non procedatur iudicialiter et causa cognita / non transit talis actus in rem iudicatam quia res iudicata hic frustratur data vti) nota in delictis mandans et mandatarius in penam eandem incidunt C. de accusatio. non ideo. Et ff. de vi et viarma l. i. §. quotiens apostolicam) sicut incendiarii ecclesiarum qui sunt ipso facto excommunicati postquam sunt publicati et alii incendiarii qui sunt excommunicandi postquam fuerunt excommunicati: et publicate per sedem apostolicam duntaxat sunt absoluendi et remitiendi ad eam. supra eo. conquesti: et. c. tua nos. xxii. q. vlti. c. pessimam: excepto mortis articulo pet iste casus semper intelligitur exceptus q. supra de sepultur. capit. finali. supra eo. de cetero. et. c. ea noscitur: et infra eo. in princi. Ioan. Mona. Cardinalis

SI iudex. Hec decreta. habet tria dicta. Primum quid iuris de capto a iudicem secularis qui dicit se clericum et remitti ad iudicem ecclesiasticum. Secum dum. §. idem esse quid iuris de illo qui ante deprehensionem prolaico se non gerens deprehensus est in habitu clericali: et suphoc adducuntur plura legis argimenta. Tertium. §. non sit quid iuris de illo qui ante deprehensionem pro laico se gerebat et pro tali communiter habebatur: fuit tamen deprehensus in habitu clericali. Ex quo. §. quartus casus relinquitur decisus / vt quando ante captionem et in captione / proclerico se non gerebat repetat sicut ciuitas suum ciuem. ff. de rei vendica sl.t prima. §. i. et. ff. ad municipa. de iure. Et sicut miles armate militie per magistrum militum in ciuilibus aut criminalibus habet iudicari: sic clericus per iudicenm. ecclesiasticum. supra de iudiciis. at si clerici. C. de iurisditio. omni. iudic. magisterie vocato. Nam in cognoscendo et sententiando vocandi sunt quorum interest: et denunciatioillis facienda: alias non teneret quod fieret. ff de re iudic. l. de vno quoque. supra de maior. et obedien. inter quatuor. supra de contrahen. empti. c. fi. C. de euictio l. emptor fundi. pertinebit supra de ordi. cognitio. tuam. supra de iudic. at si clericim

¶ Sed qualiter in cognitione procedatur statim / et primoa videbitur de possessorio clericatus: vt quia est notorium: aut quia fama publica hoc diuulgat / aut quia iste communiter pro clerico habcbatur: et vno istorum faciente pro capto: ipse antequam de clericatu cognoicatur restitui debet curie ecclesiastice. Et sic ista possessio facit cognitionem et se fori ecclesie / sicut video: persona ecclesiastica agit contra possessorem laicum coram seculari iudice / et recuperata possessione laicus aget contra personam ecclesiasticam super petitorio coram iudice ecclesiastico: in hoc casus (restitutione a facta) debet agi causa de titulo clericatus: quia sola posessio non sufficit. ii. q. i. legum li. q. v. in summa: vnde postsessio rei dat forum ipsi reo. C. de alie. iud. mutand. causa facta l. vna. et ibi reali actione contenditur seu de titulo clercatus.

¶ Sed quare tenetur titulum sue possessionis dicere / contra regulam. C. de petitio. hered. cogi. ii. q. v. in prin. supra vt eccle. bene. c. vno. i prin. C. de rei vendica id est fi.

¶ Dic vbi actor contra reum agit de re quam possidet resvt illa sibi restituatur: petendo rem quam dicit suam vel sabi debitam: cum plus habeat in re aliis paribus possessor quam petitor (actore non probante) etiam si nihisl reus probauerit obtinebit / vt dictis iuribus / et hec fuit equitas pubiiciane actionis. ff. de public. per totum.

¶ Sed quando actor non agit ad interdictum possessorium in quo est reus: sed ad finem allum / tunc secus vt d. c. legum. verbi gratia video ego epciscopus tenere beneficium: teque esse in possessione clericatus / et quia hec possessio non sumcit: quia habens beneficium ecclesiasticum: clericus esse debet / et tenetur ipse docere de titulo / vt d. c. legum. supra de transactio. ex literis. supra de rescrip. cum adeo. Sic dico inproposito / iudex secularis dicet coram iudice ecclesiastico. vel alter cuius interest: vir iste perpetrauit delictum tale in mea iurisdictione: vnde iste coram me sortitur forum: vnde peto quod mihi reddatur per me iusticiandus / si dicatur est in possessione clericatus: dicet / possessio non facit cleri tum. ff. de decurio l. herennlus. vnde probet si potest: dicotamen quod vbi esset antiquata possessio reputarem calumniam / et illum esse clericum presumerem. argu. ff. de ritu nuptia. in libere: secus si esset recens factum nunc sic / nunc aliter sehabens vt faciunt baratatores. argu. supra de presumptioni. capitulo. illud /

¶ Et praemissa firmiter dicerem in eo quae contendit debeneficio: quia ipse debet probare se clericum / vt dictis inribus. c. cum adeo. et capitu. ex literis. Sm vbi diu inconcusse remansisse secus insi clericus id est notorie in possessione clericatus / et hoc est sic intelligendum: propter ordinem hic tactum super possessorio et petitorio clericatus vt premisi / habebatur ff. ad macedo. l. iii. debet reddi et sic quodlibet de tribus predictis facit quod iste sit de foro ecclesie / qui tamen iudicabit postea de titulo clericatus reputare. Nam in quo statu te inuenero in eo te iudicabo pro presenti / licet de alio statu in quiri possit. C. si seruus expor. ven l. moueor. ff. de iure fisci l. sed si accepto. ff. de iniur. It em apud. §. si quis virgine ingenuitatis. ff de probatio l. circa. ff. de libera. causa l. si beris. §. fina. C. de libera. causa ea que agnoscatur. C. de fabric l. stigmata / lib. xi. Signati. C. de aqueductu l. de cernimus. §. vniuersis / lib. xi. clericali. Sic hic vltima mora nocet. ff. de pericul. et commo. rei vendi. illud in fine. sic vltima possessio prodest: et inspici debet. argu. C. ne de statum defuncto. si mater. in fine: vbi de hoc

¶ Dic quod prodest quo ad hoc vt articulo probationis pendemte: super articulo clericatus non procedatur contra eum. vt infra in fine. Sed non ad hoc vt restituatur iudici ecclesiastico. Et est ratio notatum digna: hic faciebant plura contra istum quam pro m ipso: vt patet ex textu. Et ideo a plurali denominabitur: et secundum illud iudicabitur. no.n infra hoc titu. proxi. capi. finade titulo. Sed coram quo: videtur quod coram iudice seculari: quia iudex / est possessoris impetiti ille qui in eum habet iurisditionem. supra de foro compe. cum sit generale. xi. q. i. experiem tie. C. vbi in rem actio l. fina.

¶ Contra n dic arg. supra de ordi. cognitio. tuam. Et prima iura loquuntur nisi natura causu alium iudicem requirat / vt in capi. tuam

¶ Sed quomodo litigabit coram indice ecclesiastico retentus in curia seculari: dic per procuratorem. Et natura cause quandoque habet / vt quis prosequatur causam suam vincula. tus. ff. de custo. reo. diuus i. Et hoc est constitutum odio illius qui se ingessit contra illa que probare conatur / ad quod admittitur beneficio priuilegii toti clero indulti / qui alias non videtur admitti / contra illa que factis suis dilucide protestatus est. argu. supra de proba. c. per tuas. Io. Mo. Car.

STautum. Hec decre costimtlonem Grego. t. supra eodecostitutionem: que declarat constitu. Innocen. iiii. supra eo. statuimus / ad suspensionis. et interdicti sententias prorogat seu extendit / et ibi dicta / hic sufficiant. Ioan. Mo. Cal.

LIcet. Adiffinitius est appellatum / et appellns post appellationem legitimam excommunicatur: licet appellans non fuerit appellationem infra terminum iuris vel homiinis prosecutus: excommunicatio non conualescit excommunicatus tamen debebit excommunicatus denunciari: et in iudicialibus et extraiudicialibus / et ab actibus legitimis euitari: donec docuerit / siapost appellationem legitimam excommunicatum / aut alias de dicte excommunicationis nullitate. Et est ratio / ex quo manet sententia firma super principali: etiam appeliatio quo ad hoc est frustratoria. supra eo. sepe. et. C. de tempo. arpellat l. finali. §. illud: decet presumi pro excommunicationis iustitia: donec contrarium sit probatum conualescatu hoc no. supra de appella. sepe. licet ibi Inno. vacilet quod

¶ Sed que potest esse ratio quod sententia firmetur non exconmunicatio tractu temporis / vt non supra eo. quicunque

¶ Sed quero a sententia est appellatum: et est facta exect tio in rem super qua est iudicatum / sententia firmata tractu temporis. firma manet executio. ff. de appella. cum ex causa a contrario sensu: Sed quare non sic in executione Solu. si iudicatum a quo est appellatum sit executioni manda tum in directa iudicati executione: sicut in missione in ponsessionem / vel solutione iudicati: cum est appellationi prescriptum / tollitur suspensio vel extinctio iudicati indultaper appellationem: quod si quidem iudicatum non prode set si executioni non mandaretur / vt supra de re iudica. cum aliquibus / vnde dicta executio que de iure tunc fieri non debuit. supra. hoc libro de appella. non solum. et C. de appellatio l. appellatione. nec rata manet: quia illam vna via tonlere essei: statim eam concedere: nam firmato iudicate ipsum debet habere executionem. Et ideo vt vitetur quad circuitus (qui vitandus est. ff. de conditio. indebi l. dominus testamento. et. supra. hoc libro. de re iudic. abbate. § fina) executio iuris: rigore inspecto ex exordioinualidafit valida firmato iudicato. Et sic principali suspenso suspenditur accessorium ff. de distract. pigno. cum soluende. Et go firmato principali firmatur accessorium sequens ad ¬ lud: secus est in excommunicatione que non est executio directa iu dicati: licet propter illud feratur / vt ad executionem iudicati deueniatur / nec est mirum si citius conualescat sequila directa principali firmato quam sequela non directa: et ex propinquitate maiori aliquid tenet quod remotius non teneret. C. de vsur. per retentionem. C. de pactis / petens. Et isti modi executionis habentur supra. vt lite non contestatue. Et primus est ad rem iudicatam propter ipsam remsed secundus est in personam propter iudicatum. Et sic istasecunda executio non est ita vicina iudicato / sicut prima: et ideo prima conualescit non secunda

¶ Item dato quod hic probetur quod excommunicatio lata post appellationem legitimam non propter hoc rescinditur iudicatum quod firmatum manet negligentia appellantis appellationem non prosequentis / vt debuit / et excommunicari de nouo poterit sinon pareat iudicatis / vnde quod fuit tunc malefactum / modo bene fiet / non sic tamen directa executio que manet: ne bis idem pa iteretur vt predixi: quod locum non habet in excommunicatione vel quod non fiet secundo / quia forsan parebit / vel eius actus preteriti excommunicatione lata habiti non ledentur. Unde si hec probetio excommunicato prodest: et habenti sententiam non obest / est faciam dum. ff. de euictio. l. in creditorem. Et hec maxime competit personis ecclesiasticis. supra de postul. ca. fina. et propter pericu. lum anime / cui est magis fauendum / et presertim vbi nihil deperit rei iudicate: pro cuius statu et firmatione multe prescriptiones sunt inducte. C. de tempo. appell. l. fina. §. illud. supra de re iudica. suborta et c. inter monasterium. supra de appella. personas / et. c. cum sit Romana / et. C. de appellatio. auten. hodie. ii. q. vi. § tempus eodem tempore) iuris vel homins: de quo habetur. supra de appella. cum sit Romana / et. c. oblate / et. ca. personas nullitate quod potest contingere multis modis qui tanguntur. supra eo. presenti. Ioan. Mona. Carde.

Si clericos. Duo dicit. Primo episcopus per laicos facit capi clericos etiam in carcere detineri: licet adhuc non appareant incorrigibiles: isti capientes non sunt excommunicati: nisi in ipsis captis ex proposito excedatur Secundo in. §. eosdem clericus detetus si velit fideiussores dare: non est retinendus nisi excessus sit enormis / vel alia subsit causa legitima nodari Contra. supra eo. vnsuersitatis. Sol. illa in abbate in quo certa forma datur in. d. c. quam trasgredi non liceat hic in episcopo cuius malor est potestas quiagit vt oins furdans intentionem suam de iure communi. xi. q. infra de persona.

¶ Uel dic issa decreta. vniuersitatis loquitur in verberatione que est grauibr captione. Sed hic in captione non bistingues an mandas vtat iure communi / vel pulegio / ver¬ consuetudine in habenda iurisdictione detinendos simile per omnia. ff. de custo. reor. l. diuus 1 Ioan. Mo. Car.

SI sententia. Hec decretal tria dicit que sunt plana. Secundum. §. ceterum Tertium. §. cum vero ad diuina cum enim ista sint dispersa et diuisa. xii. q. i. duo / aideo pena vni afflicta alium non attingita que est arctanda non laxanda de penitem. distinc. prima. pene. interdicti tunc non possent. arg. in. § proximo. Quia si esset ciuitas interdicta et non ciues / ipsi alibi possent audire diuina vt hic: sed ciuibus in penam domini interdictis / ipsi audire diuina nequeant / vt hic. et infra. § seque Et hec est ratio. d. § ipsam ciuitatem care at Nota res est intelligenda vt valeat / non vt pereata. ff. de verb obliga l. eum qui calendis. et l. quotiens. ff de reb. dub. non conpetit Quia ista sunt anime rationalis et persone vere / norepresentate / vt non supra eo. Romana. §. in viuersitatem ex. ceptis. supra de priuilegi. §. illud. et infra. eo. c. fi. et not. supra eo. presenti. Io. Mo. Caro.

SI ciuitas. Hec decretalis duo habet que sunt plana. Secundum in. §. ratione Et est differentia inter ciuitatem: vrbem: nam primum personas respicit: vnde ciuitas a ciuium vnitassed vrbs menis. vnde dicta ab vrba. nam vrbare est aratro diffinire quod consuenit in condenda vrbeadhibi. ff. de verbo. significa l. pupillus. §. vrbs. Et inde est quod vrbs nomen strictius patet que solum muris clauditur / preterquam Rma / que etiam edificia continentia comprehendit. ff. de versignifi l. ii. et l. edificia castrum dictum est a castrando. nam in castris castratur licentia habitantium ne passum eis vagari liceat / ne pateant hostibus contra preceptum magistri militum: alias si rem prospere agerent ex quo facerent contra praeceptum magistri / capitis pena punirentur ff. de re milita. l. iii. §. in bello.

¶ Uel dic castrum casa alta / vel casa stricta: quia habitaticastri non debet esse diffusa: vt tanta custodia non egeat vili la) a vallis dicta quia nono munitione vt castrum / sed vallis et pallis est minuta seu vallata.

¶ Sed quero cum ciuitas interdicitur / aut dicitur ciuitas tantum et tunc roma intelligitur insti. de iure natura. gen. et ciuili. §. ii. aut viterbium seu romet sic non est opus extensione praesenti cum hoc importet nomen roma vel viterbium: vt d. iuribus / et. ff. de ver. signi. alphenet. l. quod in continentibus / aut ciuitas romana et hec appellatio videtur arctior omnibus praedictis quia additio ad aditum quod contrahit vt homo albus / minus importat quam homo / quia adiectiuum additum substantiuo contrahit illud / et arctat

¶ Sol. dicendo ciuitatem si ex praecedentibus vel sequentibus itqueret de qua re vi verborum non comprehenderetur / nisi ambitu.s murorum: vt hic et dictis iuribus

¶ Ite de idem interdici vrbem / et vrbem romam. ff. de penis l. nam quod liquide. §. si ita: quia appositiua constructio est hic vrbs roma: vel ciuitas viterbium.

¶ Nec obstat quod obiicitur de adiectiuo quia hic vere non est contradictio quo ad qualitatem: sed quo ad locum qui apponitur qui contrahit nomen vrbis. Et ideo idem supponit / et vrbs roma / et vrbs: vt hic animal: homo apposita simul / ex homo idem supponunt et ob hoc in casu isto fit extentio fne contingat villipendi interdicta: nec mirum. Nam verba propter materiam in qua ponuntur sepus extenduntur. ff. loca l. ex comducto. §. papinianus alias est lex si vno. ff. de ver. obliga. stipulatio ista. §. hec quoque stipulatio.

¶ Et verbum beneficium quod dignitatem non importet. supra de praeben. c. fi propter fauorem materie in qua ponitur dignitatem amplectitur infra titu. proxi. tua.

¶ Nec obstat praedictis. ff. de stipula. seruo l. si communis seruus: quia ibi non erat appositio in substantia vel in loco: vt in praedictis exemplis. Sed qualitas praecedens vel subsequens / quae contrahit. stipulationem quandoque ad virilem / quandoque ad dominicam portionem ex causis ibi positis / et in dubio censetur stipulatio pro viribus si propria nomina proponantur / alias pro dominicis contiguis i vicinis seu proximis: vnde domus dicuntur contigue quia vna alteram contingit vicinitate vel proximitate. Ioan. Mona. Cardinalis.

IS qui. Duo dicit que patent. Secundum in §. velo temerarie quia in ecclesia sanguine / seu semine polluta diuine laudis organa suspendum. tur. supra de consecra. eccle. vel alta. c. proposuisti. et. c. fi. Et ideo est temerarit inibi celebrare. Idem presente exconmunicato: quando scitur ligatus milori: cum si quidem cum tali partici. pium denegatur exceptis certis personis. no. supra eo. statuimus in iure ergo pena irregularitatis ad casum in iure non expressum non extendam quia pene sunt artande non laxande. ff. de penis l. interpretatione existat supra de priuileg. vt priuilegia. §. illud a iure. supra eo. permittimus infra eo. ca. fi. § in festiuitatibus liberari sic irregularitatis dispensatio sedi apostolice reseruatur. supra eo. cum medicinalis in fi supra hoc lib. de re iudica. cum eterni admitti Et sic non cadit. in istum eligere nec eligit quia cum repellatur ab eligendo actiue vt hic: magis passis ue. Nam aliqui eligere possunt: qui eligi non possunt. supra hoc lib. de electio. nullus: et. c. ex eo. in fine et. supra de cler. excommu. ministr. si celebrat. Io. Mo. Cardo

QVoniam. Casus patet / e ralio es esta nam concesso aliquo / vt bas prtismo / et confirmatione / etiam temporo generalis interdicti. supra de desponsa. non est. supra eo responso. §. primo. Et illa quibus. beruenitur ad illud conceduntur. supra de offi. delega. preterea. et ff de procura. ad remobilem. et l. mobilem. et. l. ad legatum non existit sed. nunquid campanis pulsatis / et alta voce. arg. quod sic. infra. eo. alma. §. in festiuitatibus Contradic. supra eo. c. perpen. dimus que hic non exprimuntur. Io. Mo. Car.

IS cui Hec decretalis dicit triage cundum: in. §. talis Tertium. in. §. sane. Et de primo dictum est. supra eo lem cum medicinalis sepeliri sed videtur eos plus debere ag grauarisupra hoc lib. de priuileg. episcoporum.

¶ Solu. ibi est grauius a delictum et ideo grauius est puniendum b sic probo: hic erat malum non circum stantionatum: ibi simile malum circunstantionatum scilicet defensum priuilegio: quod se ad hoc non extendebat: vt ibi. Et sicutc bonum circunstantionatum est maius d seipso non circunstantionato: ergo peius erit malum circunstantionatum seipso non circunstam tionato / vt probant regule philosophi.

¶ Unde sicut appallatio non est inuenta: vt sit vinculum iniquitatis. supra de appella. c. cum speciali. § porro / nec iuramentum. supra hoc lib. de iureiur. contingit: et. supra de iuretur. quinta uallis: ita nec priuilegium. Et ob hoc vtens eo ad malum in duo bus peccat: et in ipso malo quod facit / et in bono quo abutitur: vt in d. c. quintauallis suspenduntur) argu. supra de appella. ad hec quoniam.

¶ Sed quero senfentia diffinitiua quandoque suspenditur / et extinguitur s quandoque. ff. ad turpillia l. prima in fine et. C. quor. appella. non recip. ab executore / et per appellationem sequentem quare non idem in excommunicatione et suspensione / vt hic

¶ Sol. excommunicatio statim habet suam executionem. supra eo. pastoralis: et ideo non suspenditur / nec extinguitur per appellationem / vt d. l. prima ad turpillia. et ff. de penis. l. ii. sed ipsa quandoque rata maneat. C. de tempo. appel l. fina. §. illiud: hoc est fictione iuris / propter autorite tem iudicati: sed ipsa sententia dicitur suspendi proprie quo ad effectum executionis. nam iudicati effectus est / vt ip. sum iudicatum habeat executionem. supra de appella. cum aliquibus. qui impeditur appellatione pendente. C. de appella l. si quando. et ff. nil noua. appella. penden l. prima. §. intagrum. et per totum: et sic loquitur. supra de offi. delega. pastoralis. § preterea. in fine.

¶ Ergo cum excommunicatio statim habeat executione: vt predxi: ideo ipsa non suspenditur per appellationem sequentem: quod est verum vbi esset lata pure: secus si sufbconditione. supra de appella. preterea. ii. etiam si fuerit appellatum post. x. dies / vt non supra eo. quicunque.

¶ Et idem dico in suspensione / vt hic

¶ Sed quid de interdicto lato ante appellationem: videtur iliud quam hic dicatur cum nihil hic exprimatur de interdicto.

¶ Contra dic et est casus. supra de appella. ad hec quoniam / et quia erat expressum in iure de excommunicatione et interdicto / vt dictis iuribus. c. pastoralis. c. ad hec. non sic de sufspensione hic posita: ideo ponitur hic ius nouum de suspensione.

¶ Et quod est dictum de excommunicarione: non est ius nouum / sed iuris antiqui repetitio vt ad sibi similem / sicut est suspensio:.

¶ Sed contra. supra hoc lib. de appella. c. non solum. Solu. ibi non censetur iudicatum ante decendium. ff. de penis l. ii. in fine. Cum beneficium iuris isti qui adhuc appellare potest / auferatur quod esse non debet. xxvii. distinct. de his Et ob hoc contra hoc attentatum renocatur ante omnia / vt hic.

¶ Sic dico si esset sententiatum et excommunicatio lata / et tandem infra decendium a die sententie appelletum a sententia / crederem totum suspendi: quia factum ess set in preiudicium deliberationis pendentis. argn. d. capitu. non solum. Sed vbi esset iudicatum et excommunicatis lata: et tandem appellatum non a iudicato: sed ab executione excommunicatio non suspenditur per appellationem sequentem / et sic loquitur hic. Et est ratio / ex quo est iud catum et est executum directo vel indirecto: vt not. supra. eodem. licet / ex quo non est appellatum a iudicato: et iudicatum non suspensum debeat habere suam executionem m appellare ab executione directa vel indirecta regulariter nihil est: quia non tangit id a quo habet ortum executio: vnde taliter appellans dat antecedens ad executionem liberum / et negat consequens ad illud: scilicet executionem iudicati: et sic loquitur. supra de appella. constitutis vbi decanus non appellauit a conformatione sed executione confirmationis: vnde appellatio fuit repulsa vt ipse appellans non admittatur via exceptionis: sed si vellit de nunciet vel accuset. et secundum hec ego tunc vicecat cellarius multas litteras cassaui: in quibus narrabatur appellatum / non a prouisione sed prouisionis executione. Ioan. Mona. Cardinalis

REligioso. Duo vicit hec decreCa. que suni clara secularem etiam post monachatum. Nam iure antiquo distinguebant de ctores vtrum ante monachatum est set facta iniectio / vel non. Sed hodie indistincte est verum quod vbi secunlaris clericus percutiens clericium posset absolui per episcopum / vt in moidica seu leui iniectione. supra eo. peru nit. Idem in monacho percutietr te clericum secularem: vt vagandi materia religiosis substra hatur / et sic hic corrigatur. supra eo. cum illorum. §. si vero claustra lis ii. respon. vbi loquitur de rigore: hic de equitate quam prefertur rigori. C. de iudic. l. placuit non possit. Est tamen interim religiosus: sicut video legatur mihi stichus dominium mihi acquiritur morte testatoris. ff. de lega. ii. l. cum pater. §. surdo / tamen commutabiliter / et sic non cum effectus quia ipsum legatum si volo possum repudiare. ff. de lega i l. siita legatum. § i. sic hic: quia post annum sum professus tacite / et ante regulariter si facio professionem expressam. supra de regula. i statumus. et c. vidua. xx. q. i. quam progenitores. et supra hoc lib. eo. titu. non solum / et. c. seq. supra hoc lib. de electio. nullus. et c. ex eo. in fine non euadit hoc decisum olim fuit / vt no. Hostienet Innocen. supra eo. cap. ii. Ioan. Mona. Cardi.

Eos qui. Casus patet absoluuntur. supra eo. c. decetero et. c. ea noscitur. supra de sepultu. cafina. ipso iure Contrarium est notatum. d. c. decetero / et pro illo tenpore glo. bene dicit quia tunc non erat excommunicatus ipso iure / sed reducendus ab homine in excommunicetionis sententiam. supra de offi. ordin. ad reprimendam / in fine [in eandemr supra de appella. questioni. Et dic eandem in genere / non in numero et in pristinam. supra eo. sacro. ver. verum / sed contra.

¶ Et dic pristinam id est consimilem pristine. Sed ista tria. c. loquuntur in excommunicatione homina et absolutione. Sed hec decreta. decetero et eius glo. loquuntur in excommunicatione iuris. quam homo non fert: sed ius / et ob hoc sicut etiam in dictis tribus. c. homo excommunicans absoluit / et absolutum non parentem in excommunicationem reducit: et sic decuit vt ius excommunicans / absolutum talem reduceret in eandem sententiam / vt hic: vnde hic. est sententia iuris: non hominis. Et ob hoc ante hunc canonem (quem solus papa ferre poterat). Iste non erat excomunicatus / et mandando quod reduceretur in eandem sententia: res haberet longum tractum: quia hoc fieri non posset sine cause cognitione. Et ideo decuit / vt prouideretur huic sincho. mati per sententiam canonis: secus in sententias hominis. Nam homo excommunicat / et absoluit iuratoria cautione recepta. ca. ad reprimendam: et iste non paret / iam non versatum cause cognitio. vel non tanta / vt sententia iuris relaxata reducenda in pristinum statum. Nam iudex qui hoc fecit debet esse certus de facto suo non deferens iuranti contra in ramentum propium. supra de rescrip. ab excommunicato / et d. c. questioni

¶ Et ratio potest esse huius primi. §. sequen. per iuramentum prestitum in absolutione quod prestatur de consuetudine ecclesie. supra eo. cum desideres / primo respon. Iste absolutus tenetur ad factum sibi iniunctum per iuramentum: et obligatus ad factum tenetur illud adimplere quam cito commode poterit. ff. de ver. obliga id. continuus. § cum ita. ff. de oper. liber. cum patronus. §. fina. et l. si libertus. Ita in dicto iniuicto per iuramentum non expletoripse iurans in eandem reificidit sertentiam ipso iure / alias censure ecclesiastice illuderetur / vel illa in dispendium illorum quos res tangit differretur: si de hoc reducendo in pristinam sententiam cause cognitio madaretur quorum quelibet vitari debet sententiis iuris / non hominis. Nam ab excommunicatione hominis sedes apostolicaseu legatus eius non absoluit. Sed excommunicatum absoluendum ad excommunicatorem de stillo curie remittit: fallit tamen vbi excommunicator absoluere non posset / vt supra de offi. de leg. querenti vel vbi est scriptum sub nomine proprio alicui: et est mortuus / et successorem tunc non habet. Et vidi fieri idem vbi est commissio facta sub nomine dignitatis / et mortuus est habens dignitatem: nec speratur a de successore festiuo / propter litem / vel aliam causam. Et hec sunt vera in delegato / nam si esset ordinarius / vt epuns / capitulum sede vacate possenabsoluere. xi. q. iii. si epuns ante. Nam capitulum est successor episcopi sede vacante. supra de heretic. ad abolendam i. respon. supra de consuetudi. cum olim. supra hoc lib. de maior. et obedi. capvno.

¶ Sed nunquid in predictis casibus delegatorum ur contingat quod excommunicatus absolutus non pareat / vt iurauit / erit reductio in pristinam sententiam ipso iure / vel per sententiam hominis: per rationem ante dictam. Qui regula semper est tenenda b: nisi inueniatur vitiata. ff. de regn. iuris l. prima / argu. C. de appella. precipimus / in ffine Ioan. Mona. Cardi.

CVm quis, Ista decret. duo dicit / quorum quodlibet euidenter probatur infra hoc lib. de reg. iur. ca. ratum. et ca. rati. absque magis cum mandato. supra eo. mulio res. §. fina. vbi indistincte no. quod hic distinguitur incurris. Sed a quo tempore: videtur propter literam sequentem / cum rati etc/ et propter verbum incunctanter quod tempore iniectionis. Dic contra vt non teneatur nisi a tempore ratihabitionis vere vel presumpte / et hoc liquet ex litera precedenti si hoc ratum etc. que est factum cum aliis: ex quo iuris responsio datur: sed litera que sequitur cum rati etc. non mutat factum / ex quo ius redditur: sed dicta litera ad ius iam conditum est argumentum seu color. arguff. de offi. proconsul. et lega l. obseruare. §. vltimo. et. ff. manda l. si vero. §. si post. Quia iam factum ab alio (me adhuc non obligato me non obligat / vt i. respon. d. §. sed si illud mandem esse meo periculo iam sum astrictus non ex primo actused secundo / vt ii. respon. d. §. Sic et hic ille qui verberat sine mandato meo / non obligat me inuitum / vnde demum moratum habente obligor ad id quod mandare potui / vt d. l. obseruare in fine.

¶ Et constat quod ante ratihabitionem ista ratum habens non est obligatus maleficio: ergo nec penaexcommunicationis que debetur propter malefactum. Nam non potest esse excommunicatus sententia iuris: nisi proptemaleficium precedens: alias sine culpa infligeretur: quod esse non debet. supra de constitu. cognoscentes / et hoc liquenin hac materia.

¶ Participo cum. P. ex communicato sine maleficio: vt quia ipsum ad correctionem induco: et verba salutis sibi predico: non sum ligatus c supra eo i. respon. in prin. et cap. cum voluntate ilt respon.

¶ Sed quare tenetur iste ipsaratihabitione: dic quod videtur participare criminoso in crimine factum eius nomine gestum approbando. argu. supra eo. nuper. § i. et. C. de incest. nup. l. cum ancillis / et. C. de deserto. et occult. eo l. i. lib. xii. et hec iura sunt arg. contra. § sequen.

¶ Sed dic vbi procurator meus faceret / licet ad hoc non hoberet mandatum ex quo scio / et non purgo teneor. arg. supra de offi. delega. cum olim i. et. supra vt lite non contesta. cap. l. in fine et. d. l. i. de deserto. et. d. l. cum ancillis. Quia gestum. nomine meo / per me non purgatum cum scio illud mandare videor / et hec est ratihabitio presumpta / vt ii. q. i. nomen. et. d. ca. cum olim.

¶ Idem vbi prohibere possum iniectionem / et non prohibeo. supra eo. quanto / etiam si non sum in potesta te constitutus / vt supra eo. dilecto. Idem si ratum habeo no. mine meo gestum / vt hic. Et sic fuit diffinitum in facto archi episcopi Lugdunen. contra regem Dacie. Sed si non est gestum nomine meo / non astringor / vt in d. c. nuper / et. c. si concubine / ille principalis nomine suo commiserat non alieno propter quod est ligatus excommunicatione: vnde participans isti incrimine: crimen auget / et per consequens penam. Sed ratum habendo simpliciter non augeret crimen per consilium / auxillum / ver fauorem: licet excommunicationes multiplicet argu. ff. de vi et vt arma l. prima. §. quotiens. C. de accusa. non ideo.

¶ Et dic ad argumentum ratihabitio etc. verum est quod ratihabitio retrotrahitur: vt ratum habens obligetur non ex tunc quod delictum est perpetratum per facientem. Sed ex nunc quod incipit ratum habere vere vel presumpte: vnde non sic est in obligatione conditionali: in qua est perinde conditione exiftente / ac si abinitio esset pure contractum. ff. qui potio. in pigno. hab. l. potior. Et est ratio in obligatione conditionali: licet non sit debitum: est tamen species in debitum iru insti. de verb. oblig. §. ex conditionali. vnde non est mirum si reducatur ad tempus quo obligatio facta est: cum in contractibus ipsum initium actus sit consyderandum. ff. de verb. oblig. continuus. §. cum quis.

¶ Sed vbi aliquis alium nomine meo verberat non sum aliquomodo obligatus tempore iniectionis. sed tempore quo ratum habeo / tunc demum obligari ifncipio. Et ideo incipio pro nunc non pro tunc arg. ff. de nego. gest. l. ego.

¶ Un quando est in praecedentibus aliquale praesagium obligationis quoquo iure: dico ratihabitionem retro trahi / vt video in obligatione conditionali: (vt est dictum) seu in prorogatione de read rem / vt in. c. cum olim / ibi enim iam nata actio poterat prorogari: sic loquitur. C. ad maced l. filius / et. C. de doatio. inter vir. et vxo. donationes / vbi est expressus tex. Nam iure communi inspecto tenebat quod fiebat: licet consideratione personarum contrahentium habita speciali prouisione aliud sit inductum

¶ Sicut video in iuramento prestito super alienatione do tis / quod inueniens ius commune in quo sistat: licet inspectis terminis contractus sit reprobus: valet quod agitur. supra de iureiur. cum contingat: secus est in presenti casu. In que tempore iniectionis nullo iure vel modo ego post ratum habens sum ligatus.

¶ Et ob hoc lex loquens in delicti: nunquam posuit verba de retro trahi / sed posuit verba manda to comparari: vt in. §. quotiens. in quo ratum habens posttempus deiectionis nullo iure vel modo erat astrictus: vnde videtur quod dicta verba male fuerunt posita: possunt tamen saluari vt dicatur ratihabitio retrotrahi vt ratihabitio sequuta a primo gestum nomine meo / mandato comparetur vt hec duo copulata mandato equiparentur: non protunc / sed pronunc: et ista copulata me non artant vt ii. respon¬

¶ Uel dic ratihabitionem retrotrahi / vt ratificatio respiciens gestionem nomine meo factam precedere: hic respectus habitus de ratificatione ad gestionem precedentem operatur vt me ratificantem obliget / scilicet pro nunc / non pro tunc.

¶ Et per hoc respondeo ad verbum incunctanter: vnde dicincunctanter post ratihabitionem veram vel presumptam Et dic incunctanter id est sine mora. arg. ff. de admi. tuto l. qui repertorium § i: vel indubitanter / quia cunctari / idem est quod morar. vel dubitare / et vtroque modo accipi potest. ix. distin. noli. supra de his que fiunt a maior. parte capi. c. i. Io. Mo. Car.

ALma. Hec decre. habet. vii. partes. Primo praemittit proemium ad dicenda. Secundo. §. Sane. concedit sacramentum penitentie tepore generalis interdicti: tam sanis quam infirmis in subsidium humane fragilitatis exhiberi: excommunicatis ex cepti. Tertio et Quarto. §. illis et. §. nec tunc: dictum precedens artat. Quinto. §. adiicimus dat modum celebrandi in ecclesiis et monasteriis tempore generalis interdicti. Sexto in. §. in festiuitatibus quibus festiuitatibus liceacelebrare: acsi non esset positum interdictum. Septimo. §. cet. ris mandat omnia circa obseruationem interdictorum a suis praedecessoribus instituta in suo robore perdurare / quouis priulegio non obstante commutat lxiii. distinct. §. verum. supra de decimis / suggestum. ff. de vulga. et pupil. substi l. ex facto. §. i. et. ii. interdicto) generali de quo habetur infra. titu. proximo. cus in partibus exceptis sicut baptisma paruulorum / penitem tie morientium / confirmationes puerorum / consecratio corporis Christi certis diebus. supra de sponsa. non est. supra eo. respon. § i. et. c. permittimus et c. quoniam homine supra de sponsa. non est a iure. supra hoc lib. de vsur. c. i. supra hoc lib. de penis. i vlti. in fine. sed etam viuentes nouum ius ad peccandum humana natura quodammodo labitur ad delicta. auten. de mona. §. si vero is. colla. prima.

¶ Et omnis etas ab adolescentia prona est in malum. xii. q. i. omnis etas mortis articulo) hic casus semper debet est se exceptus supra eo. eos qui concedendum nam de eo in quo commiserunt fructum habere non debent. ff. solu. matri l. si ab hostibus. §. i. et. supra hoc lib. de heretic. vt commissi. in fine et. c. decernit. interdicti quia propter istos non est interdctum positum: vnde eis sufficere debet iniunctio peniten. tie salutaris vt subiicit non adessent) nam si modico non possunt sustinere: officio interessendo / dignum est stipenditur non recipiant: quod datur propter officium. supra de appellac. pastoralis celebrentur sed quero a qua hora dies in choatur / et videtur quod a vespera in vesperam. supra de fer. c. primo. et secunde

¶ Dic contra quia infra dicitur prefatis diebus: et sic verbum festiuitatibus precedens ad dies predictos refertur: et dies dictus a dia quod est clarum / mane et vesperum conprehendit / iuxta illud / factum est vespere et mane dies vnus. supra de offi. delega. consuluit. auten. de iudicib. § sedebunt. colla. vi.

¶ Et dic ad argumentum contra / quod illud habet. locum regulariter / vt quando quis habet ordinem / et ordinis executionem: sed hic habens ordinem non habet ordinis executionem: propter interdictum et laxando interdictum vt hic / non dicam laxatum nisi expresse sublatum et generale verbum artabo: propter regulam que est contra C. de appella l. precipimus. in fine. supra hoc lib. de preben. i cui. ff. de reg. iur l. i. et. supra de priuileg. vt priuilegia. §. illud

¶ Sed pone quod monachus celebrat missam peculiarem in vna ecclesia interdicta: nunquid est irregularis: dic quod sic quia regula est quod celebrans in ecclesia interdicta a iure vel ab homine / irregularitatem incurrit a supra hoc lib. de priuileg. episcoporum. et. c. cum inter. supra de consuetud. Sed fallit in casibus hoc. c. expressis et notatis.

¶ Nec obstat hoc. c. quod loquitur in missa conuentuali non peculiari: quod apparet per distributiones que hic manda tur dari / vnde priuilegium concessum religiosis est datum colegio non singulis: sed illud ad episcopos est extensum. supra de priuileg. nonnullis. et. d. titu. hoc lib. c. vlti. et. d. c. perpen. dimus / est speciale in hoc casu ibi expresso: ergo contrariu erit ius commune. supra de electio. licet / in fine. et. d. titu. hoc libro. c. indemnitatibus. in fine. ff. ad municipa let prima exclusis. isti non debent interesse diuinis. supra eo. c. is qui admissis Sed contra. supra eo § proximo. hic est maior relaxatio quam ibivt ibi liquet ex tex. vtriusque. § appropinquent Ex predictis ergo nota quod gratia generaliter facta / minoratur secundum quod persone quibus est facta gratia meruerun. minorem / ergo a contrario: gratia generaliter facta magis in personis dignioribus abundabit.

¶ Et est ratio premissorum / gratia effusa plus et minus. affluet: prout subiectum gratie plus et minus rei affluen. ti se aptabit. arg. ff. de dona. filiusfa. §. i. ff. de vsu et habita l. plenum. § i. et. §. equitii. et de lega. primo si seruus plurium. in fine. ff. de iudic. l. sed et si susceperit. et. ff. de auro et arg. lega. l. titia. §. fina. no. xvi. q. i. c. possessiones.

¶ Plus igitur capiens de diuinis munificentiis: vberius diuinis beneplacitis se coaptet ceteris hoc. §. multa priuilegia sunt cassata. Io. Mo. Caro