Titulus 15

QVia res iudicata huandoque appellatione aextinguitur seu sol. quitur ff. ad turpilia l. prima in fine. vi. q. iiii subintelligendum / et quandoque suspenditurb supra de elec. cum dilecti in fi. C. quor. appel. non recipiam. ab executore respon. ii. ff. de his qui no. infa. furti. ii. respon. C. de tempo. appel. l. vlti. in prin. quandoque status integer seruatur ff. nil noua. appel. penden l. i. §. in integrum. ff. de iniusto rup. et irri. testa ilet si quis filio. §. ii autem omnes / et verius hic effectus est sequela precedem tium: ideo subdit de appellationibus

¶ Et quia nedum appellatione sed recusationeet relatione d suspenditur potestas iudicis: ideo de his subiicit supra de off. deleg. licet. supra eo. c. intimasti et. c. legitima. Io. Mo.

COrdi. Hec decreta. habet. vi. dicta: primo praemittit prohemium ad dicenda. Secundo versic. sancimus) formam appellandi ante diffinitiuam dat. Tertio. §. in quibus quid sit facturus iuder a quo est appellatum informat. Quarto. §. post viam procedendi in forma eius partractat. Quin to. §. quod si) et Sexto. §. si autem appellantem et appellatum premissa non seruantes: certa pena puniri mandat minuere: ff. si cer. peta l. quidam. supra de rescri. nonnulli. § vltimo subiectos. supra hoc lib. in prohe. supra hoc lib. de offi. lega. officii in iudicio: l. actum iudiciali in quo est iudicium / hoc est iuris partium disquisitio: et hoc fieri debet prtibus praesentibus / vere et interpretatiue / sicut parte absente contumaciter: vt quia iudex procedit in figura iudicii ordinarii / vel extraordinarii. ff. de reiudi. de vno quoque et. supra de proba. quoniam contra vel extra a indice tamen: nec potest intelligi de appellatione vsquequa¬ que extraiudiciali: de qua habetur. supra de elec. cum nobis olim. quod sic probo / quia iste habet dare apostolos vt infra sequitur Et in eo quod dicit iudex exprimat hoc etiam apparet infra eoud. versi. his que vbi excipitur a regula.

¶ Et sic exceptio debet esse sub statuto seu regula / argff. de penu lega l. nam quod. §. vli.

¶ Et quandocumque appellatur in iudicio a / vel ab actu iudiciali extra iudicium ante difinitiuam b: oportet exceptionem legitimam proponere: et propter eam non admissam appellare: vel ea proposita si fiat tacite contra eam. Sicut enim hec paria exceptionem legitimam proponere et eam non admit tere: vel eam proponere et ad alia procedere que non possunt se compati cum exceptione proposita. supra eodem dilecto et. c. ex parte.

¶ Quid de appellatione a diffinitiua chabetur. ff. eo l. i. in fine. et. l. ii. et. iii. et no. de offi. deleg. pastoralis.

¶ Et vbi non appellaretur ab actu iudiciali: licet a praesider te iste actus posset infringi via simplicis querele argu. supra de re iudic. cum Bertholdus

¶ Nam si non est iudicium / non potest dici factum / quod transeat in rem iudicatam. C. commina. epistolas programmata a tali tamen actu est infra decendium appellandum infra codem quo ad consultationem et ibi no. interlocutoria) d iudicialiter lata.

¶ Interlocutio est (vt ait tullius) locutio inter principium processus iudiciarii. quod est citatio insti. de pena temere litigant. §. vlt. et finem hoc est sententiam. ff de re iudic. l. prima / aliquando accipitur aliter. C. de episco. et cler. omnes. § preterea grauamine.

¶ Referas singula singulis: vt interlocutoria ad actum iudicialem / et grauamen ad actum extra iudicialem / factum / tamen a iudice: quo casu appellans confitetur illum a que appellat iudicem: sed tamen dicit quod ipsum iniuste grauat / et extraiudicium: vt si quis prouideat alicui / me non vocate de beneficio meo: vel mi hi debito / seu de beneficio quod possideo infra hoc lib. de preben. licet episcopus ad nos quid si ad alium /

¶ Dic quod hec constitutio locum non habet vt seruetur in omnibus: nam si appellaretur a suffraganeo ad metropolita num omitti non potest articulus appellationis. supra hoc libro de foro compet. Romana primo responso: qui tamen articum lus hoc casu omitti potest iinfra. § proximo appellandum verbo: nam ipso facto fieri poterat olim appellatio. supra eo. meminimus et. c. suggestum et. c. ad hoc sicut asserit vtrum autehec iura sint correcta non supra eo. vt debitus in scriptis fr.

¶ Sed nunquid corrigitur / cum possit appellaria diffintiua viua voce. ff. eo. titulo l. ii. dic quod non quia hic loquitur. de appellatione ante diffinitiuam vt posui in diuisione huius. c. et infra. eo. versi. his que.

¶ Et dico hoc casu appellandum in scripti / nec est necessarium auctenticis seu sub manu publica scriptis / quod requiritur supra hoc lib. de electio. vt circa: sed satis est vt forma sub qua est in scriptis appellatum: possit probari / licet sit expedientius quod in scriptura autentica appellatio redigatur. supra de side instru. cap. ii.

¶ Sed quid si subditus non appellauit: sed intendens appellare protectioni superioris se supposuit / dic tunc non esse vim faciendam in verbis: ex quo de mente h constansupra eo. ad audientiam infra de ver. signi. in his deproperet id est va. de properet vt propositio de / augeat vt ff. depo. l. prima i respon. apostolos infra. xxx. dies infra eo. ab eo. i. respon. et intellago apostolos non beatos Petrum et Paulum / sed est quedam scriptura que sic vocatur ab apos quod est de et stolon quod est missio: nam ille cui dantur apostoli: dimittitur a potestate seu iurisditione vnius / et mittitur ad potestate seu iurisdictionem alterius: et iste litere vocantur dimissoris ff. de libel. dimissor l. prima: tunc enim est quis dimissus / quia de vno ad alium est missus ii. q. vi. post appellationem. Et eo ipso quod quis dat apostolos: appellationi deferre censetur. supra hoc lib. dilectus. § preterea: quod credo verum vbi apostoli essent dimissorii vel reuerendi: secus si essent refutatori / de quibus omnibus habetur infra. eo. § precipimus. Siergo non facit: penam habet. xiiii. q. i. quod precipitur. Et qua diu iudex seno exhibuerit loco et tempore congruis requiitus: et post processerit / eius inualidus est processus infra eo. vt super et. c. ab eo in fine in quibus scilicet apostolis causam) hoc est formam appellationis emisse de verbo ad verbum debent apostoli continere.

¶ Uel dic causam appellationis scilicet admittende vel refutande. Et ita sicut appellans debet exprimere causam sue appellationis: sic et iudex cur deferat vi non deferat et tunc couentio et quae sequitur non tenetur copulatiue sed expositiue admissa ff. de appella. recip. l. sciendum et l. sequem. reuerenmtia) vbi de iure fuit admittenda / vel etiam vbi iudex verissimiliter dubitabat an esset admittenda appellatio necne: sua tamen ex reuerentia superioris illi detulit / et illis casibus appellatus succumbens est remittendus ad iudicem a quo appellauit condemnandus in expensis infra eo. Romana. §. vli ti. et infra. eo. §. vlti. Si vero iudex detulit ex malitia vel impridentia: iam est puniendus iustitu. de obligationi. que ex quasi delicto nascun. in princi. supra de officio delegat. pastoralis in principio. ff. de iudiciis. si filiusfa. et tunc non est reuerentia / et sic per consequens non est deferendum eidem remittendo / qui male a se iurisditionem abdicauit. eodem cum appellationibus sic delatum sed ante de lationem iudex potest reuocare grauamen. supra eodem cum cessante / sed postea non potest: cum partes a se dimiserit / et ad superiorem remiserit argu. supra de offic. lega. licet. supra eo. intimasti. supra eo. interposita. §. ille post hec a id est post traditione apostolorum / vel dic post hec ies. postque fuit appellatum et dilatum vt est premissum / fiat vt sequiturdistantiam supra eocum sit romana et c. oblate indulto ab illo a quo est appelatum / nam de alio non debet se intromittere: ex quo detulit. et terminum prefigendo non facit nouum: sed delationem iam factam ex equitur. supra de o ffi. deleg. causis vbi simile notatu petierit / bene hec copulat / quia non sufficit velle nisi ex primatur ore argu. ff. de ver. obliga. quicquid: et dic petie rit re integra / alias sufficit appellanti mittere procuratorem in ad impetrandum et contradicendum. supra eo. nicolac.

¶ Uel dic petierit quam primum commode potuerit arg. ff de conditio. et demonstra. hec conditio. ii. et hoc intelligitur / nisi pars alterutra maliciose festinaret: vel in mittendo nuncium vel impetrando litteras. supra eo. oblate. Sed pone iudex nullum terminum prefigit numquid pars poterit prafigere dic quod potest. supra eo. sepe. supra de renuncia. veniens Si alias nec iudex nec pars terminum praefigit. tunc expoctabitur terminus legis arg. supra eo oblate / esset enim iniquum quod appellatus praefigeret terminum appellanti / nisi terminum iuris: quia appellanti incumbit onus probandi / et esset graue illud metiri ex termino assignato ad voluntatem appellati. ff. qui satisda. cogan. de die in principiNam licet appellans possit sibi diminuere terminum iuris sibi datum: vel etiam iudex / tam a quo appellatur. quam ad quem a ppellatur: ex causa iusta. supra eo. cum sit Romana et. c. oblate: appellatus tamen beneficium iuris appellati concessum diminuere non poterit infra hoc lib. de reg. iur. indulrum: sic habebit locum hec decretalis vbi non est presxus terminus a iudice / vel a parte / et sic appellatus pota rit petere appellantem comparere coram iudice appellationis circa finem in termino assignato a iure. C. de tempo. appella. auten. et qui appellat.

¶ Unde in beneficialibus causis / et in electionibus tene cquitationem et comparitionem: (vt supra hoc lib. de elect. statuimus et. c. cupientes.

¶ Si autem appellatio sit recepta a iudice / vel a parte approbata / tene. supra. eo. sepe. Si vero simus in casu huius decreta vbi appellatus dixit appellanti / ad cesarem appellasti: ad cesarem ibis actuum. c. xxv. tunc tene hanc decretalem / alias satis est mittere procuratorem ad impetrandum / cum hoc sit secundum ius commune. C. de appella. cum post: et de hoc notatur in. d. c. statumus ad agendum et sufficit hoc casu procurator / qui fuit in negocio principali: licet intus non compellatur exercere articulum appellationis. C. de procura. inuip. munimentis. id est instrumentis / priuilegiis / et aliis causam munientibus. supra de dolo et contuma. c. vltim. exceptis testibus / quos ducere non compellitur infra de fideiussor. constitutus. §. vlti. nobis hoc est speciale in papa: vt omisso articulo appellationis: possit procedi in negocio principali (de partium voluntate) cum ius commune sit contrarium. supra de foro compet. significasti infra hoc lib. de foro compet. Romana il e. re. spon. finito confirmatione / vel cassatione / vel lapsu termni a iure vel ab homine constituti. supra eo. sepe. et infra. eo. Roma. na §. si vero vocatis. C. de tempo. appel. l. fina. §. illud idem voluntate idem si hoc petat appellatus: nam plus habere non potest appellans: nisi quod appellatione canonicapronunciata: in principali negocio procedetur: sicut video quod appellans necessario remittitur ad iudicem a quo apopellatur non obstante contradictione appellati / cum plus appellatus habere nequeat nisi quod remittatur et in expenr. condemnetur appellans. supra eo. interposita. §. ille antiquitas. etcui renerentia debeturs. ff. de iure immunita. super statuit ff. eo. l. ii. et. iii. non obseruet id est quia non appellauit in scri partis / vel apostolos non petiit. supra eo. ver. sancimus: vel quia per se seu procuratorem legitimum in termind assignato non comparuit. supra eo versic. post hec et hic nota. aduersatio quod sit que procedit verum venire / non cum munimentis non operatur penam huius constitutionis sed appellans hoc casunon habebit remissionem super imunimentis / quia est quod sibimputetur arg. hoc lib. supra de electio. cupientes. §. electos non appellans supra eo. personas et. c. reprehensibilisexamen supra eo. consuluit. ii. et. c. vt debitus condemnandos appellans appellato in expen. factis ab appellato a temporeappellationis interiecte / quia extunc incipit differri negocium per appellantem arg. supra de dolo et contuma. dilecti supra de procura. auditis statutum vt quia non comparuit in structus: in termino quem prefixit iudex.

¶ Sed quare astringitur ad hoc appellatus / cum ad hoc precise non astringatur appellans non supra eo. ver. quod si¬

¶ Sol. fortius astringitur ex facto suo appellatus scilicet exprefixione siue requisitione facta quam ex ea appellantem astringat et in vtroque casu est in hoc equalitas: quia nentra pars habebit remissionem ad acta producenda: vt non supra. expensis no. appellatum hic contra regulam / in expensis comdemnandum et ratio infra subiicitur / scilicet culpa et contumacia appellati. Et nota ruare quod in causa appellationis iudicialis appellans succumbens regulariter condemnatur in expen. ii. q. vi. omnimo / sed appellatus non: no. supra eo. vt debitus / hoc autem fallit quando sententia est euidenter iniqua vt not. Inno. supra de dolo et contuma. finem.

¶ Et est ratio euidens quia tunc iusta causa non excusauappellatum Item fallit vbi victus in principali appellat Sed victor pro expensis in quibus non est condemnatus victus: non potest appellare / quia eas victor potest petere in iudicio appellationis. C. quando prouoca. non est necesse omnem. Sed in causa appellationis extraiudicialis: quia prosus est extraiudicialis / vel quia emissa a presidente: qui tamen iudicialiter non processit / dico appellatum debere condemnari in expensis. C. de sumpt. recuper l. vna. C. de decirio. l. ii. libro. x.

¶ Nec mirum / quia dicta appellatio non est nisi prouocatio ad causam / et protestatio quedam / supra eo. cum sit romana et C. de filiisfa l. i. et. ii. lib. x.

¶ Sed in negocio principali regulare est / vt victus victe ri in exp ensis condemnetur infra de penis calumniam / et ab hac regula excipitur contumacia et iusta ignorantia nota tur. C. de iudic. properandum. §. sinautem alterutra.

¶ Unde iudex in causa principali habet videre / si victus in iudicio habuerit iustam causam litigandi / et tunc non condemnabit victum. ff. de peti. hered. illud et de lega. ii. qui se lidum. §. etiam /

¶ Et quando iusta causa subest / et hoc iudex declarat suasententia dicendo: neutram partium equitate suadente subdentes condemnationi expensarum Auten. de iudicib. §. opotet colla. vi. alias regulariter victus victori condemnari debet in expensis vt di. c. calumniam

¶ Item fallit hec regula propter inopiam. supra de dolo et contuma. c. finem. Et est ratio in delictis pena pecuniaria plectendis: quod non potest quis in bursa luat in persona. ff. de in ius vacand l. vlti. ff. de penis l. i. in fine / et hoc dicit expresse tex. decretalis finem / ibi et si soluendo non fuerit etc. Nec debet in delictis regulariter differri executio. C. de penis cum reis / licet quandoque fallat. ff. de penis pregnam tis. Et ideo cum condemnatio expensarum non possit fieri propter inopiam / pena corporalis est infligenda: secus vbi quis teneretur ad pecuniam ex contractu i1nfra de solutio. Odoardus. C. de actio. et obliga. ob es¬

¶ Item fallit propter impossibilitatem / vt si regularis condemnetur in expensis quia vna manum auferretur monasterio / et alia daretur eidem / licet regulariter monasterium suumteneatur quatenus ad ipsum peruenit ex facto suo siue illud factum precesserit monachatum vel non. C. de episco. et cler. Auten. causa que fit. xi. q. i. de persona no. proc. datur vt si appellatus sit reus et lis non fuerit coram primo iudice contestata cum terminus datus ad prosequendum / vicem peremptorii obtineat. supra eo. sepe.

¶ Et sic non veniens in termino peremptorio ad causam principalem et ante litem contestatam patietur missionem. in possessionem si locum habeat missio / vel si non habet locum excommunicetur. supra vt lite non contesta. quoniam et c§. tue / verum si actor ad terminum peremptorium non veniat. reo veniente absoluetur reus ab instantia iudicii / nec actor audietur nisi refusis expensis c. ff. de iudic. et post edictum. C. de iudic. sancimus. C. quomodo et quando iudex auten. qui semel. supra hoc lib. de dolo et contuma. actora

¶ Idem fiet in causa appellationis: vt hic probatur et. supra eo sepe contingit et. c. reprehensibilis

¶ Si autem lis. sit contestata in primo iudicio / et reus apopellatus non veniat (appellatore prosequente suam appellationem) procedetur in causa appellationis. C. de tempo. appella. auten. ei qui appellat. et. ii. q. vi. si quis appellat. Nam et in primo iudicio procedetur contra reum contumac. / post litem contestatam ad diffinitiuam / si liquere potest de causa vel ad missionem incommutabilem si liquere non possit. C. de iudic. properandum. §. sinautem abfuerit reus. C. quo eo quando iudex consentaneum si autem actor appellatus non veniat reo (appellante veniente) similiter procedetur in causa appellationis / appellante in expensis nihilominus condenato / hoc enim est commune in quolibet contumace / siuevin cat in principali siue succumbat. C. de iudic. properandum §. si autem ex gestis et dic procedatur per illum ad quem appellatum est nec mirandum si tales grauiter puniantur iustum est etc. insurgant C. de adulter. cum viriudicem qui appellationem recepit / et terminum assignauit / et parte que instructa venit. supra eo. §. post hoc deludit delusio hic nerito reprobatur. supra de aliena. iudic. mutan. causa facta sui i. ff. de iudic. si pretor. punitur etiam iudicis delusio punttur. ff. ne quid in loco publi l. fina. Io. Mo. Car.

LEgitima, Primo narratir iuris antiqum prouisio. Secundao. §. volentes poenitur noui iuris adiectio. ius antiquum erat supra de offi. delega. suspitionis supra eo. cum spocialiin prin¬

¶ Et dic legitimam causam supitionis / quo lege datur: vel lege approbatur ff. de verbo. signifi cil. obu. nire: si vero dubia dicatur de hoc cognoscerent arbitri assumpti qui sunt hoc casu delegati vt d. c. cum speciali circa princi. supra de offi. delega. ab arbitris: et que sit causa legitima notatur. supra de offi. delega. causam que coutra iudicem. id est coram iudice: nam ei est libellus recusationis porrigendus. C. de iud. apertissimi. supra eo. secundo requiris. §. iii. et hoc siue sit delegatus. supra de offi. delega. susy: cianis siue ora dinarius. supra eo. cum speciali i respon. et. d. §. iii. effecius recunsationis exprimitur / et hec sunt vera regulariter: sed fallit in casibus notatis. supra hoc lib. de offi. delega. si contra vnus assignata in scriptis. supra de proba. c. quoniam. C. de iudici. apertissimi continentibus quis contra quem / et in qua causa et ex qua causa recusat electis vbi ius dat electionem: nam sunt casus in quibus non datur hec electio. supra hoc libro de offi. delega. si quando et. c. sequen. qui) arbitri de ipsa scilicet recusationis causa: et primo vtrum sit admittenda / et siadmittatur recipiuntur probationes super eo. et si non probe tur ad iudicem recusatum remittant sicut sit in causa appel¬ lationis i1fa eo. Roma. §. vlt: supra eo. vt debitus: et dico quod testes causa recusationis sunt necessarii: non arbitri / sed iudex delegat. compellet testes / et sic erat in constitutione Gregorii. ix. que incipiebant exhibita / et est ratio licet iudex recusatus non habeat exercitium iurisdictionis contra partenrrecusante recusatione proposita qui forsan prouocatus obesset: hadet tamen iurisditionem vt causa suspitionis finiatur / vt srbitros compellendo / terminum eis prefigendo / et testes copellendo vt hic. et. d. decreta. Grego. Quidam tamen notant contra vt d. c. suspitionis hodie crede hoc bene competere arbitris loco recusati subrogatis qui sunt iudices delegat vt d. c. ab arbitris sepe contingit Et quia hic est assiduitas ideo est subueniendum sic. supra de restitu. spolia. sepe. secus autem si raro accideret b. ff. de legib. nam ad ea ipsis arbitris vel aliter secundum consilium legis. ff. de arbitr. l. item si vnus. §. principaliter et § sequen excommunis vealiam. ff. de offi. delega. suspitionis ii. respon. quam sententiam ipsi arbitri fauore] de quo etiam odio est dictur supra hoc lib. de re iudic. cum eterni vilipendunt et ex hoc miagis ligantur infra de senten. ex communi. per tuas. § verum / et hoc lib. eo. titu. cum medicinalis. Et ideo contra tales esset acrius procedendum infra de exces. prela. tanta infra de pen. c. vli. prorogata contra intentionem legislatoris. supra hoc lib. de exceptio. pia in princ. principalis) in qua non potest ( recusationis causa pendente) procedi / cum sit suspensa recusatione proposita sicut in appellatione vt no. supra eo. in rubri. morbo supra d exi cept. pia periudicem atra. supra de off. deleg. suspitionis / dic casu diuersum quia ibi loquitur de termino assignando arbitris vnde vbi arbitri non faciunt vt hic dicitur: tunc habet locum hec littera / qui cum sentit se grauatum ab arbitris / ad delegantem appellare potest supra hoc libro de offi. delega. ab arbitris negocium hoc enim est regulare vbicunqui. duo arbitri concordare nequeunt / tertius est assumendus ff. de arbit. item si vnus. §. si in duos terminare et idem facit ordinarius recusatus. supra eo. cum speciali / nec hic loquii specialiter in delegato seu ordinario / sed generaliter iudex recusatus ex tunc scilicet lapso termino assignato et non ante cum sit suspensa eius potestas. Io. Mo. Cardinalis.

ROmana. Hec decretalis loquia tur in appellatione iudiciali: et habet. xi. dicta que sunt plana / et tractat / a quibus personis et in quibus causis sit ad metropolitanum appellandum vt primo. ii. et. ix. responso. Secundo. §. Cum autem de officio eius supappellatione huius ad quem est anupellatum: et hec in duas / primo tractat de officio iudicis super appellatione huius in cognoscendo. Secundo. §. vult cum est cognitum / prima in duas / primo loquitur de cognitione superappellatione ipsa. Secundo. §. pe. super cognitione sententiarum interdicti suspensionis seu excommunicationis laturum in apellantem / prima in tres: primo tracta de officieiudicis ad quem est appellatum / quando est citandum / et quando committendum per eundem. Secundo. §. Si vero vocatis) et. § seq. et seq. quando est inhibendum. Tertio. §. in alium et § seq. tractat An in alias personas quam sit appellans et appellatus / et in alias causas quam sit causa super qua est anpellatum metropolitanus habeat potestatem generaliter Ex hoc verbo colligitur quod officialis habet iurisdictionem ordinariam Auten. de iudicib. in prin. et. §. illo custodiendo colvi. nam isti sunt vicarii / et vicarius habet potestatem ordinariam. C. de offi. indic. qui vic. alter. ger l. i. et. ii. et hoc colligitur ex ordine titulorum. supra de off. vic. qui titulus praecedit ir. tulum de offi. de leg. et presertim. supra hoc libro de offi. vica. licet

¶ Nec obstat. ff. qui et a quo appellan. sit l. prima / et ff. eo l. imperatores 1. Neso. quibus habetur a delegato ad delegantem fore appellandum: quia officialis non est delegatus sed ordinarius: et hoc colligitur ex ver. quod est infra audtorium / quia delegati non habent proprie auditorium vt habet officialis vt hic: sed in secessibus iudicant argu. C. de appella. precipimus ipsorum suffraganeorum eorundem suffraganeorum supplendo) non tamen in omnibus. supra hoc libro de offi. vica. licet et idem hic tollit omnem contrarietatem: et ideo appellando ab officiali suffraganei ad metro. politanum est appellare gradatim / nec obstat. supra eo. dilecti. ii. quia ibi fit appellatio non ab officiali episcopi sed a delet gato in certa causa / et secundum hoc posset fraudari metr. politanus / vt causa numquam deferretur ad eum a suffraganeo vel eius officiali committendo specialiter: sedtunc erit suo currendum per excommunicationem generalem / que feretur in omnes turbatores iurisdictionis metropolitane: de qua dic vt infra hoc libro de senten. excommunica. Romana. §. caueant.

¶ Sed qualiter feratur hec sententia cum suffraganeus veleius officialis vtantur iure suo quo casu iniuria siue culpa dici non potest. ff. de dam. infecto l. proculus. ff. de aqua. pluuta. arc l. prima §. denique. ff. de iniur. iniuriarum § primo dic specialem sententiam non debere ferri / nisi fraude probata. supra hoc libro de renuncia. si te sed generalis non prohibetur / et per generalem non prohibetur nisi illicitum infra. de verb. siguifi. super quibusdam censendum quo ad arpellationem / non quo ad omnia quia forsan a sententia officialis posset supplicari a suffraganeo non econtra.

¶ Item suffraganens habet latiorem potestatem. supra hoc la bro de offi. vic. licet

¶ Item officialis potest inhibere officiali ne iudicet: non econtra. ff. de iudic. iudicium soluitur / et firmior est iurisdictio in suffraganeo quam in vicarlo / sicut in fonte / quam in riuulo ad seipsos quia differentia debet esse in gradibus / inter iudi. cem a quo appellatur / et illum ad quem appellatur: vt inte superiorem et inferiorem. ii. q. vi. anteriorum. §. i. et. c. placuit. supra eo. dilecti. ii. Siautem appellaretur omisso medio: hoc est de consuetudine. supra de prebend. referente. 1fa de no. oper. nuncia. significantibus de iure quasi dicat / de iure communi est ita tenendum / et consuetudo de qua appellabatur ab officiali episcopi ad episcopum est reprobata hoc libro. supra de consuetu. non putamus / et ideo notabiliter nihil de consuetudine tetigit / sed in sequenti. § bene tangit inferiori. bus. Cum idem sit auditorium episcopi et officialis / vt supra proximo respon. Officialis episcopi erit superior omni prelato episcopo subdito prelatis quorum sententias etiam episcopi suffraganes obseruare debent. supra de offi. ordina. cum ab ecclesiarum officialibus inferiorum prelatorum / et isti habent idem auditorium cum his quorum vices gerunt argsupra proximo respon. debent de iure secus de consuetudine vt infra sequitur Curiam) scilicet Remen. omissis quia gradatim est appellandum nisi sed quomodo hic fertu sententiahec sub conditione. Sol. Remen. archiepiscopus ex parte vna / et eius suffraganei ex altera / petierunt decidi in quantum iurisdictio archiepiscopalis se extenderet quo ad subditos suffraganeorum suorum secundum canonicas sanctiones / et ob hoc hic diffinit Papa cum comminatione nisi. Et ideo iure inter praedictos condita / ad alios Metropolitanos et suffras neos extenduntur. supra hoc lib. de offi. ordin. Romana in fine i1fra. hoc lib. de censi. Roma in fine infra hoc libro de penis Roma in fine de consuetudie] quae iurisditionem dat d / supra hoc lib. de offi. or. di. Romana. §. quia in causis curiam scilicet Remen. et appellatum ante diffinitiuam vt sequitur pro tempore q. d. hoc non est aus personale quod extinguatur cum persona / sed perpetu supra de transactio. de cetero et. c. veniens partes. Et est ratio / quia Metropolitanus iurisdictionem non habet / causa probabili seu legitima non expressa / vt i1na sequitur / et. supra eo. cordi / et ideo citando / vel committendo hoc casu nihil agit / et sibi non parebitur ff. de iurisdictio. omni. iudi l. vlti. Si vero de hoc dubitetur cognitio est Metropolitani an causa expressa sit legitima necne: sicut in causa suspitionis proposita est cognitio arbitrorum. supra eo. legitima supra de constitu. ca. vli. in fine in dubio autem appellatus comparere tenetur. ff. de iudic. si quis ex aliena non expressa in citatorio / seu alias vnde hoc colligi possit / vocatis tangit hic tres gradus in prosecutione appellationis / primus est quando proponitur non esse appellatum / vel alias non pertinere iurisditionem ad metropolitanum ad quem est appellatum: et func iudex appellationis non debet inhibere primis iudicibus / vt non procedant: sed habet primo cognoscere an sua sit iurisditio vt hic. supra de rescrip. super literis. ff. de iudic. si quis ex aliena

¶ Secundus gradus est / quando is qui appellatus est confitetur appellatum esse infra tempora: sed dicit causam non esse sufficientem seu legitimam / et tunc si est appellatum a diffinitiua / et appellatio sit recepta potest inhibere primis iudicibus ne procedant. ff. nil noua. appella. penden l. prima in princi¬

¶ Sed quare hic causa exprimitur / contra l. seio. §. fin. ff. de appel.

¶ Solu. illud est verum vbi appellato inhibere. tur / vt est in multis casibus not infra eo. § si vero post. Sed suante diffinitiuam fuerit appellatum non habet inhibere primis iudicibus / nisi primo decidat ex causa legitima fuisse appellatum infra eo. §. quod si obiiciatur.

¶ Tertius gradus est / quad non diffitetur appellatum: nec dicit causam minus sufficientem / sed dicit quod non est vere / et tunc iudex potest inhibere primis iudicibus. supra de rescript. dilectus ii. partibusquae semper sunt vocande. supra de iudic. ex hibita. supra de maio. et obed. inter quatuor. supra de causa posses. et propie. c. i. nullatenus vt quia pars appellata asserit nullo modo fuisse appellatum aut confitetur esse appellatum sed non infra decem dies: vt de perinde est ac si appellatum non esset supra de re iudi. quo ad consultationem / et tunc interlocutoria seu diffinitiua trasit in rem iudicatam. supra de re iudic. cum inter vos. §. penul. et vt ti. supra de elect. cum dilecti in fine. supra de testib. significauerunt aliter tamen / et aliter quia diffinitiua in rem iudicatam transit regulariter quo ad partem / et quo ad iudicem. Sed interlocutoria si transeat quo ad partem non quo ad iudicem quin per eum valeat reuocari supra eo. cum cessante / et ff. de anbitr. qualem aliud vt quia dicit pars appellata quod si aduersa pars appellauit / post appellationem tamen expresse renumciauit eidem vel tacite / recipiendo terminum ad producendos testes / vel aliud consimile faciendo / vt terminum ad soluendum iudicatum. supra de offi. delega. gratum. supra de re iudic. ad solu. tionem taliter id est per appellationem / que mero lure teneat / et causam ad superiorem deferat: licet forsan causa sit falsa sed ignoratur ne in illa scilicet causa / quando ante sententiam / est appellatum non de illa hic loquitur executionem vt quando constat de appellatione facta a diffinitiua / licet dicatur et notorio crimine esse lata infra eo. § si post presummant Quia hec cognitio an si iudex precedere debet omne exercitium iurisdictionis / poterit tamen cognitionem huius dubitationis. committere. supra de offi. de lega. super questionum. § 1. Nec obstasupra eo. §. cum autem / quia ibi simpliciter non committit / sed hic dubitatio nem prout fit a partibus committit decidendam. Et nota quod quando appellatur ante diffinitiuam: iudex a quo appellatur / procedere potest nisi per iudicem appellationis prohibeatur: vt runtamen si constiterit legitime appellatum / totum cassabitur quicquid fuerit post appellationem attentatum. supra de res. significante. c. Radulphus. et. c. significauit in fine. supra de exceptio. dilecte in fine.

¶ Si vero appellatio reperiatur minus canonica / processus omnino tenebit / et appellans in expensis condemnabitur / et ad illum a quo appellauit remittetur: hoc saluo quod sipost prohibitionem in casu concesso factam / iudex inferior processisset illud reuocari deberet vt attentatum contra l. C. de legib. non dubium distinc. vides i. et infra eo. non solum. §. i. et quod tunc iudex inferior licite facere non potuit nunc potest vt pote non vt inhibitus: nec hic prosequor de appellatione extraiudiciali cum non sit materia huius. c. de qua actum est. supra hoc lib. vt lite penden. c. i. et hoc lib. de election cupientes in fine minus legitima hoc est in iure non expressa / non enim omnes cause in iure exprimi possunt. C. de legib. non possunt. Quia plura sunt negotia quam rerum vocabula. ff. de prescript. verb. l. iiii. Et ideo de hoc arbitrabitur bonus vir / hoc est iudex. supra de offi. delega. de causis. ff. de verb. obliga. continuus. §. cum ita. ff. iudica. solui vir bonus. Et si male arbitretur erit locus appellationi. ff. qui satisda. cogan. ab arbitro et l. sequen. Si autem causam in iure approbatam diceret minus legitimam / audiendus non esset ff de proba. ab ea parte prohibere neque quo ad partem / neque quo ad iudices in causa) coram primis iudicibus recepta Nam ea recepta hec possunt. supra de offi. delega. pastora. lis. supra eo. vt debitus probabili quam approbant eo ipso quod appellationem recipiunt ad probandum veritatem eiusdem diem assignant partibus citatis / an sit vera nec suffici. quod causa sit probabilis: nisi veritas cause probetur etiam siofferens probaturum non fuerit admissus / quod sic intelligo. Nam proponens legitimam causam et non offerens serprobaturum eam vt appareat de grauamine / duo oportet docere / et quod grauamen fuerit propositum / et quod sit verum: et fic loquitur hic. Sed si proposuerit quis grauamen legitimum / et obtulerit se legitime probaturum: eo ipso quod hec duo probat / est appellatio legitima quo ad translationem iurisdictionis: quia et ipso quod hec duo docet est grauatus. supra eo. interposita 1 Neso. veritas temen cause est probanda coram iudice appellationis. Et est ratio / quia per predicta duo proposita et probata est translatio iurisditionis / quia eo ipso constat de grauamine: iudex tamen ad quem est appellatum est subrogatus loco eius a quo est appellatum. Et ideo vbi ille grauauerit scilicet in non recipiendo oblationem probationis legitimi grauaminis / iudex ad quem est appellatum in hoc puncto habet resumere negotium / et sic cognoscere de veritate grauaminis sententiam scilicet diffinitiuam prohibetis sic ergo in prohibitis habet locum quod hic sequitur / multo fortius in non prohibitis suprede iureiur. veniens infra eod. non solum in principio noto rio per euidentiam facti confessus / et sic est notoriuiuris infra de cohabi. cler. et mulie. vestra net capitulo vltimo / infra de verb. signi. cum olim. Si ergo confessus condemnatus in notorio crimine auditur appellans vt hic / idem videtur in causa ciuili ff de confes. si fideicommissum. Sed contra. supra eo. cum sit Romana. §. vlti. et capitulo peruenit i. et capitulo consuluit. Quidam dicunt / quod semper potest appellare / nisi tria concurrant / scilicet quod confessus fuerit / testibus conuictus et argumentis superatus ii. q. vi. §. sunt quorum vero nulus homicidarum.

¶ Alii dicunt si est notorium facti / appellare non potest seo cus si est notorium iuris / sed hoc reprobatur. supra eo. cum spociali. §. porro.

¶ Uel dic quod confessus in iure non auditur appellans. quia standum est sue confessioni quam sponte fecit / non tormentis / nec tormentorum terrore extorte / nisi forte alleget se errasse in facto. ff. ad Turpilia l. prima. §. vltimo. ff. ad legem Aqui. inde Neratius. §. finali et seq. vel nisi vellit diterminare confessionem suam / infra de accusa. dilecti primo vel dic quod semper spotest appellare vt hic / ille temen a quo est appellatum non tenetur appellationi deferre / vt in contrariis / nisi forsan in appellatione emissi causam exprimat / puta quia asserit se confessum terrore tormen torum / seu se errasse / seu confessionem suam velle declarare / seu aliud rationabile proposuit. ff de confess l. penul. et vlti

¶ Sed quomodo quis tenetur causam appellationis exprimere cotra iura. supra. eo. cordi. §. post hec in fine. ff. eo. ti. li.

¶ Sol. non astringitur hic appellans causam exprimere quinteneat appellatio vt in contrariis / tenetur tamen exprime re quo ad leuiorem receptionem appellationis / et inhibitionem faciendam. Consimilibus puta si appelletur netestamentum aperiatur / vel ne scriptus heres in possessionem inducatur ff. de appel. recipien l. penul. et vlti. supra eo. constitutis. ii. §. vlt. dicatur) licet non constet. Nec enim sufficit dicere / nisi et probetur. supra de re iudic. cum super. §. i. Si enim de hoc constaret: aliud rationabile non allegaretur non deberet iudex ad quenest appellatum appellationem recipere / sicut nec illum recepit ille a quo appellatum fuit ceperit) propter causam rationabilem allegatam / quam appellans pretendit vt est dictum. supra hoc. §. inhibere quod potest facere ex quo appellationem recepit. supra de re iudica. cum super. §. mandamus / et non aute. ff. nil noua. appel. penden l. i. supra de offi. delega. pastora. lis. § preterea [in alium quantuncumque vis alium qui ab eisqui coram archiepiscopo litigauit Circa rem) nam super hoc est ad ordinarium recurrendum. supra eo. cum teneamur / et licet certis de causis aliqui sint ad eundem iudicem remittendi. ff. de liber. causa liberis / et l. si pariter:

¶ Similiter in actione familie erciscum. et vbi est commixtio. actuum vel rerum. ff. quib. ex caus. ad eundem iudic. ea l. i. et. ii. ff. iudica. solui iam tamen. §. in hanc. ff. de procurato. om. et super his audiri possunt / etiam extranei: si se iudicio offerant. ff de re indic. a diuo pio. §. similiter. supra de testib. veniens. ii. eos tamen vocare ad iudicium non possunt / nisi iurisditionem ipsorum impe. dirent. supra de offi. delega. cap. i. infra hoc lib. de penis. Romana. tinhibitionem quia inhibitio sua non astringit alios / cum non sit ordinarius illorum / nisi in casibus. supra de offi. delega. pastora. lis / et supra de supplen. negi. prela. Romana occasione. Cum casus iste non sit expressus in iure / vt proximis iuribus notatur subiiciatur. Quia licet sit iurisdictio archiepiscopiain causa in qua est appellatum / in alia tamen remanet subiurisditione episcopi sui / vt hic. Et si grauetur in alia causa appelletur ab eo / et est secus in delegato: a quo est appellatum in vna causa / quia potest recusari in alia. supra eo. ad hec siin vna accepta. Secus in ordinario in quo appellans eximitur duntaxat quo ad articulum in quo est appellatum. supra eo. proposuit nobis et hic in aliis in quibus appellatum non est totaliter occasione appellationis supercertis articulis facte ad eos scilicet archiepiscopum et eius officiales temporalem siue enim res temporales sint siue spirituales / omnes sub potestate et dispositione episcoporum consistunt. x. quest. prima. nouerint. xvi. quest. vii. omnes. lxxxix. distinc. iudicatum.

¶ Et ideo si in temporalibus appelletur ad Metropolitanum est tanquam ad superiorem proximum appellandum. Falit tamen in casibus / vt subiicit de consuetudine prescripta / alias non valeret: cum ius commune sit in cont rarium. supra de consuetu. capi. vlti. Priuilegio. Cum enim ecclesia. quandoque laicis concesserit decimas in feudum possiden das infra de his que fiunt a prela. sine consen. capituli. capi. cuiapostolica / quarum tamen possessio non cadit in laicos. supra de prescriptio. causamque magis hoc ius potuit ecclesia comcedere priuilegialiter laicis iure sicut in causis fendorum. supra de foro competen. ex transmissa / et cap. verum. Reuo. cent vel absoluant / nisi periculum sit in mora. supra eo. qua fro te. §. i. infra. de senten. excommunica. sacro. §. i. supra de offi. ordi. ad reprimendam / not infra hoc lib. de senten. excommunica. solet ante sententiam scilicet diffinitiuam / secus a diffinitiua / quia tunc non est necessaria remissio cum iam non agatur de cognoscendo / sed de cognito exequendo. Et quis possit exequi eam dicsusecunda est confirmatoria prime / vt quia appellatio est iniuste pronunciata / vterque poterit exequi eam. Sic intelligo glo. supra de offi. delega. pastoralis. §. primo / nec contradicit auten. de sanct. episcopis. §. si quis autem litigantium / que expresse hoc dicit de iudice appellationis / nec proptenhoc negat de iudice a quo fuit appellatum: cuius sententia est confirmata. Quia secunda sententia non innouat primam faciendo eam deteriorem. ff. de nouatio. aliam

¶ Si vero secunda sententia esset infirmatoria prime: secundus exequeretur non primus: de quo est declaratum persecundam sententiam ipsum primum non habere iurisdictionem / verum si secundus iudex pronunciasset secundum decreta supra eo. sua vt tempora appellationis prosequende essent decult sa vt no. C. eo. l. eos / dicerem primum exequi debere non secundum: quia in his casibus interloquitur pro primo / primam sententiam firmando nihil diffiniendo / vt d. c. sua cognito scilicet legitime / vt partibus presentibus / seu altera absente per contumaciam. supra eo. interposita. §. vlt. ff de reiud. de vno quoque i. Neso. rationabilem) vt quia causa non fuit expressa seu alias non fuit rationabilis / vel non fuit seruata forma constitutionis. supra eo. Cordi. Io. Mo. Cardi.

VT super. Hec decretalis ad. c. sua. eo. coedi. ii. respon. penam adiicit contraiudicem non datem apostolos: et secundum hoc prima narrat ius antiquum. ii. versi. si vero penamadiicit contra facientesedite] supra eo. Cordi exhibuerit) hic articulus declaratur infra eo. ab eo. ii. respon. Ioan. Mo. Cardi.

CVm appellationibus, hec doecre talis loquitur de appellatione ante diffinitiuam interiecta: et primo loquitur de appellatione / cui merito non est delatum. Secundo verSi vero de appellatione cui in debite est delatum. Tertio versim. csaluis) premissa interpretatur lo qui / non in appellatione a diffinitiua interposita deferendum. Et est ratio quia appellatio non est inuenta vt sit defensio iniquitatis sed est ad presidium innocentie instituta. supra eo. cum speciali. § porro / sicut est iuramentum. supra hoc lib. de iureiur. c. contingit / et quando iud ex peccat in deferendo non supra eo cordi. ii. eso. canonicas supra eo. vt debitus et. c. Romana. §. vlt. easem die] que enim sunt ad consequentiam gestorum / vt fructus et expense: eadem die qua et principale debent expediri. ff. de re iudic. Paulus ilt eandem appellationem friuolarefutari. cum iudex appellationis illicitum refutare habeat / et legitimum approbare infra de preben. dilectus i. ad hoc enim appellatioest introducta vt illicitum rescindat. supra de electio. cum nobis olim. ff. eo l. i. Feso. i. abdicauit male deferendo appellationi friuole. Et ideo honorem iudicandi perdit: cum reatus omnenhonorem excludat. C. vbi senator. vel claris l. i. transfusa. Nec mirum vt ad primum iudicem fiat remissio / ex quo peccauit male deferendo argu. infra hoc lib. de heretic. vt commissi. §. vlti. et. c. ii. §. ad hoc. ff. solu. matri. si ab hostibus. §. i. ff. de pac. tres fratres.

¶ Sm quaero appellationi friuole ane diffinitiuam interpofite est delatum: reintegra appllans vult reuerti ad iudicem qui detulit an possit: et videtur quod non arg. iurium predictorum / quibus cauetur iuuari non posse ex facto in quo commisit

¶ Sed none obstant hec: quia deferens appellationi friuole sibi preiudicat vt conqueri non possit si sibi remissio non fiat in facto in quo peccauit vt dictis iuribus: sed iudici et partibus qui non peccauerunt non obsistit / hic liquet de iudice per hanc literam que transfusionem totius cause in superiorem: asserit factam per delationem et per sequentem literam que ipsi superiori remittendi necessitatem iudici male deferenti non imponit: ergo potest remittere si vult argu. supra de offi. ordina. ad reprimendam /

¶ Nec mirum quia iudex male deferens / et iudex ad quenest appellatum: non sunt supra iura: sed sunt ligati iuribus supra de constitu. capitulo primo et capitulo finali. Et licet primus ius non habeat quo petat sibi remitti vt hic / ius tamen quo cauetur male appellantem ad iudicem a quo appellauit remittendum esse. supra eo. vt debitus durat. Et sic iudex superior habet facultatem remittendi licet non habeat necessitatem vt hic: hoc etiam liquet de partibus: nam partes boc ium bhabent quod appelutionis articulus potestomiti. et in principali negocio procedi. supra eo. Cordi. §. post hoc / habet etiam pars appellans quod re integra potest reuerti ad indicem a quo appellauit quam pars appellata pro qua fecit dictus iudex ipsum respuere non potest. supra eo. interposita. §. ille. Et go ista iura partium iudex male deferens auferre non po. terit :a sententiam enim pretoris iuri derogare non oportet. ff de feriis l. i. §. i. et. ff. de euictio. si per imprudentiam in prin¬

¶ Item probatur idem / quia cum iudex ad quem est appelatum: declarato per eum appellationem friuolam extitisse et sic ex aggregato delicto iudicis / possit si velit remittere causam ad iudicem appellatum vt hic / multomagis partes possunt redire ad eum re integra. ff. de appella. ad imperatorem / quia tunc non sic est exaggregatum / nec declaratum delictum iudicis a quo est appellatum

¶ Item iam esset in iudice beneficium iure datum parti derecedendo ab appellatione ii. quest. vi. si quis libellos auferre / quod esse non debet. xviii. distinct. de his infra hoc libro de regu. iur. indultum et posset iudex mandatum delegantis subterfugere / quod esse non debet. supra de offi. de lega. prudentiam. §. primo.

¶ Nec obstat. ff. de pact. l. fina. et ff. de iure doti l. appellationem / et l. sequenti. ff. loca. et conducti. Item: queritur. §. qui impleto / quia hic reintegra non videtur fieri preiudicium superiori / quia iurisditio non est cum effectu translata in eum argu. supra hoc lib. de electio. quamuis et supra hoc libro de offic. delega. quamuis.

¶ Item in causa episcopali est speciale / quia ab appellatione non potest recedi / postquam fuit superiori presentata. supra hoc libro de electio. quamuis / et capi. prouida. Ergo contrarium erit ius commune. ff. ad municipal l. prima

¶ Item renunciari potest appellationi tacite / vel expressesupra eo. titu. Romana. §. si vero vocatis not. Et sic ad primun iudicem redire poterunt partes.

¶ Nec obstat si dicatur. hoc introductum in penam et odium male deferentis non posse renunciari per partes argu. ff. ad macedo l. i. et fina. Sed respondeo culpa seu odium et pena iudicis / non debet redundare in damnum partis infra hoc lib. de reg. iur. non debet.

¶ Item non obstat si dicatur tota iurisditio fuit per appellationem et delationem in superiorem transfusa: vt hic. Ergo primus desiit esse iudex / et sic consensus priuatorum non faciet eum iudicem. C. de iurisdi. om. iudi. priuatorum.

¶ Respondeo non faciet hoc solus consensus: sed iuris autoritas vt supra eo. cum cessante. Et hic habuit iudex primordia iurisdictionis / et reuixit per partes arg. ff. de lega. ii. cum filius. §. heres.

¶ Sed contra. supra de offi. delega. significantibus. Sol. ibi per pronunciationem erat abdicatio super toto / hic secus infra eo. versi saluis: ergo ex iuribus appellationis solius cui non delatum est ante diffinitiuam interiecte. Serua quod dicitur. d. c. vt debitus. Sed in appellationecui est delatum ante diffinitiuam. Serua quod delatio que est qualitas appellationis que operatur contra deferentem / non contra partem / siue iudicem / eo quod appellatum est vt probaui statuta. Et est ratio: in appellatione a diffinitiua est querela iniquitatis sententie. ff. de minor. l. prefecti / vnde index primus potuit iuste pronunciare secundum allegata / et secundus exceptione proposita in iudicio appellationis et probata si iusta potuit pronunciari. C. de tempo. appel. per hanc. supra de testib. frapernitatis / et est expressum. supra de fide insfr. cum Ioannes in fine

¶ Et ideo in deferendo appellationi a diffinitiua / non potuit primus iudex increpari. Sed in delatione appellationis. ante diffinituam increpari potest / vt hic primo respon

¶ Et est ratio / quia in appellatione ante diffinitiuam / fit querela de iniquitate iudicantis que ex aliis iustificari non po. test. supra eo. interposita. §. vlti. Ioan. Mona. Cardi.

Ab eo. hec decretalis habet. duo dicta. Ecce primum dies. C. eo iudicibuat inicaiterff. de libel. dimisso l. vna argu. c. distinct. prisca. ii. q. vi. post appel. lationem exiberi alias index punitur. supra eo. vt super et infra. eo. ii. Respon. aut mittat Sed contra plus est appellare facto / quam verbo: quod est eundo / vel mittendo ad sedem apostolicam. supra eo. dilecti primo. ergo satis est facto petere apostolos: scilicet eundo vel mitendo ad prosequendum appellationem.

¶ Solu. apostoli sunt pars appellatio nis: vnde sicut appellatio regulariter habet fieri in scriptis: ita in eius parte seu sequela non est satis mitti facto / nisi et illud per aliam viam appareat

¶ Uel dicvbi sufficit appellare facto / et per consequens apostolos hanc appellationem sequentes petere: secus in appellatione que fit verbo vt hic decreuit supra eo. vt superprocessus illud est de iure antiquo / sed quod sequitur de iure nouo congruo hoc enim est de iure intelligendum ff. de in ius vocan. l. ii. iii. et. iiii. in princ. ff. de solu. l. si solutu rus. Ioan. Mona. Cardi.

Non solum, Hec decretalis est magnifundamentum in materias attentatorum / de quibus est dictum. supra hoc lib. de elec. cupientes circa finem

¶ Et hec decre. habet tria dicta / primo tangit de attentatis ante diffinitiuam ea

¶ Secundo. §. illam vero de attentatis ante diffinitiuam. Tertio vero nisi iudex excipit a proximi data regula prohibent supra eo. Romana §. si autem post ante omnia non expectato fine litis: nam si constet diffinitum. primo / et appellatum secundo / attentatum tertio / ante omnem cogntionem istorum si constet de hoc ordine reuocabitur attentatum: vnde dicante omnia cause cognitionem habentia / si constet de dicto ordine reuocatio fiet s reuocari non solum. premissa / sed etiam ea etc. et idem erat ante hanc constitutionem vt no. ff. nil noua. appel. penden l. i. in prin. in glo. prima / arg. ff. de verbo. signifi. si qua pena circa medium decendiumbs Olim dabatur biduum vel triduum. ff quando appel. sit l. i. §. bi. dum: hodie decendium etiam si sententia sit in diem vel suf conditione lata. C. de appella. auten. hodie. supra de re iudic. quo ad consultationem ii. q. vii. anteriorum et hoc tempus est statutum ad tempus appellationis interponende / vt in extraiudicialibus infra eo. c. proximo. Sed tempus appellationis interposite prosequande / est annus / vel iusta caus biennium seu maius tempus. C. de tempo. appella. auten. ei qui appellat. ii. q. vi. § tempus. supra eo. ex ratione fuissentis ff. de ver. signifi. si qua pena est. C. communia delega l. vlti § sinautem auaritie Et est ratio / sicut non debet attem tari post appellationem a diffinitiua vt supra. i. eso. sic nec contra ius quod competit ad appellandum infra decendium vt hic. i. feso. iam enim ius quod habet appellandi infra decondium auferret ille pro quo sententia est lata / quod non de cet. xxviii. dist. de his infra hoc lib. de reg. iur. indultum. Et nodum auferendum est ius alicui: sed etiam nec spes ad ius. ff. vsuffruct. quemadmodum caue. si vsussruct in principio. ff. de ventre inspicien l. prima. §. publice. ff. de adulter l. si vxor. §. diuus tunc enim proprie est iudicatum / cum non potest attentari contra illum. ff. de condi. indebi l. eleganter. §. si post in fine illa verohic. §. Primo ponit regula Secundo instantiam a regula / et hec eadem regula ponitur supra eond. interposita i. Respon. Et est ratio: vbi quis appellat in iudicio / sen ab actu iudiciali extra iudicium oportet quod proponat legitimum grauamen: nec sufficii. proponere legitimum / nisi doceatur esse verum: vt hic et supra eodem interposita¬

¶ Et est ratio / quia est ordo in proponendo / et in probando Nam primo debet proponi factum legitimum et eo amisso / debet probari: sicut nec valet facti illegitimi propositionec eius admissa probatio supra de probatio. in presentia / vnde vbi appellatur per illegitimam appellationem non est recessum a iudice primo. Quia sola appellatiolegitima transfert iurisditionem. not. supra de offic. delegaticum contingat. Et dato quod proponatur exceptio legitima / et non admittatur iam est grauatus appellans inceptiue / sed non completiue / nisi doceat exceptionem propositam esse veram: et ideo oportet quod coram iudice appellationis doceatur de veritate cause appellationis. Et sic ostendo / certum est quod in appellatione est quedam subrogatio. ff. iudica. sol. cum apud in fine. Sed constat in primo iudicio / habet ille qui proponit legitimam exceptuone. duo facere et proponere / factum legitimum et illud probare Ergo iidem in iudicio appellationis quod est subrogitum loco primi. Dicta regula fallit / quando appellans non dum quando proponit factum legitimum sed cum offert in lud se legitime probaturum / quia hoc casu est satis docere de propositione legitimi facti / et de oblatione probationis eiusdem ad traslationem iurisdictionis: non quo ad hoc quod factum propositum habeatur pro probato / et est ratio in hoc casu appellans est grauatus / et inceptiue / et conpletiue: inceptiue in eo quod factum legitimum non est ad missum / et completiue in eo quod oblatio propositionis lagitimi facti est repulsa. Et ideo istis probatis nunquam fit remissio ad illum a quo est appellatum / licet iudex appellationis habeat cognoscere de facto oblato ad proonndum et si non haberet cognoscere / iam non esser subrogatus cuius contrarium est supra ostensum. et iam sequeretur maxima absurditas quia posset collusio fieri vt iudex non admitteret factum legitimnm: cuius probatio est oblata: et sic haberetur huius factum pro probato. Et ideo istis duobus probatis antequam ostendatur quod causa appellationis sit vera / rescindetur quicquid est factum. supra eodem interposita in princ. et tandem cognoscetur de veritate grauaminis.

¶ Si vero appellans proposuerit legitimum factum tantum et illud non est admissum / non est satis ostendere (premisi nisi doceatur esse verum vt hic. Et ratio est iam dicta: sed hoc fallit hic in versicu. item fallit / si est appellatum / et appellationi delatum: quia tunc potestas primi iudicis / tam super negocio principali / quam appellationis in aliam est transfusa. supra eo. dilectis. § preterea et c. cum appellationibus. § si vero.

¶ Ubi autem est propositum factum legitimum oportet quod expectetur responsum iudicis / alias non tenet appellatio. supra eo. dilecto. Et idem est vbi factum legitimum proponeretur et iudex illud negligit ad talia procendens que non possunt se compati cum facto proposito. supra eo. ex parte. iii canonice Ex quo enim inhibitio est legitima quod fit contra eam debet retractari infra de no. oper. nuncia. cap. i. et. ff. de no. oper. nuncia l. prima. in princ. et hoc est equum ne imperium presidentis fiat illusorium. ff. ne quid in locopubli l. vlti. Ioan. Mon a. Cardi.

COncertationi. Hic deciditur antiquum dubium notatum ii. q. vi. §. biduum et sicut. c. precedens loquitur in appellatione iudiciali: sic et istud in appellatione extraiudiciali:

¶ Et dico appellationem extraiudicialem multipliciter: primo quia est omnino extraiudicia lis exemplum. supra de elect. cum non bis olim. supra eo. bone

¶ Alio modo dicitur extraiudicialis: quia non fit ab aliquo actu iudiciali: verbi gratia / iudex habet procedere parti bus presentibus: vere vel interpretatiue. ff de re iudic. de vno quoque. supra o. Romana. § sententias: sic non procedit / sed iubet / seu facit aliquid in grauamen partis. supra de ver. signiex parte. supra de temp. ordi. ad aures infra de eta. et qualita. que. ris. xxiii. q. i. quod eulpatur tunc non potest dici factum in dicantis. C. commina. epistol. per totum / et hoc casu dupliciter aut est attentatum tale quid / quod non potest attenmtans reuocare / vt quia iudex diffinit / et sic est functus officio suo: siue bene siue male. supra de offi. delega. in literis. vt pote prouidit de beneficio quod erat meum / seu mihidebitum: et tunc oportet quod appelletur infra decendium / viatamen simplicis querele hic non est exclusa: cum hic non sit iudicium: et sic in autoritatem rei iudicate transire non potest.

¶ Si vero est iussus vel tale quicquam reuocari posset a faciente: tunc posset accedi ad iubentem: et si non reuocaret appellari posset infra eo. in fi. et infra. eo. si a iudice dummodo ifra decem dies. supra de re iudic. quo ad consultationem

¶ Sed nunquid est necesse ire ad iubentem / dic quod non Et hoc casu cancellaria dat literam super narratione propositionis grauaminis: dicendo quia me vocasti ad locum non tutum: vel vltra duas dietas sentiens me grauatum ad sedem apostolicam appello. supra de rescrip. nonnulli. supra ed dem ex parte i. Respon¬

¶ Ubi antem esset iussus super principali: vt de soluendo x. consulerem quod iste cui esset factus iussus veniret ad iubetem / et diceret quod paratus est stare iuri coram eo / qui non est citatus / monitus nec conuictus / et si non vult appellare potest tunc / et etiam ante. supra de maior. et obedien. inten¬

¶ Item nec dico appellationem proprie extraiudicialem a quo fit ab actu iudiciali / extra tamen iudicium: decendio tamen durante: et sic loquitur. supra eo. cordi in princ.

¶ Ubi autem fieret actus extraiudicialis omnino: fieret tamen ab illo qui habet aliquam potestatem intelligitur hec littera: vt est capitulum habens potestatem eligendi: iure. xvi. q. vii. capi. fina. et infra hoc libro. de senten. excom. mu. solet in fine sciuerit a tempore enim noticie currit tepus infra de concesso. preben. quia diuersitatem. supra de supl. negli. prela. licet. debitam..

¶ Et est ratio quia habens pluresb vias: si sit sibi praescripti cin vna: vt in via appellandi: non tamen in alia: vt invia contradicendiper simplicem querelam. ff. eo. si expressim: vt si est prouisime non vocato alii / de beneficio quod possidebam infra hoc labro de preben. licet episcopus remedia siue agatur possessorio / siue petitorio lapsus quod est infra: etc. duma modo etc. assenserit tunc enim que probauit reprobare. non potest. supra de probatio. per tuas infra hoc lib. de regu. iuris. quod semel et infra hoc lib. de electio. nulli. Ioan. Monachi Cardinalis.

APpellatio. Ratio dubitationia huius capituli sumprta est ex iuribus tactis. supra hoc libro de re iudic. capitulo vltimoSed maior solennitas requirtur in diffiniendo quam in appellando. Et ideo hic sufficit appellationem conscribere / et illam iudiciporrigere: licet non legat.

¶ Uel dicquod sufficit in scriptis anpellationem iudici porrigere senassignare plus enim non requiritur in interponenda appellatione. supra eo. cordi ibi causam assignare deproperet

¶ Et assignatio potest fieri verbo / vel nutu / testamento vel codicillis. ff. de assigna. liber l. prima. §. assignare instit. de assig. liber. per totum. ff. de ver. signifi. assignare

¶ Et secundum iura canonica assignare seu porrigere / idem est quod presentare supra hoc libro de offic. ordina. si canonici. Et hec presentatio non requirit lecturam vt hic. Ioannes Monachus Cardinalis

Si a indica. Hc deciditurbubiumtactum supra hoc lib. de re iudic. ad apostolice. §. primo. Et notat illud Inno. supra eo. cum scessante suspensa) alias ante hic vires haibet appellatio. supra eo. in rubrica notatur cum leffectu sicut eum grauauit / renocare debet supra eo. cum cessante Io. Mona. Card

ACollatione. hHec distinctio ponitur infra de concessio. preben. postulasti: et infra hoc lib. ne sede vacam te. c. i. Respon. sli.

¶ Sed quid in dubio: dicunt qui dam / quod appellabitur sicut et dubium est / sed disiunctiue: vt ad episcopum: si interfuit vt canonicus / alioqui ad superiorem

¶ Tu dic. cum episcopus et captulum faciant vnum corpus / in quo episcopus est caput / et canonici membra infra de his que fiunt a praela. sine consen. capitu. nouit: intelligam in dubiepiscopum eligere: vt prelatum a no. supra eo. cum ecclesia et in dubio ad ius est recurrendum supra de consuetu. c. c. dilectus. §. ceterum arg. C. de appel. precipimus in fine Scio tamen quod in multis ecclesiis / episcopus de consuetudine interest vt canonicus Io. Mo. Cardi.

Licet. hic deciditur dubium tactum per Innoctu. supra de re iud. quo ad consultationem emendari Et est ratio / quia ante sententiam non est quis vere lesus: sed est in ledendo: cum totus processus ordinetur ad disi. finitiuam sententiam / Et ideo cum lesio consumetur per diffinitiuam / appellatio¬ ab ipsa interposita totum rescindit seu suspendit / nedum diifinitiuam sed etiam ordinata ad eam. arg. ff. vt lega. no. caueatur l. i. §. si quis sub conditione. ff. si quis cautio l. si eam §. qui iniuriarum. ff. de tutel. et ratio. distrahen. si cum adhuc

¶ Nam cum precedentia diffimitiuam ordinentur ad ip. sam vt ad finem: rescisso fine / rescinduntur et ordinata ad finem

¶ Et ideo appellatio rescindit seu suspendit / nedum finem iudicii vt sententiam: imo omnia precedentia regulariter peremptorios terminos et interlocutorias. Et ideo illis sufspensis / potest remoueri grauamen habitum in precedem tibus sententiam nec dico litiscontesta. reuocari. ff. supra eo. tuas. C. de tempo. appella l. fina. §. illud. Nec acta cause vt sunt attestationes. C. de arbitr. l. penul. §. fina. supra de testib. fraternitatis. C. de tempor. appellatio. per hanc. Nec procuratoris admissionem. C. de procurato. ita demum.

¶ Item alia ratio / ante diffinitiuam regulariter secuns dum legem non appellatur. C. quor. appella. non recipianautem: sed si grauamen illatum ante diffinitiuam non poset rescindi per appellationem a diffinitiua interiectam / in quis per legem deciperetur: quod esse non debet. argu. C. de his qui veniam eta. impetra l. prima / et iam via daretur. malignandi iudicibus

¶ Et hec suntvera in ordinatis ad inuicem / vbi habet locum regula / concesso extincto / vel suspenso / seu dilato principali / antecedentia / consequentia et concomitantia ad illud / videntur concessa / extincta / suspensa / vel dilata / argu. ff. de iurisditione omni. ind l. i. supra de offi. de lega. preterea ff. quemadmodum testamen. aperian. l. ii. §. si dubitetur. ff. de instito. cuicunque. § penul. ff. de liberis et posthumisi posthumus. §. i. infra de dote post diuortium restitu. de prudentia. supra de offi. delega. prudentiam. §. penul. Secus si non essent talia: vt infra sequitur principali nec in expensis. quarum causa non dependet a sententia reddit repete non quod est. supra vnde dic / non reddit iudicium nullum vt est dilatoria que non reddit iudicium nullum ideo potest omitti. ff. manda. si fideiussor. §. quidam Sed exceptio a falsi procuratoris: reddit iudicium nullum c. ff. de iudic. licet supra de procura. in nostra in fine. C. si aduer. rem iudica. cum et minores. C. de iudic. si vnus supra hoc lib. de rescrip. c. i. Io. Mo. Cardi.