Titulus 7

QUia plerunque excessus fiunt occasione priuilegiorum ideo post titu. de excessi. prelato. ponitur titulus de prinilegiis et excessu priuilegiatorum: vt plorum priuslegia seruentur: et priuileglati / ipsorum limites non excedant infra. co. c. primo. Ioan. Mo. Cardi.

VOlentes. Hoec c. quinum pecta cainet. Pulmo prefa. ionem ad dicenda premittit. Secundo ibi declaratione declara. tionem contra exemptos ponit. Tertio ibi nunquid ergo contra declarationem obiicita ad ipsum / et ibi in eos autem dictam declarationem ad duos casus alios ampliat / seu extendit illam selicet exemptio nem vel libertatem exemptionis alii non infringant) puta ordinarit / quorum priuilegia deturpabuntur si ecclesie Romane priuilegiis audeant obuiare. supra eo. dilecti fili fratres / in fine: nec in eis fraudem faciant. supra eo. quanto. e ipsi scilicet exempti eius scilicet exemptionis / limites. qui non sunt transgrediendi. vt supra de sepult. c. i. § fina non excedant quod si fecerint in aliquibus / ecclesie subiacean. interdicto / et quod egerint irritum habeatur. supra ea. cum et planmtare. §. fina.

¶ Sed et priuilegium meretur amittere quipermissa sibi abutiturc potestate. xi. q. iii. priuilegium. et de exces. prelato. c. ii. § primo. supra eo. vt priuilegia i vrso. dclaratione. Quia olim fuit dubium doctorum: quod no supra eo tuarum. Et huius dubii certificatio est declaratio vt hic. et. supra vt lite non contesta. quoniam i. NPso. ratione delicti supra de foro compet. c. fi. et. c. postulasti. vi. q. iii. placuit. iii. q. vi. cap. i. et est hic primus casus siue contractus supra de for. conpe. Romana. §. contrahentes. et. § sequen. aut rei non exiparte / alioquin contra infra eo. § sequen. Contra ipsos scilicet exemptos rite possint scilicet exempti per ordinarios ipsius exemptionis / priuilegio non obstante: conueniri et citari: et illi scilicet ordinarii: quo ad hoc id est si super aliquo trium casuum premissorum citati fuerint et non obedierint in ipsos scilicet exemptos. iurisditionem) et qualiter non infra hoc lib. de ver. signi. veniens. carent: exempti d in his id est proter tres casus exceptos non vtique) hic soluit obiectum ostendens duas commoditates de exemptione. ii. ibi / nec vbi et post arctat dictas commoditates ibi saluis: quia nec comueniri possunt coram ordinariis in dictis tribus casibus: dummodo etc. ex empto monasterio enim exempto non solum ecclesie: sed etiam domus monasterii sunt exemptaxxii. q. i. c. necessaria. et c. nulla. et supra de immuni. eccle. c. i.

¶ Dicunt etiam quidam quod aree / orti / et totus mansus qua sunt iuxta ecclesiam sunt exempti. supra de censib. c. i. arg. ff. de rei vend. que religiosis litigiosa. Et est ratio precedem tium et sequentium: plus habet episcopus in exemptos sue diocesis / quam in homines non sue diocesis: quia ius commune in alquibus casibus exemptos subiicit episcopis. vt infra nota. Sed constat si ego Gallicus vadam ad presidatum Anglie. ibi delinquendo / contrahendo / habendo rem litigiosam: ibi sortitur forum. ff. de offic. presid l. tertia. ff. de iudic. l. heres absens i. feso. supra de for. compe. Romana. §. contrahentes. C. de pred. mino l. si predium. Ergo magis in his casu bus exempti erunt subditi ordinariis

¶ Ex quibus colligitur ratio domarum commoditatum exemptionis hic posita rum: nam si ego exemptus delinqo contraho / vel rem litigiosam habeam in loco exempto: nihil ad episcopum vt in prima commoditate exemptionis: idem in secunda. nam contrahendo extra potestatem episcopi vel delinquendo ego exemptus nihil ad episcopum / et propter hoc me remittere non potest ad locum delicti. Secus. si sibi subessem / et sic loquitur autenti. qua in prouincia. C. vbi de cri. agi. opor. et ex his colligitur ratio. vt saluis nasi exemptus quo ad certos casus / iudicatur pro non exenparto / in illis casibus erit secundum ius commune iudicandus: nec exempti coram ordinariis vbi id est apud quos casibus aliis vt puta in crismate / in oleo sancto / in consecrationibus basilicarum in ordinatio nibus clericorum et similibus / vt interdicto. supra de consuet. cum inter. et infra. eo. hoc libro. autoritate quem nisi aliud contineatur in priuilegiosunt a diocesanis pre ceteris postulanda. supra de prescrip. v. niens. §. crisma. xvi. q. prima. interdicimus. et ratione capelarum non exemptarum infra. de priuileg. ex ore. xviii. q. secunda / Abbates.

¶ Uel si aliud tenent ab eo cum capella. supra de maior. et obedien. capitulo solite. et supra de heretic. ad abolendam. §. finaliet. supra hoc lib. de prebend. capit. primo

¶ Et est ratio / quia in dictis casibus exempti iure communi censentur et ad ipsum id est quod dictum est de exemptis. circa illos scilicet non exemptos: tamen priuileglatos prout sequitur sub vno certo iudice contra. supra de rescript. ad hec simus. Sol. illud impetrabatur via iuris communis. sed hec via indulti specialis / vel ibi electio iudicis quae fit a parte est reprobata: sed hic datur a papa excerta scientia.

¶ Item contra. supra de rescript. capi. fina. Sol. vt prius quanmtum ad ista scilicet interdictum / suspensionem / et excommunicationem: ergo quo ad alias penas iurisdictio salua manet / gerant hoc ideo dicit quia si irent causa visitandi. vel vt transeuntes non possent ab huiusmodi ordinariis contra sua priuilegia coerceri. ff. de iudic. l. heres absens. resideant Et sumitur hoc ex decreta. supra eo. ca. quoniam. per confessionem. et capitu. cum capella. Monachi Et sic abbas potest eum excommunicare ratione abbatie: et episcopus ratione prioratus. supra eo. cum capella¬

¶ Sed contra. supra de electi. constitutis. Sol. illud intelligas in diuersis monasteriis: quorum vnum non subest alii / nec dependet / hoc enim prohibitum est omnino quod in casibus diuersis vnus locum non habeat neque presit. supra de religio. dom. capit. fina. Secus si vnus subsit alii vel dependeat hoc enim licitum est prout sequitur dependere sic. supra de prebend. extirpande. §. qui vero / et de eta. et quali. eam te. § idcirco / et de electio. dudum. ii. §. insuper¬

¶ Sed nunquid talis habebit vocem in qualibet ecclesia: si constat de consuetudine erit seruanda alioquin conuentus tantum eliget ad quem spectat. supra de elect. capi. i. et capi. cum terra. xvi. questio. fina. capitu. fina. circa finem / etiam quo ad premissa scilicet interdicti suspensionis et excommunicationis sententias: sententias quamdiu morantur ergo nisi preueniantur non subsunt: ex quo fuerunt reuocati. supra de foro compe. proposuisti. Ioan. Mo. Car.

CVm dediuerlis. Casus studentes apud sedem aprsta. gaudent il. lis libertatibus quibus gaudet studentes vbi est studium generale ad sedem apostolicam Sedes hic accipitur. pro potestate iudicandi. xix. dist.

¶i Romanorum. in princ. sic accipilur in aute. de iudicib. § sedebunt. colla. vi. alias accipitur pro loco comprehendente locatum / vt hic. Si bene sede sedes / non debes querere sedes quasi matre sed quare dicunt quasi. Cum sedes apostolica sit mr dignitatis / et iigrationis. xix. dist. in momoria.

¶ Sol. mater proprie dicitur naturalis / vt illa que parit: sed sedes apostolica personam sam partam naturalitera parit per gratiam: nam ecclesia de non esse spirituali (cum nascimur filii ire / ad Ephesios secundo ducit ad esse spirituale per sacramentum baptismi: vnde ecclesie iam gennitum natura gignit gratia et tunc proprie non est natus sed renatus id est Iam natus / per gratiam est auctus: quia gratia non destruit naturam / sed perficit secundum Ang. xvi. q. i. ca. vos autem. Et ideo dicitur quasi mater canonici Et sic auditor iu. ris canonici et ciuilis / censetur auditor iuris diuini / quia ex iure diuino canonica et ciuilia processerunt iura. supra de accnsa. qualiter. ii. supra de transsa. episcopi. cap. i. xvi. q. iii. Nemo. C. de prescript. long. tempo. lil est fina. circa finem.

¶ Uel dici quod hoc verbum et sequens sunt expositio verbi imendiate precedentis / studentes. Quid si iste exercens scholas / plus se exercet in procurando / vel aduocando / vel discurrendo pro impetratione / tunc dico ipsum non studentem: sed ipsum denominabo apluri. in quo se occupat d / vt not infra. hoc lib. de verb. signi. c. fina.

¶ Similis questio / no. ff. ex quib. cau. maio. non vere generale non ergo vbi est non studium generale. no. supra eo. in proe. integre non tamen distributiones quod tidianas. supra de preben. licet. supra de cler. non residem. de cetero. et cap. ad audientiam. supra de magist. ca. fina. Io. Mo. Car.

ABbates. Casus / priuilegium abbatibus concessum in exhibitione benedictionis super populum est ad certum casum arctandum. Et concessio tosure quam dant ipsi abbates est arctanda: et vterque casus est intelligendus / nisi in priulegio fuerit prius concesso [in ecclesiis] posito priuilegio: nunc ponit interpretationem: que est nota tu digna. Nam hic genus arctatur ad speciem magis verissimilem a / vt supra eo. c. quoniam. per confessionem / et non infra hoc lib. de ver. signi. priuilegium pleno iure b id est in spiritualibus / temporalibus. supra eo. cum et plantare. § in ecclesiis et. c. quoniam per confessione sunt quando Et sic arctatur priuilegium quo ad speciem / vt supra immediate / et quo ad tempus / vt hic [ expresse] Nam hoc delegatur potestati sue arripiat quod specialiter mandatur si probatum fuerit. C. de exactor. et executor. lib. xiii l. quicumque.

¶ Et est ratio. Cum hec aliis vt episcopo de iure communi competunt: debet restringi generale verbum / vt no. hoc lib. de reg. iur. in generali. Couolauerint supra de eta. et qual. et ordi. preficien. c. cum contingat obtinet.

¶ Et qualiter hoc cognoscam: dic ex priuilegii inspectione c supra eo capi. porro. Ioan. Mona. Cardina.

AVctoritate. Hoc. c tres postinbbiieneast non praesumant hoc est cora iucommnune / in autem. de ecclesia ti. §. si quis autem rolueri. col. ix. auten. vt nullus fabr. in praen colla. v. la. ceptis supra eo. quod nonnullis. et infra. de seni. excon. cu. vlt. § i. et. § in festiuitatibus. compescantur qua inimissis rat ione delicti sunt episcopis subditi: et autoritate buconstitutionis. supra hoc li. volentes. reuocamus) nam cum in hoc caiure communi censeantur isti exempti / eorum priuilegia ad hunccasum ifa non extendunt / vt no. d. c. volentes speciale]. Et est raio quia in hoc casu papa est eorum episcopus / qui requiri debetilitum) institu. de iniur. § sed si libero. Et de hac materia no Inno. supra de appel. c. dilectis. Io. Mo. Cardi.

NE aliqui. Hec decreta. arctat priuilegia certa: vt ipsa non extendamtur aad sententias: et processus ordinario. rum illis hic quosdam excipit immuni. tas Sed si hoc fuerit dubium papa consulatur supra hoc lib. de offi. ordina. c. ordnarii. §. si vero. ff de reg. iur. neratius. Ioan. Mona. Cardinalis.

VT apostolicae, hoc c. interprae tatur priuilegia data super concessione vsus mitre et aliorum pontificalium / oriantur / et ita priuilegium propter scandalum modificatur et arctatur / et sequitur modus opti mus modificationis / nam et priuilegium debet habere effectum ita tame quod superioribus honor deferatur: n ec scandalum. eis fiat / in aliis. Et sic nota quod presentia maiorum / operatur temperamentum in indue tis inferioribus concessis. Et ex hoc capitu. et duobus procedentibus euidenter colligitur verba indultorum generalia restringi et iste versi loquitur quando vtens non est in presentia prelati sui / sed precedens / quando est presens prelatus: sed quid si episcopus in iocundo suo aduentum est in vno monasterio / in crastino iturus ad ecclesiam suam vt fitit in monasterio sancti remigii remensis. Et abbas vsus est mitra aurificiata / an possit et videtur quod sic: quia hic loqui / in certo casu / dic contra / quia concisium et synodus sunt hic quia hinc sunt conuocatio que hic est arg. xii. distinct. c. fina. Item papa presentibus aliis idem obseruat / vt omnes. vtantur mitris simplicibus / arg. xi. dist. c. fi. instit. de satisdatio. in fine.

¶ Item priuilegium in eo quod iagit ius terti / stricte est interpretandum. non ina hoc lib. de reg. iur. c. decet. Io. Mo. Card.

CVm persona. Hoc. c. pre fatione premissa tangit: quid iuris cum quis per priuilegium solum. exemptum seu liberum se asserit. Secundo in. § si autem. quando per prescriptionem canonicam. Tertio in. §. quod i quando per vtrunque: et hoc casu tripliciter: quia si priui legium hoc casu ex hibeatur (vt in primo dicto est faciendum Et si priuilegium non est sufficiens dat tamen causam prescribendi: iste exhibens priuilegium tale si habet possessionem non vi / non clam / non precario concessum vel non est in possessione turbandus: vt in. §. et sipriuilegium) et si priuilegium non exhibeatur tunc ordinarii libere iure suo vtantur donec de prescriptione canonice nat fides: vt in § si vero Secreto scio quod in antiqua quo fuit Alex. iiii. est secuto / et sic ponitur. supra de fide instru. accepimus ostendere) dicunt quidam pro illo. c. seu articuli de quo contenditur. supra de fide instru. c. contingit.

¶ Contra dic nam ostensio seu exhibitio et integra lectio fiat Sed non dabitur copia / nisi de clausula de qua est conirouersia: vt hic. et. d. c. contingit integraliter ane precedentia vel sequentia arctent articulum: de quo contendituff. quemad. testa. aper. l. ii. §. diem canonicam.

¶ Sed quam dices prescriptionem canonicam: dic quod non possit esse plena exemptio per prescriptionem / nam illa non prescribitur. supra de prescrip. eum non liceat: et. c. cum ex officii. et de prescript. xxx. vol. xl. anno. competit: et propter hoc notabiliter starim dicit super huius libertate nihil proponens de prescriptione: quod est verum: quo ad superiorem et subditum: sed tertius potest. supra de re iudi. cum super sed certorum iurium esse posset prescriptio contra superiorem. eo titu. auditis. supra de excessi. prelato. accedentibus. supra de consang. etaffini. c. i. Partamen contra parem potest proscribere que sunt iuris episcopali vel ecclesie baptismalis c de iure communi: vt sunt decime. supra eo. accedentibus. supra de de deci. dudum. et. c. cum in tua

¶ Sed nunquid in predictus omnibus est necessarius titulus vt prescriptio procedat: dic quod sic: vbi ius commune est in contrarium / nisi allegetur praescriptio tanti semporis cuius memoria non habetur d supra hoc lib. de prescript. c. i.

¶ Sed si ius commune non est contra allegantem prescriprionem: secus

¶ Et dic iuscommune non est contra innitentem ex prescriptio ne dupliciter: aut quia illud de quo contenditur ita ca¬ dit in vnum de contendentibus sicut in alium / vt est possidere et habere fundum: vel quia ius commune est quo ad episcopum vel rectorem parrochialis ecclesie: vt in decimis et causis matrimonialibus contra quos non contendentes: sed quantum ad tertium pro quo non impugnat lius commune: et quantum ad hunc potest prescribi sine titulo sic loquitur. supra eo. accedentibus / quo ad istos duos qui paripassum ambulant: nil iudeus iudeo. etc. C. de heretic. l. penul. et. C. de in off. testa. in arenam Ordinarii.

¶ Sed quo modo ordinarius vel eius delegatus in hoc casu cognoscet: cum causa sit sua Sol. ordinarius de causa ecclesie cognoscere potest: licet non de propria. Arg. infra hoc lib. de penis. Romana.

¶ Uel dic iste allegans prescriptionem denegat iurisditi nem esse ordinarii: et ordinarius econtra. Et sic in dubiohoc ordinarius cognoscit an sua sit iurisditio. ff. de iudic. l. si quis ex aliena vel delegatus) et hoc melius ad suspitio nem vitandam. Argu. C. de iurisdi. om. iud l. pretor

¶ De hac materia. not. Inno. in. c. venerabili. supra de censi. in. c. ex parte. in fine magne glo. supra de ver. signi. non suspctis quia lites sine suspitione hdebent procedere. C. de iudiciis. apertissimi. Et dico hic esse alternatiuam non electionis sed ordinis de quibus no. infra hoc lib. de reg. iur. in alternatiuis. Nam ordinarius potest cognoscere: qua alias non est suspectus: quod potest esse ex alia causa. vt not. supra de offi. deleg. cum super.

¶ Uerum si sit suspectus: debet aliis committere. Et nealii recusari valeant: debent de consensum concertantiit recipi. supra de offi. delega. c. super questionum. § verum: et forsar. ad hoc denotandum hic loquitur in plurali:

¶ Quod si hic. §. loquitur de priuilegio quod dicitur da re exemptionem vt differat a versi. sequem. in quo tractatur de priuilegio quod dat causam prescribendi.

¶ Uel dic quod ibi loquitur de vtroque priuilegio: quod inuiversi. sequens in quo non est a. suersatio / sed copulatio / vnde hoc. §. tangitur vtroque priuilegio quod exhibetur

¶ In sequenti versi. de priuilegio dante causam prescriben di / quod etiam exhibetur.

¶ In. §. si vero. tangitur de vtroque priuilegio quod non exhibetur quid iuris / et secundum hoc expone quod sequa / tur priuilegio scilicet exemptionem tribuente et prescriptione scilicet confirmante vel priuilegio scilicet prescribendi causam dante et prescriptione ex titulo priuilegii prescriptionem inducente / et de hac vtraque prescriptione habetur. supra de prescript. veniens. Et est ratio premissorum / quod est meum ex priuilegii concessione: non potest esse meum ex alia causa / sed confirmari in potest / vsu / possessione / et superioris approbatione. supra de fide instru. inte dilectos. circa finem / et de confirma. vtil. vel inutil. per totum.

¶ Dicta tamen regula fallit in duobus casibus: primo quando est dubium de causa prima / qua dico meum: quia tunc petest ad cautelam meam fieri meum ex secunda supra de concessio. prebend. post electionem

¶ Et sic est in priuilegiis / si sit dubium an libertas per in sum plena detur: per consuetudinem poterit declarari. arsupra de consue. cum dilectus. Quia consuetudo est optima legum interpres: nedum communium / sed ipecialium / vt priuilegiorum interpres. ff. de leg. et senatuscon l. si de interpretatione

¶ Fallit etiam quando pinguius mihi subuenitur per secundam causam quam per primam. ff. ad leg. falcid. l. iiii. Sed ibi factum meum ex. prima causa non erat meum constanter et vsquequaque. C. communia. de lega. l. iii. §. sed quia nostra. Cum posset esse meum ex legato conditionali ante mihi facto: qua conditione extante per est perinde ac si ab exordio pure esset concessum. ff. qui potio. in pig. habea l. potior. §. videamus.

¶ Sed quero priuilegio exemptionis concessonon potest hoc induci per prescriptionem: nunquid augeri potest dictum priuilegium per prescriptionem sequentem verbi gratia / scio priuilegium de fepultura continere illam clausulam. Salua canonica iustitia illarum ecclesiarum / de quibus corpora assumuntur. supra de sepult. certificari. Nun. quid potest augeri dictum priuilegium quo ad istam clausulam per prescriptionem / dic quod d non: quia si prescriptio hic procedens / esset ex titulo priuilegii. Et sic inspecto teto priuilegio / volens prescribere cum esset malefidei prescribere non posset infra hoc lib. de reg. iur. c. ii. et. supra de prescrl. veniens. et non infra hoc. lib. de ver. signifi. veniens.

¶ Irem iste si prtuilegium approbat prose / ergo contra se: arg. supra de censib. cum olim. nec debet eadem res diuerso iure censeri. supra de decimis. cum in tua. supra eo. c. Quia. proscribendi hoc casu requiritur bona fides et iustus titulus supra hoc lib. de prescrip. c. i. et. supra de prescrip. c. si diligenti. et quod veniens / et supra de decimis et dudum. C. de rei vendica. nullo.

¶ Sed quero priuilegium dat titulum prescribendi / quero quem titulum: dic titu. pro donato vel titu. pro suo. Nam priuilegium dat / alias non esset priuilegium. supra eodem in hiis.

¶ Aut ergo dat libertatem plenam / aut articulum liberta tis infra eo. si papa. et infra hoc lib. de ver. signi. veniens. Et in eo in quo dat libertatem non fit prescriptio / quia quod meum est / non prescribo. veniens. in fine. et de vsucapio. ff. l. sequitur. §. lana / ius tamen quod alteri competit in remea: prescribere possum. ff. de capti. et post li. reuer l. in bet. lo. §. si quis seruus.

¶ Aut priuilegium dat causam seu titulum prescribendivt hic: et tunc dico quod est titulus pro donato / vel pro suo Et vbicunque est titulus pro donato est etiam titulus prosuo: quia titulus pro suo est titulus generalis ad omnem titulum quo dominium acquiritur ff. pro suo l. prima. titi. lus etiam pro suo est vbi quis credit sibi debitum ex stipulatione et traditur et vsucapitur pro suo / et prescribitur pro suo / si sit error probabilis. ff. pro suo l. hominem et l. finalrin fi. et sic est casus. supra de praescriptio. cum oli: ibi priuilegium cum dare videbatur libertatem: erat subreptitium sicut impetratum litapendente. supra ne lite pendente. c. fi. supra de testib. causam. ii. et sic non valebat / istud tamen priuilegium successori impotrantis dedit causam prescribendi / qui habuit bonam fidem / et iustam ignorantiam / quo casu potest prescribi titulo pro suo vt est dictum / et etiam pro donato. Nam vbi essesputatio supina non esset satis pro titulo extimari donatum esse sed donatum esse oportet. Sic intelligo. ff. de dona l. i. P i. ff. pro suo hominem et l. fina. §. fin. Et secundum hoc potest intelligi. supra de his que fiunt aprel. sine consen. capi. cum apostolicam. supra de prescript. auditis.

¶ Nec mirum / quia error quandoque facit ius. ff. de supel. lega l. iii. ergo multo fortius dare poterit viam ad ad quirendum ius per prescriptionem. vt d. iuribus probatur.

¶ Hec sunt vera quando prescribens nititur contra ius commune / sed si preter ius commune nitatur prescribens vtraque tamen persona est talis in qua cadit id de quo agitur / tunc seruabo ius commune vt si due ecclesie contendant de decimis siue sunt in territorio tertis ecclesie. supra. de prescrip. ad aures. Secus si vna per sona non esset capax. supra de prescrip. c. cum causam. Et secum do casu prescribens / ante prescriptionem habet publiciana et actionem pretoriam / que repellitur exceptione veri dominii. Et hec actio magna equitate. innititur que pretulit habentem titulum non habenti / et potiorem non potiori. ff. de publi l. prima. et l. Paulus: et C. de edict. diui adratollen l. fina. predictis supra eo. § si autem annorum xl. minor enim prescriptio: non currit contra ecclesiam. xvi. q. iii. quas actiones [in possessione) non quacunque sed non violenta / non clandestina: quia sic possidentes de hoc debent pati penam / vt ff. de vi et vi arma. et. ff. quod vi aut clam. pra totum: ergo de hoc priuilegium vel praemium assequi non debent. supra de transla. episcopi inter corporalia. § sed neque. ff. solu. ma l. si ab hostibus. §. i. infra. eo. c. licet. §. fina¬

¶ Idem dico de precaria que non dat titulum prescriben. di: licet sit iusta. ff de public. quedam. §. interdum. Et est ratio: iam ille qui precarie concessit / ex liberalitate sua illiberalitatem reciperet contra contractus naturam: quod e sse non debet. ff. de prela l. i. non turbetur contra constat de petitorio vnius partis: ergo probatione pendente debetfieriexecutio petitorii. supra de causa posses. et proprie. c. ad vlitimum. et. c. cum dilectus. et supra de consuetu. capi. finali. ff. de rei vend. officium.

¶ Sol. refert vtrum hec proponantur coram tertio et sic laquuntur contraria / aut coram altero contrahente vt hic: et tunc vbi est possessio libertatis et priuilegium ex hibitum. dans causam prescribendi: iste hoc ostendens in possessioneno est turbandus: secus si iste solam prescriptionem alle garet: vt infra § proximo. Et est ratio / hic allegans grauatur ineo / quod stat iuri coram aduersario / et ideo in alice releuatur ff. de iuretur l. eum qui. in princi. presertim cum ordinarius sit iudex potest arctare aduersarium ne vagetur

¶ Item contra iudex non potest priuare partem possessine nisi causa cognita. C. si per vim vel alio modo l. ii. supra de symo. querelam. Ergo nec in hoc casu et in. § sequen. turba bitur possessio tenentis.

¶ Sol. vt dictum est in primo casu / nedum est possessio libertatm qua sola non impediret: per iura praedicta sed possessio adiuta titulo nedum proposito: sed etiam exibito: que facit hoc casu ne ordinarius possessionem sic adiutam probationis articulo pendente turbetur. Sed sola possessio non prodesset: vt in § sequen. et. supra de consue. c. fin. et predicta iura loquuntur vbi iudex est medius inter duas partes. Ioannes Mona. Cardinalis

EPiscoporum. Tri facit. prmopremittit proemium ad dicenda. Secundo ibi presenti: po. nit prohibitionem. Tertio ibi qui verroin contra presumentes penam ad alia statuta adiicit iure) id est licentia episcopi / vel speciali priuilegio. supra eo. autoritate. §. i. conceditur supra eo. autoritate si. respons. seu locis supra eo. autoritate ii. respon. et dictis casibus exempti: secus faciendo sunt subditi ordinariorum / vt in d. c. autoritate. iii. respons. officia supra eo. cum et plantare. §. ex communicatos infra de senten. ex con. c. nulli. sepulturam supra hoc lib. de vsur. c. i. et. ii. § omnes arbitrium hoc si fuerit iniquum debet raedigi ad arbitrium boni viri. ff. de oper. liber. si libertus / et. ff. pro socio. societatem. supra de iureiur. veniens / et c. quintauallis contempserunt iustum est / vt contemnens puniatur. ff. ne quid in loca public l. fina. ff de re iudic. l. contumacia sit respon. et iudic. contempto satisfaciat vt hic.

¶ Sed queritur vtrum episcenpus possit excommunicare exemptos sue diocesis: qui scienter ad diuina recipiunt et sepelierunt excommunicatos autoritate ordina ria. Certum est quod recipiendo prefatos excommunicatos delinquum supra eo. cum et plantare. §. excommunicatos.

¶ Item nullus se potest tueri priuilegio in praemissis faciendis: nullus enim non potest hobere priuilegium ne excommunicatos teneatur vitare / vt iinfra de senten. excom. nulli. ergo minus potest htre vt eosdem cxcommunicatos posit inhumare. Et est ratio quare hoc casu valere non potest priuilegium: quia priuilegium non datur alicui vt delinquat quis.

¶ Un priuilegium quo homo inuitatur ad delinquendum non tenet / sicut nec pactum / nec consuetudo / vt ff de pac. dota. conuenire. supra de consue. c. ex parte. ff. de reg. iur. in eo quod plus. §. mulieribus: habes ergo ex narratis / quod praemissa de iure non possunt facere / nec in eis possunt priuilegiati esse.

¶ Sed quid si faciant: an episcopus habeat censuram ecclesiasticam in tales / hoest difficile terminare / et est magis quaestio facti / quam iuris. Nam exemptio priuilegiatorum ex tenore priuilegiorum colligitur: vnde de his non potest decerni / nisi eis visis et inspectis / quo casu si verisimiliter dubitetur: est ad papam recurrendum / vt estimen quem modum sui priuilegii esse velit / vt inde veniat interprestatio: vnde concessio processit. supra eo. porro. et. c. seq. ff. de transacti de his / et. ff. quemad. testa. aper l. i. §. i. ff de reg. iur. Nerati et. supra hoc lib. de off. ord. c. ordinarii. § si vero / et. supra de iudi. cum vt nissent infra de senten. excon. c. inter alia

¶ Si ergo praefati supepraedictis haberent priuilegium / seu possessionem libertatis / illuc esset eis seruandum secundum priuilegii tenorem. supra eo. cum persone.

¶ Et tene formam d. decreta. in procedendo contra quoscumque exeptos. Cum igitur non possunt esse in praedictis priuilegiati / vt probaui dico quod in casu posito episcopus poterit animaduertere in praefatos / etiam si alias sint exempti praedicti / quia in re non exempta deliquerunt in casu posito / presertim vbi habere priuilegium non poterant / vt probaui. Et ideo dictis casibus poterunt per in¬ dicem ordinarium iudicari / et in eos animaduerti / et de hoc non supra eo. tit. tuarum. et no. Innocen. in. c. accepimus. co. tit. alias incipit. Recepimus. idem non infra eo. tit. in glo. communi. in. c. cum et plantare. §. quod autem. in qua glos. iura sunt plura optime facientia que non pertracto

¶ Item. si templarii in suis oratoriis apponant campanas et eas publice pulsent: possunt per diocesanum coerceri. vt supra eo. titu. patentibus. et dicit ibidem Innocen¬

¶ Nota priuilegiatos esse per censuram ecclesiasticam coecendos: si extra suorum priuilegiorum tenorem expediant Cum igitur in predictis non sint / nec esse possint priuilegia ti: per diocesanum poterunt coercerit

¶ Item priuilegiatus vt pote habens dignitatem clarismatus: si rapit virginem / vel fines aliorum inuadit: seualiter quocunque modo delinquit ordinarius loci / sicut preses illum puniet: nec se iuuabit per priuilegium: vt forum declina re possit / ratio redditur: quia delinquit. Et reatus omnem honorem excludit / vt C. vbi senato. vel claris l. prma. et hic lex habet contrarium. C. de iuris. omn. iud l. magisterie / in qua habetur quod miles qui habet priuilegium quod sub magistro militum debeat conueniri: nec in delictis nec inscontractibus debet coram alio conueniri: nec etiam si in culpa fuerit: potest per alium quam per magistrum militum coerceri: glo. ibidem post aliquas altercationes finaliter sirepondet distinguendo. Refert multum an miles conueniatur propter delictum militare. Et sic solus magister militum cognoscit / vt quia vendidit arma: non est mirum: quia non est delictum / nisi ratione: quia miles. arg. ff. de penis l. quedam. Et sic loquitur. d. l. magisterie. Aut conuenitur propter crimen non militare: sed commune / quo casuordinarius loci habet cognitionem et coertionem si crimen est enorme: alias secus. C. de exhiben. et introdu. reis l. prima. ff. de custo. reo. l. de militibus. et l. non est. in fine. Erg. diocesanus potest animaduertere in exemptum / propter crimen commune: nec volo quod animaduertat: si ipse non habeat tres tunicas / vel si potet vinum sine aqua / nisi suus pror faciat secundum regulam claustralem. xviii. q. ii. hoc tatum. supra de offi. ordi. graue

¶ Et ex dictis iuribus fuit sumpta decre. Inno. que est maximum fundamentum in hac materia cum sua. glo. supra eo. hoc lib. volentes. Et facit ad hanc decreta. optime. C. de priuileg. schola l. i. lib. xii. et. supra eo. quoniam

¶ Et caue tibi quia noui aliquos priuilegiatos contra tenorem. d. decreta. volentes: et tunc tene doctrinam. supra eo. cum persone traditam.

¶ Sed tunc quero an dicta decreta. per priuilegia data ante istius decreta. approbationem in hoc volumine minuatur: an per data post tantum / quod videtur supra. in proc mio huius libri. §. fi. Contra dic quia decre. volentes non mutatur: sed ipsa alias edita et approbata / hic iterum approba. tur: nec nouum ad ipsum adiicitur.

¶ Item dicit auten. non permittas nocentes aliquibus priuilegiis vti / in autem. de manda. princi. §. non permittas. col. iii. vnde dicitur alibi quod si aliqui delegati principis venerint ad certam prouinciam / non debet sinere prouincie preses / eos amplius facere quam eorum legatio se extendat. Et ita si excedant formam sibi datam / in eos poterit preses animaduertere in auten. vt iud. sine quo. suffra. §. volumus. col. ii. ergo si excedant prefati priuilegia eis data / non possunt: et multo fortius si excedant in quo non possunt priuilegiari / vt est in casu posito: diocesanus in eos poterit censuram ecclesiasticam exercere

¶ Item iudex habens potestatem sibi concessam a principe: iilud tantum quod est sibi concessum approbet specialiter et prosequatur: nec alia vsurpet. C. de exact. et exeq. quicumque. lib. xxii. cum igitur priuilegium in praemissis specialiter eis concedi non possit / vt probaui hic / non possunt sibi vendicare ex generalitate

¶ Et alia roe: nam nil intelligitur per generale verbum quod taxatum ad specialem casum dat vitiosum intellectum / seu quod contra ius seu mentem concedentis importaret / imo hec excipi praesumun. ff. de seruit l. si cui. ff. de cond. indeb l. si procurator. pe. eso. ff. quando dies lega. ced l. quod pupille. ff. de edil. edic. cum mancipulm supra de his que fiunt a maior. parte cap. c. i. C. que res pig. oblig. poff. alumnos.

¶ Item priuilegiata iura non debent r sub generalibus contractibus comprehendi / nff. de testa. mili. l. iii. ff. de offi. eius cui mand. est iurisdi l. i. eso. i

¶ Item ista paritcantur quod quis intestatus decesserit / aut testatus: intestatus tiquo ad illud de quo quaeritur: verbi gratia. Ab intestato dat lexlegitimos tutores: pone ergo patrem optime testatum: nihil tamdixisse de tutella filii: adhuc dabitur tutor legitimus: quam lerdat / quia patur intestatus decessit quo ad illud de quo queritur pe regulam praedictam. ff. de legi. tuto l. legitimos. in prin. et l. intestato. et. C. si a non compe. iudi l. prima. ff. si serui. vend l. loci. §. competit. Ergo ista erunt paria quem simpliciter exemptum / aut alias exemptum / non tamen exemptum quo ad illud de quo as tur seu queritur. Cum igitur predicti non sint in casu predcto priuilegiati nec esse possint (vt probaui.) Manifestum est episcopum posse punire eosdem / et hec distinctio ponitur. supra eo. cum capella.

¶ Nam licet canonici capelle ducis Burgundie queo sent exempti simpliciter in certo casu ibidem posito: non eranexempti / vnde episcopus in eosdem potuit punire: nec dico eandem rediuerso iure censeri. supra eo. quia circa / quia hoc est verum circaidem capostolus / non circa diuersa / quod non est imhibitum. Io. Mo. Car.

PEr exemptionem. Hec decreta. habet tria dicta. Primum qui suniexempti ecclesia exempta. Secundum qui sunt exempti: canonicis cente ecclesie exemptis. Tertium qua sunt ex empti / clericis certe ecclesie exemptis / ipsa ecclesia i. capitulum infra de verb. significa. cum cler. ci. ecclesie] i est persone capituli. representantes. arg. ff de fideiusso. l. mortuo / vt cum dicitur capitulum talis ecclesie hoc fecenrunt l. canonici representantes capostoliun fecerunt hoc / aliis modis accipitur ecclesia / vt not. supra ne prela. vices suas. c. que relam. Et ob hoc eclesia / hoc casu proprie comprehendit illos qui iugiter eam integrant: vt sunt monachi / clerici / et conuersu et perpetuo oblati / non sic presbyteri parrochie / vel eius parrochiani: quia isti sunt communes ecclesiae et episcopo. Et genus comprehendit indiuidua propria non communia / vt non 1nfra hoc lib. de reg. iur. in generali

¶ Et ex hoc patet ratio. §. sequem. et sequ. Q appellatio canonici vel clerici / non dat intelligere ecclesiam. not. in. d. c. in generali. et in dictis.

¶ Est ratio quia districtius est nomen canonici / quam clerici / et ob hoc clericis exemptis eximuntur canonici / non ectra.

¶ Nec obstat. d. c. cum clerici: quiar ibi fuit premissum verbum clerici et subiunctum verbum ecclesie Placentine vnde tam ex dignitate ecclesie cathedralis: quam ex premiss verbo et alio subsecuto / verbum placentina ecclesia / capitulum id est canonicos placenti. comprehendit duntaxat. argu. supra hoc lib. de preben. quamuis i. §. quamqu. Io. Mo. Card.

SI papa. Hec decre. ponit casas seu modos quibus datur / vel non datur exemptionis libertas. Secundo ibi. §. licet) remoue. dubium quod posset ex narratis suboriri. Et de hac materia not. Inno. supra eo. recepimus probata Et est ratio / narratio non probat sed probatur / et inde est quod rasura in nominibus possessionum narratorum non vitiat c instrumentum. supra de fide instru. ex itris iudicari. Et est ratio / quia ista faciunt ius / seu tribuunt: vt iinfra sequitur partineant supra hoc lib. in proe si. responsi. debeant supra eo in his non existant infra hoc lib. de verb. sign. veniens i. respon. dici debet supra eo. recepimus soluant hec clausuli et sequens libertatem plenam concessam / et alibi sequens aticulum libertatis concesse secundum precedentia ipsam clausulam intelligitur. Et sic nota illud diuersificari secum dum adiuncta. ff. de verbo. significa. qui venenum / subiecti) in premissis euidenter patet distinctio. Quod quandoque priuilegium dans exemptionem d quandoque datr articulum exemptionis. supra eo. volentes. § in eos. infra hoc lib de verbo. significa. veniens derogari.

¶ Nota ergo quod per modos expressos / aliis modis legitinis papa derogare non proponit. Ioan. Mona. Cardi.

LIcet. hec decreta decidit. Cum est concessum priuilegium alliquibus ut interdicti tempore ipsi ianuis clausis (excommunicatis et interdictis ex clusis) submissa voce possint celebrare diui na ad quos hoc priuilegium extenditur: et sunt quatuor dicta debetis ratio quia hoc priuile gium dirrumpit neruum ecclesiastice disc ipline qui iubet in terdicta seruari. supra deconsuetu. c. cum inter vos.

¶ Unde cum consuetudo hoc casu sit improbata: vt d. c. et priuilegium / circa hoc datum stricte erit interpretandum vt hic admittuntur) a alias priuilegium non valeret: quod esse non debet vt supra. c. proximo. §. i. Et ex hoc colligitur. ratio contraria. in. §. seq. prolata ratio quia de eo in quia committo: iuuare me non debeo. supra de rescrip. ex tenore. ff. sosu. matri. si ab hostibus. §. i. Io. Mo. Cardi.

QVoniam., Hec decreta. dat priuilegi. rum episcopis et aliis superioribus in habendo altare portatile absentare et tunc fictione a iuris residere reputantur. supra de cler. no resid. capi. ex parte ii. transgressione Nam licet episcopo priuilegialiter possint sub certo modo celebrare diuina tempore interdicti. supra eo. quod nonnullis: non tamen simpliciter possunt transgredi interdictum: vt hic / vnde dic absque transgressione interdicti alias permissa: hic tamen dilatata quo ad loca: vt d. c. quod nonnullis. Io. Mo. Car.