Articulus 13

ART. XIII Refellitur quarta sententia, quae est Balthasaris Meisneri.

QVarta sententia, quam amplectitur Baltsi Meisuerus, in hoc convenit cum praecedente, quod statuat, anima non e potentia seminis educi, sed a parente in prolem traduci, & una cum semine in matricem infundi, ac proinde semen, quamprimum emittitur, esse actu animatum: differt tamen ab ea, quatenus asserit, animam illam in semine existentem no fieri ex anima patris per decisione & partitionem animae paternae, sed ab ea generari & produci de novo. Hanc sententiam explicans Meiss. P. O34. sic ait, quamprimum pareus semen trausfundit in uterum genitricis, tunc una cunt semine transmittit animam, non quidem suam aut sus partem, sed suae similem. & p. sequente: Sicur lumen se multiplicat, h. e. aliud Iumen immediate producit in materia idonea, idque (ut supra monuit) non per sui partitionem, nec per Iocalem sui in alteram facem transmissionem, sed per novi luminis accensionem, ita etiam animae nostrae in semine ad generationem hominis disposito sese multiplicant, hoc est, aliam sibi in specie similem animam immediate, non interpeniente aliquo instrumento corporeo, producunt.

2 Haec sententia facillime confutatur. nam ex ea manifeste sequitur animam filii creari ab anima patris: quod ingens absurdum & incommodum est: ut autem illud evidenter demonstretur, fundamenti loco tenendum est primo, creationem esse productionem ex nullo subiecto praeexistente. Secundo tenendum est, quatuor modis aliquid dici fieri ex aliquo. I. Terminative, quomodo dicimus hominem fieri ex non homine, album ex non albo. 2. Fit aliquid ex aliquo decisixe, seu per decisionem & detractionem, quomodo dicimus exiguum elavum fieri ex ingenti massa ferri, & exiguum annulum ex ingenti massa auri. S. Fit aliquid ex aliquo subiectixe, illud videlicet quod ex alicuius subiecti potentia educitur, quomodo dicimus omnes formas materiales fieri & educi ex potentia materiae. 4. Fit aliquid ex aliquo constitutixe, quomodo dicimus omnia cor¬ pora naturalia fieri ex materia & forma.

S His positis, sic probatur animam patris creare animam filii, ex Meisneri sententia: Quod producit aliquid ex nihilo, illud creat: at anima patris producit animam filii ex nihilo, ex Meisuers sententia: Ergo creat, & proinde infinitam virtutem habet, nam producere ex nihilo seu creare, infinitam virtutem atguit. Propositio maior est perspicua, nam nititur definitione creationis: minor sic, probatur, Si anima patris producit animam filij ex aliqua re praeexistente, vel producit eam ex sua substantia, vel ex materia seminis: at nullo modo eam producit ex materia seminis, ut fatetur ipse Meisuerus: quod etiam, probatur hac ratione, anima non fit ex materia, seminis terminative, h. e. materia seminis non est terminus a quo illius mutationis quam anima producitur: nam terminus a quo alicujus mutationis, ad veniente termino ad quem, perit, sed materia seminis, adveniente anima, non perit, sed animam in se recipit. Secundo, anima non fit ex materia seminis decisixe, quia sic esset pars materiae, quod nimis absurdum est. Tertio, non fit ex materia seminis, subfectiue seu eductive, sic enim esset forma materialis, ut ipse Meisnerus fatetur. Denique non fit ex ea constitutipe, sic enim esset sub. stantia corporea.

A Nullo etiam modo producitur anima filii ex anima patris. Nam primo non producitur ex anima patris terminative, quia terminus a quo perit producto termino ad quem anima autem patris non perit producta anima filiij. Secundo, non fit ex eam decisive seu per divisionem & partitionem, ut ipse Meisnerus fatetur. Tertio, non fit ex ea subiectixe, h. e non educitur ex eius potentia, quia quod educitur ex alicuius subiecti potentia, illud in eo subiecto recipitur, & in eo existit: sed nemo dixerit animam filii existere in anima patris, tanquam in subiecto. Quarto, anima patris non est pars constitutiva animae filii: ergo anima filii non fit ex ea constitutixe.

s Quod, autem, ad illam similitudinem a lumine petitam attinet: tenendum est, eam ineptam esse, & nullo modo pro eius sententia facere, nam lumen educitur de potentia materiae, ut omnes fatentur: unde Fonseca, 2.s. Metaph. cap. 2. quaest. 4. sect. I. Nemo (inquit) dubitat lumen educi de potentia aeris. & certe cum faci lucenti admovetur fax alia, manifestum est, ex potentia materiae istius facis admotae, educi fammam & ipsius lucem. Quare secundum argumentum contra Meisnerum sit hoc: Si anima filii eo modo producitur ab anima patris, quo lumen a lumine: anima patris educit animam filii ex materiae potentia: at posterius est absurdum, fatente Meisnero: Ergo prius. Probatur autem lumen educi ex potentia materiae, quia illae formae educuntur ex potentia materiae, quae a materia pendent quoad esse & fieri, ut patet ex articuloI. huius disputationis: at lumen est tale, quia neque potest fieri, neque esse, sine concursu passivo materiae lumen recipientis. Valeat igitur illa formarum multiplicatio, ab eductione earundem desumpta,: nam est figmentum crassi alicuius cerebri, & nulla ratione nititur.

o Tertio, si spiritualis substantia animae qua talis est, h. e. qua spiritualis & rationalis est, habeat virtutem procreati vam similium, sequetur facultatem procreatricem, non esse propriam facultatem animae vegetativae, quod est contra omnium Philosophorum doctrinam: ratio est, quia facultates animae vegetativae non conveniunt animae rationali, qua talis est, sed quatenus est vegetativa: sed haec facultas procreativa similium animarum absque eductione ex potentia materiae, competit animae rationali per se, & non quatenus est vegetativa.

ῳ Quarto, in generatione uterque parens emittit semen, ut docent non solum Scholastici Theologi complures, lib. 2. δent. Dist. 4. ut Scotus, Bona ventura, Maiur, Ochamus, Lichetus, Cabriel, sed etiam Medici multis manifestis indiciis ab Anatomica experientia ductis convincunt, quae hoc loco in medium afferre non possum: ea tamen scriptis mandarunt Galenus lib. 2. de semine, cap. 4. Fernelius lib. 4. Physiol. cap. 6. Lexin. Lemn. lib. I. cap. 6. de occultis naturae miraculis. Vesalius lib. 9. de fabrica corporis, cap. IS. Laurentius Anat. lib. S. quaest. 8. & multi alij, Hoc igitur posito, sic argumentor: Semen utriusque parentis vel est animatum, vel alterum, videlicet semen matris, est inanimatum: si utrumque est animatum, vel dicendum erit filium duas animas rationales habere, vel particulam animae a patre & particulam animae a matre conferri: prius est absurdum, quia tollit unitatem hominis, ipso Meisnero fatente: posterius etiam est absurdum, quia eo posito concidit animae indi visibilitas, adeoque immaterialitas. Si semen matris sit inanimatum, h. e. si mater non conferat animam filio, tum per consequentiam ipsius Meisneri, p. 9o8. mater non est mater totius filij, sed tantum corporis: item non gignit hominem, sed partem hominis. Hoc argumentum revera & in se non est validum, ut patet ex supra dictis, est tamen ad hominem, ut loquuntur, quia nititur ipsius Meisueri consequentia.

S Quinto, si quis a Meisuero exiquirat quid fiat cum isto semine quod in uterum transinittitur, ex quo tamen homo non generatur, an & illud animatum sit. Negative respondet. Causam si quaeras: dicit id fieri, vel quia semen non erat per omnia apte disposi¬ tum ad generationem, vel quia singularis est poena a Deo, naturae cursum miraculose inhibente, infficta: dico miraculose, quia sicut miraculum esset, si faci lucenti fax alia, materiam idoneam & bene dispositam habens, admoveretur, & fammam non conciperet, sic etiam miraculum est, si vera sit Meisneri sententia, cum a parente semen sufficienter dispositum emittitur sine animas idque quia anima per naturam, sui est multilicativa in materia sufficienter disposita. Haec responsio illius sententiae, quam defendit Meisnerus, infirmitatem arguit: absonum enim & absurdum est, dicere toties verum & proprie dictum miraculum fieri, quoties pater semen sufficienter dispositum emittit, & illam emissionem animatio, & proinde generatio non consequitur.

9 Sexto, omne rationale est homo: at semen, si actu est animatum anima rationali, actu est rationale: Ergo actu est homo, nam actu habet formam hominis. Hinc autem varia sequuntur absurda. I. Patrem in uterum genitricis non tantum semen, sed hominem transfundere. 2. Hominem & semen hominis specie non differre. 2. Veras esse has propositiones, aliquod semen est homo, & per conversionem, aliquis homo est semen. 4. Generationem hominis fieri sine interitu seminis: forma enim seminis, i. e. anima, manet.