Table of Contents
Commentarius in libros sententiarum
Liber 1
Prologus
Quaestio 2 : Utrum habitus theologicus possibilis viatori de lege communi sit scientia proprie dicta
Quaestio 4 : Utrum articuli fidei sint principia theologie
Distinctio 1
Quaestio 1 : Utrum delectatio sit perfectior dilectionem
Quaestio 2 : Utrum fruitio sit essentialiter dilectio vel delectatio
Quaestio 3 : Utrum fruitio proprie dicta in creaturis sit solius voluntatis formaliter et subiective
Quaestio 5 : Utrum debitum obiectum fruitionis ordinate possit esse aliqua res creata
Quaestio 8 : Utrum voluntas creata possit ordinate frui essentia divina non fruendo personis
Distinctio 2
Quaestio 1 : Utrum Deum esse trinum et unum possit naturaliter demonstrari
Distinctio 3
Quaestio 1 : Utrum partes imaginis create sint equalis perfectionis entitative
Quaestio 2 : Utrum quelibet pars imaginis create sit totalis causa effectiva sui actus
Distinctio 4
Quaestio 1 : Utrum potentia generandi in Deo sit vera potentia productiva
Distinctio 5
Quaestio 1 : Utrum essentia divina generet vel generetur
Distinctio 6
Quaestio 1 : Utrum in diuinis possunt esse plures filii
Distinctio 7
Quaestio 1 : Utrum potentia generandi in divinis sit essentia vel proprietas
Distinctio 8
Distinctio 9
Quaestio 1 : Utrum generatio Filii sit realiter prior processione Spiritus Sancti
Distinctiones 11-12
Quaestio 1 : Utrum Spiritus Sanctus procedat a Patre et Filio tamquam ab uno libero principio
Distinctio 13
Quaestio 1 : Utrum generatio et spiratio in Deo realiter distinguantur
Distinctiones 14-16
Distinctio 17
Quaestio 1 : Utrum charitas augeatur secundum esse
Quaestio 2 : Utrum charitas augeatur per depuratione a contrario
Quaestio 3 : Utrum charitas augeatur per additionem partis ad partem, utraque parte remanente
Distinctio 18
Distinctiones 19-20
Quaestio 2 : Utrum trium personarum in divinis sit aequalitas summa
Distinctio 21
Quaestio 1 : Utrum ista propositio sit concedenda ‘solus pater est Deus’
Distinctiones 22-23
Quaestio 1 : Utrum nomina dicta de Deo dicuntur de ipso formaliter
Distinctio 24
Quaestio 1 : Utrum trinitas personarum in divinis sit verus numerus
Distinctiones 25-27
Quaestio 1 : Utrum persone divine distinguantur personaliter proprietatibus absolutis vel relativis
Distinctiones 28-30
Quaestio 1 : Utrum omnis relatio realis in creaturis sit res distincta a rebus absolutis
Quaestio 2 : Utrum Dei ad creaturam sit relatio realis
Distinctiones 31-34
Quaestio 1 : Utrum essentia divina sit eadem realiter proprietatibus relativis
Quaestio 2 : Utrum essentia divina sit eadem formaliter proprietatibus
Distinctiones 35-37
Quaestio 1 : Utrum Deus cognoscat aliquid extra se
Distinctiones 38-39
Distinctiones 40-41
Quaestio 1 : Utrum omnis predestinatus ab eterno fuerit predestinatibus
Distinctiones 42-44
Distinctiones 45-48
Quaestio 1
Utrum trinitas personarum in divinis sit verus numerusHIc diligenter inquiri oportet circa distinctionem istam. 24 in qua magister inquirit quid significetur cum dicitur tres persone. Quero vtrum trinitas persoCarum in diuinis sit verus numerus:
et videtur primo quod non quia verus numerus est accidens reale: cum sit species quantitatis: vt patet in predicamentis. Sed trinitas personarum in diuinis non est accidens reale: quia in deo non est realiter accidens: cum sit omnino simplex.
Contra: quecumque vera ternitas sicut et quicunque verus ternarius est species numeri: et per consequens verus numerus: sed trinitas personarum in diuinis est vera ternitas: ergo etc.
In ista questione primo ponam vnius termini declarationem. secum do conclusiones. tertio mouebo dubia. quarto respondebo.
Articulus 1
Articulus primus. QUantum ad primum: terminus declarandus est nu¬ merus. Pro cuius declaratione notandum: quod numerpotest accipi dupliciter stricte scilicet et communitur. Numerus stricte acceptus: est multitudo siue pluralitas quantorum seu quantitatum: et numerus sic sumptus est in determinato genere et determinata specie: est enim species subalterna quantitatis discrete: vt patet in predicamentis. Numerus vero communitur acceptus: est multitudo siue plur alitas entium isiue entitatum quecumque sit illa: et numerus sic sumptus non est in aliquo genere determinato: sed est trascendes secundum quod ens diuiditur in vnum et multa primus numerus comparatur ad secundum: sicut in erius ad superius: quia omnis numerus quantorum seu quantitatum est numerns entium seu entitatum: sed noleconuerso: et de vtroque potest intelligi positio etc.
Articulus 2
Secundus articulus. QUantum ad secundum. Prima conclusio est: quod nummeTrus sumptus primo modo solum reperitur in rebus corporalibus seu materialibus. Ista conclusio patet quia numerus sic sumptus non reperittr nisi in rebus habentibus quantitatem: sed sola corporalia seumaterialia sunt huiusmodi: ergo etc.
Secunda conclusio est: quod numerus secundo modo dictus repritur: non solum in rebus materialibus seu corporalibus: sed etiam spiritualibus: et hoc est euidens quia vbicumque reperitur vera pluralitas rerum ad inuicem distinctarum: ibi repritur numerus fecundo modo. Sed talis pluralitas reperit non solum in rebus corporalibus et materialibus: sed etiam spiritualibus: vt patet: ergo etc. Et confirmatur: quia vbi cumque est verus ternarius: verus senarius: et sic de ceteris specibus: numeri ibi est verus numerus: primo et se cundo modo dictus: sed in rebus spiritumalibus est verus ternarius etc. non minus quam in rebus corporalibus et materialibus. Ternarius enim angelorum vel animarum non minus est teruarius quam hominum vel caprarum: et similiter de ceteris specibus: numerus igitur in rebis spiiumalibus est verus numerus primo vel secundo modo sumptus: sed non primo: vt patet ex conclusione praecedenti: ergo secundo.
Tertia conclusio est: quod trinitas personarum in diuinis non est numerus primo modo: et hoc sequitur ex prima: quia numerus sic sumptens non reperitur nisi in rebus corporalibus seu materialibus: sed persone diuine non sunt huiusmodi: ergo. Confirmatur: quia omnis talis numerus est vera quantitas: igitur vbi non est quantitas ibi non est numerus sic sumptus: sed in diuinis non est quantitas. vt patet per be. aug. 5. de tri. c. 2. ergo etc. Ad istum intellectum loquitur ambrosius primo de tri. dicens: quod in deo non est numerus nec est quatitas: et allegatur a magistro in distinctione praeceden: i.
Quarta conclusio est: quod trinitas personarum in diuinis est vere numerus sic sumptus secum do modo: et videtur hec satis clara secundum praedicta: tum quia numerus sic sumptus non repugnat spiritualibus rebus: vt patet ex secunda conclusione: tum quia talis trinitas est vera pluralitas rerum adinuicem distinctarum Ad istum intellectum loquitur damm. lib. tertio. c. 5. dicit quod tres hypouo stases sancte trinitatis indistanter diuise sunt et numerantur: numerus tamen diuisionem vel distantiam vel decicisionem vel alienationem vel incisionem non operatur in eis: vt patet. damascenum concedit ibi numerum etc. et hoc de secundo.
Articuli 3 et 4
Tertius et quartus articulus ¶Uantum ad tertium et quartum articulos contra conclusiones ¶ istas sunt diuerse opiniones doctorum: sed quia magis sunt vocales quam reales eo quod quidem volunt vocate numerum illud quod aliquando dicunt numerum: et disputatio vocalis non est multum vtilis vbi constat de rebus: supersedeo ad praesens: alibi enim intendo videre: que sit ratio formalis numeri: et vtrum numerus sit vera res extra animan a rebus numeratis realiter distincta.