Quaestio 1

Articulus primus. QUantum ad primum Distinguo Primo de voluntate: quia quandoque sumitur large: et sic appetitus sensitiuus in homine voluntas dicitur et vocatur: non solum in homine: sed etiam in brutis. dicit arist. 3. ethi. quod bruta voluntarie agunt: quandoque vero sumitur proprie. et sic tantum appetitus intellectiuus vocatur voluntas.

Secundo distinguo de voluntate hosminis proprie dicta: quia quedam est naturalis. et quedam deliberatiua. nec iste sunt in homine due potentie. sed vna tantummodo dicta secundum duplicem eius actum: actuum enim voluntatis quidam consequuntur ipsum ex naturali instructu sine deliberatione prima. qui dam vero consequuntur deliberationem rationis. voluntas igitur considerata quantum ad actus illos qui sequuntur ipsam ex naturali instinctu et sine deliberatione prima. dicitur voluntas naturalis constituta vero ad actus illos qui sequuntur deliberationem rationis: dicitur deliberatiua. et de hac precise intelligo questionem: quia accipiendo voluntatem hominis pro appetitu sensitiuo siue pro voluntate naturali: certum est quod non solum tenemur: etc. immo non possumus voluntatem sic sumptam voluntati diuine vniuersaliter in volito conformare: quia si deus vel let me mori vtique appetitus sensitiuus. et voluntas naturalis hoc abhorreret et refutaret: quantum in eo esset dicente damascenum libro tertio. c. 23. omnia entia essendi desiderium habent naturaliter: et ibidem ait. quod deus factus homo hoc desiderium habuit et mori remnuit.

Tertio distinguo devoluntate dei: quia sicut patet per magistrum. in lit tera. di. 45 voluntas dei quandoque sumiter proprie. et significat dispositionem: siue beneplacitum dicentium: quod non est aliud quam deus efficaciter volens. et voluntas sic sumpta vocatur a doc. voluntas beneplaciti. et est vna tantum. sicut est vnus deus nec multitudinem recipiens. nec mutationem: quia inexpleta esse non potest. vt patet per magistrum vbi supra. de hac loquitur propheta cum ait: omnia que cunque voluit deus fecit: quando que vero sumitur im proprie siue large et quasi metaphorice. et sic voluntas dei vocatur: quod secundum roprietatem non est voluntas proprie: sed signum voluntatis ipsius. signa nanque multotiens nominantur nominibus significa torum et vt hominis testamentum dicitur voluntas hominis: eo quod est signum voluntatis ipsius et hinc quod signa ire dicuntur ira: et signa dilectionis dilectio appellantur. vt patet per magistrum ibidem: et voluntas sic sumpta vocatur a doctoribus voluntas signi. et hec non est tantum vna: sed multiplex. pro pter quod scriptura vt ait magister aliquando plures voluntates dei pronunciat iuxta illud to. Magna opera domini exquisita in omnes voluntates eius: Uoluntas enim sic sumpta quinque modis accipitur a sanctis et a doctoribus. vt patet per magistrum in littera iuxta quinque que videntur esse signa diuine voluntatis: vt patet: perceptio: prohibitio. consilium permissio. et operatio. Uersus: Precipit et prohibet. permittit. consulit. implet. et quod iste quandoque voluntates dicantur variis auctoritatibus declarat magister in littera vhbi supra: in fine huiis distinctionis concludit. quinque supradicta. igitur sunt que dicuntur secundum tropum dei voluntas. quia signa sunt diuine voluntatis. que vna ast immutabilis scilicet dei beneplacitum. sic intelligenda est illa communis distinctio per magistrum que voluntas dei distinguitur in voluntatem signi et voluntatem beneplaciti.

et quamuis de vtraque possit intelligi questio: intelligo tamen eam ad presens de voluntate beneplaciti: quia de voluntate signi saltem quantum ad quattuor promas eius acceptiones satis euidens est modo: nam stat autem quod nullus tenetur velle peccare male face si loquimur de preceptione. vel prohibitione quorum re: aut quod nullus tenetur velle peccare eo ipso quo vult quodlibet dicitur voluntas dei modo predicto. vipatet ex dictis. certum est: quod quilibet tenetur sub pena peccati voluntatem suam tali voluntati vniuersaliter in voiito conformare: quilibet enim tenetur sub pena peccati obseruari quodlibet preceptum affirmatiuum vel negatiuum sibi factum a deo Si vero loquantur de consilio seu consiliis. certum est quod non. quia si quilibet tenetur ad consi lia quilibet non implens consilia peccaret. quod est contra apostolum telligenda de voluntate hominis deliberatiua et de voprima ad cor. Si acceperis vt orem non peccasti. et si nupserit virgo non peccauit. Si vero loquimur de permissione euidens est: quod non tenetur voluntatem nostram voluntati diuine vniuersaliter in volito con¬

QUantum ad secundum: pono quatuor conclusiones Priformare. immo quicumque voluntatem suam isto modo tali voluntati diuine vniuersaliter in volito conma est. quod ad rectitudinem voluntatis nostre non neformet sic conformando peccaret. Ratio huius est luia deus isto modo vult omnia mala fieri. dicit be. Aug. Enchitur. quod non sit aliquid nisi omnipotens: fieri velit: vel sinendo vt fiat. vel ipse faciendo. conpec care vel male facere peccat. de operatione vero et voluntate beneplaciti idem est iudicium: quia quecunque deus operatur vult heneplaciti voluntate His premissis patet: quia questio solum est inluntate bene placiti.

Articulus secundus. cessario requiritur: quod velimus: omne illud quod euidentur et sine omni ambiguitate constat homini deum velle simpliciter et absolute cuius oppositum ponit quidam reuererendus doc. de nostris. Pro deductione huius conclus sionis ctum talis voliti: verbi gratia. deus potest velle patrem premitto aliquas propositiones. Prima est: quod deus potest aliquid velle: et velle voluntatem hominis illud non vel le: etiam habita sufficienti notitia de voluntate dei respemeum mori: et deus potest velle me non velle patrem meum mori: etiam habita sufficienti notitia: quod deus velit ipsum mori. Istam propositionem deduco. primo sic: deus potest velle aliquid et volutatem hominis nihil velle: etiam habita sufficienti notitia respectu talis volitide voluntate dei. igitur potest aliquid velle: et velle volunta tenhominis nihil velle etiam habita tali notitia: consequentia est non: quia si deus vult voluntatem hominis nihil velle: vult eam illud quod ipse vult non velle: antes vero probatur sic: deus potest aliquid velle: et velle voluntatem hominis non coagere ad aliquem eius actum: etiam habita notitia: etc: igitur potest aliquid velle: et velle voluntatem hominis nihil velle: etiam habita tali notitia: antecedens non diebet catholici esse dubium: quia si ponatur in esse non sequitur contradictio: et consequentia patet: quia voluntas hominsnon potest aliquid velle: deo sic ad eius actum non coagente: igitur etc. Secundo sic: deus potest aliquid velle quod volunta ti hominis non congruit velle: igitur potest aliquid velle et vellevoluntatem hominis illud non velle: etiam habita sufficienti notitia etc. consequentia nota: quia potest velle voluntatem hominis non vel le: quod non congruit ei velle: etiam habita quacumque notitia de voluntate et antecedens est be. aug. Enc hitr. c. 2. et magister. in littera di. vltima. c. 1. dicit quantum inter est inter volunratem deiet voluntatem hominis: vt in qulbusdam congruat aliud deo vel le: aliud homini: quod non est verum nisi deus posset aliud vel le quid voluntati. hominis non congruit velle: ergo. Secum da proposito est: quod deus potest aliquid velle et velle voluntatem hominis contrarium illius velle: etiam habita sufficienti notitia de vtroque: verbigtra: deus potest velle patrem meum mori: et velle me velle eum non mori: etiam me habente sufficientem notitiam quod ipse velit patrem meum mori. et quod velit me velle patrem mesi non mori: hanc deduco primo sic: non minus potest deus aliquid velle et voluntatem hominis contrarium vel le: post notitiam habitam de vtroque quam antecedem sed ante notitiam habitam potest: igitur et post: maior patet: quia non est maior re pugnantia: deum ista velle post notitiam: quam ante et minorem ponit anshel. expresse de similitudinibus. c. 15. dicit quod deus volebat. b. martinum ab hac vita follere: et si mul cum hoc volebat discipulos eius velle ipsum ab hac vita non rolli: ergo.

Secundo sic deus potest mihi reuelare quod ipse vult prem meum mori: et quod vult me patrem meum: non mori: igitur potest aliquid velle: et velle meam voluntate contrarium illius velle: etiam me habente sufficientem notitia de vtroque: consequentia est nota: quia cum deus non possit reuelare salsum. per divinam reuelationem sufficientur est mihinotum: deum velle prem meum mori et velle me non velle patrem meum mori. antecedens probatur: quia deus praet facere quod nullam includit rpugnantiam: sed quod deus ruelet mihi quod vult patrem meum mori: et quod vult me pater em meum velle non mori: nullam includit repugnantiam: quia ex quo praet illa simul velle vt patuit superius per anshel. sine aliqua repugnantia praet vtraque mihi reuelar. a proposito est: quod ad rectitudinem voluntatis huiane necessa rio requiritur quod ipsa velit illud quod deus vult eam non velle: ita nec requiritur necessario quod ipsa velit illud quod deus vult ramnon velle: immo totum omnium ad eius rectitud men videtur magi re quiri. Ultima proposito est: quod ad rectitudinem voluntatis humane non necessario requiritur quod velit illud quod simpliciter est imposeipsam velle: homo est extra terminis non: quia si detur omium impossibile esset omnino voluntatem hominis esse rectam. quod non consonat fidei. nec veritati. His praemissis deduco conclusionem assumptam primo sic: deus praet aliquid velle. et velle voluntatem hominis illud non vel le: etiam habita notitia sufficienti terspectu illius voliti de voluntate dei igitur ad trctitudinem voluntatis humane: non neeario requiritur velit omne illud quod euidenter et sin abiguitate constat homin deum velle simus et absolute. antecedens patet ex prima propositonet consequentia tet ex 3a: quia si detur oni consequentis: sequitur ad rectitudinem voluntatis humane necessario requiri quod ipse velit illud quod deus vult eam non velle: cusoum asserit illa propositio: consequentia patet: quia posito per casum quod deus velt patrem meum mori: me habente sufficientem notitiam de voluntate dei terspectu talis voliti: sicut assumitur vel ad rectitudinem voluntatis mee: necessa rio requiritur quod veli patrem meum mori vel non: sinn habetur propsitositum principale: quia deus simus et absolute vult patrem meu¬ mori: et istd constat mihi euidenter ex supposito: et sic patet consequentia deducenda: quia deus non vult me velle patrem meum mori ergo. Secundo ad idem arguo sic: deus praet aliquid velle et velle voluntatem hominis corium illius velle: etiam habita suffi¬ 2. cienti notitia de vtroque: ergo ad rectitudinem voluntatis humane non necessario etc. antecedens patet ex secunda propoitone: et consequentia tenet ex quarta: quia si detur oppositum consequentis: sequitur ad rectitudinem voluntatis humane: necessario requiri quod velit illud quod simpliciter est impossibile ipsam velle: cus oppositum ponit illa propiosito: illa consequentia patet: quia posito per casum quod deus velit patrem meum mori: et velit me velle patrem meum non mori: me habente sufficientem notitiam de vtraque: sequitur ex vna parte quod ad rectitudinem voluntatis mee. necessario requiritur quod velit patrem meum mori: quia sufficientur est mihinotum: vult eum mori ex supposito: et ex altera parte requiritur necessario quod vult patrem m eum non mori: quia in sufficientur est mihi notum quod deus vult me velle patrem meum non mori: hoc velle simul et semel. ut nunc loquimur est simus impossibile: igitur.

Secunda conclusio principalis: quod nullus homo tenetur sub pena peccati voluntate propriam: voluntati divine simus et absolute in volito conformare etiam habita snfficienti notitia de volito respcum illius voliti: hoc stante sequitur quod deus velit illud non velle. Ista conclusi videtur satis euidens: quia sidetur omnii sequitur quod aliquis teneretur sub pena peccati simret absolute velle: quod deus vult eum non velle: quod non videtur abaliquo catholico concedendum: quia sicut nullus tenetur sub pec na peccati simus et absolute velle quod deus vult eum vel le: ita nullus tenetur sub pena peccati simur et absolute non velle: quod deus vult non velle. Ista videtur esse intentio anshel. in libro de similibus. c. 153. dicit expresse: quod non sper debemus vel le quod deus vult: sed hoc velle debemus. quod deus vult nos uel le deber.

Tertia conclusio est: quod in casu aliquis tenetur sub penapeccati volultatem propriam voluntati divine in aliquo volito difformare: etiam habita sufficienti notitia de voluntatem deirespcum illius voliti. Istam concclusionem deduco sic: ponatur quod deus velit patrem meum mori: et vellet me velle patrem meum non mori: et quod vtrumque sit mihi per reuelationem sufficientur notum: isto casu posito: qui possibilis est vt patet ex secunda propositione pro declaratione praeme conclusionis deducte. vel teneor sub pena peccati velle patrem meum non mori: vel non: si dicatur quod sic: sequitur quod sub pena peccati teneor voluntatem mea voluntati difformaiter in aliquo volito: propositum: si non: contra: nulla voluntas est iusta nisi quae vult vult eam velle: vt patet per anshel. de libro arbi. c. 8. et de. concor. c. 6. et ista proposito nullam patitur calumniam si voluntati sit sufficientur notum quod deus vult eam illud velle: sed casu illo posito sufficientur est mihi notum: quod deus vult me velle patrem meum non mori et si non rolo patrem meu non morivoluntas mea non est iusta: et per consequens esset peccatum.

Quarta conclusio est: quod quilibet homo potens vti sibro arbi. tenetur sub pena peccati voluntatem propriam conformare diuine voluntati in omni volito quod deus vult eum velle: habita sufficienti notitia de voluntate. dei: probatur. Primo sic: nulla voluntas est iusta nisi quae vult quod deus vult eam velle: quando volenti illud innotescit: igitur quilibet homo potens vti libero arbi. tenetur sub penapecti hre iustam voluntatem: consequentia est non. quia quilibet homo potens vti libero arbi. tenetur sub pena habere iustam voluntatem: antecedens est anshelut dictum in conclusione praecedenti: ergo. Secundo sic: omnis voluntas creata tenetur esse subiecta voluntati dei sub pena pecti: sed nulla voluntas est subiecta voluntati dei nisi quae vult quod deus vult eam velle: habita tali notitia etc. ergo omnis creatura tenetur velle sub pena pecti etc. et per consequens quilibet homo potens vti arbitrio tenetur etc. maiorem hus rationis ponit anshel. cur deus homo. c. 12. vbi expresse dicit: quod omnis voluntas rationalis creature subiecta esse debet voluntati dei: et hoc est debitum quod angelus et homo debent deo soluendo nullus peccat: et omnis qui non soluit peccat: minor autem de se nota est:

QUantum ad tertium et quartum articulos simul contra conclusiones istas mouenda et dissoluenda sunt dubia.

Et primo contra primam est opinio cuiusdam reuerendi doc. Thomas de argetina in primo. q. vlti. ar. 4. Qui formaliter ponit oppositum illius conclusionis: quod multipliciter nititur probare. Primo sic. Ille non et alicuius verus amicus quo volutate sua ab eo discordat iniustis et rationabilibus: sed habens rectam volutatem est amicus dei: et omne quod deus vult simpliciter et absolute est iustum et rationabile: ergo maior patet per Tulium quo dicit: ad perfectam amicitiam spectare idem velle et idem nolle: et 4. ethico. dicitur ab arist. quod contrarietas voluntatum dissoluit amicitiam. et. 2. ethi. dicit: quod ratio amoris consistit in procurare pro amico que in volito ipsius sunt: minor patet: quod quantum ad primam: quia canticorum primo dicit sponsa christi deo: recti diligunt te: patet etiam quantum ad secundum parte, quia cum voluntas diuina sit ipsa equitas et rectitudo obliquari non potest: et per consequens omne quod simpliciter et absolute est iustum et rationabile.

Secundo sic: omnis homo habens rectam voluntatem tenetur velle illud cuius oppositum si contingeret necessario tolleretur dei perfectio: sed si foret oppositum illius quod deus praecise et determinate vult fieri tolleretur perfectio diuine voluntatis: ergo maior patet: quia omnis amicus vult illud cuius oppositum tollit perfectionem et honorem amici: minor etiam patet: quia si fieret opppsitum illius quod deus distincte et determinate vult: tunc vigor et potestas dei tolleretur: esset enim inualida: aliter non contingeret oppsitum eius quod determinate vult.

Tertio sic: super illud psalmum. non adhesit mihi cor prauum: dicit glossa cor prauum et distortum habet qui non vult illud quod deus vult: et in eadem glossa dicit quod voluntas dei est regula cui omnem nos conformare: hec autem non esset vera: nisi ad rectitudinem voluntatis nostre requireretur necessario quod velimus omne illud quod nobis constat euidenter deum velle simpliciter et absolute.

Quarto sicut se habet intellectus creatus ad intellectum diuinum: sic volutas creata ad voluntatem diuinam: sed nullus intellectus creatus potest esse rectus: si totaliter sit difformis ab intellectu diuino quod cognoscat illud quod intellectus diuinus non cognoscit: igitur nulla voluntas creata poterit esse recta si taliter est difformis voluntati diuine: quod vellet aliquid quod deus non vult: maior supponitur: minor probatur: quia cum diuinus intellectus sit omnino verus si tunc aliquod obiectum intellectus creatus intelligeret oppositum eius: quod intellectus diuinus intelligit: talis intellectus creatus de necessitate esset falsus.

Quinto sic: homo habens rectam voluntatem manente huius irectitudine non potest licite velle contra voluntatem diuinam: antecedens patet: consequens probatur: quia quod licitum est velle: hoc est licitum facere: igitur a destructione antecedentis etc.

Sexto sic: non minus deficit a rectitudine repugnans diuine voluntati quam repugnans diuine prouidentie. sed vt ait aug. in plus est: cui non placet diuina prouidentia: igitur. Ultimo sic omnis ordinata voluntas debet praeponere velle diuinum suo proprio velle: ista patet: quia si detur oppositum huius voluntatis nec est recta nec ordinata: peruerteret enim ordinem: eo quod proponeret illud quod non est proponendum: sed si aliqua voluntas non conformatur se vniversaliter inuolito conformiter voluntati diuine illa non praeponeret velle diuinam suo proprio velle: sed potius econtra igitur talis voluntas non est ordinata.

Ad rationes thome. Ad primum istorum dico: quod ille non est verus amicus qua voluntate sua discordat ab eo iniustis et rationalibus quae vult ipsum velle. potest tamen discordare in his qua non vult: immo amicitia tenetur si vult ea quae ipse vult non velle: et sic auctoritates ille sunt intelligende: et quia deus potest aliquid velle: et velle voluntatem hominis illud non velle: vt dictum est supra: patet rationem illam esse nullam.

Ad secundum nego minorem: quia deus vult antichristum fore: et tamen potest facere antichristum non fore: sed si faceret non tolleretur eius perfectio: et ad probationem quando dictur: quod tunc vigor et potestas diuine voluntatis tolleretur: immo ex hoc vigor potestas sue voluntatis amplius apparet: quia si faceret antichristus non fore faceret nisi volendo.

Ad tertium dico: quod auctoritas illius glossa. intelligitur de his qua deus vult hominem velle: et non de his quae ipse vult simpliciter et absolute: illi namque cor prauum et distortum habet qui non vult illud quod deus vult eum velle: habita sufficienti notitia respectu voliti de voluntate dei. et sic intelligende sunt et non aliter omnes consimiles auctoritates.

Ad quartum nego maiore si proportio illa intelligitur vniversaliter: et quantum ad omnia sicut debet intelligi: si ratio dicet aliquid concludere: ratio negationis et: quia intellectus rectitudo consistit in adequatione ad rem intellectam consideratam in se. rectitudo vero voluntati consistit in ordine ad finem: quia adequatio ad rem intellectam non potest manere: si intellectus creatus discordet incognito ab intellectu domino: ordo vero ad finem potest manere. Et si voluntas creata discordet in volito a voluntate diuina: suppposito quod deus velit voluntatem creatam illo de quod ipse vult non velle: sequitur quod rectitudo voluntatis create poterit manere cum contrario uolito quamuis rectitudo intellectus creati non possit manere cum contrario intellectu.

Ad quintum dico: quod sicut licet possum velle contrarium eius quod deus vult: non tamen contrarium eius: quod deus vult me velle: ita licite possum facere contrarium eius quod deus vult: si tamen contrarium eius quod deus vult me facere vnde si deus reuelaret in quod vult patrem meum mori: et quod vult me velle patrem meum non mori: licitum erit mihi pro sanitate ipsius facere quicquid posset.

Ad sextam dico: quod ex illis praemissis non sequitur nisi quod amplius est qui repugnat diem voluntati: sed ex hoc nihil concluditur: quia non repugnat diuine voluntati quae non vult quacumque deus vult velle: immo si deus deus vellet: et vellet petrum non velle: a. petrus repugnaret diuine voluntati si vellet: a. et per consequens ratio est ad oppositum.

Ad vltimum nego minor quia velle aliud quam deus vult: non est proponere voluntatem propriam voluntati diuine: se velle aliud quam deus vult eum velle. vnde si deus vellet patrem meum mori: et vellet me non velle patrem meum mori: et per consequens ratio est ad oppositum praecedens. Contra secundam conclusionem posset instari. rerum quia ex his quae dicta sunt supra et quae dicentur: satis poterit apparere quid sit dicendum ad eam: ideo illam pertranseo.

Gregorius de armino in primo q. vlti. Contra tertiam vero est quidam doctor noster qua ponit quod qualibet tenetur voluntatem suam in nullo voluntati dei difformare quod deducit dupliciter. Primo sic: quolibet tenetur nil velle contra eternam lege: igitur quilibet tenetur in nullo difformare voluntatem suam voluntati diuine: antecedens patet: quia velle aliquid contra eternam legem est peccatum. vnde aug. contra faustum: peccatum est dictum vel factum vel concupitum contra eternam legem: consequentia probatur: quia vt immediate subiungit aug. lex eterna est ratio vel voluntas dei: difformare autem voluntatem diuine voluntati nil aliud est quam velle aliquod contra diuinam voluntatem seu illud quod vult deus: igitur qualibet tenetur in nullo difformare etc:

Secundo sic: nulli licite displicet aliud bonum inquantum huiusmodi: aut placet aliquod malum: igitur quilibet tenetur etc. antecedens patet: consequentia probatur: quia deus non diligit aut vult nisi bonum: nec non vult seuodit nisi malum.

Ad rationes gre. ad primum istorum nego consequentiam: quia non quicumque vult contrarium eius quod deus vult: contra eternam facere legem: sed iste tamtum quo contrariorum eius vult quod deus non vult eum velle: et ad probationes concedo: quod lex eterna est ratio vel voluntas diuina: sed ex hoc non probatur propositum: immo magis oppositum: quia nihil vult contra diuinam legem: qui vult illud quod deus vult esse velle: est si uelit contrarium eius quod deus uult: sed potius econuerso: quia est dicit ulterius: quod difformare propriam uoluntatem uoluntati diuine: nihil est quam uelle contra diuinam uoluntatem non est uerum: quia quacumque uult contrarium eius quod deus uult difformat uoluntatem suam uoluntati diuine in nolito: et tamen possibile est aliquem uelle contrarium eius quod deus uult: et nil uelle contra uoluntatem diuinam: quia quo uult omne illud et solum illud quod deus uult eum uelle: nil uult contra uoluntatem diuinam: sed possibile est aliquem uelle illud et solum illud quod deus uult eum uelle: et uelle contrarium eius quod deus uult: ut patet ex dictis: ergo possibile est aliquem difformare uoluntatem suam uoluntati diuinae: et tamen nil uelle contra uoluntatem diuinam.

Ad secundum dico: quod nulli licite displicet quod bonum est eum uelle: sicut nuli licite placet quod malum est eum uelle: potest tamen alicui licite displicere quod bonum est esse: dum tamen sit bonum eum illud non uelle: et sic est in proposito: quia si deus uult patre meum mori: et uult me uelle patrem meum non mori: bonum est mihi uelle patrem meum non mori: quia ita deus uult. Ex his patet quid dicendum ad formam: quia concesso antecedente li sensu dato: neganda est consequentia: nec probatio valet: quia licet quicquid deus velit verum sic esse: potest tamen aliquid velle quod non etbonum me velle.

Contra quartam conclusionem potessobiici primo: quia si illa conclusio esset vera aliquis tenetur subpena peccati velle sua tinalem damnationem: consequens est falsum: ergo et antecedens consequentis falsitas patet: quia si aliquis sub penapeccati: tenetur velle sua finalem damnationem sub penapeccati teneretur velle. non saluare: quod non videt dicendum: consequentia probatur: quia deus potest velle petrum per petuo damna re et velle eum velle propetuo damnare: et vtrumque ei reuelare: quo posito patet si illa conclusio sit vera quod petrus tenetur velle sub pena peccati suam finalem damnationem. Secundo: quia posito per casum quod deus velit patrem meum mori vel aliquid huiusmodi: et quod me vult illud idem velle: si tamen reuelat mihi primum et non secundum: vel ego teneor sub pena peccati velle patrem meum mori: vel non. Si sic: tunc sequitur quod ignorantia inuincibilis non excusat peceatum: quod non est verum. Si non: sequitur quod non teneor vel ie sub pena peccati omne illud quod deus vult me vel le: cuius oppositum asserit ista conclusio. i

Ad primum istorum dicunt aliqui quod deus no potest absolute reuelare alicui suam finale damnatione: quia tunc esset causa desparationis illius: quod videtur ipossibile: sed illud non videtur sufficetre: quia posito quod deus reuelaret alicui suam finalem danationem: adhuc non erit necessario causa desparationis illius: quia facta tali reuelatione posset sibi non eoad gere ad actum desparationis ipsius. et si non comageret talis non desperaret: nec per consequens esset ca desperationis illius. Alii vero dicunt: quod facta tali reuelatione talis tenetur velle perpetuo damnari: et per consequens tenetur velle nunquam saluari: ex quo sic esset placitum deo: sed illud non videtur rationabiliter dictum: quia nullus tenetur velleillud quod est simpliciter impossibile ipsum velle: sed simplicitet est impossibile aliquem vellse suam finalem damnationem: ergo maior patet ex terminis: et minore ponit be. aug. 13. de tri. in multis capitulis. et secundo de libe. arbitri. c. 1. et anshel. de casu diaboli. c. 12. vbi expresse volunt quod omnes beatitudinem necessario diligunt et odiunt summam miseriam. Et si omnes necessario odiunt summam miseriam simpliciter est impossibile aliquem ipsam velle. Et potest etiam ratione probari: quia nihil potest esse volitum ab aliquo nisi sit ab eo apprehensum sub ratione boni: sed perpetua damnatio non potest apphendi ab aliquo sub ratione boni: ergo maiorem ponit anshel. de casu diaboli. c. quarto: bi declarat quod nihil velle possumus nisi quod iustum aut commodum esse putamus. et minor est de se nota etc.

Respondeo igitur aliter ad rationem et nego prieqentiam: et ad probationem dico quod deus non potest velle aliquem velle perpetuo damnari. Ratio istius est: quia cum nullus possit velle perpetuo damnari: si deus vellet aliquem voluntate beneplaciti vt nunc loquimur propetuo damnari: voluntas beneplaciti non semper implent: immo necessa rio esset inexpleta: quod est ipossibile: ex hoc statim apparet quod nullus tenet velle suam finalem damnnatione: etiam posito quod sit sibi reuelatum a deo quod vult ipsum perpetuo damnari: quia vt patet exr secunda conclusione: nullus tenetur: sub pena peccati velle illud quod deus vult: etiam habita sufficienti notitia de voluntate dei respectu illius voliti: sed stante quod deus vellet eum non velle.

Ad secundum dicerent multi: quod casu isto posito ego non tenerer sub pena peccati velle patre meum mori: mihi tamen videtur: sine assertione alia quod in tali casu ego deberem velle patrem meum mori: non quidem simpliciter et absolute: sed sub additione. valet. si deus vult me velle eum mori: et non aliter.

Ad rationes principales. Ad primum dico: quod non quilibet tenetur sub pena heceati velle omne illud quod bonum et iustum est esse: vt patet ex supradictis: licet quilibet teneatur velle quod bonum et iustum est eum velle: et in isto sensu concesso antecedente patet ex dictis consequentiam esse nullam.

Ad secundum non oportet respoiodere: quia non est in aliquo contra me: non est tamen pro me: quia loquimur de illis de quibus non est notum quid sit a deo volitum: et de talibus non est dubium quod non tenentur sub penapeccati voluntatem suam voluntati divine non volito conformare: de talibus enim loquitur be. aug. Enchitr. c. 1I. d. quod aliquando bona voluntate homo vult quod deus non vult: tanquam. si bonus filius patrem viuere velit: quem deus bona voluntate vult mori: de illis vero de quibus notum est: quod deus velit: vt patet ex dictis: videtur esse dicendum quod tenentur voluntatem suam conformare voluntati diuine et in omnivolito quod deus vult eos velle simpliciter et absolute: vel saltem sub conditione: eo prestante qui est alpha et quod principium et finis in secula seculorum. Amen. Explicit lectura super primo sententiarum edita a subtilissimo theologorum monarcha fratre Alphonso de toleto: ordinis heremitarum beatissimi aug. sacre pagine luculentissimo professore: nec non archiepraeo hyspalemsi qui legit perisius. Anno domini. 1345 Opus quoque lecture istius. Paganinus de paganinis. Anuo salutis. 1 4oo. pridie calen. nouembter. Impensis suis non minimis Cura atque sua diligentissima Impressione compleuit. Uenetiis. Laus deo.