Quaestio 2

Primus articulus. QUantum ad primum est aduertendum primo: quod ista propositio: essentia diuina est eadem formaliter proprie tatibus relatiuis: potest intelligi dupliciter. secundum quod licet formaliter potest dupliciter accipi. vno modo secundum quod est quidam modus et facit propositionem: modalem: et sic sumendo formaliter intellectus q. est: vtrum essentia diuina de proprieta te. vel proprietatis. de essentia praedicatio sit formaliter et quia praedicatio formalis. secundum communem modum loquendi: est illa quae est in primo modo dicendi per se. intellectus quaestionis sic sumedo formaliter esset: vtrum essentia divina praedicetur in primo modo dicendi per se de proprietatibus relatiuis. vel econtra. Alio modo potest accipiliet formaliter. secundum quod potest dici a forma litate sicut. realiter a realitate: et tunc est sensus. vtrurm essentia sit eadem formalis cum proprietatibus relatiuis vel alia: et alia: siue vtrum essentie et proprietatis sit eadem formalitas siue alia et alia. vnde sicut. ista propositioessentia est eadem realiter paternitati: edualet isti: essentia est eadem res cum paternitate. siue isti: essentie et paternitatis est eadem realitas et non alia. sic et ista: essentio est eadem formaliter paternitati: equalet isti: essentia est eade: formalitas cum paternitate. siue isti: essentie et paternitati est eadem formalitas et non alia et alia: et licet in vtroque sensu possit intelligi praesens quastio: intelligo eam tantum in secundo tum quia pertractare eam in primo non esset particulatio realis: sed logicalis tantum: tum quia in secundo sensu. Scotus contra que eam proposui. tenet conclusionem negatiuam. Iterum accipiendo quaestionem in sensu dato: adhuc est vlterius aduertendum secundo: quod assumpta propositio potest dupliciter intelligio. potest enim quari: an essentia diuina sit eadem formaliter proprietatibu relatiuis couertibiliter et adeunte. Ansit ea dem formaliter eis inconuertibiliter et inadequate. vt in conclusionibus apparebit.

Secundus articulus. QUantum ad secudum articulum quia conformiter videtur: mihi esse dicendum de formalitate et realitate: pono quatuor: conclusiones consimiles conclusionibus positis in qaesio. praecedenti

Prima est: quod essentia divina est eadem formaliter cuilibet proprietati relatiue: per exclusionem omnis distinctionis et dualitatis formalis. Istius conclusionis primo ostendo possibilitatem. Secundo necessitate. possibilitatem sic: n est maior repugnantia tres simplicitates relatiuas distinctas formaliter esse vnam formalitatem absolutam formaliter per exclusionem omnis distinctionis et dualitatis formalis quam tres realitates relatiuas distinctas realiter esse vnam realitatem absolutam realiter per exclusionem omnis distinctionis et dualitatis realis: patet ex terminis. sed non obstante huiusmodi repugnantia in creaturis. In diuinis tuntres realitates relatiue trium proprietatum: quae secundum fidei veritatem realiter sunt distincte sunt vna realitas absoluta essentie realiter per exclusionem omnis distinctionis et dualitatis realis vt patet ex qone praecedente. Necessitate vero deduco sic: cuicumque rei essentia diuina est eadem realiter per exclusionem omnis distinctionis et dualitatis realis: eide est eadem formaliter per exclusionem omnis distinctionis et dua litatis formalis. sed cuilibet proprietati relatiue est eadem realiter per exclusionem etc. ergo etc. minor patet ex qodne praecedente. maiorem deduco sic: realitas et formalitas cuiuscum quam rei sunt idem omnibus modis extra intellectum per exclusio nem omnis distictionis et dualitatis ex naer rei. ergo cuicumque rei essentia diuina est eadem realiter: eidem est eadem formaliter: per exclusionem omnis distinctionis et dominalitatis formalis. consequentia est nota secundum omnes: et antecedens etiam ex fundamentis tenentium conclusionem oppositam: constat enim secundum omnes quod realitas et formalitas cuiuscumque rei sunt idem aliquo modo ex natura rei: sequitur quod ex natura rei sunt idem et distantur: quo posido quero sicut querebatur dicione 13 q. prima. articulo secundo conclusione. 2. vbi ista ratio tangebatur: an vno et eodem omnibus modis extra intellectum sint idem et distinguantur: an alio et alio. Primum dari non potest iuxta printia eorum: quia potissimum principium eorum et: quod quecumque conueniunt et diffe. runt: aliquo suicoueniunt: et aliquo sui differunt. si detur secundum: sequitur quod realitas cuiuscumque rei aliquo sui sit idem sue formalitati: et alio sui distinguatur ab ea ex natura rei. Et similiter sequitur quod formalitas cuiuscumque rei aliquo sui sit idem sue realitati: et aliquo sui distinguatur ab ea ex natura rei: et de illis arguitur sicut argutum est de realitate et formalitate: et concludetur intentum vel proceditur in infinitum: quod est omnino impossibile etiam per eos. Ex ista conclusione sequuntur due propositones correlarie. Prima est: quod essentia divina est eadem formaliter cuilibet persone divine per exclusionem omnis distinctionis et dualitatis formalis. deductio est euidens: quia non minus est eadem persone diuine quam proprietati relatiue. Secunda est: quod qualibet proprietas relatiua est sic eadem persone diuine: cuius est proprietas. Illa patet: quia proprietas relatiua patris non minus quam essentia est eade patri.

Tertia conclusio principalis est: quod essentia diuina non est eadem formaliter alicui proprieta ti relatiue conuertibiliter et adequate. Ista conclusio potest probari per rationes: qubus probatur secunda conclusio principalis qaestione praecedentis: solum mutando realiter informaliter. applicatis est euidens: ideo pertranseo. Post etiam ex eade conclusione deduci sic: cuicumque rei essentia diuina non est eadem realiter conuertibiliter et adequate: nec formaliter: hoc patet: quia realitas et formalitas essentie diuine: sicut et cuiuscumque alterius rei sunt idem omnibus modis extra intellectum per exclusionem omnis distinctionis et dualitatis ex natura rei: vt patet ex dictis: sed nulli proprietati relatiue est sic eadem realiter: vt patet ex conclusione praedicta: igitur nec formaliter. Ex ista conclusione sequitur quod essentia diuina non est eadem formu¬ liter alicui persone diuine econuertibiliter et adequote. deductio est euidens.

Tertia conclusio est: quod ad hoc quod essentia diuina non sit eadem formaliter alicui proprietati relatiue conuertibiliter et adequate: non oportet ponere aliquam distinctionem vel non identitatem prio rem intex essentiam et proprietatem: probatur sic: ad hoc quod essentia diuina non sit eadem realiter alicui proprietati relatiue conuertibiliter et adequate: non oportet ponere talem distinctionem vel non identitatem priorem: igitur nec adhoc quod non sit sic eadem formaliter ei: consequentia est nota: antecedens patet ex tertia conclusione questionis precedentis: rationes etiam adducte pro conclusione: nulla mutatio realiter informaliter possunt adduci pro ista.

Quarta conclusio est: quod de his que sunt vna formalitas: siue vnum formaliter per exclusionem omnis distinctionis et dualitatis formalis sine contradictione verificantur praedicata contradictoria formaliter in diuinis: probatur sic: de istis que sunt vna realitas: siue vnum realiter per exclusionem omnis distinctionis et dualitatis realis sine contradictione verificantur praedicata contradicto ria realiter in diuinis: igitur de his que sunt vna formalitas: siue vnum formaliter per exclusionem etc. sine contradictione verificantur praedicata contradictoria formaliter in diuinis: consequentia est bona: tum quia non est maior repugnantia hic quam ibi: tum quia realitas et conformitas cuiuscumque rei sunt idem conuertibiliter et adequate: vt patet ex dictis etc. antecedens patet ex quarta conclusione. q. precedentis: ergo etc. Cones etiam probantes illam conclusionem possent probare istam: mutando realita tem informalitatem seu realiter informaliter: vt patet. reductiones rationum sunt euidentes: ideo pertramnseo etc.

Tertius et quartus articulus. QUantum ad tertium et quartum articulos: est quedam opinio satis communis que quantum partinet ad propositum ponit duas conclusiones.

Opinio scoti et suorum. Prima est: quod essentia et proprietas in diuinis distinguuntur: circumscripto omni opere intellectus: et rationis nostre. Secunda est: quod essentia et proprietas in diuinis distinguuntur formaliter. Ex istis sequitur quod proprietas personalis formaliter distinguitur a persona: et quod personaformaliter distinguitur ab essentia. Primam istarum conclusionum ex fundametis scoti probat quadam doc. de suis.

Franciscus de maronis in primo di. 33. q. 2. ar. i. Sic omnis essentia est ad se: nulla relatio est ad se circunscripto vtrobique opere intellectus: igitur nulla relatio est essentia. Uel sic: nulla relatio est ad se: omnis substantiaest ad se: ergo nulla substantia est relatio. Isti duo silogismisunt in primo et in secundo modo secunde figure: et vtraque praemissarum conceditur: ergo conclusio debet inferri et concedi: vt dicit per locum a toto quantitate: quod diuina essentia non est relatio: et econtra. Ista ratio confirmatur multiplici auctoritate be. aug. Prima est in. 7. de tri. dicit quod si essentia relatiue dicitur et est ad aliud: essentia iam non est essentia. Secunda est ibidem: vt dicit quod in nomibus querelatiue dicuntur in diuinis non ostenditur substantia: et tamen secundum ipsum ostenditur ibi relatio. Alias auctoritates et rationes adducit que soluuntur eodem modo: igitur etc.

Franciscus vbi supra. Secundam conclusionem probat ibidem doc. quadrupliciter. Primo sic: quia ens formaliter diuiditur in absolutum et respectiuum: et essentia cadit sub absoluto: relatio vero sub respectiuo. Secundo: quia in diffinitione essentie ponitur ad se: in diffinitione relationis ad aliud. Tertio: quia secundum rationem descriptam essentie: essentia est ens in se: et relatio ens in fundamento. Quarto per viam reduplicati onis: quia relatio inquantum relatio non beatificat: de intas aut inquantum deitas beatificat: et iste sunt quattuuia vie vt dicit ad ad inuestigandum distinctionem forma

Contra scotum: Sed iris non obstantibus: saluo meliori iudicio videtur mihi: quod hec opinio sit irrtionalis omnino: tum quia talis distinctio est impossibilis inter quecumque: vt patet ex dictis: tum quia si esset possibilis adhuc per eam non saluaretur forma silogistica in diuinis: quam tamen isti doc. intendunt per ipsam saluare: nec vitatur repugnantia praedicamentorum oppositorum que distinguitur de essentia et relatione: qua credunt omnino vitare: et ideo contra conclusionem istam pono duas conclusiones. Prima est: quod ad tollendum repugnantiam praedicamen torum oppositorum qua dicuntur de essentia et relatione non sufficit sola distinctio formalis relationis et essentie: etiam si esset possibilis in divinis. Secunda est: quod forma silogistica in diuinis per solam distinctionem forma lem saluari non potest. et loquor in istis conclusionibus de distinctione formalisecundum imaginationem istorum doctorum praescidendo eam a distinctione reali: sic igitur sumpta distinctione formali pro deductione prime conclusionis perimitto duas propoitones. Prima est quod ad tollendum repugnantiam contradictionis extremorum realium non sufficit sola distinctio formalis: probatur primo sic. Illa sola distinctio sufficit ad tollendum repugnantiam contradictionis extremorum realium quae tollitur vnitatem vel gradum vnitatis necessario requisita vel requisitum ad contradictionem talium extremorum: hoc patet: quia distinctio non tollit repugnantiam prdictionis: nisi quia tolliter vnitatem etc. sed distinctio formalis non tolliter vnitatem nec gradum vnitatis necessario requisitum ad contradictionem extremorum realium: etiam per ponentes ipsam: quia talis est vnitas vel gradus vnitatis realis et nullum istorum tolliter per distinctionem formalem: quia distinctio formalis vt dicit stat cum vnitate reali et graduvnitatis realis quocumque.

Secundo sic: ista distinctionon tollit distinctionem extremorum realium quae stat cum talicontradictione: sed distinctio formalis stat cum contradictione extremorum realium secundum ponetes eam: ergo maior patet: quia quod tollit aliquid non stat simul cum illo: minor probatur: quia intellectus et voluntas in deo distinguuntur formaliter secundum eos: et tamen contra dictio est quod voluntas communicetur realiter: et intellectus non communicetur realiter: vel econuerso: ergo.

Tertio sic: nulla distinctio minor distinctione formali sufficit ad tollendum reignantiam contradictionis extremorum formalium: igitur nulla distinctio minor distinctione reali sufficit ad tollendum distinctionem vel repugnantiam contradictionis extremorum realium: antecedens patet per eos: et consequentia videtur nota: quia non est maior ratio de vno quam de alio: sed distinctio formalis vt dicunt est minor distinctione reali: ergo.

Quarto sic: illa distinctiosufficit ad tollendum repugnantiam contradictionis realis: quaposita adhuc praedicata contradictoria realiter verificantur de eodem penitus indistincto: patet ex terminis: sic est in proposito. ergo probatur minor: quia talia praedicata non solum verificantur de formalitatibus in divinis: sed etiam de realitatibus praecise sumpti vt praescindunt a formalitatibus: quia sicut iste sunt vere formalitas essentie communicaretur formalitas paternitatis non communicatur: sic iste realitas essentie communicatur realitas prinitatis non communicatur: tunc quaro ab istis an inter realitatem essentie et realitatem paternitatis vt praiescindunt a formalitatibus sit aliqua distinctio vel non. Si non: patet quod praedicata contras dictoria realiter verificantur de eodem penitus indistincto sicut minor probanda ponebat. Si sic: sequitur quod inter essentiam et paternitatem non solum sit distinctio formalis sed etiam realis: quod est impossibile etiam per eos.

Secunda propositio est: quod de essentia et relatione verificantur praedicata contradictoria extremorum realium in divinis: hoc est euidens: quia essentia non solum non communicatur formaliter: sed etiam nec realiter: vt stati tamgebatur.

His propositionibus praemissis deduco conclusionem primam sic: ad tollendum repugnantiam contradictionis extremorum realium: non sufficit sola distinctio formalis: hoc patet ex prima propoitione: sed de essentia et relatione verificantur praedicata contradictoria extromorum realium: vt patet ex secunda conclusione. Ex ista conclusione sequitur quod ad tollendum huiusmodi repugnantiam formalem non sufficit sola diuisio rationis. prout quibusdam doc. videtur. deductio est euidens: quia distinctio rationis minus potest sufficere quam formalis: que tamen non sufficit: vt patet ex dictis.

Secundam conclusionem deduco primo sic. In illa ma¬ inqua silogismus non est peccans in materia: nec in forma concludit conclusionem falsam non habet locum forma silogistica: sed in diuinis: stante sola diuisione formali inter essentiam et relationem silogismus concludens falsam conclusionem non peccat inmam nec in forma: igitur maior supponitur: minor probatur: arguendo tam affirmatiue quam negatiue. Affirmatiue quodem sic: omnis realitas proprietatis relatiue in divinis distinguit realiter personam a persona: realitas essentie non distinguit realiter personam a persona: igitur realitas essentie non est realitas proprietatis relatiue. Ista conclusio est falsa: stante sola distinctione formali inter essentiam et proprieta tem: et tamen praemisse sunt vere: et saluatur forma silogistica: ergo Negatiue sic: quedam realitas proprietatis relatiue non est realitas paternitatis: omnis realitas essentie proprieta tis relatiue est realitas: ergo realitas essentie non est realitas paternitatis: conclusio est falsa sicut praecedens: stante supposito: et tamen forma est bona. Secundo sic: vbi principia roborantia silogismos non haobeunt locum: nec ipsa forma filogistica: sed in diuinis talia principia non habent locum state sola distinctione formali: ergo etc. maior patet: quia praemisse non applicantur ad conclusionem nisi virtute principiorum: minor probatur: quia silogismi affirmatiui roborantur per illud praencipium: quecumque vni et eidem sunt eadem inter se sunt eadem: vt patet primo priorum. et tamen non habet locum in diuinis: stante supposito: quia realitas paternitatis: et realitas filiationis sunt eedem realitati essentie: et tamen non inter se. Idem patet de principio per quod roborantur silogisminegatiui quod est: quecumque vni et eidem sunt diuersa: inter se sunt diuersa.

Ad cuius declarationem est aduertendum: quod multum refert quod aliqua sint diuersa ab eodem: et quod sint diuersa eidem: naturm homo et asinus sunt diuersa ad lapidem: et vniversaliter quecumque duo realiter differunt ab aliquo tertio sunt diuersa ab eo. ex talibus tamen terminis non formatur silogismus negatiuus in quo onem quod altera praemissarum sit affirmatiua. Sed illa dicuntur diuersa eidenquorum vnum est idem illi: alterum vero ab eodem realiter differt: et ex terminis sic positis formatur silogismus negatiuus: dicendo: omnis homo est animal: nullus lapis est animal: ergo nullus lapis est homo. Istud autem principium non habet locum in diuinis: stante supposito quod realitas essentie et realitas paternitatis sunt sic diuersa realitatirelationis: et tamen non inter seut dictum est pluries. Forte dicetur ad istas rationes quod realitas essentie et realitas proprietatis non sunt idem conuertibiliter: et adequate: et ideo non sequitur realitas proprietatis esse idem inter se: sed sic dicendo habetur principale propositum: quia tunc non saluatur forma: sillogistica in diuinis: nec tolliter repugnantia contradictionis per distinctionem formalem: sed per inconuertibilitatem: et per consequens frustra fingitur talis distinctio: et. illud principaliter mouet me ad non ponendum eam: quia etiam si ponatur nullam vitat difficultatem etc.

Responsio ad rationes francisci. Nec motiua opinionis concludunt: quia omnia probant distinctionem realem: si aliquam probant: quam tamen omnino negant: et iste est vnus de principalioribus defectibus huius positionis. quia omnis ratio: quam adducunt ad probandum distinctionem formalem ex natura rei: potest reduci contra eos: quia per eam probabitur distinctio realis: vt patet videnti rationes eorum. Ad rationes ergo pro prima conclusione: dico primo: quod potest reduci contra eos quia sicut iste sunt vere: omnis essentia est ad se: nulla relatio est ad se: sic et iste omnis realitas essentie est ad se nulla realitas relationis est ad se. et per consequens si probant aliquid: probant distinctionem realem: nec tamn illam probat nec aliam quia ad soluendum talia sophismata sufficit quod essentianon sit tamtum proprietas: siue quod non sit conuertibiliter et adequate proprietas: vt patet ex dictis. Et per idem patet ad auctoritates be. aug. quia concedo quod si essentia diceret relatiue non esset essentia: sed ex hoc non sequitur quod distingua tur a relatione aliquo modo. sufficit enim ad hoc quod non sit conuertibiliter relatio. Et conformiter concedo: quod in omnibus que relatiue dicuntur: non ostenditur substantia supple adequate: quia ostenditur relatio que non est adequate substantia. Ad rationes vero secunde conclusionis: satis patet quid dicendum ex dictis. omnes namque possunt reduci contra eos: et solui faciliter: hoc puaet de primo: quia si ex hoc quod ens diuiditur formaliter per ab solutum et relatiuum concluditur diuisio formalis relationis et essentie: pari ratione concludetur realis: quia ens diuiditur realiter per ista: et sic per eos non concluditur ex hoc secunda: nec secundum veritatem prima: et conformiter est ad alias respondendum.

Ad principalia. Ad primam patet ex dictis: quod non concludit quod essentia non sit eadem formaliter paternitati: sed quod non sit eadem sibi formaliter conuertibiliter et adequate: quod vtique verum est. Secundam rationem concedo.